Met uitsterven Bedreigd #2

27-11-2017

Het is 5 voor 12 voor deze walvissoort. “Nog maar 100 vrouwelijke exemplaren over”


 © thinkstock - Wereldwijd zijn er nog maar zo'n 100 vrouwelijke noordkapers meer over die zich kunnen voortplanten, schatten wetenschappers.

Wetenschap & Planeet Het aantal exemplaren van de noordkaper, de meest bedreigde walvis van de Atlantische Oceaan, gaat ineens drastisch achteruit. Er zijn maar honderd vrouwelijke noordkapers meer over.

De laatste twintig jaar leek de noordkaper zich te herstellen maar de laatste jaren gaat het ineens sterk achteruit met deze bedreigde walvis. Mariene biologen schatten dat er maar 100 vrouwelijke noordkapers meer over zijn die zich kunnen voortplanten. In 2010 waren er nog 500 noordkapers.

De noordkaper wordt zo mogelijk de eerste grote walvis die helemaal verdwijnt in de moderne tijd.

Vissersnetten

Steeds meer noordkapers raken verstrikt in de netten van vissersschepen. Soms slepen ze dat enorme extra gewicht maandenlang mee, waardoor ze uitgeput raken. De laatste tien jaar is het aantal noordkapers dat sterft door vissersnetten verdubbeld.

2017 blijkt een rampjaar te zijn. Er zijn al zeker zestien dode noordkapers gevonden. Van de dieren die wel overleven, daalt de vruchtbaarheid. Het aantal geboortes daalt snel. Uitgeputte, ondervoede exemplaren planten zich niet meer voort.

Vorig jaar wees een Amerikaanse studie er ook al op dat het niet goed gaat met de noordkaper.

Jachtverbod

In 1935 was de Noord-Atlantische noordkaper bijna uitgestorven. Door een verbod op de jacht kwamen er langzaam weer walvissen bij. In 1992 waren er 295, en de laatste twintig jaar groeide het aantal sneller. Maar aan dat herstel is dus een eind gekomen.

(HLN)

05-12-2017

David Attenborough waarschuwt: “Oceanen nooit tevoren zo erg bedreigd als nu”


 © BBC NHU 2017 - David Attenborough.

Dieren Het gaat niet goed met het leven in de oceanen van onze planeet. Volgens de wereldberoemde documentairemaker David Attenborough zijn de zeeën nooit tevoren zo erg bedreigd als vandaag. In de laatste aflevering van Blue Planet II toont Attenborough de desastreuze schade die de mens aanricht. Van klimaatverandering over plastiekvervuiling en overbevissing tot hinderlijk lawaai.

De oceanen zijn een vitaal onderdeel van ons globaal ecosysteem, stelt Attenborough, wat maakt dat alle toekomstige leven op aarde zal afhangen van het menselijke handelen. Vandaag staan de zeewateren onder de grootste bedreiging ooit in de hele geschiedenis, waarschuwt de natuurliefhebber, zondagavond op de BBC in de laatste episode van de documentairereeks Blue Planet II.


 © BBC/Alex Mustard 2017 - Uit Blue Planet II: een koraalrif in Fiji.

Attenborough kreeg in het verleden weleens de kritiek te slikken dat hij te licht zou stappen over de menselijke verwoestingen van onze planeet. Zondag zal hij dat onderwerp alvast een hele uitzending lang aanpakken.

“Jarenlang dachten we dat de oceanen zo uitgestrekt waren en dat er zo oneindig veel bewoners waren dat niets wat we deden er een effect op kon hebben. Maar nu weten we dat dat verkeerd was”, zegt Attenborough. “Het is nu duidelijk dat onze handelingen een aanzienlijke impact hebben op ’s werelds oceanen. Ze worden vandaag bedreigd als nooit tevoren in de menselijke geschiedenis. Veel mensen geloven dat de oceanen een crisispunt hebben bereikt.” Hij besluit: “We hebben natuurlijk de verantwoordelijkheid om goed te zorgen voor onze blauwe planeet. De toekomst van de mensheid, en van alle leven op aarde, hangt nu van onszelf af.”


 © BBC NHU 2017

De productie van Blue Planet II zegt dat ze in de reeks niet buiten de kwalijke impact van de mens op de zeeën kon. “Dat zou geen waarheidsgetrouwe weergave zijn. We tonen het gewoon zoals het is, en dat is best choquerend”, klinkt het. Zoals de albatroskuikentjes die sterven omdat ze plastiek opeten, dat hun ouders voor voedsel aanzien. Té vreselijk om uit te zenden, vonden de makers zelfs. Of zoals het Great Barrier Reef, dat de ploeg vorig jaar filmde en dat op schrijnende wijze aan het verbleken is door de klimaatopwarming, die de temperaturen van het zeewater doet stijgen. Ook op Antarctica, waar de situatie eveneens aan sneltempo aan het veranderen is.

Gelukkig is er ook wel beter nieuws, met de heropleving van de potvissen in Sri Lanka en van het haringbestand in Noorwegen, met dank aan menselijke maatregelen. Maar we zullen moeten blijven inspanningen leveren voor de oceanen, is de duidelijke boodschap.


 © BBC/Rachel Butler


(HLN)

Gisteren of eergisteren was in het nieuws dat het aantal insecten in Nederland de afgelopen 30 jaar met 75% is afgenomen. Dat was laatst ook al in Duitslland geconstateerd.

quote:

Op donderdag 7 december 2017 20:54 schreef Wombcat het volgende:
Gisteren of eergisteren was in het nieuws dat het aantal insecten in Nederland de afgelopen 30 jaar met 75% is afgenomen. Dat was laatst ook al in Duitslland geconstateerd.

Heb ik iets van meegekregen idd

25-12-2017

Verhitte discussie over uitstervende wolvenroedel: gaat ook de allerlaatste ‘lone wolf’ eraan?



In Amerika is er volop discussie over een uitstervende wolvenroedel. Ingrijpen of laten sterven, dat is de vraag.

Ooit vroor het zo streng langs de Canadees-Amerikaanse grens dat een roedel Canadese wolven over het ijs naar het Amerikaanse Isle Royale kon trippelen. Een onbewoond eiland, 25 kilometer van de Canadese oever die een slordige 70 kilometer lang is en nog eens tien breed. Er woonden al elanden. De komst van de wolven bood wetenschappers uit heel de wereld een uniek openluchtlaboratorium om te volgen hoe roof- en prooidier zich tot elkaar verhouden.

Ze arriveerden in 1949 en op zijn hoogtepunt - in de jaren ’80 - telde de roedel 80 wolven. Daarna ging het bergaf. Door de opwarming van de aarde vroor het Bovenmeer nooit meer zo ver dicht dat andere roofdieren de oversteek waagden. Daarnaast bleek de populatie erg kwetsbaar door inteelt. De laatste jongen waren ziek en een aantal verongelukte. Vorig jaar waren er nog amper twee wolven over. Trieste luchtbeelden circuleerden van een mannetje en zijn dochter, beide afstammelingen van dezelfde wolvin. Het mannetje is daarna niet meer gezien. Bewegingscamera’s van de universiteit van Michigan spotten recent alleen nog het vrouwtje.

