Bart Jan Spruyt: "Koninklijk Huis ondergraaft zichzelf"

quote:

Het Koninklijk Huis ondermijnt zichzelf

In het Algemeen Dagblad van vandaag staat onderstaand interview over het koninklijk huis. Door zich aan de voorhoede te stellen van een bestuurlijke elite die de idealen van het multiculturalisme en Europese eenwording uitdraagt, vervreemdt de koningin zich van een substantieel (en groeiend) deel van de Nederlandse bevolking, en ondermijnt daarmee de positie van het koninklijk huis, dat een goede rol in de Nederlandse samenleving zou kunnen spelen.
(Met andere woorden: alleen een bewegig van fatsoenlijk conservatisme kan Nederland voor toenemende polarisatie behoeden.)

Ik kom uit een protestants gezin, een echte CHU-familie. Het koninklijk huis, daar waren mijn ouders zeker niet tégen. Natuurlijk herinner ik me Juliana, op het jaarlijkse defilé bij paleis Soestdijk. Ik weet ook nog goed dat mijn familie in 1980, bij de kroning van Beatrix, in de huiskamer bijna ontplofte van verontwaardiging. Verschrikkelijk, vonden ze de rellen die die krakers veroorzaakten. Mijn ouders kozen toen duidelijk de kant van de Oranjes, en hebben mij een gezonde afkeer van gewelddadig links gatteisem bijgebracht.
Zelf ben ik geen principiële Oranje-basher. Ik zie zeker in dat de monarchie in onze samenleving een belangrijke functie vervult, als institutie die het gros van onze samenleving waardeert, ons land bindt en eenheid geeft.

Ik ben dan ook geen lid van het Republikeins Genootschap, al wordt de verleiding tegenwoordig wel steeds groter. Lange tijd heb ik eigenlijk niet veel nagedacht over het koninklijk huis. Het omslagpunt kwam met de drie ’M’-affaires; rond Máxima’s vader, die minister was geweest onder de Argentijnse dictator Videla; Mabel Wisse-Smit, de vrouw van prins Friso, die loog over haar relatie met crimineel Klaas Bruinsma. En Margarita en haar man Edwin de Roy van Zuyderwijn, die door het kabinet van de koningin was gevolgd.

Door die gebeurtenissen heeft de monarchie aan geloofwaardigheid ingeboet.
De publicist J.L. Heldring schreef daar wijze woorden over. Het koningshuis, vindt hij, is gebaseerd op een mythe; in een land is er één familie waarvan de oudste zoon of dochter per definitie de best gekwalificeerde persoon is om het staatshoofd te zijn. Iedereen snapt natuurlijk dat dat eigenlijk onzin is.
Maar om de mythe in stand te houden, moet er rondom het alledaagse leven van de koningin, prinsen en prinsessen, een waas van mysterie blijven hangen. We moeten niet te veel van hen weten. Toen al die vuile was op straat kwam te hangen, vroeg ik mezelf af: zijn de Oranjes niet bezig hun eigen positie te ondergraven?

Dat die vrees terecht is, bewijzen de incidenten van de afgelopen tijd. Het Koninklijk Huis stapelt fout op fout - en is inderdaad veel te progressief. Daardoor vervreemden de Oranjes zich van een groot deel van onze autochtone bevolking.
Denk nog eens terug aan de moord op Pim Fortuyn. Beatrix heeft zijn naam nooit genoemd. Pijnlijk. En wat gebeurde er na de moord op Theo van Gogh? Zocht Beatrix zijn ouders op? Welnee. De koningin en premier Balkenende gingen naar een moskee, naar een Islamitisch koffiehuis en naar een Islamatische school.
Geen moment heeft Beatrix op die cruciale momenten laten blijken dat ze er voor álle Nederlanders is en ook de onzekerheid en de gevoelens van vervreemding van de autochtone bevolking begreep. Tamelijk fataal, vind ik.
Het Koninklijk Huis maakt, heel kwalijk, deel uit van een bestuurlijke elite die vooral twee dingen nastreeft: een multiculturele samenleving en Europese eenwording.
De gewone Nederlander wordt verteld dat hij eigenlijk niet bestaat. Volgens prinses Máxima is er immers niet zoiets als een Nederlandse identiteit. Diversiteit, hoe meer culturen hoe beter - dat ideaal propageert zij. Terwijl de afgelopen jaren juist hebben laten zien welke ravages daardoor worden aangericht; grote problemen in achterstandswijken, zwarte scholen, noem maar op.
Schandalig ook, dat Beatrix onlangs in een voorwoord van een boekje de loftrompet afstak op ’Europese integratie'.
Dat betekent dus: het opgeven van veto’s, en bijvoorbeeld geen eigen immigratiebeleid meer. De koningin vindt dat kennelijk geen probleem, maar de bevolking heeft in 2005 bij het referendum toch duidelijk laten merken dat zij daar anders over denkt.
Sommigen zeggen dan dat leden van het Koninklijk Huis waarschijnlijk slecht geadviseerd worden. Dat geloof ik niet, daarvoor is er te veel gebeurd. Er lijkt mij duidelijk sprake van een agenda.

