quote:Op zondag 7 oktober 2007 20:29 schreef vogeltjesdans het volgende:
Ik ben ik de war. Bij een voltooid deelwoord krijg je op het eind een d. Tenzij de laatste letter van de stam in het kofschip staat, dan krijg je een t op het eind. Maar hoe zit dat nu met het woord voltooien? De stam daarvan is voltooi, die dus eindigt op een i. En die staat in het kofschip, dus zou het voltooid deelwoord voltooit moeten zijn. Maar mijn gevoel zegt dat dat niet klopt. Dus hoe zit dat precies?
't kofschip is een ezelsbruggetje voor de letters t k f s ch p
't fokschaap wordt ook wel eens gebruikt, voor wederom t f k s ch p
quote:Op zondag 7 oktober 2007 20:32 schreef GlazenKaak het volgende:
de "o" en de "i" tellen niet mee, dacht ik
Het gaat inderdaad alleen om de medeklinkers. Vandaar dat je ook het fokschaap als ezelsbruggetje kon nemen.
quote:Op zondag 7 oktober 2007 20:33 schreef Lucifer_Doosje het volgende:
Dan pak je toch gewoon fokschaap. Daar zit geen i in, dus krijg je een d op het eind.
Ach so. Dus het gaat om de medeklinkers, dat was me ontschoten.
Wat niet wil zeggen dat er niet een groot aantal schapen op fok zitten
quote:Op zondag 7 oktober 2007 20:34 schreef gebrokenglas het volgende:
't kofschip is een ezelsbruggetje voor de letters t k f s ch p
't fokschaap wordt ook wel eens gebruikt, voor wederom t f k s ch p
Noot: de "x" telt ook mee, alhoewel deze letter niet in 't kofschip zit.
quote:Op zondag 7 oktober 2007 20:36 schreef vogeltjesdans het volgende:
[..]
Ach so. Dus het gaat om de medeklinkers, dat was me ontschoten.
Wat niet wil zeggen dat er niet een groot aantal schapen op fok zitten
Noujaaaaaaaa.
quote:Op zondag 7 oktober 2007 20:38 schreef spijkerbroek het volgende:
Noot: de "x" telt ook mee, alhoewel deze letter niet in 't kofschip zit.
Wie kent er een werkwoord waarvan de stam eindigt op x?
quote:Op zondag 7 oktober 2007 20:49 schreef vogeltjesdans het volgende:
Wie kent er een werkwoord waarvan de stam eindigt op x?
faxen
Is al opgeruimd
Racerdinges opzouten uit dit topic
http://www.mijnwoordenboek.nl/ww.php
quote:Op zondag 7 oktober 2007 20:51 schreef buzzer het volgende:
topic opgeruimd.
Racerdinges opzouten uit dit topic
Dank u!
quote:Op zondag 7 oktober 2007 20:50 schreef spijkerbroek het volgende:
faxen
Ja, maar dat is een Anglicisme... Een overgenomen Engels woord. Ik heb gefaxd staat logischer dan ik heb gefaxt. Vind ik tenminste.
quote:Op zondag 7 oktober 2007 20:58 schreef vogeltjesdans het volgende:
[..]
Ja, maar dat is een Anglicisme... Een overgenomen Engels woord. Ik heb gefaxd staat logischer dan ik heb gefaxt. Vind ik tenminste.
Ik niet
en 't is ook nog eens fout. quote:
Hoe bedoel je? Je zegt dat het met een t moet? Geldt het kofschip dan ook voor Anglicismen?
quote:Op zondag 7 oktober 2007 21:03 schreef vogeltjesdans het volgende:
[..]
Hoe bedoel je? Je zegt dat het met een t moet? Geldt het kofschip dan ook voor Anglicismen?
Ja (tenminste, in dit geval wel):
quote:Voltooid deelwoord
Wordt gebruikt om de voltooid tegenwoordige tijd, de voltooid toekomende tijd en de voltooid verleden tijd te vormen`
gefaxt
En de spellingchecker van FireFox zegt ook dat het 'gefaxt' is.
quote:Ik heb gefaxed?Op zondag 7 oktober 2007 20:58 schreef vogeltjesdans het volgende:
[..]
Ja, maar dat is een Anglicisme... Een overgenomen Engels woord. Ik heb gefaxd staat logischer dan ik heb gefaxt. Vind ik tenminste.
quote:Op zondag 7 oktober 2007 21:07 schreef Papierversnipperaar het volgende:
Ik heb gefaxed?
