Zoals beloofd, hier mijn visie.
Links heeft een enorme klap gekregen. Dat wordt duidelijk op de radio, tv, kranten. Men dient nu uit te zoeken waarom.
Ikzelf denk dat dit komt omdat links niet op de afgelopen desillusionerende acties van de Palestijnen heeft gereageerd, geen nieuw alternatief heeft geboden. Dit is geen flame.
1. Na Oslo is een proces in gang gezet van steeds verdergaande autonomie van de Palestijnen, welke uiteindelijk zou uitmonden in een souvereine Palestijnse staat. Het afwijzen door Arafat van de (in Israelische ogen) zeer verregaande voorstellen van Barak, veroorzaakte desillusie binnen het linkse kamp. Wilde Arafat dan eigenlijk wel vrede?
2. Barak trok in 2000 het Israelische leger terug uit de veiligheidszone in Zuid-Libanon. Dit was overhaast, niet goed gecoördineerd, maar wel een teken dat Israel een nieuwe weg wilde inslaan. Dit werd 'beloond' met beschietingen door Hezbollah en de voorbereiding van de tweede intifadah (deze had veel kenmerken van de guerilla-technieken van Hezbollah en men dacht dat men door dezelfde wijze van strijden Israel uit de Westbank zou kunnen verdrijven, net zoals dat Hezbollah gelukt was met Zuid-Libanon). Het bezoek van Sharon aan de Tempelberg werd aangegrepen om de reeds voorbereidde opstand te laten ontbranden (had Sharon het bezoek afgeblazen, had men wel iets anders gevonden).En zo werd een nieuwe weg die opening zou kunnen bieden tot vrede weer met geweld beantwoord. Deze goed georganiseerde opstand, samen met het afwijzen van Barak's vredesvoorstel, heeft links een enorme klap gegeven. LInks raakte in een identiteitscrisis omdat het leek dat er geen werkelijk serieuze vredespartner was.
3. Sinds het uitbreken van de tweede intifadah is het zuiden van Israel continue met raketten bestookt. Toen Israel zich had teruggetrokken uit de Gaza-strook, werd ook dit beloond met een vermenigvuldiging van beschietingen en geweld. Weer werd een begin om een einde te maken aan bezetting en een opening voor vrede met geweld beantwoord.
Links heeft sinds 2000 geen voorstel gedaan om een nieuwe, misschien wel levensvatbare weg in te slaan om tot vrede te komen. Ze bleven de oude dingen roepen waarvan het electoraat inmiddels zag dat het, behalve tot teleurstellingen, nergens toe geleid heeft.
Is er nu een 'enorme ruk' naar rechts? Nee. De meeste stemmen zijn terechtgekomen bij het centrum met een neiging naar rechts. Bibi extreem rechts noemen geeft aan dat je wieing van de politieke kaart weet. Bibi heeft voor de terugtrekking uit Gaza gestemd, Bibi heeft tot de dag voor de terugtrekking in de regering gezeten en is er daarna uitgestapt om er in de toekomst misschien politieke munt uit te kunnen slaan, Bibi heeft in '96 Hebron aan de PA overhandigd, etc.
Is Lieberman extreem rechts? Hij is rechtser dan Bibi, maar eveneens een geweldige opportunist. Mocht het erom gaan spannen, dan zal ook hij bereid zijn om een Palestijnse staat op te richten.
Shas is al helemaal niet extreem rechts te noemen. Zij hebben twee punten: geld voor de zwakkeren en een ongedeeld Jeruzalem. Voor de rest zo de wind waait waait m'n rokje.
Extreem rechts is Katzele (Ichud Leumi) en die heeft maar 4 zetels.
Ben ik blij met de uitslagen? Geen idee. Het enige dat ik hoop is dat Bibi op Financien komt of anderszins zich met de economie van het land bezighoudt. In zijn vorige periode als Minister van Financien heeft hij harde maatregelen genomen (misschien her en der te hard maar wel noodzakelijk); had hij dat niet gedaan, was het land nu financieel geruineerd geweest. Omdat we nu economisch zeer moeilijke tijden tegemoet gaan, is hij in mijn ogen de beste kandidaat voor die post.
Wil men zowel het land bij elkaar houden als voortgang met de Palestijnen boeken? Dan zou Livni op BZ moeten blijven zitten (ik heb van diverse buitenlandse gesprekspartners begrepen dat ze gewaardeerd wordt om haar combinatie van standvastigheid en schappelijkheid), Bibi op Financien en Barak op Defensie. Een regering van Likud, Kadima en Avoda heeft een meerderheid van 68 zetels achter zich. Probleem is: wie wordt dan premier? Dat zou dan een dubbelbaan voor Bibi of Livni betekenen.
Kan je dan Lieberman, de derde partij nu, aan de kant zetten? M.i. liever wel, maar ik vraag me af of men dat aandurft.
Ik zie drie mogelijke scenario's:
1. Livni als premier van een regering Kadima, Likud, Avoda;
2. Bibi als premier van een regering Likud, Kadima, Avoda en/of Yisrael Beiteinu (Lieberman);
3. Bibi als premier van een regering Likud en alles wat daar rechts van zit.
Op dit moment staat alles nog open. Zoals vanavond iemand zei: we zijn in de unieke situatie dat we bijna 24 na het bekend worden van de uitslagen eigenlijk nog niet weten wie werkelijk gewonnen heeft.
Zoals het er nu naar uitziet zullen de meeste partijleiders aan president Peres het advies geven om Bibi als formateur/beoogd-premier aan te wijzen. Als hij verstandig is, gaat hij voor mijn optie 2, zoveel mogelijk centraal en nationale eenheid. Of dit ideaal is, weet ik niet, wel het meest reëel op grond van de verkiezingsuitslagen.
Tot zover uw correspondent uit Jeruzalem

.
We will have peace with the Arabs when they love their children more than they hate us. (Golda Meir)