W&T Wetenschap & Technologie
Een plek om te discussiëren over wetenschappelijke onderwerpen, wetenschappelijke problemen, technologische projecten en grootse uitvindingen.
Google maar es op "virtueel deeltje", misschien dat het je wat duidelijk wordt. Een ietwat technischer stukje, maar nog steeds conceptueel, kun je b.v. hier vinden: Chuck Norris en virtuele deeltjes.quote:Op woensdag 4 juli 2012 14:04 schreef MAHL het volgende:
[..]
Ik dacht dat alles aan de energierelatie van Einstein moest voldoen? Of gaat dit niet meer op als je naar de zeer kleine deeltjes gaat kijken?
Nee, ik werk meer op zwaartekrachtquote:Is dit trouwens jou gebied waarin je promotiewerk doet, Haushofer?
Ik schrijf boeken over wetenschap en filosofie!
https://www.epsilon-uitga(...)e-tijd-materie/10996
https://www.spectrumboeke(...)k-niet-9789000386765
https://www.spectrumboeke(...)tronen-9789000395071
https://www.epsilon-uitga(...)e-tijd-materie/10996
https://www.spectrumboeke(...)k-niet-9789000386765
https://www.spectrumboeke(...)tronen-9789000395071
Het 'aantal negens' in zekerheid/nauwkeurigheid volgens mij, m.a.w. er is 99.999% kans dat de waarneming niet op toeval berustquote:
Ik in een aantal worden omschreven: Ondernemend | Moedig | Stout | Lief | Positief | Intuïtief | Communicatief | Humor | Creatief | Spontaan | Open | Sociaal | Vrolijk | Organisator | Pro-actief | Meedenkend | Levensgenieter | Spiritueel
Kun je dan zeggen dat wanneer een deeltje een massa van X heeft. De waarde van het higgs deeltje X isquote:Op woensdag 4 juli 2012 13:59 schreef Haushofer het volgende:
[..]
Je moet het ongeveer zo zien. Het Higgs is een zogenaamd virtueel deeltje. Dat betekent dat het niet direct gemeten kan worden, niet aan de energierelatie van Einstein voldoet, maar wel een massa heeft. Bepaalde processen zullen sterk naar voren komen wanneer de energie van een botsingsexperiment de massa van het Higgsdeeltje gaat benaderen. Op die manier kunnen ze de massa vinden.
Nop want 1 sigma (standaard afwijking) is 68%, maar dan gaat het al wel snel naar de 99%. Het heeft te maken met de kans dat het voorkomt en in statistische testen ga je kijken wat de kans is dat wat je ziet toeval is of niet. Bij 4.9SD is de kans 1 in 1.000.000 dat het toeval is en daarmee kun je wel concluderen dat wat je ziet komt door je hypothese.quote:Op woensdag 4 juli 2012 14:08 schreef eleusis het volgende:
[..]
Het 'aantal negens' in zekerheid/nauwkeurigheid volgens mij, m.a.w. er is 99.999% kans dat de waarneming niet op toeval berust
quote:
[..]
Het levert fundamentele kennis op. Dat lijkt me al nuttig an sich.
Hier komt het dus op neer?quote:Some of you will inevitably (and fairly) ask: This may be inspirational, but what good is all this to society, in a practical sense? You may not like the answer, but you should. History shows that the societal benefits of research into fundamental questions often do not emerge for decades, even a century. I suspect you used a computer today; I doubt that, when Thompson discovered the electron in 1897, anyone around him could have guessed at the huge change in society that electronics would bring about. We cannot hope to imagine the technology of the next century, or to envision how seemingly esoteric knowledge gained today may impact the distant future. An investment into fundamental research is always a bit of an educated gamble. But at worst, we are very likely to learn something about nature that is deep, and has many unforeseen implications. Such knowledge, though without clear monetary value, is (in both senses) priceless. "
Ja
Wetenschap is vaak geen lineair proces, als in "deze toepassing lijkt ons leuk, laten we daar het desbetreffende onderzoek naar doen". Het kent veel zijwegen en kronkelpaden.
Wetenschap is vaak geen lineair proces, als in "deze toepassing lijkt ons leuk, laten we daar het desbetreffende onderzoek naar doen". Het kent veel zijwegen en kronkelpaden.
Ik schrijf boeken over wetenschap en filosofie!
https://www.epsilon-uitga(...)e-tijd-materie/10996
https://www.spectrumboeke(...)k-niet-9789000386765
https://www.spectrumboeke(...)tronen-9789000395071
https://www.epsilon-uitga(...)e-tijd-materie/10996
https://www.spectrumboeke(...)k-niet-9789000386765
https://www.spectrumboeke(...)tronen-9789000395071
Ik snap wel wat je zegt, ik vind het alleen jammer dat het eigenlijk niet mogelijk is om de potentiele uitkomsten die deze ontdekking biedt met praktische voorbeelden weer te gevenquote:
Ja
Wetenschap is vaak geen lineair proces, als in "deze toepassing lijkt ons leuk, laten we daar het desbetreffende onderzoek naar doen". Het kent veel zijwegen en kronkelpaden.
Zo blijft het vooral voor wetenschappers een enorm belangrijke ontdekking, de 'gewone man' kan er momenteel zo weinig mee. Uiteraard zijn de wetenschappers uiteindelijk wel degenen die het praktische nut zullen inzien en gaan toepassen in onderzoek waar de gewone man in de toekomst wel iets aan heeft, dus wat dat betreft heeft iedereen reden tot vreugde. Maar ik had graag wat 'Star Trek-toepassingen' gehoord, niets fascinerender dan naar de toekomst uitkijken!
Leuke blog om te lezen, trouwens:
Resonaances.
Resonaances.
quote:10:58 The party's over now. It was a beautiful day, a historical day, the great triumph of science. Now I'm going to sleep the night off, and tonight we're all gonna celebrate, drink, and make out. Thank you.
10:57 Funny that nobody asks about the loose cable ;-)
10:56 Higgs says: "I'm glad it happened in my lifetime".
10:47 Got carried away, no underwear was thrown on the stage... neither bras, sadly.
10:46 Standing ovations, screams and shouts, the audience throwing bras and underwear at the stage.
10:44 "I think we have it", concludes the DG. "We have a discovery of a Higgs boson, but which one"?
10:42 In summary, both ATLAS and CMS clearly see a Higgs boson in 2 channels: the diphoton and ZZ 4-lepton. Combining those two, the significance of the Higgs signal is 5.0 sigma in both experiments.
Ik schrijf boeken over wetenschap en filosofie!
https://www.epsilon-uitga(...)e-tijd-materie/10996
https://www.spectrumboeke(...)k-niet-9789000386765
https://www.spectrumboeke(...)tronen-9789000395071
https://www.epsilon-uitga(...)e-tijd-materie/10996
https://www.spectrumboeke(...)k-niet-9789000386765
https://www.spectrumboeke(...)tronen-9789000395071
OK, nooit geweten dat men dat in standaarddeviaties uitdrukt, ik dacht aan 'six sigma'quote:
[..]
Nop want 1 sigma (standaard afwijking) is 68%, maar dan gaat het al wel snel naar de 99%. Het heeft te maken met de kans dat het voorkomt en in statistische testen ga je kijken wat de kans is dat wat je ziet toeval is of niet. Bij 4.9SD is de kans 1 in 1.000.000 dat het toeval is en daarmee kun je wel concluderen dat wat je ziet komt door je hypothese.
Nice!
Ik in een aantal worden omschreven: Ondernemend | Moedig | Stout | Lief | Positief | Intuïtief | Communicatief | Humor | Creatief | Spontaan | Open | Sociaal | Vrolijk | Organisator | Pro-actief | Meedenkend | Levensgenieter | Spiritueel
Six sigma heeft te maken met aantal fouten die tijdens productie proces voorkomen. Zes standaard deviatie is gelijk aan 3,4 in een miljoen, dus 3,4 fouten in een miljoen.quote:
[..]
OK, nooit geweten dat men dat in standaarddeviaties uitdrukt, ik dacht aan 'six sigma'
When the student is ready, the teacher will appear.
When the student is truly ready, the teacher will disappear.
When the student is truly ready, the teacher will disappear.
Op
07-09-2012
‘De LHC kan verborgen dimensies aantonen’
Interview met theoretisch natuurkundige Lisa Randall
Extra dimensies lijken misschien uit het sciencefiction genre te komen, maar volgens de beroemde natuurkundige Lisa Randall kunnen ze werkelijkheid zijn. In een gesprek met Kennislink vertelt ze waarom, en laat ze haar licht schijnen op de recente vondst van het Higgsdeeltje.
Lisa Randall verschijnt veel in de media om over natuurkunde te vertellen. Afbeelding: © Wikimedia Commons
Kijk om je heen en je kunt niet anders concluderen dan dat de wereld bestaat uit drie dimensies: voor/achter, links/rechts en boven/beneden, simpel gezegd. En dan heb je nog de tijd als vierde dimensie en is het verhaal wel compleet, toch?
Niet volgens de Amerikaanse theoretisch natuurkundige prof.dr. Lisa Randall. Volgens haar bevat ons universum extra dimensies; misschien wel oneindig groot, maar onzichtbaar voor ons. Met dit theoretisch model verwierf ze in één klap internationale faam. En uit het feit dat ze sindsdien één van de meest geciteerde natuurkundigen is, blijkt wel dat men haar zeer serieus neemt.
Wie is Lisa Randall?
Lisa Randall is één van de meest invloedrijke theoretici binnen de natuurkunde ter wereld. Aan de Harvard Universiteit houdt ze zich bezig met deeltjesfysica en kosmologie, ofwel de ‘fundamentele bouwstenen van de materie en de krachten daartussen’, zoals ze het zelf verwoord. Ze richt zich met name op natuurkunde die ‘verder gaat’ dan het Standaardmodel, zoals donkere materie, supersymmetrie en – meest bekend – extra dimensies. Ze was de eerste vrouw die als professor in de theoretische natuurkunde werd aangesteld op MIT en Harvard. Ze heeft talloze prijzen en erkenningen gekregen en behoorde volgens Time Magazine in 2007 tot ’s werelds 100 meest invloedrijke personen. Randall verschijnt regelmatig in de media en schreef twee populair-wetenschappelijke boeken over haar theorieën. Onlangs bracht ze een e-book uit over de ontdekking van het Higgsdeeltje.
Lokaal 3D-eiland
Het concept van meerdere, verborgen dimensies stamt al uit de jaren twintig van de vorige eeuw. De Duitse natuurkundige Theodor Kaluza deed een poging Maxwells wetten van elektromagnetisme te verenigen met de algemene relativiteitstheorie van Einstein. Hij voegde daartoe een vijfde dimensie in, waarna de Zweedse natuurkundige Oskar Klein berekende dat deze zo klein moet zijn opgerold, dat we deze niet kunnen zien.
Het idee van Kaluza en Klein bleef lang onaangeroerd op de plank liggen, tot in de jaren tachtig met de opkomst van supersymmetrie en snaartheorie het concept van extra dimensies nieuw leven werd ingeblazen. Lang bleef het beeld van extra dimensies er een van ultrakleine, opgerolde ruimtes. Totdat Randall, samen met collega Raman Sundrum, een revolutionair model presenteerde waaruit bleek dat extra dimensies ook oneindig groot, doch onzichtbaar kunnen zijn. Tot grote opwinding van natuurkundigen hield hun model de natuurwetten van onze driedimensionale wereld in stand, ondanks de aanwezigheid van extra dimensies.
Kort daarna kwam het duo tot een nog intrigerendere conclusie, namelijk dat het universum op bepaalde plaatsen drie dimensies kan hebben, terwijl andere plaatsen meerdere dimensies bevatten. Wij zouden dus op een lokaal ‘3D-eiland’ kunnen leven binnen een hogerdimensionaal universum.
