Mijn punt is, dat het zich afspeelt in de wereld. Voor mij ligt daar een idee van objectiviteit aan ten grondslag. Voor een bioloog ook en hij noemt het daarom een feit.quote:Op zondag 10 oktober 2010 19:12 schreef jan_billeman het volgende:
[..]
Dat is simpelweg het uitgangspunt van het falsificationisme. Wanneer geen observaties gedaan worden die de theorie ontkrachten dan heeft de theorie survival-value. Wij noemen het dan een goede theorie.
Het is heel simpel. Als subject sta je altijd in relatie tot het object. Je kan geen God's eye point of view -- d.w.z. objectieve positie -- innemen en een uitspraak doen over de verhouding tussen het object enerzijds en het subject anderzijds. Je spreekt namelijk altijd binnen de verhouding van subject en object.quote:Op maandag 11 oktober 2010 00:41 schreef deelnemer het volgende:
[..]
Mijn punt is, dat het zich afspeelt in de wereld. Voor mij ligt daar een idee van objectiviteit aan ten grondslag. Voor een bioloog ook en hij noemt het daarom een feit.
Dat kennisverwerving in de kern een selectie proces is, heb ik zelf al betoogd (de beschrijving van de metafysica van een proces in een eerdere post). Maar daardoor stemt onze kennis zich af op de wereld. En als je de spitsing 'leven / wereld' wilt opheffen, dan is het zelforganisatie (een objectieve voorstelling).
Leg mij eens uit welk bezwaar je hebt met het begrip 'objectiviteit'? Je hebt bezwaar omdat
1. je als mens door een talige bril kijkt?
2. de wereld niet bestaat?
3. het idee, dat jij met jouw ogen de wereld ziet, een ongeoorloofde splitsing tussen subject / object verondersteld?
4. ....?
Het kost tijd om los te komen van die metafysica. Het goede leven is er niet, het spijt me. Ik heb ook nooit gezegd dat filosofie makkelijk is. Ook in de zin dat het je volledig kan omwentelen. Heb je ooit Plato's dialogen gelezen? Daarin is duidelijk te merken dat Socrates' leerlingen volledig worden omgewenteld, met hun hele hebben en houden. De 'grond' is onder hun voeten weggeslagen.quote:Op maandag 11 oktober 2010 00:21 schreef deelnemer het volgende:
Nee, objectiviteit is voor mij belangrijk. Op basis daarvan zoek ik naar mogelijkheden om het goede leven mogelijk te maken. Jouw filosofie heeft ‘survival of the fittest’ als uitgangspunt en je schijnt dat met plezier te omarmen. Ik wil het idee van objectiviteit gebruiken om dit te kunnen overstijgen.
Ja! Ben je bang?quote:Nee. Ik nam het juist voor de filosofen op (in het begin van dit topic). Maar jij staat pal voor een filosofie die ik als een bedreiging zie.
Dus je bent ook niet bang??quote:Je neemt met jouw filosofische standpunt beslist geen gevaarlijke positie in. Het is de alles dominerende filosofie. Alles is selectie mechanisme. De bent een lid van de dominante groep in de samenleving.
Ik spreek niet in proposities.quote:Zijn er geen filosofen die in proposities spreken? Herman Phillipse ook niet?
Waarom gebruik je taal dan? Heb je niet wat beters?quote:Ik ben wel voor een voorstelling van de werkelijkheid die volledig in zichzelf gesloten is, maar dat is de wereld en niet de mens. Ik begin al helemaal niet met de taal. Het mag dan zo zijn, dat onze bewuste voorstelling van de werkelijkheid uit talige begrippen bestaat, maar als uitgangspunt is het niet geschikt. Dan wordt het een vorm van solipsisme.
Maar hoe wil je daarover spreken dan?quote:Er is wel zoiets als “het licht waarin je de dingen ziet”, maar die is niet alleen talig. Zintuiglijke waarneming bevat zelf al het grote mate van onbewuste data verwerking en bijbehorende logica, die ons zicht op de wereld fundeert (en dat is niet talig).
Idealen zijn nooit uitgesloten toch? Ik heb al meerdere problemen aangeduid. Zullen we het nog een keertje doen?quote:De ‘checks and belances’ van natuurkundig onderzoek lijken te werken. Natuurkunde begint met het bestuderen van het eenvoudigste ipv van een gooi te doen naar een totaalvisie. Daarbij is het contact via zintuiglijke waarneming vrij direct. Er is een goede feedback tussen voorstelling en waarneming. De experimenten zijn reproduceerbaar, dus je kunt blijven controleren. Volgens mij leunt de natuurkunde behoorlijk op de dataverwerking van de hersenen die aan de taal vooraf gaat. Mag ik van jouw ‘hersenen’ zeggen, of is dat te objectief?
Voor mij is het geen wedstrijd. Maar je hebt zelf niet aangetoond dat objectiviteit uitgesloten is. Je knalt het er maar gewoon in, als evident gezien vanuit je eigen positie. En die positie bestaat uit proposities, die je nadat je ze gegeven hebt, afsluit met de propositie dat het geen proposities zijn.
Ja, mensen die verschillende metafysica’s gebruiken interpreteren de dingen anders. Natuurkundige theorieën kun je herformuleren, zodat ze passen in het een of het ander metafysische kader. Toch zijn deze theorieën equivalent (geven in alle gevallen dezelfde uitkomst). De logische samenhangt tussen de feiten blijft. Alleen dat is objectief. De metafysica connotatie is taalgeladen en niet objectief. Natuurkundige switchen voortduren tussen de verschillende formuleringen en daarmee tussen verschillende metafysica’s. Toch blijft het dezelfde theorie. De taalgeladenheid sluit objectiviteit niet uit.quote:Op maandag 11 oktober 2010 02:30 schreef jan_billeman het volgende:
[..]
Het kost tijd om los te komen van die metafysica. Het goede leven is er niet, het spijt me. Ik heb ook nooit gezegd dat filosofie makkelijk is. Ook in de zin dat het je volledig kan omwentelen. Heb je ooit Plato's dialogen gelezen? Daarin is duidelijk te merken dat Socrates' leerlingen volledig worden omgewenteld, met hun hele hebben en houden. De 'grond' is onder hun voeten weggeslagen.
Ja, ik ben bang dat het verlies aan een gemeenschappelijk referentie kader ons geen goed zal doen.quote:Ja! Ben je bang?
Je neemt met jouw filosofische standpunt beslist geen gevaarlijke positie in. Meelopen met de heersende opinie is veilig. De ontkenning van de mogelijkheid tot objectiviteit is de heersende opinie.quote:Dus je bent ook niet bang??
In de natuurkunde gebruiken we de wiskunde als taal. Een taal die slechts de logische verbanden uitdrukt die met experimenten worden 'getoetst'. De betekenissen zijn niet objectief.quote:Waarom gebruik je taal dan? Heb je niet wat beters?
Als uitgangspunt waarvoor is het niet geschikt? Voor de dingen die je wilt uiten? Kom je soms woorden tekort?
Het lijkt me toch eens geinig om naar taal te kijken. Hoe krijgen woorden hun betekenis?
In zijn dromen leert de mens vliegen in plaats van te kruipen. Zonder enige verbeelding zit je op kale planten. In ons hoofd wordt er voortdurend gebouwd aan de inrichting en de leefbaarheid van onze belevingswereld en zo creëren we nieuwe werkelijkheden, vergelijkbaar met ons fysieke handelen. Deze handelingsvrijheid, die zich afspeelt in je eigen hoofd, noemen we de verbeelding. Daarmee kun je afstand nemen van de bestaande situatie en andere mogelijkheden overwegen. Het leven vormgeven is onvermijdelijk een zaak van de verbeelding. Er zijn goede en slechte verbeeldingen, zoals ieder goed sprookjesboek leert.quote:Idealen zijn nooit uitgesloten toch?
