W&T Wetenschap & Technologie
Een plek om te discussiëren over wetenschappelijke onderwerpen, wetenschappelijke problemen, technologische projecten en grootse uitvindingen.
Blij dat er geen reformatorische universiteiten bestaan. Die mogen er ook nooit komen. Een beetje een opdracht over de scheppingsleer moeten maken wat meetelt voor je eindexamencijfer. Hoe gek wil je het hebben.
Voor je biologie-eindexamencijfer? 
Op dinsdag 23 augustus 2011 23:18 schreef problematiQue het volgende:
Mensen die zomaar claimen dat A beter is dan B moet je gewoon negeren. Internetruis.
Mensen die zomaar claimen dat A beter is dan B moet je gewoon negeren. Internetruis.
02-05-2011
Nieuwe voorouder Homo?
Australopithecus sediba is een nieuwe oermensensoort uit Zuid-Afrika die een jaar geleden werd gepresenteerd. Toen bleek al dat het een bijzondere soort was. Hernieuwd onderzoek laat zien dat deze soort veel weg heeft van ons eigen geslacht, Homo.
Een jaar geleden presenteerden onderzoekers een nieuw soort oermens: Australopithecus sediba. Destijds werden twee gedeeltelijke skeletten met een ouderdom van bijna twee miljoen jaar gevonden in Zuid-Afrika. Nu zijn er nog twee skeletten gevonden. Volgens onderzoek is Australopithecus sediba mogelijk de voorouder van ons geslacht (Homo).
De schedel van Australopithecus sediba. Afbeelding: © Brett Eloff/Lee Berger
Australopithecus sediba
In 2008 vonden wetenschappers onder leiding van Lee Berger (University of the Witwatersrand, Zuid-Afrika) de resten van de nieuwe mensensoort in Malapa, een grot in Zuid-Afrika.
“We hebben werkelijk iets heel vreemds en onverwachts gevonden,” vertelde hij aan Science. Grotten zijn een vaak gebruikte schuilplaats voor de oermens, maar in dit geval denken de onderzoekers dat de oermensen via een schacht in de grot vielen en zo stierven.
Een stroom van water nam de skeletten later mee dieper het gangenstelsel in. Een kleine twee miljoen jaar later kwamen de resten weer ‘boven water’, tezamen met de fossiele resten van van onder meer de katten-, honden-, en holhoornachtigen.
Waar de publikatie uit 2010 nog een ouderdom van 1,95-1,78 miljoen jaar aanhield voor de skeletten, is dat nu bijgesteld naar 1,977 miljoen jaar geleden volgens Darryl de Ruiter (Texas A&M University) tijdens een presentatie op een antropologenconferentie in het Amerikaanse Minneapolis (Minnesota). Ook zijn er nu twee extra skeletten bijgekomen. De eerste twee waren van een jonge man een oudere vrouw, maar nu duiken ook een andere volwassene en een 18 maanden oud kind op. Complete skeletten zijn het niet; de totaliteit aan botten bestaat uit sleutelbeenderen, schouderbladen, ribben, twee bekkens, een hand, een voet en een schedel.
Kenmerken
Een nieuwe oermensensoort wordt zo eens in de zoveel jaar gevonden, dus dat is op zichzelf niet zo bijzonder. Wat wél bijzonder is, is dat het hier gaat om een soort die heel veel weg heeft van ons eigen geslacht, Homo, ook al waren individuen van ons geslacht al 2-3 miljoen jaar geleden op aarde te vinden.
Antropoloog Kristian Carlson (links) en paleoantropoloog Job Kibii (rechts) bij de Malapa grot in Zuid-Afrika waar de nieuwe mensensoort werd aangetroffen. Afbeelding: © Lee Berger
Wat is namelijk het geval? Het skelet van Australopithecus sediba heeft aan de ene kant kenmerken van een echte Homo, maar aan de andere kant kloppen veel kenmerken ook weer niet.
Dat laatste is de basis om de soort te plaatsen in het geslacht Australopithecus, waarvan wordt gedacht dat het de voorloper is van Homo. De redenen voor plaatsing van sediba in het geslacht Australopithecus zijn vooral de cranium (schedel) met bijvoorbeeld de kleine herseninhoud van Australopithecus sediba ten opzichte van de verschillende soorten Homo.
Er zijn echter ook tal van kenmerken die juist meer overeenstemmen met Homo. Lee Berger vertelde in zijn presentatie op dezelfde conferentie bijvoorbeeld dat naast het bekken ook de kleine tanden, kortere handen en een lange duim lijken op die van Homo. Ondanks de relatief kleine herseninhoud denkt Kristian Carlson (Indiana University in Bloomington, VS) dat het voorste gedeelte van het brein toch veel weg heeft van een Homo. Het darmbeen daarentegen heeft zowel kenmerken van een Homo en een Australopithecus, zo bleek uit een ander praatje.
Voor de vondst van Australopithecus sediba was Australopithecus afarensis, die tot ~2,9 miljoen jaar geleden in Afrika rondliep, de beste kandidaat als voorouder van het Homo-geslacht. Met de vondsten van Australopithecus sediba is dat nu heel anders geworden…
Bronnen:
•A New Ancestor for Homo? Science 322 (2011) 534.
•Berger et al. Australopithecus sediba: A New Species of Homo-Like Australopith from South Africa. Science 328 (2010) 195-204. PDF
•Dirks et al. Geological Setting and Age of Australopithecus sediba from Southern Africa. Science 328 (2010) 205-208. PDF
•Samenvattingen over Australopithecus sediba van de conferentie van de Paleoanthropology Society en de American Society of Physical Anthropologists. PDF
(Kennislink)
Nieuwe voorouder Homo?
Australopithecus sediba is een nieuwe oermensensoort uit Zuid-Afrika die een jaar geleden werd gepresenteerd. Toen bleek al dat het een bijzondere soort was. Hernieuwd onderzoek laat zien dat deze soort veel weg heeft van ons eigen geslacht, Homo.
Een jaar geleden presenteerden onderzoekers een nieuw soort oermens: Australopithecus sediba. Destijds werden twee gedeeltelijke skeletten met een ouderdom van bijna twee miljoen jaar gevonden in Zuid-Afrika. Nu zijn er nog twee skeletten gevonden. Volgens onderzoek is Australopithecus sediba mogelijk de voorouder van ons geslacht (Homo).
De schedel van Australopithecus sediba. Afbeelding: © Brett Eloff/Lee Berger
Australopithecus sediba
In 2008 vonden wetenschappers onder leiding van Lee Berger (University of the Witwatersrand, Zuid-Afrika) de resten van de nieuwe mensensoort in Malapa, een grot in Zuid-Afrika.
“We hebben werkelijk iets heel vreemds en onverwachts gevonden,” vertelde hij aan Science. Grotten zijn een vaak gebruikte schuilplaats voor de oermens, maar in dit geval denken de onderzoekers dat de oermensen via een schacht in de grot vielen en zo stierven.
Een stroom van water nam de skeletten later mee dieper het gangenstelsel in. Een kleine twee miljoen jaar later kwamen de resten weer ‘boven water’, tezamen met de fossiele resten van van onder meer de katten-, honden-, en holhoornachtigen.
Waar de publikatie uit 2010 nog een ouderdom van 1,95-1,78 miljoen jaar aanhield voor de skeletten, is dat nu bijgesteld naar 1,977 miljoen jaar geleden volgens Darryl de Ruiter (Texas A&M University) tijdens een presentatie op een antropologenconferentie in het Amerikaanse Minneapolis (Minnesota). Ook zijn er nu twee extra skeletten bijgekomen. De eerste twee waren van een jonge man een oudere vrouw, maar nu duiken ook een andere volwassene en een 18 maanden oud kind op. Complete skeletten zijn het niet; de totaliteit aan botten bestaat uit sleutelbeenderen, schouderbladen, ribben, twee bekkens, een hand, een voet en een schedel.
Kenmerken
Een nieuwe oermensensoort wordt zo eens in de zoveel jaar gevonden, dus dat is op zichzelf niet zo bijzonder. Wat wél bijzonder is, is dat het hier gaat om een soort die heel veel weg heeft van ons eigen geslacht, Homo, ook al waren individuen van ons geslacht al 2-3 miljoen jaar geleden op aarde te vinden.
Antropoloog Kristian Carlson (links) en paleoantropoloog Job Kibii (rechts) bij de Malapa grot in Zuid-Afrika waar de nieuwe mensensoort werd aangetroffen. Afbeelding: © Lee Berger
Wat is namelijk het geval? Het skelet van Australopithecus sediba heeft aan de ene kant kenmerken van een echte Homo, maar aan de andere kant kloppen veel kenmerken ook weer niet.
Dat laatste is de basis om de soort te plaatsen in het geslacht Australopithecus, waarvan wordt gedacht dat het de voorloper is van Homo. De redenen voor plaatsing van sediba in het geslacht Australopithecus zijn vooral de cranium (schedel) met bijvoorbeeld de kleine herseninhoud van Australopithecus sediba ten opzichte van de verschillende soorten Homo.
Er zijn echter ook tal van kenmerken die juist meer overeenstemmen met Homo. Lee Berger vertelde in zijn presentatie op dezelfde conferentie bijvoorbeeld dat naast het bekken ook de kleine tanden, kortere handen en een lange duim lijken op die van Homo. Ondanks de relatief kleine herseninhoud denkt Kristian Carlson (Indiana University in Bloomington, VS) dat het voorste gedeelte van het brein toch veel weg heeft van een Homo. Het darmbeen daarentegen heeft zowel kenmerken van een Homo en een Australopithecus, zo bleek uit een ander praatje.
Voor de vondst van Australopithecus sediba was Australopithecus afarensis, die tot ~2,9 miljoen jaar geleden in Afrika rondliep, de beste kandidaat als voorouder van het Homo-geslacht. Met de vondsten van Australopithecus sediba is dat nu heel anders geworden…
Bronnen:
•A New Ancestor for Homo? Science 322 (2011) 534.
•Berger et al. Australopithecus sediba: A New Species of Homo-Like Australopith from South Africa. Science 328 (2010) 195-204. PDF
•Dirks et al. Geological Setting and Age of Australopithecus sediba from Southern Africa. Science 328 (2010) 205-208. PDF
•Samenvattingen over Australopithecus sediba van de conferentie van de Paleoanthropology Society en de American Society of Physical Anthropologists. PDF
(Kennislink)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
04-05-2011
De grasetende aapmens
Stukjes tand verraden dieet
De Oost-Afrikaanse aapmens Paranthropus boisei werd decennia lang de ‘notenkraker’ genoemd vanwege zijn grote, platte kiezen en enorme kaken. Nu is er bewijs dat hij deze kaken voor iets heel anders nodig had. Hij had voornamelijk gras op het menu staan.
Wat aten mensapen bijna twee miljoen jaar geleden? Meer dan wat schedels en botten zijn er niet van ze over dus veel is er niet om te onderzoeken. Maar het was genoeg voor Thure Cerling en collega’s van de University of Utah. ‘De aapmens Paranthropus boisei at zeker geen noten, maar hield erg van tropische grassen’ schrijven ze in het persbericht over hun onderzoek, dat vandaag in Proceedings of the National Academy of Sciences verschijnt. En dat is raar, want de bijnaam van deze mensachtige was tot nu toe de ‘notenkraker’.
Dit lid van de mensapenfamilie Paranthropus, leefde vanaf zo’n 2,3 miljoen jaar geleden in Afrika en stierf 1,2 miljoen jaar geleden weer uit. Deze mensachtige was geen voorouder van de moderne mens, Homo sapiens. Beiden stammen af van australopithecus, een geslacht dat 2,5 miljoen jaar geleden opsplitste in de Homo en Paranthropus families.
Waarom de Paranthropus familie uitstierf is niet duidelijk. De meest bekende verklaring is dat de soort te eenzijdig at. Maar een paar jaar terug toonden wetenschappers aan dat P. robustus, een Zuid-Afrikaanse neef van de ‘notenkraker’, planten, zaden, vruchten, noten en ook vlees had opgenomen in zijn menu. Een tamelijk gevarieerd dieet dus.
Cerling en zijn collega’s vroegen zich af of Paranthropus boisei net zo’n gevarieerd dieet had als zijn neef. En daarvoor deden ze onderzoek aan zijn tanden. Het eten van planten laat namelijk zo zijn sporen achter in het gebit. Je tandglazuur wordt opgebouwd uit de stoffen van het voedsel dat je binnenkrijgt. Je bent dus wat je eet.
Van het National Museum in Kenia mochten ze 24 tanden van 22 P. boisei aapmensen gebruiken voor hun onderzoek. Door daar een heel klein beetje glazuur vanaf te boren konden ze de verhouding tussen twee koolstofvormen in het glazuur bepalen. En die verhouding zegt veel over wat de aapmens gegeten heeft.
Grassen eten
Er zijn in de plantenwereld twee verschillende manieren om koolstofdioxide uit de lucht te halen. Koolstofatomen komen in drie vormen, of isotopen, voor. Het enige dat verschilt is het aantal neutronen in de kern. De meerderheid van de koolstofatomen heeft er 6 (naast de neutronen zitten er nog 6 protonen in een koolstofatoom, in totaal dus 12 kerndeeltjes, men noemt dit dus koolstof-12), de iets zwaardere variant heeft er 7 (7+6 is koolstof-13) en een heel klein deel heeft 8 neutronen (8+6 is koolstof-14). Niet alle planten kunnen die zware koolstof-13 even makkelijk opnemen. Bij de methode die veel grassen gebruiken, wordt er veel meer koolstof-13 ingebouwd dan bij de meeste andere planten. Een grazer zoals de koe, zal dus meer koolstof-13 in zijn glazuur hebben dan een giraf, die voornamelijk boomblaadjes eet.
De 22 onderzochte individuen bleken grote grasfans. Hun dieet bestond gemiddeld voor 77% uit grassoorten, meer dan ooit bij een mensachtige is gezien. De enige primaat die zoveel gras op het menu had staan is de uitgestorven grote grazende baviaan, Theropithecus oswaldi. Eten de bavianen die wij kennen dan zo anders? ‘Nee, de nog levende T. gelada heeft ook veel gras op het menu’, zegt Matt Sponheimer, een van de onderzoekers.'Maar dit zijn andere grassoorten dan T. oswaldi at', voegt Cerling eraan toe. 'De grassoorten die T. gelada eet zijn veel voedzamer en hij heeft er dus ook minder van nodig'.
Het onderzoeksteam vergeleek de tanden van Paranthropus boisei ook met de tanden van andere grazers die rond die tijd leefden, zoals voorouders van zebra’s en nijlpaarden. Deze bleken ook voornamelijk grassen te eten. Nijlpaard, zebra en deze mensachtige streden dus samen om het aanwezige eten.
Kan het hoge percentage koolstof-13 dan niet veroorzaakt worden door het eten van grazende dieren? Sponheimer: ‘Het eten van grazers kan inderdaad bijdragen aan het koolstof-13 percentage in het tandglazuur. Alleen daar had hij de bouw helemaal niet voor, dus veel vlees zal hij niet gegeten hebben’.
En hoe komt het dan dat de twee neven P. robustus en P. boisei zo’n verschillend dieet hebben? Wellicht ligt dat aan de plek waar ze leefden. P. robustus populaties zaten in Zuid-Afrika en P. boisei populaties kwamen in Oost-Afrika terecht. P. robustus bleef bij zijn oude eetgewoontes, maar P. boisei ging zich richten op de grassoorten die volop aanwezig waren in de drassige gebieden waar hij leefde.
De kans dat het uitsterven van de Paranthropus familie iets met hun dieet te maken heeft, lijkt hierdoor weer groter. Maar misschien moet de verklaring wel heel ergens anders gezocht worden. Sponheimer in het persbericht: ‘Bijvoorbeeld in de concurrentie met de Homo familie, die steeds beter werd in het gebruiken van stenen en botten.’
Anne van Kessel
Thure Cerling e.a., Diet of Paranthropus boisei in the early Pleistocene of East Africa, PNAS, 3 mei 2011.
(Noorderlicht)
De grasetende aapmens
Stukjes tand verraden dieet
De Oost-Afrikaanse aapmens Paranthropus boisei werd decennia lang de ‘notenkraker’ genoemd vanwege zijn grote, platte kiezen en enorme kaken. Nu is er bewijs dat hij deze kaken voor iets heel anders nodig had. Hij had voornamelijk gras op het menu staan.
Wat aten mensapen bijna twee miljoen jaar geleden? Meer dan wat schedels en botten zijn er niet van ze over dus veel is er niet om te onderzoeken. Maar het was genoeg voor Thure Cerling en collega’s van de University of Utah. ‘De aapmens Paranthropus boisei at zeker geen noten, maar hield erg van tropische grassen’ schrijven ze in het persbericht over hun onderzoek, dat vandaag in Proceedings of the National Academy of Sciences verschijnt. En dat is raar, want de bijnaam van deze mensachtige was tot nu toe de ‘notenkraker’.
Dit lid van de mensapenfamilie Paranthropus, leefde vanaf zo’n 2,3 miljoen jaar geleden in Afrika en stierf 1,2 miljoen jaar geleden weer uit. Deze mensachtige was geen voorouder van de moderne mens, Homo sapiens. Beiden stammen af van australopithecus, een geslacht dat 2,5 miljoen jaar geleden opsplitste in de Homo en Paranthropus families.
Waarom de Paranthropus familie uitstierf is niet duidelijk. De meest bekende verklaring is dat de soort te eenzijdig at. Maar een paar jaar terug toonden wetenschappers aan dat P. robustus, een Zuid-Afrikaanse neef van de ‘notenkraker’, planten, zaden, vruchten, noten en ook vlees had opgenomen in zijn menu. Een tamelijk gevarieerd dieet dus.
Cerling en zijn collega’s vroegen zich af of Paranthropus boisei net zo’n gevarieerd dieet had als zijn neef. En daarvoor deden ze onderzoek aan zijn tanden. Het eten van planten laat namelijk zo zijn sporen achter in het gebit. Je tandglazuur wordt opgebouwd uit de stoffen van het voedsel dat je binnenkrijgt. Je bent dus wat je eet.
Van het National Museum in Kenia mochten ze 24 tanden van 22 P. boisei aapmensen gebruiken voor hun onderzoek. Door daar een heel klein beetje glazuur vanaf te boren konden ze de verhouding tussen twee koolstofvormen in het glazuur bepalen. En die verhouding zegt veel over wat de aapmens gegeten heeft.
Grassen eten
Er zijn in de plantenwereld twee verschillende manieren om koolstofdioxide uit de lucht te halen. Koolstofatomen komen in drie vormen, of isotopen, voor. Het enige dat verschilt is het aantal neutronen in de kern. De meerderheid van de koolstofatomen heeft er 6 (naast de neutronen zitten er nog 6 protonen in een koolstofatoom, in totaal dus 12 kerndeeltjes, men noemt dit dus koolstof-12), de iets zwaardere variant heeft er 7 (7+6 is koolstof-13) en een heel klein deel heeft 8 neutronen (8+6 is koolstof-14). Niet alle planten kunnen die zware koolstof-13 even makkelijk opnemen. Bij de methode die veel grassen gebruiken, wordt er veel meer koolstof-13 ingebouwd dan bij de meeste andere planten. Een grazer zoals de koe, zal dus meer koolstof-13 in zijn glazuur hebben dan een giraf, die voornamelijk boomblaadjes eet.
De 22 onderzochte individuen bleken grote grasfans. Hun dieet bestond gemiddeld voor 77% uit grassoorten, meer dan ooit bij een mensachtige is gezien. De enige primaat die zoveel gras op het menu had staan is de uitgestorven grote grazende baviaan, Theropithecus oswaldi. Eten de bavianen die wij kennen dan zo anders? ‘Nee, de nog levende T. gelada heeft ook veel gras op het menu’, zegt Matt Sponheimer, een van de onderzoekers.'Maar dit zijn andere grassoorten dan T. oswaldi at', voegt Cerling eraan toe. 'De grassoorten die T. gelada eet zijn veel voedzamer en hij heeft er dus ook minder van nodig'.
Het onderzoeksteam vergeleek de tanden van Paranthropus boisei ook met de tanden van andere grazers die rond die tijd leefden, zoals voorouders van zebra’s en nijlpaarden. Deze bleken ook voornamelijk grassen te eten. Nijlpaard, zebra en deze mensachtige streden dus samen om het aanwezige eten.
Kan het hoge percentage koolstof-13 dan niet veroorzaakt worden door het eten van grazende dieren? Sponheimer: ‘Het eten van grazers kan inderdaad bijdragen aan het koolstof-13 percentage in het tandglazuur. Alleen daar had hij de bouw helemaal niet voor, dus veel vlees zal hij niet gegeten hebben’.
En hoe komt het dan dat de twee neven P. robustus en P. boisei zo’n verschillend dieet hebben? Wellicht ligt dat aan de plek waar ze leefden. P. robustus populaties zaten in Zuid-Afrika en P. boisei populaties kwamen in Oost-Afrika terecht. P. robustus bleef bij zijn oude eetgewoontes, maar P. boisei ging zich richten op de grassoorten die volop aanwezig waren in de drassige gebieden waar hij leefde.
De kans dat het uitsterven van de Paranthropus familie iets met hun dieet te maken heeft, lijkt hierdoor weer groter. Maar misschien moet de verklaring wel heel ergens anders gezocht worden. Sponheimer in het persbericht: ‘Bijvoorbeeld in de concurrentie met de Homo familie, die steeds beter werd in het gebruiken van stenen en botten.’
Anne van Kessel
Thure Cerling e.a., Diet of Paranthropus boisei in the early Pleistocene of East Africa, PNAS, 3 mei 2011.
(Noorderlicht)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
13-05-2011
Hagedissoort zonder poten en ogen ontdekt
AMSTERDAM – Wetenschappers in Cambodja zijn gestuit op een nog onbekende hagedissoort zonder poten en ogen.
Het gaat om een ondergronds levende hagedis die waarschijnlijk in de loop van de evolutie zijn poten verloor om gemakkelijker door de aarde te kunnen glijden.
Het uiterlijk van het dier heeft veel weg van een slang, maar zijn tong is niet gespleten zoals bij slangen. Ook heeft het reptiel twee longen, terwijl slangen meestal maar één long hebben. Dit alles wijst er op dat het dier weldegelijk als een hagedis moet worden beschouwd, zo meldt BBC News.
Hazelworm
“Er zijn wel meer hagedissen zonder poten, zoals bijvoorbeeld de hazelworm”, verklaart onderzoeker Jenny Daltry van de organisatie Fauna & Flora International (FFI).
De bijzondere hagedis is ontdekt in het Cardamom-gebergte in Cambodja door de plaatselijke bioloog Neang Thy die ook is aangesloten bij het FFI. Samen met zijn collega’s deed hij er bijna een jaar over om vast te stellen dat het ging om een nog onbekende soort.
Uniek
“Ze moesten alle wetenschappelijk beschrijvingen van hagedissen controleren”, aldus Daltry.
Het is voor het eerst dat een inwoner van Cambodja een nieuwe diersoort heeft ontdekt en vervolgens ook al het wetenschappelijk bewijs zelf heeft verzameld. De resultaten van het onderzoek zijn gepubliceerd in het wetenschappelijk tijdschrift Zootaxa.
Ogen
De hagedis is vernoemd naar de berg waarop hij is gevonden. Het reptiel heeft de Latijnse naam Dibamus dalaiensis gekregen. Die benaming kan worden vertaald als 'blinde Dalai Mountain hagedis'
De meest bijzondere eigenschap van de hagedis is zijn blindheid. “De meeste hagedissen zijn in staat om te knipperen met hun ogen, maar deze soort leeft voornamelijk onder de grond en heeft niet eens ogen”, aldus Daltry.
© NU.nl/Dennis Rijnvis
(nu.nl)
Hagedissoort zonder poten en ogen ontdekt
AMSTERDAM – Wetenschappers in Cambodja zijn gestuit op een nog onbekende hagedissoort zonder poten en ogen.
Het gaat om een ondergronds levende hagedis die waarschijnlijk in de loop van de evolutie zijn poten verloor om gemakkelijker door de aarde te kunnen glijden.
Het uiterlijk van het dier heeft veel weg van een slang, maar zijn tong is niet gespleten zoals bij slangen. Ook heeft het reptiel twee longen, terwijl slangen meestal maar één long hebben. Dit alles wijst er op dat het dier weldegelijk als een hagedis moet worden beschouwd, zo meldt BBC News.
Hazelworm
“Er zijn wel meer hagedissen zonder poten, zoals bijvoorbeeld de hazelworm”, verklaart onderzoeker Jenny Daltry van de organisatie Fauna & Flora International (FFI).
De bijzondere hagedis is ontdekt in het Cardamom-gebergte in Cambodja door de plaatselijke bioloog Neang Thy die ook is aangesloten bij het FFI. Samen met zijn collega’s deed hij er bijna een jaar over om vast te stellen dat het ging om een nog onbekende soort.
Uniek
“Ze moesten alle wetenschappelijk beschrijvingen van hagedissen controleren”, aldus Daltry.
Het is voor het eerst dat een inwoner van Cambodja een nieuwe diersoort heeft ontdekt en vervolgens ook al het wetenschappelijk bewijs zelf heeft verzameld. De resultaten van het onderzoek zijn gepubliceerd in het wetenschappelijk tijdschrift Zootaxa.
Ogen
De hagedis is vernoemd naar de berg waarop hij is gevonden. Het reptiel heeft de Latijnse naam Dibamus dalaiensis gekregen. Die benaming kan worden vertaald als 'blinde Dalai Mountain hagedis'
De meest bijzondere eigenschap van de hagedis is zijn blindheid. “De meeste hagedissen zijn in staat om te knipperen met hun ogen, maar deze soort leeft voornamelijk onder de grond en heeft niet eens ogen”, aldus Daltry.
© NU.nl/Dennis Rijnvis
(nu.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
20-05-2011
Groot brein ontstond in piepklein dier
190 miljoen jaar oude zoogdierschedels onthullen breinevolutie
Hoe zoogdieren aan zo’n groot en ingewikkeld brein komen was lang onduidelijk, maar Amerikaanse onderzoekers denken het raadsel nu te hebben opgelost. Vandaag schrijven ze in Science hoe ze onderzoek deden aan fossielen schedels van twee primitieve zoogdieren uit China.
Morganucodon en Hadrocodium, je had vast nog nooit van van ze gehoord. En dat terwijl het misschien verre voorouders van je zijn. Deze twee zoogdiersoorten leefden 190 miljoen jaar geleden naast de dinosauriërs. Waarschijnlijk hebben die ze niet veel gezien, want ze waren nogal klein. Morganucodon zag er met zijn spitse snuit en lengte van zo’n 10 centimeter een beetje uit als een muis en hij leefde overdag waarschijnlijk onder de grond. Hadrocodium was zo groot als een paperclip en woog waarschijnlijk nog geen twee gram. Met zijn vlijmscherpe tandjes joeg hij op insecten.
De twee zoogdierschedels helpen ons weer een stukje verder om de evolutie van het zoogdierbrein te achterhalen. Het brein zelf fossiliseert bijna nooit, dus wordt er gekeken naar de binnenkant van de schedel, de afdruk van het brein zeg maar. Dat kan met een CT-scan. De wetenschappers krijgen zo gedetailleerde beelden van de binnenkant van de schedel, die zelf intact blijft. Helaas worden er zelden zulke oude schedels van zoogdieren gevonden en bleef de evolutie van het zoogdierbrein hierdoor lang onduidelijk.
De CT-scans van Morganucodon toonden aan dat zijn neusholte opvallend groot was. Daarnaast was zijn brein naar verhouding bijna anderhalf keer groter dan het brein van zijn voorlopers, de cynodonten (zoogdierachtige reptielen). Vooral het gebied dat voor reuk zorgt en de kleine hersenen waren veel groter. Hierdoor ontwikkelde het diertje een beter reukvermogen en een verbeterde motoriek. Ook de schedel van de iets jongere Hadrocodium werd onder de loep genomen. CT beelden laten zien dat zijn brein naar verhouding nog eens anderhalf keer zo groot was als dat van Morganucodon. Ook hier waren de reukgebieden het sterkst vertegenwoordigd.
Het onderzoeksteam keek daarnaast of de ontwikkeling van lichaamshaar van invloed was op de hersengrootte. Hadrocodium had namelijk een vacht. Of Morganucodon er ook een had is niet zeker, maar de kans is groot, want eerder werden er fossiele stukken huid gevonden van een familielid, waarop duidelijk een vacht te zien is. De vacht werkte bij de prehistorische zoogdiertjes waarschijnlijk als een soort voelsprieten, door de vele receptoren die erin zaten. Zo konden ze bijvoorbeeld spleten in de grond vermijden. De onderzoekers denken dat de gevoeligheid van de vacht de verdere evolutionaire ontwikkeling van de neocortex versnelde, dat is de buitenste laag van de hersenschors die bij zoogdieren voor onder andere de waarneming van de omgeving zorgt.