Snaartheorie beschrijft ook meerdere, opgevouwen dimensies, zoals hier afgebeeld. Maar Randall noemt zichzelf nadrukkelijk geen ‘snaartheoreet’. Afbeelding: © Wikimedia Commons
Dat zijn ideeën die voor de gewone sterveling moeilijk te bevatten zijn. Randall is de eerste om dat toe te geven als Kennislink haar spreekt tijdens een wetenschappelijk congres in Dublin. “Ik snap dat zulke ideeën in eerste instantie vrij esoterisch of magisch kunnen overkomen, en weinig te maken lijken te hebben met de werkelijkheid. Maar theorie gaat altijd samen met experimenten, en die interactie heeft geleid tot het beeld dat we tegenwoordig hebben van de natuur.”
Waarom hogere dimensies?
Hogere dimensies moeten we dus serieus nemen, maar even voor ons begrip: wat moeten we ons daarbij voorstellen? “Daar kun je je niets bij voorstellen”, is het resolute antwoord van Randall. “Er bestaan wel analogieën over hoe een verborgen dimensie kan bestaan, maar je kunt ze niet afbeelden.” Overigens ziet Randall dat niet als een probleem. “Ik hoef niet te weten hoe een hogerdimensionaal object eruit ziet, alleen óf het kan bestaan.”
De reden om extra dimensies te overwegen is dat ze een oplossing bieden voor het zogeheten ‘hierarchy problem’, simpel gezegd het raadsel waarom de zwaartekracht zo zwak is vergeleken met de andere fundamentele krachten, de elektromagnetische kracht en de sterke en zwakke kernkrachten. Ook al voelt de zwaartekracht niet zwak – zeker als je een hoge berg opfietst – zijn invloed is relatief klein als je je realiseert dat een kleine magneet een paperclip kan optillen ondanks dat de hele aarde er aan trekt.
Hoe kun je verborgen dimensies voorstellen? Neem een mier die over een dun stuk touw kan lopen. Van veraf lijkt het touw een dunne 1-dimensionale lijn waarover de mier alleen voor- of achteruit kan lopen (blauwe pijl). Als je inzoomt, dan zie je dat de mier ook rondom het touw kan lopen (rode pijl). Deze tweede, extra dimensie komt dan pas tevoorschijn. Afbeelding: © Einstein Online
“Volgens ons model kan de zwaartekracht zich verspreiden over meerdere dimensies. Omdat het zich voornamelijk in andere, verborgen dimensies bevindt, is de kracht bij ons zo zwak”, legt Randall uit. Zijn verborgen dimensies de beste oplossing voor dit probleem? “Ik weet niet of het de beste verklaring is, er zijn er niet zoveel. Zo heb je bijvoorbeeld ook nog supersymmetrie, waar experimenten nu naar zoeken. Uiteindelijk hoef ik niet te bepalen welke beter is, we weten het pas als we het in experimenten zien.”
De LHC-deeltjesversneller kan uitkomst bieden als het gaat om het bewijzen van verborgen dimensies. Afbeelding: © CERN
LHC kan helpen
Kun je verborgen dimensies ooit aantonen? "Jazeker, men zoekt er zelfs naar in de Large Hadron Collider (LHC) ", zegt Randall. “Het gaat om zogeheten ‘Kaluza-Kleindeeltjes’ die door hogere dimensies reizen. Ze lijken op de deeltjes die we kennen, maar dan met een grotere massa. Als de LHC wordt geupgrade naar hogere energieën (mogelijk rond 2020, red.) wordt de kans groter dat we ze vinden. Misschien zijn ze te zwaar voor het bereik waarin de LHC kan kijken, daar maak ik me wel zorgen om. We zoeken daarom ook manieren om ze met indirect bewijs aan te tonen.”
Randall is erg enthousiast over de LHC-deeltjesversneller als instrument om nieuwe natuurkunde aan te tonen. Ze verwacht er veel van de komende jaren. Ze was dan ook zeer in haar nopjes toen begin juli de aankondiging werd gedaan dat het Higgsdeeltje zeer waarschijnlijk gevonden was. “Absoluut, en het is ook goed dat zo’n onderwerp groot in het nieuws kwam. Als mensen willen we graag vooruitgang, dat maakt ons optimistisch. En het feit dat het om een internationale samenwerking gaat is erg inspirerend.”
De voorkant van het nieuwe e-book van Lisa Randall, zojuist verschenen.
Higgs-ontdekking
Op het moment dat Kennislink haar spreekt legt ze de laatste hand aan een e-book dat de ontdekking van het Higgsdeeltje moet duiden. Iets wat overigens duidelijk merkbaar is in het gesprek. Ze maakt een gestresste indruk en houdt haar telefoon angstvallig in de gaten om regelmatig het gesprek te onderbreken voor een berichtje. “Het is een drukke periode met veel afspraken”, verontschuldigt ze zich om vervolgens, terwijl ze een bericht typt, over haar boek verder te praten. “In het e-book, genaamd Higgs Discovery: The Power of Empty Space ga ik in op wat de ontdekking betekent, wat het deeltje en het mechanisme erachter is en hoe de ontdekking tot stand kwam.”
Ontdekking? Is ze daar al van overtuigd? De wetenschappers van de LHC weten namelijk nog niet helemaal zeker wat ze precies voor nieuw deeltje ontdekt hebben. “Ja, daar ben ik van overtuigd”, zegt ze stellig. “We moeten inderdaad nog even afwachten wat ze precies voor Higgsdeeltje gevonden hebben. Maar zelfs als het een Standaardmodel-Higgs zou zijn (de simpelste vorm van een Higgsdeeltje, één die beschreven wordt door het Standaardmodel, red.), betwijfel ik of dat het hele verhaal is. Mochten de eigenschappen hiervan afwijken, zou dat natuurlijk een interessantere aanwijzing zijn. We weten niet wat het zal worden.”
Vindt ze het stiekem niet jammer dat het de Tevatron (de Amerikaanse deeltjesversneller van Fermilab) niet lukte het Higgsdeeltje als eerst te vinden? “Natuurlijk had ik graag gezien dat de Tevatron nog draaide, maar de LHC is een veel krachtigere machine. De Tevatron was een geweldige machine waarbij technologie is ontwikkeld die ook in de LHC gebruikt wordt. Maar ik maak me wel zorgen om de toekomst nu de versneller is gesloten. Wat gaan we doen op de lange termijn? Niets? In de VS ligt wel een plan om iets met deeltjesfysica bij Fermilab te gaan doen, maar dat is nog erg onzeker.”
In haar vrije tijd wil Lisa Randall nog wel eens een stukje klimmen. Afbeelding: © Lisa Randall
Wetenschap populariseren
Haar e-book is in feite een aanvulling op een boek dat ze schreef in 2011, Knocking on Heavens Door, één van de twee populair-wetenschappelijke boeken die van haar hand verschenen over de natuurkunde die haar zo interesseert. Ook verschijnt ze regelmatig op radio en tv. Vindt Randall het belangrijk dat wetenschappers zo naar buiten treden? “Ja, als een aantal het doen. Ik vind niet dat iedereen dat moet doen, maar er is een verantwoordelijkheid binnen de gemeenschap om informatie naar buiten te brengen. Wetenschap is ingewikkeld en mensen begrijpen het niet tenzij iemand de moeite neemt om het uit te leggen.”
Zelf doet ze het vooral om het plezier dat ze heeft in het schrijven, niet om mensen over te halen ook de wetenschap in te gaan. “Dat is een leuke bijkomstigheid, maar ik heb zelf ook niet voor wetenschap gekozen omdat anderen dat deden. Ik vind het leuk om te doen, maar er zit ook een prijs aan, want je kunt minder wetenschap doen. Ik moet er heel hard voor werken.” Iets wat in het gesprek duidelijk zichtbaar was. Na afloop kan ze er niet snel genoeg weer mee door gaan. Haar eigen dimensie in.
Van de boeken van Lisa Randall zijn ooit Nederlandse vertalingen verschenen, maar die zijn nu vrijwel nergens meer te krijgen. De Engelstalige boeken, inclusief haar laatste e-book, zijn in Nederland wel verkrijgbaar, bijvoorbeeld bij Bol.com.
(Kennsilink)
‘De LHC kan verborgen dimensies aantonen’
Interview met theoretisch natuurkundige Lisa Randall
Extra dimensies lijken misschien uit het sciencefiction genre te komen, maar volgens de beroemde natuurkundige Lisa Randall kunnen ze werkelijkheid zijn. In een gesprek met Kennislink vertelt ze waarom, en laat ze haar licht schijnen op de recente vondst van het Higgsdeeltje.
Lisa Randall verschijnt veel in de media om over natuurkunde te vertellen. Afbeelding: © Wikimedia Commons
Kijk om je heen en je kunt niet anders concluderen dan dat de wereld bestaat uit drie dimensies: voor/achter, links/rechts en boven/beneden, simpel gezegd. En dan heb je nog de tijd als vierde dimensie en is het verhaal wel compleet, toch?
Niet volgens de Amerikaanse theoretisch natuurkundige prof.dr. Lisa Randall. Volgens haar bevat ons universum extra dimensies; misschien wel oneindig groot, maar onzichtbaar voor ons. Met dit theoretisch model verwierf ze in één klap internationale faam. En uit het feit dat ze sindsdien één van de meest geciteerde natuurkundigen is, blijkt wel dat men haar zeer serieus neemt.
Wie is Lisa Randall?
Lisa Randall is één van de meest invloedrijke theoretici binnen de natuurkunde ter wereld. Aan de Harvard Universiteit houdt ze zich bezig met deeltjesfysica en kosmologie, ofwel de ‘fundamentele bouwstenen van de materie en de krachten daartussen’, zoals ze het zelf verwoord. Ze richt zich met name op natuurkunde die ‘verder gaat’ dan het Standaardmodel, zoals donkere materie, supersymmetrie en – meest bekend – extra dimensies. Ze was de eerste vrouw die als professor in de theoretische natuurkunde werd aangesteld op MIT en Harvard. Ze heeft talloze prijzen en erkenningen gekregen en behoorde volgens Time Magazine in 2007 tot ’s werelds 100 meest invloedrijke personen. Randall verschijnt regelmatig in de media en schreef twee populair-wetenschappelijke boeken over haar theorieën. Onlangs bracht ze een e-book uit over de ontdekking van het Higgsdeeltje.
Lokaal 3D-eiland
Het concept van meerdere, verborgen dimensies stamt al uit de jaren twintig van de vorige eeuw. De Duitse natuurkundige Theodor Kaluza deed een poging Maxwells wetten van elektromagnetisme te verenigen met de algemene relativiteitstheorie van Einstein. Hij voegde daartoe een vijfde dimensie in, waarna de Zweedse natuurkundige Oskar Klein berekende dat deze zo klein moet zijn opgerold, dat we deze niet kunnen zien.
Het idee van Kaluza en Klein bleef lang onaangeroerd op de plank liggen, tot in de jaren tachtig met de opkomst van supersymmetrie en snaartheorie het concept van extra dimensies nieuw leven werd ingeblazen. Lang bleef het beeld van extra dimensies er een van ultrakleine, opgerolde ruimtes. Totdat Randall, samen met collega Raman Sundrum, een revolutionair model presenteerde waaruit bleek dat extra dimensies ook oneindig groot, doch onzichtbaar kunnen zijn. Tot grote opwinding van natuurkundigen hield hun model de natuurwetten van onze driedimensionale wereld in stand, ondanks de aanwezigheid van extra dimensies.
Kort daarna kwam het duo tot een nog intrigerendere conclusie, namelijk dat het universum op bepaalde plaatsen drie dimensies kan hebben, terwijl andere plaatsen meerdere dimensies bevatten. Wij zouden dus op een lokaal ‘3D-eiland’ kunnen leven binnen een hogerdimensionaal universum.