Ik ben het met je eens dat er geen "God's eye point of view" bestaat. Als je kennisverwerving ziet als een afstemmingsproces, dan is er ook 'iets' waar je op afstemt. Het resultaat van een eindeloos gepuzzel met logica en feiten. Zonder dat 'iets' waar je op afstemt is solipsisme wel aan de orde. Door deze afstemming wordt het inzicht objectiever, correspondeert het beter met dat 'iets', waardoor dat 'iets' zichtbaar wordt.quote:Op maandag 11 oktober 2010 02:10 schreef jan_billeman het volgende:
[..]
Het is heel simpel. Als subject sta je altijd in relatie tot het object. Je kan geen God's eye point of view -- d.w.z. objectieve positie -- innemen en een uitspraak doen over de verhouding tussen het object enerzijds en het subject anderzijds. Je spreekt namelijk altijd binnen de verhouding van subject en object.
Om die reden alleen al is objectiviteit niet mogelijk.
Zonder het woord zwaartekracht zie jij geen zwaartekracht. Het leuke van taal is nu juist dat je er niet buiten kunt. Je zit altijd in het spel van de taal. Wetenschappers denken dat door het uiten van proposities het mogelijk is geworden om iets over de werkelijkheid te zeggen, en dat de taal te gebruiken is als instrument daarvoor. Maar kijkend naar de aard van deze proposities wordt duidelijk dat dit een fabeltje is; het berust op metafysische aannames.quote:Op maandag 11 oktober 2010 12:28 schreef deelnemer het volgende:
Ja, mensen die verschillende metafysica’s gebruiken interpreteren de dingen anders. Natuurkundige theorieën kun je herformuleren, zodat ze passen in het een of het ander metafysische kader. Toch zijn deze theorieën equivalent (geven in alle gevallen dezelfde uitkomst). De logische samenhangt tussen de feiten blijft. Alleen dat is objectief. De metafysica connotatie is taalgeladen en niet objectief. Natuurkundige switchen voortduren tussen de verschillende formuleringen en daarmee tussen verschillende metafysica’s. Toch blijft het dezelfde theorie. De taalgeladenheid sluit objectiviteit niet uit.
In de theoretische natuurkunde is metafysica een stijl van denken (grieks, zoals Gell-Mann in de video hierboven). Een aanvulling op de wiskunde. Men laat zich leiden door metafysische aannamen en kijkt waartoe dat leidt. Gedachte experimenten. Ook metafysica is blijkt toetsbaar 'in the long run'. De metafysische aanname van determinisme en objectiviteit krijgen met de tijd ook meer of minder 'supporting evidence'.
Waarom blijf je steeds hetzelfde zeggen?quote:Op maandag 11 oktober 2010 12:39 schreef deelnemer het volgende:
[..]
Ik ben het met je eens dat er geen "God's eye point of view" bestaat. Als je kennisverwerving ziet als een afstemmingsproces, dan is er ook 'iets' waar je op afstemt. Het resultaat van een eindeloos gepuzzel met logica en feiten. Zonder dat 'iets' waar je op afstemt is solipsisme wel aan de orde. Door deze afstemming wordt het inzicht objectiever, correspondeert het beter met dat 'iets', waardoor dat 'iets' zichtbaar wordt.
Jouw standpunt lijkt op radicaal scepticisme. Als je absolute waarheidsgaranties wil, kun je nooit iets weten. Als je wat minder strikt bent, is er veel inzicht mogelijk. Datzelfde geld MI ook voor de taalgeladenheid van alles wat we denken. Het is niet onjuist, maar als je daarmee iedere mogelijkheid tot objectiviteit verwerpt, dan is het MI te sceptisch.
Ook het solipsisme is niet (in een strikte zin) te weerleggen. Maar toch. Een (onafhankelijk van het bewustzijn bestaande) buitenwereld verduidelijkt je situatie als een deelnemer in de wereld. Het verduidelijkt het gevoel in een ruimte te zijn en in de stroom van de tijd. De wereld wordt een speelterrein waarin je leven zich ontvouwd. Het verduidelijkt het onderscheidt tussen jezelf en de ander. De ander krijgt dezelfde natuurlijke status als jezelf en wordt een medemens. Het verklaart je eigen bestaan in termen van de voortplanting binnen de menselijke soort. Daarom is de hypothese dat de buitenwereld onafhankelijk van jezelf bestaat, buitengewoon verhelderend en leidt het schrappen ervan tot een diepe vorm van desoriëntatie. Daarom maak ik de metafysische aanname dat de wereld onafhankelijk van mij bestaat (maar niet in een naieve zin).
Zo vind ik ook 'het slecht kunnen zien in het licht van de taal' niet overtuigend en te beperkend. Het gaat juist om het streven naar een objectieve voorstelling van de wereld, gegeven het feit dat je subproces bent, verweven met de rest. Als je buiten de wereld stond, dan was het een eitje.
Kun je dit toelichten?quote:Op maandag 11 oktober 2010 16:42 schreef jan_billeman het volgende:
Waar wetenschappers mee bezig zijn is niets meer dan het herhalen van datgene wat in het taalkader overleeft. Dit noemen ze kennis.
Het is vrij duidelijk. Bekend met het darwinisme?quote:
Zodra iemand iets over metafysica gaat zeggen is het per definitie onzin, gezets, etc. , maar dat is dan wel gemeten aan de "wetenschappelijke criteria" waarvan wij beweren dat die waar zijn en objectief. Maar......quote:Op maandag 11 oktober 2010 16:51 schreef jan_billeman het volgende:
Je zou je positie meer kracht kunnen bijzetten als je eens minder metafysisch gezwets opschreef. Heb ik het ooit over waarheid gehad? Waar heb je het over?
Metafysica heeft niet als doel om ergens te komen, maar we kunnen er niet aan ontkomen, zowel in de wetenschap als in het dagelijkse leven worden impliciete veronderstellingen gemaakt die in wezen metafysisch zijn. Zo is het vooronderstellen van het bestaan natuurwetten al metafysica, het bestaan van een persoon, kunst, ethiek, etc. etc.quote:Ik heb allang duidelijk gemaakt dat metafysica je niet verder gaat brengen. Je blijft zwetsen binnen het semantisch kader. Binnen dat kader kan ik van alles beweren. Dat God bestaat, dat God niet bestaat, dat ik het goede doe, dat ik niet het goede doe, etc.
Het blijft natuurlijk leuk om over te hebben.quote:Op maandag 11 oktober 2010 17:10 schreef Oud_student het volgende:
[..]
Zodra iemand iets over metafysica gaat zeggen is het per definitie onzin, gezets, etc. , maar dat is dan wel gemeten aan de "wetenschappelijke criteria" waarvan wij beweren dat die waar zijn en objectief. Maar......
wat is waarheid en objectiviteit ..? Uiteindelijk zijn het metafysische begrippen.
[..]
Metafysica heeft niet als doel om ergens te komen, maar we kunnen er niet aan ontkomen, zowel in de wetenschap als in het dagelijkse leven worden impliciete veronderstellingen gemaakt die in wezen metafysisch zijn. Zo is het vooronderstellen van het bestaan natuurwetten al metafysica, het bestaan van een persoon, kunst, ethiek, etc. etc.
In de formulering van de mechanica de Newton maakt de zwaartekracht deel uit van de ontologie. In de algemene relativiteitstheorie niet meer. Maar alle experimenten die de mechanica van Newton tot de best geteste theorie ooit maakt, zijn reprocduceerbaar. Er is dus een kern die niet wordt weerlegt, terug komt in de opvolger, die deze kern alleen maar verruimt. Dat is het objectieve gedeelte. Men heeft leren inzien dat alternatieve formuleringen tot een andere metafysica leiden. Daardoor krijgt de metafysica een ander karakter.quote:Op maandag 11 oktober 2010 16:42 schreef jan_billeman het volgende:
[..]