De eerste zoogdieren moesten het dus vooral van hun reuk hebben, het gehoor en zicht verbeterden zich pas veel later in de evolutie. Bij sommige zoogdieren maakte het reuksysteem plaats voor andere manieren om de omgeving waar te nemen, zoals het sonarsysteem van walvissen en vleermuizen. Hoe die ontstonden willen de onderzoekers ook wel weten. Gelukkig zijn die schedels iets makkelijker te vinden.
Anne van Kessel
Tomothy B. Rowe, Thomas E. Macrini, Zhe-Xi Luo, Fossil evidence on Origin of the Mammalian Brain, Science, 20 mei 2011
R. Glenn Northcutt, Evolving large and Complex Brains, Science, 20 mei 2011.
(Noorderlicht)
Groot brein ontstond in piepklein dier
190 miljoen jaar oude zoogdierschedels onthullen breinevolutie
Hoe zoogdieren aan zo’n groot en ingewikkeld brein komen was lang onduidelijk, maar Amerikaanse onderzoekers denken het raadsel nu te hebben opgelost. Vandaag schrijven ze in Science hoe ze onderzoek deden aan fossielen schedels van twee primitieve zoogdieren uit China.
Morganucodon en Hadrocodium, je had vast nog nooit van van ze gehoord. En dat terwijl het misschien verre voorouders van je zijn. Deze twee zoogdiersoorten leefden 190 miljoen jaar geleden naast de dinosauriërs. Waarschijnlijk hebben die ze niet veel gezien, want ze waren nogal klein. Morganucodon zag er met zijn spitse snuit en lengte van zo’n 10 centimeter een beetje uit als een muis en hij leefde overdag waarschijnlijk onder de grond. Hadrocodium was zo groot als een paperclip en woog waarschijnlijk nog geen twee gram. Met zijn vlijmscherpe tandjes joeg hij op insecten.
De twee zoogdierschedels helpen ons weer een stukje verder om de evolutie van het zoogdierbrein te achterhalen. Het brein zelf fossiliseert bijna nooit, dus wordt er gekeken naar de binnenkant van de schedel, de afdruk van het brein zeg maar. Dat kan met een CT-scan. De wetenschappers krijgen zo gedetailleerde beelden van de binnenkant van de schedel, die zelf intact blijft. Helaas worden er zelden zulke oude schedels van zoogdieren gevonden en bleef de evolutie van het zoogdierbrein hierdoor lang onduidelijk.
De CT-scans van Morganucodon toonden aan dat zijn neusholte opvallend groot was. Daarnaast was zijn brein naar verhouding bijna anderhalf keer groter dan het brein van zijn voorlopers, de cynodonten (zoogdierachtige reptielen). Vooral het gebied dat voor reuk zorgt en de kleine hersenen waren veel groter. Hierdoor ontwikkelde het diertje een beter reukvermogen en een verbeterde motoriek. Ook de schedel van de iets jongere Hadrocodium werd onder de loep genomen. CT beelden laten zien dat zijn brein naar verhouding nog eens anderhalf keer zo groot was als dat van Morganucodon. Ook hier waren de reukgebieden het sterkst vertegenwoordigd.
Het onderzoeksteam keek daarnaast of de ontwikkeling van lichaamshaar van invloed was op de hersengrootte. Hadrocodium had namelijk een vacht. Of Morganucodon er ook een had is niet zeker, maar de kans is groot, want eerder werden er fossiele stukken huid gevonden van een familielid, waarop duidelijk een vacht te zien is. De vacht werkte bij de prehistorische zoogdiertjes waarschijnlijk als een soort voelsprieten, door de vele receptoren die erin zaten. Zo konden ze bijvoorbeeld spleten in de grond vermijden. De onderzoekers denken dat de gevoeligheid van de vacht de verdere evolutionaire ontwikkeling van de neocortex versnelde, dat is de buitenste laag van de hersenschors die bij zoogdieren voor onder andere de waarneming van de omgeving zorgt.
De eerste zoogdieren moesten het dus vooral van hun reuk hebben, het gehoor en zicht verbeterden zich pas veel later in de evolutie. Bij sommige zoogdieren maakte het reuksysteem plaats voor andere manieren om de omgeving waar te nemen, zoals het sonarsysteem van walvissen en vleermuizen. Hoe die ontstonden willen de onderzoekers ook wel weten. Gelukkig zijn die schedels iets makkelijker te vinden.
Anne van Kessel
Tomothy B. Rowe, Thomas E. Macrini, Zhe-Xi Luo, Fossil evidence on Origin of the Mammalian Brain, Science, 20 mei 2011
R. Glenn Northcutt, Evolving large and Complex Brains, Science, 20 mei 2011.
(Noorderlicht)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
19-05-2011
Vecht-evolutie
'Mens is rechtop gaan lopen om te knokken'
De mens is rechtop gaan lopen om beter te kunnen vechten. Dat denkt David Carrier van de universiteit van Texas tenminste. Maar er zijn al zoveel verschillende ideeen over het rechtoplopen geweest. Heeft hij het eindelijk bij het juiste eind?
Op handen en voeten vecht je minder goed dan als je op je benen staat. Dat is logisch: je hoeft immers niet meer te steunen op je ene arm om met je andere arm uit te halen. Bovendien kan je je hele lichaam in de strijd gooien, in plaats van alleen maar je schouders. Maar is goed kunnen vechten de oorspronkelijke reden dat onze voorouders rechtop gingen lopen? Wel volgens David Carrier, die deze weet in PLoS ONE vertelt over zijn onderzoek naar vechten en evolutie.
Seksueel voordeel
Er zijn volgens Carrier twee redenen om aan te nemen dat vechten de reden is om rechtop te gaan lopen: ten eerste de intense seksuele selectie bij aapachtigen in de natuur. Bij deze selectie komt veel agressie kijken. Bonobo-apen gaan helemaal los als ze strijden om een vrouwtje: ze krabben, slaan, schoppen en bijten elkaar, alles om de gunst van het beoogde wijfje te komen. Ten tweede is er bij bijna alle aapachtigen hetzelfde gedrag te zien bij agressie: ze gaan over op twee poten in plaats van vier. Of ze nou op hun borst gaan kloppen of daadwerkelijk aanvallen, veel van het agressieve gedrag heeft te maken met op twee poten staan. En als mensen constant in een seksuele strijd zijn, is het begrijpelijk dat ze uiteindelijk permanent op twee benen overgingen.
Vechten voor onderzoek
Om de theorie kracht bij te zetten, heeft Carrier een onderzoek gedaan: hij liet proefpersonen eerst slaan vanuit een vier-benen-positie, op handen en voeten. Ze sloegen tegen een boksbal aan die de kracht van de slag mat. Daarna mochten de proefpersonen nog een keer slaan, maar nu terwijl ze stonden. Het bleek dat er gemiddeld 54 procent harder werd geslagen bij rechtopstand, en de energie van een vuistslag naar beneden was tweehonderd procent hoger dan die van een vuistslag omhoog. En als je op twee benen staat, kan je makkelijker naar beneden slaan en je prooi alsnog raken. Hoe hoger je bent, hoe harder je omlaag kunt slaan.
Maar ligt vechten nou echt ten grondslag aan onze evolutie tot tweebenigen? Is de mens echt uit zo'n agressieve motivatie voortgekomen? John de Vos, antropopaleontoloog bij NCB Naturalis, denkt van niet. 'Er zijn in de loop van de tijd al zo veel theorieën over het rechtopgaan van de mensen geweest. Ze wilden over het gras kijken, ze gingen omhoog om werktuigen te kunnen maken, enzovoort. Maar al die ideeen gaan nogal antropocentrisch: ze gaan allemaal uit van de mens, in plaats van het dier. En dat doet deze theorie ook'.
Gebogen benen
De Vos heeft een alternatieve theorie die meer van de biologie uitgaat. 'Je ziet bij alle dieren die van het bos naar de steppe vertrekken iets gebeuren: ze strekken hun benen als ze in de open lucht komen. Kijk maar naar het oerpaard, dat heeft gebogen beentjes. Terwijl ons moderne paard met gestrekte benen staat. Bij de miereneter zie je net zoiets. Volgens mij moet je de rechtopgang van mensen ook meer biologisch bekijken. Zij kwamen uit het bos, en ze begonnen hun benen te strekken. Maar omdat zij op hun knokkels liepen (op dezelfde manier als gorilla's nu nog doen), konden ze hun voorpoten niet strekken. En als je dan alleen je achterpoten strekt, ga je vanzelf rechtop lopen.'
De Vos vindt dus dat het model van Carrier te veel op de mens zelf gericht is. 'Ik heb niks met het model, ik geloof niet dat vechten echt de reden kan zijn dat mensen rechtop zijn gaan lopen. Daarvoor is het een te klein deel van de evolutie.' Maar Carrier ziet juist bij alle dieren dat gevechten op twee poten worden uitgevochten. Bij katten, leeuwen, beren, apen en zelfs paarden. Voor hem is dat een aanwijzing dat vechten diep in de natuur van alle levende wezens zit. Maar of het DE reden is dat mensen rechtop gingen lopen? Waarschijnlijk zullen we er nooit achter komen; het blijft gokken waarom wij, heel lang terug, de beslissing maakten rechtop te gaan lopen.
Marc Seijlhouwer
David Carrier - 'The advantage of Standing Up to Fight and the Evolution of Habitual Bipedalism in Hominins', PLoS ONE, 18 mei 2011
(Noorderlicht)
Vecht-evolutie
'Mens is rechtop gaan lopen om te knokken'
De mens is rechtop gaan lopen om beter te kunnen vechten. Dat denkt David Carrier van de universiteit van Texas tenminste. Maar er zijn al zoveel verschillende ideeen over het rechtoplopen geweest. Heeft hij het eindelijk bij het juiste eind?
Op handen en voeten vecht je minder goed dan als je op je benen staat. Dat is logisch: je hoeft immers niet meer te steunen op je ene arm om met je andere arm uit te halen. Bovendien kan je je hele lichaam in de strijd gooien, in plaats van alleen maar je schouders. Maar is goed kunnen vechten de oorspronkelijke reden dat onze voorouders rechtop gingen lopen? Wel volgens David Carrier, die deze weet in PLoS ONE vertelt over zijn onderzoek naar vechten en evolutie.
Seksueel voordeel
Er zijn volgens Carrier twee redenen om aan te nemen dat vechten de reden is om rechtop te gaan lopen: ten eerste de intense seksuele selectie bij aapachtigen in de natuur. Bij deze selectie komt veel agressie kijken. Bonobo-apen gaan helemaal los als ze strijden om een vrouwtje: ze krabben, slaan, schoppen en bijten elkaar, alles om de gunst van het beoogde wijfje te komen. Ten tweede is er bij bijna alle aapachtigen hetzelfde gedrag te zien bij agressie: ze gaan over op twee poten in plaats van vier. Of ze nou op hun borst gaan kloppen of daadwerkelijk aanvallen, veel van het agressieve gedrag heeft te maken met op twee poten staan. En als mensen constant in een seksuele strijd zijn, is het begrijpelijk dat ze uiteindelijk permanent op twee benen overgingen.
Vechten voor onderzoek
Om de theorie kracht bij te zetten, heeft Carrier een onderzoek gedaan: hij liet proefpersonen eerst slaan vanuit een vier-benen-positie, op handen en voeten. Ze sloegen tegen een boksbal aan die de kracht van de slag mat. Daarna mochten de proefpersonen nog een keer slaan, maar nu terwijl ze stonden. Het bleek dat er gemiddeld 54 procent harder werd geslagen bij rechtopstand, en de energie van een vuistslag naar beneden was tweehonderd procent hoger dan die van een vuistslag omhoog. En als je op twee benen staat, kan je makkelijker naar beneden slaan en je prooi alsnog raken. Hoe hoger je bent, hoe harder je omlaag kunt slaan.
Maar ligt vechten nou echt ten grondslag aan onze evolutie tot tweebenigen? Is de mens echt uit zo'n agressieve motivatie voortgekomen? John de Vos, antropopaleontoloog bij NCB Naturalis, denkt van niet. 'Er zijn in de loop van de tijd al zo veel theorieën over het rechtopgaan van de mensen geweest. Ze wilden over het gras kijken, ze gingen omhoog om werktuigen te kunnen maken, enzovoort. Maar al die ideeen gaan nogal antropocentrisch: ze gaan allemaal uit van de mens, in plaats van het dier. En dat doet deze theorie ook'.
Gebogen benen
De Vos heeft een alternatieve theorie die meer van de biologie uitgaat. 'Je ziet bij alle dieren die van het bos naar de steppe vertrekken iets gebeuren: ze strekken hun benen als ze in de open lucht komen. Kijk maar naar het oerpaard, dat heeft gebogen beentjes. Terwijl ons moderne paard met gestrekte benen staat. Bij de miereneter zie je net zoiets. Volgens mij moet je de rechtopgang van mensen ook meer biologisch bekijken. Zij kwamen uit het bos, en ze begonnen hun benen te strekken. Maar omdat zij op hun knokkels liepen (op dezelfde manier als gorilla's nu nog doen), konden ze hun voorpoten niet strekken. En als je dan alleen je achterpoten strekt, ga je vanzelf rechtop lopen.'
De Vos vindt dus dat het model van Carrier te veel op de mens zelf gericht is. 'Ik heb niks met het model, ik geloof niet dat vechten echt de reden kan zijn dat mensen rechtop zijn gaan lopen. Daarvoor is het een te klein deel van de evolutie.' Maar Carrier ziet juist bij alle dieren dat gevechten op twee poten worden uitgevochten. Bij katten, leeuwen, beren, apen en zelfs paarden. Voor hem is dat een aanwijzing dat vechten diep in de natuur van alle levende wezens zit. Maar of het DE reden is dat mensen rechtop gingen lopen? Waarschijnlijk zullen we er nooit achter komen; het blijft gokken waarom wij, heel lang terug, de beslissing maakten rechtop te gaan lopen.
Marc Seijlhouwer
David Carrier - 'The advantage of Standing Up to Fight and the Evolution of Habitual Bipedalism in Hominins', PLoS ONE, 18 mei 2011
(Noorderlicht)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
http://knack.rnews.be/nl/(...)le-1195015355667.htmquote:Trage levensstijl heeft invloed op lengte van de nek
vrijdag 20 mei 2011 om 05u14
Luiaarden en zeekoeien hebben een ander type nek dan de meeste zoogdieren.
Het is een klassieker uit de evolutiebiologie: giraffen hebben wel een véél langere nek dan andere dieren, maar ze hebben maar evenveel nekwervels als het doorsnee zoogdier, namelijk zeven. Wij hebben dus evenveel nekwervels als de giraf of, om maar iets te zeggen, de mol die ogenschijnlijk geen nek heeft. Bij de giraf is elke individuele wervel natuurlijk wel een stuk langer dan bij ons.
Een afwijkend aantal nekwervels bij zoogdieren is dikwijls geassocieerd met fysieke en andere problemen, wat vreemd is, want bij vogels en reptielen, bijvoorbeeld, kan het aantal nekwervels binnen een soort zelfs van individu tot individu verschillen.
Toch zijn er, zoals altijd en overal, uitzonderingen op de regel. Het vakblad EvoDevo meldt dat onderzoek aangetoond heeft dat bij luiaarden het aantal nekwervels kan variëren tussen vijf en negen. Eenzelfde verschijnsel werd vastgesteld in de zeekoefamilie.
Nader onderzoek heeft uitgewezen dat er heel wat skeletveranderingen met deze aanpassing gepaard kunnen gaan, en dat die voor een groot deel toegeschreven kunnen worden aan wijzigingen in genen die fundamenteel zijn in het sturen van de embryonale ontwikkeling. De veranderingen in het aantal nekwervels konden ook aan een uiteenlopend aantal herschikkingen van beenderstructuren gekoppeld worden – er was dus niet één vastliggend patroon.
Onderzoekers gaan ervan uit dat in beide onderzochte families de trage levensstijl mee verantwoordelijk is geweest voor het openen van de mogelijkheid om wat te spelen met het aantal nekwervels. Want veranderingen in neklengte zouden in hun geval weinig fysieke ongemakken veroorzaken. (DD)
08-06-2011
'Rechtop lopende mensaap evolueerde mogelijk in Georgië'
De eerste rechtop lopende mensachtigen kwamen mogelijk niet uit Afrika maar uit Azië. Dat beweren Amerikaanse wetenschappers
.
Onderzoekers van de Universiteit van Noord-Texas hebben 1,85 tot 1,77 miljoen jaar oude skeletten van de soort Homo erectus gevonden in de Georgische plaats Dmanisi.
Deze mensensoort wordt beschouwd als de eerste rechtop lopende voorouder van de moderne mens.
De resten uit Georgië zijn even oud of zelfs iets ouder dan de skeletten van de Homo erectus die in Afrika zijn gevonden. De ontdekking suggereert dan ook dat de soort mogelijk niet in Afrika is geëvolueerd, maar in Azië, zo meldt Wired News.
Stenen voorwerpen
Volgens hoofdonderzoeker Reid Ferring was de populatie in Dmanski niet van tijdelijke aarde, maar erg stabiel. Dat zou blijken uit stenen voorwerpen die in de buurt van de skeletten zijn gevonden.
Ferring vermoedt dat de Homo Erectus uiteindelijk vanuit Azië naar Afrika is getrokken. “Dmanisi was waarschijnlijk zeker 80.000 jaar lang bewoond door deze mensensoort”, verklaart de wetenschapper op ScienceNews.org. “Het ging om een behoorlijke populatie die ook erg mobiel was.”
Zijtak
De resultaten van het onderzoek zijn gepubliceerd in het wetenschappelijk tijdschrift Proceedings of the National Academy of Sciences.
De conclusies worden echter niet door iedereen gedeeld. Sommige wetenschappers zijn van mening dat de populatie in Dmanisi een zijtak vormde van de Afrikaanse Homo erectus, die zich snel na de evolutie van de soort afsplitste.
De beenderen zouden in dat geval alleen bewijzen dat de rechtop lopende mens al heel vroeg erg mobiel was en vanuit Afrika naar Azië trok.
(nu.nl)
'Rechtop lopende mensaap evolueerde mogelijk in Georgië'
De eerste rechtop lopende mensachtigen kwamen mogelijk niet uit Afrika maar uit Azië. Dat beweren Amerikaanse wetenschappers
.
Onderzoekers van de Universiteit van Noord-Texas hebben 1,85 tot 1,77 miljoen jaar oude skeletten van de soort Homo erectus gevonden in de Georgische plaats Dmanisi.
Deze mensensoort wordt beschouwd als de eerste rechtop lopende voorouder van de moderne mens.
De resten uit Georgië zijn even oud of zelfs iets ouder dan de skeletten van de Homo erectus die in Afrika zijn gevonden. De ontdekking suggereert dan ook dat de soort mogelijk niet in Afrika is geëvolueerd, maar in Azië, zo meldt Wired News.
Stenen voorwerpen
Volgens hoofdonderzoeker Reid Ferring was de populatie in Dmanski niet van tijdelijke aarde, maar erg stabiel. Dat zou blijken uit stenen voorwerpen die in de buurt van de skeletten zijn gevonden.
Ferring vermoedt dat de Homo Erectus uiteindelijk vanuit Azië naar Afrika is getrokken. “Dmanisi was waarschijnlijk zeker 80.000 jaar lang bewoond door deze mensensoort”, verklaart de wetenschapper op ScienceNews.org. “Het ging om een behoorlijke populatie die ook erg mobiel was.”
Zijtak
De resultaten van het onderzoek zijn gepubliceerd in het wetenschappelijk tijdschrift Proceedings of the National Academy of Sciences.
De conclusies worden echter niet door iedereen gedeeld. Sommige wetenschappers zijn van mening dat de populatie in Dmanisi een zijtak vormde van de Afrikaanse Homo erectus, die zich snel na de evolutie van de soort afsplitste.
De beenderen zouden in dat geval alleen bewijzen dat de rechtop lopende mens al heel vroeg erg mobiel was en vanuit Afrika naar Azië trok.
(nu.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
09-06-2011
'Van kip een dino maken'
Amerikaanse wetenschapper Jack Horner probeert een dinosaurusje terug te fokken door rudimentaire genen te activeren bij moderne kippen.
Zo is het volgens hem mogelijk tanden, staarten en zelfs handjes te laten groeien bij een kip-o-saurus.
Horner heeft vele fossiele dinosaurussen gevonden waarin ook vlees en bloedvaten versteend bewaard zijn gebleven, maar nooit vond hij daarin compleet DNA.
In 1993 vond zijn team een prachtig geconserveerd skelet van een T-rex waarin ze resten van bloedcellen aantroffen. Het enige wat ze daarin konden aantonen, zijn resten van hemoglobine, de stof die ook in menselijk bloed zuurstof verspreid door het lichaam.
Aan de botstructuren konden ze ook bepaalde overeenkomsten met moderne kippen aanwijzen.
"Een kip is al een dinosaurus," zegt Horner. "We schalen ze in bij dezelfde categorie als uitgestorven dino's. Sommige kippen worden nu al geboren met een genetische afwijking die tandengroei veroorzaakt. Dat komt doordat de genen van de voorouders nog steeds aanwezig zijn, alleen niet actief."
Op dezelfde manier zou het gen gestopt kunnen worden dat in het kippenembryo de oude dinosauruspoten laat samengroeien tot een vleugel. Waarom wil Horner dit allemaal?
"Vooral om kinderen te onderwijzen over de werking van de evolutie."
(depers.nl)
'Van kip een dino maken'
Amerikaanse wetenschapper Jack Horner probeert een dinosaurusje terug te fokken door rudimentaire genen te activeren bij moderne kippen.
Zo is het volgens hem mogelijk tanden, staarten en zelfs handjes te laten groeien bij een kip-o-saurus.
Horner heeft vele fossiele dinosaurussen gevonden waarin ook vlees en bloedvaten versteend bewaard zijn gebleven, maar nooit vond hij daarin compleet DNA.
In 1993 vond zijn team een prachtig geconserveerd skelet van een T-rex waarin ze resten van bloedcellen aantroffen. Het enige wat ze daarin konden aantonen, zijn resten van hemoglobine, de stof die ook in menselijk bloed zuurstof verspreid door het lichaam.
Aan de botstructuren konden ze ook bepaalde overeenkomsten met moderne kippen aanwijzen.
"Een kip is al een dinosaurus," zegt Horner. "We schalen ze in bij dezelfde categorie als uitgestorven dino's. Sommige kippen worden nu al geboren met een genetische afwijking die tandengroei veroorzaakt. Dat komt doordat de genen van de voorouders nog steeds aanwezig zijn, alleen niet actief."
Op dezelfde manier zou het gen gestopt kunnen worden dat in het kippenembryo de oude dinosauruspoten laat samengroeien tot een vleugel. Waarom wil Horner dit allemaal?
"Vooral om kinderen te onderwijzen over de werking van de evolutie."
(depers.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
De dino heeft zijn evolutionaire kans gehad, geen reden die terug te fokken.
In Baden-Badener Badeseen kann man Baden-Badener baden sehen.
Het lijkt me een goed idee om hiermee te experimenteren ergens op een afgelegen eiland en er een soort van pretpark van maken.
quote:Op vrijdag 10 juni 2011 15:04 schreef Robus het volgende:
Het lijkt me een goed idee om hiermee te experimenteren ergens op een afgelegen eiland en er een soort van pretpark van maken.
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
13-06-2011
'Mens evolueert langzamer dan gedacht'
Amerikaanse wetenschappers hebben berekend dat de menselijke evolutie waarschijnlijk langzamer gaat dan tot nu toe werd aangenomen.
Als twee mensen een kind verwekken, bevat het DNA van deze baby gemiddeld zestig nieuwe genmutaties.
Daarmee muteren menselijke genen veel minder snel dan tot nu toe werd aangenomen. Wetenschappers gingen er vanuit dat mensen bij hun geboorte ongeveer 100 tot 200 mutaties zouden vertonen in hun DNA.
“In principe kun je zeggen dat de evolutie van de mens zich voltrekt op een derde van de snelheid die we in gedachten hadden”, verklaart onderzoeker Philip Awadalla tegen persbureau AFP.
Families
De studie werd verricht door wetenschappers van de Universiteit van Montreal en de Universiteit van Boston. De onderzoekers kwamen tot hun conclusies door de genen te analyseren van twee families die bestonden uit twee ouders en een kind.
In het DNA van de kinderen zochten ze naar genmutaties die niet voorkwamen bij hun ouders. Mutaties die vermoedelijk tijdens het leven van de kinderen waren opgetreden werden niet meegerekend.
Verrassing
De genetische mutaties werden bij de kinderen net zo vaak gevonden in het erfelijk materiaal dat afkomstig was van hun moeder als in de genen die ze hadden geërfd van hun vader, zo meldt nieuwssite Medical Xpress.
Ook die vondst is verrassend. Tot nu toe namen wetenschappers aan dat vooral de erfelijke inbreng van de vader tot mutaties zou leiden, omdat erfelijk materiaal bij de productie van sperma vaker wordt gekopieerd dan bij de productie van eicellen.
Kritiek
Veel wetenschappers hebben kritiek op de studie, omdat er slechts genmutaties van twee families in kaart zijn gebracht. Toch zijn de resultaten gepubliceerd in het toonaangevende wetenschappelijk tijdschrift Nature Genetics.
Als de conclusies uit het onderzoek op grote schaal worden bevestigd, hebben ze namelijk grote consequenties voor bestaande theorieën over evolutie. Mutaties zorgen voor genetische variatie en spelen daarom een belangrijke rol bij de evolutie van levende wezens.
Mensachtigen
Op basis van het gemiddeld aantal genmutaties per generatie wordt bijvoorbeeld berekend hoe lang de aapachtige mensachtigen er over hebben gedaan om te evolueren tot de Homo sapiens. Als de nieuwe onderzoeksresultaten kloppen, zijn de huidige berekeningen waarschijnlijk niet correct.
© NU.nl/Dennis Rijnvis
(nu.nl)
'Mens evolueert langzamer dan gedacht'
Amerikaanse wetenschappers hebben berekend dat de menselijke evolutie waarschijnlijk langzamer gaat dan tot nu toe werd aangenomen.
Als twee mensen een kind verwekken, bevat het DNA van deze baby gemiddeld zestig nieuwe genmutaties.
Daarmee muteren menselijke genen veel minder snel dan tot nu toe werd aangenomen. Wetenschappers gingen er vanuit dat mensen bij hun geboorte ongeveer 100 tot 200 mutaties zouden vertonen in hun DNA.
“In principe kun je zeggen dat de evolutie van de mens zich voltrekt op een derde van de snelheid die we in gedachten hadden”, verklaart onderzoeker Philip Awadalla tegen persbureau AFP.
Families
De studie werd verricht door wetenschappers van de Universiteit van Montreal en de Universiteit van Boston. De onderzoekers kwamen tot hun conclusies door de genen te analyseren van twee families die bestonden uit twee ouders en een kind.
In het DNA van de kinderen zochten ze naar genmutaties die niet voorkwamen bij hun ouders. Mutaties die vermoedelijk tijdens het leven van de kinderen waren opgetreden werden niet meegerekend.
Verrassing
De genetische mutaties werden bij de kinderen net zo vaak gevonden in het erfelijk materiaal dat afkomstig was van hun moeder als in de genen die ze hadden geërfd van hun vader, zo meldt nieuwssite Medical Xpress.
Ook die vondst is verrassend. Tot nu toe namen wetenschappers aan dat vooral de erfelijke inbreng van de vader tot mutaties zou leiden, omdat erfelijk materiaal bij de productie van sperma vaker wordt gekopieerd dan bij de productie van eicellen.
Kritiek
Veel wetenschappers hebben kritiek op de studie, omdat er slechts genmutaties van twee families in kaart zijn gebracht. Toch zijn de resultaten gepubliceerd in het toonaangevende wetenschappelijk tijdschrift Nature Genetics.
Als de conclusies uit het onderzoek op grote schaal worden bevestigd, hebben ze namelijk grote consequenties voor bestaande theorieën over evolutie. Mutaties zorgen voor genetische variatie en spelen daarom een belangrijke rol bij de evolutie van levende wezens.
Mensachtigen
Op basis van het gemiddeld aantal genmutaties per generatie wordt bijvoorbeeld berekend hoe lang de aapachtige mensachtigen er over hebben gedaan om te evolueren tot de Homo sapiens. Als de nieuwe onderzoeksresultaten kloppen, zijn de huidige berekeningen waarschijnlijk niet correct.
© NU.nl/Dennis Rijnvis
(nu.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
16-06-2011
'Menselijk lichaam gekrompen door landbouw'
De uitvinding van landbouw heeft er mogelijk voor gezorgd dat de gemiddelde lichaamsgrootte van mensen is afgenomen. Dat beweren Britse wetenschappers.
Foto: Getty Images
Het gemiddelde lichaamsgewicht van mensen op basis van hun botten en schedel is in de afgelopen 10.000 jaar afgenomen van 80 tot 85 kilo naar 70 tot 75 kilo.
Ook het gemiddelde hersenvolume is gekrompen van ongeveer 1500 kubieke centimeter naar 1350 kubieke centimeter.