Snaartheorie beschrijft ook meerdere, opgevouwen dimensies, zoals hier afgebeeld. Maar Randall noemt zichzelf nadrukkelijk geen ‘snaartheoreet’. Afbeelding: © Wikimedia Commons
Dat zijn ideeën die voor de gewone sterveling moeilijk te bevatten zijn. Randall is de eerste om dat toe te geven als Kennislink haar spreekt tijdens een wetenschappelijk congres in Dublin. “Ik snap dat zulke ideeën in eerste instantie vrij esoterisch of magisch kunnen overkomen, en weinig te maken lijken te hebben met de werkelijkheid. Maar theorie gaat altijd samen met experimenten, en die interactie heeft geleid tot het beeld dat we tegenwoordig hebben van de natuur.”
Waarom hogere dimensies?
Hogere dimensies moeten we dus serieus nemen, maar even voor ons begrip: wat moeten we ons daarbij voorstellen? “Daar kun je je niets bij voorstellen”, is het resolute antwoord van Randall. “Er bestaan wel analogieën over hoe een verborgen dimensie kan bestaan, maar je kunt ze niet afbeelden.” Overigens ziet Randall dat niet als een probleem. “Ik hoef niet te weten hoe een hogerdimensionaal object eruit ziet, alleen óf het kan bestaan.”
De reden om extra dimensies te overwegen is dat ze een oplossing bieden voor het zogeheten ‘hierarchy problem’, simpel gezegd het raadsel waarom de zwaartekracht zo zwak is vergeleken met de andere fundamentele krachten, de elektromagnetische kracht en de sterke en zwakke kernkrachten. Ook al voelt de zwaartekracht niet zwak – zeker als je een hoge berg opfietst – zijn invloed is relatief klein als je je realiseert dat een kleine magneet een paperclip kan optillen ondanks dat de hele aarde er aan trekt.
Hoe kun je verborgen dimensies voorstellen? Neem een mier die over een dun stuk touw kan lopen. Van veraf lijkt het touw een dunne 1-dimensionale lijn waarover de mier alleen voor- of achteruit kan lopen (blauwe pijl). Als je inzoomt, dan zie je dat de mier ook rondom het touw kan lopen (rode pijl). Deze tweede, extra dimensie komt dan pas tevoorschijn. Afbeelding: © Einstein Online
“Volgens ons model kan de zwaartekracht zich verspreiden over meerdere dimensies. Omdat het zich voornamelijk in andere, verborgen dimensies bevindt, is de kracht bij ons zo zwak”, legt Randall uit. Zijn verborgen dimensies de beste oplossing voor dit probleem? “Ik weet niet of het de beste verklaring is, er zijn er niet zoveel. Zo heb je bijvoorbeeld ook nog supersymmetrie, waar experimenten nu naar zoeken. Uiteindelijk hoef ik niet te bepalen welke beter is, we weten het pas als we het in experimenten zien.”
De LHC-deeltjesversneller kan uitkomst bieden als het gaat om het bewijzen van verborgen dimensies. Afbeelding: © CERN
LHC kan helpen
Kun je verborgen dimensies ooit aantonen? "Jazeker, men zoekt er zelfs naar in de Large Hadron Collider (LHC) ", zegt Randall. “Het gaat om zogeheten ‘Kaluza-Kleindeeltjes’ die door hogere dimensies reizen. Ze lijken op de deeltjes die we kennen, maar dan met een grotere massa. Als de LHC wordt geupgrade naar hogere energieën (mogelijk rond 2020, red.) wordt de kans groter dat we ze vinden. Misschien zijn ze te zwaar voor het bereik waarin de LHC kan kijken, daar maak ik me wel zorgen om. We zoeken daarom ook manieren om ze met indirect bewijs aan te tonen.”
Randall is erg enthousiast over de LHC-deeltjesversneller als instrument om nieuwe natuurkunde aan te tonen. Ze verwacht er veel van de komende jaren. Ze was dan ook zeer in haar nopjes toen begin juli de aankondiging werd gedaan dat het Higgsdeeltje zeer waarschijnlijk gevonden was. “Absoluut, en het is ook goed dat zo’n onderwerp groot in het nieuws kwam. Als mensen willen we graag vooruitgang, dat maakt ons optimistisch. En het feit dat het om een internationale samenwerking gaat is erg inspirerend.”
De voorkant van het nieuwe e-book van Lisa Randall, zojuist verschenen.
Higgs-ontdekking
Op het moment dat Kennislink haar spreekt legt ze de laatste hand aan een e-book dat de ontdekking van het Higgsdeeltje moet duiden. Iets wat overigens duidelijk merkbaar is in het gesprek. Ze maakt een gestresste indruk en houdt haar telefoon angstvallig in de gaten om regelmatig het gesprek te onderbreken voor een berichtje. “Het is een drukke periode met veel afspraken”, verontschuldigt ze zich om vervolgens, terwijl ze een bericht typt, over haar boek verder te praten. “In het e-book, genaamd Higgs Discovery: The Power of Empty Space ga ik in op wat de ontdekking betekent, wat het deeltje en het mechanisme erachter is en hoe de ontdekking tot stand kwam.”
Ontdekking? Is ze daar al van overtuigd? De wetenschappers van de LHC weten namelijk nog niet helemaal zeker wat ze precies voor nieuw deeltje ontdekt hebben. “Ja, daar ben ik van overtuigd”, zegt ze stellig. “We moeten inderdaad nog even afwachten wat ze precies voor Higgsdeeltje gevonden hebben. Maar zelfs als het een Standaardmodel-Higgs zou zijn (de simpelste vorm van een Higgsdeeltje, één die beschreven wordt door het Standaardmodel, red.), betwijfel ik of dat het hele verhaal is. Mochten de eigenschappen hiervan afwijken, zou dat natuurlijk een interessantere aanwijzing zijn. We weten niet wat het zal worden.”
Vindt ze het stiekem niet jammer dat het de Tevatron (de Amerikaanse deeltjesversneller van Fermilab) niet lukte het Higgsdeeltje als eerst te vinden? “Natuurlijk had ik graag gezien dat de Tevatron nog draaide, maar de LHC is een veel krachtigere machine. De Tevatron was een geweldige machine waarbij technologie is ontwikkeld die ook in de LHC gebruikt wordt. Maar ik maak me wel zorgen om de toekomst nu de versneller is gesloten. Wat gaan we doen op de lange termijn? Niets? In de VS ligt wel een plan om iets met deeltjesfysica bij Fermilab te gaan doen, maar dat is nog erg onzeker.”
In haar vrije tijd wil Lisa Randall nog wel eens een stukje klimmen. Afbeelding: © Lisa Randall
Wetenschap populariseren
Haar e-book is in feite een aanvulling op een boek dat ze schreef in 2011, Knocking on Heavens Door, één van de twee populair-wetenschappelijke boeken die van haar hand verschenen over de natuurkunde die haar zo interesseert. Ook verschijnt ze regelmatig op radio en tv. Vindt Randall het belangrijk dat wetenschappers zo naar buiten treden? “Ja, als een aantal het doen. Ik vind niet dat iedereen dat moet doen, maar er is een verantwoordelijkheid binnen de gemeenschap om informatie naar buiten te brengen. Wetenschap is ingewikkeld en mensen begrijpen het niet tenzij iemand de moeite neemt om het uit te leggen.”
Zelf doet ze het vooral om het plezier dat ze heeft in het schrijven, niet om mensen over te halen ook de wetenschap in te gaan. “Dat is een leuke bijkomstigheid, maar ik heb zelf ook niet voor wetenschap gekozen omdat anderen dat deden. Ik vind het leuk om te doen, maar er zit ook een prijs aan, want je kunt minder wetenschap doen. Ik moet er heel hard voor werken.” Iets wat in het gesprek duidelijk zichtbaar was. Na afloop kan ze er niet snel genoeg weer mee door gaan. Haar eigen dimensie in.
Van de boeken van Lisa Randall zijn ooit Nederlandse vertalingen verschenen, maar die zijn nu vrijwel nergens meer te krijgen. De Engelstalige boeken, inclusief haar laatste e-book, zijn in Nederland wel verkrijgbaar, bijvoorbeeld bij Bol.com.
(Kennsilink)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
12-09-2012
Op zoek naar het Higgs-deeltje op Amsterdams Filmfestival
Vier jaar lang volgde filmmaker Jan van den Berg de onderzoekers van CERN op hun zoektocht naar het mysterieuze Higgs-deeltje. In de documentaire ‘Higgs: In het hart van de verbeelding’ wordt de zoektocht uitgebreid beschreven. De documentaire wordt dit weekend uitgezonden op het Science Park Amsterdam Film Festival.
Voor het maken van de documentaire sprak Van den Berg met diverse wetenschappers uit allerlei landen die betrokken waren bij het ontdekken van het Higgs-deetje. “We volgden één van de twee teams van het Higgs-project. Je zag een rivaliteit tussen de twee teams, omdat ze allebei heel graag het Higgs-deeltje wilde vinden, maar toch was er ook samenwerking. Dat komt in de film mooi naar voren.”
Peter Higgs
Voor zijn zoektocht kwam Van den Berg ook in contact met de professor die in 1964 voor het eerst met de theorie op de proppen kwam: Peter Higgs. De Schotse professor is inmiddels 83 jaar, maar kan in de documentaire nog goed voor ogen halen hoe de theorie tot stand kwam.
Het ‘God-deeltje’
Het Higgs-deeltje wordt door sommige wetenschappers ook wel het ‘God-deeltje’ genoemd, iets waar lang niet alle natuurkundigen zich in kunnen vinden, zo blijkt uit de documentaire. Het Higgs-boson zou het ontbrekende deeltje moeten zijn in ons begrip van de theoretisce natuurkunde. “Het is het deeltje dat alle andere deeltjes massa geeft”, leggen de wetenschappers uit.
Aanpassingen
De premiere van ‘In het hart van de verbeelding’ vond al in 2009 plaats, toen er nog steeds koortsachtig naar het Higgs-deeltje gezocht werd. Vlak na de premiere liepen de wetenschappers nog tegen enkele flinke problemen op, zoals een grote beschadiging aan de Large Hadron Collider. Maar uiteindelijk vond toch het verwachte succes plaats, toen in mei het Higgs-deeltje dan eindelijk werd gevonden. Het was voor Van den Berg reden genoeg om zijn documentaire weer aan te passen. Hij sprak wederom af met Peter Higgs en filmde zijn verheugde reactie, en zijn aanwezigheid bij de officiële bekendmaking van het deeltje. Al met al monteerde Van den Berg minuten aan nieuw materiaal in zijn documentaire. De nieuwe versie werd op 4 juli van dit jaar vertoond op tv.
SPAFF
Van den Bergs film is dit weekend ook te zien op het SPAFF, het Science Park Amsterdam Film Festival. Op dit festival, waarvan Van den Berg ook in de organisatie zit, worden 25 wetenschappelijke films vertoond op het Science Park in Amsterdam. “Een uniek evenement,” zegt Van den Berg. “Op het festival bekijk je films op locatie. Zo kijk je bijvoorbeeld een film over vossen op de Faculteit der Natuurwetenschappen, of een film over computertechniek op de Faculteit Computerwetenschappen. Dat brengt alle soorten wetenschap bij elkaar.”
Naar het filmfestival? Kaarten zijn gratis, maar het is aan te raden om deze hier te reserveren.
(scientias.nl)
Op zoek naar het Higgs-deeltje op Amsterdams Filmfestival
Vier jaar lang volgde filmmaker Jan van den Berg de onderzoekers van CERN op hun zoektocht naar het mysterieuze Higgs-deeltje. In de documentaire ‘Higgs: In het hart van de verbeelding’ wordt de zoektocht uitgebreid beschreven. De documentaire wordt dit weekend uitgezonden op het Science Park Amsterdam Film Festival.