Discussie

Half Amerika kijkt toe hoe letterlijk een lone wolf strijdt tegen eenzaamheid op het Isle Royale. Haar lot zorgt voor veel discussie. De vraag is simpel: blijven we toekijken hoe ook de laatste wolvin van een eens beroemde roedel sterft of mogen we ingrijpen in de natuur en ‘verse’ wolven invliegen?

Ook de Nederlandse wolvenexpert Maurice La Haye, onderzoeker van de Zoogdiervereniging, volgt de discussie. “De stellingen in Amerika zijn heel erg extreem geworden. Je kunt zeggen: het is de natuur, we laten dit gaan. Dan zal je zien dat de elandenpopulatie op het eiland gaat groeien en dan krijg je veel meer dierenleed en schade. In de natuurlijke situatie vriest dat meer weleens dicht en komen er nieuwe wolven, maar door klimaatopwarming is die kans afgenomen. Er is een systeem op het eiland waarin wolven hun rol hebben. Wat mij betreft is invliegen prima.”


 © RV - Een nachtopname, afgelopen zomer, door een automatische camera. Waarschijnlijk is het de wolvin, de laatste 'lone wolf'.

Stel: er loopt een eenzame wolf door België of Nederland. Zouden wij die ook een partner moeten bieden? La Haye: “Dat zou je kunnen bedenken, maar mijn antwoord is: die tweede komt er vanzelf wel. Daar zijn geen strenge winters voor nodig. Isle Royale is echt een ander verhaal.”

Inmiddels neigen de Amerikaanse beheerders van het natuurpark dat Isle Royale ook is, naar een oplossing zoals La Haye die voorstaat. Woordvoerster Liz Valencia hint op een lokaal tv-station dat er een plan is om de komende drie jaar tot 30 wolven in te vliegen. “We hebben gekeken naar het eiland, naar de vegetatie, naar de elandenpopulatie die elk jaar met twintig procent groeit en alle ongewenste verandering die dreigen als we geen wolven herintroduceren”, aldus Valencia.

Op het eiland lopen inmiddels ruim 1.600 elanden rond, die volop dennenbomen wegvreten. Volgens wetenschappers kan dat nog een paar jaar zo doorgaan en dan zullen de elanden bij honderden doodgaan van de honger. Het eiland is dan simpelweg kaalgevreten. Ook dat moet dan maar gebeuren, vinden tegenstanders van nieuwe wolven.

In januari wordt het definitieve besluit genomen



(HLN)

quote:

Op donderdag 7 december 2017 08:50 schreef ExperimentalFrentalMental het volgende:
05-12-2017

David Attenborough waarschuwt: “Oceanen nooit tevoren zo erg bedreigd als nu”

[ afbeelding ]
 © BBC NHU 2017 - David Attenborough.

Dieren Het gaat niet goed met het leven in de oceanen van onze planeet. Volgens de wereldberoemde documentairemaker David Attenborough zijn de zeeën nooit tevoren zo erg bedreigd als vandaag. In de laatste aflevering van Blue Planet II toont Attenborough de desastreuze schade die de mens aanricht. Van klimaatverandering over plastiekvervuiling en overbevissing tot hinderlijk lawaai.

De oceanen zijn een vitaal onderdeel van ons globaal ecosysteem, stelt Attenborough, wat maakt dat alle toekomstige leven op aarde zal afhangen van het menselijke handelen. Vandaag staan de zeewateren onder de grootste bedreiging ooit in de hele geschiedenis, waarschuwt de natuurliefhebber, zondagavond op de BBC in de laatste episode van de documentairereeks Blue Planet II.

[ afbeelding ]
 © BBC/Alex Mustard 2017 - Uit Blue Planet II: een koraalrif in Fiji.

Attenborough kreeg in het verleden weleens de kritiek te slikken dat hij te licht zou stappen over de menselijke verwoestingen van onze planeet. Zondag zal hij dat onderwerp alvast een hele uitzending lang aanpakken.

“Jarenlang dachten we dat de oceanen zo uitgestrekt waren en dat er zo oneindig veel bewoners waren dat niets wat we deden er een effect op kon hebben. Maar nu weten we dat dat verkeerd was”, zegt Attenborough. “Het is nu duidelijk dat onze handelingen een aanzienlijke impact hebben op ’s werelds oceanen. Ze worden vandaag bedreigd als nooit tevoren in de menselijke geschiedenis. Veel mensen geloven dat de oceanen een crisispunt hebben bereikt.” Hij besluit: “We hebben natuurlijk de verantwoordelijkheid om goed te zorgen voor onze blauwe planeet. De toekomst van de mensheid, en van alle leven op aarde, hangt nu van onszelf af.”

[ afbeelding ]
 © BBC NHU 2017

De productie van Blue Planet II zegt dat ze in de reeks niet buiten de kwalijke impact van de mens op de zeeën kon. “Dat zou geen waarheidsgetrouwe weergave zijn. We tonen het gewoon zoals het is, en dat is best choquerend”, klinkt het. Zoals de albatroskuikentjes die sterven omdat ze plastiek opeten, dat hun ouders voor voedsel aanzien. Té vreselijk om uit te zenden, vonden de makers zelfs. Of zoals het Great Barrier Reef, dat de ploeg vorig jaar filmde en dat op schrijnende wijze aan het verbleken is door de klimaatopwarming, die de temperaturen van het zeewater doet stijgen. Ook op Antarctica, waar de situatie eveneens aan sneltempo aan het veranderen is.

Gelukkig is er ook wel beter nieuws, met de heropleving van de potvissen in Sri Lanka en van het haringbestand in Noorwegen, met dank aan menselijke maatregelen. Maar we zullen moeten blijven inspanningen leveren voor de oceanen, is de duidelijke boodschap.

[ afbeelding ]
 © BBC/Rachel Butler

Blue Planet II Official Trailer 2 - BBC Earth

(HLN)

Met een rap groter wordende wereldbevolking, gaat dit natuurlijk nooit lukken.
Helemaal niet omdat landen waar de bevolking zo groot is en waar het snel groeit, zich niks aantrekken van internationale regels.

quote:

Op vrijdag 29 december 2017 08:56 schreef ExperimentalFrentalMental het volgende:
Inmiddels neigen de Amerikaanse beheerders van het natuurpark dat Isle Royale ook is, naar een oplossing zoals La Haye die voorstaat. Woordvoerster Liz Valencia hint op een lokaal tv-station dat er een plan is om de komende drie jaar tot 30 wolven in te vliegen. “We hebben gekeken naar het eiland, naar de vegetatie, naar de elandenpopulatie die elk jaar met twintig procent groeit en alle ongewenste verandering die dreigen als we geen wolven herintroduceren”, aldus Valencia.

Op het eiland lopen inmiddels ruim 1.600 elanden rond, die volop dennenbomen wegvreten. Volgens wetenschappers kan dat nog een paar jaar zo doorgaan en dan zullen de elanden bij honderden doodgaan van de honger. Het eiland is dan simpelweg kaalgevreten. Ook dat moet dan maar gebeuren, vinden tegenstanders van nieuwe wolven.