Over Beatrix’ kersttoespraak was ik echt kwaad. Natuurlijk richtte zij zich tegen Geert Wilders. Al ben ik het niet met hem eens, hij is met Rita Verdonk wel goed voor pakweg 25 tot 30 zetels. Van deze mensen keert de koningin zich af. Tegen hen zegt ze: ‘U bent te hard, te grof, stop daar alsjeblieft meteen mee’. Dat is verkeerd en ondoordacht, een beetje dom.
Waarom durft de koningin niet de vraag te stellen wat achter dat onbehagen zit? Waarom toont ze geen begrip voor de onrust in de samenleving? Probeer de kloof die er is te overbruggen! De koningin had best kunnen vertellen dat er in ons land bepaalde mores heersen. Dat Nederland een democratische rechtsstaat is en dat wij van nieuwkomers verwachten dat zij zich daar aan aanpassen.
Maar niks daarvan. De koningin klaagt over de toon, maar mensen die dat doen willen vaak het liedje niet horen.
De Oranjes tonen zich zo geen symbool van eenheid. Ze verscherpen juist de polarisatie, vergroten de verdeeldheid. Van een deel van de Nederlanders wil Beatrix kennelijk niet meer de koningin zijn.
De Koninklijke familie heeft een agenda. Vroeger beschermden ze de bevolking tegen de regenten, nu vormen ze samen met de regenten een soort conglomeraat dat vooral één ding wil: terug naar de tijd van vòòr Pim Fortuyn.
En wat zie je nu: de helft van de bevolking is het eens met Wilders, die oppert Beatrix uit de regering te zetten. Dat moet pijn doen, dat zal ze nooit hebben verwacht.
Het Koninklijk Huis is net als het politieke centrum bezig zichzelf te ondermijnen. Ik hoop er niet op, maar als Oranjes hier geen lessen uit trekken, en blijven wegkijken, verspelen ze op een gegeven moment hun krediet. Dan is genoeg genoeg. Dan zijn er op een gegeven moment meer politieke partijen die zeggen: ga op zijn minst maar die regering uit, een ceremonieel koningschap is wel genoeg.

quote:

Op zondag 13 januari 2008 12:54 schreef Demophon het volgende:
Het punt is:

Je hebt in Nederland (en andere landen) een gegoede bovenklasse die internationaal is, een goede academische (engelstalige) opleiding heeft genoten, een baan heeft bij een internationaal bedrijf, kosmopolitisch en globalistisch ingesteld is.

De koninklijke familie is daarvan een exponent: Prinses Maxima en Prins Willem-Alexander en anderen van de familie wonen of reizen meer dan de helft van het jaar in het buitenland, hebben een opleiding genoten aan een prestigieuze universiteit in het buitenland, zijn zeer internationaal gericht. Hebben/hadden een baan in het buitenland. Kiezen hun vrienden uit een elitaire globalistische gemeenschap. Kunnen wonen waar dan ook in het buitenland, maar wel op de beste plekken die de wereld hun te bieden heeft. Meer nog, de koninklijke familie heeft hun wortels uit Duitsland en Frankrijk en vele van de aangetrouwden zijn buitenlands.

