Stukken uit de Telegraaf:
quote:
De komende anti-Koranfilm van Geert Wilders zorgt al wekenlang voor angst en rumoer. Premier Balkenende sprak zelfs van een forse crisis. Vorige week kreeg de PVVleider van de nationaal terreurbestrijder te horen dat hij mogelijk Nederland moet verlaten na het verschijnen van wat nu al de spraakmakendste beelden van 2008 zijn. Gevreesd wordt voor een herhaling van de bloedige cartoonrellen. Arabist Hans Jansen moet nog zien dat het zo ver komt, maar pleit voor een harde aanpak: „De Koran wordt door sommigen gebruikt als license to kill en zij moeten uitgesloten worden van de godsdienstvrijheid.”
Waarom zorgt film Geert Wilders voor woede in moslimwereld?
’KORAN JACHTAKTE’
Arabist Hans Jansen: „Je beledigt islam al als je geen moslim wordt”
door JOOST DE HAAS
AMSTERDAM, zaterdag
De voorzitter van de Nederlandse Moslim Raad, Abdelmajid Khairoun, vreest straatgeweld en zegt dat Geert Wilders ’nu zeker gevaar loopt’. Okay Pala, voorman van de radicale beweging Hizb ut-Tahrir (Bevrijdingspartij), trekt zelfs een vergelijking met het lot van Theo van Gogh. En de grootmoefti van Syrië dreigt bij een bezoek aan het Europees Parlement dat Wilders verantwoordelijk moet worden gesteld als zijn film over de Koran leidt tot ’geweld en bloedvergieten’.
„Wat een overdreven reacties allemaal”, zegt deze week arabist Hans Jansen. „Toch moeten we ons misschien zorgen maken. Die grootmoefti is immers een ambtenaar van de Syrische staat, die bij wijze van spreken verkleed gaat als imam.”
Daarom zijn de woorden van de Syriër in zekere zin onheilspellend, aldus Jansen. „Als er één land is dat nu baat zou kunnen hebben bij het ontstaan van rellen, is het hoogstwaarschijnlijk Syrië. Het land heeft veel problemen. En protesten tegen een anti-Koranfilm leiden mooi af.”
Net als in andere Arabische landen houden volgens Jansen hele batterijen ambtenaren zich in Damascus bezig met het bedenken van dat soort strategieën. „Die ambtenaren maken beleid, ze liggen echt niet wakker van het hiernamaals en het hellevuur.”
De cartoonrellen in 2006 werden destijds ook aangestuurd door Arabische regimes. „Afbeeldingen van de profeet Mohammed zijn sowieso verboden volgens de islam”, aldus Jansen. „Wat dat betreft is het plan van Ehsan Jami om een film te maken over de profeet wellicht veel gevaarlijker.”
Hans Jansen heeft naam gemaakt als één van de meest kritische arabisten. Hij studeerde in de jaren zestig in de Egyptische hoofdstad Cairo en keerde daar later – begin jaren tachtig – terug als directeur van het Nederlands Instituut. Op zijn werkkamer in Amsterdam hangt een vergeelde foto uit die tijd, van Jansen met een bekend geestelijke. „Een aardige man, maar ronduit fundamentalistisch.”
Jansen, sinds 2003 bijzonder hoogleraar voor ’het hedendaags islamitisch denken’ aan de Universiteit van Utrecht, legt de laatste hand aan een nieuw boek: ’Zelf Koranlezen’, dat naar verwachting in april uitkomt.
„We verwerpen de democratie”
„De Koran is voor moslims Gods woord, Gods stem hier op aarde. Geen wonder dus dat kritiek heel gevoelig ligt. Ook de profeet is heilig. Kritiek wordt altijd onmiddellijk keihard de kop ingedrukt, zeker als de suggestie wordt gewekt dat Mohammed alles zelf heeft verzonnen in de Koran. Wij westerlingen maken ons al schuldig aan belediging van de islam, simpelweg wanneer we geen moslim worden. Want daarmee ontkennen wij dat de Koran Gods woord is. Zeggen dat het allemaal door Mohammed is bedacht, wordt helemaal gezien als een ontoelaatbare belediging.”
In mei 2004, een half jaar voor de moord op Theo van Gogh, sprak Jansen tegenover de commissie voor Buitenlandse Zaken van de Tweede Kamer over de strijd tegen het terrorisme. Hij verklaarde toen onder andere: „Koran en Bijbel spreken beide niet positief over de vijanden van God. Toch is er een verschil. Het verschil zit hem daarin dat sommige groepen militante moslims de Koran als een jachtakte beschouwen, als een soort license to kill, terwijl de Bijbel die functie in de wereld van het christendom verloren heeft.”
