Wat er mis is met de kabinetsplannen voor het hoger onderwijs, op een rij:1) Langstudeerders hoeven inderdaad niet door de staat ondersteund te worden, maar dat was al niet zo. De studiefinanciering geldt alleen voor nominale studieduur en bij veel studies dekt het collegegeld van 1700 euro al de kosten van het onderwijs: dwz. 1700 euro dekt de hoor- en werkcolleges (bij ons, natuurkunde, letterlijk 1 docent die voor 20-50 studenten een bord vol schrijft), stages en practica kunnen duurder zijn, maar die moet een nominaalstudent ook doen en ik heb nog nooit gehoord dat iemand een stage of practicum opnieuw moest doen: studievertraging komt zover ik weet altijd door niet-gehaalde tentamens. Langstudeerders betalen nu al collegegeld over hun extra jaren zonder dat ze studiefinanciering krijgen. Dus zij betalen hun extra studietijd nu al zelf. Een boete is gewoon het heffen van belasting, niet het terugvorderen van kosten! Als door de boete studenten sneller gaan studeren kunnen we aankijken tegen een andere vorm van bezuiniging, dan wordt het geld ergens anders opgehaald, eigenlijk een beetje zoals bij politieboetes: als er minder overtredingen worden begaan verhoogt men gewoon de boete per overtreding, bij roken wordt de belasting per pakje ook gewoon verhoogd als er minder mensen roken, want het gaat eigenlijk om de inkomsten voor de staat, niet om het ontmoedigen van gedrag, deze inkomsten worden veilig gesteld zodat politici Henk en Ingrid niet voor het hoofd hoeven te stoten met een verhoging van bv. de inkomensbelasting.
2) Het kabinet doet alsof studeren 8000 euro per jaar kost, maar je komt alleen aan zulke bedragen als je de kosten van stages en practica ook meerekent (die je maar een keer doet, hoe lang je ook studeert) en dan nog wat sjoemelt door bv. alleen naar de duurste studies te kijken en de docentensalarissen te delen door het aantal studenten (docenten besteden in werkelijkheid maar een paar uur per week aan doceren, de rest van de tijd zijn zij gewoon onderzoekers).
3) Dan is het nog zeer de vraag of de kosten van hoor- en werkcolleges wel lineair toenemen met het aantal studenten, maw. maken 5 langstudeerders, die bij een college aanschuiven bij 40 nominaalstudeerders, het college eigenlijk wel 1/8 duurder? Ook nu al krijgen universiteiten slechts geld per student voor de nominale studieduur: de kosten van langstuderen zijn dus sowieso niet voor de belastingbetaler.
4) Alle maatregelen die nu genomen worden gelden voor alle studies: dat het bij een studie van 4 jaar een stuk makkelijker is om die studie in 4+1 of 4+2 jaar te halen dan bij een 5 of 6-jarige studie (die vaak ook nog eens moeilijkere studies zijn) wordt compleet vergeten.
5) Zittende studenten worden met terugwerkende kracht genaaid. Wie 3 jaar geleden begon deed dat misschien in de veronderstelling dat hij/zij alleen maar kon studeren omdat er studiefinanciering in de master bestaat, pech gehad dan... Ook gaat er niet echt een waarschuwende werking uit van een boete voor mensen die die boete nu al te pakken hebben, want ze kunnen niet terug in de tijd om zichzelf te waarschuwen dat ze harder moeten studeren. Stoppen voor je bachelor af is is geen optie, want dan zit je met een grote schuld bij DUO, geen master doen is bij sommige opleidingen (bv. geneeskunde of natuurkunde) ook geen optie omdat je dan geen werk kunt vinden, dus je zit dan in de val en wordt uitgeknepen.
6) Dat er straks geen studiefinanciering meet bestaat voor masters zien we niet terug in een belastingverlaging. Dit is dus gewoon een belastingverhoging voor mensen die studeren, degenen die niet studeren betalen trouwens nog steeds evenveel belasting, hoe rijmt dat met de uitspraken dat de arbeider de studie van de advocaat betaalt en dat dat maar eens afgelopen moest zijn?
7) Waarom krijgen universiteiten en hogescholen ook een boete voor langstudeerders en krijgen zij nog steeds betaald per afgestudeerde student? Dat moedigt juist genadezesjes aan wat juist voor een verslechtering van het onderwijs zorgt.
8) Tenzij er enorm veel (en duur, met veel ambtenaren) toezicht komt zullen de hogere kosten voor studeren gewoon doorgerekend worden aan de samenleving. Dit is te zien in de VS waar studenten alles zelf betalen of lenen, waardoor zij meer geld voor hun diensten vragen. Zo is een doktersbezoek onbetaalbaar in de VS. Als gevolg hiervan komt de rekening juist meer bij de armen te liggen (belasting die je betaalde voor de studiefinanciering is inkomensafhankelijk, ligt dus vooral bij afgestudeerden, de hogere kosten bij de dokter die alles zelf moest lenen zijn voor iedere patient, arm of rijk).
9) De bezuinigingen worden gecompenseerd met extra investeringen, zo werd ons beloofd. Helaas, gaan de bezuinigingen nu in, de investeringen pas rond 2015, voor een volgend kabinet dus. Bij dit soort plannen is het vaak zo dat men hoopt dat de beloften vergeten worden en de uitvoering ervan dus kan verwateren. Reken maar dat het volgende kabinet zal zeggen dat het niet kan worden gehouden aan beloften van een vorig kabinet. De bezuinigingen zijn dus al binnen, maar de investeringen, die zullen we waarschijnlijk in sterk verkleinde versie terugzien, misschien zelfs wel helemaal niet.