Zonder het woord zwaartekracht zie jij geen zwaartekracht. Het leuke van taal is nu juist dat je er niet buiten kunt. Je zit altijd in het spel van de taal. Wetenschappers denken dat door het uiten van proposities het mogelijk is geworden om iets over de werkelijkheid te zeggen, en dat de taal te gebruiken is als instrument daarvoor. Maar kijkend naar de aard van deze proposities wordt duidelijk dat dit een fabeltje is; het berust op metafysische aannames.
Waar wetenschappers mee bezig zijn is niets meer dan het herhalen van datgene wat in het taalkader overleeft. Dit noemen ze kennis.
Wat jij doet is erger: meta-metafysica.quote:Op maandag 11 oktober 2010 16:51 schreef jan_billeman het volgende:
[..]
Waarom blijf je steeds hetzelfde zeggen?
Je zou je positie meer kracht kunnen bijzetten als je eens minder metafysisch gezwets opschreef. Heb ik het ooit over waarheid gehad? Waar heb je het over?
Ik heb allang duidelijk gemaakt dat metafysica je niet verder gaat brengen. Je blijft zwetsen binnen het semantisch kader. Binnen dat kader kan ik van alles beweren. Dat God bestaat, dat God niet bestaat, dat ik het goede doe, dat ik niet het goede doe, etc..
Ik ben bekend met het Darwinisme, maar ik snap je punt nog steeds niet. Daarom vroeg ik ook om ophelderingquote:Op maandag 11 oktober 2010 17:04 schreef jan_billeman het volgende:
[..]
Het is vrij duidelijk. Bekend met het darwinisme?
Er zit iets circulairs is, maar laat dat dienen ter verheldering. Zoals dat in de Middeleeuwen gebruikelijk was.
Het punt is dat er ook iets 'darwinistisch' is aan de wetenschappelijke methode zelf. Een theorie boekt succes door herhaaldelijk te overleven. Door tests te doorstaan en de strijd met andere theorieën succesvol aan te gaan. Dat blijkt bij Popper als hij het over falsificatie heeft. Deelnemer zegt in feite ook zoiets:quote:Op maandag 11 oktober 2010 18:56 schreef Haushofer het volgende:
[..]
Ik ben bekend met het Darwinisme, maar ik snap je punt nog steeds niet. Daarom vroeg ik ook om opheldering
Darwinisme (replicatie, variatie en selectie) is dus niet enkel een biologisch verschijnsel, beperkt tot levensvormen, maar blijkt veel breder toepasbaar te zijn.quote:Maar alle experimenten die de mechanica van Newton tot de best geteste theorie ooit maakt, zijn reprocduceerbaar. Er is dus een kern die niet wordt weerlegt, terug komt in de opvolger, die deze kern alleen maar verruimt
Je hebt dat al eerder gesteld: Darwinisme is een cirkelredenering. Ik vraag me af hoe ik dat moet plaatsen. Klopt het en zoja, is dat kritiek of niet?quote:Op maandag 11 oktober 2010 17:04 schreef jan_billeman het volgende:
[..]
Het is vrij duidelijk. Bekend met het darwinisme?
Er zit iets circulairs is, maar laat dat dienen ter verheldering. Zoals dat in de Middeleeuwen gebruikelijk was.
Wat wordt in de meta-metafysica behandeld wat niet in de metafysica voorkomt ?quote:Op maandag 11 oktober 2010 18:12 schreef deelnemer het volgende:
Wat jij doet is erger: meta-metafysica.
Nou, dat wat overleeft is 'the fittest' (anders zou het niet overleven) en de fittest is dat wat overleeft (anders zou het niet de fittest zijn). Een dooie kan dat niet zeggen.quote:Op maandag 11 oktober 2010 19:50 schreef sneakypete het volgende:
[..]
Je hebt dat al eerder gesteld: Darwinisme is een cirkelredenering. Ik vraag me af hoe ik dat moet plaatsen. Klopt het en zoja, is dat kritiek of niet?
Hij maakt gewoon een grapje. Doet ie wel vakerquote:Op maandag 11 oktober 2010 20:00 schreef Oud_student het volgende:
[..]
Wat wordt in de meta-metafysica behandeld wat niet in de metafysica voorkomt ?
(er is geen meta-filosofie, meta-wiskunde)
Dat klopt. Maar jan_billeman doet alsof hij boven ieder metafysische standpunt staat.quote:Op maandag 11 oktober 2010 20:00 schreef Oud_student het volgende:
[..]
Wat wordt in de meta-metafysica behandeld wat niet in de metafysica voorkomt ?
(er is geen meta-filosofie, meta-wiskunde)
Jij hebt mij vertelt dat je boven dingen uit kunt stijgen hoor.quote:Op maandag 11 oktober 2010 20:05 schreef deelnemer het volgende:
[..]
Dat klopt. Maar jan_billeman doet alsof hij boven ieder metafysische standpunt staat.
Dat is niet het goede citaat. Dat gaat over de reele groei van objectieve kennis.quote:Op maandag 11 oktober 2010 19:47 schreef sneakypete het volgende:
[..]
Deelnemer zegt in feite ook zoiets:
Maar alle experimenten die de mechanica van Newton tot de best geteste theorie ooit maakt, zijn reprocduceerbaar. Er is dus een kern die niet wordt weerlegt, terug komt in de opvolger, die deze kern alleen maar verruimt
quote:Op donderdag 30 september 2010 14:50 schreef deelnemer het volgende:
Om te kunnen beoordelen of een kennisbron of toegangswijze betrouwbaar is, is al kennis nodig. Een kip en ei probleem. Voor de kip en het ei is de oplossing bekend: beide zijn in samenhang ontstaan binnen één overkoepelend evolutieproces. Zo ontstaan kennis, en de mate van betrouwbaarheid van kennis, ook binnen een overkoepelend proces van ‘trial and error’. Kennisvorming is een afstemmingsproces (een selectie mechanisme).
Dat is logisch positivisme (Carnap). Daarom heeft Einstein de speciale relativiteitstheorie uitgelegt in termen van klokken en meetlatten. Daar heeft hij vervolgen spijt van gekregen. Het kan veel elganter als je gewoon metafysica gebruikt. Het logisch positivisme is onhandig en sluit teveel uit.quote:Op maandag 11 oktober 2010 16:26 schreef sneakypete het volgende:
Objectiviteit zou ik definiëren als meetbaarheid. De inhoud van een glas is objectief, want meetbaar.
Een object is dan een gemeten grootheid.
Zo kom je tot objectieve kennis. Maar welke metafysische gronden zijn daar nu voor nodig? Wat valt er te filosoferen bij de inhoud van een glas?
Een sociologische waarheidstheorie?quote:Oudemans heeft overigens niet gesteld dat filosofie helemaal zinloos is, maar dat het over een andere boeg gegooid moet worden. Jan_billeman heeft het dan over prosodische dissonantie, dus over hoe begrippen van betekenis veranderen en welke impact dat heeft op de rest van ons doen en laten.
Verder weet ik het ook niet.
Wij begrijpen de werkelijkheid door het conceptueel op te splitsen en dan blijkt dat de delen elkaar diepgaand beïnvloeden, omdat ze niet werkelijk los van elkaar bestaan.quote:Op maandag 11 oktober 2010 17:04 schreef jan_billeman het volgende:
[..]
Het is vrij duidelijk. Bekend met het darwinisme?
Er zit iets circulairs is, maar laat dat dienen ter verheldering. Zoals dat in de Middeleeuwen gebruikelijk was.
Ik ben altijd enorm slecht in natuurkunde geweest dus daar haak ik af. Maar is het niet gewoon simpelweg zo dat Einsteins theorie alleen zin heeft wanneer hij getest kan worden, of zoals wetenschappers zeggen: bewezen? Dan gaat mijn stelling nog steeds op natuurlijk. De theorie blijkt onderhevig aan een soort darwinistisch proces.quote:Op maandag 11 oktober 2010 20:56 schreef deelnemer het volgende:
[..]
Dat is logisch positivisme (Carnap). Daarom heeft Einstein de speciale relativiteitstheorie uitgelegt in termen van klokken en meetlatten. Daar heeft hij vervolgen spijt van gekregen. Het kan veel elganter als je gewoon metafysica gebruikt. Het logisch positivisme is onhandig en sluit teveel uit.