Heb ooit gespeeld met het wolf-sheep-predation model van Netlogo, je kreeg altijd oscillaties, of je eindigde zonder dieren (eerst alle schapen opgegeten waarna de wolven uitsterven, of eerst uitsterven van de wolven, waarna je een schapenexplosie kreeg die al het gras opat) leek vooral af te hangen van de grootte van het environment.
Was leuk, veel tijd besteed aan "realistische bodemmodellen" (regios met vruchtbare en minder vruchtbare grond).

quote:

Op zondag 7 januari 2018 14:52 schreef crystal_meth het volgende:

[..]

Heb ooit gespeeld met het wolf-sheep-predation model van Netlogo, je kreeg altijd oscillaties, of je eindigde zonder dieren (eerst alle schapen opgegeten waarna de wolven uitsterven, of eerst uitsterven van de wolven, waarna je een schapenexplosie kreeg die al het gras opat) leek vooral af te hangen van de grootte van het environment.
Was leuk, veel tijd besteed aan "realistische bodemmodellen" (regios met vruchtbare en minder vruchtbare grond).

Interessant en bedankt voor de link

09-01-2018

Zeeschildpad bedreigd: tot 99 procent zijn vrouwtjes door warmere oceanen


 © BELGAIMAGE

Door de stijgende zeetemperaturen zijn te veel groene zeeschildpadden in het Great Barrier Reef vrouwtjes. De soort is daardoor ernstig bedreigd, stellen onderzoekers in een nieuwe studie in het vakblad Current Biology.

Het geslacht van de groene zeeschildpad wordt bepaald door de temperatuur tijdens het broeden. Door de hogere watertemperaturen wordt ook het zand warmer, en in warm zand worden vooral vrouwelijke schildpadden geboren.

In het noordelijke deel van het Great Barrier Reef in Australië, het dichtst bij de evenaar, is de situatie het meest schrijnend. Bij onderzoek op een groep van 200.000 schildpadden bleek 99 procent van de dieren vrouwelijk te zijn.

Maar ook in andere delen van het rif is er bijlange geen sprake van de gewenste 50/50-verhouding. Bij een populatie in het uiterste zuiden was 65 tot 69 procent vrouwelijk.

Volgens de onderzoekers van het Worldwide Fund for Nature Australia, de National Oceanic and Atmospheric Administration en California State University kan dit het voortbestaan van de soort in gevaar brengen.

Kunstmatige regen

Experten gaan nu na hoe ze kunnen zorgen voor koelere nestgebieden. “Een van de mogelijkheden die overwogen worden, is kunstmatige regen”, zegt dr. Colin Limpus van het Queensland Department of Environment, niet betrokken bij de studie aan de BBC. “Dat gaat het zand afkoelen en dat zou moeten leiden tot een stijging van het aantal mannetjes.”

Ook het plaatsen van tenten op de stranden is een optie die overwogen wordt.

(HLN)

16-02-2018

In 16 jaar tijd zijn 100.000 Borneose orang-oetans verdwenen

Maar er is ook een sprankeltje hoop.

Hoewel er al voor vijftig jaar veel gedaan wordt om het voortbestaan van de orang-oetan veilig te stellen, komen onderzoekers nu toch met slecht nieuws. Zo blijkt uit de meest recente telling dat tussen 1999 en 2015 het totale aantal orang-oetans op Borneo met meer dan 100.000 dieren is afgenomen.

Verdwijnen
Dit hoge getal betekent dat het aantal orang-oetans sneller verdwijnt dan onderzoekers hadden verwacht. Vooral in ontboste gebieden en in gebieden die zijn omgezet in landbouwgrond nam het aantal mensapen af. Maar verassend genoeg bleek uit de telling dat de grootste achteruitgang plaatsvond in bossen, de plek waar juist de meeste orang-oetans wonen. De onderzoekers hebben hier wel een paar verklaringen voor. De mens oefent namelijk veel druk uit op de leefgebieden. Zo worden er bijvoorbeeld baby orang-oetans weggenomen voor de handel in huisdieren, maar denk bijvoorbeeld ook aan stroperij.

Populaties
De sterke afname van de orang-oetan brengt het voortbestaan van de mensaap aan het wankelen. “Orang-oetans planten zich erg langzaam voort,” stelt mede-auteur Serge Wiche. “Zo blijkt bijvoorbeeld dat als slechts één op de honderd volwassen orang-oetans per jaar uit een populatie wordt weggehaald, de kans heel groot is dat de hele populatie het niet overleeft.” Maar in plaats van één, blijkt uit onderzoek dat er wel drie of zelfs vier op de honderd volwassen orang-oetans per jaar uit een populatie verdwijnen. Dit zou goed de grote afname van de mensaap op Borneo kunnen verklaren.

Veerkrachtig

Uit het onderzoek blijkt dat orang-oetans op Borneo zich relatief gemakkelijk kunnen aanpassen aan de nieuwe omstandigheden. Zo kunnen ze zich bijvoorbeeld voeden met planten die geen deel uitmaken van hun natuurlijke dieet, en werken ze ook prima acacia of palmolie naar binnen. Deze gedragingen kunnen er mogelijk voor hebben gezorgd dat de mensaap kan overleven in gefragmenteerde landschappen en in veel kleinere bosgebieden dan eerder voor mogelijk werd gehouden.

Positieve draai
Toch is er ook een positieve draai aan het verhaal. Zo blijkt uit hetzelfde onderzoek dat er meer orang-oetans op Borneo voorkomen dan eerder werd gedacht. “We kwamen erachter dat orang-oetans zich veel wijder verspreiden dan eerder bekend was,” zegt hoofdauteur Maria Voigt. “Zo blijken er ook orang-oetans voor te komen in de aangetaste bosgebieden en zelfs op plantages.” En dat is best bijzonder. Orang-oetans zijn namelijk vaak beschreven als een erg gevoelig soort, die alleen in de meest ongerepte gebieden kan overleven. Maar deze mensapen blijken zich goed te kunnen aanpassen aan nieuwe omstandigheden.

Stabiel
Meer goed nieuws: het lijkt erop dat sommige orang-oetan populaties op Borneo relatief stabiel zijn. Het uitsterven van de Borneose orang-oetan ligt daarom waarschijnlijk nog niet in het verschiet. Maar we moeten niet te vroeg juichen. Zo zouden er in de komende 35 jaar nog eens 45.000 orang-oetans kunnen verdwijnen door het verlies van leefgebieden. Op dit moment leven er bijvoorbeeld zo’n 10.000 orang-oetans in gebieden die al zijn toegewezen voor de ontwikkeling van palmolie. Als deze gebieden daadwerkelijk omgezet worden, zullen de meeste mensapen die hier voorkomen het niet overleven.

Om de problematiek een halt toe te roepen, willen de onderzoekers in eerste plaats het jagen op orang-oetans en het wegnemen van baby orang-oetans stoppen. Ook zou er beter met de bevolking gecommuniceerd moeten worden over deze kwesties. Maar de onderzoekers hebben ook een hoger doel op het oog. “We hopen dat door dit paper Indonesische en Maleisische natuurbeschermingsautoriteiten opstaan en er strategieën uitzetten die de populatieafname stoppen,” concludeert onderzoeker Erik Meijaard. De timing is wat dat betreft goed: beide landen zijn bezig met het ontwikkelen van lange termijnplannen voor het behoud van de orang-oetan.

