Hup Nederlandse dames, aan het werk!

quote:

Veel Nederlandse vrouwen werken, een beetje. De economie zou er wel bij varen als zij hun voorliefde voor vrije tijd inruilen voor een beetje ambitie

Esther van Rijswijk

Nederlanders hebben het goed voor elkaar. Niet alleen zijn ze dol op vrije tijd, ze hebben er ook veel van. Meer dan andere Europeanen en Amerikanen. En van werken houden ze niet. Ze werken het minste aantal uren van allemaal. Maar, ze vinden werk dan ook niet belangrijk. Sterker nog, als het om carrière gaat, zijn Nederlanders nogal ambitieloos.

Dit alles blijkt uit de eind september verschenen studie Europese tijden, die is uitgevoerd door het Centraal Planbureau (CPB) en het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP). Nederlanders hechten veel waarde aan de kwaliteit van het leven, veel minder aan maatschappelijke status. Laat staan dat ze zich de carrièreladder laten opjagen. 'Nederland scoort erg vrijetijdgericht,’ aldus Sjef Ederveen, een van de onderzoekers.

Jammer alleen dat de politiek heel andere plannen heeft. Nederlanders moeten meer, langer en harder werken. In economentaal: de arbeidsparticipatie en de arbeidsproductiviteit moeten omhoog.

Vergrijzing
Waarom? Heel eenvoudig: Nederlanders houden behalve van hun vrije tijd ook van de welvaartsstaat waarin ze leven. En daar knelt het. Alleen al vanwege de vergrijzing, en ook om de toenemende internationale concurrentie aan te kunnen, moet er, linksom of rechtsom, ergens worden ingeleverd.

Nederlanders moeten ofwel meer of slimmer gaan werken om de stijgende kosten van de vergrijzing het hoofd te bieden en voorzieningen als WW en WAO, het ouderdomspensioen (AOW) en de gezondheidszorg op peil te houden. Ofwel ze blijven gezellig van hun vrije tijd genieten, en accepteren dat het niveau van al die voorzieningen omlaag gaat.

Productief
Slim werken lukt tot nu toe redelijk. Nederlanders zijn erg productief. Wie veel kan in een uur, kan het met minder uren af. Maar hoewel de arbeidsproductiviteit per uur in Nederland hoog is, is de groei ervan erg laag. Daar wordt dus geen winst geboekt.

En meer werken blijkt lastig. Nederlanders die werken, doen dat gemiddeld 1.338 uur per jaar. Dat is 479 uur minder dan de Amerikanen, en 250 uur minder dan de EU-15 (de 15 'oude’ landen van de Europese Unie). Oorzaak is het grote aantal mensen dat in deeltijd werkt. Kleine banen trekken het gemiddelde behoorlijk omlaag.

De oorzaak van het lage gemiddelde ligt bij de Nederlandse vrouwen. Die werken massaal in deeltijd, gemiddeld 24 uur in de week. In Frankrijk werken vrouwen gemiddeld 32 uur per week, in Zweden dik 28.

Participatiegraad
Voor de goede orde: het is niet zo dat er in Nederland weinig mensen werken. De zogeheten participatiegraad in Nederland is namelijk erg hoog. Met 72,6 procent is die zelfs hoger dan in de Verenigde Staten. De arbeidsdeelname steeg sterk in de jaren negentig, toen vrouwen massaal tot de arbeidsmarkt toetraden. Inmiddels behoort ook de participatie van vrouwen met 66 procent tot de hoogste in de wereld. Alleen in Canada, Zwitserland en Denemarken werken relatief meer vrouwen.

Kortom: Nederland scoort hoog met het aantal mensen dat werkt, en laag met hoeveel ze werken. Helaas overheerst dat laatste deel van de som. Omgerekend naar voltijdsbanen hangt Nederland met een participatiegraad van 57 procent nog steeds onder aan de lijst.

Slinger
De vraag is nu of Nederlandse vrouwen niet meer willen werken. Staat er wellicht een fors arbeidspotentieel klaar om een paar uur extra te werken en de economie opnieuw een slinger te geven? Net zoals in de jaren negentig gebeurd?

Niet volgens de CPB/SCP-studie. Die wijst uit dat Nederlandse vrouwen niet massaal klaarstaan om een paar uur extra te gaan werken. Sterker nog, 28 procent van de ondervraagde vrouwen geeft aan minder te willen werken.