Hoezo sociologisch? Is het onderkennen van de impact van Descartes' theorieën destijds, of die van Newton, of later die van Darwin, die van Einstein enz., iets sociologisch?quote:Een sociologische waarheidstheorie?
In het volledige citaat blijkt alleen maar meer hoe darwinistisch dit is. Een selectiemechanisme noem je het zelfs. Dat zegt toch genoeg?quote:
Op dat punt ik het ook met je eens. Mijn punt is dat metafysica onvermijdelijke een rol speelt in de natuurkunde. Carnap wilde, net als jij, de metafysica uit de wetenschap verbannen:quote:Op maandag 11 oktober 2010 23:39 schreef sneakypete het volgende:
[..]
In het volledige citaat blijkt alleen maar meer hoe darwinistisch dit is. Een selectiemechanisme noem je het zelfs. Dat zegt toch genoeg?
bronquote:Carnap, in his book Philosophy and Logical Syntax, used the concept of verifiability to reject metaphysics.
bronquote:Most philosophers consider logical positivism to be, as John Passmore expressed it, "dead, or as dead as a philosophical movement ever becomes." By the late 1970s, its ideas were so generally recognized to be seriously defective that one of its own chief proponents, A. J. Ayer, could say in a interview: "I suppose the most important [defect]...was that nearly all of it was false."
Hoe speelt metafysica dan een rol? Misschien dat we wel totaal andere definities hanteren en langs elkaar heen zitten te wauwelen hier, maar ik zie echt niet hoe. Natuurkundigen doen waarnemingen. Natuurlijk overpeinzen ze die ook. Maar uiteindelijk om het altijd weer aan op waarnemen en expirimenteren. Welke metafyisca wil je daar achter zoeken???quote:Op dinsdag 12 oktober 2010 00:11 schreef deelnemer het volgende:
[..]
Op dat punt ik het ook met je eens. Mijn punt is dat metafysica onvermijdelijke een rol speelt in de natuurkunde. Carnap wilde, net als jij, de metafysica uit de wetenschap verbannen:
Vind je die conclusie niet voorbarig?quote:
In de zwaartekrachtstheorie van Newton werkt de zwaartekracht op afstand en instantaan, maar hoe dan? Men was juist bezig om Aristotelische metafysica uit te bannen en te vervangen door een causale mechanisch wereldbeeld. Men dacht daarbij aan interactie door botsingen van deeltjes in direct fysiek contact. En dan komt Newton met de metafysische abstractie van krachten die instantaan en op afstand werken. Als je Newtons theorie test, door metingen aan het zonnestelsel of de vallende voorwerpen op aarde, dan klopt het prima. De zwaartekacht zelf zie je niet, maar speelt een intermediaire rol. Later is gebleken dat de zwaartekracht een schijnkracht is. De intermediaire rol van de zwaartekracht is vervangen de kromming van de tijdruimte.quote:Op dinsdag 12 oktober 2010 00:20 schreef sneakypete het volgende:
[..]
Hoe speelt metafysica dan een rol? Misschien dat we wel totaal andere definities hanteren en langs elkaar heen zitten te wauwelen hier, maar ik zie echt niet hoe. Natuurkundigen doen waarnemingen. Natuurlijk overpeinzen ze die ook. Maar uiteindelijk om het altijd weer aan op waarnemen en expirimenteren. Welke metafyisca wil je daar achter zoeken???
De wetenschappelijke methodequote:Op maandag 11 oktober 2010 23:38 schreef sneakypete het volgende:
[..]
Ik ben altijd enorm slecht in natuurkunde geweest dus daar haak ik af. Maar is het niet gewoon simpelweg zo dat Einsteins theorie alleen zin heeft wanneer hij getest kan worden, of zoals wetenschappers zeggen: bewezen? Dan gaat mijn stelling nog steeds op natuurlijk. De theorie blijkt onderhevig aan een soort darwinistisch proces.
Ik vraag me af of je Carnap gulzig mag noemen (het sluit teveel uit). Carnap stelde volgens mij juist dat we moeten kijken of iets nuttig is (hij was dus een pragmaticus). Dat was zijn antwoord op metafysische problemen: als het nut heeft om abstracte begrippen te gebruiken is er weinig reden tot paniek. Maar het is niet mogelijk om de 'waarheid' van een begrip te toetsen omdat je dan buiten een taalkader ('framework') treedt waarin je opereert. Ergens probeerde hij dus de metafysica een handreiking te doen.
Het logisch positivisme heeft natuurlijk ook wel wat ontwikkelingen doorgemaakt. Hoeveel mensen kunnen er nog iets tegen in het geweer brengen? Ik heb er weldegelijk kritieken op gelezen maar in veel gevallen betwijfel ik de zin daarvan. Je zou het zo kunnen zeggen: het logisch positivisme streeft naar pure empirische bewijsvoering. De rest moet meteen in de prullenbak. Dan kan er soms te rigoreus te werk gegaan worden. Neem hersenwetenschappen. Die kunnen misschien op den duur alle aspecten van de menselijke psyche verklaren op micro-niveau. Maar moet daarom praat-therapie op de schop? Dat denk ik ook weer niet.
Het filosofisch relevante is enkel dat blijkt dat de abstractieniveaus van spreken verweven zijn (zoals je zelf onderkent). Dus is alles te reduceren, maar het blijft allemaal empirisch, dus wetenschappelijk beproefbaar. Mijn punt was dan dat je als filosoof niet meer een fundament hoeft te zoeken voor kennis. Wat heeft het nu voor zin om te vragen naar een vrije wil, de betrouwbaarheid van zintuigen, het wel of niet bestaan van een realiteit enz. als in de praktijk de wetenschap de wereld transformeert?
Carnap zegt dat discussies over de taalkaders zelf zinloos zijn. Je zit namelijk altijd binnen het semantisch kader. Dus waar ben je nu eigenlijk mee bezig? Wat begrijp je niet aan het spel van de taal?quote:Op dinsdag 12 oktober 2010 13:41 schreef deelnemer het volgende:
[..]
De wetenschappelijke methode
Als je de lengte van de tafel wilt bepalen, dan kun je die opmeten. Je kiest een eenheid (1 meter) en je drukt de lengte van tafel uit in die eenheid. Maar daarmee verklaar je niets. Het is geen theorie. Als je idee van wetenschap bestaat uit dit idee van ‘meten = weten’, dan is dat naïef.
Een groot probleem in de wetenschap is dat de dingen met elkaar samenhangen. Als alles met alles samenhangt, kun je iets alleen begrijpen, als je in één klap alles begrepen hebt. Of je moet de dingen die je bestudeerd op de één of andere manier ontkoppelen, zodat je het geïsoleerd van de rest kunt bestuderen.
Er is een probleem met complexiteit. Als je theorie veel elementen heeft die elkaar onderling beïnvloeden, dan wordt het al snel te ingewikkeld. Dan is het niet meer mogelijk om een voorspelling te doen en zo de theorie te toetsen.
Er is een probleem met metingen. Als je een meting doet, krijgt je wel een meetwaarde, maar is de meting wel goed verlopen? Als je op de middelbare school de leerlingen een proefje laat doen, krijg je allemaal onverkaarbare uitkomsten. Het beste is als je theoretisch al weet wat het antwoord is. Dan kun je net zolang blijven sleutelen aan je meetopstelling tot het klopt. Als niet bekent is wat eruit moet komen, dan duurt het vaak jaren om consensis te krijgen over de experimentele meetwaarde.
In de theorie krijg je gemakkelijk cirkelredeneringen. Waarom valt een steen? Omdat de zwaartekracht eraan trekt. Waarom is er de zwaartekracht? Omdat een steen valt. Je hebt vaste gegevenheden nodig waar je vanuit kunt gaan, net zoals je axioma’s nodig hebt voor een deductieve redenering.