(scientias.nl)

Ik was een aantal jaar geleden in obscure delen van Afrika en toen was het al lastig om wilde neushoorns en leeuwen te zien, geen luipaard gezien.

En nu heeft Afrika 1 miljard mensen straks zijn er 2 miljard in Afrika. Dus straks heb je alleen nog leuke dieren in dierentuinen.

02-03-2018

De allerlaatste mannelijke noordelijke witte neushoorn is ziek

Het stokoude mannetje begint zichtbaar af te takelen.

Dat laat Ol Pejeta Conservancy weten. De organisatie beheert een beschermd gebied in Kenia, waarin onder meer deze allerlaatste mannelijke noordelijke witte neushoorn leeft. Het mannetje – Sudan genoemd – heeft een infectie opgelopen en herstelt moeizaam. “We maken ons erg veel zorgen over hem,” zo laat Ol Pejeta Conservancy op de Facebook-pagina weten. “Op de hoge leeftijd van 45 jaar is de aftakeling van zijn gezondheid begonnen en zijn toekomst ziet er niet goed uit.”


Sudan. Afbeelding: Jan Stejskal / Dvůr Králové Zoo.

Infectie
De gezondheidsklachten begonnen eind vorig jaar, toen Sudan een door ouderdom ingegeven infectie opliep aan zijn rechterachterpoot. De infectie werd direct behandeld en daar reageerde Sudan goed op, waarna hij in januari zienderogen opknapte. Maar half februari werd een tweede infectie ontdekt, die zich onder de eerste infectie ontwikkeld had. Er werd wederom gestart met behandelen, maar Sudan herstelt niet zo snel als gehoopt.

Zorgwekkend
Artsen houden het mannetje goed in de gaten, maar lijken zich al voor te bereiden op het ergste. “Hij is extreem oud voor een neushoorn en we willen niet dat hij onnodig lijdt,” laat Ol Pejeta Conservancy weten.

Zwangerschap
Sudan leefde tot 2009 in een Tsjechische dierentuin, maar kwam in 2009, samen met de laatste twee vrouwelijke noordelijke witte neushoorns naar Kenia. Gehoopt werd dat hij in Afrika minstens één van de vrouwtjes het hof zou maken en zou bevruchten. Maar de zo gewenste zwangerschap bleef uit.

Is daarmee alle hoop vervlogen? Dat niet. Maar op dit moment is er nog maar één manier waarop de noordelijke witte neushoorn gered kan worden: middels IVF. Daarbij zou het sperma van Sudan of inmiddels overleden noordelijke witte neushoorns gebruikt worden om eicellen van de vrouwelijke noordelijke witte neushoorns te bevruchten. De resulterende embryo zou vervolgens in een draagmoeder (een zuidelijke witte neushoorn) geplaatst worden, alwaar deze zich hopelijk kan ontwikkelen tot een gezonde noordelijke witte neushoorn. Ol Pejeta Conservancy hoopt – na jaren onderzoek – nog dit jaar de eerste embryo in een zuidelijke witte neushoorn te kunnen plaatsen. Maar dan zullen er eerst eicellen verwijderd moeten worden bij de twee overgebleven vrouwelijke noordelijke witte neushoorns en dat is een risicovolle ingreep. “Het lot van de noordelijke witte neushoorns hangt af van het goed verlopen van deze operatie,” liet Ol Pejeta Conservancy eerder weten. Bovendien begeven artsen zich met deze IVF-behandeling op tamelijk onontgonnen gebied. Eerder werd wel geëxperimenteerd met het verzamelen en bevruchten van eicellen van zuidelijke witte neushoorns, maar of vergelijkbare experimenten met eicellen van noordelijke witte neushoorns net zo uitpakken, is onduidelijk. Ook is het natuurlijk de vraag of de zuidelijke witte neushoorn een goede draagmoeder is voor de embryo van een noordelijke witte neushoorn. Veel vraagtekens dus. En daarmee blijft de toekomst van deze subsoort – ondanks alle ingrepen die onderzoekers bedenken – op losse schroeven staan.

(scientias.nl)

19-03-2018

Overbejaging leidde tot het uitsterven van Nieuw-Zeelandse zwarte zwanen

Gelukkig bleef er nog één soort over en die kwam uiteindelijk zelfs in ons kikkerlandje terecht.

Wereldwijd zijn er zes soorten zwanen. Op Belgische en Nederlandse wateren kom je vooral knobbelzwanen tegen. Maar soms zwemt er ook een zwart exemplaar tussen. Deze soort – weinig verrassend de zwarte zwaan genoemd – is origineel afkomstig uit Australië en Nieuw-Zeeland. Het is zelfs de enige inheemse zwanensoort op die eilanden. Maar dat was vroeger anders. Nieuw-Zeelandse wetenschappers bestudeerden fossielen uit de periode 1280-1800 en kwamen tot de conclusie dat er vroeger twee zwanensoorten in Australië en Nieuw-Zeeland leefden.

DNA uit fossielen
Nicolas Rawlence (Universiteit van Otago) en zijn collega’s slaagden erin om genetisch materiaal uit deze fossielen te halen. Het DNA van deze fossiele resten was beduidend anders dan dat van de huidige populatie zwarte zwanen. Zo anders dat de onderzoekers concludeerden dat het om een andere soort gaat. Deze nieuwe – hoewel uitgestorven – soort kreeg de naam Poūwa naar een legende van de Moari, de inheemse bevolking van Nieuw-Zeeland.

“Deze uitgestorven zwaan had kortere vleugels en langere poten, wat suggereert dat hij op termijn niet meer zou kunnen vliegen”

Eilandeffect
Ook qua uiterlijk is deze uitgestorven soort anders. In het algemeen waren deze vogels groter en zwaarder in vergelijking met zwarte zwanen. Als je erin slaagt om een zwarte zwaan op een weegschaal te krijgen (wat ik niet zou proberen tijdens het broedseizoen), dan zal de balans vier tot negen kilogram aanwijzen. De Poūwa was waarschijnlijk ietsje zwaarder, tussen de zes en tien kilogram. Daarnaast had deze uitgestorven zwaan kortere vleugels en langere poten. Dit suggereert dat hij op termijn niet meer zou kunnen vliegen. Het verlies van de mogelijkheid tot vliegen komt vaker voor op eilanden. Denk bijvoorbeeld aan de Galapagosaalscholver, die te kleine vleugels heeft om nog van de grond te komen.

Jacht
Hoe is de Poūwa aan zijn einde gekomen? Toen Europeanen zich in de achttiende eeuw op Nieuw-Zeeland vestigden, was er geen spoor van zwanen. Waarschijnlijk werd de Poūwa bejaagd door mensen die al rond 1280 Nieuw-Zeeland bereikten vanuit Polynesië. Overblijfselen van zwanen in archeologische sites tonen aan dat deze grote vogels gegeten werden. In de achttiende eeuw waren er dus geen zwanen op Nieuw-Zeeland, maar nu wel. Wat is er in de tussentijd gebeurd? In 1860 introduceerden Europeanen de zwarte zwaan op Nieuw-Zeeland, hoewel het mogelijk is dat sommige vogels de oversteek vanuit Australië op eigen kracht maakten.

