10-09-2009
Ontdekte Galileo Neptunus?
Bekend was dat Galileo Galilei bij zijn waarnemingen in 1612 de planeet Neptunus heeft gezien. Dat weten we uit zijn notities. Verondersteld werd altijd dat hij dat op dat moment zelf niet wist en dacht dat het een ster was. Een nieuwe theorie zegt dat Galileo wel degelijk wist dat hij een nieuwe planeet ontdekt had.
Professor David Jamieson van de Universiteit van Melbourne doet onderzoek naar de 400 jaar oude notitieboeken van Galileo. Jamieson denkt bewijs gevonden te hebben dat Galileo echt wist dat hij een nieuwe planeet gevonden had, die we nu kennen als Neptunus. Daarmee zou Galileo Neptunus 234 jaar voor zijn officiële ontdekking gevonden hebben.
We weten dat Galileo de manen van Jupiter in 1609 ontdekte en dat hij deze later vaker waarnam. In 1612 en 1613 legde hij daarvan zijn waarnemingen vast in zijn notities. Op verschillende nachten noteerde hij een nabije ster, die niet in onze moderne sterrencatalogussen staat.
Sinds tientallen jaren weten we dat deze ster eigenlijk Neptunus was. Dit is geverifieerd met computersimulaties, die laten zien dat Neptunus vrijwel exact op die plek stond op dat moment. Galileo had Neptunus makkelijk kunnen aanzien voor een zwakke ster.
Maar, Neptunus zou niet steeds op dezelfde plaats te zien zijn tussen andere sterren. Op 28 januari 1613 noteert Galileo dat een ster verschoven lijkt ten opzichte van een andere ster. En op 6 januari 1613 tekent Galileo een mysterieuze zwarte stip op de juiste plek waar Neptunus zou staan.
"Ik geloof dat deze stip zou kunnen onthullen dat Galileo terugbladerde door zijn eerdere notities, waar hij eerder Neptunus zag, waar de stip dichterbij Jupiter stond", zegt professor Jamieson. Als de mysterieuze stip op 6 januari eigenlijk was neergezet op 28 januari, dan denkt Jamieson, zou dat kunnen bewijzen dat Galileo wist dat hij een nieuwe planeet gevonden had.
Een fragment uit de notities van Galileo. "Vaste ster" schrijft hij over de linker ster, maar het is in werkelijkheid Neptunus.
Door sporenonderzoek door analysten van de Universiteit van Florence, die eerder Galileo's aantekeningen onderzocht hebben, hoopt Jamieson de stip in Galileo's notities te onderzoeken. Die analyse kan in oktober uitgevoerd worden.
"Galileo zou zo de hypothese gevormd kunnen hebben, dat hij een nieuwe planeet gezien had, die over de maand januari 1613 rechts over zijn beeld bewogen was', zegt Jamieson. "Als dat waar is, dan zou Galileo Neptunus ontdekt hebben, 234 jaar voor zijn officiële ontdekking."
Misschien zou Galileo er zelfs een boodschap over hebben achtergelaten in zijn notities en brieven. "Galileo maakte er de gewoonde van om een anagram, een versleutelde zin, te sturen naar zijn collega's om te vertellen over de geweldige ontdekkingen die hij maakte met zijn telescoop. Dat deed hij toen hij de fasen van Venus en de ringen van Saturnus (hij wist niet dat het ringen waren) waarnam. Dus misschien is er een totnogtoe niet-ontsleuteld anagram, dat onthult dat hij een nieuwe planeet heeft gevonden", speculeert Jamieson.
Dat zou wat zijn. In de 19e eeuw was een ware wedloop tussen de Engelsman John Couch Adams en de Fransman Urbain Le Verrier, wie de positie van Neptunus aan de hand van afwijkingen in de baan van Uranus, het best kon voorspellen. In 1846 toonde de Duitse astronoom Johann Gottfried Galle aan dat Le Verrier er het dichtst bij zat, door de planeet met zijn telescoop dicht bij de voorspelde locatie te waarnemen. Maar nu zou Galileo dus wel eens met de prijs weg kunnen lopen.
Wie weet ontdekken we ooit nog, hoe Galileo zijn nieuwe planeet genoemd zou hebben.
Bronnen: SpaceDaily.com, LettherebeNight.com.
(Astrostart)