Volgens onderzoekster Marta Lahr van de Universiteit van Cambridge kan de afname van lichaamsgewicht worden gekoppeld aan het verdwijnen van de jager-verzamelaar leefstijl en het ontstaan van landbouw. Dat meldt nieuwssite Physorg.com.
Fossielen
De wetenschappers kwamen tot hun bevindingen door de structuur en het gewicht te bestuderen van menselijke fossielen uit de afgelopen 200.000 jaar. De afname van het gemiddeld gewicht van skeletten bleek ongeveer gelijk te lopen met de opkomst van landbouw, ongeveer 9000 jaar geleden.
Volgens Lahr is afname van lichaamsgrootte een logisch gevolg van landbouw. Het verbouwen van gewassen leidde tot een overvloed aan bepaalde soorten voedsel, maar bracht volgens de onderzoekster ook tekorten aan vitaminen en mineralen met zich mee.
Zo gingen mensen in China bijvoorbeeld veel rijst eten, een voedselsoort die maar weinig vitamine B bevat. Deze voedingsstof is essentieel voor groei.
Efficiënter
De opkomst van landbouw kan het krimpen van het menselijk brein echter niet verklaren. Volgens Lahr heeft de evolutie van het menselijk lichaam er simpelweg voor gezorgd dat onze hersenen efficiënter zijn gaan werken en minder energie verbruiken. Daardoor is het formaat waarschijnlijk iets afgenomen.
© NU.nl/Dennis Rijnvis
(nu.nl)
'Menselijk lichaam gekrompen door landbouw'
De uitvinding van landbouw heeft er mogelijk voor gezorgd dat de gemiddelde lichaamsgrootte van mensen is afgenomen. Dat beweren Britse wetenschappers.
Foto: Getty Images
Het gemiddelde lichaamsgewicht van mensen op basis van hun botten en schedel is in de afgelopen 10.000 jaar afgenomen van 80 tot 85 kilo naar 70 tot 75 kilo.
Ook het gemiddelde hersenvolume is gekrompen van ongeveer 1500 kubieke centimeter naar 1350 kubieke centimeter.
Volgens onderzoekster Marta Lahr van de Universiteit van Cambridge kan de afname van lichaamsgewicht worden gekoppeld aan het verdwijnen van de jager-verzamelaar leefstijl en het ontstaan van landbouw. Dat meldt nieuwssite Physorg.com.
Fossielen
De wetenschappers kwamen tot hun bevindingen door de structuur en het gewicht te bestuderen van menselijke fossielen uit de afgelopen 200.000 jaar. De afname van het gemiddeld gewicht van skeletten bleek ongeveer gelijk te lopen met de opkomst van landbouw, ongeveer 9000 jaar geleden.
Volgens Lahr is afname van lichaamsgrootte een logisch gevolg van landbouw. Het verbouwen van gewassen leidde tot een overvloed aan bepaalde soorten voedsel, maar bracht volgens de onderzoekster ook tekorten aan vitaminen en mineralen met zich mee.
Zo gingen mensen in China bijvoorbeeld veel rijst eten, een voedselsoort die maar weinig vitamine B bevat. Deze voedingsstof is essentieel voor groei.
Efficiënter
De opkomst van landbouw kan het krimpen van het menselijk brein echter niet verklaren. Volgens Lahr heeft de evolutie van het menselijk lichaam er simpelweg voor gezorgd dat onze hersenen efficiënter zijn gaan werken en minder energie verbruiken. Daardoor is het formaat waarschijnlijk iets afgenomen.
© NU.nl/Dennis Rijnvis
(nu.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
17-06-2011
'Kruising met Neanderthalers hielp menselijke evolutie'
De seksuele contacten tussen mensen en Neanderthalers waren waarschijnlijk zeer gunstig voor de menselijke evolutie. Dat hebben Amerikaanse wetenschappers vastgesteld.
Foto: ANP
De eerste moderne mensen die buiten Afrika leefden, pikten door hun seksuele contacten met Neanderthalers waarschijnlijk antigenen op, die hun nageslacht beschermden tegen ziektes op andere continenten.
De kruising zorgde er daardoor in zekere zin voor dat mensen zich gemakkelijker over de planeet konden verspreiden. Dat meldt het Britse tijdschrift New Scientist op basis van een onderzoek aan de Universiteit van Stanford.
Immuunsysteem
Met name een aantal allellen binnen de zogenaamde Humaan Leukocyten Antigenen (HLA) – een groep van 200 genen die essentieel is voor het menselijke immuunsysteem - zijn waarschijnlijk afkomstig van Neanderthalers.
Hoofdonderzoeker Peter Parham kwam tot zijn bevindingen door de HLA-genen van mensen uit verschillende werelddelen te vergelijken met genen van Neanderthalers.
Hij vond bij dat onderzoek bewijs voor de theorie dat de eerste moderne mensen veel genen hebben opgepikt van Neanderthalers. Zijn bevindingen heeft hij gepresenteerd op een bijeenkomst van de Royal Society in Londen.
Essentieel
Volgens Parham waren de Neanderthaler-genen essentieel voor de succesvolle verspreiding van moderne mensen over de wereld, omdat veel van hun oorspronkelijke genen alleen beschermden tegen ziektes die in Afrika voorkwamen.
Neanderthalers leefden al vele jaren succesvol buiten Afrika toen ze in aanraking kwamen met moderne mensen.
Genoom
Het belang van Neanderthaler-genen bij bescherming tegen ziektes komt ook tot uiting in het genoom van moderne mensen.
Over het geheel genomen is slechts zes procent het menselijk genoom afkomstig van Neanderthalers. Binnen de HLA-genen is het aandeel van Neanderthaler-genen echter veel groter.
Dit wijst er op dat de eerste mensen die buiten Afrika leefden deze genen nodig hadden om te overleven.
(nu.nl)
'Kruising met Neanderthalers hielp menselijke evolutie'
De seksuele contacten tussen mensen en Neanderthalers waren waarschijnlijk zeer gunstig voor de menselijke evolutie. Dat hebben Amerikaanse wetenschappers vastgesteld.
Foto: ANP
De eerste moderne mensen die buiten Afrika leefden, pikten door hun seksuele contacten met Neanderthalers waarschijnlijk antigenen op, die hun nageslacht beschermden tegen ziektes op andere continenten.
De kruising zorgde er daardoor in zekere zin voor dat mensen zich gemakkelijker over de planeet konden verspreiden. Dat meldt het Britse tijdschrift New Scientist op basis van een onderzoek aan de Universiteit van Stanford.
Immuunsysteem
Met name een aantal allellen binnen de zogenaamde Humaan Leukocyten Antigenen (HLA) – een groep van 200 genen die essentieel is voor het menselijke immuunsysteem - zijn waarschijnlijk afkomstig van Neanderthalers.
Hoofdonderzoeker Peter Parham kwam tot zijn bevindingen door de HLA-genen van mensen uit verschillende werelddelen te vergelijken met genen van Neanderthalers.
Hij vond bij dat onderzoek bewijs voor de theorie dat de eerste moderne mensen veel genen hebben opgepikt van Neanderthalers. Zijn bevindingen heeft hij gepresenteerd op een bijeenkomst van de Royal Society in Londen.
Essentieel
Volgens Parham waren de Neanderthaler-genen essentieel voor de succesvolle verspreiding van moderne mensen over de wereld, omdat veel van hun oorspronkelijke genen alleen beschermden tegen ziektes die in Afrika voorkwamen.
Neanderthalers leefden al vele jaren succesvol buiten Afrika toen ze in aanraking kwamen met moderne mensen.
Genoom
Het belang van Neanderthaler-genen bij bescherming tegen ziektes komt ook tot uiting in het genoom van moderne mensen.
Over het geheel genomen is slechts zes procent het menselijk genoom afkomstig van Neanderthalers. Binnen de HLA-genen is het aandeel van Neanderthaler-genen echter veel groter.
Dit wijst er op dat de eerste mensen die buiten Afrika leefden deze genen nodig hadden om te overleven.
(nu.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
http://knack.rnews.be/nl/(...)le-1195039095274.htmquote:Sexy én efficiënt
zondag 19 juni 2011 om 12u08
De mooist gekleurde sijsjes zijn ook de meest efficiënte in het vinden van voedsel.
Sommige individuen hebben het allemaal – tot spijt en nijd van minder gelukkigen. Dat geldt overigens niet alleen voor mensen, maar ook in de vogelwereld.
Het vakblad Biology Letters heeft het voedingsgedrag van mannelijke sijsjes – diertjes die vooral in koudere winters ook bij ons voorkomen – geanalyseerd in functie van de kwaliteiten van hun vederkleed.
Het was al bekend dat vrouwelijke sijsjes vooral vallen voor mannetjes met een opvallend lange gele streep in hun vleugels. Wat erop wees dat die streep een signaal zou kunnen zijn voor de kwaliteit van een mannetje, anders zouden vrouwtjes niet de moeite doen er een evaluatiecomponent van te maken.
Voedingsexperiment
De mogelijkheid werd onderzocht in een experiment waarin mannelijke sijsjes een moeilijke voedingsopdracht moesten vervullen, namelijk het plukken van zaadjes uit denneappels die afgeschermd werden met tandenstokers. De resultaten van het experiment waren ondubbelzinnig: sijsjes met een langere vleugelstreep leerden sneller hoe ze dat probleem moesten oplossen dan andere. Met andere woorden, ze kunnen worden beschouwd als betere vaders voor het kroost van een vrouwtje.
Noch de lengte van de streep, noch het succes in voedingsgedrag had te maken met factoren als leeftijd of ervaring. Sexier mannetjes zijn gewoon beter dan andere. Jammer genoeg is dat in de mensenwereld niet altijd even ondubbelzinnig. (DD)
21-06-2011
Verwoede strijd rond ‘Homo’ habilis Homo habilis?
Dat is de ‘handige mens’: één van de oudst bekende vertegenwoordigers van het geslacht Homo, waar ook wij toe behoren. Maar is de habilis eigenlijk wel een echte Homo? Of toch niet?
Een reconstructie van Homo habilis. Afbeelding: © Creative Commons
De ‘handige mens’, ook wel bekend als Homo habilis staat bij veel wetenschappers te boek als de eerste soort uit ons eigen Homo-geslacht. De mens behoort namelijk tot de soort Homo sapiens.
De handige mens was een cruciale voorouder van ons, maar nieuw onderzoek lijkt wederom uit te wijzen dat habilis helemaal geen echte mensensoort was. Althans, volgens een deel van onderzoekers. Wat is er aan de hand met dit oermens?
Toen Homo habilis in 1959 ontdekt werd in Tanzania door Mary en Louis Leakey, werden de resten van de schedel, tanden, handen en voeten zonder meer toegeschreven aan een nieuwe soort van het Homo-geslacht. De ‘handige mens’ werd de soort genoemd, naar de stenen werktuigen die bij de overblijfselen gevonden werden. Later werden nog meer individuen gevonden. De soort bleek geleefd te hebben van 2,6-1,6 miljoen jaar geleden.
Een afgietsel van een gedeelte van de schedel van Homo habilis. Dit individu werd in 1968 gevonden in Tanzania. Afbeelding: © Adiël Klompmaker
Geen twijfel
Destijds was er weinig twijfel over dat het om een echte Homo ging. De herseninhoud was immers 650 cm3, behoorlijk dichtbij de 700-800 cm3 wat toen karakteristiek was voor soorten van het geslacht Homo.
Later bleek dat het zelfs binnen de grenzen van Homo viel, toen sommige individuen van Homo erectus een herseninhoud van 600-700 cm3 lieten zien. Geen problemen dus, zeker omdat de voorloper van het geslacht Homo, Australopithecus, slechts een herseninhoud van zo’n 400-500 cm3 had.
Ook de handen en voeten hadden kenmerken van een individu dat rechtop liep, ook een eigenschap van Homo. Verdere overeenkomstige kenmerken in het gebit en de schedel zorgden er ten slotte voor dat op plaatsing van de soort in het Homo-geslacht niets aan te merken was. Tot in de laatste tien jaar…
Toch twijfel
Wetenschappers keken eens goed naar de tanden van Homo habilis, en wat bleek? Ze groeien zeer snel, net zoals bij mensapen zoals bijvoorbeeld Australopithecus. Bovendien wezen sommige studies uit dat de armen veel gebruikt werden om in bomen te klimmen. Dat is wat anders dan rechtop lopen op de bodem zoals Homo’s deden.
Afgelopen week kwam er nog een argument bij waarom habilis geen Homo zou zijn. Microscopische groefjes in de tanden laten zien dat de handige mens een ongevarieerd dieet had bestaande uit slechts bladeren en fruit. Net zoals een andere mensaap (Paranthropus boisei), en duidelijk anders dan Homo erectus, die juist een gevarieerd dieet had met onder meer noten, zaden en vlees.
Kiezen van Homo habilis, gevonden in Zuid-Afrika. Afbeelding: © Didier Descouens
.Tijd om Homo habilis in het geslacht Australopithecus te plaatsen? Dat ligt eraan welke kenmerken de wetenschappelijke gemeenschap belangrijker vindt. Dieet, herseninhoud, of toch het rechtop lopen. Hiervoor moeten keuzes gemaakt worden, die per wetenschapper vaak verschillen. Vandaar dat er vaak sprake is van een zekere ‘strijd’ binnen de wetenschap. Nieuwe bewijzen kunnen de keuze doen omslaan naar Australopithecus, of toch weer naar Homo.
Bron
•Gibbons, A. Who Was Homo habilis—And Was It Really Homo? Science 332 (2011) 1370-1371.
(Kennislink)
Verwoede strijd rond ‘Homo’ habilis Homo habilis?
Dat is de ‘handige mens’: één van de oudst bekende vertegenwoordigers van het geslacht Homo, waar ook wij toe behoren. Maar is de habilis eigenlijk wel een echte Homo? Of toch niet?
Een reconstructie van Homo habilis. Afbeelding: © Creative Commons
De ‘handige mens’, ook wel bekend als Homo habilis staat bij veel wetenschappers te boek als de eerste soort uit ons eigen Homo-geslacht. De mens behoort namelijk tot de soort Homo sapiens.
De handige mens was een cruciale voorouder van ons, maar nieuw onderzoek lijkt wederom uit te wijzen dat habilis helemaal geen echte mensensoort was. Althans, volgens een deel van onderzoekers. Wat is er aan de hand met dit oermens?
Toen Homo habilis in 1959 ontdekt werd in Tanzania door Mary en Louis Leakey, werden de resten van de schedel, tanden, handen en voeten zonder meer toegeschreven aan een nieuwe soort van het Homo-geslacht. De ‘handige mens’ werd de soort genoemd, naar de stenen werktuigen die bij de overblijfselen gevonden werden. Later werden nog meer individuen gevonden. De soort bleek geleefd te hebben van 2,6-1,6 miljoen jaar geleden.
Een afgietsel van een gedeelte van de schedel van Homo habilis. Dit individu werd in 1968 gevonden in Tanzania. Afbeelding: © Adiël Klompmaker
Geen twijfel
Destijds was er weinig twijfel over dat het om een echte Homo ging. De herseninhoud was immers 650 cm3, behoorlijk dichtbij de 700-800 cm3 wat toen karakteristiek was voor soorten van het geslacht Homo.
Later bleek dat het zelfs binnen de grenzen van Homo viel, toen sommige individuen van Homo erectus een herseninhoud van 600-700 cm3 lieten zien. Geen problemen dus, zeker omdat de voorloper van het geslacht Homo, Australopithecus, slechts een herseninhoud van zo’n 400-500 cm3 had.
Ook de handen en voeten hadden kenmerken van een individu dat rechtop liep, ook een eigenschap van Homo. Verdere overeenkomstige kenmerken in het gebit en de schedel zorgden er ten slotte voor dat op plaatsing van de soort in het Homo-geslacht niets aan te merken was. Tot in de laatste tien jaar…
Toch twijfel
Wetenschappers keken eens goed naar de tanden van Homo habilis, en wat bleek? Ze groeien zeer snel, net zoals bij mensapen zoals bijvoorbeeld Australopithecus. Bovendien wezen sommige studies uit dat de armen veel gebruikt werden om in bomen te klimmen. Dat is wat anders dan rechtop lopen op de bodem zoals Homo’s deden.
Afgelopen week kwam er nog een argument bij waarom habilis geen Homo zou zijn. Microscopische groefjes in de tanden laten zien dat de handige mens een ongevarieerd dieet had bestaande uit slechts bladeren en fruit. Net zoals een andere mensaap (Paranthropus boisei), en duidelijk anders dan Homo erectus, die juist een gevarieerd dieet had met onder meer noten, zaden en vlees.
Kiezen van Homo habilis, gevonden in Zuid-Afrika. Afbeelding: © Didier Descouens
.Tijd om Homo habilis in het geslacht Australopithecus te plaatsen? Dat ligt eraan welke kenmerken de wetenschappelijke gemeenschap belangrijker vindt. Dieet, herseninhoud, of toch het rechtop lopen. Hiervoor moeten keuzes gemaakt worden, die per wetenschapper vaak verschillen. Vandaar dat er vaak sprake is van een zekere ‘strijd’ binnen de wetenschap. Nieuwe bewijzen kunnen de keuze doen omslaan naar Australopithecus, of toch weer naar Homo.
Bron
•Gibbons, A. Who Was Homo habilis—And Was It Really Homo? Science 332 (2011) 1370-1371.
(Kennislink)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
25-06-2011
Snelle evolutie kan soorten helpen overleven
Bakkersgist heeft 50 tot 100 generaties nodig om zich aan te passen aan een dodelijke milieuverandering. Een dergelijke 'snelle evolutie' zou ook bij grotere organismen mogelijk zijn.
Foto: Thinkstock
Dat concluderen Canadese biologen op basis van onderzoek.
In een laboratoriumexperiment hebben zij geprobeerd de hoogste evolutiesnelheid te vinden van bakkersgist, een organisme waarvan het DNA goed bekend is en dat zich bovendien in slechts uren kan voortplanten.
Bij maar liefst 2000 verschillende gistpopulaties bootsten de onderzoekers milieuverontreiniging na door geleidelijk de concentratie zout op te voeren naar een voor gistcellen dodelijke waarde.
Ideale omstandigheden
Wanneer de verdere omstandigheden ideaal waren, kon natuurlijke selectie het organisme verrassend snel te hulp schieten, zo schrijven ze in hun publicatie in Science.
Het was daarbij van belang dat de concentratie zout zo geleidelijk mogelijk werd toegevoegd. Daarnaast was enig contact met andere populaties goed voor de overlevingskansen, maar veel uitwisseling juist slecht.
Onder ideale omstandigheden kon een gistpopulatie mee-evolueren met de toename van zout tot deze na 50 tot 100 generaties een concentratie had bereikt die voorafgaand aan het experiment nog dodelijk zou zijn geweest.
Bedreigde diersoorten
De onderzoekers denken dat ook grotere organismen zich in theorie binnen een vergelijkbaar aantal generaties zouden moeten kunnen aanpassen. “Of het nu om een gistcel of om een zoogdier gaat, de algemene processen zijn hetzelfde”, zo stelt bioloog Andrew Gonzalez.
“We kunnen het experiment niet met een panda of een eland uitvoeren, omdat de benodigde tijd om hun evolutie te bestuderen meerdere eeuwen in beslag zou nemen.”
Massa-extinctie
Ecologen waarschuwen dat de biodiversiteit op aarde sterk onder druk staat en dat zowel in de oceanen als op land nog in deze eeuw een massale uitstervingsgolf dreigt, veroorzaakt door een samenspel van ontbossing, overbevissing, klimaatverandering, vervuiling en oceaanverzuring.
(nu.nl)
Snelle evolutie kan soorten helpen overleven
Bakkersgist heeft 50 tot 100 generaties nodig om zich aan te passen aan een dodelijke milieuverandering. Een dergelijke 'snelle evolutie' zou ook bij grotere organismen mogelijk zijn.
Foto: Thinkstock
Dat concluderen Canadese biologen op basis van onderzoek.
In een laboratoriumexperiment hebben zij geprobeerd de hoogste evolutiesnelheid te vinden van bakkersgist, een organisme waarvan het DNA goed bekend is en dat zich bovendien in slechts uren kan voortplanten.
Bij maar liefst 2000 verschillende gistpopulaties bootsten de onderzoekers milieuverontreiniging na door geleidelijk de concentratie zout op te voeren naar een voor gistcellen dodelijke waarde.
Ideale omstandigheden
Wanneer de verdere omstandigheden ideaal waren, kon natuurlijke selectie het organisme verrassend snel te hulp schieten, zo schrijven ze in hun publicatie in Science.
Het was daarbij van belang dat de concentratie zout zo geleidelijk mogelijk werd toegevoegd. Daarnaast was enig contact met andere populaties goed voor de overlevingskansen, maar veel uitwisseling juist slecht.
Onder ideale omstandigheden kon een gistpopulatie mee-evolueren met de toename van zout tot deze na 50 tot 100 generaties een concentratie had bereikt die voorafgaand aan het experiment nog dodelijk zou zijn geweest.
Bedreigde diersoorten
De onderzoekers denken dat ook grotere organismen zich in theorie binnen een vergelijkbaar aantal generaties zouden moeten kunnen aanpassen. “Of het nu om een gistcel of om een zoogdier gaat, de algemene processen zijn hetzelfde”, zo stelt bioloog Andrew Gonzalez.
“We kunnen het experiment niet met een panda of een eland uitvoeren, omdat de benodigde tijd om hun evolutie te bestuderen meerdere eeuwen in beslag zou nemen.”
Massa-extinctie
Ecologen waarschuwen dat de biodiversiteit op aarde sterk onder druk staat en dat zowel in de oceanen als op land nog in deze eeuw een massale uitstervingsgolf dreigt, veroorzaakt door een samenspel van ontbossing, overbevissing, klimaatverandering, vervuiling en oceaanverzuring.
(nu.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
http://knack.rnews.be/nl/(...)le-1195051747529.htmquote:Er wordt aan bijen gesleuteld om ze gezonder te maken
zaterdag 02 juli 2011 om 10u16
De mens wilde een handelbare bij, die een maximum aan honing produceert met een minimum aan inspanning, van zowel mens als bij. En dat wreekt zich nu.
De honingbij is waarschijnlijk het belangrijkste insect voor de wereldeconomie, want ze verzorgt de voortplanting van de gewassen in een groot deel van de fruit- en tuinbouwsector. Maar ook de honingbij is onder druk van de mens gekomen, niet in het minst omdat ze in de loop der tijden zo uitgeselecteerd is geraakt dat ze veel van haar genetische diversiteit verloren is. De mens wilde een handelbare bij, die een maximum aan honing produceert met een minimum aan inspanning, van zowel mens als bij. Dat mocht ten koste gaan van wat veelzijdigheid.
Genetische verarming is zelden een recept voor groot succes, zodat de bijenbevolking in grote delen van de wereld zware klappen krijgt, zowel als gevolg van verarming van haar leefmilieu, als omdat ze onderhevig is aan aanvallen van vele parasieten. De varroamijt is een diertje dat een zware tol aan bijen eist, onder meer door de schadelijke virussen die ze verspreidt.
Vier jaar geleden brachten wetenschappers het genoom van de bij in kaart. Nu zijn ze, volgens het wetenschappelijke topvakblad Nature, naarstig op zoek naar de genen in het bijengenoom die de diertjes weerstand tegen de vele parasieten bieden. Want het is duidelijk dat niet alle bijenvolkjes even kwetsbaar zijn. De ultieme bedoeling van de onderzoekers zou het genetisch opkrikken van de bijenweerstand zijn.
Een paradoxale situatie: wat de bijen mogelijk aan weerstand verloren zijn door eeuwenlange kunstmatige selectie door de mens, zou er binnen afzienbare tijd met genetische manipulatie weer bijgestoken worden. Zo blijven we natuurlijk bezig. Maar als het de overleving van de honingbij in de hand kan werken. (DD)
05-07-2011
Zeven jaar en al borsten
De link tussen armoede en vervroegde puberteit bij meisjes
Uit onderzoek blijkt dat de leeftijd waarop meisjes in de puberteit komen de afgelopen decennia steeds is gedaald. Arts en hoogleraar Frank Biro en zijn collega’s ontdekten dat van alle meisjes in New York, Cincinnati en San Francisco bijna 15 procent met zeven jaar oud al borsten heeft. En dat is ten opzichte van 1997 een flinke stijging. Een factor waarvan wetenschappers denken dat deze een grote rol speelt, is armoede.
Mijn eerste menstruatie vierde ik op de fiets. Ik was elf jaar en samen met mijn klasgenoten voor een schoolreis op weg van Bellingwolde naar Gasselte, een tocht van meer dan veertig kilometer door stromende regen en tegenwind. Van elke dertig trappen had ik er tien buikkramp, en aangezien de vleugeltjes nog niet waren uitgevonden, schoof mijn maandverband voortdurend heen en weer in mijn onderbroek, zodat ik elke tien minuten op mijn trappers moest gaan staan om de zaak recht te leggen (er is geen manier om dit discreet te doen).
Halverwege stopten we bij een stel bosjes voor een plaspauze, waarop ik me genoodzaakt zag om ten overstaan van mijn hele klas een maandverbandje in mintgroen plastic in mijn mouw te moffelen, en me richting een struik te begeven om de boel te wisselen. Jazeker, mijn moeder had de dag daarvoor taart gekocht en me trots vertelt dat ik nu geen meisje meer was maar een vrouw, maar van mij had dat vrouw-zijn best nog een paar jaar op zich mogen laten wachten.
Bijna 15 procent van de meisjes uit New York, Cincinnati en San Francisco heeft als ze zeven jaar oud is al borsten.
Maar genoeg gezeurd. Het kan namelijk best zijn dat ik – was ik twintig jaar later geboren – nog eerder mijn vrouwelijkheid had moeten ‘omhelzen’. Want uit onderzoek blijkt dat de leeftijd waarop meisjes in de puberteit komen de afgelopen decennia steeds is gedaald.
Deze zomer lieten Frank Biro (arts en hoogleraar aan de University of Cincinnati) en zijn collega’s weten dat van alle meisjes in New York, Cincinnati en San Francisco bijna 15 procent als ze zeven jaar oud is al borsten heeft. En dat is ten opzichte van 1997 een flinke stijging, aldus de wetenschappers.
Ik schrok daar wel even van. Een meisje van zeven was twee jaar daarvoor tenslotte nog een kleuter. Bij ‘zeven jaar oud’ stel ik me dus boomhutten en kapotte knieën van het rolschaatsen voor, geen beha’s. Toch zijn de resultaten van Biro & co wetenschappelijk gezien geen verrassing. De leeftijd waarop meiden voor het eerst borsten krijgen en menstrueren daalt in de hele westerse wereld namelijk al een hele tijd. Neem bijvoorbeeld de Nederlandse meisjes: werden ze begin jaren ’60 gemiddeld gezien ongesteld als ze bijna veertien waren, ondertussen begint het feest rond de dertien. De grote vraag is natuurlijk: wat is de oorzaak van die daling?
Armoede heeft biologische gevolgen
Een factor waarvan wetenschappers denken dat hij een grote rol speelt, is armoede. Of beter gezegd, de relatieve armoede waarin westerse mensen in slechte wijken – waar het hen ontbreekt aan meer dan een minimuminkomen, een goede opleiding, status of glansrijke carrièrevooruitzichten – in verkeren.
Het aantal mensen dat in armoede leeft, neemt elk jaar toe; zowel in de VS als in Europa. Voor een deel komt dat door de economische crisis, maar de trend bestaat al veel langer dan dat. In de VS groeit het verschil tussen de hoogste en laagste inkomens al sinds het einde van de jaren zestig. En hoogleraar Jan Latten voorspelde vijf jaar geleden al dat de kloof tussen arm en rijk in Nederland in de toekomst alleen maar zou blijven groeien.
Het zijn de jongemeiden die aan de ‘verkeerde’ kant van de kloof opgroeien, bij wie een combinatie van omgevingskenmerken en biologische mechanismen de leeftijd waarop hun lijf hen klaar vindt voor borsten en menstruatie het meest vervroegd. Dat blijkt ook uit het onderzoek van Biro en collega’s. De meisjes uit New York kwamen uit de arme buurt Harlem. Van hen hadden in totaal 15,2 procent op hun zevende al borsten. In San Francisco, waar de meisjes uit de welgestelde Bay Area kwamen, lag dat percentage lager, op 11,3 procent.
Obese meisjes krijgen jonger borsten. In arme gezinnen komt meer obesitas voor.
Obesitas en vervuiling als link
Een van de kenmerken die armoede en vroege puberteit aan elkaar linken, is obesitas. “Een hoger BMI drijft de leeftijd naar beneden”, aldus Biro. Hele dikke meisjes hebben meer vetcellen in hun lijf die hormonen uitscheidden, en die hormonen kunnen de puberteit vroegtijdig ‘aanzetten’.
Natuurlijk treffen wetenschappers de link tussen gewicht en de eerste menstruatie of borstvorming ook onafhankelijk van inkomen of sociaal-economische status aan. Dat betekent dat ook welgestelde meisjes met een flink gewicht soms ‘meedoen’ in de trend om steeds vroeger te puberen. Maar het is ook een feit dat obesitas onder arme kinderen veel meer voorkomt dan onder rijke kinderen van hoogopgeleide ouders, en dus komt de trend daar veel duidelijker naar voren.