Naast de Poūwa stierven veel grote diersoorten uit tijdens het Quaternair, een geologische periode van 2,5 miljoen jaar geleden tot nu. In Europa verdwenen bijvoorbeeld de mammoet en de steppebizon, terwijl in Afrika diverse soorten sabeltandtijgers en giraffes het loodje legden. Het Quaternair wordt gekenmerkt door twee opmerkelijke fenomenen: klimaatveranderingen (de ijstijden) en de opkomst van de mens. In het geval van de Poūwa heeft de mens duidelijk een rol gespeeld. Maar geldt dit ook voor de extinctie van andere soorten? In de academische wereld woedt nog steeds een hevig debat over deze vraag.

Jente Ottenburghs promoveerde aan de Universiteit Wageningen waar hij onderzoek deed naar de evolutie van ganzen. Na een stage bij de wetenschapsredactie van de Volkskrant werkt hij nu als postdoc aan de Uppsala Universiteit in Zweden. Meer weten over Jente? Neem een kijkje op zijn website. Recent kon je in een artikel van de hand van Jente al lezen hoe een genoom in kaart wordt gebracht. Nieuwsgierig? Klik hier! En hier kun je lezen hoe de genetische code precies werkt.

(scientias.nl)

20-03-2018

Sudan, de allerlaatste mannelijke noordelijke witte neushoorn ter wereld, is gestorven


 © EPA

Wetenschap & Planeet Droef nieuws uit de dierenwereld. Sudan, de allerlaatste mannelijke noordelijke witte neushoorn ter wereld, is gestorven aan “complicaties gelinkt aan zijn leeftijd”. Het ging al langer slecht met Sudan, die 45 jaar oud is geworden. Er zijn nu nog maar twee noordelijke witte neushoorns over, beide vrouwtjes: Sudans dochter en kleindochter. Het voortbestaan van de diersoort hangt daarmee aan een zijden draadje en is nu helemaal afhankelijk geworden van reageerbuisbevruchting.

Sudan, geboren in 1973 in wat nu Zuid-Soedan is, leefde sinds 2009 in de Ol Pejeta Conservancy in Kenia. Hij werd toen overgebracht vanuit de Tsjechische zoo waar hij na zijn geboorte naartoe werd gebracht, om deel te nemen aan een kweekprogramma van de laatste kans.

Nog twee vrouwtjes in leven

Maar er werden sinds 2009 geen nieuwe kalfjes geboren, en Sudans enige mannelijke metgezel, Suni, overleed al in 2014. Naast Sudan, die met zijn 45 lentes een gezegende leeftijd bereikt heeft, zijn er nu nog twee vrouwtjes in leven: Sudans dochter Najin en kleindochter Fatu. Ook zij wonen allebei in Ol Pejeta. Er worden nog pogingen ondernomen om via in-vitrofertilisatie eitjes van de beide vrouwtjes met sperma van Sudan te bevruchten en in te planten in vruchtbare zuidelijke witte neushoorns.

Sudan liep vorig jaar een infectie op aan zijn rechter achterbeen, en genas daar nooit meer van. Begin deze maand ging zijn gezondheid fel achteruit (zie video). De natuurorganisatie besloot daarom hem uit zijn lijden te verlossen en een einde te maken aan zijn leven.


Ivoor

Sudan werd 24 uur per dag bewaakt, en zijn lijfwachten riskeerden vaak hun leven om de neushoorn te redden. Ook al werden zijn hoorns voor zijn eigen veiligheid afgezaagd, toch probeerden stropers de stompjes vaak nog buit te maken. In Azië wordt het ivoor nog steeds gezien als een geneesmiddel voor allerlei kwaaltjes.

Bioloog Daniel Schneider deelde vorig jaar nog een trieste foto van Sudan, het allerlaatste mannetje in zijn soort. “Wil je weten hoe uitsterven eruitziet?”, schreef hij erbij op Twitter. “Sudan is de laatste. Nooit meer.”





(HLN)

[ Bericht 1% gewijzigd door ExperimentalFrentalMental op 20-03-2018 08:45:55 ]

22-03-2018

'We stevenen af op een massa-extinctie'

Daarvoor waarschuwen Britse onderzoekers op basis van een onderzoek naar…garnalen.

Wereldwijd worden heel wat soorten met uitsterven bedreigd. En de afgelopen jaren hebben we zelfs van verschillende beschreven soorten definitief afscheid moeten nemen. En waarschijnlijk zijn in datzelfde tijdsbestek nog veel meer ons onbekende soorten verdwenen. Het leidt tot een afname in de biodiversiteit – die op zijn beurt weer tot nieuwe extincties kan leiden (zie kader).

Een gebied met een grote biodiversiteit herbergt een breed scala aan soorten. Wanneer de biodiversiteit in zo’n gebied afneemt, wordt het niet alleen een stuk saaier; er ontstaat ook een domino-effect. Want wanneer één soort omrolt, kan deze soorten die op de één of andere manier van hem afhankelijk waren, met zich meesleuren.

Hoewel alle onderzoekers het erover eens zullen zijn dat het behouden of zelfs vergroten van de biodiversiteit van groot belang is, zijn er nog veel vraagtekens rond de wijze waarop die biodiversiteit eigenlijk is ontstaan. “Verbazingwekkend genoeg weten we opmerkelijk weinig over de fysieke en biologische krachten achter biodiversiteit op wereldwijde schaal,” legt onderzoeker Matthew Wills uit. “Waarom zijn er bijvoorbeeld meer dan één miljoen soorten insecten, maar herbergt een zustergroep – de weinig bekende Remipedia – maar 32 soorten?”

Garnalen
In een poging meer inzicht te krijgen in de drijvende krachten achter het ontstaan van diversiteit richtten de onderzoekers zich op de garnalen. Deze groep ontstond tijdens het Jura en herbergt vandaag de dag zo’n 3500 soorten. De onderzoekers brachten de evolutionaire stamboom van de garnaal in kaart en gingen na op welke plaatsen de diversiteit binnen deze groep in de afgelopen 200 miljoen jaar een vlucht had genomen. Het onderzoek onthult dat de garnalen zich historisch gezien met name sterk diversificeren in geïsoleerd gelegen meren en rivieren. En laat dat nu ook juist de gebieden zijn die het sterkst door de door klimaatverandering ingegeven zeespiegel worden bedreigd. Als die gebieden sterk veranderen, dreigen dan ook heel wat soorten garnalen uit te sterven en met hen de soorten die van deze garnalen afhankelijk zijn.

Symbiose
Daarnaast blijkt ook een symbiose – een samenwerking tussen twee organismen waar beide organismen bij gebaat zijn – van invloed te zijn op de diversiteit. Zo blijken garnalen die in symbiose leven met andere soorten – bijvoorbeeld sponzen of koraal – veel trager te diversificeren. Het betekent dat zij ook de grootste moeite zullen hebben om zich na tegenslagen te herpakken. Wat weer tot problemen leidt voor organismen die van hen afhankelijk zijn.

