abonnement Unibet Coolblue Bitvavo
pi_53190872
Voorgaande topics
  • Aardbevingen #1
  • Aardbevingen #2
  • Aardbevingen #3
  • Aardbevingen #4
  • Aardbevingen #5

    Samenvatting
    Een aardbeving is een trilling of schokkende beweging van de aardkorst. Aardbevingen vinden plaats als er in de aardkorst plotseling veel energie vrijkomt. De energie plant zich dan in een golfbeweging vanuit het centrum naar de omgeving voort. Het denkbeeldige punt waar de beving ontstaat, het zwaartepunt van de energiedichtheid, heet het hypocentrum. Het punt aan het aardoppervlak daar loodrecht boven wordt het epicentrum genoemd. Een lijn van gelijke bevingintensiteit rond een epicentrum heet een isoseist. Seismologie is de wetenschap van aardbevingen.

    De meeste aardbevingen komen voor in de aardkorst tot op een diepte van ongeveer 30 kilometer. Er komen echter ook bevingen voor op dieptes tot ongeveer 700 kilometer. De meeste aardbevingen komen voor rondom de Grote Oceaan, in het Middellandse Zeegebied, in de Himalaya en Indonesië. Ook midden in oceanen komen bevingen voor. Aardbevingen die ontstaan onder de zeespiegel worden, minder correct, ook wel zeebevingen genoemd; een vloedgolf of tsunami kan dan het gevolg zijn.

    Veel aardbevingen hangen samen met de langzame interne bewegingen van de aardkorst. Op grote schaal kan het de aardschollen betreffen, die langzaam ten opzichte van elkaar bewegen (platentektoniek). Op kleinere schaal vindt er ook binnen de platen deformatie plaats.

    Door deze relatieve beweging wordt spanning opgebouwd in de korst. Als de spanning hoog genoeg is kan er een schoksgewijze beweging van het materiaal aan weerszijden van een breuk in de korst optreden: de aardbeving. Hierbij wordt (een deel van) de opgebouwde spanning ontladen. Naschokken zijn kleinere bevingen die binnen enkele uren na de eerste beving voelbaar zijn. Deze zijn vaak het gevolg van spanningsontlading op andere, nabijgelegen delen van dezelfde breuk of op andere nabije breuken. Dit type aardbevingen komt binnen platen voor tot een diepte van enkele tientallen kilometers en aan plaatranden ook tot op grotere diepte.

    Aardbevingen op dieptes van enkele honderden kilometers worden vaak toegeschreven aan andere mechanismen. Ten eerste kunnen deze worden veroorzaakt in een subducerende plaat door de overgang van mineralen van een fase naar de andere (zie convectie in de aarde). Wanneer de oude fase metastabiel was, kan de overgang naar de nieuwe fase zeer plotseling zijn. Op een vergelijkbare wijze kan het plotseling loslaten van water uit waterhoudende mineralen in de subducerende plaat een aardbeving veroorzaken.

    Kleine aardbevingen zijn het gevolg van vulkanische activiteit (vulkanische aardbevingen) of ontstaan door instorting van holtes in kalksteenformaties of mijnen (instortingsbevingen). Mogelijke andere oorzaken zijn ondergrondse kernproeven en meteorietinslagen.

    Menselijk ingrijpen kan bevingen veroorzaken. De bodemdaling door de winning van aardgas brengt aardschokken teweeg. Dit fenomeen doet zich onder meer voor in de provincie Groningen bij het dorp Loppersum.

    Hoe ontstaan ze?
    Een aardbeving is een trilling of schokkende beweging van de aardkorst. Aardbevingen worden veroorzaakt als er ergens in de aardkorst plotseling veel energie vrijkomt. Dit kan door bijvoorbeeld het langs elkaar heen schuiven van de aardschollen. (Platentektoniek genoemd) Of doordat aardschollen onder/over elkaar schuiven met brute kracht. De wrijving/spanning veroorzaakt dan een breuk/aardbeving.

    Breuklijnen, Aardschollen
    Op onderstaand plaatje kun je zien waar ter wereld de 'aardschollen' liggen. Op de grens van twee schollen komen dan ook de meeste aardbevingen ter wereld voor.



    Eén van de bekendste breuken ter wereld is de San Andreas Faultline (=breuklijn) in Californie. Deze is ontstaan doordat de Pacifische Plaat langzaam langs/onder de Noord Amerikaanse plaat schuift.