Een tweede factor is vervuiling. Ook hier kunnen welvarende jongemeiden natuurlijk mee in aanraking komen, maar – aldus Biro: “In de binnensteden (waar in de VS de armere mensen wonen) vinden we normaal gesproken meer vervuiling.” Dat is op zichzelf natuurlijk al vervelend genoeg, maar echt verontrustend wordt het als we ons beseffen dat een deel van die vervuiling bestaat uit ftalaten. Dit zijn chemicaliën die gebruikt worden als weekmakers zodat je plastic lekker flexibel blijft, maar die ook erg verwant zijn aan het vrouwelijke geslachtshormoon oestrogeen. Daarom verdenken sommige wetenschappers de weekmakers ervan dat ze met het hormoonsysteem van ongeboren baby’s of – volgens Biro – van jonge meisjes rommelen.
Leef snel, sterf jong
En dan is er nog de invloed van armoede zelf op ons ‘biologische programma’. Daniel Nettle, onderzoeker aan Newcastle University, legde de gegevens van achtduizend Britse families naast elkaar en ontdekte dat de meiden die opgroeiden in achterstandswijken, eerder kinderen kregen dan hun rijkere leeftijdsgenoten (die link bestaat trouwens in Nederland ook: hoe lager de sociaal-economische status, hoe groter de kans op een tienerzwangerschap).
Nettle linkt dat verschil aan het verschil in gezonde levensjaren: de meest achtergestelde Britten hebben bij hun geboorte maar vijftig fitte jaren voor de boeg. Geen wonder, zegt Nettle, dat de vrouwen vroeg kinderen krijgen. Dat zie je bij dieren ook: als de omstandigheden zwaar zijn en de levensverwachting kort, reageren ze daarop door eerder in hun leven hun eerste nest jongen te werpen. Het is een evolutionair mechanisme, om te zorgen dat je je genen doorgeeft voordat het te laat is.
Meiden die opgroeien in achterstandswijken, krijgen eerder kinderen dan hun rijkere leeftijdsgenoten.
“Een interessante theorie”, vindt Biro. En ook andere wetenschappers vallen Nettle bij. Professor Jay Belsky, van de University of London, vertelt me dat hij al een tijd denkt dat vroege levenservaringen van invloed zijn op het moment dat je puberteit begint. “Ik ben zeker van mening dat de vroegere aanvang van de puberteit in meisjes in economisch achtergestelde gebieden een biologische manier is om de meisjes in staat te stellen vroeg moeder te worden”, zegt hij.
Andere levenservaringen waar arme meiden meer mee te maken krijgen dan rijke versterken dit ‘vroege puberteitseffect’. Een afwezige vader bijvoorbeeld, of – zoals Belsky zelf onderzocht – een ruwe en liefdeloze behandeling door de moeder. Zulke ervaringen zorgen ervoor dat een kind zich niet veilig hecht, waardoor het anders op stress reageert. Voor hun lichaam is dit een teken – net zoals de korte levensverwachting een teken is – om ‘voort te maken’.
Daarnaast is er een verband tussen de leeftijd waarop de moeder voor het eerst menstrueerde, en de leeftijd waarop haar dochter voor het eerst ongesteld wordt. Vroeg in de puberteit komen zit voor een deel in de familie. Armoede trouwens ook: een van de beste voorspellers van iemands inkomen en opleidingsniveau zijn het salaris en de opleiding van zijn of haar ouders. Volgens Belsky gaat het hier niet om nature versus nurture, maar is het eerder zo dat die twee elkaar kunnen versterken. “Niet iedereen is even gevoelig voor omgevingsfactoren zoals de invloed van opvoeding. Armoede kan om genetische redenen op de een meer invloed hebben dan op de ander.”
Meer risico op borstkanker
Hoewel armoede en vroeg in de puberteit komen dus sterk met elkaar te maken hebben, zijn niet alle meisjes even vatbaar voor de invloed van hun slechtere omstandigheden. En dat is maar goed ook, want op jonge leeftijd al menstrueren en borsten krijgen is niet alleen maar ongemakkelijk, het brengt ook risico’s met zich mee.
Hoe eerder een meisje in de puberteit komt, hoe eerder haar lijf begint met het aanmaken van oestrogeen. In haar leven wordt ze daardoor langer blootgesteld aan meer van dit hormoon, wat de kans dat ze borstkanker krijgt verhoogt. Suzanna Conzen van de University of Chicago ontdekte dat arme vrouwen ook nog eens een veel grotere kans hebben om aan borstkanker dood te gaan, dan rijke vrouwen.
In Chicago hebben arme, zwarte vrouwen maar liefst 68 procent meer kans om aan eenzelfde borsttumor te overlijden dan blanke. Afbeelding: © lenifuzhead
In Chicago, waar het verschil tussen arm en rijk voor een groot deel gelijk loopt met het verschil tussen zwart en blank, hebben de zwarte vrouwen maar liefst 68 procent meer kans om aan eenzelfde borsttumor te overlijden dan blanke. Dat komt voor een deel doordat de gezondheidszorg voor arme vrouwen slechter geregeld is, maar dat is niet de enige reden. Het is ook het leven in armoede zelf dat de dood dichterbij brengt.
In de armste wijken in Chicago zijn de vrouwen sociaal veel geïsoleerder dan hun welgestelde leeftijdsgenoten. Iedereen zorgt vooral voor zichzelf. Er is meer geweld dan in de betere wijken, waardoor de vrouwen zich voortdurend onveilig en gestresst voelen. Dat schopt hun hormoonsysteem in de war, wat geen borstkanker veroorzaakt, maar wel de overlevingskans als je het krijgt, drastisch verlaagt.
Een neerwaartse armoedespiraal
Als ik me verplaats in deze arme vrouwen, voelt het als een diep cynische vicieuze cirkel. Armoede hangt samen met meer obesitas, vervuiling en een korte levensverwachting. Al die factoren vervroegen de puberteit. Wie als tiener al moeder wordt, ziet haar kansen om aan de armoede te onstappen kleiner en kleiner worden. En daar bovenop loop je als arme vrouw niet alleen meer risico om borstkanker te krijgen, maar vervolgens ook om er aan dood te gaan. Wat weer zorgt voor een kortere levensverwachting, wat de evolutiebiologische noodzaak tot vroeg menstrueren weer nog groter maakt… Ik wil mijn handen in de lucht gooien en roepen: Houdt het dan nooit op?
Jawel, stelt Frank Biro me gerust. Zelfs als we geen spaak in het wiel van de armoedecyclus weten te steken, is er voor het beginnen van de puberteit – aldus Biro “een leeftijd die geldt als biologisch minimum.” Sterker nog, hij heeft een redelijk idee waar dat ligt. Uit zijn onderzoek bleek namelijk dat het aantal zwarte meisjes dat op hun zevende al borsten had, het afgelopen decennium niet was gestegen, terwijl het aantal Amerikanen dat in armoede leeft de afgelopen tien jaar alleen maar is toegenomen.
“Afro-Amerikaanse meisjes zijn dat minimum mogelijk aan het benaderen”, zegt Biro. Ik hoef dus niet bang te zijn dat over vijftig jaar mijn kleindochters als kleuters al borsten hebben, op hun zevende tussen het rolschaatsen door hun maandverbandje hoeven te wisselen en op hun achtste kinderen krijgen. Dat scheelt. Een beetje…
(Kennislink)
Zeven jaar en al borsten
De link tussen armoede en vervroegde puberteit bij meisjes
Uit onderzoek blijkt dat de leeftijd waarop meisjes in de puberteit komen de afgelopen decennia steeds is gedaald. Arts en hoogleraar Frank Biro en zijn collega’s ontdekten dat van alle meisjes in New York, Cincinnati en San Francisco bijna 15 procent met zeven jaar oud al borsten heeft. En dat is ten opzichte van 1997 een flinke stijging. Een factor waarvan wetenschappers denken dat deze een grote rol speelt, is armoede.
Mijn eerste menstruatie vierde ik op de fiets. Ik was elf jaar en samen met mijn klasgenoten voor een schoolreis op weg van Bellingwolde naar Gasselte, een tocht van meer dan veertig kilometer door stromende regen en tegenwind. Van elke dertig trappen had ik er tien buikkramp, en aangezien de vleugeltjes nog niet waren uitgevonden, schoof mijn maandverband voortdurend heen en weer in mijn onderbroek, zodat ik elke tien minuten op mijn trappers moest gaan staan om de zaak recht te leggen (er is geen manier om dit discreet te doen).
Halverwege stopten we bij een stel bosjes voor een plaspauze, waarop ik me genoodzaakt zag om ten overstaan van mijn hele klas een maandverbandje in mintgroen plastic in mijn mouw te moffelen, en me richting een struik te begeven om de boel te wisselen. Jazeker, mijn moeder had de dag daarvoor taart gekocht en me trots vertelt dat ik nu geen meisje meer was maar een vrouw, maar van mij had dat vrouw-zijn best nog een paar jaar op zich mogen laten wachten.
Bijna 15 procent van de meisjes uit New York, Cincinnati en San Francisco heeft als ze zeven jaar oud is al borsten.
Maar genoeg gezeurd. Het kan namelijk best zijn dat ik – was ik twintig jaar later geboren – nog eerder mijn vrouwelijkheid had moeten ‘omhelzen’. Want uit onderzoek blijkt dat de leeftijd waarop meisjes in de puberteit komen de afgelopen decennia steeds is gedaald.
Deze zomer lieten Frank Biro (arts en hoogleraar aan de University of Cincinnati) en zijn collega’s weten dat van alle meisjes in New York, Cincinnati en San Francisco bijna 15 procent als ze zeven jaar oud is al borsten heeft. En dat is ten opzichte van 1997 een flinke stijging, aldus de wetenschappers.
Ik schrok daar wel even van. Een meisje van zeven was twee jaar daarvoor tenslotte nog een kleuter. Bij ‘zeven jaar oud’ stel ik me dus boomhutten en kapotte knieën van het rolschaatsen voor, geen beha’s. Toch zijn de resultaten van Biro & co wetenschappelijk gezien geen verrassing. De leeftijd waarop meiden voor het eerst borsten krijgen en menstrueren daalt in de hele westerse wereld namelijk al een hele tijd. Neem bijvoorbeeld de Nederlandse meisjes: werden ze begin jaren ’60 gemiddeld gezien ongesteld als ze bijna veertien waren, ondertussen begint het feest rond de dertien. De grote vraag is natuurlijk: wat is de oorzaak van die daling?
Armoede heeft biologische gevolgen
Een factor waarvan wetenschappers denken dat hij een grote rol speelt, is armoede. Of beter gezegd, de relatieve armoede waarin westerse mensen in slechte wijken – waar het hen ontbreekt aan meer dan een minimuminkomen, een goede opleiding, status of glansrijke carrièrevooruitzichten – in verkeren.
Het aantal mensen dat in armoede leeft, neemt elk jaar toe; zowel in de VS als in Europa. Voor een deel komt dat door de economische crisis, maar de trend bestaat al veel langer dan dat. In de VS groeit het verschil tussen de hoogste en laagste inkomens al sinds het einde van de jaren zestig. En hoogleraar Jan Latten voorspelde vijf jaar geleden al dat de kloof tussen arm en rijk in Nederland in de toekomst alleen maar zou blijven groeien.
Het zijn de jongemeiden die aan de ‘verkeerde’ kant van de kloof opgroeien, bij wie een combinatie van omgevingskenmerken en biologische mechanismen de leeftijd waarop hun lijf hen klaar vindt voor borsten en menstruatie het meest vervroegd. Dat blijkt ook uit het onderzoek van Biro en collega’s. De meisjes uit New York kwamen uit de arme buurt Harlem. Van hen hadden in totaal 15,2 procent op hun zevende al borsten. In San Francisco, waar de meisjes uit de welgestelde Bay Area kwamen, lag dat percentage lager, op 11,3 procent.
Obese meisjes krijgen jonger borsten. In arme gezinnen komt meer obesitas voor.
Obesitas en vervuiling als link
Een van de kenmerken die armoede en vroege puberteit aan elkaar linken, is obesitas. “Een hoger BMI drijft de leeftijd naar beneden”, aldus Biro. Hele dikke meisjes hebben meer vetcellen in hun lijf die hormonen uitscheidden, en die hormonen kunnen de puberteit vroegtijdig ‘aanzetten’.
Natuurlijk treffen wetenschappers de link tussen gewicht en de eerste menstruatie of borstvorming ook onafhankelijk van inkomen of sociaal-economische status aan. Dat betekent dat ook welgestelde meisjes met een flink gewicht soms ‘meedoen’ in de trend om steeds vroeger te puberen. Maar het is ook een feit dat obesitas onder arme kinderen veel meer voorkomt dan onder rijke kinderen van hoogopgeleide ouders, en dus komt de trend daar veel duidelijker naar voren.
Een tweede factor is vervuiling. Ook hier kunnen welvarende jongemeiden natuurlijk mee in aanraking komen, maar – aldus Biro: “In de binnensteden (waar in de VS de armere mensen wonen) vinden we normaal gesproken meer vervuiling.” Dat is op zichzelf natuurlijk al vervelend genoeg, maar echt verontrustend wordt het als we ons beseffen dat een deel van die vervuiling bestaat uit ftalaten. Dit zijn chemicaliën die gebruikt worden als weekmakers zodat je plastic lekker flexibel blijft, maar die ook erg verwant zijn aan het vrouwelijke geslachtshormoon oestrogeen. Daarom verdenken sommige wetenschappers de weekmakers ervan dat ze met het hormoonsysteem van ongeboren baby’s of – volgens Biro – van jonge meisjes rommelen.
Leef snel, sterf jong
En dan is er nog de invloed van armoede zelf op ons ‘biologische programma’. Daniel Nettle, onderzoeker aan Newcastle University, legde de gegevens van achtduizend Britse families naast elkaar en ontdekte dat de meiden die opgroeiden in achterstandswijken, eerder kinderen kregen dan hun rijkere leeftijdsgenoten (die link bestaat trouwens in Nederland ook: hoe lager de sociaal-economische status, hoe groter de kans op een tienerzwangerschap).
Nettle linkt dat verschil aan het verschil in gezonde levensjaren: de meest achtergestelde Britten hebben bij hun geboorte maar vijftig fitte jaren voor de boeg. Geen wonder, zegt Nettle, dat de vrouwen vroeg kinderen krijgen. Dat zie je bij dieren ook: als de omstandigheden zwaar zijn en de levensverwachting kort, reageren ze daarop door eerder in hun leven hun eerste nest jongen te werpen. Het is een evolutionair mechanisme, om te zorgen dat je je genen doorgeeft voordat het te laat is.
Meiden die opgroeien in achterstandswijken, krijgen eerder kinderen dan hun rijkere leeftijdsgenoten.
“Een interessante theorie”, vindt Biro. En ook andere wetenschappers vallen Nettle bij. Professor Jay Belsky, van de University of London, vertelt me dat hij al een tijd denkt dat vroege levenservaringen van invloed zijn op het moment dat je puberteit begint. “Ik ben zeker van mening dat de vroegere aanvang van de puberteit in meisjes in economisch achtergestelde gebieden een biologische manier is om de meisjes in staat te stellen vroeg moeder te worden”, zegt hij.
Andere levenservaringen waar arme meiden meer mee te maken krijgen dan rijke versterken dit ‘vroege puberteitseffect’. Een afwezige vader bijvoorbeeld, of – zoals Belsky zelf onderzocht – een ruwe en liefdeloze behandeling door de moeder. Zulke ervaringen zorgen ervoor dat een kind zich niet veilig hecht, waardoor het anders op stress reageert. Voor hun lichaam is dit een teken – net zoals de korte levensverwachting een teken is – om ‘voort te maken’.
Daarnaast is er een verband tussen de leeftijd waarop de moeder voor het eerst menstrueerde, en de leeftijd waarop haar dochter voor het eerst ongesteld wordt. Vroeg in de puberteit komen zit voor een deel in de familie. Armoede trouwens ook: een van de beste voorspellers van iemands inkomen en opleidingsniveau zijn het salaris en de opleiding van zijn of haar ouders. Volgens Belsky gaat het hier niet om nature versus nurture, maar is het eerder zo dat die twee elkaar kunnen versterken. “Niet iedereen is even gevoelig voor omgevingsfactoren zoals de invloed van opvoeding. Armoede kan om genetische redenen op de een meer invloed hebben dan op de ander.”
Meer risico op borstkanker
Hoewel armoede en vroeg in de puberteit komen dus sterk met elkaar te maken hebben, zijn niet alle meisjes even vatbaar voor de invloed van hun slechtere omstandigheden. En dat is maar goed ook, want op jonge leeftijd al menstrueren en borsten krijgen is niet alleen maar ongemakkelijk, het brengt ook risico’s met zich mee.
Hoe eerder een meisje in de puberteit komt, hoe eerder haar lijf begint met het aanmaken van oestrogeen. In haar leven wordt ze daardoor langer blootgesteld aan meer van dit hormoon, wat de kans dat ze borstkanker krijgt verhoogt. Suzanna Conzen van de University of Chicago ontdekte dat arme vrouwen ook nog eens een veel grotere kans hebben om aan borstkanker dood te gaan, dan rijke vrouwen.
In Chicago hebben arme, zwarte vrouwen maar liefst 68 procent meer kans om aan eenzelfde borsttumor te overlijden dan blanke. Afbeelding: © lenifuzhead
In Chicago, waar het verschil tussen arm en rijk voor een groot deel gelijk loopt met het verschil tussen zwart en blank, hebben de zwarte vrouwen maar liefst 68 procent meer kans om aan eenzelfde borsttumor te overlijden dan blanke. Dat komt voor een deel doordat de gezondheidszorg voor arme vrouwen slechter geregeld is, maar dat is niet de enige reden. Het is ook het leven in armoede zelf dat de dood dichterbij brengt.
In de armste wijken in Chicago zijn de vrouwen sociaal veel geïsoleerder dan hun welgestelde leeftijdsgenoten. Iedereen zorgt vooral voor zichzelf. Er is meer geweld dan in de betere wijken, waardoor de vrouwen zich voortdurend onveilig en gestresst voelen. Dat schopt hun hormoonsysteem in de war, wat geen borstkanker veroorzaakt, maar wel de overlevingskans als je het krijgt, drastisch verlaagt.
Een neerwaartse armoedespiraal
Als ik me verplaats in deze arme vrouwen, voelt het als een diep cynische vicieuze cirkel. Armoede hangt samen met meer obesitas, vervuiling en een korte levensverwachting. Al die factoren vervroegen de puberteit. Wie als tiener al moeder wordt, ziet haar kansen om aan de armoede te onstappen kleiner en kleiner worden. En daar bovenop loop je als arme vrouw niet alleen meer risico om borstkanker te krijgen, maar vervolgens ook om er aan dood te gaan. Wat weer zorgt voor een kortere levensverwachting, wat de evolutiebiologische noodzaak tot vroeg menstrueren weer nog groter maakt… Ik wil mijn handen in de lucht gooien en roepen: Houdt het dan nooit op?
Jawel, stelt Frank Biro me gerust. Zelfs als we geen spaak in het wiel van de armoedecyclus weten te steken, is er voor het beginnen van de puberteit – aldus Biro “een leeftijd die geldt als biologisch minimum.” Sterker nog, hij heeft een redelijk idee waar dat ligt. Uit zijn onderzoek bleek namelijk dat het aantal zwarte meisjes dat op hun zevende al borsten had, het afgelopen decennium niet was gestegen, terwijl het aantal Amerikanen dat in armoede leeft de afgelopen tien jaar alleen maar is toegenomen.
“Afro-Amerikaanse meisjes zijn dat minimum mogelijk aan het benaderen”, zegt Biro. Ik hoef dus niet bang te zijn dat over vijftig jaar mijn kleindochters als kleuters al borsten hebben, op hun zevende tussen het rolschaatsen door hun maandverbandje hoeven te wisselen en op hun achtste kinderen krijgen. Dat scheelt. Een beetje…
(Kennislink)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
12-07-2011
'Seks ontstaan als reactie op parasieten'
Evolutionair biologen hebben moeite het ontstaan van ‘de man’ te verklaren. Zelfbevruchting is voor organismen immers een stuk efficiënter, want dan kan elk individu zich direct voortplanten.
Foto: Thinkstock
Onder grotere organismen, zoals de mens, heeft seksuele voortplanting, door het delen van genetisch materiaal met een partner, allerlei voordelen.
Zo kunnen ongewenste mutaties in het DNA weer naar de achtergrond verdwijnen. Maar dit verklaart niet hoe zulke voortplanting is ontstaan. Voor primitieve levensvormen is de richting van evolutie namelijk niet direct van belang.
Groot offer
Sterker nog: seksuele voortplanting leidt al snel tot het ontstaan van twee verschillende geslachten. En daarmee kan binnen een soort slechts het vrouwelijk deel van de individuen daadwerkelijk nageslacht baren. Voor primitieve levensvormen lijkt deze investering een opmerkelijk groot offer, dat het overleven juist in de weg kan zitten.
Een belangrijke reden waarom de meeste organismen zich toch door middel van seks voortplanten, ligt in besmetting met parasitaire levensvormen, zegt nu een groep Amerikaanse biologen in de nieuwste editie van Science.
Race om genenprofiel
Parasieten en hun gastheer zijn namelijk in een continue race verwikkeld om zich aan te passen aan elkaars genetische eigenschappen, zogeheten co-evolutie. De parasiet wil meer grip op de gastheer, terwijl de gastheer juist probeert te ontsnappen.
En dan is het handig om elke volgende generatie 50 procent verse genen cadeau te doen, zo stellen de onderzoekers. Parasieten lopen dan steeds een stap achter de feiten aan en hebben moeite de soort opnieuw te infecteren.
Laboratoriumexperiment
Om hun theorie te bewijzen hebben de Amerikanen een experiment opgezet. Een microscopische rondworm werd genetisch gewijzigd tot een soort die zich seksueel voortplantte en een soort die zich door zelfbevruchting voortplantte, en een soort die zich op beide manieren kon voortplanten.
Deze wormen werden in verschillende experimenten besmet met een bacterie die kon mee-evolueren of met een bacterie die daarin door de onderzoekers werd gehinderd.
Bij de parasiet die niet kon mee-evolueren had de zelfbevruchtende rondworm evolutionair voordeel, simpelweg omdat de voortplanting dan sneller verliep. Maar als de bacterie na de infectie kon evolueren leidde dit tot uitsterven van de zelfbevruchters. Alleen seksueel voortplantende rondwormen wisten de parasiet te overleven.
© NU.nl/Bitsofscience.or
(nu.nl)
'Seks ontstaan als reactie op parasieten'
Evolutionair biologen hebben moeite het ontstaan van ‘de man’ te verklaren. Zelfbevruchting is voor organismen immers een stuk efficiënter, want dan kan elk individu zich direct voortplanten.
Foto: Thinkstock
Onder grotere organismen, zoals de mens, heeft seksuele voortplanting, door het delen van genetisch materiaal met een partner, allerlei voordelen.
Zo kunnen ongewenste mutaties in het DNA weer naar de achtergrond verdwijnen. Maar dit verklaart niet hoe zulke voortplanting is ontstaan. Voor primitieve levensvormen is de richting van evolutie namelijk niet direct van belang.
Groot offer
Sterker nog: seksuele voortplanting leidt al snel tot het ontstaan van twee verschillende geslachten. En daarmee kan binnen een soort slechts het vrouwelijk deel van de individuen daadwerkelijk nageslacht baren. Voor primitieve levensvormen lijkt deze investering een opmerkelijk groot offer, dat het overleven juist in de weg kan zitten.
Een belangrijke reden waarom de meeste organismen zich toch door middel van seks voortplanten, ligt in besmetting met parasitaire levensvormen, zegt nu een groep Amerikaanse biologen in de nieuwste editie van Science.
Race om genenprofiel
Parasieten en hun gastheer zijn namelijk in een continue race verwikkeld om zich aan te passen aan elkaars genetische eigenschappen, zogeheten co-evolutie. De parasiet wil meer grip op de gastheer, terwijl de gastheer juist probeert te ontsnappen.
En dan is het handig om elke volgende generatie 50 procent verse genen cadeau te doen, zo stellen de onderzoekers. Parasieten lopen dan steeds een stap achter de feiten aan en hebben moeite de soort opnieuw te infecteren.
Laboratoriumexperiment
Om hun theorie te bewijzen hebben de Amerikanen een experiment opgezet. Een microscopische rondworm werd genetisch gewijzigd tot een soort die zich seksueel voortplantte en een soort die zich door zelfbevruchting voortplantte, en een soort die zich op beide manieren kon voortplanten.
Deze wormen werden in verschillende experimenten besmet met een bacterie die kon mee-evolueren of met een bacterie die daarin door de onderzoekers werd gehinderd.
Bij de parasiet die niet kon mee-evolueren had de zelfbevruchtende rondworm evolutionair voordeel, simpelweg omdat de voortplanting dan sneller verliep. Maar als de bacterie na de infectie kon evolueren leidde dit tot uitsterven van de zelfbevruchters. Alleen seksueel voortplantende rondwormen wisten de parasiet te overleven.
© NU.nl/Bitsofscience.or
(nu.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
13-07-2011
Oermensen waren al rechtshandig
Al ruim 500.000 jaar geleden waren mensen overwegend rechtshandig.
Foto: Thinkstock
Dat concluderen onderzoekers uit krabsporen aan fossiele snij- en hoektanden in Spanje. Negen van de tien oermensen waren rechtshandig.
Die verhouding rechts- en linkshandigen geldt ook nu nog.
Onderzoeker David Frayer van de Universiteit van Kansas leidt hieruit af dat mensen destijds al gespecialiseerde hersenhelften hadden.
Mensapen hebben geen voorkeur voor links of rechts, aldus vakblad Laterality: Asymmetries of Body, Brain and Cognition woensdag.
© ANP
(nu.nl)
Oermensen waren al rechtshandig
Al ruim 500.000 jaar geleden waren mensen overwegend rechtshandig.
Foto: Thinkstock
Dat concluderen onderzoekers uit krabsporen aan fossiele snij- en hoektanden in Spanje. Negen van de tien oermensen waren rechtshandig.
Die verhouding rechts- en linkshandigen geldt ook nu nog.
Onderzoeker David Frayer van de Universiteit van Kansas leidt hieruit af dat mensen destijds al gespecialiseerde hersenhelften hadden.
Mensapen hebben geen voorkeur voor links of rechts, aldus vakblad Laterality: Asymmetries of Body, Brain and Cognition woensdag.
© ANP
(nu.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
http://knack.rnews.be/nl/(...)le-1195066388405.htmquote:Huishoudapparaten zijn geschikt leefgebied voor schadelijke schimmels
dinsdag 19 juli 2011 om 14u56
© EPA
Het lijkt verbazingwekkend, maar er zijn sterk temperatuursbestendige schimmels die een geweldig biotoop gevonden hebben in huishoudapparaten zoals was- en afwasmachines, en koffiezetapparaten.
Dat meldt het vakblad Fungal Biology na uitgebreid onderzoek van huizen in 101 steden uit de hele wereld. Twee derde van de onderzochte afwasapparaten had een bloeiende schimmelkolonie op de rubber band die de deur hermetisch moet afsluiten. In de helft van de apparaten huisde zelfs een schimmel die zich had aangepast aan een leven in extreme omstandigheden, met hoge concentraties van zout en agressieve detergenten. In de natuur werden tot dusver nergens schimmels gevonden die zulke extreme leefomstandigheden aankonden.
Dus zelfs de apparaten die ons huishouden moeten vergemakkelijken en in hygiënisch veel properder omstandigheden dan vroeger moeten laten verlopen, kunnen ten prooi vallen aan wezentjes die zich volgens de aloude Darwiniaanse principes nestelen in een milieu waarin ze zelf weinig te vrezen hebben.
Van sommige van de schimmels wordt vermoed dat ze schadelijk kunnen zijn voor de gezondheid – en in een extreem geval zelfs dodelijk. Iedereen weze dus gewaarschuwd: zelfs huishoudapparaten zijn een bron van onveiligheid! (DD)
25-07-2011
‘Grootouders waren belangrijk voor menselijke evolutie’
De evolutie van de mens kreeg een belangrijke impuls op het moment dat moderne mensen zo oud werden dat ze voor hun kleinkinderen konden zorgen.
Foto: Thinkstock
Dat beweren Amerikaanse wetenschappers.
Ongeveer 30.000 jaar geleden groeide het aantal Homo sapiens dat de leeftijd van 30 jaar bereikte drastisch.
De voedselproductie en het gebruik van complexe voorwerpen nam in deze periode snel toe, waarschijnlijk als gevolg van de kennis die de ouderen overdroegen op hun kinderen en kleinkinderen.
Dat meldt de Britse krant The Guardian op basis van een studie die is verricht aan Central Michigan University.
Levensverwachting
“De hogere levensverwachting had een duidelijk effect op bevolkingsaantallen, sociale interacties van moderne mensen en biedt mogelijk zelfs de verklaring voor het feit dat Homo sapiens veel succesvoller waren dan Neanderthalers”, verklaart hoofdonderzoekster Rachel Caspari.
