04-03-2010
Maanpolen bepokt met ijskraters
Ja ja, dat er water op de maan is weten we nu wel. Maar dat het ook genoeg is om een maanbasis langdurig van te onderhouden is wel groot nieuws. Een NASA-instrument aan boord van de Indiase satelliet Chandrayaan-1 ontdekte het.
Chandrayaan-1 is een Indiaas wonderkindje. In eerste instantie werd de maansatelliet nog vooral gezien als een vehikel om India te lanceren als nieuwe speler in de internationale ruimtevaart. Toen de satelliet als eerste water op de maan vaststelde stond ook het wetenschappelijk nut niet meer buiten kijf. Inmiddels heeft Chandrayaan-1 zijn tweede overwinning binnengesleept: het eerder ontdekte water blijkt in tientallen kraters te zitten op het poolgebied van de maan. Het is genoeg om mensen die een maanbasis zouden gaan bemannen van drinkwater te voorzien. Bovendien kan het met een beetje moeite in raketbrandstof of zelfs adembare zuurstof om worden gezet.
De Indiase satelliet Chandrayaan-1 werd in oktober 2008 gelanceerd en cirkelt sindsdien in een baan om de maan. Het is de eerste grote missie van de Indiase ruimtevaartorganisatie ISRO. Afbeelding: © ISRO
.De ontdekking werd gedaan met een radarapparaat van NASA-makelij. Deze radar, de mini-SAR, was aan boord om de beschaduwde kraters op de maanpolen te onderzoeken. Het is een simpel apparaat van zo’n 10 kilo dat de polarisatie van weerkaatste radiogolven analyseert. Mini-SAR zendt linksom gepolariseerde golven uit. Normaal maanoppervlak kaatst die golven terug met een omkering van de polarisatie, maar sommige stoffen zorgen voor een ander signaal. IJs bijvoorbeeld, maar ook jonge en ruwe oppervlakken die nog doorzichtig zijn voor radiostraling. Mini-SAR zocht punten op die zijn straling vreemd weerkaatsen. Daarna werden die punten opgezocht op een gedetailleerde foto van het oppervlakte van de maan. Het bleek te gaan over kraters waarvan het binnenste de radiogolven vreemd reflecteerde, terwijl de randen zich als gewoon maanoppervlak gedragen. Daarom kan het niet om piepjonge kraters gaan, en heeft Chandrayaan-1 daadwerkelijk ijs gevonden.
Op deze foto zijn de kraters te zien waarin Mini-SAR een afwijkende terugkaatsing van radiogolven detecteerde. De rood-omcirkelde kraters blijken erg jong te zijn, en bevatten dus waarschijnlijk geen ijs. De groen-omcirkelde kraters zijn ouder en dus gevuld met waterijs. Afbeelding: © NASA
.Het goede nieuws komt kort na de beslissing van de Amerikaanse regering om de geplande bemande maanvluchten te laten vervallen. Waarschijnlijk zal het nog lang duren totdat mensen gebruik kunnen maken van de naar schatting 600 miljoen ton ijs die op de polen van de maan in donkere kraters zit. Maar voor toekomstige maanmissies is er in ieder geval een obstakel minder: eten moet je zelf meenemen, maar voor drinken wordt gezorgd.
(Kennislink)