Nederlandse prinsen en prinsessen halen hun identiteit niet uit het Nederlanderschap, maar uit het feit dat zij zo rijk zijn en uit een elitaire adellijke en koninklijke familie komen.

Daarentegen behoort een groot deel van de Nederlandse bevolking tot de middenklasse of lagere klasse. Deze heeft hun wortels in Nederland, is veel meer nationaal gericht en hun leefomgeving en vriendenkring is in Nederland.

quote:

Op zondag 13 januari 2008 13:33 schreef Demophon het volgende:

[..]

Tja dat kan... het kan zo zijn dat het koningshuis minder afhanklijk is geworden van de regenten, maar het kan ook zo zijn dat de Nederlandse bevolking onafhankelijker is geworden (door toename in welvaart) en niet meer klakkeloos gelooft of achter de nederlandse regering (en koningin) aanloopt.

In ieder geval, jouw uitspraak 'slaat al helemaal nergens op' vind ik op zichzelf helemaal nergens op slaan ; het betoog van Bart Jan Spruyt dat het Koninklijk Huis zichzelf ondergraaft blijft zeer overeind staan.

quote:

Op zondag 13 januari 2008 14:10 schreef Demophon het volgende:

[..]

En daar ga je dus mis, door wat de koningin nu doet staat ze nou juist niet boven de partijen, maar kiest zij partij voor een bepaalde ideologische stroming van de regenten en een kosmopolitische maar elitaire minderheid die deze regenten vertegenwoordigt.

quote:

Op zondag 13 januari 2008 17:25 schreef Jurgen21 het volgende:
Ik vind de analyse van Spruyt een uitstekende en ook zeer herkenbaar. Ik kom ook uit een familie van trouwe monarchisten, die walgen van elke republikeinse oprisping. Spruyt schrijft terecht dat de Oranjes hun krediet verspelen door partij te kiezen voor de linkerkant van het politieke spectrum. Dergelijke linkse uitvallen konden van Claus nog worden geaccepteerd, van Beatrix mag een neutrale opstelling worden verwacht.

quote:

Over Beatrix’ kersttoespraak was ik echt kwaad. Natuurlijk richtte zij zich tegen Geert Wilders. Al ben ik het niet met hem eens, hij is met Rita Verdonk wel goed voor pakweg 25 tot 30 zetels. Van deze mensen keert de koningin zich af. Tegen hen zegt ze: ‘U bent te hard, te grof, stop daar alsjeblieft meteen mee’. Dat is verkeerd en ondoordacht, een beetje dom.
Waarom durft de koningin niet de vraag te stellen wat achter dat onbehagen zit? Waarom toont ze geen begrip voor de onrust in de samenleving? Probeer de kloof die er is te overbruggen! De koningin had best kunnen vertellen dat er in ons land bepaalde mores heersen. Dat Nederland een democratische rechtsstaat is en dat wij van nieuwkomers verwachten dat zij zich daar aan aanpassen.

quote:

Op zondag 13 januari 2008 18:09 schreef damian5700 het volgende:
Dat fulmineren is erg leuk en aardig, maar ga nu eens in op dat verhaal van Demophon.
Daar heb ik jou nog niet op zien reageren, daardoor ontstijgt deze topic jammer genoeg niet zijn oorspronkelijke schreeuwerige niveau.

quote:

Op zondag 13 januari 2008 20:52 schreef Demophon het volgende:

[..]

Probleem is dat ze dan nog wel staatshoofd blijft d.m.v koningin, die moet neutraal zijn en voor het volk. De enige manier is een democratisch gekozen staatshoofd die zijn politieke programma kan uitvoeren met instemming door meeste stemmen van de nederlandse bevolking.