Voor het maken van de documentaire sprak Van den Berg met diverse wetenschappers uit allerlei landen die betrokken waren bij het ontdekken van het Higgs-deetje. “We volgden één van de twee teams van het Higgs-project. Je zag een rivaliteit tussen de twee teams, omdat ze allebei heel graag het Higgs-deeltje wilde vinden, maar toch was er ook samenwerking. Dat komt in de film mooi naar voren.”
Peter Higgs
Voor zijn zoektocht kwam Van den Berg ook in contact met de professor die in 1964 voor het eerst met de theorie op de proppen kwam: Peter Higgs. De Schotse professor is inmiddels 83 jaar, maar kan in de documentaire nog goed voor ogen halen hoe de theorie tot stand kwam.
Het ‘God-deeltje’
Het Higgs-deeltje wordt door sommige wetenschappers ook wel het ‘God-deeltje’ genoemd, iets waar lang niet alle natuurkundigen zich in kunnen vinden, zo blijkt uit de documentaire. Het Higgs-boson zou het ontbrekende deeltje moeten zijn in ons begrip van de theoretisce natuurkunde. “Het is het deeltje dat alle andere deeltjes massa geeft”, leggen de wetenschappers uit.
Aanpassingen
De premiere van ‘In het hart van de verbeelding’ vond al in 2009 plaats, toen er nog steeds koortsachtig naar het Higgs-deeltje gezocht werd. Vlak na de premiere liepen de wetenschappers nog tegen enkele flinke problemen op, zoals een grote beschadiging aan de Large Hadron Collider. Maar uiteindelijk vond toch het verwachte succes plaats, toen in mei het Higgs-deeltje dan eindelijk werd gevonden. Het was voor Van den Berg reden genoeg om zijn documentaire weer aan te passen. Hij sprak wederom af met Peter Higgs en filmde zijn verheugde reactie, en zijn aanwezigheid bij de officiële bekendmaking van het deeltje. Al met al monteerde Van den Berg minuten aan nieuw materiaal in zijn documentaire. De nieuwe versie werd op 4 juli van dit jaar vertoond op tv.
SPAFF
Van den Bergs film is dit weekend ook te zien op het SPAFF, het Science Park Amsterdam Film Festival. Op dit festival, waarvan Van den Berg ook in de organisatie zit, worden 25 wetenschappelijke films vertoond op het Science Park in Amsterdam. “Een uniek evenement,” zegt Van den Berg. “Op het festival bekijk je films op locatie. Zo kijk je bijvoorbeeld een film over vossen op de Faculteit der Natuurwetenschappen, of een film over computertechniek op de Faculteit Computerwetenschappen. Dat brengt alle soorten wetenschap bij elkaar.”
Naar het filmfestival? Kaarten zijn gratis, maar het is aan te raden om deze hier te reserveren.
(scientias.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Leuke vent, die Van den Berg, heb nog wel es met em aan de bar gehangen na een van z'n voorstellingen. Z'n Higgsfilm van twee jaar terug vond ik wat tegenvallen, iets teveel kriegele muziek en er had wat meer inhoud in gemogen naar mijn smaak. Ik denk dat dit dan een opvolger van die film is.
Ik schrijf boeken over wetenschap en filosofie!
https://www.epsilon-uitga(...)e-tijd-materie/10996
https://www.spectrumboeke(...)k-niet-9789000386765
https://www.spectrumboeke(...)tronen-9789000395071
https://www.epsilon-uitga(...)e-tijd-materie/10996
https://www.spectrumboeke(...)k-niet-9789000386765
https://www.spectrumboeke(...)tronen-9789000395071
quote:
Leuke vent, die Van den Berg, heb nog wel es met em aan de bar gehangen na een van z'n voorstellingen. .
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
13-09-2012
Deeltjesversneller CERN laat protonen met lood-ionen botsen
© epa.
Vanmorgen vroeg zijn voor het eerst in de geschiedenis van de gigantische deeltjesversneller Large Hadron Collider (LHC) in de omgeving van Genève protonen met lood-ionen in botsing gebracht. Dat heeft het Europees Centrum voor Kernonderzoek CERN meegedeeld.
Bij de botsingen tussen protonen en de kern van lood ontstaat in de ALICE-detector een "douche" van deeltjes. Ook experimenten als ATLAS, CMS en LHCb nemen de botsingen waar. De omschakeling naar het laten botsen van verschillende soorten deeltjes - in plaats van zelfde soorten zoals protonen met protonen - vormt een technische uitdaging, zegt het CERN. Dat komt onder andere omdat de botsingen asymmetrisch in energie zijn.
Het betreft nog maar een korte proef vooraleer het experiment in januari of februari echt zal draaien. Daarna gaat de gigantische deeltjesversneller in onderhoud.
De LHC heeft reeds toegelaten een nieuw deeltje te vinden dat zo goed als zeker het mysterieuze Higgs-bosondeeltje is. Dat is het sluitstuk van het Standaardmodel rondom het wezen van de materie.
(HLN)
Deeltjesversneller CERN laat protonen met lood-ionen botsen
© epa.
Vanmorgen vroeg zijn voor het eerst in de geschiedenis van de gigantische deeltjesversneller Large Hadron Collider (LHC) in de omgeving van Genève protonen met lood-ionen in botsing gebracht. Dat heeft het Europees Centrum voor Kernonderzoek CERN meegedeeld.
Bij de botsingen tussen protonen en de kern van lood ontstaat in de ALICE-detector een "douche" van deeltjes. Ook experimenten als ATLAS, CMS en LHCb nemen de botsingen waar. De omschakeling naar het laten botsen van verschillende soorten deeltjes - in plaats van zelfde soorten zoals protonen met protonen - vormt een technische uitdaging, zegt het CERN. Dat komt onder andere omdat de botsingen asymmetrisch in energie zijn.
Het betreft nog maar een korte proef vooraleer het experiment in januari of februari echt zal draaien. Daarna gaat de gigantische deeltjesversneller in onderhoud.
De LHC heeft reeds toegelaten een nieuw deeltje te vinden dat zo goed als zeker het mysterieuze Higgs-bosondeeltje is. Dat is het sluitstuk van het Standaardmodel rondom het wezen van de materie.
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
16-10-2012
Vrouw kan deeltjesversneller CERN niet laten stilleggen
Duitse vreest einde wereld
© epa.
Een Duitse vrouw die het einde van de wereld vreest, heeft bij een administratieve rechtbank bot gevangen in haar poging het onderzoek met de gigantische deeltjesversneller van het CERN te laten stilleggen omdat die het einde van de wereld zou inluiden.
De in het Zwitserse Zürich wonende vrouw vreest dat de 27 km lange LHC-cyclotron van het Europees Centrum voor Nucleair Onderzoek CERN nabij Genève kleine zwarte gaten zou creëren die uiteindelijk de Aarde zouden vernietigen. Ze stapte naar het Duitse gerecht, vanwege het belang dat Duitsland in de installatie heeft, om het onderzoek te doen stoppen.
Nadat ook al het Duits Grondwettelijk Hof haar verzoek had afgewezen was het vandaag de beurt aan de hoge administratieve rechtbank van Münster. Die oordeelde dat volgens een meerderheid van de wetenschappers het onderzoek geen gevaar inhoudt.
De LHC moet de laatste fundamentele vragen over de materie helpen beantwoorden door protonen aan hoge snelheid met elkaar te laten botsen. De vrouw meent dat dit zou leiden tot zwarte gaten, kosmische kannibalen die alle omgevende materie opslokken.
(HLN)
Vrouw kan deeltjesversneller CERN niet laten stilleggen
Duitse vreest einde wereld
© epa.
Een Duitse vrouw die het einde van de wereld vreest, heeft bij een administratieve rechtbank bot gevangen in haar poging het onderzoek met de gigantische deeltjesversneller van het CERN te laten stilleggen omdat die het einde van de wereld zou inluiden.
De in het Zwitserse Zürich wonende vrouw vreest dat de 27 km lange LHC-cyclotron van het Europees Centrum voor Nucleair Onderzoek CERN nabij Genève kleine zwarte gaten zou creëren die uiteindelijk de Aarde zouden vernietigen. Ze stapte naar het Duitse gerecht, vanwege het belang dat Duitsland in de installatie heeft, om het onderzoek te doen stoppen.
Nadat ook al het Duits Grondwettelijk Hof haar verzoek had afgewezen was het vandaag de beurt aan de hoge administratieve rechtbank van Münster. Die oordeelde dat volgens een meerderheid van de wetenschappers het onderzoek geen gevaar inhoudt.
De LHC moet de laatste fundamentele vragen over de materie helpen beantwoorden door protonen aan hoge snelheid met elkaar te laten botsen. De vrouw meent dat dit zou leiden tot zwarte gaten, kosmische kannibalen die alle omgevende materie opslokken.
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Idd, kan niet wachtenquote:
Jammer nou, daar gaan we. Nog 2 maandjes!
Overigens, protonen op elkaar laten botsen? Hoe gaat dit in zijn werking dan? Dacht dat het, aangezien het zowel golven als deeltjes zijn, niet mogelijk is.
Klap es in je handen. Gaan je handen dwars door elkaar heen, of "botsen" de atomen (in dit geval elektronen) op elkaar?
Juist omdat het ook deeltjes zijn, kunnen protonen "botsen", hoewel je dit niet al teveel als botsende knikkers moet voorstellen.
Juist omdat het ook deeltjes zijn, kunnen protonen "botsen", hoewel je dit niet al teveel als botsende knikkers moet voorstellen.
Ik schrijf boeken over wetenschap en filosofie!
https://www.epsilon-uitga(...)e-tijd-materie/10996
https://www.spectrumboeke(...)k-niet-9789000386765
https://www.spectrumboeke(...)tronen-9789000395071
https://www.epsilon-uitga(...)e-tijd-materie/10996
https://www.spectrumboeke(...)k-niet-9789000386765
https://www.spectrumboeke(...)tronen-9789000395071
Begrijp ik het als leek goed dat de deeltjes die ze met elkaar laten botsen, deeltjes met massa zijn, en de deeltjes die na de botsing ontstaan, zg elemetary particles zijn, zonder massa?
New Large Hadron Collider data may thin out theories in particle physics
Exceedingly rare decay of B mesons shows up largely as expected
Exceedingly rare decay of B mesons shows up largely as expected
When the student is ready, the teacher will appear.
When the student is truly ready, the teacher will disappear.
When the student is truly ready, the teacher will disappear.
quote:Large Hadron Collider May Have Produced New Matter
"The Large Hadron Collider, the world's largest and most powerful particle accelerator and the 'Big Bang machine' that was used to discover what appears to be the long-sought Higgs boson particle (as announced July 4), may have another surprise up its sleeve this year: The LHC looks to have produced a new type of matter, according to a new analysis of particle collision data by scientists at MIT and Rice University. The new type of matter, which has yet to be verified, is theorized to be one of two possible forms: Either 'color-glass condensate' — a flattened nucleus transformed into a 'wall' of gluons, which are smaller binding subatomic particles, or it could be 'quark-gluon plasma,' a dense, soup or liquid-like collection of individual particles."
When the student is ready, the teacher will appear.
When the student is truly ready, the teacher will disappear.
When the student is truly ready, the teacher will disappear.
15-12-2012
CERN krijgt status van observator bij algemene vergadering VN
© ap.
De algemene vergadering van de Verenigde Naties heeft een resolutie aangenomen die het Europees Centrum voor Kernonderzoek CERN de status van observator verleent. Het centrum zal voortaan kunnen deelnemen aan de werkzaamheden van de algemene vergadering en de zittingen kunnen volgen als observator.
"De toekenning van dit statuut toont het belang dat de VN hecht aan de wetenschap en aan haar rol in de samenleving", zegt de algemeen directeur van CERN, Rolf Heuer.