Dacht ik ook aan! Juist omdat het een Engels woord is, waar ze het ook zo schrijven. Dan zou je alle vervoegingen ook over kunnen nemen.
quote:Op zondag 7 oktober 2007 21:07 schreef Papierversnipperaar het volgende:
Ik heb gefaxed?
Correct Nederlands is: Ik heb gefaxt.
Of: Ik heb gefirefoxt
quote:Op zondag 7 oktober 2007 22:03 schreef vogeltjesdans het volgende:
[..]
Dacht ik ook aan! Juist omdat het een Engels woord is, waar ze het ook zo schrijven. Dan zou je alle vervoegingen ook over kunnen nemen.
het is een leenwoord, wat we hebben geintegreerd in onze eigen taal. onze eigen grammaticaregels zijn daarom ook van toepassing. We zetten immers ook 'ge' voor de stam wanneer we er een voltooid deelwoord van maken, anders hadden we beter kunnen zeggen 'ik heb de brief faxed' of 'ik have faxed de brief' (oid, weet niet of have faxed voltooid verleden tijd is of niet, vergeet de engelse grammaticaregels altijd) als we toch engelse grammaticaregels gaan toepassen. Dus daarom op zn hollandsch: gefaxt!
[ Bericht 4% gewijzigd door releaze op 07-10-2007 22:17:14 (ff aanvulling) ]
quote:Op zondag 7 oktober 2007 22:15 schreef releaze het volgende:
Dus daarom op zn hollandsch: gefaxt!
gefakst
quote:In de achterhoek zeggen ze: "hej'm faxd?"Op zondag 7 oktober 2007 22:15 schreef releaze het volgende:
het is een leenwoord, wat we hebben geintegreerd in onze eigen taal. onze eigen grammaticaregels zijn daarom ook van toepassing. We zetten immers ook 'ge' voor de stam wanneer we er een voltooid deelwoord van maken, anders hadden we beter kunnen zeggen 'ik heb de brief faxed' of 'ik have faxed de brief' (oid, weet niet of have faxed voltooid verleden tijd is of niet, vergeet de engelse grammaticaregels altijd) als we toch engelse grammaticaregels gaan toepassen. Dus daarom op zn hollandsch: gefaxt!
Vorige week in de slachterij heb ik nog kuikens gesext.
quote:Op zondag 7 oktober 2007 22:53 schreef Litso het volgende:
sexen is een correct nederlands werkwoord.
Vorige week in de slachterij heb ik nog kuikens gesext.
Correct: "Hij datet" en "Hij skatet"
Ik vind "Hij date" en "Hij skate" toch echt iets logischer..
quote:Oh, ze hebben het veranderd. Het was vroeger echt met een x.
quote:sek·sen2 (ov.ww., ook abs.)
1 (kuikens, konijnen e.d.) onderzoeken om het geslacht te bepalen
quote:Jammer, ik doe het ook liever met een xOp zondag 7 oktober 2007 23:35 schreef Litso het volgende:
[..]
Oh, ze hebben het veranderd. Het was vroeger echt met een x.
[..]
De x is stemloos en dus is die achterste letter ook stemloos (t).
En nu opzouten, want dit is niet goed voor m'n bloeddruk.
Ik heb zoveel gespijbelt dat ik blij ben met dit topic!dt? t? d?
quote:ok ok ik snap ut nie ik snap ut nie...
quote:Hollands bestaat uit de dialecten die in de provincies Noord- en Zuid-Holland gesproken worden. Bij voorkeur gebruiken we in Nederland de standaardtaal: het Nederlands. Is wel zo beleefd.Op zondag 7 oktober 2007 22:15 schreef releaze het volgende:
[..]
het is een leenwoord,wdat we hebben geintegreerd in onze eigen taal. onze eigen grammaticaregels zijn daarom ook van toepassing. We zetten immers ook 'ge' voor de stam wanneer we er een voltooid deelwoord van maken, anders hadden we beter kunnen zeggen 'ik heb de brief faxed' of 'ik have faxed de brief' (oid, weet niet of have faxed voltooid verleden tijd is of niet, vergeet de engelse grammaticaregels altijd) als we toch engelse grammaticaregels gaan toepassen. Dus daarom op z'nholNederlandsch: gefaxt!