De wetenschappelijke methode is in de praktijk nauwelijks hanteerbaar. In de natuurkunde trekt men zich daarom van deze methode weinig aan. Je krijgt in je studie geen les in kennisleer of methodiek. Natuurkundigen zijn wat methode en metafysica betreft anarchistisch.
De grote doorbraak van de Newtonse mechanica berust op de introductie van iets metafysisch (krachten), dwars tegen de filosofische trend in. Einstein ontwikkelt de relativiteitstheorie door uit te gaan van een onwrikbaar vertrouwen in objectiviteit. Dat maakt hem ongeschikt voor de quantummechanica. Maar gelukking zijn er ook natuurkundigen die daar geen last van hebben. Heisenberg ontwikkeld zijn model voor de quantummechanica, door uit te gaan van een radiaal logisch positivisme. Enzovoort. Natuurkundigen spelen met metafysica.
Objectiviteit
Als waarnemer en het object van waarneming niet uit elkaar getrokken kunnen worden, dan is niets meer objectief. Een correspondentie theorie van de waarheid zoekt naar een mogelijkheid om waarnemer en object te scheiden. Het is altijd gemakkelijk kritiek te hebben om de kennisclaims van een ander. De constatering dat je waarnemer en het object van waarneming niet uit elkaar kunt trekken, is geen nieuwe gedachte. Maar wat dan? Wetenschappers roeien met de riemen die ze hebben. Met al teveel scepticisme kom je nergens.
Jan_billeman neemt de sceptische positie in. Dat is altijd gemakkelijk. Denk aan discussies over het bestaan van God. De gelovigen wringt zich in allerlei bochten om het bestaan van God aannemelijk te maken en de ongelovigen roept alleen: bewijs? Hetzelfde probleem heb je met het objectieve bestaan van de wereld. Uiteindelijk heb je aan scepticisme alleen ook niets. Als het probleem, dat je object en waarnemer niet kunt scheiden, gebruikt om iedere positieve bewering af te schieten, dan heb ik daar geen waardering voor.
Primo Levi heeft de holocaust overleefd en probeert na WOII de draad weer op te pakken. Kan hij zeggen wat er in de kampen is gebeurd, zonder positieve beweringen te doen? Kun je dat afdoen met de bewering, dat hij uitgaat van een naïef en misplaatst idee van objectiviteit.
Je ontdoen van metafysisch gewauwel kan heel bevrijdend zijn. Je kunt boeken volschrijven over de ongeoorloofde veronderstellingen van anderen. Maar dat houdt een keer op en de volgende generatie zal verder moeten met wat daarvoor in de plaats is gekomen. Als dat uitsluit dat je nog iets kan beweren, dan blijkt het weer heel bevrijdend te zijn om je daar niets van aan te trekken.
Er zijn veel bevrijdende bewegingen geweest. De verwerping van Aristoleles in de 17e eeuw. Decartes wilde opnieuw beginnen. Eerst radicale twijfel en daarna de boel weer opbouwen, met alleen ideeën die helder een duidelijk zijn. Maar dat ging niet lang goed. Het logisch positivisme is een soortgelijke beweging. Weg met al het metafysische gewauwel. Maar dat bleek niet zo gemakkelijk. Het pragmatisme van nu is soortelijk. Het omverschoppen is makkelijk. Maar dan? Ik vraag me af wie er nu naïef is.
In deze tijd domineert het bedrijfsleven. Daar is men zeer pragmatisch. Zelfs met leugens kun je geld verdienen. Als je het spel niet meespeelt, leg je het loodje. MI speelt de tijdgeest een grootte rol in de aantrekkingskracht van het pragmatisme. Het gaat ten koste van het idee van objectiviteit en waarden.
Ook daar komt uiteindelijk weer een reaktie op. Zoals Plato reageerde op de sofisten en Kant reageert op moreel sceptisisme. Die komen met een constructie visie. Als dat aanslaat, krijgt later weer een reaktie die het weer in twijfel trekt. Dat is vermoeiend. Metafysca kunt filosofen niet verwijten, dat is onvermijdelijk. Je kunt ze wel een soort Yin-Yang beweging verwijten (heen en weer, heen en weer).
Het idee dat je alles ziet in het licht van de taal, is een variant op het idee van een proces waar je zelf in zit. Bijvoorbeeld. Volgens de mechanica van Newton is de wereld een causaal proces model van deeltjes en een bewegingswet. Maar daar zit je zelf in. Het model is dus een gedachte in je hoofd, en dat hoofd bestaat bestaat uit die deeltjes en zijn gebonden aan de bewegingswet. Hoe geloofwaardig is dan dat model? Hetzelfde probleem.quote:Op dinsdag 12 oktober 2010 16:12 schreef jan_billeman het volgende:
[..]
Carnap zegt dat discussies over de taalkaders zelf zinloos zijn. Je zit namelijk altijd binnen het semantisch kader. Dus waar ben je nu eigenlijk mee bezig? Wat begrijp je niet aan het spel van de taal?
Dat wetenschappers spreken over waarheid, kennis, objectiviteit, etc. is dan toch meteen hilarisch![]()
Maar het is nu ook weer niet zo dat niets meer mogelijk is hoor, als je wetenschapper bent. Je moet alleen wel anders gaan spreken. Maar ach, maak dat je schoonmoeder maar eens wijs. Baat het niet dan schaadt het niet.
Waarheid is hier niet aan de orde. Natuurlijk maakt het ook geen drol uit. Je eet er geen boterham minder om.quote:Op dinsdag 12 oktober 2010 16:25 schreef deelnemer het volgende:
[..]
Het idee dat je alles ziet in het licht van de taal, is een variant op het idee van een proces waar je zelf in zit. Bijvoorbeeld. Volgens de mechanica van Newton is de wereld een causaal proces model van deeltjes en een bewegingswet. Maar daar zit je zelf in. Het model is dus een gedachte in je hoofd, en dat hoofd bestaat bestaat uit die deeltjes en zijn gebonden aan de bewegingswet. Hoe geloofwaardig is dan dat model? Hetzelfde probleem.
Men spreekt zo omdat het te vermoeiend is om voortdurend exact juist te formuleren. Het is net zoiets als 'ik-boodschappen. Je moet zeggen 'Ik vind ....". Dat is vermoeiend. Als je iets zegt, is het toch duidelijk dat jij dat vindt. Ja maar, je moet expliciet maken, dat je niet denkt dat het objectief waar is. Vermoeiend.
En er is meer. Het is heel goed verdedigbaar, dat teveel nadruk op je gebondenheid aan taal, je besef van je positie in de wereld verduisterd. De wereld is veel meer omvattend dan het bewuste weten. Dat kun je in deze taalfilosofische benadering niet goed formuleren. Daarvoor moet je de wereld als metafysisch uitgangspunt kiezen. Dan zie je de taal als een fenomeen in de wereld, ipv de wereld te zien in het licht van de taal. Beide zijn even waar.
Je ziet niet blijkbaar niet in dat je hier met twee metafysica's te maken hebt, die ieder in staat is om de ander te duiden in zijn eigen termen (een deelnemersperspectief en een waarheidsperspectief). Dat komt omdat jij ze beide als een talig ding ziet.quote:Op dinsdag 12 oktober 2010 19:03 schreef jan_billeman het volgende:
[..]
Waarheid is hier niet aan de orde. Natuurlijk maakt het ook geen drol uit. Je eet er geen boterham minder om.
Wat bedoel je met het bewuste weten? Dat is weer zo'n strontkar.
Waarom moeten er nou metafysische uitgangspunten zijn? Ik denk dat dat de hele vraag is. Ik zou het bestaan van feiten en kennis niet zozeer willen ontkennen, het hangt er dan vanaf wat je als zodanig formuleert natuurlijk.quote:Op dinsdag 12 oktober 2010 16:25 schreef deelnemer het volgende:
[..]