Het Europees Centrum voor Kernonderzoek, met zetel in Genève, is het belangrijkste laboratorium voor onderzoek naar deeltjesfysica. Op 4 juli kondigde het centrum aan dat het een nieuwe deeltje had ontdekt, dat "compatibel" is met de kenmerken van het Brout-Englert-Higgs-deeltje, dat de massa van alle andere deeltjes zou bepalen. De ontdekking kwam er na een reeks experimenten in de grootste deeltjesversneller ter wereld, een cirkel met een omtrek van 27 kilometer onder de Frans-Zwitserse grens.
Het Brout-Englert-Higgs-deeltje werd in 1964 beschreven door de Belgen Robert Brout en François Englert, alsmede door de Schot Peter Higgs.
(HLN)
CERN krijgt status van observator bij algemene vergadering VN
© ap.
De algemene vergadering van de Verenigde Naties heeft een resolutie aangenomen die het Europees Centrum voor Kernonderzoek CERN de status van observator verleent. Het centrum zal voortaan kunnen deelnemen aan de werkzaamheden van de algemene vergadering en de zittingen kunnen volgen als observator.
"De toekenning van dit statuut toont het belang dat de VN hecht aan de wetenschap en aan haar rol in de samenleving", zegt de algemeen directeur van CERN, Rolf Heuer.
Het Europees Centrum voor Kernonderzoek, met zetel in Genève, is het belangrijkste laboratorium voor onderzoek naar deeltjesfysica. Op 4 juli kondigde het centrum aan dat het een nieuwe deeltje had ontdekt, dat "compatibel" is met de kenmerken van het Brout-Englert-Higgs-deeltje, dat de massa van alle andere deeltjes zou bepalen. De ontdekking kwam er na een reeks experimenten in de grootste deeltjesversneller ter wereld, een cirkel met een omtrek van 27 kilometer onder de Frans-Zwitserse grens.
Het Brout-Englert-Higgs-deeltje werd in 1964 beschreven door de Belgen Robert Brout en François Englert, alsmede door de Schot Peter Higgs.
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
21-12-2012
Huh, twéé Higgsdeeltjes?
Heeft het Higgsdeeltje een gespleten persoonlijkheid? Dat is de vraag nu de laatste resultaten van de LHC-experimenten de indruk lijken te wekken dat er twéé Higgsdeeltjes zijn. Ook al is het waarschijnlijk een meetfout, het deeltje blijft de gemoederen bezig houden.
De ring van de 27-kilometer lange LHC-deeltjesversneller, waar naar het Higgsdeeltje wordt gespeurd.
CERN
En zo was er toch nog even een beetje opwinding aan het einde van een jaar waar de grootste opschudding in juli plaatsvond. Deeltjeslab CERN presenteerde toen de ontdekking van een deeltje dat sterk leek op het langgezochte Higgsdeeltje. Volledig zeker was men nog niet of het om het Higgsdeeltje ging en in hoeverre het dan overeenkwam met wat de voornaamste theorie erover, het Standaardmodel, voorspelt. Sinds de ontdekking zijn de afgelopen maanden nog volop metingen uitgevoerd in de LHC-deeltjesversneller in de hoop de eigenschappen van dit ‘Higgsachtige’ deeltje boven tafel te krijgen.
Vervalkanalen
De onderzoekers kunnen het Higgsdeeltje alleen niet direct waarnemen. Eenmaal gevormd vervalt het ogenblikkelijk naar andere deeltjes. Met de enorme detectoren (ATLAS en CMS) speuren ze in de brokstukken van de botsingen tussen protonen naar deze vervalproducten.
Wat het lastig maakt is dat andere deeltjes vergelijkbare vervalreacties veroorzaken, dus de onderzoekers moeten uitpuzzelen bij welke reactie een Higgsdeeltje aan de basis stond en bij welke niet. Uit het Standaardmodel kun je voor een Higgsdeeltje met een bepaalde massa uitrekenen hoe vaak het in elk type vervalproduct zou moeten vervallen. Deze vervalkanalen, zoals de metingen naar deze vervalreacties worden genoemd, kunnen ons dus iets leren over de eigenschappen van het deeltje.
Een meting van CMS, mogelijk het verval van een Higgsdeeltje naar twee Z-bosonen. Eén vervalt naar een paar elektronen (groen) en de ander in een paar muonen (rood).
CMS
In november presenteerden de onderzoekers al eens nieuwe metingen. Dit leverde geen spektakel op: het deeltje leek alleen nog maar méér op het Higgsdeeltje zoals door het Standaardmodel voorspeld wordt. Goed nieuws in zekere zin, maar ook ‘saai’. Natuurkundigen hopen stiekem op een exotischer Higgsdeeltje, één die eventueel de deur kan openen naar nieuwe natuurkunde. Echter, van één vervalkanaal hielden de onderzoekers de metingen achterwege, die waarin het Higgsdeeltje vervalt naar twee fotonen (lichtdeeltjes). En juist dit was het kanaal wat in juli de meeste aandacht had getrokken, omdat deze reactie opvallend vaker optrad dan gedacht.
Twee piekjes
Inmiddels weten we waarom. In metingen van de ATLAS-detector hadden de onderzoekers iets bizars gevonden. In plaats van één piek ontstonden er twéé pieken in de data. De vervalreactie naar twee fotonen duidde op een andere massa van het Higgsdeeltje dan de reactie waarin het deeltje naar twee zogenoemde Z-bosonen vervalt. Bij de eerstgenoemde rolde er een massa van 126,6 GeV uit (een proton weegt ongeveer 1 GeV), bij de tweede een massa van 123,5 GeV. Nu is een verschil tussen vervalkanalen normaal, maar in dit geval zit er zo’n groot gat tussen dat hier iets aan de hand is. De onderzoekers zijn een maand bezig geweest een mogelijke fout op te sporen. Zonder succes, en dus presenteerden ze de data nu alsnog.
Data van de ATLAS-detector. De blauwe lijnen duiden op het verval naar twee Z-bosonen. De rode lijnen op het verval naar twee fotonen.
ATLAS
Een nieuwe versneller?
De LHC mag dan succesvol zijn in zijn zeer waarschijnlijk ontdekking van het Higgsdeeltje, maar om de complete eigenschappen van het nieuwe deeltje uit de doeken te doen schiet de versneller waarschijnlijk te kort. Dat komt door het gebruik van protonen bij de botsingen, die gunstig zijn voor het vínden van het deeltje, maar voor de specifieke eigenschappen teveel extra brokstukken oplevert. Er gaan daarom plannen op voor een nieuw te bouwen deeltjesversneller, de International Linear Collider, een 31-kilometer lange buis waar elektronen en positronen (anti-elektronen) op elkaar botsen. Met geschatte kosten tussen de 7 en 8 miljard is dat wel een dure grap. Volgens de laatste berichten lijkt Japan echter de meeste kans te maken dit prestigieuze project te gaan starten.
De eerste, en spannendste ingeving is natuurlijk: twéé Higgsdeeltjes? Dat lijkt echter zeer onwaarschijnlijk, al is het maar omdat er in de theorie vooralsnog geen plaats is voor zo’n duo. Ze zijn er wel hoor, theorieën over meerdere Higgsdeeltjes, maar in geen enkele liggen de massa’s zo dicht bij elkaar. Nee, het meest waarschijnlijk is een systematisch of statistisch foutje de oorzaak, luidt de consensus onder natuurkundigen. Ze geloven niet dat er twee Higgsdeeltjes bestaan die zo op elkaar lijken, waarbij de één de voorkeur heeft om in Z-bosonen te vervallen en de ander in fotonen.
Upgrade
Los van deze dubieuze ‘dubbelpiek’ is het interessant dat het verhoogde verval naar twee fotonen nog steeds overeind staat, iets waarvan men aanvankelijk dacht dat het met meer data wel zou verdwijnen. Dit zou eventueel kunnen wijzen op de aanwezigheid van andere, nieuwe deeltjes. Voorlopig is het nu eerst wachten wat het team van de ándere detector, CMS, voor data heeft over het verval naar twee fotonen. Zij hielden de resultaten nog even geheim, omdat ze naar eigen zeggen meer tijd nodig hadden om de analyse rond te krijgen.
En verder? Van de data die tot nu toe is verzameld in 2012 is nog slechts een fractie geanalyseerd, dus daar zijn de onderzoekers nog even zoet mee. Ergens in maart zullen de nieuwste resultaten daarvan gepresenteerd worden. Voor nieuwe experimenten is het voorlopig even geduld hebben. De LHC is inmiddels gesloten voor de winterstop en in het voorjaar zullen andere experimenten met botsingen tussen zware loodionen plaatsvinden. Dan gaat de deeltjesversneller dicht voor een upgrade, en zullen in 2015 pas weer Higgsmetingen gedaan worden. Maar dan wel met nóg hogere energieën dan tot nu toe, dus hopelijk krijgen we dan nieuwe antwoorden
(Kennislink)
Huh, twéé Higgsdeeltjes?
Heeft het Higgsdeeltje een gespleten persoonlijkheid? Dat is de vraag nu de laatste resultaten van de LHC-experimenten de indruk lijken te wekken dat er twéé Higgsdeeltjes zijn. Ook al is het waarschijnlijk een meetfout, het deeltje blijft de gemoederen bezig houden.
De ring van de 27-kilometer lange LHC-deeltjesversneller, waar naar het Higgsdeeltje wordt gespeurd.
CERN
En zo was er toch nog even een beetje opwinding aan het einde van een jaar waar de grootste opschudding in juli plaatsvond. Deeltjeslab CERN presenteerde toen de ontdekking van een deeltje dat sterk leek op het langgezochte Higgsdeeltje. Volledig zeker was men nog niet of het om het Higgsdeeltje ging en in hoeverre het dan overeenkwam met wat de voornaamste theorie erover, het Standaardmodel, voorspelt. Sinds de ontdekking zijn de afgelopen maanden nog volop metingen uitgevoerd in de LHC-deeltjesversneller in de hoop de eigenschappen van dit ‘Higgsachtige’ deeltje boven tafel te krijgen.
Vervalkanalen
De onderzoekers kunnen het Higgsdeeltje alleen niet direct waarnemen. Eenmaal gevormd vervalt het ogenblikkelijk naar andere deeltjes. Met de enorme detectoren (ATLAS en CMS) speuren ze in de brokstukken van de botsingen tussen protonen naar deze vervalproducten.
Wat het lastig maakt is dat andere deeltjes vergelijkbare vervalreacties veroorzaken, dus de onderzoekers moeten uitpuzzelen bij welke reactie een Higgsdeeltje aan de basis stond en bij welke niet. Uit het Standaardmodel kun je voor een Higgsdeeltje met een bepaalde massa uitrekenen hoe vaak het in elk type vervalproduct zou moeten vervallen. Deze vervalkanalen, zoals de metingen naar deze vervalreacties worden genoemd, kunnen ons dus iets leren over de eigenschappen van het deeltje.
Een meting van CMS, mogelijk het verval van een Higgsdeeltje naar twee Z-bosonen. Eén vervalt naar een paar elektronen (groen) en de ander in een paar muonen (rood).
CMS
In november presenteerden de onderzoekers al eens nieuwe metingen. Dit leverde geen spektakel op: het deeltje leek alleen nog maar méér op het Higgsdeeltje zoals door het Standaardmodel voorspeld wordt. Goed nieuws in zekere zin, maar ook ‘saai’. Natuurkundigen hopen stiekem op een exotischer Higgsdeeltje, één die eventueel de deur kan openen naar nieuwe natuurkunde. Echter, van één vervalkanaal hielden de onderzoekers de metingen achterwege, die waarin het Higgsdeeltje vervalt naar twee fotonen (lichtdeeltjes). En juist dit was het kanaal wat in juli de meeste aandacht had getrokken, omdat deze reactie opvallend vaker optrad dan gedacht.