    Hoe worden ze gemeten?
    Aardbevingen komen meestal voor op een diepte tussen de 0 en 30 km. Maar ze kunnen ook op 600 km diepte voorkomen. Het punt aan de aardkorst oppervlakte dat loodrecht boven de plek van de beving staat noemen we het "epicentrum" De bevingen worden in kaart gebracht mbv de "Schaal van Richter (Vernoemd naar de geoloog Francis Richter uit 1935).

    De Richter schaal wordt gebruikt om de kracht van een aardbeving aan te geven. Het gaat daarbij om de hoeveelheid energie de vrijkomt tijdens de aardbeving. Op de Richter schaal wordt de kracht aangegeven met een getal. De Schaal van Richter is logaritmisch, dat wil zeggen dat de kracht van de aardbeving 10 keer zo groot is als het Richter getal met 1 toeneemt. Een aardbeving met kracht 6 is dus 10 keer zo zwaar als een aardbeving met kracht 5. Meer info over de richterschaal vind je o.a. in onderstaande links.

    De twaalf sterkste aardbevingen sinds 1900 zijn:



    1
    2
    3
    4
    5
    6
    7
    8
    9
    10
    11
    12
    13
        Locatie                      Datum       Kracht 
     1. Chile                        22-mei-1960 9.5
     2. Prince William Sound, Alaska 28-mrt-1964 9.2
     3. Off W. Coast of N. Sumatra   26-dec-2004 9.1
     4. Kamchatka                    04-nov-1952 9.0
     5. Off the Coast of Ecuador     31-jan-1906 8.8
     6. Rat Islands, Alaska          04-feb-1965 8.7
     7. Northern Sumatra, Indonesia  28-maa-2005 8.6
     8. Andreanof Islands, Alaska    09-maa-1957 8.6
     9. Assam - Tibet                15-aug-1950 8.6
    10. Kuril Islands                13-okt-1963 8.5
    11. Banda Sea, Indonesia         01-feb-1938 8.5
    12. Kamchatka                    03-feb-1923 8.5



    De aardbeving die de meeste slachtoffers kostte was overigens veel lichter. In 1976 deed zich in China een aardbeving voor met een kracht van 8.0. Omdat het een zeer dicht bevolkt gebied was waren er ongeveer 250.000 doden te betreuren. Op 26 december 2004 vond een aardbeving plaats voor de kust van het Indonesische eiland Sumatra. Deze zeebeving had een kracht van 9.0 op de schaal van Richter. Er vielen echter slachtoffers in de hele regio Zuid-Oost Azië (India, Sri Lanka, Thailand, Indonesië zelf) als gevolg van de tsunami (vloedgolf) die volgde op de zeebeving. Waarschijnlijk zijn daar ook 200.000 slachtoffers gevallen. (In 2003 vielen bij een aardbeving in Iran meer dan 40.000 doden bij een beving in Bam van 6.2)

    Aardbevingen? Ook in Nederland?
    Ook in Nederland komen aardbevingen voor. In het zuidoosten worden elk jaar kleine aardbevingen gemeten met een kracht van 2 tot 3 op de schaal van Richter. Soms zijn er sterkere aardbevingen, zoals op 13 april 1992 in de buurt van Roermond met een kracht van 5.8 en in 2002 iets ten oosten van Roermond in Duitsland met een kracht van 4.9.

    In Noord-Nederland komen, vooral in Groningen en Drenthe, lichte aardbevingen voor. Die worden naar alle waarschijnlijkheid veroorzaakt door de gaswinning uit de bodem, waardoor de aardbodem zakt. Op 24 oktober 2003 was er in de omgeving van Loppersum een lichte aardbeving met een kracht van 3.0. Het verslag van het KNMI over deze aardbeving vind je hier. In diezelfde omgeving vond ook op 22 september 2003 een (lichtere) aardbeving plaats, kracht 2.3.

    Hoeveel aardbevingen vinden er plaats?
    Het gemiddeld aantal bevingen per jaar met de bijbehorende magnitude (kracht) zijn:

    -3000 met magnitude 5.0-5.9
    -100 met magnitude 6.0-6.9
    -20 met magnitude 7.0-7.9
    -2 met magnitude 8.0 of meer

  • Dit plaatje geeft weer waar er aardbevingen zijn geweest tussen 1963 en 1998.
  • Dit plaatje geeft weer waar er aardbevingen zijn geweest tussen 1978 en 1987.

    Tsunami's - een gevolg van een zeebeving
    Sinds de catastrofale zeebeving op 2e kerstdag 2004 is het woord 'tsunami' niet meer weg te denken uit de woordenboeken. Wat is nou een Tsunami?