De onderzoekster kwam tot haar bevindingen door fossielen te bestuderen uit verschillende periodes van de evolutie van de mens. Op basis van de tanden die bij de skeletten waren gevonden, kon ze een vrij nauwkeurige schatting maken van de leeftijd van elk individu.
Zeldzaam
Oermensen die langer dan dertig jaar leefden, bleken extreem zeldzaam tot ongeveer 30.000 jaar geleden. Op dat moment nam de gemiddelde leeftijd van de uit Afrika afkomstige Homo sapiens snel toe in vergelijking met de Neanderthalers die in Europa leefden.
“Voor elke tien jonge Neanderthalers die stierven tussen de leeftijd van tien en dertig jaar, waren er slechts vier volwassenen die ouder werden dan dertig jaar”, aldus Caspari. “Maar voor elke tien jonge Homo sapiens die stierven, waren er twintig volwassenen die wel de leeftijd van dertig jaar bereikten.”
Overlevingskansen
Volgens de wetenschappers had deze trend grote invloed op de overlevingskansen van de Homo sapiens. Zo gaven ouderen waarschijnlijk kennis door over giftig voedsel, plekken waar water was te vinden en het maken van gereedschap.
“Ook als er ruzie ontstond over de toegang tot water en voedsel konden ouderen zich mogelijk relaties herinneren met andere stammen, zodat het gemakkelijker werd om te onderhandelen en voorzieningen met elkaar te delen”, verklaart de Britse professor Chris Stringer. “In die zin waren oudere mensen zeer belangrijk voor de overlevingskansen van de menselijke soort.”
© NU.nl/Dennis Rijnvis
(nu.nl)
‘Grootouders waren belangrijk voor menselijke evolutie’
De evolutie van de mens kreeg een belangrijke impuls op het moment dat moderne mensen zo oud werden dat ze voor hun kleinkinderen konden zorgen.
Foto: Thinkstock
Dat beweren Amerikaanse wetenschappers.
Ongeveer 30.000 jaar geleden groeide het aantal Homo sapiens dat de leeftijd van 30 jaar bereikte drastisch.
De voedselproductie en het gebruik van complexe voorwerpen nam in deze periode snel toe, waarschijnlijk als gevolg van de kennis die de ouderen overdroegen op hun kinderen en kleinkinderen.
Dat meldt de Britse krant The Guardian op basis van een studie die is verricht aan Central Michigan University.
Levensverwachting
“De hogere levensverwachting had een duidelijk effect op bevolkingsaantallen, sociale interacties van moderne mensen en biedt mogelijk zelfs de verklaring voor het feit dat Homo sapiens veel succesvoller waren dan Neanderthalers”, verklaart hoofdonderzoekster Rachel Caspari.
De onderzoekster kwam tot haar bevindingen door fossielen te bestuderen uit verschillende periodes van de evolutie van de mens. Op basis van de tanden die bij de skeletten waren gevonden, kon ze een vrij nauwkeurige schatting maken van de leeftijd van elk individu.
Zeldzaam
Oermensen die langer dan dertig jaar leefden, bleken extreem zeldzaam tot ongeveer 30.000 jaar geleden. Op dat moment nam de gemiddelde leeftijd van de uit Afrika afkomstige Homo sapiens snel toe in vergelijking met de Neanderthalers die in Europa leefden.
“Voor elke tien jonge Neanderthalers die stierven tussen de leeftijd van tien en dertig jaar, waren er slechts vier volwassenen die ouder werden dan dertig jaar”, aldus Caspari. “Maar voor elke tien jonge Homo sapiens die stierven, waren er twintig volwassenen die wel de leeftijd van dertig jaar bereikten.”
Overlevingskansen
Volgens de wetenschappers had deze trend grote invloed op de overlevingskansen van de Homo sapiens. Zo gaven ouderen waarschijnlijk kennis door over giftig voedsel, plekken waar water was te vinden en het maken van gereedschap.
“Ook als er ruzie ontstond over de toegang tot water en voedsel konden ouderen zich mogelijk relaties herinneren met andere stammen, zodat het gemakkelijker werd om te onderhandelen en voorzieningen met elkaar te delen”, verklaart de Britse professor Chris Stringer. “In die zin waren oudere mensen zeer belangrijk voor de overlevingskansen van de menselijke soort.”
© NU.nl/Dennis Rijnvis
(nu.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
bronquote:Mitochondria Share an Ancestor With SAR11, a Globally Significant Marine Microbe
ScienceDaily (July 25, 2011) — Billions of years ago, an astounding evolutionary event occurred: certain bacteria became obliged to live inside other cells, thus starting a chain of events that resulted in what is now the mitochondria, an organelle found in all eukaryotic cells. A recent study by researchers at the University of Hawaii -- Manoa (UHM) and the Oregon State University (OSU) provides strong evidence that mitochondria share a common evolutionary ancestor with a lineage of marine bacteria known as SAR11, arguably the most abundant group of microorganisms on Earth.
"This is a very exciting discovery," says Michael Rappe, Associate Researcher at the Hawaii Institute of Marine Biology in the School of Ocean and Earth Science and Technology (SOEST) at UHM. "The results that we present make sense in a lot of ways: the physiology of SAR11 makes them more apt to be dependent on other organisms, and based on the contemporary abundance of SAR11 in the global ocean, the ancestral lineage may have also been abundant in the ancient ocean, increasing encounters between this bacterial lineage with the host of the original symbiosis event."
In order to understand the evolutionary history of the SAR11 clade of marine bacteria, colleagues at Oregon State University compared the genomics of mitochondria from diverse supergroups of eukaryotes (including Excavata, Chromalveolata, and Archaeplastida) with the genomics of SAR11 strains isolated by Rappe's laboratory using several interconnected computer programs. This approach provided highly sophisticated and thorough phylogenetic analysis of these genomes. In addition to discovering the evolutionary connection between mitochondria and SAR11, the phylogenomics-based assessment of the diversity of this group (i.e. an assessment based on the entire genome, rather than single genes) provided substantial support for proposing a new family of bacteria, Pelagibacteraceae, fam. nov. "The implication is that the lineage of highly abundant marine bacteria known as SAR11 contains a significant amount of genetic diversity, which potentially indicates significant diversity in metabolism," notes Rappe.
Rappe and colleagues at SOEST and OSU continue to grow new strains of SAR11 and probe their genomes to further understand their metabolic potential and how they have become so successful in the global ocean.
Huidige trend atmosf. CO2 Mauna Loa: 411 ppm ,10 jaar geleden: 387 ppm , 25 jaar geleden: 358 ppm
26-07-2011
Krimpend brein van mens is uniek
De mens is waarschijnlijk de enige primaat waarbij op latere leeftijd de hersenen krimpen. Dat hebben Amerikaanse wetenschappers vastgesteld.
Foto: ANP
Mensen verliezen aan het einde van hun leven ongeveer vijftien procent van het originele gewicht van hun hersenen. Het brein van chimpansees vertoont echter geen krimp op latere leeftijd.
Dat meldt BBC News naar aanleiding van een onderzoek van antropoloog Chet Sherwood van de George Washington Universiteit in Washington.
Ouderdomsproces
Uit de studie blijkt dat de vijf tot acht miljoen jaar aan evolutionaire geschiedenis die mensen en apen van elkaar scheiden, hebben geleid tot een totaal ander ouderdomsproces.
Mensen leven van nature langer dan apen. Vermoedelijk is die lange levensduur in de loop van de evolutie ontstaan omdat ouders en grootouders op die manier meer tijd hadden om hun kinderen op te voeden. De ontwikkeling van het menselijk brein duurt namelijk relatief lang.
Hersenscans
De lange levensduur van mensen heeft er waarschijnlijk toe geleid dat ons brein op latere leeftijd zeer kwetsbaar wordt en krimp begint te vertonen.
De wetenschappers kwamen tot hun bevindingen door hersenscans te bestuderen van tachtig chimpansees en tachtig mensen die tussen de 22 en de 80 jaar oud waren.
Uit een analyse van de scans bleek duidelijk dat het brein van chimpansees in tegenstelling tot het menselijk brein niet krimpt naarmate de dieren ouder worden. De resultaten zijn gepubliceerd in het wetenschappelijk tijdschrift Proceedings of the National Academy of Sciences.
Groter brein
“Deze studie bewijst dat de veroudering van het brein bij mensen heel anders verloopt dan bij andere dieren”, verklaart onderzoeker Tom Preuss.
Het menselijk brein is overigens gemiddeld drie keer zo groot als het brein van een chimpansee.
© NU.nl/Dennis Rijnvis
(nu.nl)
Krimpend brein van mens is uniek
De mens is waarschijnlijk de enige primaat waarbij op latere leeftijd de hersenen krimpen. Dat hebben Amerikaanse wetenschappers vastgesteld.
Foto: ANP
Mensen verliezen aan het einde van hun leven ongeveer vijftien procent van het originele gewicht van hun hersenen. Het brein van chimpansees vertoont echter geen krimp op latere leeftijd.
Dat meldt BBC News naar aanleiding van een onderzoek van antropoloog Chet Sherwood van de George Washington Universiteit in Washington.
Ouderdomsproces
Uit de studie blijkt dat de vijf tot acht miljoen jaar aan evolutionaire geschiedenis die mensen en apen van elkaar scheiden, hebben geleid tot een totaal ander ouderdomsproces.
Mensen leven van nature langer dan apen. Vermoedelijk is die lange levensduur in de loop van de evolutie ontstaan omdat ouders en grootouders op die manier meer tijd hadden om hun kinderen op te voeden. De ontwikkeling van het menselijk brein duurt namelijk relatief lang.
Hersenscans
De lange levensduur van mensen heeft er waarschijnlijk toe geleid dat ons brein op latere leeftijd zeer kwetsbaar wordt en krimp begint te vertonen.
De wetenschappers kwamen tot hun bevindingen door hersenscans te bestuderen van tachtig chimpansees en tachtig mensen die tussen de 22 en de 80 jaar oud waren.
Uit een analyse van de scans bleek duidelijk dat het brein van chimpansees in tegenstelling tot het menselijk brein niet krimpt naarmate de dieren ouder worden. De resultaten zijn gepubliceerd in het wetenschappelijk tijdschrift Proceedings of the National Academy of Sciences.
Groter brein
“Deze studie bewijst dat de veroudering van het brein bij mensen heel anders verloopt dan bij andere dieren”, verklaart onderzoeker Tom Preuss.
Het menselijk brein is overigens gemiddeld drie keer zo groot als het brein van een chimpansee.
© NU.nl/Dennis Rijnvis
(nu.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
27-07-2011
Bewezen: mensen uit het Noorden hebben grotere hersenen
Hersenen van mensen uit het Noorden zijn groter dan die van mensen uit het Zuiden.
Hoe noordelijker mensen wonen, hoe groter hun hersenen zijn. Dat ontdekten wetenschappers van de universiteit van Oxford. Maar dit wil niet zeggen dat die mensen slimmer zijn dan mensen uit het Zuiden.
Dat verschil in grootte is vrij eenvoudig uit te leggen. De mensen die noordelijker wonen, leven met minder licht. Hun hersenen hebben zich daaraan aangepast zodat ze daarmee om kunnen.
Niet slimmer
"Hoe verder je leeft van de evenaar, hoe minder licht er beschikbaar is. Hierdoor moeten de ogen van de mensen zich ontwikkelen en groter worden", legt antropologe Eiluned Pearce van de universiteit van Oxford uit. "De hersenen moeten ook groter worden om met de extra visuele input om te kunnen. Maar die grotere hersenen willen niet zeggen dat mensen slimmer zijn."
Scandinaviërs hebben grootste hersenen
Ze onderzocht samen met haar team de oogholtes en de hersencapaciteit van 55 schedels die van over de hele wereld komen. De studie toonde aan dat mensen die ver van Afrika woonden, zich sneller aanpasten aan een lager lichtniveau. Scandinaviërs hebben duidelijk de grootste hersenen. Een Brit heeft een hersengrootte van 26 milliliter, terwijl de hersenen van iemand uit de buurt van de evenaar slechts 22 milliliter groot waren. (jue)
(HLN)
Bewezen: mensen uit het Noorden hebben grotere hersenen
Hersenen van mensen uit het Noorden zijn groter dan die van mensen uit het Zuiden.
Hoe noordelijker mensen wonen, hoe groter hun hersenen zijn. Dat ontdekten wetenschappers van de universiteit van Oxford. Maar dit wil niet zeggen dat die mensen slimmer zijn dan mensen uit het Zuiden.
Dat verschil in grootte is vrij eenvoudig uit te leggen. De mensen die noordelijker wonen, leven met minder licht. Hun hersenen hebben zich daaraan aangepast zodat ze daarmee om kunnen.
Niet slimmer
"Hoe verder je leeft van de evenaar, hoe minder licht er beschikbaar is. Hierdoor moeten de ogen van de mensen zich ontwikkelen en groter worden", legt antropologe Eiluned Pearce van de universiteit van Oxford uit. "De hersenen moeten ook groter worden om met de extra visuele input om te kunnen. Maar die grotere hersenen willen niet zeggen dat mensen slimmer zijn."
Scandinaviërs hebben grootste hersenen
Ze onderzocht samen met haar team de oogholtes en de hersencapaciteit van 55 schedels die van over de hele wereld komen. De studie toonde aan dat mensen die ver van Afrika woonden, zich sneller aanpasten aan een lager lichtniveau. Scandinaviërs hebben duidelijk de grootste hersenen. Een Brit heeft een hersengrootte van 26 milliliter, terwijl de hersenen van iemand uit de buurt van de evenaar slechts 22 milliliter groot waren. (jue)
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Wat maakt de grootte nou uit? Het gaat erom wat je ermee doet... vrouwen zeggen dat ook zo vaak, dus dan moet het wel waar zijn.quote:
27-07-2011
Bewezen: mensen uit het Noorden hebben grotere hersenen
[ afbeelding ]
Hersenen van mensen uit het Noorden zijn groter dan die van mensen uit het Zuiden.
Hoe noordelijker mensen wonen, hoe groter hun hersenen zijn. Dat ontdekten wetenschappers van de universiteit van Oxford. Maar dit wil niet zeggen dat die mensen slimmer zijn dan mensen uit het Zuiden.
Dat verschil in grootte is vrij eenvoudig uit te leggen. De mensen die noordelijker wonen, leven met minder licht. Hun hersenen hebben zich daaraan aangepast zodat ze daarmee om kunnen.
Niet slimmer
"Hoe verder je leeft van de evenaar, hoe minder licht er beschikbaar is. Hierdoor moeten de ogen van de mensen zich ontwikkelen en groter worden", legt antropologe Eiluned Pearce van de universiteit van Oxford uit. "De hersenen moeten ook groter worden om met de extra visuele input om te kunnen. Maar die grotere hersenen willen niet zeggen dat mensen slimmer zijn."
Scandinaviërs hebben grootste hersenen
Ze onderzocht samen met haar team de oogholtes en de hersencapaciteit van 55 schedels die van over de hele wereld komen. De studie toonde aan dat mensen die ver van Afrika woonden, zich sneller aanpasten aan een lager lichtniveau. Scandinaviërs hebben duidelijk de grootste hersenen. Een Brit heeft een hersengrootte van 26 milliliter, terwijl de hersenen van iemand uit de buurt van de evenaar slechts 22 milliliter groot waren. (jue)
(HLN)
volume zegt niet alles over intelligentie. Echter is dit wel een erg gemakkelijke conclusie die ze trekken waarschijnlijk om racistische uitspraken af te schermen. het totale lichaamsgewicht lijkt me groter in noordelijke landen(en dan bedoel ik niet door vette troep) waardoor de hersenen meestal ook iets groter zijn. Dan moet je dus ook kijken naar de Bodymass brain ratio kijken.
En wat ook een belangrijke factor kan zijn is de betere voeding die hersengroei toelaat.
Alleen het licht lijkt me echt kortzichtig, je zou net zo gemakkelijk een hypothese kunnen stellen dat mensen in het noorden veel meer moeten plannen door de grote seizoensverschillen. Maar dan komt er al snel een politieke lading in de discussie.
En wat ook een belangrijke factor kan zijn is de betere voeding die hersengroei toelaat.
Alleen het licht lijkt me echt kortzichtig, je zou net zo gemakkelijk een hypothese kunnen stellen dat mensen in het noorden veel meer moeten plannen door de grote seizoensverschillen. Maar dan komt er al snel een politieke lading in de discussie.
Inter faeces et urinam nascimur,
Waarom haal je nou racisme aan? En het licht lijkt je kortzichtig? Je bedoelt je eigen licht zeker, zaklampje.quote:
volume zegt niet alles over intelligentie. Echter is dit wel een erg gemakkelijke conclusie die ze trekken waarschijnlijk om racistische uitspraken af te schermen. het totale lichaamsgewicht lijkt me groter in noordelijke landen(en dan bedoel ik niet door vette troep) waardoor de hersenen meestal ook iets groter zijn. Dan moet je dus ook kijken naar de Bodymass brain ratio kijken.
En wat ook een belangrijke factor kan zijn is de betere voeding die hersengroei toelaat.
Alleen het licht lijkt me echt kortzichtig, je zou net zo gemakkelijk een hypothese kunnen stellen dat mensen in het noorden veel meer moeten plannen door de grote seizoensverschillen. Maar dan komt er al snel een politieke lading in de discussie.
Nouja ik kan me voorstellen dat mensen racistische ideeen kunnen halen uit het feit dat hersenmassa in mensen die noordelijker wonen groter is.
Licht is zeker niet het enige factor die verschilt in noordelijke regionen, en daarom lijkt het me kortzichtig om het verschil enkel toe te schijven aan de lichtperceptie zonder gekeken te hebben naar daadwerkelijke volumes van occipitale lobes of andere delen van hersenen die met zicht te maken hebben.
Hersenvolume is wel gerelateerd aan intelligentie maar de mate van opvouwing van de cortex veel meer.
Ik geloof best dat er verschillen zijn tussen de door de mens veronderstelde rassen, maar de variatie binnen "rassen" is erg groot en voor intelligentie is opvoeding en cultuur een veel belangrijkere invloed om rascisme een kans te geven.
Licht is zeker niet het enige factor die verschilt in noordelijke regionen, en daarom lijkt het me kortzichtig om het verschil enkel toe te schijven aan de lichtperceptie zonder gekeken te hebben naar daadwerkelijke volumes van occipitale lobes of andere delen van hersenen die met zicht te maken hebben.
Hersenvolume is wel gerelateerd aan intelligentie maar de mate van opvouwing van de cortex veel meer.
Ik geloof best dat er verschillen zijn tussen de door de mens veronderstelde rassen, maar de variatie binnen "rassen" is erg groot en voor intelligentie is opvoeding en cultuur een veel belangrijkere invloed om rascisme een kans te geven.
Inter faeces et urinam nascimur,
29-07-2011
Onze voorouders uit Afrika liepen Neanderthalers in Europa onder de voet
Pikten hun dorpen en voedsel in na suprematie van 300.000 jaar300.000 jaar hadden de Neanderthalers, ingeweken vanuit Afrika, de wereld geregeerd vanuit Europa. Tot ze plots werden uitgeroeid. Tot vandaag was die uitroeiing een groot raadsel, maar wetenschappers van de universiteit van Cambridge hebben het raadsel ontsluierd: onze voorouders uit Afrika trokken massaal naar Europa en liepen de Neanderthalers onder de voet. Zo pikte de moderne mens (de 'homo sapiens') de dorpen en het voedsel van de Neanderthalers in. Zo'n 40.000 jaar geleden is de laatste Neanderthaler door die evolutie omgekomen.
Generaties lang dachten experten dat homo sapiens dankzij zijn hogere intelligentie (bv. op het gebied van jachttechnieken) de bovenhand had gehaald op de primitieve Neanderthalers. Nu blijkt echter dat 'we' de oermensen gewoon hebben weggevaagd.
Koude winters
Na 300.000 jaren suprematie van de Neanderthalers in Europa trok de moderne mens, die zich ontwikkelde in het oosten van Afrika, Europa en Azië. Ze deden dat zo massaal (tien keer de populatie van de Neanderthalers) dat de primitieve mens kansloos was. Ze werden onder de voet gelopen in hun dorpen. Vooral in de barre winters met diepe vriestemperaturen moesten ze het afleggen tegen de massa moderne mensen en stierven van de kou, honger en ontbering.
Handel
Meer en meer haalde de moderne mens de bovenhand en dankzij meer complexe communicatiemethodes, werkten de 'indringers' beter samen om voedsel te verhandelen in tijden van schaarste. "Geconfronteerd met deze vorm van competitie, trokken de Neanderthalers zich terug in marginalere gebieden van Europa, waar het veel moeilijker leven was", zegt Sir Paul Mellars, Professor Emeritus van Prehistorie en Menselijke Evolutie aan het Department Archeologie van de Universiteit van Cambridge.
Périgord
Mellars's team van experts onderzocht overblijfselen van de Neanderthalers in de Périgord, in het zuidwesten van Frankrijk. Uit overblijfselen van dierlijke voeding en stenen voorwerpen konden de onderzoekers afleiden dat de homo sapiens uit Afrika in getal tien keer sterker was dan de primitieve bewoners.
Vermenging
Oorspronkelijk kwamen zowel de Neanderthalers als de moderne mensen uit Afrika, de bakermat van de beschaving. Zo'n 400.000 jaar geleden verlieten de Neanderthalers Afrika en trokken naar Europa en Azië. Onze voorouders bleven toen nog in Afrika en ontwikkelden zich tot moderne mensen, de homo sapiens. Pas 100.000 jaar geleden verlieten ook onze voorouders het Afrikaanse continent in een gigantische migratiegolf. Zo'n 20.000 jaar leefden de twee mensenrassen min of meer samen, tot de Neanderthalers volledig van de aardbodem verdwenen. Vorig jaar wees onderzoek al uit dat er maar een klein percentage van vermenging tussen de moderne mens en de Neanderthaler was. Moderne Aziaten en Europeanen hebben slechts tussen 1 en 4 procent Neanderthaler-DNA. (kh)
(HLN)
Onze voorouders uit Afrika liepen Neanderthalers in Europa onder de voet
Pikten hun dorpen en voedsel in na suprematie van 300.000 jaar300.000 jaar hadden de Neanderthalers, ingeweken vanuit Afrika, de wereld geregeerd vanuit Europa. Tot ze plots werden uitgeroeid. Tot vandaag was die uitroeiing een groot raadsel, maar wetenschappers van de universiteit van Cambridge hebben het raadsel ontsluierd: onze voorouders uit Afrika trokken massaal naar Europa en liepen de Neanderthalers onder de voet. Zo pikte de moderne mens (de 'homo sapiens') de dorpen en het voedsel van de Neanderthalers in. Zo'n 40.000 jaar geleden is de laatste Neanderthaler door die evolutie omgekomen.
Generaties lang dachten experten dat homo sapiens dankzij zijn hogere intelligentie (bv. op het gebied van jachttechnieken) de bovenhand had gehaald op de primitieve Neanderthalers. Nu blijkt echter dat 'we' de oermensen gewoon hebben weggevaagd.
Koude winters
Na 300.000 jaren suprematie van de Neanderthalers in Europa trok de moderne mens, die zich ontwikkelde in het oosten van Afrika, Europa en Azië. Ze deden dat zo massaal (tien keer de populatie van de Neanderthalers) dat de primitieve mens kansloos was. Ze werden onder de voet gelopen in hun dorpen. Vooral in de barre winters met diepe vriestemperaturen moesten ze het afleggen tegen de massa moderne mensen en stierven van de kou, honger en ontbering.
Handel
Meer en meer haalde de moderne mens de bovenhand en dankzij meer complexe communicatiemethodes, werkten de 'indringers' beter samen om voedsel te verhandelen in tijden van schaarste. "Geconfronteerd met deze vorm van competitie, trokken de Neanderthalers zich terug in marginalere gebieden van Europa, waar het veel moeilijker leven was", zegt Sir Paul Mellars, Professor Emeritus van Prehistorie en Menselijke Evolutie aan het Department Archeologie van de Universiteit van Cambridge.
Périgord
Mellars's team van experts onderzocht overblijfselen van de Neanderthalers in de Périgord, in het zuidwesten van Frankrijk. Uit overblijfselen van dierlijke voeding en stenen voorwerpen konden de onderzoekers afleiden dat de homo sapiens uit Afrika in getal tien keer sterker was dan de primitieve bewoners.
Vermenging
Oorspronkelijk kwamen zowel de Neanderthalers als de moderne mensen uit Afrika, de bakermat van de beschaving. Zo'n 400.000 jaar geleden verlieten de Neanderthalers Afrika en trokken naar Europa en Azië. Onze voorouders bleven toen nog in Afrika en ontwikkelden zich tot moderne mensen, de homo sapiens. Pas 100.000 jaar geleden verlieten ook onze voorouders het Afrikaanse continent in een gigantische migratiegolf. Zo'n 20.000 jaar leefden de twee mensenrassen min of meer samen, tot de Neanderthalers volledig van de aardbodem verdwenen. Vorig jaar wees onderzoek al uit dat er maar een klein percentage van vermenging tussen de moderne mens en de Neanderthaler was. Moderne Aziaten en Europeanen hebben slechts tussen 1 en 4 procent Neanderthaler-DNA. (kh)
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Meer iets van biologie in het nieuws, maar toch interessant.
Bronquote:Nederlandse doet onderzoek naar logica vogelzwerm
AMSTERDAM - Jarenlang hebben wetenschappers zich gebogen over het mysterie van vogels die in harmonieus bewegende zwermen vliegen. Nieuw onderzoek van theoretisch biologe prof. dr. Charlotte Hemelrijk van de Rijksuniversiteit Groningen heeft daarin nieuwe inzichten gebracht.
Met het dit programma simuleerden de onderzoekers het rondvliegen van spreeuwenzwermen boven een slaapplaats. Telkens als de spreeuwen buiten het gebied rond die plek kwamen, moesten ze terugdraaien.
In een publicatie in het wetenschappelijk tijdschrift PloS ONE beschrijven Hemelrijk en wetenschappelijk programmeur Hanno Hildenbrandt met het computermodel StarDisplay een aantal oorzaken van de variatie van vormen van spreeuwenzwermen.
De gesimuleerde spreeuwen ondervonden in StarDisplay een opwaartse kracht, luchtweerstand, zwaartekracht en hellen bij bochten.
Zandlopers
Video-opnamen van spreeuwenzwermen die rondvliegen blijken overal ter wereld een variatie te vertonen. Zwermen die veranderen van trechters naar zandlopers, verdichtingen en verdunningen; volgens Hemelrijk komt het allemaal voor.
''Ik wilde nagaan of zelforganisatie van de vogels hier afdoende verklaring biedt'', aldus Hemelrijk.
Botsingen
Via StarDisplay concludeert zij dat de vogels tot elkaar zijn aangetrokken, ze bewegen dezelfde kant op en ze proberen botsingen te vermijden. Verder bevat het wiskundige functies die het vlieggedrag beschrijven met behulp van een vereenvoudigde vorm van aerodynamica.
Eerder keek Hemelrijk met een vergelijkbaar computermodel naar visscholen. Waarnemingen lieten zien dat die altijd langgerekt zijn. ''In onze modellen van visscholen bleek dat de langwerpige vorm vanzelf tot stand komt door zelforganisatie'', zegt Hemelrijk.
''Naast het gebruikelijke groeperen en coördineren zijn daar geen extra regels voor nodig. Een vis die achter een andere vis zwemt, remt iets af om een botsing te vermijden en de buurvissen schuiven dan naar binnen om de opengevallen ruimte op te vullen. Zo wordt de school langwerpig.''
Versnellen
Het draaien bij de vogels gaat op een andere manier dan bij de vissen. Volgens de modellen en empirisch onderzoek kan een school vissen de individuen die aan de buitenkant van de bocht zwemmen iets laten versnellen, terwijl de binnenste vissen worden vertraagd. Zo behouden vissen op hun oorspronkelijke positie in de groep en blijft de school langgerekt.
Uit observaties van rondcirkelende rotsduiven in 1992 bleek dat vogels in een zwerm individueel draaien. Dat betekent dat vogels na een draai van 90 graden in een andere positie zitten ten opzichte van elkaar. Vogels die eerst naast elkaar vlogen, bevonden zich dan achter elkaar. Bij de volgende draai vliegen vogels die eerst aan stuurboord zaten, ineens aan bakboord.
Snelheid
Hemelrijk: ''Met StarDisplay kunnen we zien dat deze manier van draaien vooral een gevolg is van het feit dat vogels hun snelheid weinig kunnen variëren. Als we in ons model meer variatie in snelheid inbouwen, worden de vormen langgerekter in de richting van de beweging. De uitkomst, die we eerder voor vissen kregen waarbij de vormen constant langwerpig blijven, zou dan ook opgaan voor vogels.''
