quote:
Bokito’s uitbraak houdt de kenners bezig
Reportage Van onze verslaggever, Robin Gerrits (volkskrant, web)
ROTTERDAM - De gorilla zit weer in zijn kooi. Petronella de Horde ligt nog in het ziekenhuis. Waarom ging Bokito in de aanval?
‘Ik weet zeker dat Bokito mijn vrouw gericht heeft aangevallen. We stonden naar hem te kijken, liepen weg, hoorden een plons en hij stond achter ons.’ Volgens Gerrit de Horde uit Zoetermeer, echtgenoot van Petronella Yvonne de Horde (57), die zwaargewond in het Erasmus MC ligt, pakte hij haar meteen beet. ‘Ik ben in de bosjes gedoken en heb om hulp geroepen.’
Wat heeft de 11-jarige, 180 kilo zware laaglandgorilla uit Blijdorp bezield, toen hij over de ruim drie meter brede gracht met schrikdraad sprong? Warner Jens van de Apenheul in Apeldoorn heeft geen idee, maar denkt dat niet alleen het publiek schrok. ‘Mogelijk is zijn agressie ingegeven door paniek. Zo van: hier sta ik, wat nu?’ Ook volgens zijn vaste verzorger Fred Rueb kan het zo zijn gegaan. ‘Maar nu ga ik denken voor een aap en dat is erg riskant.’
Warner Jens werkt al 20 jaar met gorilla’s en noemt de gedachte van een gerichte aanval ‘heel bizar’. Zijn Apeldoornse collega Frank Rietveld zei zaterdag in NOVA dat de gorilla de vrouw misschien niet toevallig te pakken nam, omdat duidelijk is dat ze elkaar kenden. Experts achten het denkbaar dat juist het bekkentrekken door het slachtoffer en het zoeken van oogcontact een mannetjesaap als Bokito heeft uitgedaagd.
Verzorger Rueb vertelt dat Bokito’s houding de laatste maand veranderd is. ‘Hij was altijd al een puber. Maar een andere gorillagroep met een dominant mannetje is onlangs naar Shanghai vertrokken. Het lijkt erop dat hij zich sindsdien extra als volwassen gorilla wil laten gelden.’
Voeg daarbij dat Bokito niet bepaald ‘normaal’ is opgegroeid, voorzover dat in gevangenschap mogelijk is. Bokito is met de hand gevoed en was voorheen een celebrity in Duitsland. Hij ging er geregeld onder begeleiding aan de wandel, kwam met verzorgers in de pizzeria en verscheen op tv. ‘Een beetje zoals nu met Knut gebeurt’, zegt Blijdorp-directeur Ton Dorresteijn. ‘Daar gaan ze nog wat mee te stellen krijgen, met die ijsbeer.’ Ook Jens van de Apenheul zegt dat een dergelijke opvoeding apen onbetrouwbaarder kan maken.
Juist omdat hij zo gewend was aan mensen en nog niet het gewenste groepsgedrag vertoonde, werd hij in 2005 naar Blijdorp gehaald. ‘We hebben een goed functionerende groep hier. We vangen vaker apen op’, zegt Dorresteijn.
In de korte tijd dat de gorilla de vrouw vasthield, beet hij haar zeker honderd keer, verbrijzelde hij een hand, verwondde de borstkas, en brak hij een arm van de vrouw. Toen liet hij haar los, waarna hij koers zette naar een speeltuin en een restaurant, waar hij werd ingesloten en door een schietploeg verdoofd. Het verhaal en de foto’s van de ontsnapping gingen de wereld over. De Australische krant Sydney Morning Herald kopte met King Kong gone wrong.
Gerrit de Horde is zaterdag terug in Blijdorp. ‘De chirurg zegt dat het met de handen van mijn vrouw mogelijk niet goed komt.’ Er zijn meerdere operaties nodig. ‘Er komt zeker een vette claim’, zegt De Horde. ‘Ze wisten dat hij vluchtgevaarlijk was. Hij is in Berlijn ook ettelijke keren ontsnapt.’
Dorresteijn noemt het gebeuren verschrikkelijk, maar ziet niet wat Blijdorp fout heeft gedaan. ‘Een aap kan niet vier meter ver springen, en ook niet zwemmen. We moeten de maatregelen verscherpen.’
Gerrit de Horde en zijn dochter Vanessa blijven zaterdag urenlang op de plek des onheils. ‘Mijn vrouw neemt het Bokito niet kwalijk.’ Het echtpaar kwam zeker drie tot vier keer per week naar de diergaarde, speciaal voor de gorilla’s. Daar kwamen ze de vaste maatjes tegen met dezelfde fascinatie.
Margot de Vries hoort daarbij. Volgens haar reageerde Bokito opvallend op vrouwen. Vanessa de Horde: ‘Vooral op mijn moeder. En zij had ook iets met hem.’ De Vries: ‘Ik weet zeker dat ze weer zal proberen terug te komen om hem in de ogen te kijken. Zo van: dit hebben we samen meegemaakt.’