Twee piekjes
Inmiddels weten we waarom. In metingen van de ATLAS-detector hadden de onderzoekers iets bizars gevonden. In plaats van één piek ontstonden er twéé pieken in de data. De vervalreactie naar twee fotonen duidde op een andere massa van het Higgsdeeltje dan de reactie waarin het deeltje naar twee zogenoemde Z-bosonen vervalt. Bij de eerstgenoemde rolde er een massa van 126,6 GeV uit (een proton weegt ongeveer 1 GeV), bij de tweede een massa van 123,5 GeV. Nu is een verschil tussen vervalkanalen normaal, maar in dit geval zit er zo’n groot gat tussen dat hier iets aan de hand is. De onderzoekers zijn een maand bezig geweest een mogelijke fout op te sporen. Zonder succes, en dus presenteerden ze de data nu alsnog.
Data van de ATLAS-detector. De blauwe lijnen duiden op het verval naar twee Z-bosonen. De rode lijnen op het verval naar twee fotonen.
ATLAS
Een nieuwe versneller?
De LHC mag dan succesvol zijn in zijn zeer waarschijnlijk ontdekking van het Higgsdeeltje, maar om de complete eigenschappen van het nieuwe deeltje uit de doeken te doen schiet de versneller waarschijnlijk te kort. Dat komt door het gebruik van protonen bij de botsingen, die gunstig zijn voor het vínden van het deeltje, maar voor de specifieke eigenschappen teveel extra brokstukken oplevert. Er gaan daarom plannen op voor een nieuw te bouwen deeltjesversneller, de International Linear Collider, een 31-kilometer lange buis waar elektronen en positronen (anti-elektronen) op elkaar botsen. Met geschatte kosten tussen de 7 en 8 miljard is dat wel een dure grap. Volgens de laatste berichten lijkt Japan echter de meeste kans te maken dit prestigieuze project te gaan starten.
De eerste, en spannendste ingeving is natuurlijk: twéé Higgsdeeltjes? Dat lijkt echter zeer onwaarschijnlijk, al is het maar omdat er in de theorie vooralsnog geen plaats is voor zo’n duo. Ze zijn er wel hoor, theorieën over meerdere Higgsdeeltjes, maar in geen enkele liggen de massa’s zo dicht bij elkaar. Nee, het meest waarschijnlijk is een systematisch of statistisch foutje de oorzaak, luidt de consensus onder natuurkundigen. Ze geloven niet dat er twee Higgsdeeltjes bestaan die zo op elkaar lijken, waarbij de één de voorkeur heeft om in Z-bosonen te vervallen en de ander in fotonen.
Upgrade
Los van deze dubieuze ‘dubbelpiek’ is het interessant dat het verhoogde verval naar twee fotonen nog steeds overeind staat, iets waarvan men aanvankelijk dacht dat het met meer data wel zou verdwijnen. Dit zou eventueel kunnen wijzen op de aanwezigheid van andere, nieuwe deeltjes. Voorlopig is het nu eerst wachten wat het team van de ándere detector, CMS, voor data heeft over het verval naar twee fotonen. Zij hielden de resultaten nog even geheim, omdat ze naar eigen zeggen meer tijd nodig hadden om de analyse rond te krijgen.
En verder? Van de data die tot nu toe is verzameld in 2012 is nog slechts een fractie geanalyseerd, dus daar zijn de onderzoekers nog even zoet mee. Ergens in maart zullen de nieuwste resultaten daarvan gepresenteerd worden. Voor nieuwe experimenten is het voorlopig even geduld hebben. De LHC is inmiddels gesloten voor de winterstop en in het voorjaar zullen andere experimenten met botsingen tussen zware loodionen plaatsvinden. Dan gaat de deeltjesversneller dicht voor een upgrade, en zullen in 2015 pas weer Higgsmetingen gedaan worden. Maar dan wel met nóg hogere energieën dan tot nu toe, dus hopelijk krijgen we dan nieuwe antwoorden
(Kennislink)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
quote:CERN's LHC Powers Down For Two Years
"Excitement and the media surrounded the Higgs boson particle for weeks when it was discovered in part by the Large Hadron Collider (LHC). But now, the collider that makes its home with CERN, the famed international organizational that operates the world's largest particle physics laboratory, is powering down. The Higgs boson particle was first discovered by the LHC in 2012. The particle, essentially, interacts with everything that has mass as the objects interact with the all-powerful Higgs field, a concept which, in theory, occupies the entire universe."
When the student is ready, the teacher will appear.
When the student is truly ready, the teacher will disappear.
When the student is truly ready, the teacher will disappear.
14-02-2013quote:
Deeltjesversneller neemt twee jaar pauze
De installaties zullen gerenoveerd worden en de LHC zal voorbereid worden om tijdens de volgende explotatiecyclus met een hoger energieniveau te werken. © afp.
Het Centrum voor Kernonderzoek CERN last vanaf vandaag een pauze in van ongeveer 2 jaar. Tijdens de onderbreking zal het Centrum renovatiewerken uitvoeren en de deeltjesversneller LHC verbeteren. In juli kondigde het instituut nog aan dat het Higgs-bosondeeltje werd gevonden, waar al een halve eeuw naar werd gezocht.
De Large Hadron Collider (LHC), de grootste deeltjesversneller ter wereld, laat vanaf nu even geen deeltjes meer tegen elkaar botsen. Zaterdag zal de apparatuur volledig worden stilgelegd.
Het is de eerste keer dat de versneller wordt stilgelegd sinds hij november 2009 in gebruik werd genomen. In 3 jaar tijd heeft CERN al 6 miljoen miljard botsingen tussen deeltjes doen plaatsvinden. Vijf miljoen miljard botsingen werden als "interessant" beschouwd. Slechts 400 botsingen hebben geleid tot de ontdekking van het Higgs-deeltje.
Tijdens de pauze van twee jaar zullen er geen botsingen plaatsvinden in de tunnel. De installaties zullen gerenoveerd worden en de LHC zal voorbereid worden om tijdens de volgende explotatiecyclus met een hoger energieniveau te werken. Daarnaast zullen er ook werken uitgevoerd worden aan andere deeltjesversnellers van CERN.
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
quote:Does the Higgs Boson Reveal Our Universe's Doomsday?
"If calculations of the newly discovered Higgs boson particle are correct, one day, tens of billions of years from now, the universe will disappear at the speed of light, replaced by a strange, alternative dimension, one theoretical physicist calls boring. 'It may be that the universe we live in is inherently unstable and at some point billions of years from now it's all going to get wiped out. This has to do with the Higgs energy field itself,' Joseph Lykken, with the Fermi National Accelerator Laboratory in Batavia, Ill., said. 'This calculation tells you that many tens of billions of years from now there'll be a catastrophe.'"
When the student is ready, the teacher will appear.
When the student is truly ready, the teacher will disappear.
When the student is truly ready, the teacher will disappear.
06-03-2013
'Bijna zekerheid over Higgs-boson'
Wetenschappers zijn bijna zover dat ze kunnen concluderen dat het deeltje dat vorig jaar werd gevonden met de deeltjesversneller van het Europese onderzoekscentrum CERN in Genève daadwerkelijk het illustere Higgs-boson is.
Foto: AFP Dat hebben de wetenschappers woensdag gezegd op een persconferentie in de Italiaanse Alpen, waar de vorderingen van het onderzoek werden toegelicht.
Het Higgs-boson is zo belangrijk, dat het ook wel het God-deeltje wordt genoemd. Massa beïnvloedt hoe deeltjes zich gedragen. Higgs-bosonen bepalen dus uiteindelijk wat wij om ons heen zien, van de kleinste levende wezens tot de grootste sterrenstelsels.
Vorig jaar juli maakten wetenschappers bekend dat ze met behulp van de deeltjesversneller, de Large Hadron Collider, een deeltje hadden aangetroffen dat erg leek op het Higgs-deeltje. Sindsdien is de wetenschap op zoek naar de bevestiging van de vondst.
Het deeltje is vernoemd naar de Britse natuurkundige Peter Higgs, die in 1964 met de theorie kwam dat een dergelijk deeltje moet bestaan.
(nu.nl)
'Bijna zekerheid over Higgs-boson'
Wetenschappers zijn bijna zover dat ze kunnen concluderen dat het deeltje dat vorig jaar werd gevonden met de deeltjesversneller van het Europese onderzoekscentrum CERN in Genève daadwerkelijk het illustere Higgs-boson is.
Foto: AFP Dat hebben de wetenschappers woensdag gezegd op een persconferentie in de Italiaanse Alpen, waar de vorderingen van het onderzoek werden toegelicht.
Het Higgs-boson is zo belangrijk, dat het ook wel het God-deeltje wordt genoemd. Massa beïnvloedt hoe deeltjes zich gedragen. Higgs-bosonen bepalen dus uiteindelijk wat wij om ons heen zien, van de kleinste levende wezens tot de grootste sterrenstelsels.
Vorig jaar juli maakten wetenschappers bekend dat ze met behulp van de deeltjesversneller, de Large Hadron Collider, een deeltje hadden aangetroffen dat erg leek op het Higgs-deeltje. Sindsdien is de wetenschap op zoek naar de bevestiging van de vondst.
Het deeltje is vernoemd naar de Britse natuurkundige Peter Higgs, die in 1964 met de theorie kwam dat een dergelijk deeltje moet bestaan.
(nu.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
When the student is ready, the teacher will appear.
When the student is truly ready, the teacher will disappear.
When the student is truly ready, the teacher will disappear.
quote:Higgs Data Could Spell Trouble For Leading Big Bang Theory
"Paul Steinhardt, an astrophysicist at Princeton University in New Jersey, and colleagues have posted a controversial paper on ArXiv arguing, based on the latest Higgs data and the cosmic microwave background map from the Planck mission, that the leading theory explaining the first moments of the Big Bang ('inflation') is fatally flawed. In short, Steinhardt says that the models that best fit the Planck data — known as 'plateau models' because their potential-energy profiles level off at relatively low energies — are far less likely to occur naturally than the models that Planck ruled out. Secondly, he says, the news for these plateau models gets dramatically worse when the results are analyzed in conjunction with the latest results about the Higgs field coming from CERN's Large Hadron Collider. Particle physicists working at the LHC have calculated that the Higgs field is likely to have started out in a high-energy, 'metastable' state rather than in a stable, low-energy configuration. Steinhardt likens the odds of the Higgs field initially being perched in the precarious metastable state as to those of dropping out of the sky over the Matterhorn and conveniently landing in a 'dimple near the top,' rather than crashing down to the mountain's base."
When the student is ready, the teacher will appear.
When the student is truly ready, the teacher will disappear.
When the student is truly ready, the teacher will disappear.
13-05-2013
"Ontdekking CERN opent deur voor nieuwe fysica"
© afp.
Atoomkernen kunnen een meer gevarieerde vorm aannemen dan tot nu toe gedacht: ze zijn niet noodzakelijk rond of hebben niet noodzakelijk de courante vorm van een rugbybal, maar kunnen ook asymmetrisch zijn, zoals een peer. Dit heeft een groep wetenschappers kunnen aantonen met een installatie van het CERN in Genève, zo heeft het Europees onderzoekscentrum voor deeltjesfysica meegedeeld. Sommige theorieën staan met de ontdekking op hun kop.
Tot nu toe was het moeilijk om peervormige atoomkernen waar te nemen, hoewel het bestaan van asymmetrische vormen was voorspeld. Want bij zo een vorm is er aan het ene eind van de kern meer massa dan aan de andere.
Een team rond Peter Butler van de Universiteit van Liverpool heeft nu een techniek ontwikkeld om met het ISOLDE-instrument van het CERN de vorm te bestuderen van de kortlevende isotopen radon 220 en radium 224. De eerste is wel degelijk peervormig, de tweede heeft er kenmerken van.
Nieuwe fysica
De observatie is niet alleen van belang voor het begrijpen van de nucleaire structuur, maar kan ook de zoektocht naar eventuele elektrische dipoolmomenten (EDM) in atomen vooruithelpen, zegt het CERN. Een EDM komt overeen met een scheiding van de positieve en negatieve ladingen in een atoom.