Ze vervolgt: ''In de publicatie in PloS ONE kunnen we nu slechts enkele oorzaken van de variatie in vormen van spreeuwenzwermen behandelen. Naast de weinig variabele snelheid zijn die andere factoren het grote aantal individuen in de zwerm, het kleine aantal partners - slechts zeven - waarmee één vogel interactie heeft, het maken van bochten en het overhellen in een bocht.''
Ondanks een aantal beperkingen in het programma levert het model volgens de onderzoekster een flinke hoeveelheid hypotheses op die getest kunnen worden. ''Dat is zeer waardevol, want zonder een model dat zorgt voor goede onderbouwing is onderzoek naar dit soort verschijnselen in de natuur bijzonder lastig.''
Putting the Fun back into Fundamentally Wrong since 1975.
"Yes, of course, I knew you would volunteer, Mr. Feynman, but I was wondering if there would be anybody else."
"Yes, of course, I knew you would volunteer, Mr. Feynman, but I was wondering if there would be anybody else."
16-08-2011
Primaten kregen 10 miljoen jaar eerder dan gedacht al nagels in plaats van klauwen
© ap
Al 55,8 miljoen jaar geleden, ruim tien miljoen jaar eerder dan tot voor kort werd aangenomen, groeiden nagels aan vingers en tenen van sommige primaten.
Met nagels, in plaats van klauwen, aan handen en voeten konden primaten zich beter vastgrijpen in de bomen waarin ze leefden. Dat melden Amerikaanse wetenschappers in het wetenschappelijke blad American Journal of Physical Antropology.
Teilhardina brandti
Amerikaanse antropologen bestudeerden de afgelopen zeven jaar 25 nieuwe fossiele resten van de Teilhardina brandti, een vijftien centimeter lange primaat die 55,8 miljoen jaar geleden leefde in het Wyoming Bighorn Bassin in Noordwest-Amerika. De Teilhardina brandti stamt uit het vroeg-eoceen, uit een periode van 200.000 jaar klimaatopwarming waarin zoogdieren kleiner werden.
Dat het gaat om de oudste en kleinste echte nagels die uit die periode gevonden werden bij primaten, bewijst dat nagels niet ontwikkelden met groter wordende lichamen, merkt professor Ken Rose van de John Hopkins University School of Medicine op.
Veranderingen
"Terwijl vroegere primaten klauwen hadden, kregen sommige moderne primaten nagels, frontale ogen en een grotere herseninhoud", zegt Jonathan Bloch van het Florida Museum of Natural History. Het gaat om de groep primaten die later evolueerde tot maki's, apen en mensen. "De huidige primaten hebben nog steeds dezelfde kenmerken en behalve de mensen leven ze allen in bomen." (belga/sam)
(HLN)
Primaten kregen 10 miljoen jaar eerder dan gedacht al nagels in plaats van klauwen
© ap
Al 55,8 miljoen jaar geleden, ruim tien miljoen jaar eerder dan tot voor kort werd aangenomen, groeiden nagels aan vingers en tenen van sommige primaten.
Met nagels, in plaats van klauwen, aan handen en voeten konden primaten zich beter vastgrijpen in de bomen waarin ze leefden. Dat melden Amerikaanse wetenschappers in het wetenschappelijke blad American Journal of Physical Antropology.
Teilhardina brandti
Amerikaanse antropologen bestudeerden de afgelopen zeven jaar 25 nieuwe fossiele resten van de Teilhardina brandti, een vijftien centimeter lange primaat die 55,8 miljoen jaar geleden leefde in het Wyoming Bighorn Bassin in Noordwest-Amerika. De Teilhardina brandti stamt uit het vroeg-eoceen, uit een periode van 200.000 jaar klimaatopwarming waarin zoogdieren kleiner werden.
Dat het gaat om de oudste en kleinste echte nagels die uit die periode gevonden werden bij primaten, bewijst dat nagels niet ontwikkelden met groter wordende lichamen, merkt professor Ken Rose van de John Hopkins University School of Medicine op.
Veranderingen
"Terwijl vroegere primaten klauwen hadden, kregen sommige moderne primaten nagels, frontale ogen en een grotere herseninhoud", zegt Jonathan Bloch van het Florida Museum of Natural History. Het gaat om de groep primaten die later evolueerde tot maki's, apen en mensen. "De huidige primaten hebben nog steeds dezelfde kenmerken en behalve de mensen leven ze allen in bomen." (belga/sam)
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
http://knack.rnews.be/nl/(...)le-1195085301621.htmquote:De mol heeft aan beide voorpoten een soort zesde vinger
vrijdag 19 augustus 2011 om 13u18
De mol heeft aan beide voorpoten een zesde vinger. © unitedwildlife.com
Het is evident dat de mol een aantal aanpassingen aan zijn gravende bestaan in grote duisternis ontwikkeld heeft, want anders zou hij er niet in geslaagd zijn een succesvolle ondergrondse levenswijze uit te bouwen.
Een van die aanpassingen is dat een mol aan beide voorpoten een zesde vinger heeft – bijna geen enkel gewerveld landdier heeft meer dan vijf vingers. Het gaat in feite om een pseudoduim die groeit uit een beentje dat deel uitmaakt van het polsgewricht, en dat uitzonderlijk lang verlengd wordt en zo iets wordt dat de hand van de mol meer graafkracht geeft. De duim is dus geen echte vinger, ook omdat hij pas ná de vijf andere vingers tot ontwikkeling komt.
Wetenschappers hebben in het vakblad Biology Letters het genetisch mechanisme achter de ontwikkeling van de pseudoduim toegelicht. Het is een gevolg van een verhoogde expressie van een gen in de polsregio dat in principe de ontwikkeling van vingers stuurt. In de aan de mol verwante spitsmuis is dat gen niet actief in de regio waaruit het polsgewricht ontstaat.
Ooit is er in de mollenprehistorie dus een kleine genetische wijziging opgedoken die tot de vorming van een zesde vinger aanleiding gaf, en die in het geval van de mol met zijn speciale levenswijze een groot voordeel bood. (DD)
24-08-2011
'Macro-evolutie' kost minimaal miljoen jaar
Het duurt ten minste een miljoen jaar voor de lichaamsgrootte van soorten significant groter of kleiner is geworden. Ecologie trapt zelf op de rem, stelt een Amerikaanse onderzoeker.
Hij heeft samen met een Noorse en een Zuid-Afrikaanse collega studies naar genetische mutaties op korte tijdschalen, van 10 tot 100 jaar, vergeleken met de resultaten van geologisch onderzoek, dat door middel van gedateerde fossielen kan terugzien over honderden miljoenen jaren evolutie.
Micro-evolutie
Biologen kunnen de eerste stadia van evolutie tegenwoordig in het laboratorium waarnemen. Daaruit wordt zelfs geconcludeerd dat essentiële aanpassingen al kunnen plaatsvinden op een tijdschaal van 50-100 generaties.
Het internationale onderzoeksteam denkt daar anders over. Bij zulke snelle evolutie zouden soorten waarschijnlijk maar heel kort bestaan, terwijl fossielenonderzoek aantoont dat veel levensvormen over honderdduizenden jaren nauwelijks veranderen.
Grootschalig
Ze maken daarom een onderscheid tussen micro- en macro-evolutie. Veel kleine veranderingen zijn volgens hen slechts fluctuaties rond grote evenwichtsbepalende milieufactoren. Slechts een klein deel van zulke mutaties overleeft om bij te dragen aan grootschalige patronen, de macro-evolutie.
Grote veranderingen, zoals een verdubbeling van de lichaamsomvang of het ontstaan van nieuwe soorten, vinden plaats binnen een interval van 1 tot 360 miljoen jaar, schrijven de onderzoekers in het wetenschapsblad PNAS.
Doorbroken evenwicht
Voor hoofdauteur Josef Uyeda van de Universiteit van Oregon is het niet de grote variëteit aan leven op onze planeet die hem verwondert, maar juist het ontbreken van nog veel grotere biodiversiteit.
Uyeda is aanhanger van de 'punctuated equilibrium'-theorie: hij spreekt van zogeheten stases, perioden van vele miljoenen jaren waarin alle evolutie binnen een smalle marge plaatsheeft en er geen grote soortenveranderingen optreden. Hierop volgt een ecologische verstoring en een stroomversnelling in de evolutie, die honderdduizenden jaren kan duren.
Survival of the oldest
Deze evolutietheorie bestrijdt de gedachte dat natuurlijke selectie zorgt voor de vorming van nieuwe soorten, zoals Darwin dacht. 'Survival of the fittest' zorgt er mogelijk juist voor dat bestaande soorten sterker worden, en nieuwe geen kans krijgen.
(nu.nl)
'Macro-evolutie' kost minimaal miljoen jaar
Het duurt ten minste een miljoen jaar voor de lichaamsgrootte van soorten significant groter of kleiner is geworden. Ecologie trapt zelf op de rem, stelt een Amerikaanse onderzoeker.
Hij heeft samen met een Noorse en een Zuid-Afrikaanse collega studies naar genetische mutaties op korte tijdschalen, van 10 tot 100 jaar, vergeleken met de resultaten van geologisch onderzoek, dat door middel van gedateerde fossielen kan terugzien over honderden miljoenen jaren evolutie.
Micro-evolutie
Biologen kunnen de eerste stadia van evolutie tegenwoordig in het laboratorium waarnemen. Daaruit wordt zelfs geconcludeerd dat essentiële aanpassingen al kunnen plaatsvinden op een tijdschaal van 50-100 generaties.
Het internationale onderzoeksteam denkt daar anders over. Bij zulke snelle evolutie zouden soorten waarschijnlijk maar heel kort bestaan, terwijl fossielenonderzoek aantoont dat veel levensvormen over honderdduizenden jaren nauwelijks veranderen.
Grootschalig
Ze maken daarom een onderscheid tussen micro- en macro-evolutie. Veel kleine veranderingen zijn volgens hen slechts fluctuaties rond grote evenwichtsbepalende milieufactoren. Slechts een klein deel van zulke mutaties overleeft om bij te dragen aan grootschalige patronen, de macro-evolutie.
Grote veranderingen, zoals een verdubbeling van de lichaamsomvang of het ontstaan van nieuwe soorten, vinden plaats binnen een interval van 1 tot 360 miljoen jaar, schrijven de onderzoekers in het wetenschapsblad PNAS.
Doorbroken evenwicht
Voor hoofdauteur Josef Uyeda van de Universiteit van Oregon is het niet de grote variëteit aan leven op onze planeet die hem verwondert, maar juist het ontbreken van nog veel grotere biodiversiteit.
Uyeda is aanhanger van de 'punctuated equilibrium'-theorie: hij spreekt van zogeheten stases, perioden van vele miljoenen jaren waarin alle evolutie binnen een smalle marge plaatsheeft en er geen grote soortenveranderingen optreden. Hierop volgt een ecologische verstoring en een stroomversnelling in de evolutie, die honderdduizenden jaren kan duren.
Survival of the oldest
Deze evolutietheorie bestrijdt de gedachte dat natuurlijke selectie zorgt voor de vorming van nieuwe soorten, zoals Darwin dacht. 'Survival of the fittest' zorgt er mogelijk juist voor dat bestaande soorten sterker worden, en nieuwe geen kans krijgen.
(nu.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
25-08-2011
Vroegste voorouder van zoogdieren ontdekt
Wetenschappers hebben in China een 160 miljoen jaar oud fossiel ontdekt van een voorouder van veel moderne zoogdieren.
Foto: Mark A. Klinger/Carnegie Museum
Het dier had waarschijnlijk veel weg van een spitsmuis en leefde voornamelijk in bomen. De resten van de muisachtige zijn aangetroffen in het noordoosten van China in de provincie Liaoning.
Het gaat om een deel van de schedel, delen van het skelet en enkele afdrukken van zacht weefsel, zoals haar. Dat meldt nieuwssite Physorg.com op basis van onderzoek van het Carnegie Museum of Natural History.
Voorouder
De gefossiliseerde diersoort heeft de naam Juramaia sinensis gekregen. Uit de studie blijkt dat de muisachtige een verre voorouder is van alle zogenaamde placentale zoogdieren, oftewel de zoogdieren die hun ongeboren jongen voeden doormiddel van een placenta. De onderzoeksresultaten zijn gepubliceerd in het wetenschappelijk tijdschrift Nature.
“Omdat Juramaia sinensis 160 miljoen jaar geleden leefde, kon niemand het geboortecertificaat ondertekenen”, grapt hoofdonderzoeker Zhe-Xi Luo. “Maar dit dier kan heel goed onze 160 miljoen jaar oude overgrootmoeder zijn, of anders een oudtante die via een zijtak aan ons verwant is.”
Insecten
De prehistorische muisachtigen wogen waarschijnlijk minder dan een halve kilo en hadden scherpe tanden waarmee ze gemakkelijk insecten konden eten.
Verder waren hun voorpoten uitermate geschikt om in bomen te klimmen, zodat ze uit de buurt konden blijven van de dinosauriërs met wie ze de aarde 160 miljoen jaar geleden deelden.
“Ik stel me zo voor dat dit dier zich voornamelijk in bomen schuil hield en daar op insecten jaagde”, aldus Luo.
© NU.nl/Dennis Rijnvis
(nu.nl)
Vroegste voorouder van zoogdieren ontdekt
Wetenschappers hebben in China een 160 miljoen jaar oud fossiel ontdekt van een voorouder van veel moderne zoogdieren.
Foto: Mark A. Klinger/Carnegie Museum
Het dier had waarschijnlijk veel weg van een spitsmuis en leefde voornamelijk in bomen. De resten van de muisachtige zijn aangetroffen in het noordoosten van China in de provincie Liaoning.
Het gaat om een deel van de schedel, delen van het skelet en enkele afdrukken van zacht weefsel, zoals haar. Dat meldt nieuwssite Physorg.com op basis van onderzoek van het Carnegie Museum of Natural History.
Voorouder
De gefossiliseerde diersoort heeft de naam Juramaia sinensis gekregen. Uit de studie blijkt dat de muisachtige een verre voorouder is van alle zogenaamde placentale zoogdieren, oftewel de zoogdieren die hun ongeboren jongen voeden doormiddel van een placenta. De onderzoeksresultaten zijn gepubliceerd in het wetenschappelijk tijdschrift Nature.
“Omdat Juramaia sinensis 160 miljoen jaar geleden leefde, kon niemand het geboortecertificaat ondertekenen”, grapt hoofdonderzoeker Zhe-Xi Luo. “Maar dit dier kan heel goed onze 160 miljoen jaar oude overgrootmoeder zijn, of anders een oudtante die via een zijtak aan ons verwant is.”
Insecten
De prehistorische muisachtigen wogen waarschijnlijk minder dan een halve kilo en hadden scherpe tanden waarmee ze gemakkelijk insecten konden eten.
Verder waren hun voorpoten uitermate geschikt om in bomen te klimmen, zodat ze uit de buurt konden blijven van de dinosauriërs met wie ze de aarde 160 miljoen jaar geleden deelden.
“Ik stel me zo voor dat dit dier zich voornamelijk in bomen schuil hield en daar op insecten jaagde”, aldus Luo.
© NU.nl/Dennis Rijnvis
(nu.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
27-08-2011
Seks met Neanderthalers versterkte immuunsysteem
Seksuele omgang tussen de vroege mens en zijn evolutionaire neven introduceerde genen die ons nu nog helpen ziektes te bestrijden.
Foto: ANP
Eerder onderzoek wees al uit dat prehistorische kruising tussen verschillende mensachtigen verantwoordelijk is voor 4 procent van de genen van de moderne mens. In Science is nu nieuw onderzoek gepresenteerd waarin een deel van deze genen zijn geïdentificeerd.
Het betreft de zogenaamde Humaan Leukocyten Antigenen (HLA). Een familie genen die een belangrijke rol speelt in de bescherming tegen indringers in ons lichaam, zoals virussen.
De HLA-genen van de Neanderthalers en Denisovans, een andere prehistorische mensachtige, kregen honderdduizenden jaren de tijd zich aan te passen aan ziektes in Europa en Azië.
Het verkrijgen van de genen door kruising vergrootte de overlevingskans van onze voorouders dan ook aanzienlijk.
Verspreiding
De hoeveelheid HLA die afkomstig is van onze prehistorische neven loopt sterk uiteen per continent.
Zo schatten de wetenschappers dat Europeanen de helft van een bepaald type HLA te danken hebben aan Neanderthalers en Denisovans. Onder Afrikanen komt het type bijna niet voor terwijl het bij Aziaten kan oplopen tot 95 procent.
Volgens de onderzoekers is dit verschil te verklaren doordat de prehistorische mens seksuele relaties aanging met zijn primitievere medemens, toen hij 65.000 jaar geleden Afrika verliet. Hoe verder de mens wegtrok, hoe meer kruising er kon optreden.
(nu.nl)
Seks met Neanderthalers versterkte immuunsysteem
Seksuele omgang tussen de vroege mens en zijn evolutionaire neven introduceerde genen die ons nu nog helpen ziektes te bestrijden.
Foto: ANP
Eerder onderzoek wees al uit dat prehistorische kruising tussen verschillende mensachtigen verantwoordelijk is voor 4 procent van de genen van de moderne mens. In Science is nu nieuw onderzoek gepresenteerd waarin een deel van deze genen zijn geïdentificeerd.
Het betreft de zogenaamde Humaan Leukocyten Antigenen (HLA). Een familie genen die een belangrijke rol speelt in de bescherming tegen indringers in ons lichaam, zoals virussen.
De HLA-genen van de Neanderthalers en Denisovans, een andere prehistorische mensachtige, kregen honderdduizenden jaren de tijd zich aan te passen aan ziektes in Europa en Azië.
Het verkrijgen van de genen door kruising vergrootte de overlevingskans van onze voorouders dan ook aanzienlijk.
Verspreiding
De hoeveelheid HLA die afkomstig is van onze prehistorische neven loopt sterk uiteen per continent.
Zo schatten de wetenschappers dat Europeanen de helft van een bepaald type HLA te danken hebben aan Neanderthalers en Denisovans. Onder Afrikanen komt het type bijna niet voor terwijl het bij Aziaten kan oplopen tot 95 procent.
Volgens de onderzoekers is dit verschil te verklaren doordat de prehistorische mens seksuele relaties aanging met zijn primitievere medemens, toen hij 65.000 jaar geleden Afrika verliet. Hoe verder de mens wegtrok, hoe meer kruising er kon optreden.
(nu.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
http://knack.rnews.be/nl/(...)le-1195095463382.htmquote:Jongens rijpen sneller
zaterdag 03 september 2011 om 11u04
Wat van meisjes al een tijd bekend is, namelijk dat ze steeds vroeger seksuele rijpheid bereiken, blijkt nu ook voor jongens het geval te zijn.
Demografen hebben in het vakblad Public Library of Science ONE uitgerekend dat er sinds het midden van de achttiende eeuw elke tien jaar ongeveer 2,5 maanden af is gegaan van de leeftijd waarop jongens seksueel rijp zijn geworden. Dat is niet minder dan twee jaar eraf per eeuw. De oorzaak zou in de verbeterde leefomstandigheden liggen: betere voeding en minder ziektes.
Bij meisjes was het relatief gemakkelijk om dit gegeven te analyseren aan de hand van de registratie van de eerste menstruatie, maar voor jongens moest er een omweg gebruikt worden. Die werd gevonden in een korte opstoot van mortaliteit van tienerjongens, waarschijnlijk gelinkt aan een plotse stijging van de hoeveelheid mannelijke geslachtshormonen in het bloed, waardoor jongens ineens risicogedrag gaan vertonen. De hormonenopstoot is gelinkt aan seksuele rijpheid (in de zin van: vruchtbaarheid).
De onderzoekers wijzen er wel op dat een vervroegde seksuele rijpheid niet hand in hand gaat met een snellere volwassenheid, wel integendeel. Ze besluiten dat de kloof tussen seksuele rijpheid en volwassenheid bij zowel jongens als meisjes steeds groter wordt. Zeker omdat tegenwoordig ook de trend bestaat om almaar later het ouderlijk huis te verlaten en aan een eigen gezin te beginnen. (DD)
[ Bericht 5% gewijzigd door zakjapannertje op 04-09-2011 20:38:22 ]
09-09-2011
Mogelijk oudste voorvader van de mens gevonden
© reuters
Wetenschappers hebben mogelijk de oudste voorvader van de homo sapiens (de mens) gevonden. De Australopithecus sediba is qua lichaamsbouw half mens half aap en beschikt over een combinatie van primitieve en moderne lichaamsfuncties. De ontdekking werpt een heel nieuw licht op de evolutie van de mens.
© afp
De Australopithecus leefde bijna twee miljoen jaar geleden, veel vroeger dan tot nu toe werd aangenomen. De Zuid-Afrikaanse professor Lee Berger vond de resten in 2008 in een grot in Zuid-Afrika. Na diepgaand onderzoek door wetenschappers vanover de hele wereld, is men het erover eens dat het een van de meest belangwekkende vondsten in de menselijke geschiedenis is.
"We hebben de meest complete hand van één individu van eender welke oude voorvader van de moderne mens die ooit ontdekt werd", zegt Berger. "En ze lijkt erg veel op een menselijke hand, met kleinere vingers en een lange duim. We krijgen nu een beter inzicht in het moment waarop onze grip, wat ons als mens zo uniek maakt, dat ons in staat stelt om piano te spelen, te schilderen, te typen, gereedschap uit steen te maken of handen te schudden, evolueert. "
Nog volgens Berger had de soort een klein maar verrassend ontwikkeld brein en een modern bekken, terwijl de voeten en enkels kenmerken van zowel mens als aap vertoonden. "Die kenmerken, en zijn leeftijd, maken het de beste kandidaat om als onze oudste voorvader beschouwd te worden", aldus Berger. "Nog meer dan vorige ontdekkingen als de homo habilis."
Tot op de dag vandaag is er geen uitsluitsel over wie nu de directe voorloper is van de homo sapiens. Homo erectus wordt algemeen beschouwd als meest waarschijnlijke link tussen aap en mens, maar of die nu zelf afstamt van de homo habilis of de homo rudolfenis is niet duidelijk. Volgens wetenschappers is de australopithecus sediba nu een meer waarschijnlijke kandidaat. (hlnsydney/sps)
(HLN)
Mogelijk oudste voorvader van de mens gevonden
© reuters
Wetenschappers hebben mogelijk de oudste voorvader van de homo sapiens (de mens) gevonden. De Australopithecus sediba is qua lichaamsbouw half mens half aap en beschikt over een combinatie van primitieve en moderne lichaamsfuncties. De ontdekking werpt een heel nieuw licht op de evolutie van de mens.
© afp
De Australopithecus leefde bijna twee miljoen jaar geleden, veel vroeger dan tot nu toe werd aangenomen. De Zuid-Afrikaanse professor Lee Berger vond de resten in 2008 in een grot in Zuid-Afrika. Na diepgaand onderzoek door wetenschappers vanover de hele wereld, is men het erover eens dat het een van de meest belangwekkende vondsten in de menselijke geschiedenis is.
"We hebben de meest complete hand van één individu van eender welke oude voorvader van de moderne mens die ooit ontdekt werd", zegt Berger. "En ze lijkt erg veel op een menselijke hand, met kleinere vingers en een lange duim. We krijgen nu een beter inzicht in het moment waarop onze grip, wat ons als mens zo uniek maakt, dat ons in staat stelt om piano te spelen, te schilderen, te typen, gereedschap uit steen te maken of handen te schudden, evolueert. "
Nog volgens Berger had de soort een klein maar verrassend ontwikkeld brein en een modern bekken, terwijl de voeten en enkels kenmerken van zowel mens als aap vertoonden. "Die kenmerken, en zijn leeftijd, maken het de beste kandidaat om als onze oudste voorvader beschouwd te worden", aldus Berger. "Nog meer dan vorige ontdekkingen als de homo habilis."
Tot op de dag vandaag is er geen uitsluitsel over wie nu de directe voorloper is van de homo sapiens. Homo erectus wordt algemeen beschouwd als meest waarschijnlijke link tussen aap en mens, maar of die nu zelf afstamt van de homo habilis of de homo rudolfenis is niet duidelijk. Volgens wetenschappers is de australopithecus sediba nu een meer waarschijnlijke kandidaat. (hlnsydney/sps)
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Blinde vissen hebben 'dubbel dagritme'
AMSTERDAM - Een blinde vissoort uit Somalië heeft een 'dubbel dagritme' vergeleken met andere diersoorten. Dat hebben Duitse wetenschapper vastgesteld.
De vissen van de soort Phreatichthys andruzzii leven al meer dan 2 miljoen jaar in grotten onder de Somalische woestijn, waarin geen zonlicht doordringt.
De dieren hebben een dagritme ontwikkeld van ongeveer 47 uur. Dat meldt BBC News op basis van onderzoek aan het Karlsruhe Institute of Technology.
Voeding
De wetenschappers weten niet precies waarom de biologische klok van de dieren juist op dit dagritme is ingesteld.
“Mogelijk heeft het iets te maken met de beschikbaarheid van voedsel in hun leefomgeving”, aldus hoofdonderzoeker Nick Foulkes.
Het dagritme van mensen en dieren bestrijkt normaal gesproken iets meer dan 24 uur en wordt afgesteld onder invloed van het daglicht. Een reis per vliegtuig naar een gebied met een andere tijdzone leidt daarom vaak tot een jetlag. De interne lichaamsklok moet zich na de reis namelijk instellen op de nieuwe lichturen.
Licht
De onderzoekers kwamen tot hun bevindingen door de blinde vissen op regelmatige tijden te voeren en vervolgens in kaart te brengen in hoeverre de dieren hun dagritme daarop aanpasten.
Uit het onderzoek bleek al snel dat de vissen een dagritme aanhouden dat ongeveer twee keer zo lang duurt als het ritme van andere dieren. Ook ontdekten de wetenschappers dat de biologische klok van de dieren totaal niet meer gevoelig is voor licht. De resultaten van het experiment zijn gepubliceerd in het wetenschappelijk tijdschrift PLoS Biology.
Verloren ritme
"Het kan zijn dat deze dieren bezig zijn om hun dagritme totaal te verliezen", verklaart hoofdonderzoeker Foulkes. "Als de vissen over twee miljoen jaar opnieuw worden onderzocht hebben ze misschien helemaal geen biologische klok meer."
nu.nl
AMSTERDAM - Een blinde vissoort uit Somalië heeft een 'dubbel dagritme' vergeleken met andere diersoorten. Dat hebben Duitse wetenschapper vastgesteld.
De vissen van de soort Phreatichthys andruzzii leven al meer dan 2 miljoen jaar in grotten onder de Somalische woestijn, waarin geen zonlicht doordringt.
De dieren hebben een dagritme ontwikkeld van ongeveer 47 uur. Dat meldt BBC News op basis van onderzoek aan het Karlsruhe Institute of Technology.
Voeding
De wetenschappers weten niet precies waarom de biologische klok van de dieren juist op dit dagritme is ingesteld.
“Mogelijk heeft het iets te maken met de beschikbaarheid van voedsel in hun leefomgeving”, aldus hoofdonderzoeker Nick Foulkes.
Het dagritme van mensen en dieren bestrijkt normaal gesproken iets meer dan 24 uur en wordt afgesteld onder invloed van het daglicht. Een reis per vliegtuig naar een gebied met een andere tijdzone leidt daarom vaak tot een jetlag. De interne lichaamsklok moet zich na de reis namelijk instellen op de nieuwe lichturen.
Licht
De onderzoekers kwamen tot hun bevindingen door de blinde vissen op regelmatige tijden te voeren en vervolgens in kaart te brengen in hoeverre de dieren hun dagritme daarop aanpasten.
Uit het onderzoek bleek al snel dat de vissen een dagritme aanhouden dat ongeveer twee keer zo lang duurt als het ritme van andere dieren. Ook ontdekten de wetenschappers dat de biologische klok van de dieren totaal niet meer gevoelig is voor licht. De resultaten van het experiment zijn gepubliceerd in het wetenschappelijk tijdschrift PLoS Biology.
Verloren ritme
"Het kan zijn dat deze dieren bezig zijn om hun dagritme totaal te verliezen", verklaart hoofdonderzoeker Foulkes. "Als de vissen over twee miljoen jaar opnieuw worden onderzocht hebben ze misschien helemaal geen biologische klok meer."
nu.nl
Putting the Fun back into Fundamentally Wrong since 1975.
"Yes, of course, I knew you would volunteer, Mr. Feynman, but I was wondering if there would be anybody else."
"Yes, of course, I knew you would volunteer, Mr. Feynman, but I was wondering if there would be anybody else."
12-09-2011
De stappen van de evolutie: het ontstaan en de migratie van de moderne mens [1/2]
In dit artikel wordt het evolutie- en migratieproces van aapachtige zoogdieren tot de moderne intelligente mens in vogelvlucht besproken. Dit gebeurt aan de hand van een aantal stappen: uitgaande van een gezamenlijke voorouder wordt respectievelijk het proces van uit de bomen komen en rechtop lopen behandeld, daarna de ontwikkeling tot carnivoor en de mogelijkheid tot duurloop, vervolgens de invloed van het klimaat en ten slotte een tweetal theorieën over de migratie van Homo sapiens. Vandaag deel 1 van 2, aanstaande vrijdag verschijnt deel 2.