Samenvattend moeten de onderzoekers dan ook concluderen dat soorten die in symbiose met elkaar leven – iets wat je met name ziet in de meest fragiele en bedreigde mariene ecosystemen op aarde – zich na tegenslagen het traagst herstellen en dus de grootste kans hebben om uit te sterven. “We stevenen al slaapwandelend af op een massa-extinctie met een omvang die zijn weerga in ieder geval sinds de planetoïde-inslag die de dino’s van de aarde veegde, niet kent,” concludeert Wills op basis van het onderzoek. “Het kost miljoenen jaren om diversiteit te verkrijgen, maar diezelfde diversiteit kan in een oogwenk beschadigd zijn.”

(scientias.nl)

Tekort aan insecten zorgt voor afname hoeveelheid vogels:

quote:

'Catastrophe' as France's bird population collapses due to pesticides

The museum described the pace and extent of the wipe-out as “a level approaching an ecological catastrophe”.

The primary culprit, researchers speculate, is the intensive use of pesticides on vast tracts of monoculture crops, especially wheat and corn.

The problem is not that birds are being poisoned, but that the insects on which they depend for food have disappeared.

“There are hardly any insects left, that’s the number one problem,” said Vincent Bretagnolle, a CNRS ecologist at the Centre for Biological Studies in Chize.

Ik merk zelf ook al jaren dat ik steeds minder insecten zie. Nauwelijks nog muggen in huis, nauwelijks nog vliegjes op de voorruit. Sterk spul, die insecticiden.

26-03-2018

Aantal hommels gedecimeerd: “Er is onmiddellijke actie nodig!”


 © KOS

Het gaat niet goed met de hommel. Op honderd jaar tijd is de populatie maar liefst gedecimeerd. Belgische wetenschappers roepen dan ook op tot actie om niet alleen de hommel, maar heel ons huidige ecosysteem te redden. “De toekomst van de mens hangt af van biodiversiteit”, klinkt het.

Van de 31 soorten hommels die in het begin van de 20e eeuw in België leefden, worden er momenteel nog slechts 8 vaak gespot. De andere soorten zijn uiterst zeldzaam geworden; 7 van hen zijn volledig verdwenen. Dat wordt duidelijk uit de doctoraalscriptie van PHD-studente Sarah Vray.

Een cijfer kan Vray op de terugloop van de hommelpopulatie niet plakken. “We weten wel dat honderd jaar geleden ongeveer 1.000 hommels aangetroffen werden op een dag van monsterneming, terwijl er nu met moeite nog honderd gespot worden op zo’n dag”, schrijft Vray.

“Even dramatisch als de honingbij”

Indien het aantal hommels blijft slinken, voorspelt dat weinig goeds. De hommel is immers een belangrijke bestuiver, en zorgt ervoor dat groenten en fruit - zoals pakweg tomaten, bosbessen en cranberries - zich kunnen voortplanten. Hoewel het uitsterven van de hommel veel minder media-aandacht krijgt dan hetzelfde lot van de honingbij, zijn beide evoluties even dramatisch, aldus de doctoranda.

Waarom de insectenpopulatie terugloopt, is te verklaren door een aantal factoren. De verstedelijking bijvoorbeeld, maar ook het gebruik van pesticiden of de mechanisering van de landbouw. Daarnaast speelt het broeikaseffect een grote rol; uit de observaties van Vray blijkt dat hommels enorm lijden onder periodes van droogte.

“België moet het voortouw nemen”

Niet toevallig roept ook een groep van Belgische onderzoekers deze week op tot actie. In een statement dat door ongeveer 270 wetenschappers ondertekend werd, eisen de onderzoekers dat de overheid dringende maatregelen neemt om de biodiversiteit te beschermen. “De toekomst van de mens hangt af van biodiversiteit. België moet, als een land waarin het verlies aan biodiversiteit al grote gevolgen heeft en als een primaire kenniseconomie, het voortouw nemen in de bescherming van de biodiversiteit. Het wordt tijd dat we hier de hoogste prioriteit aan geven.”

De oproep komt er enkele dagen nadat IPBES, een platform van internationale wetenschappers, in een rapport aan de alarmbel had getrokken over de terugval van het aantal dier- en plantensoorten. In het document wordt gewag gemaakt van een “massale uitsterving”.

Meer bewustmaking

De Belgische wetenschappers benadrukken dat het verlies van biodiversiteit op nationaal, regionaal en lokaal niveau moet worden aangepakt. Zo wordt onder meer gepleit voor meer bewustmaking en een duidelijkere definiëring van beleidsdoelstellingen. Daarnaast menen ze ook dat ecologische aspecten een rol moeten spelen in de meting van de nationale welvaart.

(HLN)

quote:

'Truly alarming': No babies for endangered right whales

The winter calving season for critically endangered right whales has nearly ended with zero newborns spotted in the past four months—a reproductive drought that scientists who study the fragile species haven't seen in three decades.

Survey flights to look for mother-and-calf pairs off the Atlantic coasts of Georgia and Florida are scheduled to wrap up when the month ends Saturday. Right whales typically give birth off the southeastern U.S. seacoast between December and late March. Researchers have recorded between one and 39 births each year since the flights began in 1989.

Now experts are looking at the possibility of a calving season without any confirmed births.

"It's a pivotal moment for right whales," said Barb Zoodsma, who oversees the right whale recovery program in the U.S. Southeast for the National Marine Fisheries Service. "If we don't get serious and figure this out, it very well could be the beginning of the end."

Geen zorgen. Dankzij genetische manipulatie kunnen we straks zelf dieren maken. Misschien kunnen we ze zo maken dat ze orgasmes krijgen als ze elkaar proberen te vermoorden. Gonna catch em all!

In de jaren 90 ging ik in maart of april bolderende korhoenders kijken op de Holterberg. Je hoorde het gekoereloer al van grote afstand, een prachtig gezicht ook.

Met kunst en vliegwerk zijn er nog een paar van die hanen maar eigenlijk zijn ze gewoon uitgestorven in ons land.

15-04-2018

Punkschildpad die door genitaliën ademt met uitsterven bedreigd


 © REUTERS - De Mary River-schildpad

De bizarre schildpadsoort is niet meteen moeders mooiste. Er groeit mos op zijn rug, hij ademt door zijn genitaliën (ondanks zijn grote neusgaten) en er lijken vingers op zijn kin te groeien. Alsof dat nog niet genoeg is, wordt het reptiel nu ook met uitsterven bedreigd.

Het opvallende dier meet ongeveer veertig centimeter en draagt de naam Mary River-schildpad of de wetenschappelijk naam elusor macrurus. Hij leeft voornamelijk in de gelijknamige rivier in Queensland in Australië. Sinds kort staat deze punker van het dierenrijk op plaats 29 in de lijst van de meest kwetsbare reptielen op aarde, die werd opgesteld door het Zoölogisch Instituut van Londen.

