Rente wereldwijd fors omlaag: pret begint nu?De centrale banken van de eurozone, de VS, het VK, Zwitserland, Canada en Zweden hebben gezamenlijk de officiële rentes met een half procentpunt verlaagd.
De beurzen veerden onmiddellijk na de bekendmaking op. Australië ging ze voor en haalde 1 procent van de rente af. In Peking kortwiekte de centrale bank de rente met 0,27 procent, voor de tweede keer in drie weken tijd. Voor de eurozone is volgens veel economen de pret nog niet voorbij. De Europese Centrale Bank (ECB) zal de rente nog verder verlagen. NIBC-economen voorspellen dat de officiële rente na de zomer van volgend jaar 2,5 procent zal bedragen. Nu staat die op 3,75 procent. Maar is het wel terecht te spreken over ‘pret’. Natuurlijk, een lagere rente zal veel bedrijven, consumenten en beleggers aanspreken. Geld lenen wordt goedkoper, wat tot meer consumptie zal leiden. Dat op zijn beurt is goed voor de werkgelegenheid en de winsten van bedrijven.
Zo zou het in de ideale wereld gaan. Het kan echter ook anders uitpakken.
Verloren jaarNiet voor niets heeft in de eurozone de ECB als taak gekregen ervoor te zorgen dat de jaarlijkse inflatie niet boven de 2 procent uitkomt. De inflatie is al maandenlang echter fors hoger dan 3 procent en bedraagt de laatste maanden zelfs het dubbele van waar de ECB naar streeft. Volgend jaar beschouwt de ECB, als het op inflatie-doelstelling aankomt, als verloren en de kans is groot dat de inflatie ook in 2010 boven de doelstelling zal blijven. Een lagere rente jaagt de inflatie over het algemeen aan, geen goed nieuws voor de toch al beroerde vooruitzichten.
Natuurlijk, wie een huis en veel schulden heeft, vindt een beetje inflatie helemaal niet zo erg. De inflatie is goed voor huizenprijzen en holt de waarde van de schuld uit. Maar na de feestvreugde komt de domper. Met 4 procent inflatie en het vooruitzicht voor nog hogere percentages, kan wat begon als tijdelijke prijsstijgingen al snel permanent worden. Talloze onderzoeken en kasten vol empirisch bewijs laten zien dat hoge inflatie op den duur de economische groei afremt. Lees: de werkgelegenheid pakt lager uit, de vraag naar huizen krijgt een domper (net als de prijzen). Die periode duurt langer dan de pretjaren.
Tijdelijk lapmiddelEn dan zijn er nog economen die de stap meer als paniekvoetbal dan het redmiddel zien. Het gevolg kan zijn dan de opluchting op de markten van korte duur blijkt te zijn én dat die mensen die nog wel vertrouwen hadden, gaan denken: ‘als de centrale banken zoiets doen, dan is er echt iets aan de hand’. Tot slot: de huidige problemen in de financiële sector zijn rechtstreeks terug te voeren op veel centrale banken, de Fed voorop, die jarenlang de rente te lang laag hielden. Dat werkte roekeloos handelen, onverantwoorde leningen en stupide financiële constructies in de hand.
De wereld betaalt daar nu de rekening voor. In dat opzicht zijn renteverlagingen hooguit een tijdelijk lapmiddel, maar ook een niet uitroeibare kiem voor een volgende crisis over een paar jaar.