    Alle gebeurtenissen waarmee een grote hoeveelheid water in korte tijd wordt verplaatst kunnen een tsunami veroorzaken. Vloedgolven kunnen veroorzaakt worden door een zeebeving, een aardbeving waarvan het epicentrum onder de zeespiegel ligt, door een meteoriet, of door een vulkanische uitbarsting onder zee of vlak aan zee, vooral als daarbij door een grote aardverschuiving veel gesteente de zee in schuift. Ook bij plotseling afkalven van een gletsjer of ijsberg kan een vloedgolf ontstaan. Ook kan het zo zijn dat er grote stukken land of gebergte het water invallen. Hierdoor ontstaan vaak kleinere tsunami's omdat er minder water wordt verplaatst.

    De meeste tsunami's komen voor rondom de Grote Oceaan, omdat langs de randen daarvan door de platentektoniek de meeste aardbevingen plaatsvinden.



    Door de verplaatsing van de zeebodem, vooral als deze kilometers diep plaatsvindt, wordt een enorme kolom water opgetild. Aan het wateroppervlak is daarvan weinig te zien, er ontstaat een golf van misschien een hoogte van enkele decimeters, met een enorme golflengte van 100 tot 400 kilometer. Door deze grote golflengte zijn er op volle zee maar enkele pieken en dalen merkbaar; op een schip zal de tsunami ongemerkt voorbij gaan. Een golf die door de wind wordt veroorzaakt kan weliswaar een veel grotere hoogte bereiken, tot 10 meter, bij een golflengte van 200 meter, maar de energie die in de tsunami is opgeslagen is veel groter. De waterbeweging vindt bij een tsunami plaats tot op de zeebodem, terwijl een golf door de wind slechts aan het oppervlak van de zee te merken is. Een normale golf bereikt een snelheid tot 40 km/uur, maar een tsunami kan zich met een veel hogere snelheid verplaatsen. De periode van de tsunami (het tijdsverloop tussen twee toppen) bedraagt een kwartier tot een uur.

    Wat is GEE?
    GEE betekent Global Earthquake Explorer. Het is een programma voor je desktop waar je live aardbevingen en data mee ontvangt.

  • Developer page
  • Download GEE
  • Screenshots




    Naslagwerken / Informatie / Nuttige Links / Sites

    Aardbevingen
  • Nederlandse Aardbevingsite
  • US Geological Survey Website
  • WikiPedia Aardbeving
  • Natuurrampen pagina
  • Stan's Earthquake Warnings
  • Aardbevingsdossier Kennislink

    Tsunami's
  • WikiPedia Tsunami
  • Tsunamidossier Kennislink
  • Wiki Dossier Tsunami Ramp Azie 2004

    Deze op is te vinden in de FOK!Wiki:
  • Fok!Wiki OP/Aardbevingen

    [ Bericht 49% gewijzigd door Frutsel op 30-11-2007 09:18:49 ]
  • pi_53190875
    quote:
    Op vrijdag 14 september 2007 20:51 schreef Againzender het volgende:
    Er wordt in dat soort zones altijd gewacht op 'die ene grote'. Maar als je met aardschokken van 8.2, en daarna nog zware naschokken komt, vraag ik mij af of je dan niet met die grote te maken hebt.

    Maar goed, feit blijft dat de aarde erg onrustig is daar, die grote knal heeft alles gedestabiliseerd lijkt het.
    en er is al een 9.1 geweest enkele jaren geleden, ook niet onbelangrijk, hoewel een stuk naar het noordwesten.
    pi_53194525
    National cheographic en discovery maken vaak van die docu's met supervulkanen en mega aardbevingen. Vaak zijn het herhalingen, maar ook vaak erg 'het zou kunnen' scenario's.
    Kein gewalt! Wir sind das volk!
    Steps taken forwards but sleepwalking back again.
    ''And the Germans kill the Jews, And the Jews kill the Arabs, And the Arabs kill the hostages
    And that is the news.''
    pi_53195662
    Ik heb eergisteren de BBC serie 'Krakatoa, the last days' gekocht. Erg boeiend en komt ook op Discovery voorbij hier in Azie.
    pi_53202001
    quote:
    Op zaterdag 15 september 2007 13:46 schreef indahnesia.com het volgende:
    Ik heb eergisteren de BBC serie 'Krakatoa, the last days' gekocht. Erg boeiend en komt ook op Discovery voorbij hier in Azie.
    ik heb laatst 'Supervolcano' gekocht van BBC, iets mindere graphics maar desondanks erg interessant. Docu over Yellowstone Park
    pi_53224382
    Krakatoa en Supervolcano heb ik beide gezien, erg interessante BBC-docu's

    Zie ook -> National Geographic: PLANET EARTH in SEPT/OKT en [Films/Docu's/Boeken] Over onze planeet
    pi_53224389
    Dodental aardbevingen Indonesië stijgt iets

    JAKARTA - Op Sumatra zijn als gevolg van de zeer krachtige aardbeving van afgelopen woensdag 23 mensen om het leven gekomen.