Overigens is je redenering correct.
quote:ddtOp maandag 8 oktober 2007 00:03 schreef zhe-devilll het volgende:
dt? t? d?
ook al is dat verboden
quote:In Groningen kennen we niet eens een faxOp zondag 7 oktober 2007 22:43 schreef vogeltjesdans het volgende:
[..]
In de achterhoek zeggen ze: "hej'm faxd?"
We doen dan nog met blikjes en touwtjes...
quote:werkwoord: spijbelenOp maandag 8 oktober 2007 00:10 schreef zhe-devilll het volgende:
[..]
ok ok ik snap ut nie ik snap ut nie...
stam: spijbel
l staat niet in het Kofschip, dus een d op het eind
quote:XTC koffieshopOp zondag 7 oktober 2007 20:38 schreef spijkerbroek het volgende:
[..]
Noot: de "x" telt ook mee, alhoewel deze letter niet in 't kofschip zit.
quote:Nee.
De "ch" telt als één letter (als in "lachen", zeg maar).
quote:Maar dan heb je de t en de x nog nietOp maandag 8 oktober 2007 12:19 schreef Litso het volgende:
koffieschop dan.
quote:Ben ik het ook niet mee eens. Maar ach, wie faxt er tegenwoordig nog?Op zondag 7 oktober 2007 20:58 schreef vogeltjesdans het volgende:
Ik heb gefaxd staat logischer dan ik heb gefaxt. Vind ik tenminste.
quote:Faxen is voltooid verleden tijd.Op maandag 8 oktober 2007 13:16 schreef Copycat het volgende:
[..]
Ben ik het ook niet mee eens. Maar ach, wie faxt er tegenwoordig nog?
Om over een telex nog maar te zwijgen.
Dat is namelijk voltooid stenen tijd.
quote:Dat zijn van die domme uitspraken van een lera(a)r(es).Op maandag 8 oktober 2007 13:14 schreef Corksterr het volgende:
Gewoon het woord 'langer maken', zoals mijn juf zei. Voltooi wordt voltooide, niet voltooite: voltooid dus.
Ben je buitenlander, of heb je een minder goed taalgevoel, dan heb je niks aan dat soort regeltjes.
Bovendien verhullen ze met zo'n uitspraak dat ze zelf weinig van taal snappen en de regels niet kennen.
quote:Backup dan? Ik heb gebackupped? Gebackuppet? Gebackupt Gebackupd geback-upt geback-up-t geback-up-d geback-up-pedOp zondag 7 oktober 2007 22:09 schreef spijkerbroek het volgende:
[..]
Correct Nederlands is: Ik heb gefaxt.
Of: Ik heb gefirefoxt
Jemig wat veel keus. Kan ook gaan voor 'een veiligheidskopie gemaakt'.
quote:is dat niet omdat het een s-klank isOp zondag 7 oktober 2007 20:38 schreef spijkerbroek het volgende:
[..]
Noot: de "x" telt ook mee, alhoewel deze letter niet in 't kofschip zit.
P zit in 't kofschip
Voltooid deelwoord: Gelopent
quote:De stam is nooít 1e persoon enkelvoud.Op maandag 8 oktober 2007 18:15 schreef Roellio het volgende:
Stam: loop
P zit in 't kofschip
Voltooid deelwoord: Gelopent
De stam krijg je door -en van het infinitief af 't halen, dus lo(o)p(-en).
Of ben ik nu aan 't happen?
quote:Wij hadden vroeger altijd stiekem 't 'fuckschaap'Op maandag 8 oktober 2007 20:57 schreef NJlo het volgende:
Heeft iemand al een leuke Kofschip-variant inclusief x ?
quote:stop kuch fixOp maandag 8 oktober 2007 20:57 schreef NJlo het volgende:
Heeft iemand al een leuke Kofschip-variant inclusief x ?
(in navolging van het ultieme (
) ding flof bips)quote:Op maandag 8 oktober 2007 18:15 schreef Roellio het volgende:
Stam: loop
P zit in 't kofschip
Voltooid deelwoord: Gelopent
Dat is een sterk werkwoord. Lopen - liep - gelopen. Het kofschip gaat alleen op voor zwakke werkwoorden, die dus niet van klank veranderen als je ze vervoegt.
quote:Maar volgens jouw theorie staat de p nog steeds in het kofschip.Op maandag 8 oktober 2007 18:49 schreef yosander het volgende:
De stam is nooít 1e persoon enkelvoud.