Erg leuk dat je zo'n kokervisie hebt met "conservatieve elite" en "progressieve volksmassa". Dit is namelijk niet zo. Onder de volksmassa heb je groepen die conservatief zijn en progressieve groepen. Hetzelfde met de elite. Ik heb aan de universiteit gewerkt en mijn waarneming was dat de meeste aldaar links stemmen, vaak Groen links, en pro-europees zijn. En dit betrof mensen uit zeer gegoede en rijke families, sommigen zelfs van adel. Eveneens zijn veel journalisten links, veel van dezen komen ook uit de gegoede klasse of de betere middenklasse. Ik heb het idee dat mensen die niet al te hard hoeven te werken voor hun rijkdom of druk te maken over hun geld en de luxe hebben om een baan te kiezen puur vanwege interesse, veelal ook de tijd hebben om zich druk te maken over ideologie. Politieke figuren komen vaak uit de betere klasse en maken zich druk om "de wereld te verbeteren". Goed voorbeeld is Che Guevara die helemaal niet uit een arme gezin kwam, integendeel het was een aristocratische rijke familie en hij was opgeleid als arts aan een dure universiteit.

Probleem is dat de koningin zich niet verdiept wat achter dat onbehagen zit bij een overgroot deel van de bevolking maar - zoals Bart Jan Spruyt terecht zegt - fout op fout plaatst door voor de linkse progressieve en regenteske elite te kiezen. Ze blijft in een soort versleten utopische riedeltje geloven van voor de situatie met Pim Fortuyn, en blijven wegkijken voor de hedentendaagse werkelijkheid. Als ze in haar "ivoren" paleis blijft zitten, ondergraaft het koninklijk huis inderdaad zichzelf.

quote:

Toespraak van Prinses Máxima, 24 september 2007
bij de presentatie van het WRR-rapport Identificatie met Nederland, Den Haag

Het thema identiteit houdt heel veel mensen in ons land sterk bezig. Niet alleen in de wetenschap en in politieke kringen, maar overal. Het raakt ons allemaal. Daarom is het goed dat de WRR dit onderwerp heeft uitgediept. Een ingewikkelde klus, want er zitten zo veel dimensies aan.

Zo’n zeven jaar geleden begon mijn zoektocht naar de Nederlandse identiteit. Daarbij werd ik geholpen door tal van lieve en wijze deskundigen. Ik had het voorrecht met veel mensen kennis te maken. Heel veel te zien, te horen en te proeven van Nederland.

Het was een prachtige en rijke ervaring waarvoor ik enorm dankbaar ben. Maar ‘de’ Nederlandse identiteit? Nee, die heb ik niet gevonden. Nederland is: grote ramen zonder gordijnen, zodat iedereen goed naar binnen kan kijken. Maar ook: hechten aan privacy en gezelligheid. Nederland is: één koekje bij de thee. Maar ook: enorme gastvrijheid en warmte. Nederland is: nuchterheid en beheersing. Pragmatisme. Maar ook: samen intense emoties beleven.

Nederland is veel te veelzijdig om in één cliché te vatten. ‘De’ Nederlander bestaat niet. Als troost kan ik u zeggen dat ‘de’ Argentijn ook niet bestaat. Ik vind het daarom heel interessant dat de titel van het rapport van de WRR niet is ‘De Nederlandse Identiteit’. Maar: ‘Identificatie met Nederland’. Dat laat ruimte voor ontwikkeling. En voor diversiteit.

Bij het lezen van het rapport moest ik terugdenken aan 30 maart 2001. De dag dat de verloving van mijn man en mij werd aangekondigd op de Nederlandse televisie. U kunt zich dat misschien nog herinneren. Ik in ieder geval heel goed.

Mijn schoonvader, Prins Claus, zei toen het volgende: “Eén vraag die heel moeilijk te beantwoorden is en die mij herhaaldelijk gesteld werd, is hoe het voelt Nederlander te zijn. Mijn antwoord is: ik weet niet hoe het is Nederlander te zijn. Ik heb verschillende loyaliteiten en ik ben wereldburger en Europeaan en Nederlander.” Woorden die ik nooit ben vergeten. Om de identiteit en loyaliteit van een mens zijn geen hekken te plaatsen. Ik denk dat veel mensen het zo voelen.