De Mary River met zijn weelderige haarbos mag er dan misschien rebels uitzien, zijn bizarre verschijning en zijn dociele natuur maakte hem heel populair onder liefhebbers van exotische dieren. Vooral in de jaren 60 en 70 werden de dieren massaal uit hun nesten geroofd en verhandeld.

Naast zijn voorkomen is ook zijn manier van ademen opvallend. Hij heeft een opening in het lichaam waardoor niet enkel ontlasting, urine en genitale afscheidingen (zoals eieren) naar buiten kunnen, maar waardoor hij ook ademt. Daardoor kan tot drie dagen onder water blijven en krijgt het mos de kans flink te groeien.


 © REUTERS


 © REUTERS

(HLN)

quote:

Op maandag 9 april 2018 14:43 schreef hoatzin het volgende:
In de jaren 90 ging ik in maart of april bolderende korhoenders kijken op de Holterberg. Je hoorde het gekoereloer al van grote afstand, een prachtig gezicht ook.

Met kunst en vliegwerk zijn er nog een paar van die hanen maar eigenlijk zijn ze gewoon uitgestorven in ons land.

Ze waren ook zooo lekker

16-04-2018

Westerling ziet meer leeuwen dan Afrikaan



Giraffen, leeuwen en olifanten behoren tot de meest populaire diersoorten – en, paradoxaal genoeg, tot de meest bedreigde diersoorten ter wereld. Omdat deze dieren zo vaak in de media verschijnen negeren veel mensen het feit dat ze met uitsterven worden bedreigd.

Voor hun studie vroegen onderzoekers van de Universiteit van Parijs-Sud (Frankrijk) meer dan 4700 mensen in Frankrijk, Spanje, Engeland en de Verenigde Staten welke dieren ze het meest charismatisch vinden. De meest populaire dieren zijn tijgers, leeuwen, olifanten en giraffen. Van de meeste van deze dieren weten mensen niet dat ze op de zogenoemde rode lijst staan. Alleen van tijgers weten mensen dat ze worden bedreigd.

Van giraffen en leeuwen dacht ongeveer 60 procent van de deelnemers dat ze geen risico liepen. En daarom vonden ze het ook niet nodig om te werken aan de bescherming van deze soorten. Mensen denken dat hun favoriete dieren vaak in de natuur voorkomen omdat ze constant beelden daarvan zien in boeken, films en advertenties, De onderzoekers analyseerden geanimeerde cartoons van Disney en Pixar en ontdekten dat deze dieren daarin inderdaad het vaakst te zien zijn.

De tweeënveertig studiedeelnemers werd gevraagd om een week lang te turven hoe vaak ze het beeld van een leeuw zagen op billboards, in boeken, op televisie en op internet. Gemiddeld zag één persoon meer dan vier leeuwen op één dag. Dit betekent dat ze in een jaar meer beelden van leeuwen zagen dan de inwoners van de West-Afrikaanse bush. Er zijn namelijk nog maar 400 dieren over. Zo’n twintig procent van alle diersoorten op aarde wordt bedreigd. Ook de aantallen van de vier meest populaire dieren – tijger, leeuw, olifant en giraffe – zijn dramatisch gedaald. Het aantal giraffen is tegenwoordig bijvoorbeeld 40 procent lager dan drie decennia geleden.

(faqt.nl)

quote:

Op maandag 16 april 2018 17:24 schreef Pietverdriet het volgende:

[..]

Ze waren ook zooo lekker

Mja, ik heb wel eens een grouse, een Schots sneeuwhoen en neefje van korhoen, ook een grouse, bij de Hanos gekocht. Vond het tegenvallen.

Maar gegeten werden ze. In zweden, waar er nog genoeg zijn, koop je voor een paar tientjes een jachtakte en mag je zelf proberen.

Ik heb wel eens fazanteneieren onder de kip gehad en laten uitbroeden. Die blijven na hun kuikentijd vanzelf buiten slapen en scharrelen nog jaren in de buurt rond. Ik heb wel eens stiekem gedacht om dat ook eens met korhoen eieren te proberen, en dan de hoenders, als ze volgroeid zijn, los te laten op het Fochteloër Veen of zo. Daar kwamen ze begin jaren 80 nog voor. Maar ja, slecht idee en ook verboden. Als je ziet wat dat miljoenen verslindende korhoen project op de Sallandse Heuvelrug oplevert...

[ Bericht 9% gewijzigd door hoatzin op 16-04-2018 18:19:23 ]

Overigens is er in Nederland ook wel eens Zoogdier uitgestorven (Technisch dan )

https://nl.wikipedia.org/wiki/Quagga

Since 2016, Half of All Coral in the Great Barrier Reef Has Died

22-04-2018

Zelfs in de badkamer: meer dan 10.000 bedreigde schildpadden ontdekt in huis in Madagaskar


 © Turtle Survival Alliance

Dieren Met meer dan 10.000 waren ze, de schildpadden die opeengepakt en in hun eigen vuil ronddoolden in een huis in Toliara op het Afrikaanse eiland Madagaskar. Op 10 april vielen de autoriteiten binnen nadat ze vernomen hadden dat er een verschrikkelijke stank uit de woning kwam. Ter plaatse troffen ze een ongelofelijke scène aan.

Overal waar je maar kon kijken zaten stralenschildpadden. De dieren konden amper nog bewegen en leefden in erbarmelijke omstandigheden. “De stank van uitwerpselen en urine was overweldigend”, vertelt het hoofd van het milieuagentschap aan National Geographic. “Je kan het je echt niet inbeelden. Het was verschrikkelijk. Er zaten schildpadden in de living, in de keuken en zelfs in de badkamer. Gewoon echt overal in het huis.”

In totaal werden maar liefst 9.888 levende schildpadden aangetroffen en 180 dode. Reddingswerkers laadden de dieren in zes vrachtwagens en brachten hen naar een verzorgingscentrum nabij. Een week na de ontdekking stierven helaas nog eens 547 schildpadden door dehydratatie en infecties. Door het gigantische aantal gevonden schildpadden vrezen de autoriteiten dat er een grote georganiseerde smokkelbende achter zit. Drie verdachten zijn gearresteerd: twee mannen en een vrouw, de eigenares van het huis. De mannen werden betrapt toen het team ter plaatse kwam. Ze waren dode schildpadden aan het begraven in de tuin.



 © Turtle Survival Alliance


 © Turtle Survival Alliance


 © Turtle Survival Alliance

Stropers

Stralenschildpadden zijn een zeldzame soort die enkel op Madagaskar voorkomt. Ze worden beschouwd als een van de mooiste schildpadden ter wereld. Het is illegaal om ze uit hun natuurlijke biotoop te halen. Daarnaast tekenden 182 landen en de Europese Unie een verdrag dat commerciële handel van de soort verbiedt. Toch worden de schildpadden steeds vaker geviseerd door stropers, die hen ofwel lokaal verkopen voor hun vlees of de beestjes naar Azië smokkelen, waar ze veel geld kunnen opbrengen dankzij de mooie gele sterrenpatronen op hun schild.