Het idee dat je alles ziet in het licht van de taal, is een variant op het idee van een proces waar je zelf in zit. Bijvoorbeeld. Volgens de mechanica van Newton is de wereld een causaal proces model van deeltjes en een bewegingswet. Maar daar zit je zelf in. Het model is dus een gedachte in je hoofd, en dat hoofd bestaat bestaat uit die deeltjes en zijn gebonden aan de bewegingswet. Hoe geloofwaardig is dan dat model? Hetzelfde probleem.
Men spreekt zo omdat het te vermoeiend is om voortdurend exact juist te formuleren. Het is net zoiets als 'ik-boodschappen. Je moet zeggen 'Ik vind ....". Dat is vermoeiend. Als je iets zegt, is het toch duidelijk dat jij dat vindt. Ja maar, je moet expliciet maken, dat je niet denkt dat het objectief waar is. Vermoeiend.
En er is meer. Het is heel goed verdedigbaar, dat teveel nadruk op je gebondenheid aan taal, je besef van je positie in de wereld verduisterd. De wereld is veel meer omvattend dan het bewuste weten. Dat kun je in deze taalfilosofische benadering niet goed formuleren. Daarvoor moet je de wereld als metafysisch uitgangspunt kiezen. Dan zie je de taal als een fenomeen in de wereld, ipv de wereld te zien in het licht van de taal. Beide zijn even waar.
Als taalkader zelf een woord is in een taalspel, dan is het niet beter dan ieder ander woord.quote:Op dinsdag 12 oktober 2010 22:56 schreef sneakypete het volgende:
[..]
Waarom moeten er nou metafysische uitgangspunten zijn? Ik denk dat dat de hele vraag is. Ik zou het bestaan van feiten en kennis niet zozeer willen ontkennen, het hangt er dan vanaf wat je als zodanig formuleert natuurlijk.
Carnap ging het er om dat je binnen een taalkader (een serie definities waarover overeenstemming bestaat) opereert. Het is niet mogelijk om daaruit te stappen en te vragen: is dat wel zo?
Wanneer je dat doet maai je nu juist de grond onder je eigen voeten weg.
Daarom stelde hij het in een pragmatisch licht: Je kunt er voor kiezen om definities ter discussie te stellen maar dat heeft geen zin. Wil je ergens komen, moet je die maar accepteren en kijken wat er uit komt. Eindeloos zoeken naar gronden, dat is het zinloze aspect.
Jij kunt al het zinvolle op het bordje van de wetenschap schuiven, maar daarmee krijgen wetenschappers het op hun bordje geschoven. Als wetenschapper kan ik niet zonder metafysische speculatie.quote:Wanneer je dus even ophoudt met 'filosoferen' en gewoon aan de slag gaat, je er niet meer om bekommert, blijkt het allemaal niet zo ingewikkeld te zijn. Dat wordt het pas wanneer je alles continue tot op de bodem wilt uitzoeken. Filosofie is dus per definitie een extreme vorm van scepticisme. En dat maakt het juist tot zo'n onmogelijke opgave. Daarnaast is het natuurlijk zo dat de filosofie antwoorden zoekt op vragen die ofwel reeds beantwoord(baar) zijn door de wetenschap, ofwel middels de filosofische methode(n) onbeantwoordbaar en dus zinloos.
Dat ben ik met je eens. Maar er zijn nog andere scheidingen. Er is geen scheiding tussen ‘ik’ en lichaam, maar wel een scheiding tussen mijn-lichaam en niet-mijn-lichaam (bijvoorbeeld een berg). Er is een scheiding tussen kennis en mijn kennis. Er is een scheiding tussen ‘de kennis van toen’ en ‘de kennis van nu’.quote:Door de inzichten op het gebied van taal (en de beperkingen die het opwerpt) kunnen we de beperkingen van de filosofie in kaart brengen. Dat is geen manco dat we vervolgens moeten fixen, maar een aanwijzing dat het misschien niet nodig is om al die eeuwenoude metafysische 'problemen' onder de loep te nemen.
Daarnaast draait het bij Oudemans' reductie (in navolging van oa Carnap) dus om het volgende:
De aard der dingen, dat is hun naam. Ontologie blijkt dus te reduceren tot naamgeving, semantiek. Dan valt de scheiding tussen subject en object weg. Ik en mijn lichaam bijv., waarom een scheiding postuleren? Die is er niet. Dat wil niet zeggen dat je van mij niet meer het woord 'ik' mag gebruiken (lijkt me niet erg zinvol), maar het heeft geen zin om te filosoferen over die 'ik'.
What’s in a name. De tafel is een ding met een massa, locatie, hoogte, lengte en breedte. Deze ‘eigenschappen’ duiden relaties aan. Hoe je het ook noemt, dat redeneer je nooit weg. Het woord tafel als een verwijzing naar een concreet fysiek object buiten jezelf houdt verband met tal van relaties. Je kunt bijvoorbeeld niet door de tafel heen lopen.quote:Vervolgens probeert Oudemans een stap verder te gaan. Die namen, woorden, bestaan als replicatieve identiteit. Ze bestaan voort als herhaling. Simpelweg: Zodra je een tafel geen tafel meer noemt, is het geen tafel meer. Dat klinkt flauw maar wat wil je er nog meer achter zoeken?
Hier gaat hij denken in termen van een proces. ‘Darwinisme’ is een bewegingswet. Dat beschrijft een patroon in de tijd. Dan gebruikt je het procesmodel. Ik noem dat metafysica. Je zou kunnen zeggen, dat Oudeman een statische metafysica vervangt door een dynamische metafysica. Dat doen natuurkundigen al sinds Newton. En ja, je zit in het proces: alles beweegt. Voor veel mensen is dat beangstigend, want als alles veranderd, wat is het dan. Wat blijkt. Je kunt niet ergens over nadenken, zonder ergens een vast punt te kiezen. Nu verleg je het vaste punt van de vaste naam (iets ding achtigs), naar de bewegingswet. Dan heb je een dynamische metafysica: een procesmodel.quote:Vervolgens plaatst hij dit in een darwinistisch licht: woorden leven en overleven. Ze zijn onderhevig aan variatie en selectie. Wat nuttig is blijft voortbestaan, wat (economisch) geen nut heeft overleeft niet. Dan merkt hij op dat hij gestuurd wordt door een darwinistische taal, die als het ware van haar aard blijk geeft via zichzelf. De taal is darwnistisch, maar omgekeerd is darwinisme ook een woord, een semantiek die ons denken nu bepaalt. Wat valt daarbij te denken?
Het is altijd verstandig te kijken naar de tijdsontwikkeling. Dan zie je patronen. Als je die wilt beschrijven, krijg je metataal of metafysica. Je kiest namelijk een positie buiten de semantiek van een bepaalde tijdsgeest. Dat noem ik een waarheidsperspectief.quote:Oudemans probeert op zijn beurt dan weer de filosofie een uitweg te bieden door voor te stellen een andere weg in te slaan (het proberen op te merken van woorden die sturen en een tijdsgeest bepalen, als ik het juist heb).
Door anders over de wereld te denken, veranderd er niets. Zoals de boeddhisten zeggen: je kunt niet uit de wereld vallen. Je hernoemt alleen maar. Weg met de oude metafysica, in komt de nieuwe metafysica.quote:Ik (en de meesten, denk ik) heb daar een dubbel gevoel bij. Het heeft iets beangstigends (waar sta ik dan? Wat moet ik aan met de filosofische kennis die ik dacht te bezitten?) maar ook iets bevrijdends (waarom zou ik me daar druk om maken?).
De mechanica is al een volledig ontwikkeld procesmodel. Daarbinnen kun je ‘Darwinsme’ helder beschrijven. Daar ruikt Oudemans alleen nog maar aan. Hij is nog maar net uit de statische manier van denken gestapt. Het procesmodel is de nieuwe metafysica.quote:Hopelijk is het je zo een beetje duidelijk, ik probeer nu en dan dus het 'probleem' te herhalen waar Oudemans op hamert. Wat valt er nog te filosoferen?