Ambitie
Bovendien ontbreekt de ambitie. De meeste Nederlandse vrouwen (57 procent) vinden vrije tijd belangrijker dan werk, zo blijkt uit het onderzoek. Daarnaast vindt slechts 1 op de 3 vrouwen het belangrijk iets te bereiken in het werk en slechts 1 op de 5 vindt dat werk altijd voor vrije tijd moet gaan. Slechts 9 procent scoorde hoog op de kwalificatie arbeidsethos. Daarbij ging het om antwoorden op vragen als 'het is je plicht tegenover de maatschappij om te werken’, 'mensen die niet werken worden lui’, en 'je moet werken om je talenten goed te ontwikkelen’.

Nederlandse vrouwen staan echt buiten de Europese en Amerikaanse cultuur als het om werken gaat. Op alle hierboven genoemde categorieën scoren ze lager dan welk ander land uit het onderzoek ook. Evenals, overigens, de Nederlandse mannen. Maar de verschillen in ambitie tussen mannen en vrouwen zijn in Nederland groter dan elders.

Uitkeringen
Naast deze cultuur zijn er echter nog andere redenen waarom Nederlanders weinig werken. Zo blijkt uit het CPB/SCP-onderzoek dat de hoge WW-uitkeringen mede oorzaak zijn. Door de extra inkomenszekerheid die uitkeringen bieden, is het aantrekkelijker voor stellen om beiden aan het werk te gaan. Maar doordat de uitkering die ze in geval van werkloosheid ontvangen relatief hoog is, hoeven ze niet veel uren te werken om hun inkomen voldoende te beschermen.

Daarnaast spelen de belastingen een belangrijke rol. Als mensen, door lagere belastingen, meer gaan verdienen, dan veranderen ook hun voorkeuren. Een vrouw die haar vrije middag niet wil opgeven voor 50 euro extra inkomsten, denkt daar misschien anders over als ze er 60 euro voor krijgt.

Kinderopvang
Dan zijn er natuurlijk nog kinderopvang en zorgverlof. Meer mogelijkheden voor verlof leidt, volgens de studie, weliswaar tot meer vrouwen die bereid zijn om te werken, maar het aantal uren dat wordt gewerkt, gaat er juist door omlaag. Wat het saldo is, is onduidelijk.

Ook de effecten van goedkopere kinderopvang zijn discutabel. In het beste geval zijn ze gering, al is het maar omdat goedkopere kinderopvang er al snel toe leidt dat mensen informele opvang – de oppas, opa en oma – inruilen voor formele: het kinderdagverblijf.

Derden
Bovendien, de cultuur speelt ook bij kinderopvang een belangrijke rol. 'Nederlandse vrouwen hebben er veel meer moeite mee om de kinderopvang over te laten aan derden dan anderen,’ aldus Erna Hooghiemstra, directeur van de Nederlandse Gezinsraad.

De studie geeft ook een aardig kijkje in de eeuwige discussie over de combinatie werken en zorg. Daar zouden volgens velen knelpunten zitten die vrouwen ervan weerhouden meer te werken. De studie laat dat op het eerste gezicht niet zien. Want als zorg en werk bij elkaar worden opgeteld, blijkt dat Nederlandse vrouwen, als een van de weinigen, minder verplichtingen hebben dan hun partners. Ze weten de onderhandelingen aan de keukentafel blijkbaar goed te voeren.

Luxe positie
Het lijkt er echter op dat deze relatief luxe positie van vrouwen alles te maken heeft met het beperkte aantal uren dat ze werken. Vrouwen die meer dan 24 uur per week werken, zijn wel degelijk meer tijd kwijt aan de combinatie werk en zorg dan hun partners. Mannen zitten 4,5 uur meer achter de computer of voor de televisie. En ze besteden anderhalf uur meer aan 'solitaire hobby’s’. Tja.

quote:

Op dinsdag 12 februari 2008 21:23 schreef DroogDok het volgende:
Laten we beginnen met de groep vrouwen die het meest thuis zit: vrouwen van buitenlandse afkomst, marokaanse en turkse in het bijzonder, vooral de eerste generatie en import bruidjes.