Inleiding
Een impressie van Lucy
Toen in 1974 Lucy werd gevonden, een beeldschone dame die zo’n 3,2 miljoen jaar geleden moet hebben geleefd, was het team van het Institute for Human Origins blij verrast. Zij was namelijk tot dan toe veruit de oudste bekende mens die rechtop liep, terwijl haar kleine herseninhoud gelijk was met dat van de aap.[1] Deze vondst bewees dat het rechtop lopen vooraf is gegaan aan het groeien van de herseninhoud. Hoewel Lucy meer het uiterlijk had van een Chimpansee, waren de bouw van haar benen vrijwel identiek aan die van de moderne mens.[2]
Bovenstaande anekdote is slechts een klein stukje uit de zoektocht naar het ontstaan van de moderne mens. Het idee dat mensen en apen afstammen van een gemeenschappelijke voorouder werd in 1871 als eerst beschreven door Charles Darwin in zijn boek ‘The Descent of Man’. Hierin stelt hij dat het waarschijnlijk is dat de mens aapachtige voorouders heeft in Afrika.[3] Naar aanleiding van deze gedachte en de overtuigende voorbeelden die Darwin gaf, werd er gebroken met de religieuze opvatting over het ontstaan van de mens.[4] Zodoende raakte men steeds meer geïnteresseerd in deze ‘Oude Wereld’ van waaruit de moderne mens zich moest hebben ontwikkeld. Nadat bleek dat de verre voorouders uit Afrika kwamen, ontstond eveneens de vraag hoe deze zich mondiaal hebben kunnen verspreiden. De interactie tussen het evolutie- en migratieproces van de mens en de wereld kan in zekere zin worden gezien als een eerste vorm van globalisering. Deze meest basale vorm van globalisering leidt daarmee vandaag de dag tot de vraag: Hoe heeft de ontwikkeling en verplaatsing van de moderne mens over de wereld plaats gevonden?
Het beschrijven van het evolutieproces zal vaak niet zonder slag of stoot gaan. Omdat het bewijs voor bepaalde hypothesen in deze tak van wetenschap vaak gering is (fossielen zijn veelal schaars), is het moeilijk om van bepaalde processen met zekerheid de oorzaak te geven. Door nieuwe vondsten en ontwikkelingen van onderzoeksmethoden worden reeds aanvaarde theorieën continu op de proef gesteld, met als gevolg dat er nog veel onenigheid bestaat. Een eenduidig verhaal over hoe het hele evolutieproces moet hebben plaatsgevonden, bestaat hierdoor vooralsnog niet.
Een gezamenlijke voorouder
Sinds Darwins vernieuwende theorie betreffende de oorsprong van de mens aan populariteit won, is er veel onderzoek gedaan naar het proces van evolutie. Zijn theorie impliceerde dat alle mensen, hoe weinig sommigen ook op elkaar lijken, van eenzelfde soort voorouder afkomstig moet zijn. Het groeiende aantal fossiele ontdekkingen bevestigde deze theorie, en er bleek dat onze gezamenlijke voorouder in Afrika haar wortels moest hebben gehad.
Hoewel fossiele ontdekkingen relevante data opleverden, was het vaak moeilijk om precieze uitspraken te doen. Behalve dat hypotheses kunnen worden geverifieerd en gefalsifieerd aan de hand van bewijs uit fossielen, komt er tegenwoordig ook steeds meer bewijs vanuit onderzoek naar het menselijk genoom.[6] De opkomst van het onderzoek naar mutaties in het mitochondriaal DNA (mtDNA) levert veel aanvullende informatie.[7] Uit onderzoek naar diversiteit in mtDNA-genomen bleek dat de diversiteit in Afrika meer dan twee keer zo groot is als in de rest van de wereld.[8] Dit bevestigt het idee van de Afrikaanse wortels. Maar hoewel bleek dat in Afrika de diversiteit groter is dan elders, heeft later onderzoek uitgewezen dat de mtDNA-strengen van mensen over de hele wereld slechts 0,1% van elkaar verschillen.[9] Voor meer informatie over wat mtDNA mutatie allemaal kan betekenen voor evolutie onderzoek, zie S. Sigurðardóttir et al.[10]
Uit de bomen en rechtop lopen
Evolutie stripje van Cyanide and Happiness
Zo’n 6 miljoen jaar geleden leefden onze voorouders nog in bomen. Vanaf een zeker moment is deze verblijfplaats ingewisseld voor de vaste grond, waarna de houding en de manier van voortbewegen veranderde van quadrupedaal (op vier voeten) naar bipedaal (op twee voeten). Deze veranderingen worden gezien als de belangrijkste kenmerken van de eerste mensachtigen.[11],[12],[13] De Australopithecus afarensis, die zo’n 4 miljoen jaar geleden leefde, stond recht op, was bipedaal, maar klom ook nog in de bomen.[14],[15] Onderzoekers kunnen bipedie onder andere dankzij de vorm van de bekken en de plaats van het dijbeen bij fossielen, vaststellen.[16]
Er zijn verschillende theorieën over de reden waarom de eerste mensen uit de relatief veilige bomen zijn gekomen.[17] De meest bekende is de ‘Savanne-hypothese’. Deze hypothese verklaart het uit de bomen komen aan de hand van het klimaat: doordat het klimaat warmer werd, zouden er minder bomen zijn en werd het land meer bedekt met Savanne. Noodgedwongen zouden de mensen de bomen moeten hebben verlaten en stukken moeten lopen op zoek naar voedsel. Echter, op 19 juli 2001 vond Michel Brunet een schedel van een mensachtige die gedateerd werd van tussen de 6 en 7 miljoen jaar oud. Doordat de schedel enkele gelijkenissen had met latere schedels van bipediën, zou het geen rare conclusie zijn dat deze Sahelanthropus tchadensis ook al op twee benen liep.[18],[19] Maar ook later gevonden fossielen bewijzen dat de voorouders al miljoenen jaren voordat Afrika bedekt was met savanne, zich reeds bipedaal voortbewogen.[17]
Lange tijd werd gedacht dat doordat de oude mens steeds meer ging lopen, ook meer rechtop ging lopen. Er werd gedacht dat rechtop lopen minder energie zou kosten dan op 4 voeten lopen. Dit is door onderzoek echter verworpen.[20] Over de werkelijke toedracht waarom mensachtigen uiteindelijk rechtop zijn gaan lopen, tast men vooralsnog in het duister.
Ontwikkeling tot carnivoor en de mogelijkheid tot duurloop
Nadat de eerste mensachtigen de mogelijkheid tot lopen hadden ontwikkeld, zo blijkt uit fossiel onderzoek, ontwikkelde de genus Homo zo’n 2 miljoen jaar geleden de capaciteit om te rennen.[21] Evolutionair gezien heeft deze ontwikkeling op zich weinig nut, omdat de Homo ten opzichte van de meeste zoogdieren relatief langzaam was. Het is dan ook niet de mogelijkheid om te rennen, maar het vermogen om dit een langere tijd vol te houden, wat evolutionair voordeel heeft opgeleverd. Andere primaten, evenals de meeste zoogdieren, hadden deze duurloop capaciteit niet.[21]
Doordat het menselijk lichaam het haar kwijt raakte, was het beter in staat overvloedige hitte naar de omgeving te geleiden. Bij zoogdieren zorgt de vacht er niet alleen voor dat zij minder last hebben van de omgeving, maar ook dat het lichaam van het dier zijn hitte niet kwijt kan aan de omgeving.[22] Het kalende lichaam in combinatie met de steeds beter ontwikkelde zweetklieren, zorgde ervoor dat mensen in staat waren langere afstanden te rennen dan de meeste zoogdieren.[23]
Ook in onderzoek naar de ontwikkeling van het menselijk geraamte wordt gezocht naar de ontwikkeling van de mogelijkheid tot duurloop. Aangezien in het evolutieproces de verandering van de proporties in de voorvoet van de mens geen voordeel zou hebben geleverd bij lopen en zelfs een nadeel bij het rennen, lijkt dit erop te duiden dat de mogelijkheid tot duurloop zich heeft ontwikkeld als gevolg van deze verandering in de proporties.[24] Deze hypothese wordt echter slechts indirect door onderzoek ondersteund.[25]
Door de mogelijkheid tot duurloop ontstond er een nieuwe manier om aan voedsel te komen. Want hoewel zoogdieren vaak sneller waren, raakten zij eerder uitgeput dan de mensachtigen. Doordat deze laatsten op een constante manier energie verbruikten konden zij achtervolgen op snelheden die hun prooien tot inefficiënt energieverbruik dwongen, met snelle uitputting tot gevolg.[23]
Referenties:
1. Stephen Tomkins, The Origins of Humankind (Cambridge: Cambridge University Press, 1998).
2. Rebecca L. Cann, “In Search of Eve, A DNA Trail Leads to a Single African Woman, 200,000 Years Old,” The Sciences (september/oktober 1987), p. 30.
3. Charles Darwin, The Descrent of Man (Forgotten Books, 2007), p. 135.
4. Ongepubliceerd artikel van S. de Bruin: “Intelligent design – Religie of wetenschap?”.
5. Ongepubliceerd artikel van D. de Wit: “De laag des levens – De wisselwerking tussen mens en atmosfeer”.
6. Richard G. Klein en Blake Edgar, The dawn of human culture (John Wiley and Sons, 2002), p. 7.
7. Masami Hasegawa et al., “Dating of the human-ape splitting by a molecular clock of mitochondrial DNA,” Journal of Molecular Evolution 22 (Springer New York, oktober 1985), p. 171.
8. Max Ingman et al., “Mitochondrial genome variation and the origin of modern humans,” Nature 408 (7 december 2000), pp. 710-711.
9. Lars Jeuk et al., “Structural variation in the human genome,” Nature Reviews Genetics 7 (februari 2006), p. 85.
10. Sigrún Sigurðardóttir et al., “The Mutation Rate in the Human mtDNA Control Region,” The American Society of Human Genetics 66 (Elsevier Inc., mei 2000), pp. 1599-1609.
11. Katherine K. Whitcome et al., “Fetal load and the evolution of lumbar lordosis in bipedal hominins,” Nature 450 (13 december 2007), pp. 1075-1078.
12. K. Galik et al., “External and Internal Morphology of the BAR 1002’00 Orrorin tugenensis Femur,” Science 305 (3 september 2004), pp. 1450-1453.
13. Peter B. deMenocal, “African climate change and faunal evolution during the Pliocene–Pleistocene,” Earth and Planetary Science Letters 220 (30 maart 2004), pp. 3-24.
14. Jean-Pierre Changeux en Jean Chavaillon, Origins of the human brain (Oxford University Press, 1996).
15. Jack T. Stern Jr. en Randall L. Susman, “The locomotor anatomy of Australopithecus afarensis,” American Journal of Physical Anthropology 60 (datum onbekend), pp. 279-317.
16. Zie 14, p. 107.
17. Zie 13, p. 4.
18. Michel Brunet et al., “A new hominid from the Upper Miocene of Chad, Central Africa,” Nature 418 (11 juli 2002), pp. 145-151.
19. Bruce Bower, “Evolution’s Surprice, Fossil find uproots our early ancestors,” Science News 162 (13 juli 2002), p. 19.
20. Taylor C.R. en Rowntree V.J., “Running on two or on four legs: which consumes more energy?,” Science (12 januari 1973), p.
21. Dennis M. Bramble en Daniel E. Lieverman, “Endurance running and the evolution of Homo,” Nature 432 (18 september 2004), p. 345.
22. David R. Carrier et al., “The Energetic Paradox of Human Running and Hominid Evolution,” Current Anthropology 25 (augustus – oktober 1984), p. 486.
23. Zie 22, p. 487
24. Campbell Rolian et al., “Walking, running and the evolution of short toes in humans,” Journal of Experimental Biology 212 (13 februari 2009), p. 713.
25. Zie 24, p. 719.
(Visionair.nl)
De stappen van de evolutie: het ontstaan en de migratie van de moderne mens [1/2]
In dit artikel wordt het evolutie- en migratieproces van aapachtige zoogdieren tot de moderne intelligente mens in vogelvlucht besproken. Dit gebeurt aan de hand van een aantal stappen: uitgaande van een gezamenlijke voorouder wordt respectievelijk het proces van uit de bomen komen en rechtop lopen behandeld, daarna de ontwikkeling tot carnivoor en de mogelijkheid tot duurloop, vervolgens de invloed van het klimaat en ten slotte een tweetal theorieën over de migratie van Homo sapiens. Vandaag deel 1 van 2, aanstaande vrijdag verschijnt deel 2.
Inleiding
Een impressie van Lucy
Toen in 1974 Lucy werd gevonden, een beeldschone dame die zo’n 3,2 miljoen jaar geleden moet hebben geleefd, was het team van het Institute for Human Origins blij verrast. Zij was namelijk tot dan toe veruit de oudste bekende mens die rechtop liep, terwijl haar kleine herseninhoud gelijk was met dat van de aap.[1] Deze vondst bewees dat het rechtop lopen vooraf is gegaan aan het groeien van de herseninhoud. Hoewel Lucy meer het uiterlijk had van een Chimpansee, waren de bouw van haar benen vrijwel identiek aan die van de moderne mens.[2]
Bovenstaande anekdote is slechts een klein stukje uit de zoektocht naar het ontstaan van de moderne mens. Het idee dat mensen en apen afstammen van een gemeenschappelijke voorouder werd in 1871 als eerst beschreven door Charles Darwin in zijn boek ‘The Descent of Man’. Hierin stelt hij dat het waarschijnlijk is dat de mens aapachtige voorouders heeft in Afrika.[3] Naar aanleiding van deze gedachte en de overtuigende voorbeelden die Darwin gaf, werd er gebroken met de religieuze opvatting over het ontstaan van de mens.[4] Zodoende raakte men steeds meer geïnteresseerd in deze ‘Oude Wereld’ van waaruit de moderne mens zich moest hebben ontwikkeld. Nadat bleek dat de verre voorouders uit Afrika kwamen, ontstond eveneens de vraag hoe deze zich mondiaal hebben kunnen verspreiden. De interactie tussen het evolutie- en migratieproces van de mens en de wereld kan in zekere zin worden gezien als een eerste vorm van globalisering. Deze meest basale vorm van globalisering leidt daarmee vandaag de dag tot de vraag: Hoe heeft de ontwikkeling en verplaatsing van de moderne mens over de wereld plaats gevonden?
Het beschrijven van het evolutieproces zal vaak niet zonder slag of stoot gaan. Omdat het bewijs voor bepaalde hypothesen in deze tak van wetenschap vaak gering is (fossielen zijn veelal schaars), is het moeilijk om van bepaalde processen met zekerheid de oorzaak te geven. Door nieuwe vondsten en ontwikkelingen van onderzoeksmethoden worden reeds aanvaarde theorieën continu op de proef gesteld, met als gevolg dat er nog veel onenigheid bestaat. Een eenduidig verhaal over hoe het hele evolutieproces moet hebben plaatsgevonden, bestaat hierdoor vooralsnog niet.
Een gezamenlijke voorouder
Sinds Darwins vernieuwende theorie betreffende de oorsprong van de mens aan populariteit won, is er veel onderzoek gedaan naar het proces van evolutie. Zijn theorie impliceerde dat alle mensen, hoe weinig sommigen ook op elkaar lijken, van eenzelfde soort voorouder afkomstig moet zijn. Het groeiende aantal fossiele ontdekkingen bevestigde deze theorie, en er bleek dat onze gezamenlijke voorouder in Afrika haar wortels moest hebben gehad.
Hoewel fossiele ontdekkingen relevante data opleverden, was het vaak moeilijk om precieze uitspraken te doen. Behalve dat hypotheses kunnen worden geverifieerd en gefalsifieerd aan de hand van bewijs uit fossielen, komt er tegenwoordig ook steeds meer bewijs vanuit onderzoek naar het menselijk genoom.[6] De opkomst van het onderzoek naar mutaties in het mitochondriaal DNA (mtDNA) levert veel aanvullende informatie.[7] Uit onderzoek naar diversiteit in mtDNA-genomen bleek dat de diversiteit in Afrika meer dan twee keer zo groot is als in de rest van de wereld.[8] Dit bevestigt het idee van de Afrikaanse wortels. Maar hoewel bleek dat in Afrika de diversiteit groter is dan elders, heeft later onderzoek uitgewezen dat de mtDNA-strengen van mensen over de hele wereld slechts 0,1% van elkaar verschillen.[9] Voor meer informatie over wat mtDNA mutatie allemaal kan betekenen voor evolutie onderzoek, zie S. Sigurðardóttir et al.[10]
Uit de bomen en rechtop lopen
Evolutie stripje van Cyanide and Happiness
Zo’n 6 miljoen jaar geleden leefden onze voorouders nog in bomen. Vanaf een zeker moment is deze verblijfplaats ingewisseld voor de vaste grond, waarna de houding en de manier van voortbewegen veranderde van quadrupedaal (op vier voeten) naar bipedaal (op twee voeten). Deze veranderingen worden gezien als de belangrijkste kenmerken van de eerste mensachtigen.[11],[12],[13] De Australopithecus afarensis, die zo’n 4 miljoen jaar geleden leefde, stond recht op, was bipedaal, maar klom ook nog in de bomen.[14],[15] Onderzoekers kunnen bipedie onder andere dankzij de vorm van de bekken en de plaats van het dijbeen bij fossielen, vaststellen.[16]
Er zijn verschillende theorieën over de reden waarom de eerste mensen uit de relatief veilige bomen zijn gekomen.[17] De meest bekende is de ‘Savanne-hypothese’. Deze hypothese verklaart het uit de bomen komen aan de hand van het klimaat: doordat het klimaat warmer werd, zouden er minder bomen zijn en werd het land meer bedekt met Savanne. Noodgedwongen zouden de mensen de bomen moeten hebben verlaten en stukken moeten lopen op zoek naar voedsel. Echter, op 19 juli 2001 vond Michel Brunet een schedel van een mensachtige die gedateerd werd van tussen de 6 en 7 miljoen jaar oud. Doordat de schedel enkele gelijkenissen had met latere schedels van bipediën, zou het geen rare conclusie zijn dat deze Sahelanthropus tchadensis ook al op twee benen liep.[18],[19] Maar ook later gevonden fossielen bewijzen dat de voorouders al miljoenen jaren voordat Afrika bedekt was met savanne, zich reeds bipedaal voortbewogen.[17]
Lange tijd werd gedacht dat doordat de oude mens steeds meer ging lopen, ook meer rechtop ging lopen. Er werd gedacht dat rechtop lopen minder energie zou kosten dan op 4 voeten lopen. Dit is door onderzoek echter verworpen.[20] Over de werkelijke toedracht waarom mensachtigen uiteindelijk rechtop zijn gaan lopen, tast men vooralsnog in het duister.
Ontwikkeling tot carnivoor en de mogelijkheid tot duurloop
Nadat de eerste mensachtigen de mogelijkheid tot lopen hadden ontwikkeld, zo blijkt uit fossiel onderzoek, ontwikkelde de genus Homo zo’n 2 miljoen jaar geleden de capaciteit om te rennen.[21] Evolutionair gezien heeft deze ontwikkeling op zich weinig nut, omdat de Homo ten opzichte van de meeste zoogdieren relatief langzaam was. Het is dan ook niet de mogelijkheid om te rennen, maar het vermogen om dit een langere tijd vol te houden, wat evolutionair voordeel heeft opgeleverd. Andere primaten, evenals de meeste zoogdieren, hadden deze duurloop capaciteit niet.[21]
Doordat het menselijk lichaam het haar kwijt raakte, was het beter in staat overvloedige hitte naar de omgeving te geleiden. Bij zoogdieren zorgt de vacht er niet alleen voor dat zij minder last hebben van de omgeving, maar ook dat het lichaam van het dier zijn hitte niet kwijt kan aan de omgeving.[22] Het kalende lichaam in combinatie met de steeds beter ontwikkelde zweetklieren, zorgde ervoor dat mensen in staat waren langere afstanden te rennen dan de meeste zoogdieren.[23]
Ook in onderzoek naar de ontwikkeling van het menselijk geraamte wordt gezocht naar de ontwikkeling van de mogelijkheid tot duurloop. Aangezien in het evolutieproces de verandering van de proporties in de voorvoet van de mens geen voordeel zou hebben geleverd bij lopen en zelfs een nadeel bij het rennen, lijkt dit erop te duiden dat de mogelijkheid tot duurloop zich heeft ontwikkeld als gevolg van deze verandering in de proporties.[24] Deze hypothese wordt echter slechts indirect door onderzoek ondersteund.[25]
Door de mogelijkheid tot duurloop ontstond er een nieuwe manier om aan voedsel te komen. Want hoewel zoogdieren vaak sneller waren, raakten zij eerder uitgeput dan de mensachtigen. Doordat deze laatsten op een constante manier energie verbruikten konden zij achtervolgen op snelheden die hun prooien tot inefficiënt energieverbruik dwongen, met snelle uitputting tot gevolg.[23]
Referenties:
1. Stephen Tomkins, The Origins of Humankind (Cambridge: Cambridge University Press, 1998).
2. Rebecca L. Cann, “In Search of Eve, A DNA Trail Leads to a Single African Woman, 200,000 Years Old,” The Sciences (september/oktober 1987), p. 30.
3. Charles Darwin, The Descrent of Man (Forgotten Books, 2007), p. 135.
4. Ongepubliceerd artikel van S. de Bruin: “Intelligent design – Religie of wetenschap?”.
5. Ongepubliceerd artikel van D. de Wit: “De laag des levens – De wisselwerking tussen mens en atmosfeer”.
6. Richard G. Klein en Blake Edgar, The dawn of human culture (John Wiley and Sons, 2002), p. 7.
7. Masami Hasegawa et al., “Dating of the human-ape splitting by a molecular clock of mitochondrial DNA,” Journal of Molecular Evolution 22 (Springer New York, oktober 1985), p. 171.
8. Max Ingman et al., “Mitochondrial genome variation and the origin of modern humans,” Nature 408 (7 december 2000), pp. 710-711.
9. Lars Jeuk et al., “Structural variation in the human genome,” Nature Reviews Genetics 7 (februari 2006), p. 85.
10. Sigrún Sigurðardóttir et al., “The Mutation Rate in the Human mtDNA Control Region,” The American Society of Human Genetics 66 (Elsevier Inc., mei 2000), pp. 1599-1609.
11. Katherine K. Whitcome et al., “Fetal load and the evolution of lumbar lordosis in bipedal hominins,” Nature 450 (13 december 2007), pp. 1075-1078.
12. K. Galik et al., “External and Internal Morphology of the BAR 1002’00 Orrorin tugenensis Femur,” Science 305 (3 september 2004), pp. 1450-1453.
13. Peter B. deMenocal, “African climate change and faunal evolution during the Pliocene–Pleistocene,” Earth and Planetary Science Letters 220 (30 maart 2004), pp. 3-24.
14. Jean-Pierre Changeux en Jean Chavaillon, Origins of the human brain (Oxford University Press, 1996).
15. Jack T. Stern Jr. en Randall L. Susman, “The locomotor anatomy of Australopithecus afarensis,” American Journal of Physical Anthropology 60 (datum onbekend), pp. 279-317.
16. Zie 14, p. 107.
17. Zie 13, p. 4.
18. Michel Brunet et al., “A new hominid from the Upper Miocene of Chad, Central Africa,” Nature 418 (11 juli 2002), pp. 145-151.
19. Bruce Bower, “Evolution’s Surprice, Fossil find uproots our early ancestors,” Science News 162 (13 juli 2002), p. 19.
20. Taylor C.R. en Rowntree V.J., “Running on two or on four legs: which consumes more energy?,” Science (12 januari 1973), p.
21. Dennis M. Bramble en Daniel E. Lieverman, “Endurance running and the evolution of Homo,” Nature 432 (18 september 2004), p. 345.
22. David R. Carrier et al., “The Energetic Paradox of Human Running and Hominid Evolution,” Current Anthropology 25 (augustus – oktober 1984), p. 486.
23. Zie 22, p. 487
24. Campbell Rolian et al., “Walking, running and the evolution of short toes in humans,” Journal of Experimental Biology 212 (13 februari 2009), p. 713.
25. Zie 24, p. 719.
(Visionair.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
15-09-2011
De evolutie van de veer
Nieuwe dinoveren van verschillende pluimage
Door: Elmar Veerman
Hoe zijn veren ooit ontstaan? Canadese onderzoekers speurden met succes naar oerveren in barnsteen en hebben er nu een beter beeld van. Een prachtig beeld ook.
Wij zoogdieren gebruiken haren om onszelf warm te houden, en dat is eigenlijk best sneu. Zo simpel, een haarzakje waar vervolgens een enkele spriet uit groeit. Nee, dan de vogels, met hun veren. Uit hun zakjes komt een hele boom, soms met allerlei weerhaakjes die ‘m in model houden, soms met donzige zijtakken die extra veel lucht vasthouden. Voor ieder doel zijn weer andere veren. Vliegen bijvoorbeeld stelt heel specifieke eisen aan de vogelpluimen.
Prachtig natuurlijk, en heel complex. Hoe is dat ooit in de evolutie ontstaan? De afgelopen jaren is duidelijk geworden dat veren waarschijnlijk net zo begonnen als de haren van de zoogdieren: als isolatiemateriaal. Dinosaurussen zullen zich er warm mee hebben gehouden, en ze vast ook hebben gebruikt om zichzelf te versieren of te camoufleren. Vliegen was er voor hen niet bij.
Maar uit een dinosaurus is wel ooit de eerste vogel ontstaan – in een geleidelijk proces uiteraard. Dat betekent dat de veren ook langzaamaan geschikt moeten zijn geworden voor een leven in het luchtruim. Hoe dat ging, is vrijwel helemaal onbekend.
Ryan McKellar en collega’s, van de universiteit van Alberta in Edmonton, Canada, besloten dat ze daar iets aan wilden doen. Ze hebben ruim vierduizend stukken barnsteen bekeken, op zoek naar veren. Al die stukjes waren ooit hars van een boom en zijn gevonden op dezelfde plek, Grassy Lake. In elf stuks zat inderdaad een veertje of een of meer stukjes veer.
En wat prachtig: ze zijn heel verschillend, van holle haarachtige structuren tot ingewikkelde constructies met zijtakken vol pigmentbolletjes. Met deze veren, uit het eindtijdperk van de dinosauriërs, wordt weer een stuk meer bekend over de ontwikkeling en functie van deze vorm van lichaamsbedekking. Sommige exemplaren lijken op de borstveren die sommige vogels vandaag de dag gebruiken om water naar hun nest te vervoeren, of die duikende vogels hebben om hun weerstand in het water te verminderen. Andere lijken sterk op de slagpennen die vogels gebruiken om te vliegen. ‘Deze werden vermoedelijk gedragen door een dier dat in staat was tot vliegen’, schrijven de onderzoekers in Science. Vogels dus. Maar andere veren zijn juist zo anders, dat ze van dinosauriërs moeten zijn geweest.
Wat dit precies zegt over de evolutie van de veer? In ieder geval dat er ook in de dinotijd al behoorlijk gespecialiseerde veertypen bestonden. En nog veel meer, maar dat is voer voor specialisten. Voor leken levert het vooral prachtige plaatjes op. Zie de fotoserie in de rechterbalk.
Ryan C. McKellar, Brian D.E. Chatterton, Alexander P. Wolfe en Philip J. Currie: ‘A diverse assemblage of late cretaeceous dinosaur and bird feathers from Canadian amber’, Science, 16 september 2011
(wetenschap 24)
De evolutie van de veer
Nieuwe dinoveren van verschillende pluimage
Door: Elmar Veerman
Hoe zijn veren ooit ontstaan? Canadese onderzoekers speurden met succes naar oerveren in barnsteen en hebben er nu een beter beeld van. Een prachtig beeld ook.
Wij zoogdieren gebruiken haren om onszelf warm te houden, en dat is eigenlijk best sneu. Zo simpel, een haarzakje waar vervolgens een enkele spriet uit groeit. Nee, dan de vogels, met hun veren. Uit hun zakjes komt een hele boom, soms met allerlei weerhaakjes die ‘m in model houden, soms met donzige zijtakken die extra veel lucht vasthouden. Voor ieder doel zijn weer andere veren. Vliegen bijvoorbeeld stelt heel specifieke eisen aan de vogelpluimen.
Prachtig natuurlijk, en heel complex. Hoe is dat ooit in de evolutie ontstaan? De afgelopen jaren is duidelijk geworden dat veren waarschijnlijk net zo begonnen als de haren van de zoogdieren: als isolatiemateriaal. Dinosaurussen zullen zich er warm mee hebben gehouden, en ze vast ook hebben gebruikt om zichzelf te versieren of te camoufleren. Vliegen was er voor hen niet bij.
Maar uit een dinosaurus is wel ooit de eerste vogel ontstaan – in een geleidelijk proces uiteraard. Dat betekent dat de veren ook langzaamaan geschikt moeten zijn geworden voor een leven in het luchtruim. Hoe dat ging, is vrijwel helemaal onbekend.