De stam krijg je door -en van het infinitief af 't halen, dus lo(o)p(-en).
Of ben ik nu aan 't happen?
quote:Dit geldt natuurlijk alleen voor zwakke werkwoorden, tenzij je het voltooid deelwoord wilt maken.Op dinsdag 9 oktober 2007 12:37 schreef vogeltjesdans het volgende:
[..]
Maar volgens jouw theorie staat de p nog steeds in het kofschip.
Of bedoel je dat niet?
quote:Kan ik me in vinden ja.Op maandag 8 oktober 2007 13:25 schreef SjonLok het volgende:
[..]
Dat zijn van die domme uitspraken van een lera(a)r(es).
Ben je buitenlander, of heb je een minder goed taalgevoel, dan heb je niks aan dat soort regeltjes.
Bovendien verhullen ze met zo'n uitspraak dat ze zelf weinig van taal snappen en de regels niet kennen.
quote:Zeg je toch gewoon: bijgewerktOp dinsdag 9 oktober 2007 17:33 schreef weathergirl het volgende:
Ook zo vreselijk: geüpdatet brrrrrr
quote:Is niet gezegd. Dat van de buitenlander klopt wel, maar dat ze het zelf niet snapt is niet zeker.
Godverdefuck, ik ben een bijdrage van gisteren kwijt!
Nou ja, morgen maar opnieuw!
quote:Klopt; infinitief - en = stamOp maandag 8 oktober 2007 18:49 schreef yosander het volgende:
[..]
De stam is nooít 1e persoon enkelvoud.
De stam krijg je door -en van het infinitief af 't halen, dus lo(o)p(-en).
Of ben ik nu aan 't happen?
Hou er overigens rekening mee dat het niet kofschip is, maar 't kofschip.
"-te" gebruik je ook bij werkwoorden waarbij de stam eindigt op "sj" (ramsjen) klanken en inderdaad ook de x.
[ Bericht 15% gewijzigd door hugecooll op 12-10-2007 16:34:17 ]
Het hele werkwoord, de infinitief, van alle Nederlandse werkwoorden eindigt op -en. Behalve zijn, maar wezen en bennen dan weer wel.
De stam van het werkwoord wordt gevonden door deze -en weg te halen. Wel moet er dan soms ook wat aan de spelling veranderen om de lange of korte klinker goed te schrijven. De stam van lopen is niet lop, maar loop, en van rennen niet renn maar ren.
De tegenwoordige tijd gaat uit van de stam. In het meervoud krijgt die altijd de uitgang -en mee, waardoor die personen dezelfde vorm krijgen als het hele werkwoord. In het enkelvoud zijn er verschillen tussen de personen:
de eerste persoon stellend en vragend: stam
de tweede persoon stellend: stam + t en de tweede persoon vragend: stam
de derde persoon stellend en vragend: stam + t.
Dus als voorbeeld:
ik kom............kom ik?
jij komt...........kom jij?
hij komt..........komt zij?
Dus ook:
ik vind...........vind ik?
jij vindt..........vind jij?
hij vindt.........vindt zij?
En: het gebeurt.
De gebiedende wijs is de stam:
Kom!............Vind!
(Vroeger werd de stam+t gebruikt voor de gebiedende wijs meervoud: Helpt elkaar! Koopt Nederlandse waar!)
Hieruit is voor leraressen een eenvoudige regel te maken voor het vinden van de juiste schrijfwijze van lastige vormen als hij wordt en ik vind: probeer het even uit met een woord, waar je het wel kunt horen: hij komt en ik kom. Dan moet je natuurlijk geen plat Hollands dialect spreken: "Komt ik bij de bakker ......"
De verleden tijd wordt verschillend gevormd voor verschillende groepen werkwoorden. We onderscheiden de zwakke, de sterke en de onregelmatige werkwoorden. Bij de sterke werkwoorden worden de verleden tijd en het voltooid deelwoord gevormd door klinkerverandering: strijden - streed - heb gestreden, fluiten - floot - heb gefloten, jagen - joeg - heb gejaagd. Daarvan zijn er een paar groepjes met dezelfde klinkerwisseling. Bij de onregelmatige werkwoorden is er geen echt systeem. Bakken - bakte - heb gebakken, kopen - kocht - heb gekocht
Deze beide groepen werkwoorden moeten gewoon van buiten geleerd worden. Ze worden beschouwd als origineel Germaans en Nederlands, maar het feit dat ze van buiten geleerd moeten worden en dus telkens apart opgezocht worden, maakt dat ze langzaam verdwijnen. Men zegt tegenwoordig niet meer woei, maar waaide. Behalve tegen Diana natuurlijk!