Volgens het Standaard Model omtrent het wezen van de materie is de waarde van een EDM zo klein dat het zich onder de waarneembare grens bevindt. Vele theorieën, die het model willen verfijnen, voorspellen wel meetbare waarden. Wat nu gebeurde en de deur openzet voor nieuwe fysica.
(HLN)
"Ontdekking CERN opent deur voor nieuwe fysica"
© afp.
Atoomkernen kunnen een meer gevarieerde vorm aannemen dan tot nu toe gedacht: ze zijn niet noodzakelijk rond of hebben niet noodzakelijk de courante vorm van een rugbybal, maar kunnen ook asymmetrisch zijn, zoals een peer. Dit heeft een groep wetenschappers kunnen aantonen met een installatie van het CERN in Genève, zo heeft het Europees onderzoekscentrum voor deeltjesfysica meegedeeld. Sommige theorieën staan met de ontdekking op hun kop.
Tot nu toe was het moeilijk om peervormige atoomkernen waar te nemen, hoewel het bestaan van asymmetrische vormen was voorspeld. Want bij zo een vorm is er aan het ene eind van de kern meer massa dan aan de andere.
Een team rond Peter Butler van de Universiteit van Liverpool heeft nu een techniek ontwikkeld om met het ISOLDE-instrument van het CERN de vorm te bestuderen van de kortlevende isotopen radon 220 en radium 224. De eerste is wel degelijk peervormig, de tweede heeft er kenmerken van.
Nieuwe fysica
De observatie is niet alleen van belang voor het begrijpen van de nucleaire structuur, maar kan ook de zoektocht naar eventuele elektrische dipoolmomenten (EDM) in atomen vooruithelpen, zegt het CERN. Een EDM komt overeen met een scheiding van de positieve en negatieve ladingen in een atoom.
Volgens het Standaard Model omtrent het wezen van de materie is de waarde van een EDM zo klein dat het zich onder de waarneembare grens bevindt. Vele theorieën, die het model willen verfijnen, voorspellen wel meetbare waarden. Wat nu gebeurde en de deur openzet voor nieuwe fysica.
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
31-05-2013
CERN klaar voor toekomst
De nieuwe toekomststrategie van CERN onderstreept het succes van dit Europese model van grensoverschrijdend onderzoek. Men benadrukt het plan om dit model voort te zetten, ook in vorm van Europese betrokkenheid in globale deeltjesfysica projecten in regio’s buiten Europa.
De CERN Raad van bestuur heeft een actualisering van de Europese strategie voor deeltjesfysica aangenomen tijdens een speciale vergadering in Brussel. Nederland is een van de oprichters van CERN. Sinds de originele Europese strategie uit 2006, heeft de deeltjesfysica enorme vooruitgang geboekt.
Cruciale resultaten
CERN’s Large Hadron Collider (LHC) leverde de afgelopen jaren cruciale resultaten op, zoals de ontdekking van het Higgs-deeltje waar Nikhef-onderzoekers nauw bij betrokken waren. De deeltjesfysica ontwikkelt zich op globale schaal verder. De geactualiseerde strategie houdt daar rekening mee.
De Europese deeltjesfysica gemeenschap is een drijvende kracht achter innovatie in Europa, met CERN als de bakermat van het World Wide Web en talloze andere high-tech innovaties. Deze gemeenschap besteedt ook veel aandacht aan onderwijs, training en wetenschapscommunicatie naar het grote publiek. De nieuwe strategie geeft aanzet om deze kwaliteiten van de Europese deeltjesfysica verder uit te bouwen.
Nederlandse betrokkenheid
Vanuit Nederland waren zowel Frank Linde (directeur Nikhef) als Sijbrand de Jong (Nikhef-onderzoeker, hoogleraar van de Radboud Universiteit Nijmegen en wetenschappelijk afgevaardigde van Nederland in de CERN Raad) betrokken bij het opstellen van de vernieuwde strategie. Het Nikhef strategisch plan voor de komende jaren sluit hier uitstekend bij aan.
Frank Linde is vol goede moed: “Big Science, zoals de elementaire deeltjes fysica, vereist excellente planning en long-term commitment. CERN, en in het bijzonder de Large Hadron Collider (LHC), zijn hier het toonbeeld van. Het is fantastisch dat de LHC al in zijn eerste run-periode een mega ontdekking heeft gedaan: de Higgs. Voor mij geen verrassing dat de LHC ook het komend decennium de topprioriteit blijft. Ik kijk uit naar de volgende ontdekking bij de LHC! Donkere materie? “
CERN als schoolvoorbeeld
Hij wijst er met zijn collega’s op dat grensoverschrijdende samenwerking in wetenschappelijk onderzoek voordeel oplevert op het gebied van kennis, innovatie, onderwijs en training. Prof. dr. Sijbrand de Jong, de wetenschappelijk afgevaardigde van Nederland in de CERN Raad zegt:
“De laatste resultaten van de LHC maken nog duidelijker dat er meer moet zijn dan de deeltjes en interacties die nu bekend zijn. De LHC is de eerste aanval in de jacht op nieuwe deeltjes en verschijnselen, maar nieuwe, grote versnellers moeten ons in de toekomst nog verder gaan helpen. De Europese gemeenschap van deeltjesfysici omarmt die toekomst en staat open voor het bouwen van en deelnemen aan nieuwe faciliteiten op wereldschaal.”
Dr. Jos Rokx, ministerieel gedelegeerde van OCW in de CERN Raad: “CERN is het schoolvoorbeeld van een effectieve wetenschappelijke organisatie. Dat blijkt wel uit de belangstelling van landen buiten Europa, een samenwerking waar CERN nu ook open voor staat.”
(scienceguide.nl)
CERN klaar voor toekomst
De nieuwe toekomststrategie van CERN onderstreept het succes van dit Europese model van grensoverschrijdend onderzoek. Men benadrukt het plan om dit model voort te zetten, ook in vorm van Europese betrokkenheid in globale deeltjesfysica projecten in regio’s buiten Europa.
De CERN Raad van bestuur heeft een actualisering van de Europese strategie voor deeltjesfysica aangenomen tijdens een speciale vergadering in Brussel. Nederland is een van de oprichters van CERN. Sinds de originele Europese strategie uit 2006, heeft de deeltjesfysica enorme vooruitgang geboekt.
Cruciale resultaten
CERN’s Large Hadron Collider (LHC) leverde de afgelopen jaren cruciale resultaten op, zoals de ontdekking van het Higgs-deeltje waar Nikhef-onderzoekers nauw bij betrokken waren. De deeltjesfysica ontwikkelt zich op globale schaal verder. De geactualiseerde strategie houdt daar rekening mee.
De Europese deeltjesfysica gemeenschap is een drijvende kracht achter innovatie in Europa, met CERN als de bakermat van het World Wide Web en talloze andere high-tech innovaties. Deze gemeenschap besteedt ook veel aandacht aan onderwijs, training en wetenschapscommunicatie naar het grote publiek. De nieuwe strategie geeft aanzet om deze kwaliteiten van de Europese deeltjesfysica verder uit te bouwen.
Nederlandse betrokkenheid
Vanuit Nederland waren zowel Frank Linde (directeur Nikhef) als Sijbrand de Jong (Nikhef-onderzoeker, hoogleraar van de Radboud Universiteit Nijmegen en wetenschappelijk afgevaardigde van Nederland in de CERN Raad) betrokken bij het opstellen van de vernieuwde strategie. Het Nikhef strategisch plan voor de komende jaren sluit hier uitstekend bij aan.
Frank Linde is vol goede moed: “Big Science, zoals de elementaire deeltjes fysica, vereist excellente planning en long-term commitment. CERN, en in het bijzonder de Large Hadron Collider (LHC), zijn hier het toonbeeld van. Het is fantastisch dat de LHC al in zijn eerste run-periode een mega ontdekking heeft gedaan: de Higgs. Voor mij geen verrassing dat de LHC ook het komend decennium de topprioriteit blijft. Ik kijk uit naar de volgende ontdekking bij de LHC! Donkere materie? “
CERN als schoolvoorbeeld
Hij wijst er met zijn collega’s op dat grensoverschrijdende samenwerking in wetenschappelijk onderzoek voordeel oplevert op het gebied van kennis, innovatie, onderwijs en training. Prof. dr. Sijbrand de Jong, de wetenschappelijk afgevaardigde van Nederland in de CERN Raad zegt:
“De laatste resultaten van de LHC maken nog duidelijker dat er meer moet zijn dan de deeltjes en interacties die nu bekend zijn. De LHC is de eerste aanval in de jacht op nieuwe deeltjes en verschijnselen, maar nieuwe, grote versnellers moeten ons in de toekomst nog verder gaan helpen. De Europese gemeenschap van deeltjesfysici omarmt die toekomst en staat open voor het bouwen van en deelnemen aan nieuwe faciliteiten op wereldschaal.”
Dr. Jos Rokx, ministerieel gedelegeerde van OCW in de CERN Raad: “CERN is het schoolvoorbeeld van een effectieve wetenschappelijke organisatie. Dat blijkt wel uit de belangstelling van landen buiten Europa, een samenwerking waar CERN nu ook open voor staat.”
(scienceguide.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
quote:The International Linear Collider will be a Higgs factory
Planning moves forward for new collider to follow up on LHC's discoveries
The Large Hadron Collider (LHC) is currently undergoing upgrades that will allow it to finally reach its intended top energy of 14TeV. When it comes back online, researchers will use it to probe the properties of the Higgs boson it discovered and to continue the search for particles beyond those described by the Standard Model. But no matter how many Higgs particles pop out of the machine, there's a limit to how much we can discover there.
That's because the hadrons it uses create messy collisions that are hard to characterize. The solution to this is to switch to leptons, a class of particles that includes the familiar electron. Leptons present their own challenges but allow for clean collisions at precise energies, allowing the machine to produce little beyond the intended particles. So now, the international physics community is putting agreements in place that will see a new lepton collider start construction before the decade is out, most likely in Japan.
[...]
When the student is ready, the teacher will appear.
When the student is truly ready, the teacher will disappear.
When the student is truly ready, the teacher will disappear.
19-07-2013
Solidere verklaring universum na ontdekkingen
Na een jarenlange zoektzocht zijn wetenschappers erachter gekomen hoe een bepaald subatomair deeltje vervalt tot iets anders.
Foto: AFP
Uit de enorme hoeveelheid gegevens die is verzameld met de deeltjesversneller Large Hadron Collider maten zij hoe het meson Bs vervalt tot twee andere elementaire deeltjes, die muons worden genoemd, aldus het onderzoekscentrum CERN vrijdag.
De opgedane kennis staaft het standaardmodel van de deeltjesfysica.
Het standaardmodel biedt een verklaring voor de bouwstenen van materie en is van toepassing op het allergrootste, zoals sterrenstelsels, tot het allerkleinste in de microkosmos. Met het model kunnen antwoorden worden gegeven op vragen als het ontstaan van deeltjes en hun functioneren.
Het onderzoek naar het Bs-meson toont dat slechte enkele Bs-deeltjes per miljard vervallen tot muon-paren, wat in het standaardmodel al werd voorspeld.
Derde wijze
Op dezelfde conferentie in Stockholm waarop de CERN-wetenschappers hun vondst presenteerden, kondigde een team wetenschappers van de Japanse Proton Accelerator Research Complex aan de transformatie van muon-neutrino's naar elektron-neutrino's in kaart te hebben gebracht.
Het gaat hierbij om een nog niet bekende derde wijze waarop neutrino's, deeltjes die door hun extreem lage massa zeer moeilijk zijn waar te nemen, spontaan van identiteit kunnen wisselen.
Deze doorbraak is van groot belang, aldus de wetenschappers, omdat hiermee verklaard kan worden waarom alles van het kleine tot het zeer grote uit materie bestaat, maar er vrijwel geen antimaterie meer is in het universum.