PS: Merk op dat 'mechanica' ook weer een woord is. Inderdaad doet dan zich hetzelfde voor, dat zie je zelf ook al in. Maar net zoals je dus niet de wetten der mechanica (zwaartekracht bijv.) zomaar kunt negeren, zo kun je dus ook niet buiten de taal treden wanneer je probeert iets filosofisch uit te drukken.
Taal is geen instrument.quote:Op dinsdag 12 oktober 2010 21:41 schreef deelnemer het volgende:
[..]
Je ziet niet blijkbaar niet in dat je hier met twee metafysica's te maken hebt, die ieder in staat is om de ander te duiden in zijn eigen termen (een deelnemersperspectief en een waarheidsperspectief). Dat komt omdat jij ze beide als een talig ding ziet.
Je kunt ze beide bekijken.
Als ik mijn metafysica beschrijf, mag je het niet reduceren tot die van jouw.
Jouw metafysica noem ik een deelnemersperspectief. Mijn metafysica kent twee complementaire perspectieven: een deelnemersperspectief en een waarheidsperspectief, die beide dezelfde wereld beschrijven. In het deelnemersperspectief (van binnenuit gezien) sta je in het teken van natuurlijke deelnemersbeperkingen (bijvoorbeeld, je kijkt via zintuigen naar de wereld en je begrijpt de wereld via de taal).
Het eerste perspectief wordt gezien vanuit een reeel gezichtspunt (dat ben je namelijk zelf). Het tweede perspectief beschrijft dezelfde wereld van buitenaf. Voor het tweede perspectief ontbreekt het gezichtspunt van waaruit je dat perspectief kunt zien (jouw voordurende bezwaar). Het is het resultaat van een collectiefproces van kennisvorming, gebaseerd op de mogelijkheden van het lichaam (zelf weer het resultaat van een evolutie proces en dus goed afgestemd) en het is altijd in de maak. Maar het ideaal is objectiviteit.
Jouw waarheidperspectief is een kopie van het deelnemersperspectief . Dat noem je realisme. Het is pragmatisch en kennis is wordt daarmee gereduceerd tot een instrument.
Juist omdat je in het taalkader zit kun je geen uitspraken doen over objectiviteit.quote:Op woensdag 13 oktober 2010 14:05 schreef deelnemer het volgende:
[..]
Als taalkader zelf een woord is in een taalspel, dan is het niet beter dan ieder ander woord.
Als taalkader zelf geen woord is, wat is het dan wel? Een objectief bestaand iets?
Je kunt nooit buiten een taalkader om iets zeggen; je zit erin gevangen. Dan is een taalkader een objectief bestaand iets. Want hoe kun je gevangen zitten in iets dat niet bestaat?
Is taalkader een object?quote:Op woensdag 13 oktober 2010 14:33 schreef jan_billeman het volgende:
[..]
Juist omdat je in het taalkader zit kun je geen uitspraken doen over objectiviteit.
Wat bedoel je nu met 'objectief bestaand'. Wat voegt de toevoeging 'objectief' toe? Bestaat iets ook als zijnde niet-objectief?quote:Op woensdag 13 oktober 2010 14:05 schreef deelnemer het volgende:
[..]
Als taalkader zelf een woord is in een taalspel, dan is het niet beter dan ieder ander woord.
Als taalkader zelf geen woord is, wat is het dan wel? Een objectief bestaand iets?
Je kunt nooit buiten een taalkader om iets zeggen; je zit erin gevangen. Dan is een taalkader een objectief bestaand iets. Want hoe kun je gevangen zitten in iets dat niet bestaat
Verduidelijk dat 'ns met een simpel voorbeeld. Welke metafysische speculaties zijn noodzakelijk? En wat is er metafysisch aan?quote:Jij kunt al het zinvolle op het bordje van de wetenschap schuiven, maar daarmee krijgen wetenschappers het op hun bordje geschoven. Als wetenschapper kan ik niet zonder metafysische speculatie.
Uiteraard kun je allerlei onderscheid maken. Maar jij spreekt van een deelnemersperspectief en een waarheidsperspectief. Dat herinnert mij aan de splitsing subject-object, of het Kantiaanse ding and sich und ding für mich. Kant wist al: het ding an sich is niet kenbaar, ontoegankelijk voor ervaring. Hoe kun jij dan opeens spreken van een waarheidsperspectief, los van je deelnemersperspectief?quote:Dat ben ik met je eens. Maar er zijn nog andere scheidingen. Er is geen scheiding tussen ‘ik’ en lichaam, maar wel een scheiding tussen mijn-lichaam en niet-mijn-lichaam (bijvoorbeeld een berg). Er is een scheiding tussen kennis en mijn kennis. Er is een scheiding tussen ‘de kennis van toen’ en ‘de kennis van nu’.
Het punt is dat het geen zin heeft om je af te vragen wat een tafel dan is. Dat is een quasivraag. Je kunt het gewoon opzoeken in de dikke van Dale en doorvragen is zinloos. Als je de filosofische vragen tot de kern reduceert, blijkt dat je die lijn kunt doortrekken, waardoor metafysische problemen schijnproblemen blijken.quote:What’s in a name. De tafel is een ding met een massa, locatie, hoogte, lengte en breedte. Deze ‘eigenschappen’ duiden relaties aan. Hoe je het ook noemt, dat redeneer je nooit weg. Het woord tafel als een verwijzing naar een concreet fysiek object buiten jezelf houdt verband met tal van relaties. Je kunt bijvoorbeeld niet door de tafel heen lopen.
Taal is een communicatiemiddel. Lichaamstaal een metafoor. Je kunt dat taal noemen, of niet. Dat is een kwestie van semantiek. Wat wil je hier verder mee zeggen? Overigens denk ik dat Oudemans darwinisme geen wet zou noemen, maar een semantiek die onze tijd(sgeest) bepaalt.quote:Hier gaat hij denken in termen van een proces. ‘Darwinisme’ is een bewegingswet. Dat beschrijft een patroon in de tijd. Dan gebruikt je het procesmodel. Ik noem dat metafysica. Je zou kunnen zeggen, dat Oudeman een statische metafysica vervangt door een dynamische metafysica. Dat doen natuurkundigen al sinds Newton. En ja, je zit in het proces: alles beweegt. Voor veel mensen is dat beangstigend, want als alles veranderd, wat is het dan. Wat blijkt. Je kunt niet ergens over nadenken, zonder ergens een vast punt te kiezen. Nu verleg je het vaste punt van de vaste naam (iets ding achtigs), naar de bewegingswet. Dan heb je een dynamische metafysica: een procesmodel.
Mijn punt is dat het procesmodel meer omvat dan de taal (taal is een subproces). Je kunt namelijk wel iets buiten taal om zeggen:
1. Lichaamstaal is ook taal (knipogen).
2. Gedrag is ook taal. Als iemand altijd betrouwbaar is, dan communiceert hij betrouwbaarheid.
3. Iedere interactie is taal. Als een boom te beklimmen is, dan communiceert hij dat door beklimbaar te zijn.
Dat je nooit iets kunt zeggen, buiten de taal om, klinkt tautologisch.
Wat is metafysica volgens jou? Misschien moeten we dit eerst even op orde krijgen.quote:Het is altijd verstandig te kijken naar de tijdsontwikkeling. Dan zie je patronen. Als je die wilt beschrijven, krijg je metataal of metafysica. Je kiest namelijk een positie buiten de semantiek van een bepaalde tijdsgeest. Dat noem ik een waarheidsperspectief.
Kortom, metafysica is bovenzintuiglijk, onempirisch. Hoe zou je je in 's hemelsnaam los kunnen maken van je zintuigen? Het wezen van de werkelijkheid, dus van de dingen, waar moet ik dat zoeken? Iets bestaat als naamgeving, als semantiek. Dat is de reductie van de metafysica, waardoor deze ontdaan wordt van haar bovennatuurlijke (en filosofische) gehalte.quote:Metafysica is de wijsgerige leer die niet de werkelijkheid onderzoekt zoals ze ons gegeven wordt uit zintuiglijke ervaring (fysica), maar op zoek gaat naar het wezen van die werkelijkheid en wat haar constitueert. Als zodanig beschouwd is metafysica ook de grondslag van de wetenschappen omdat die uitgaan van een zekere aanname over de aard van de werkelijkheid. Oorspronkelijk betekende de term Wat na de natuur (fysica) komt, gebaseerd op werken van Aristoteles die volgden op zijn 'Fysica'.