Ryan McKellar en collega’s, van de universiteit van Alberta in Edmonton, Canada, besloten dat ze daar iets aan wilden doen. Ze hebben ruim vierduizend stukken barnsteen bekeken, op zoek naar veren. Al die stukjes waren ooit hars van een boom en zijn gevonden op dezelfde plek, Grassy Lake. In elf stuks zat inderdaad een veertje of een of meer stukjes veer.
En wat prachtig: ze zijn heel verschillend, van holle haarachtige structuren tot ingewikkelde constructies met zijtakken vol pigmentbolletjes. Met deze veren, uit het eindtijdperk van de dinosauriërs, wordt weer een stuk meer bekend over de ontwikkeling en functie van deze vorm van lichaamsbedekking. Sommige exemplaren lijken op de borstveren die sommige vogels vandaag de dag gebruiken om water naar hun nest te vervoeren, of die duikende vogels hebben om hun weerstand in het water te verminderen. Andere lijken sterk op de slagpennen die vogels gebruiken om te vliegen. ‘Deze werden vermoedelijk gedragen door een dier dat in staat was tot vliegen’, schrijven de onderzoekers in Science. Vogels dus. Maar andere veren zijn juist zo anders, dat ze van dinosauriërs moeten zijn geweest.
Wat dit precies zegt over de evolutie van de veer? In ieder geval dat er ook in de dinotijd al behoorlijk gespecialiseerde veertypen bestonden. En nog veel meer, maar dat is voer voor specialisten. Voor leken levert het vooral prachtige plaatjes op. Zie de fotoserie in de rechterbalk.
Ryan C. McKellar, Brian D.E. Chatterton, Alexander P. Wolfe en Philip J. Currie: ‘A diverse assemblage of late cretaeceous dinosaur and bird feathers from Canadian amber’, Science, 16 september 2011
(wetenschap 24)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
16-09-2011
De stappen van de evolutie: het ontstaan en de migratie van de moderne mens [2/2]
Visionair: Niek op 16 september 2011
In dit artikel wordt het evolutie- en migratieproces van aapachtige zoogdieren tot de moderne intelligente mens in vogelvlucht besproken. Dit gebeurt aan de hand van een aantal stappen: uitgaande van een gezamenlijke voorouder wordt respectievelijk het proces van uit de bomen komen en rechtop lopen behandeld, daarna de ontwikkeling tot carnivoor en de mogelijkheid tot duurloop, vervolgens de invloed van het klimaat en ten slotte een tweetal theorieën over de migratie van Homo sapiens. Vandaag deel 2 van 2.
De invloed van het klimaat
Hoewel we een paar stappen terug hebben gezien dat de relatie tussen het uit de bomen komen en het klimaat niet is aangetoond, is een relatie tussen het groeien van het brein en het klimaat wel waarschijnlijk.[26],[27] Ook is er een relatie tussen de beweging van de aarde door de ruimte en veranderingen in het klimaat.[5],[28] Dramatische schommelingen in het klimaat werden gedurende langere perioden steeds meer versterkt en hadden daarmee grote invloed op de ontwikkeling van het aanpassingsvermogen van mensen.[29]
In figuur 1 is een schema te zien waarin gegevens uit zeebodemonderzoek de fluctuaties van het klimaat (het opkomen en afnemen van ijstijden) weergeven. In de afgelopen miljoenen jaren fluctueerde het klimaat met een frequentie van soms wel 100.000 jaar. Het blijkt echter dat de fluctuaties, en daarmee de ijstijden, in een bepaalde periode steeds frequenter plaats vonden, tot soms wel eens per 1000 jaar.[30] In figuur 1 is ook duidelijk te zien dat het klimaat steeds onrustiger werd. In diezelfde periode is het hersenvolume van de mensachtigen ook duidelijk toegenomen.[31] Bij dusdanig snelle klimaatveranderingen hebben creatieve wezens met grote herseninhoud een evolutionair voordeel.[30] Ook uit metingen van zuurstofisotopen blijkt sterk dat menselijke evolutie samenvalt met de schommelingen van het klimaat.[32]
Figuur 1.[31
Gevonden fossiele stenenwerktuigen bevestigen dit verhaal ook. Het eerste stenenwerktuig dateert van zo’n 2,6 miljoen jaar geleden.[33] In het begin veranderde deze werktuigen weinig,[34] maar zo’n 1,7 miljoen jaar geleden ontstonden er meer geraffineerde vormen van deze werktuigen, kort nadat de klimaatwisselingen heviger werden.[33] Ook het oudst gevonden gereedschap gemaakt van schelp dateert van zo’n 1,6 miljoen jaar geleden.[35] De laatste 100.000 jaar heeft deze vorm van technologie zich zelfs sneller ontwikkeld dan de biologische evolutie.[34]
Ook het eerste vertrek vanuit Afrika door de Homo genus is waarschijnlijk sterk beïnvloed door het klimaat en – daarmee samenhangend – de ecologische condities.[36] Daarmee zijn we bij de laatste stap zijn aangekomen.
Theorieën over migratie van Homo sapiens
Ruim 1,7 miljoen jaar geleden waren mensachtigen van het Homo genus de eersten die zich buiten Afrika verspreidden.[37] Over deze eerste ‘uittocht’ van Afrika, die zowel naar Europa als naar Azië leidde,[38] is weinig bekend.[39]
Zo’n 100.000 jaar geleden hadden zich over de hele wereld verschillende soorten mensachtigen ontwikkeld: de Homo sapiens, Homo erectus en in Europa de Homo neanderthalensis. Zo’n 70.000 jaar later was er van al deze diversiteit nog maar één soort over, de Homo sapiens. Uit fossielenonderzoek blijkt dat Azië, Europa en Australië 30.000-40.000 jaar geleden volledig gekoloniseerd waren door deze moderne mens, en Amerika zo’n 12.000 jaar geleden.[40] Zie figuur 2. In de discussie over hoe het zo ver heeft kunnen komen dat de andere soorten zijn uitgestorven, voeren twee verschillende theorieën de boventoon: het multiregionale continuïteitsmodel (MC) en het recente Afrikaanse oorsprongmodel (RAO).[41]
1. Multiregional Continuity model (MC)
Nadat zo’n 1,7 miljoen jaar geleden de Homo erectus voor het eerst Afrika verliet, verlegde deze eerste wereldreizigers langzaam maar zeker via het Midden-Oosten hun leefwereld naar andere delen van de wereld, zoals Zuidoost Azië en Europa. Het MC model stelt dat deze mensen van de soort Homo erectus lokaal evolueerde in de moderne Homo sapiens, met alle rasdiversiteit die we vandaag de dag zien tot gevolg.[41],[42]
2. Recent African Origin model (RAO)
Het RAO-model stelt dat de moderne mens zich pas vrij recent heeft geëvolueerd in Afrika (zo’n 100.000 tot 200.000 jaar geleden) en pas vanaf toen over de wereld is gaan verspreiden. Bij deze verspreiding heeft het, volgens deze theorie, de andere soorten mensachtigen helpen uitsterven[41], zonder daarbij te kruisen.[42]
Behalve deze theorieën zijn er nog enkele varianten die uitgaan van andere assumpties.[42] Een van de problemen waar de theorieën een antwoord op moeten hebben, is het feit dat de Homo neanderthalensis en de Homo sapiens beide rond dezelfde periode in Europa moeten hebben geleefd, en elkaar daar waarschijnlijk zijn tegengekomen.[43] Omdat vanaf 30.000 jaar geleden er alleen nog maar de moderne mens over was, gaan er verschillende hypotheses over deze vroege ontmoeting. Deze variëren van assimilatie tot kruising.[43]
De meerderheid van het genetisch en fossiel bewijs lijkt het RAO-model als geloofwaardiger dan het MC-model te bestempelen.[41],[44] Onderzoek van Cann, Stoneking en Wilson met mtDNA van mensen over de hele wereld heeft de hele mensheid kunnen herleiden tot één gezamenlijke moeder, welke symbolisch ‘Eva’ wordt genoemd.[45] Zij moet zo’n 200.000 jaar geleden hebben geleefd. In dit onderzoek is geen bewijs voor kruising met andere mensachtigen, zoals de Homo neanderthalensis, gevonden.[45]
Conclusie
Door alle invloeden en processen die de mens heeft ondergaan van aapachtig zoogdier in de boom tot de moderne intelligente mens, heeft hij een aantal kenmerkende eigenschappen ontwikkeld die opmerkelijk succesvol bleken.[41] In grote lijnen komt het er op neer dat de mens is ontstaan en zich grotendeels heeft ontwikkeld in Afrika, zich toen mondiaal heeft verspreid en ruim 30.000 jaar geleden over een groot deel van de wereld heeft gevestigd.[44] Toch kunnen we dit nog steeds niet met zekerheid zeggen. “We still need better methods that make fewer assumptions,” aldus Cann.[45]
Figuur 2: kaart van de wereld met migratie pijlen.[46
Referenties:
26. Richard Potts, “Environmental Hypotheses of Huminin Evolution,” Yearbook of Physical Anthropology 41 (1998), p. 93.
27. Richard Potts, “Variability Selection in Hominid Evolution,” Evolutionary Anthropology (1998), p. 81.
28. John D. Kingston et al., “Astronomically forced climate change in the Kenyan Rift Valley 2.7–2.55 Ma: implications for the evolution of early hominin ecosystems,” Journal of Human Evolution 53 (November 2007), p. 488.
29. Zie 26, p. 131.
30. Peter J. Richerson et al., “Evolution on a Restless Planet: Were Environmental Variability and Environmental Change Major Drivers of Human Evolution?,” Handbook of Evolution 2 (2005), p. 225.
31. Zie 30, p. 226.
32. Zie 14, p. 83.
33. Zie 30, p. 228.
34. Zie 14, p. 110.
35. Kildo Choi and Dubel Driwantoro, “Shell tool use by early members of Homo erectus in Sangiran, central Java, Indonesia: cut mark evidence,” Journal of Archaeological Science 34 (januari 2007), p.
36. J. Agustí et al., “Climate forcing of first hominid dispersal in Western Europe,” Journal of human evolution 57 (december 2009), p. 820.
37. Zie 30, p. 229.
38. G. Philip Rightmire, “The Dispersal of Homo erectus from Africa and the Emergence of More Modern Humans,” Journal of Anthropological Research 47 (zomer 1991), p. 183.
39. Zie 38, p. 177.
40. Zie 2, p. 37.
41. Donald Johanson, “Origins of Modern Humans: Multiregional or Out of Africa?,” mei 2001, < http://www.actionbioscience.org/evolution/johanson.html>; (opgehaald 11 september 2011).
42. Zie 8, p.710.
43. John J. Shea, “The Middle Paleolithic of the East Mediterranean Levant,” Journal of World Prehistory 17 (December 2003), p. 314.
44. Christopher S. Henshilwood en Curtis W. Marean, “The Origin of Modern Human Behavior, Critique of the Models and Their Test Implications,” Current Anthropological 44 (December 2003), p. 627.
45. Trisha Gura, “Bones, molecules…or both?,” Nature 406 (20 juli 2000), p. 231.
46. Mitomap.org, “Human mtDNA Migrations,”, 2002, < http://www.mitomap.org/pu(...)rldMigrations.pdf>; (opgehaald 19 juni 2010).
(visionair.nl)
De stappen van de evolutie: het ontstaan en de migratie van de moderne mens [2/2]
Visionair: Niek op 16 september 2011
In dit artikel wordt het evolutie- en migratieproces van aapachtige zoogdieren tot de moderne intelligente mens in vogelvlucht besproken. Dit gebeurt aan de hand van een aantal stappen: uitgaande van een gezamenlijke voorouder wordt respectievelijk het proces van uit de bomen komen en rechtop lopen behandeld, daarna de ontwikkeling tot carnivoor en de mogelijkheid tot duurloop, vervolgens de invloed van het klimaat en ten slotte een tweetal theorieën over de migratie van Homo sapiens. Vandaag deel 2 van 2.
De invloed van het klimaat
Hoewel we een paar stappen terug hebben gezien dat de relatie tussen het uit de bomen komen en het klimaat niet is aangetoond, is een relatie tussen het groeien van het brein en het klimaat wel waarschijnlijk.[26],[27] Ook is er een relatie tussen de beweging van de aarde door de ruimte en veranderingen in het klimaat.[5],[28] Dramatische schommelingen in het klimaat werden gedurende langere perioden steeds meer versterkt en hadden daarmee grote invloed op de ontwikkeling van het aanpassingsvermogen van mensen.[29]
In figuur 1 is een schema te zien waarin gegevens uit zeebodemonderzoek de fluctuaties van het klimaat (het opkomen en afnemen van ijstijden) weergeven. In de afgelopen miljoenen jaren fluctueerde het klimaat met een frequentie van soms wel 100.000 jaar. Het blijkt echter dat de fluctuaties, en daarmee de ijstijden, in een bepaalde periode steeds frequenter plaats vonden, tot soms wel eens per 1000 jaar.[30] In figuur 1 is ook duidelijk te zien dat het klimaat steeds onrustiger werd. In diezelfde periode is het hersenvolume van de mensachtigen ook duidelijk toegenomen.[31] Bij dusdanig snelle klimaatveranderingen hebben creatieve wezens met grote herseninhoud een evolutionair voordeel.[30] Ook uit metingen van zuurstofisotopen blijkt sterk dat menselijke evolutie samenvalt met de schommelingen van het klimaat.[32]
Figuur 1.[31
Gevonden fossiele stenenwerktuigen bevestigen dit verhaal ook. Het eerste stenenwerktuig dateert van zo’n 2,6 miljoen jaar geleden.[33] In het begin veranderde deze werktuigen weinig,[34] maar zo’n 1,7 miljoen jaar geleden ontstonden er meer geraffineerde vormen van deze werktuigen, kort nadat de klimaatwisselingen heviger werden.[33] Ook het oudst gevonden gereedschap gemaakt van schelp dateert van zo’n 1,6 miljoen jaar geleden.[35] De laatste 100.000 jaar heeft deze vorm van technologie zich zelfs sneller ontwikkeld dan de biologische evolutie.[34]
Ook het eerste vertrek vanuit Afrika door de Homo genus is waarschijnlijk sterk beïnvloed door het klimaat en – daarmee samenhangend – de ecologische condities.[36] Daarmee zijn we bij de laatste stap zijn aangekomen.
Theorieën over migratie van Homo sapiens
Ruim 1,7 miljoen jaar geleden waren mensachtigen van het Homo genus de eersten die zich buiten Afrika verspreidden.[37] Over deze eerste ‘uittocht’ van Afrika, die zowel naar Europa als naar Azië leidde,[38] is weinig bekend.[39]
Zo’n 100.000 jaar geleden hadden zich over de hele wereld verschillende soorten mensachtigen ontwikkeld: de Homo sapiens, Homo erectus en in Europa de Homo neanderthalensis. Zo’n 70.000 jaar later was er van al deze diversiteit nog maar één soort over, de Homo sapiens. Uit fossielenonderzoek blijkt dat Azië, Europa en Australië 30.000-40.000 jaar geleden volledig gekoloniseerd waren door deze moderne mens, en Amerika zo’n 12.000 jaar geleden.[40] Zie figuur 2. In de discussie over hoe het zo ver heeft kunnen komen dat de andere soorten zijn uitgestorven, voeren twee verschillende theorieën de boventoon: het multiregionale continuïteitsmodel (MC) en het recente Afrikaanse oorsprongmodel (RAO).[41]
1. Multiregional Continuity model (MC)
Nadat zo’n 1,7 miljoen jaar geleden de Homo erectus voor het eerst Afrika verliet, verlegde deze eerste wereldreizigers langzaam maar zeker via het Midden-Oosten hun leefwereld naar andere delen van de wereld, zoals Zuidoost Azië en Europa. Het MC model stelt dat deze mensen van de soort Homo erectus lokaal evolueerde in de moderne Homo sapiens, met alle rasdiversiteit die we vandaag de dag zien tot gevolg.[41],[42]
2. Recent African Origin model (RAO)
Het RAO-model stelt dat de moderne mens zich pas vrij recent heeft geëvolueerd in Afrika (zo’n 100.000 tot 200.000 jaar geleden) en pas vanaf toen over de wereld is gaan verspreiden. Bij deze verspreiding heeft het, volgens deze theorie, de andere soorten mensachtigen helpen uitsterven[41], zonder daarbij te kruisen.[42]
Behalve deze theorieën zijn er nog enkele varianten die uitgaan van andere assumpties.[42] Een van de problemen waar de theorieën een antwoord op moeten hebben, is het feit dat de Homo neanderthalensis en de Homo sapiens beide rond dezelfde periode in Europa moeten hebben geleefd, en elkaar daar waarschijnlijk zijn tegengekomen.[43] Omdat vanaf 30.000 jaar geleden er alleen nog maar de moderne mens over was, gaan er verschillende hypotheses over deze vroege ontmoeting. Deze variëren van assimilatie tot kruising.[43]
De meerderheid van het genetisch en fossiel bewijs lijkt het RAO-model als geloofwaardiger dan het MC-model te bestempelen.[41],[44] Onderzoek van Cann, Stoneking en Wilson met mtDNA van mensen over de hele wereld heeft de hele mensheid kunnen herleiden tot één gezamenlijke moeder, welke symbolisch ‘Eva’ wordt genoemd.[45] Zij moet zo’n 200.000 jaar geleden hebben geleefd. In dit onderzoek is geen bewijs voor kruising met andere mensachtigen, zoals de Homo neanderthalensis, gevonden.[45]
Conclusie
Door alle invloeden en processen die de mens heeft ondergaan van aapachtig zoogdier in de boom tot de moderne intelligente mens, heeft hij een aantal kenmerkende eigenschappen ontwikkeld die opmerkelijk succesvol bleken.[41] In grote lijnen komt het er op neer dat de mens is ontstaan en zich grotendeels heeft ontwikkeld in Afrika, zich toen mondiaal heeft verspreid en ruim 30.000 jaar geleden over een groot deel van de wereld heeft gevestigd.[44] Toch kunnen we dit nog steeds niet met zekerheid zeggen. “We still need better methods that make fewer assumptions,” aldus Cann.[45]
Figuur 2: kaart van de wereld met migratie pijlen.[46
Referenties:
26. Richard Potts, “Environmental Hypotheses of Huminin Evolution,” Yearbook of Physical Anthropology 41 (1998), p. 93.
27. Richard Potts, “Variability Selection in Hominid Evolution,” Evolutionary Anthropology (1998), p. 81.
28. John D. Kingston et al., “Astronomically forced climate change in the Kenyan Rift Valley 2.7–2.55 Ma: implications for the evolution of early hominin ecosystems,” Journal of Human Evolution 53 (November 2007), p. 488.
29. Zie 26, p. 131.
30. Peter J. Richerson et al., “Evolution on a Restless Planet: Were Environmental Variability and Environmental Change Major Drivers of Human Evolution?,” Handbook of Evolution 2 (2005), p. 225.
31. Zie 30, p. 226.
32. Zie 14, p. 83.
33. Zie 30, p. 228.
34. Zie 14, p. 110.
35. Kildo Choi and Dubel Driwantoro, “Shell tool use by early members of Homo erectus in Sangiran, central Java, Indonesia: cut mark evidence,” Journal of Archaeological Science 34 (januari 2007), p.
36. J. Agustí et al., “Climate forcing of first hominid dispersal in Western Europe,” Journal of human evolution 57 (december 2009), p. 820.
37. Zie 30, p. 229.
38. G. Philip Rightmire, “The Dispersal of Homo erectus from Africa and the Emergence of More Modern Humans,” Journal of Anthropological Research 47 (zomer 1991), p. 183.
39. Zie 38, p. 177.
40. Zie 2, p. 37.
41. Donald Johanson, “Origins of Modern Humans: Multiregional or Out of Africa?,” mei 2001, < http://www.actionbioscience.org/evolution/johanson.html>; (opgehaald 11 september 2011).
42. Zie 8, p.710.
43. John J. Shea, “The Middle Paleolithic of the East Mediterranean Levant,” Journal of World Prehistory 17 (December 2003), p. 314.
44. Christopher S. Henshilwood en Curtis W. Marean, “The Origin of Modern Human Behavior, Critique of the Models and Their Test Implications,” Current Anthropological 44 (December 2003), p. 627.
45. Trisha Gura, “Bones, molecules…or both?,” Nature 406 (20 juli 2000), p. 231.
46. Mitomap.org, “Human mtDNA Migrations,”, 2002, < http://www.mitomap.org/pu(...)rldMigrations.pdf>; (opgehaald 19 juni 2010).
(visionair.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
16-09-2011
Veren van vogel en dino naast elkaar gevonden
Geschreven door Caroline Hoek op 16 september 2011 om 12:45 uur
Voor het eerst is bewezen dat dino’s met primitieve veren en vogels met ontwikkelde veren naast elkaar leefden.
Wetenschappers hebben stukjes barnsteen geanalyseerd die ongeveer 79 miljoen jaar oud zijn. De stukjes zijn ontstaan toen een boom wat hars losliet. In die hars zijn veren gewaaid en deze bleven plakken. De hars is hard geworden en de veren zitten er anno 2011 nog steeds in.
Barnsteen
In totaal hebben de onderzoekers elf stukjes barnsteen uit exact hetzelfde gebied kunnen analyseren. En dat leverde een bijzondere vondst op. Ze troffen er namelijk veren van dinosaurussen en van vogels in aan.
Primitief
De veren van de dino’s zijn heel primitief en kleurrijk. Zo zijn ze er in verschillende tinten bruin. Waarschijnlijk ontwikkelden de dinosaurussen de veren om zichzelf warm te houden. De veren van de vogels lijken al sterk op de veren van de moderne vogel en een aantal veren waren ook zeker geschikt om mee te vliegen, zo stellen de onderzoekers in het blad Science.
Met de vondst is voor het eerst bewezen dat dinosaurussen met primitieve veren en vogels met goed ontwikkelde veren naast elkaar leefden. Onderzoekers vermoedden dat al langer, maar konden het tot op heden nooit bewijzen.
Bronmateriaal
"Advanced birds lived alongside 'hairy' dinosaurs" - Newscientist.com
De foto bovenaan dit artikel is gemaakt door Science / AAAS (via Sciencemag.org).
(scientias.nl)
[ Bericht 1% gewijzigd door Robus op 16-09-2011 18:35:09 ]
Veren van vogel en dino naast elkaar gevonden
Geschreven door Caroline Hoek op 16 september 2011 om 12:45 uur
Voor het eerst is bewezen dat dino’s met primitieve veren en vogels met ontwikkelde veren naast elkaar leefden.
Wetenschappers hebben stukjes barnsteen geanalyseerd die ongeveer 79 miljoen jaar oud zijn. De stukjes zijn ontstaan toen een boom wat hars losliet. In die hars zijn veren gewaaid en deze bleven plakken. De hars is hard geworden en de veren zitten er anno 2011 nog steeds in.
Barnsteen
In totaal hebben de onderzoekers elf stukjes barnsteen uit exact hetzelfde gebied kunnen analyseren. En dat leverde een bijzondere vondst op. Ze troffen er namelijk veren van dinosaurussen en van vogels in aan.
Primitief
De veren van de dino’s zijn heel primitief en kleurrijk. Zo zijn ze er in verschillende tinten bruin. Waarschijnlijk ontwikkelden de dinosaurussen de veren om zichzelf warm te houden. De veren van de vogels lijken al sterk op de veren van de moderne vogel en een aantal veren waren ook zeker geschikt om mee te vliegen, zo stellen de onderzoekers in het blad Science.
Met de vondst is voor het eerst bewezen dat dinosaurussen met primitieve veren en vogels met goed ontwikkelde veren naast elkaar leefden. Onderzoekers vermoedden dat al langer, maar konden het tot op heden nooit bewijzen.
Bronmateriaal
"Advanced birds lived alongside 'hairy' dinosaurs" - Newscientist.com
De foto bovenaan dit artikel is gemaakt door Science / AAAS (via Sciencemag.org).
(scientias.nl)
[ Bericht 1% gewijzigd door Robus op 16-09-2011 18:35:09 ]
16-09-2011
Neanderthaler at wel schelpdieren
Geschreven door Caroline Hoek op 16 september 2011 om 16:50 uur
Resten van schelpdieren in een grot in Spanje bewijzen dat Neanderthalers al van dit slimmakende goedje smulden.
Lang werd gedacht dat moderne mensen de eersten waren die zich aan schelpdieren waagden. Sterker nog: het feit dat onze voorouders de diertjes aten, zoud ervoor gezorgd hebben dat onze soort nog steeds bestaat. Het gaf ons brein een boost, waardoor we ons beter aan situaties konden aanpassen en in tegenstelling tot die andere mensachtigen aan het langste eind trokken.
Maar het lijkt erop dat die theorie niet opgaat. Wetenschappers hebben in een grot in Spanje namelijk naast stenen gereedschappen van Neanderthalers ook schelpen gevonden. Het gaat voornamelijk om mosselen, zo is in het blad PLoS ONE te lezen.
De schelpen zijn zo’n 150.000 jaar oud. De oudste restanten van schelpen die door moderne mensen werden gegeten, zijn 164.000 jaar oud. “Dit onderzoek laat zien dat Homo sapiens in het zuiden van Afrika in dezelfde tijd als de Homo neanderthalensis in het zuiden van het Iberisch Schiereiland dezelfde bronnen gebruikten,” concludeert onderzoeker Francisco Jimenez Espejo.
Bronmateriaal
"Earliest Known Use of Marine Resources by Neanderthals" - Plosone.org
"Neanderthals ate shellfish 150,000 years ago: study" - Physorg.com
(scientias.nl)
[ Bericht 3% gewijzigd door Robus op 16-09-2011 18:35:33 ]
Neanderthaler at wel schelpdieren
Geschreven door Caroline Hoek op 16 september 2011 om 16:50 uur
Resten van schelpdieren in een grot in Spanje bewijzen dat Neanderthalers al van dit slimmakende goedje smulden.
Lang werd gedacht dat moderne mensen de eersten waren die zich aan schelpdieren waagden. Sterker nog: het feit dat onze voorouders de diertjes aten, zoud ervoor gezorgd hebben dat onze soort nog steeds bestaat. Het gaf ons brein een boost, waardoor we ons beter aan situaties konden aanpassen en in tegenstelling tot die andere mensachtigen aan het langste eind trokken.
Maar het lijkt erop dat die theorie niet opgaat. Wetenschappers hebben in een grot in Spanje namelijk naast stenen gereedschappen van Neanderthalers ook schelpen gevonden. Het gaat voornamelijk om mosselen, zo is in het blad PLoS ONE te lezen.
De schelpen zijn zo’n 150.000 jaar oud. De oudste restanten van schelpen die door moderne mensen werden gegeten, zijn 164.000 jaar oud. “Dit onderzoek laat zien dat Homo sapiens in het zuiden van Afrika in dezelfde tijd als de Homo neanderthalensis in het zuiden van het Iberisch Schiereiland dezelfde bronnen gebruikten,” concludeert onderzoeker Francisco Jimenez Espejo.
Bronmateriaal
"Earliest Known Use of Marine Resources by Neanderthals" - Plosone.org
"Neanderthals ate shellfish 150,000 years ago: study" - Physorg.com
(scientias.nl)
[ Bericht 3% gewijzigd door Robus op 16-09-2011 18:35:33 ]
http://www.knack.be/nieuw(...)e-1195103719060.htm#quote:Oudste hout 407 miljoen jaar geleden ontstaan
donderdag 15 september 2011 om 09u12
Wetenschappers hebben de oudste fossiele resten van hout
De evolutie van planten is moeilijk te bestuderen. Er is nog minder af te leiden uit fossiele planten dan uit dieren. Algemeen wordt aangenomen dat in het Midden-Devoon (zo’n 397 tot 385 miljoen jaar geleden) de eerste houtstructuren ontstonden, dus de eerste stappen richting bomen gezet werden. Daarvoor zou alles gewoon ‘groente’ zijn geweest.
Geoloog Philippe Gerrienne van de Universiteit Luik publiceert met zijn collega’s in het topvakblad Science een analyse van wat als nóg oudere fossiele houtresten worden beschouwd. Lang bewaarde stukjes van bomen van respectievelijk ongeveer 407 en 397 miljoen jaar geleden, die werden gevonden in Frankrijk en Canada. De fossielen zijn niet meer dan 12 centimeter lang en 5 millimeter breed. Ze zouden deel uitgemaakt hebben van planten die maximaal 2 meter hoog konden worden.
Het hout van een boom wordt gezien als een ontwikkeling die essentieel was om groeiende planten van kracht te voorzien en die tegelijk een systeem voor een efficiënte waterhuishouding garandeerde. Wetenschappers gaan er nu van uit dat waarschijnlijk de verbeterde waterhuishouding de belangrijkste factor achter de ontwikkeling van hout was. Al de rest kwam er achteraf als extraatje bij. (DD)
Ik heb inderdaad wel eens gelezen over reli's die de idee van halfwaardetijd in twijfel trokken.quote:
Daar hoor je ze ook over. Ook over geologie.
Evolution is from the Devil
Did you know that Ted Bundy's first dog, a collie, was named Lassie, did you know that?
Did you know that Ted Bundy's first dog, a collie, was named Lassie, did you know that?