(nu.nl)
Solidere verklaring universum na ontdekkingen
Na een jarenlange zoektzocht zijn wetenschappers erachter gekomen hoe een bepaald subatomair deeltje vervalt tot iets anders.
Foto: AFP
Uit de enorme hoeveelheid gegevens die is verzameld met de deeltjesversneller Large Hadron Collider maten zij hoe het meson Bs vervalt tot twee andere elementaire deeltjes, die muons worden genoemd, aldus het onderzoekscentrum CERN vrijdag.
De opgedane kennis staaft het standaardmodel van de deeltjesfysica.
Het standaardmodel biedt een verklaring voor de bouwstenen van materie en is van toepassing op het allergrootste, zoals sterrenstelsels, tot het allerkleinste in de microkosmos. Met het model kunnen antwoorden worden gegeven op vragen als het ontstaan van deeltjes en hun functioneren.
Het onderzoek naar het Bs-meson toont dat slechte enkele Bs-deeltjes per miljard vervallen tot muon-paren, wat in het standaardmodel al werd voorspeld.
Derde wijze
Op dezelfde conferentie in Stockholm waarop de CERN-wetenschappers hun vondst presenteerden, kondigde een team wetenschappers van de Japanse Proton Accelerator Research Complex aan de transformatie van muon-neutrino's naar elektron-neutrino's in kaart te hebben gebracht.
Het gaat hierbij om een nog niet bekende derde wijze waarop neutrino's, deeltjes die door hun extreem lage massa zeer moeilijk zijn waar te nemen, spontaan van identiteit kunnen wisselen.
Deze doorbraak is van groot belang, aldus de wetenschappers, omdat hiermee verklaard kan worden waarom alles van het kleine tot het zeer grote uit materie bestaat, maar er vrijwel geen antimaterie meer is in het universum.
(nu.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Een vraag onder deze lawine aan wetenschappelijke informatie:
Word het niet gevaarlijk als Defensie hiermee aan de haal gaat?
[ Bericht 6% gewijzigd door #ANONIEM op 20-07-2013 13:21:21 ]
Word het niet gevaarlijk als Defensie hiermee aan de haal gaat?
[ Bericht 6% gewijzigd door #ANONIEM op 20-07-2013 13:21:21 ]
Waarmee?quote:Op zaterdag 20 juli 2013 13:21 schreef Iwanius het volgende:
Een vraag onder deze lawine aan wetenschappelijke informatie:
Word het niet gevaarlijk als Defensie hiermee aan de haal gaat?
Higgs gunquote:
Een vraag onder deze lawine aan wetenschappelijke informatie:
Word het niet gevaarlijk als Defensie hiermee aan de haal gaat?
Free Assange! Hack the Planet
[b]Op dinsdag 6 januari 2009 19:59 schreef Papierversnipperaar het volgende:[/b]
De gevolgen van de argumenten van de anti-rook maffia
[b]Op dinsdag 6 januari 2009 19:59 schreef Papierversnipperaar het volgende:[/b]
De gevolgen van de argumenten van de anti-rook maffia
20-08-2013
Luister hoe materie verandert in antimaterie
In het Europees Centrum voor Deeltjesonderzoek is waargenomen hoe deeltjes van materie in antimaterie zijn veranderd en terug. De wetenschappelijke paper is nu ook "op muziek gezet", twittert het CERN.
Voor elk fundamenteel deeltje is er een corresponderend antideeltje. Antimaterie heeft dezelfde massa als de tegenhanger in materie, maar vooral de elektrische lading verschilt. Hoewel de meeste deeltjes ofwel als materie ofwel als antimaterie bestaan, kunnen sommige deeltjes van het een wijzigen in het ander.
Specialisten van het CERN in Genève zijn erin geslaagd dit nu voor het menselijk oor om te zetten zodat de oscillatie te horen is.
(HLN)
Luister hoe materie verandert in antimaterie
In het Europees Centrum voor Deeltjesonderzoek is waargenomen hoe deeltjes van materie in antimaterie zijn veranderd en terug. De wetenschappelijke paper is nu ook "op muziek gezet", twittert het CERN.
Voor elk fundamenteel deeltje is er een corresponderend antideeltje. Antimaterie heeft dezelfde massa als de tegenhanger in materie, maar vooral de elektrische lading verschilt. Hoewel de meeste deeltjes ofwel als materie ofwel als antimaterie bestaan, kunnen sommige deeltjes van het een wijzigen in het ander.
Specialisten van het CERN in Genève zijn erin geslaagd dit nu voor het menselijk oor om te zetten zodat de oscillatie te horen is.
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
was er maar zo'n boek ;-)quote:
Als ik het standaard model ooit wil begrijpen, welk boek kan ik dan het beste gaan lezen?
http://en.wikipedia.org/wiki/Standard_Model
alleen de eerste allinea kost de gemiddelde mens al tientallen boeken om te begrijpen
ook handig..http://adcs.home.xs4all.nl/Deeltjes/adventure_home.htmlquote:
Als ik het standaard model ooit wil begrijpen, welk boek kan ik dan het beste gaan lezen?
Vandaag was er een open dag bij CERN. Wat had ik daar graag bij willen zijn. Iemand hier toevallig geweest?
If not now, then when.
quote:Higgs en Englert krijgen Nobelprijs voor Natuurkunde
De Nobelprijs voor de Natuurkunde gaat dit jaar naar de Britse wetenschapper Peter Higgs (84) en zijn Belgische collega-wetenschapper François Englert (80).
Dat heeft de Zweedse Koninklijke Academie van Wetenschappen dinsdag in Stockholm bekendgemaakt.
Englert en Higgs voorspelden het bestaan van het Higgs-boson, ook bekend als het 'goddeeltje', meer dan veertig jaar geleden afzonderlijk van elkaar. Het deeltje moet verklaren waarom atomen, en al het andere in het universum, massa hebben.
Daarmee zou het de belangrijkste bouwsteen van het universum zijn. Natuurkundigen na hen concludeerden keer op keer dat de berekeningen van Higgs en Englert moest kloppen, maar het Higgs-boson bleef lang onvindbaar.
Vorig jaar juli maakten wetenschappers bekend dat ze met behulp van de deeltjesversneller van CERN, de Large Hadron Collider, een deeltje hadden aangetroffen dat erg leek op het Higgs-deeltje. Sindsdien is de wetenschap op zoek naar de bevestiging van de vondst.
Higgs-deeltje
Zonder het Higgs-deeltje zou het standaardmodel op de schop moeten, waarmee natuurkundigen de structuur van al het materiaal in het universum verklaren. Dat model kon zonder Higgsdeeltje namelijk niet verklaren waarom deeltjes massa hebben.
Het universum kent magnetische velden en elektrische velden, die deeltjes kunnen beïnvloeden, maar ze verklaren niet dat die deeltjes een massa hebben. Daarvoor, bedachten Englert en Higgs in 1961 afzonderlijk van elkaar, is nóg een veld nodig: het Higgsveld. Zo’n veld zou deeltjes afremmen, waardoor ze massa krijgen.
Quarks en leptonen
Volgens dit model bestaat materie uit quarks en leptonen (waaronder elektronen) die op hun beurt worden beïnvloed door bosonen, die natuurkrachten kunnen overbrengen.
Dat is vergelijkbaar met de manier waarop water ons afremt wanneer we er doorheen lopen. Higgsvelden zijn nog nooit aangetoond. Wel zijn verschillende deeltjes aangetoond die de delen van het Higgsveld dragen.
Het enige van deze vier deeltjes dat nog niet aangetoond was, is het Higgs-boson. Met het aantonen van het Higgs-deeltje is het bestaan van het Higgsveld natuurkundig bewezen.
In 2012 werd de Nobelprijs voor de Natuurkunde uitgereikt aan de Fransman Serge Haroche en de Amerikaan David J. Wineland. De wetenschappers zorgden los van elkaar voor een doorbraak op het gebied van de quantummechanica. Voor het eerst bleek het mogelijk om quantumdeeltjes te bestuderen en te manipuleren zonder ze te vernietigen.
When the student is ready, the teacher will appear.
When the student is truly ready, the teacher will disappear.
When the student is truly ready, the teacher will disappear.
Streetview CERN:
https://www.google.com/maps/views/streetview/cern
https://www.google.com/maps/views/streetview/cern
When the student is ready, the teacher will appear.
When the student is truly ready, the teacher will disappear.
When the student is truly ready, the teacher will disappear.
When the student is ready, the teacher will appear.
When the student is truly ready, the teacher will disappear.
When the student is truly ready, the teacher will disappear.
CERN contest to give students access to accelerator’s proton beam
Got an idea for a bunch of 25GeV protons? Now's your chance to use them
Got an idea for a bunch of 25GeV protons? Now's your chance to use them
When the student is ready, the teacher will appear.
When the student is truly ready, the teacher will disappear.
When the student is truly ready, the teacher will disappear.
12-02-2014
CERN denkt aan 100 km lange deeltjesversneller
© epa.
Het Europees Centrum voor Deeltjesonderzoek CERN heeft een haalbaarheidsstudie naar een tot 100 km lange deeltjesversneller opgestart. De tijd is rijp voor een opvolger voor de huidige cyclotron van 27 km, de LHC, zo heeft het onderzoeksinstituut vandaag bekendgemaakt. Binnen vijf jaar moet een rapport omtrent de Future Circular Collider (FCC) voorliggen, meent Joachim Mnich van het onderzoekscentrum Desy in Hamburg dat net als vele wetenschappers van over de hele wereld aan de studie zal deelnemen. De specialisten moeten technische vragen uitklaren en een eerste raming van de kosten maken.
De FCC moet energie van 100 TeV bereiken, zeven keer meer als het niveau dat de LHC voor 2015 moet halen. De natuurkundigen willen daarbij de omstandigheden van vlak na de Oerknal simuleren. Het programma van de LHC duurt nog tot 2035. De cyclotron zal vanaf volgend jaar protonen met rond 14 TeV - dubbel zo veel als tot nu toe - tegen elkaar laten knallen. Er zijn dan nog nieuwe verrassingen en resultaten te verwachten, aldus Mnich.
In 2012 slaagde het CERN erin het mede door de Belgen François Englert en Robert Brout gepostuleerde Higgs-bosondeeltje te vinden. Het CERN is in 1954 opgericht én is één van de meest gerenommeerde labo's ter wereld. De LHC is de langste deeltjesversneller op de planeet.
© epa.
(HLN)
CERN denkt aan 100 km lange deeltjesversneller
© epa.
Het Europees Centrum voor Deeltjesonderzoek CERN heeft een haalbaarheidsstudie naar een tot 100 km lange deeltjesversneller opgestart. De tijd is rijp voor een opvolger voor de huidige cyclotron van 27 km, de LHC, zo heeft het onderzoeksinstituut vandaag bekendgemaakt. Binnen vijf jaar moet een rapport omtrent de Future Circular Collider (FCC) voorliggen, meent Joachim Mnich van het onderzoekscentrum Desy in Hamburg dat net als vele wetenschappers van over de hele wereld aan de studie zal deelnemen. De specialisten moeten technische vragen uitklaren en een eerste raming van de kosten maken.
De FCC moet energie van 100 TeV bereiken, zeven keer meer als het niveau dat de LHC voor 2015 moet halen. De natuurkundigen willen daarbij de omstandigheden van vlak na de Oerknal simuleren. Het programma van de LHC duurt nog tot 2035. De cyclotron zal vanaf volgend jaar protonen met rond 14 TeV - dubbel zo veel als tot nu toe - tegen elkaar laten knallen. Er zijn dan nog nieuwe verrassingen en resultaten te verwachten, aldus Mnich.
In 2012 slaagde het CERN erin het mede door de Belgen François Englert en Robert Brout gepostuleerde Higgs-bosondeeltje te vinden. Het CERN is in 1954 opgericht én is één van de meest gerenommeerde labo's ter wereld. De LHC is de langste deeltjesversneller op de planeet.
© epa.
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