Twee jaar geleden waren mijn man en ik op bezoek in Marokko. We hadden een groepje jonge Nederlanders meegenomen. De helft van hen had een Marokkaanse achtergrond. Zij waren onze gidsen en onze tolken. Ik herinner me een bezoek aan een Koran-school in Marrakesh. Voor ons een onbekend terrein. Maar zij maakten ons wegwijs in de ideeën en gebruiken. Moeiteloos vertaalden ze heen en weer tussen Marokkaans en Nederlands. Wat geweldig, om thuis te zijn in twee culturen en moeiteloos van de een naar de nader te kunnen springen. Bruggenbouwer te kunnen zijn. Ik was enorm trots op hen.

Een ander voorbeeld. Vorig jaar was ik vanuit mijn interesse te gast bij een aantal gesprekken van Pauline Meurs met studenten. Het ging over de ontwikkeling van hun eigen identiteit en wat het voor hen betekent Nederlander te zijn. Een van de studenten was Semra, een studente Rechten. Zij vertelde dat ze bij het slagen voor haar eindexamen haar schooltas had gehangen aan een mast met twee vlaggen: een Turkse en een Nederlandse. Een mooi beeld. Een bungelende schooltas. Twee feestelijk wapperende vlaggen. Wel één mast.

Het rapport van de WRR geeft veel aandacht aan functionele identificatie. Dat betekent heel simpel: elkaar leren begrijpen omdat je samen een belang deelt. Denk aan een sportclub. Of een bedrijf. Of een school. Of een buurt. Het goede daarvan is dat de nadruk niet ligt op de zichtbare verschillen tussen mensen. Maar op het gezamenlijke doel. En op ieders persoonlijke kwaliteiten. Zo kunnen vooroordelen wegsmelten. Samen spelen. Samen studeren. Samen werken. Dat geeft jonge mensen met verschillende achtergronden een gezamenlijk perspectief. Dat is enorm belangrijk in een wereld van open grenzen.

We denken nog teveel in scheidslijnen. Ook nieuwkomers doen dat. Soort bij soort. Maar Nederland is geen Artis. Juist verscheidenheid en vermenging geven ons kracht. Eerder heb ik eens het volgende voorbeeld gegeven. Ik was een tijdje geleden op werkbezoek in een supermarkt. De manager vertelde dat hij had geprobeerd de omzet te verhogen met een nieuw assortiment Marokkaanse producten. Dat lukte van geen kant. Tot een kassamedewerkster met een Marokkaanse achtergrond zich ermee bemoeide. Zij gaf het advies de producten veel lager in het schap te zetten. Toen vlogen ze de winkel uit. Wat was het probleem geweest? Heel eenvoudig. De Marokkaanse huivrouwen hadden de spullen wel willen kopen, maar ze konden er gewoon niet bij.

Daarom zeg ik ook als econoom: het is goed als je organisatie mensen in huis heeft die van elkaar verschillen. Diversiteit loont.

Dames en heren, volgens cijfers van de Verenigde Naties leven er op de wereld 175 miljoen mensen in een land waar ze niet zijn geboren. Ik ben een van die 175 miljoen.

Voor ons huis staat een paddestoel. Zo’n echte Hollandse ANWB-paddestoel. Die paddestoel geeft de coördinaten van mijn leven.

Buenos Aires.
New York.
Brussel.
Den Haag.
Wassenaar.

Ze staan er allemaal op. Met de juiste richting en de afstand in kilometers. Elke keer als ik weg ga of thuiskom, kom ik erlangs. Al die plaatsen en de mensen die erbij horen, maken deel uit van mijn leven. Ze horen bij mijn identiteit als Nederlandse. Ze zijn me dierbaar.

Ik hoop dat het rapport van de WRR aanleiding zal zijn tot een open discussie zonder generalisaties over het thema ‘identificatie met Nederland’.

Dat zal niet meevallen. We vervallen gemakkelijk in zwart-wit denken. Maar daarmee doen we onszelf en anderen te kort. Mensen hebben altijd méér dimensies. Mensen veranderen ook. Dat is wat mensen zo bijzonder maakt: het vermogen zich te ontwikkelen. Het is niet ‘of, of’. Maar ‘en, en’. Dat maakt de discussie over identiteit niet gemakkelijker. Maar wel veel interessanter.