    Dit heeft het Indonesische ministerie van Volksgezondheid zaterdag bekendgemaakt. Veertien doden vielen in Bengkulu, een West-Sumatraanse kustplaats die niet ver van het epicentrum lag.

    De schade in de streek is volgens zegslieden gigantisch. Naars schatting 5000 huizen zijn volledig verwoest en 13.000 huizen zijn beschadigd net als achthonderd scholen, 75 moskeeën en een honderdtal kantoren of overheidgebouwen.

    De aardbeving van woensdag was onder de zeebodem en had een kracht van 8,4 op de schaal van Richter. De beving werd gevolgd door een serie zeer zware naschokken
    pi_53235321
    Typisch dat het woord 'moskee' in de Nederlandse vertaling voorkomt. Hier in Indonesie is het altijd een 'gebedshuis', en daaronder zijn ook zeker kerken.
    pi_53266092
    Ik doe ook een duit in het zakje

    Indonesia's big one 'on its way'

    Story Highlights
    # Experts: 3 major quakes in past week increase chance of major disaster
    # On the equator, Sumatra holds the deadliest stretch of ocean in the world
    # Driven by the plate beneath the Indian Ocean, the entire coastline is flexing
    pi_53293758
    En nog een 6.1 in het getroffen gebied van vorige week

    pi_53293903
    Er zijn volgens BMG (het lokale KNMI hier) al meer dan 140 schokken geweest in het gebied. Deze 6.1 is wel weer vrij stevig idd.
    pi_53293944
    quote:
    Op woensdag 19 september 2007 10:27 schreef indahnesia.com het volgende:
    Hier krijg ik hem door als en 6.4 trouwens. (niet via USGS)
    zal straks wel weer geupgrade worden
      woensdag 19 september 2007 @ 10:38:52 #15
    33232 Againzender
    Vriend van de show
    pi_53294189
    quote:
    Op dinsdag 18 september 2007 11:19 schreef indahnesia.com het volgende:
    Ik doe ook een duit in het zakje

    Indonesia's big one 'on its way'

    Story Highlights
    # Experts: 3 major quakes in past week increase chance of major disaster
    # On the equator, Sumatra holds the deadliest stretch of ocean in the world
    # Driven by the plate beneath the Indian Ocean, the entire coastline is flexing
    Hm, onprettig idee. Het blijft inderdaad maar rommelen daar.
    [b]Op maandag 6 september 2010 00:28 schreef tong80 het volgende:[/b]
    GVD Wat moet jij een trotse vader zijn :)
    :P
    pi_53294228
    onprettig inderdaad, maar het is maar beter het te weten zodat men in ieder geval de goeie kant op rent als er een nieuwe golf aan komt.
    pi_53321987
    En nog een flinke zojuist...voorlopige rapport gaat uit van een 6.6

    pi_53322529
    quote:
    Op donderdag 20 september 2007 10:58 schreef Frutsel het volgende:
    En nog een flinke zojuist...voorlopige rapport gaat uit van een 6.6

    [afbeelding]
    laat me met rust!
    pi_53322567
    quote:
    Op donderdag 20 september 2007 11:18 schreef indahnesia.com het volgende:

    [..]

    laat me met rust!
    hij geeft um bij jou zeker als 6.8 ofzo?
    pi_53409464
    Halfuurtje geleden:
    quote:
    MAP 5.8 2007/09/23 14:13:42 -2.151 99.878 14.0 KEPULAUAN MENTAWAI REGION, INDONESIA
      Moderator zondag 23 september 2007 @ 20:57:26 #22
    8781 crew  Frutsel
    pi_53415064
    voor de kust van Kreta, een 5.3

    pi_53427595
    Terugvindertje, kan het dan iets makkelijker terugvinden voor mn schoolopdracht.
    pi_53464305
    quote:
    Op maandag 24 september 2007 11:31 schreef Crientj het volgende:
    Terugvindertje, kan het dan iets makkelijker terugvinden voor mn schoolopdracht.
    wat is je schoolopdracht?
    pi_53468888
    Een presentatie maken voor Aardrijkskunde; onderwerp is aardbevingen.
    abonnement Unibet Coolblue Bitvavo
    Forum Opties
    Forumhop:
    Hop naar:
    (afkorting, bv 'KLB')