De Koran als jachtakte was niet alleen de inspiratiebron voor Mohammed Bouyeri, maar leidde ook tot 9/11 en een reeks kleinere aanslagen, zoals de moord op de Egyptische president Sadat in 1981.
Jansen: „Niet-moslims en andersdenkenden in de moslimwereld moeten volgens de militanten gedood worden. De Koran spreekt van bestrijden in de zin van dood maken. Zo zegt de Koran over de ongelovigen: ’Doodt hen waar ge hen maar aantreft’. En dat wordt nog twee keer herhaald.”
Volgens Jansen is het een zwaktebod wanneer de critici van Geert Wilders niet op de inhoud van de Koran willen ingaan. In dat opzicht hekelt hij ook historicus Geert Mak, die na de moord op Van Gogh het boekje ’Gedoemd tot Kwetsbaarheid’ publiceerde.
„Mak betwijfelde of de Koran inderdaad heel specifiek opdraagt tot het doden van ongelovigen.” Hij pakt het boekje erbij en wijst op pagina 59. „Hier schrijft een duidelijk getergde Mak: ’Alsof er in de Koran een recept zou staan voor het afslachten van godsdienstige tegenstanders’. Welnu, wat lezen we in Koran 8:12? ’Hakt dan in op de nekken van de ongelovigen, en op elk vingerkootje’. Een duidelijk recept, lijkt mij, ook voor Mohammed Bouyeri.”
De islam verschilt ook van andere godsdiensten door het begrip ’jihad’. Jansen: „Zoals sommigen ons willen doen geloven, gaat het echt niet in de eerste plaats om zelfverbetering. Jihad is de strijd voor de triomf van de islam en komt gewoon neer op het gebruiken van geweld tegen ongelovigen.”
Alternatief
Jihadisten zien de islam als een alternatief voor de democratie. Zoals Okay Pala van Hizb ut-Tahrir onlangs tegenover De Telegraaf verklaarde: „Wij zijn het niet eens met de vrijheid van meningsuiting, want we verwerpen de democratie! Ons alternatief is de islam. Er is geen tussenweg: wij kiezen voor de absolute waarheid, het woord van Allah.”
De radicalisering is volgens Jansen gevoed door het met oliedollars gespekte ’wahhabisme’ uit Saoedi-Arabië, nu aangeduid als salafisme. De ultraorthodoxe versie van de islam wordt in Nederland aangestuurd vanuit vier bekende moskeeën.
De arabist vindt dat moslims die de jihad voorstaan ten onrechte een beroep doen op onze godsdienstvrijheid. „De islam is niet gevaarlijk door het heilige boek. Het gevaar komt van mensen die zich, op grond van wat de Koran zegt, het recht aanmeten om als God te beschikken over leven en dood van anderen. Zij die met geweld hun religie willen laten overwinnen, moeten uitgesloten worden van de godsdienstvrijheid.”
quote:
Den Haag bereidt zich voor op stevige crisis
Draaiboek tegen escalatie
door DENNIS NAAKTGEBOREN en JOB SLOK
DEN HAAG, zaterdag
Het afgelopen jaar was hij eigenlijk continu ’in the picture’, maar sinds De Telegraaf eind november onthulde dat Geert Wilders met een anti-islamfilm zou komen, is het zelfs voor zijn doen ’gekkenwerk’. Al bijna twee maanden lang is heel Nederland in de ban van de film, terwijl niemand, behalve Wilders zelf en misschien een enkele naaste medewerker, ook maar enig idee heeft hoe de rolprent eruit komt te zien.
De omstreden politicus hult zich vooralsnog in stilzwijgen, maar heeft al wel laten doorschemeren dat de film er niet om zal liegen. Het gaat over de Koran en in de film leidt dat tot ’iets’. Deze cryptische omschrijving is alles wat hij er over heeft losgelaten.
De vraag is natuurlijk wat dat ’iets’ is. Zal hij het heilige boek van de moslims verbranden? Wilders is niets te gek. Hij heeft de Koran ook al eens vergeleken met Mein Kampf. Of zal hij het voor zijn doen subtieler doen en een Koran verscheuren? Hij heeft immers al eens geroepen dat moslims die in ons land willen blijven de helft van de Koran moeten verscheuren.
Ook al denken critici dat Wilders een publiciteitsstunt à la de Grote Donorshow opvoert, het hele land staat op stelten. Burgemeesters zijn opgeroepen extra alert te zijn, de Nederlandse regering is vanuit het buitenland gewaarschuwd voor repercussies en de minister-president spreekt ronduit van „een forse crisis”.