Het is vrijwel onmogelijk om je los te maken van metafysica, daar zit iets in. Maar je kunt op een gegeven moment constateren dat het zinloos is om te proberen erbij stil te staan en het te overdenken. Persoonlijk vind ik zelfs dat metafysische begrippen zinvol zijn in de levenspraktijk, maar niet als een fundament voor de wetenschappen (als iets dat de wetenschappen tot wetenschap kan maken), enkel als communicatiemiddel.quote:Door anders over de wereld te denken, veranderd er niets. Zoals de boeddhisten zeggen: je kunt niet uit de wereld vallen. Je hernoemt alleen maar. Weg met de oude metafysica, in komt de nieuwe metafysica.
Nut is een pragmatische term. Wat is nuttig? Je kunt dan misschien nog op twee manieren spreken:quote:De mechanica is al een volledig ontwikkeld procesmodel. Daarbinnen kun je ‘Darwinsme’ helder beschrijven. Daar ruikt Oudemans alleen nog maar aan. Hij is nog maar net uit de statische manier van denken gestapt. Het procesmodel is de nieuwe metafysica.
Dawinisme is zelforganisatie. Met de termen 'natuurlijke selectie' en 'nut' splits je het proces in 'dat wat adapteert' en 'dat wat selecteert'.
Hé, alweer zo'n semantische vraag!quote:
Ik denk niet dat dat zijn bedoeling was.quote:Jouw standpunt: een taalkader is geen object.
Dat vind ik helemaal niet zo vanzelfsprekend, en ben ik niet met je eens.quote:Op dinsdag 12 oktober 2010 22:56 schreef sneakypete het volgende:
De aard der dingen, dat is hun naam. Ontologie blijkt dus te reduceren tot naamgeving, semantiek. Dan valt de scheiding tussen subject en object weg. Ik en mijn lichaam bijv., waarom een scheiding postuleren? Die is er niet.
Ben je niet gewoon een variant?quote:Op woensdag 13 oktober 2010 20:28 schreef kleinduimpje3 het volgende:
[..]
Dat vind ik helemaal niet zo vanzelfsprekend, en ben ik niet met je eens.
Kan een machine zich bewust zijn van zichzelf, of pijn voelen, of gelukkig zijn? Volgens mij niet.
Kan een computer zich bewust zijn van zichzelf, of pijn voelen, of gelukkig zijn? Volgens mij niet.
Het lichaam lijkt me toch niet meer dan een materiële machine of computer, dus volgens mij ben ik niet het lichaam.
Een natuurkundige theorie, laten we zeggen de klassieke mechanica, is een metafysische speculatie. Het spreekt over krachten. Maar als er nooit over krachten gesproken was, dan bestonden ze niet. Newton sprak over de zwaartekracht. Stel dat Newton zo wijs was geweest er niet over te spreken........ Zoals je niet kunt praten over iets zonder taal, zo kun je niet praten over natuurkundige verschijnselen zonder een model.quote:Op woensdag 13 oktober 2010 19:03 schreef sneakypete het volgende:
[..]
Wat bedoel je nu met 'objectief bestaand'. Wat voegt de toevoeging 'objectief' toe? Bestaat iets ook als zijnde niet-objectief?
[..]
Verduidelijk dat 'ns met een simpel voorbeeld. Welke metafysische speculaties zijn noodzakelijk? En wat is er metafysisch aan?
Het lijkt op de splitsing subject-object. Het is de ‘inside view’ (of deelnemersperspectief) en de ‘outside view’ (of waarheidsperspectief). Wij denken binnen een taalkader. Dat is een formulering in een ‘outside view’. Want je hoort geen taalkaders. Volgens de ‘inside view’ bestaan deze dingen niet (is het metafysica). Maar er is ook behoefte aan een ‘outside view’, zodat je kunt zeggen, dat je denkt binnen een taalkader.quote:Uiteraard kun je allerlei onderscheid maken. Maar jij spreekt van een deelnemersperspectief en een waarheidsperspectief. Dat herinnert mij aan de splitsing subject-object, of het Kantiaanse ding and sich und ding für mich. Kant wist al: het ding an sich is niet kenbaar, ontoegankelijk voor ervaring. Hoe kun jij dan opeens spreken van een waarheidsperspectief, los van je deelnemersperspectief?
Hoe heb jij toegang tot dat 'waarheidsperspectief' en waarin onderscheidt het zich?
Dat is gewoon een slechte manier om het waarheidsperspectief in te vullen. Naar het wezen der dingen gaan zitten vragen, is onzin.quote:Het punt is dat het geen zin heeft om je af te vragen wat een tafel dan is. Dat is een quasivraag. Je kunt het gewoon opzoeken in de dikke van Dale en doorvragen is zinloos. Als je de filosofische vragen tot de kern reduceert, blijkt dat je die lijn kunt doortrekken, waardoor metafysische problemen schijnproblemen blijken.
Er is geluid dat je niet kunt horen. Er is licht dat je niet kunt zien. Er is een aardmagnetisch veld dat je niet kunt waarnemen. Dingen die te groot of te klein zijn, en ontwikkelingen die te langzaam of te snel gaan, vallen buiten de horizon van de deelnemer. Kunnen we daar dan nooit meer over praten?quote:Wat is metafysica volgens jou? Misschien moeten we dit eerst even op orde krijgen.
Op Wikipedia staat:
[..]
Kortom, metafysica is bovenzintuiglijk, onempirisch. Hoe zou je je in 's hemelsnaam los kunnen maken van je zintuigen? Het wezen van de werkelijkheid, dus van de dingen, waar moet ik dat zoeken? Iets bestaat als naamgeving, als semantiek. Dat is de reductie van de metafysica, waardoor deze ontdaan wordt van haar bovennatuurlijke (en filosofische) gehalte.
Ja, en een zenuwstelsel bestaat uit protonen, neutronen en elektronen.quote:Op woensdag 13 oktober 2010 20:39 schreef sneakypete het volgende:
[..]
Ben je niet gewoon een variant?
Gevoelens, die hangen volgens de wetenschap samen met je zenuwstelsel. Computers hebben geen zenuwen, althans niet zoals wij. Logisch dat ze niets voelen.Maar wil dat zeggen dat je kunt uitgaan van een 'ziel' in een lichaam?
Je zegt dat je je niet kunt losrukken van de taal. Dan heb je toch één ware uitspraak. Waar komt die vandaan?quote:Op woensdag 13 oktober 2010 19:10 schreef sneakypete het volgende:
[..]
Hé, alweer zo'n semantische vraag!
[..]
Ik denk niet dat dat zijn bedoeling was.
Het gaat hier om:
Wanneer je wilt spreken over iets veronderstel je eigenlijk dat je je kunt losrukken van de taal. Stel je zit in een gebouw en besluit er uit te gaan en het van de buitenkant te bekijken. Dat kun je. Kan dat ook met taal?
Ander voorbeeld:
Op mijn werk heeft de manager een kantoor op zo'n 3 meter hoogte. Hierdoor kan hij het magazijn overzien en zien wat de werknemers zoal aan het doen zijn. Als ik daar ga staan zie ik het ook. Maar stel je nu voor dat de werkvloer de taal is die je omgeeft. Kun je dit dan ook? Waar staat dat kantoor dan?
Kun je er buiten stappen en vervolgens iets zinnigs er over zeggen, of blijf je gebonden aan en gestuurd door hetgene je dacht te kunnen overzien?
|
Forum Opties | |
---|---|
Forumhop: | |
Hop naar: |