De zwakke werkwoorden vormen volgens een eenvoudig systeem: in het enkelvoud stam + de of te en in het meervoud stam + ten of den. Stammen met een zachte eindmedeklinker krijgen de en den, stammen met scherp eindmedeklinker een te en ten. Voor het gemak is dat verschijnsel samengevat in de woorden 't fokschaap en 't kofschip. (uitschuifpik kan ook, maar dat zal Plasterk voor gebruik op de basisschool echt afraden!) Werkwoorden waarvan de stam eindigt op een medeklinker die in deze woorden voorkomt, krijgen te en ten. Als voorbeelden: huppen - hupte - heb gehupt, schaften - schaftte - heb geschaft, afschaffen - schafte af - heb afgeschaft, heksen - hekste - heb gehekst. Stammen die op andere medeklinkers of op een i eindigen, krijgen de en den. (Ik heb geen stammen op andere klinkers dan de i kunnen bedenken.) Groeien - groeide - ben gegroeid, mauwen - mauwde - heb gemauwd, gebeuren - gebeurde - is gebeurd, leiden - leidde - heb geleid (wel te onderscheiden van lijden - leed - heb geleden!!)
Probleemgevallen bestaan er ook: laven - laafde - heb gelaafd: blijkbaar is de stam eigenlijk lav, maar schrijven we die als laaf. Ook reizen - reisde - heb gereisd.
De zwakke werkwoorden hebben een eenvoudig systeem, en daarom winnen ze langzaam terrein op de sterke en daarom worde ook buitenlandse werkwoorden altijd zwak vervoegd. Dat lijkt niet altijd in de regel van 't kofschip te vatten, maar wordt meestal redelijk goed aangevoeld. Douchen - douchte - heb gedoucht, faxen - faxte - heb gefaxt. Problemen ontstaan bij woorden als updaten - updatete - upgedatet of geüpdatet, upgraden - upgradede - heb geüpgraded. Die zou ik gewoon vermijden wegens lelijkheid of opzoeken in een woordenboek (heb ik net gedaan). Of nog liever vervangen door de Nederlandse woorden bijwerken - werkte bij - heb bijgewerkt en opwaarderen - waardeerde op - heb opgewaardeerd.
Het voltooid deelwoord wordt gevormd met een voorvoegsel (meestal ge-) en een achtervoegsel. Het wordt gevormd in samenhang met de verleden tijd. Dus bij de sterke en onregelmatige werkwoorden moeten we het voltooid deelwoord gewoon van buiten leren.
Het voorvoegsel is ook bij de zwakke werkwoorden meestal ge. Daarbij zijn er wel wat compicaties. Bij werkwoorden die beginnen met ge-, be-, ver-, her, ont- en nog wat andere, vervalt de ge. Voorbeelden: geleiden - geleidde - heb geleid, bewerken - bewerkte - heb bewerkt, verwensen - verwenste - heb verwenst, ontdekken - ontdekte - heb ontdekt. En bij scheidbare werkwoorden komt de ge tussen de delen te staan: nawerken - werkte na - heb nagewerkt. Het voorvoegsel gaat meestal wel goed, dat wordt kennelijk wel aangevoeld of aangeleerd.
Het achtervoegsel is d of t en volgt het de regel van 'kofschip en 't fokschaap. Met dit verschil, dat er nooit een dubbele t of een dubbele d aan het eind komt. En een dt is natuurlijk al helemaal onmogelijk!! Dus het is gebeurt is een spelfout, maar het is gebeurdt is gewoon ongelooflijk stom.
Spelfouten ontstaan deels omdat het verschil tussen de eind-t en de eind-d amper te horen is. Vandaar ook het advies, om bij twijfel de verleden tijd te maken, want daarin is het verschil beter te horen. Of gewoon 't kofschip toepassen.
Gebruiken we het voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord, dan komt er gewoon een e achter.
quote:Kijk! Daar hebben we wat aanOp zondag 7 oktober 2007 20:52 schreef yosander het volgende:
Gebruik anders deze site:
http://www.mijnwoordenboek.nl/ww.php