In regeringskringen kent men Wilders ook al langer dan vandaag, dus als hij begin november in een gesprek met de ministers Hirsch Ballin (Justitie) en Ter Horst (Binnenlandse Zaken) bekendmaakt dat hij zijn standpunten over de islam „op een beeldende manier” wil gaan uitdragen met een film, beginnen meteen alle alarmbellen te rinkelen. Of Wilders zich wel realiseert wat voor risico’s dat met zich meebrengt, luidt de reactie van de bewindspersonen. Niet alleen voor hemzelf en zijn directe omgeving, maar ook voor andere Nederlanders in binnenen buitenland.
„We laten ons niet gek maken door een gek”
Als de plannen van Wilders op straat liggen, is minister Verhagen (Buitenlandse Zaken) een van de eersten die de zorgen van het kabinet in het openbaar verwoordt. Hij zegt ronduit dat de film een gevaar kan opleveren voor Nederlanders in het buitenland. Binnenlands komt minister Ter Horst in actie. Zij stuurt de gemeenten een brief waarin ze hen vraagt ’extra alert’ te zijn. De film „zou kunnen leiden tot onrust in de samenleving en spanning tussen bevolkingsgroepen”. Om eventuele ’spanningen te verminderen en escalatie tegen te gaan’, liggen er op haar departement draaiboeken klaar voor de gemeenten.
Daarnaast is er een landelijk ’crisisteam’ geformeerd waarin ambtenaren van Justitie, Binnenlandse Zaken, Buitenlandse Zaken, VROM en de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding (NCTb) zitting hebben. Als de nood aan de man komt, steken ze onmiddellijk de koppen bij elkaar en zoeken ze contact met moslimorganisaties om de boel te sussen.
Van onrust in het buitenland is nog geen sprake, maar de eerste reacties beloven niet veel goeds. Een Iraanse parlementariër waarschuwt voor de gevolgen voor ons land als Wilders in staat wordt gesteld zijn film te laten zien. Mocht het fout gaan en de film leidt tot soortgelijke protesten als die rond de Deense cartoonkwestie, dan is staatssecretaris Aboutaleb (Sociale Zaken) bereid om de brand te blussen. Hij biedt zichzelf aan als de moslimgezant van het kabinet.
De Stichting Islam en Burgerschap roept moslims op rustig te blijven en te accepteren dat ze worden beledigd. Imams van het Turkse Milli Görüs raden tijdens het vrijdaggebed hun aanhang aan het hoofd koel te houden. En verder wordt er vooral veel thee gedronken.
Het Inspraakorgaan voor Turken in Nederland (IOT) wordt overspoeld met aanvragen van gemeenten die gesprekken willen voeren met Turkse sleutelfiguren.Het Landelijk Beraad Marokkanen (LBM) zal bij de première van de film de deuren van de moskeeen wagenwijd openzetten voor iedereen. De organisatie roept alle moslims op zich vooral rustig te houden. „We moeten laten zien dat we in staat zijn om te incasseren en ons niet gek laten maken door een gek”, aldus voorzitter Mohamed Rabbae.
Dat de politie zich geen raad weet met de situatie blijkt wel als in Amsterdam tot tweemaal toe activisten, onder wie het GroenLinks-Tweede Kamerlid Tofik Dibi, worden aangehouden die posters verspreiden met een foto van Wilders en de tekst ’Extremist – brengt u en de samenleving ernstige schade toe’. De demonstranten gaan evenzo vaak weer vrijuit. Zelfs Wilders vindt de aanhoudingen te ver gaan.
Verzoening
Dibi laat het niet bij die ene actie en kondigt aan dat hij ook bezig is met een of twee islamfilms als antwoord op die van Wilders. De films van Dibi zullen ’hard en confronterend’ zijn, maar toch vooral de nadruk leggen op verzoening.
Tegenstanders met minder edele motieven maken gretig gebruik van de situatie. De jongerenorganisatie van de beruchte Hizb ut-Tahrir wakkert de onrust aan door folders te verspreiden waarin ze moslims oproept de Koran te verdedigen tegen laster.
Geen reden tot paniek, maar wel een forse crisis, is de kenschets van premier Balkenende. „Het is de taak van het kabinet om oog te hebben voor de gevolgen die zouden kunnen optreden”, aldus de ministerpresident.
En Wilders zelf? Die vindt alle commotie zwaar overdreven. „Laten we geen paniek veroorzaken nog voordat er één minuut is uitgezonden. Wacht eerst rustig de film af. Daarna kunnen we het er lang genoeg over hebben.”