Door stroperij en ontbossing is de populatie van stralenschildpadden in verval. Ze zijn officieel sterk bedreigd. Het is helaas onwaarschijnlijk dat de geredde exemplaren terug in het wild zullen worden uitgezet, klinkt het bij de Turtle Survival Alliance, die zich momenteel samen met verschillende dierentuinen over de schildpadden ontfermt. Door de welig tierende stroperij hebben ze een betere kans op overleven in gevangenschap.


 © Turtle Survival Alliance


 © Turtle Survival Alliance


 © Turtle Survival Alliance


 © Turtle Survival Alliance

(HLN)

24-04-2018

Een op acht vogelsoorten met uitsterven bedreigd


 © EPA

Wetenschap & Planeet Als de vogelstand een indicatie is voor de gezondheid van de planeet, mogen we ons zorgen maken. Een op de acht vogelsoorten wordt wereldwijd met uitsterven bedreigd, waarschuwt een internationaal standaardwerk.

Leeuweriken, zwaluwen of tortelduiven. Vogels van alledag, maar wanneer hoorde of zag u ze voor het laatst? “We moeten ons absoluut inspannen. Niet alleen voor de bijna uitgestorven vogels. Dat de algemene soorten achteruitgaan, is ook heel zorgelijk”, zegt Barend van Gemerden (51) , medewerker van Vogelbescherming Nederland en een van de auteurs van The State of the World’s Birds.

Om de vijf jaar verschijnt dit internationale standaardwerk met de laatste cijfers over vogelaantallen. Het beeld in de nieuwste editie, net gepubliceerd, is bedroevend. Bijna driekwart van de 1.468 bedreigde vogelsoorten heeft te lijden onder landbouw, ontbossing en ‘binnendringende soorten’. Denk daarvoor aan muizen, ratten en katten die door mensen op eilanden zijn geïntroduceerd en de vogelstand decimeren.

“Veel werk aan de winkel”

Wereldwijd gaat het niet best met de vogels. “Dit is wel de trend die doorzet. Met een aantal soorten gaat het iets beter, maar over de hele lijn neemt de druk op vogelpopulaties alleen maar toe”, aldus Van Gemerden, die in Abu Dhabi een congres bijwoont met 250 collega’s over de bescherming van de routes van trekvogels. “In Nederland lopen we echt voorop. Het gaat het steeds beter met de waterkwaliteit. We hebben een voorbeeldfunctie, maar kijken we wereldwijd, dan is er nog heel veel werk aan de winkel. We exporteren onze kennis. De Waddenzee werkt bijvoorbeeld samen met soortgelijke gebieden in Korea.”

Voor mijn kinderen is het al normaal geen veldleeuwerik te horen
Barend van Gemerden (BirdLife International)

Graag een positief verhaal, benadrukt Van Gemerden, maar ook hij ziet de teloorgang van zoveel vogelhabitat. “De weilanden waarin ik vroeger speelde, waren een groot feest met alle soorten weidevogels. Ik ken nu nog een klein gebiedje waar je ze nog vindt, dat is speciaal zo ingericht. Maar als je verder fietst, wordt het stil. Voor mijn kinderen is het daar al normaal geen veldleeuwerik te horen. Het is zorgelijk hoe ook de algemene soorten achteruit gaan."

Oorzaken

In het rapport van BirdLife International worden de belangrijkste oorzaken voor de teruggang van de vogelstand door menselijk ingrijpen op een rij gezet.

Hoofdschuldige is de landbouw, die wereldwijd vogelleefgebieden verandert in productiegrond en daar ook nog eens bestrijdingsmiddelen overheen spuit, waardoor het belangrijkste voer van veel vogels (insecten) wordt vergiftigd. Andere bedreigingen voor vogels: ontbossing, jagen, klimaatverandering, huizenbouw en visserij (zeevogels).

Alleen al rond de Middellandse Zee komen jaarlijks tussen 12 en 38 miljoen vogels om door stroperij.


 © REUTERS - Thailand vernietigt op grote schaal vogelhabitat voor rijstvelden.

Bos

Van Gemerden ziet wereldwijd veel initiatieven van zusterorganisaties van Vogelbescherming Nederland. Bij sommige soortgroepen slaat dat aan en staan bedreigde vogelsoorten er een stuk beter voor. Bij andere soort is dat te lastig. "Als je praat over ontbossing zijn er veel vogelsoorten die zich speciaal hebben aangepast aan leven in bossen. Als dat bos verdwijnt, is het met ze gedaan.”

“Met andere soorten gaat het beter. Er zijn wereldwijd grote investeringen om bepaalde soorten strandlopers te beschermen en je ziet resultaat. Een universeel probleem is dat steeds meer van het land in gebruik wordt genomen voor landbouw. De intensiteit van het landgebruik in Nederland en heel Europa is gigantisch. Als je hier door de weilanden loopt, zie je nauwelijks meer een bloem. Ook problematisch zijn gebieden als de Waddenzee. Die hebben we beschermd, maar wereldwijd heb je vergelijkbare gebieden en die staan er veel slechter voor. Ze worden ingedamd of heel intensief gebruikt voor visserij. Het veranderen van zo’n leefgebied is voor gespecialiseerde vogelsoorten een heel slechte ontwikkeling.”

In het jaarboek concludeert BirdLife International dat de wereldbevolking best gevoed kan worden zonder dat steeds wordt beknibbeld op de ruimte voor vogels en andere dieren. De drie belangrijkste uitdagingen zijn: minder verspilling van voedsel, minder gebruik van bestrijdingsmiddelen en de juiste oogst op de juiste plek.

(HLN)

Artikel in Trouw over het uitsterven van insekten, hoe erg dat is en hoe snel een grote ramp dichterbij komt:
https://www.trouw.nl/groe(...)het-crisis~a76a1789/

29-04-2018

Kan groepje Tasmaanse duivels soort redden van ondergang?


 © AP - Een Tasmaanse duivel

Dieren Australische onderzoekers hebben bij hoge uitzondering een groep gezonde Tasmaanse duivels gevonden. De gezonde dieren bieden nieuwe hoop dat het met uitsterven bedreigde diersoort gered kan worden.

De laatste twee decennia is de populatie met zo’n 80 procent afgenomen. De Tasmaanse duivel wordt geteisterd door een dodelijk kanker in het gezicht. De ziekte wordt overgedragen als ze bijten of paren.

Een speciaal programma is in het leven geroepen om het vleesetende buideldier, dat alleen op het Australische eiland Tasmanië voorkomt, te redden.

Onderzoekers troffen na acht dagen in de wildernis in het zuidwesten van Tasmanië er veertien aan die de ziekte niet bij zich dragen.

“Het vinden van duivels met nieuwe genetische diversiteit biedt ons kansen”, liet de coördinator van het programma weten aan de Australische omroep ABC. Hij noemde de vondst “heel opzienbarend”.


 © BELGA/AFP

(HLN)

Zo enorm zonde
Alleen omdat men meer winst moet maken.

En niets of niemand die er iets mee bereikt. Ook de dieren zelf niet, of ze nu uitsterven of niet is eigenlijk totaal irrelevant. Want de planeet heeft zelf ook niet het eeuwige leven. Over grofweg 800 miljoen jaar is de zon al dermate heter geworden dat de oceanen zijn verdampt en het te heet wordt op onze planeet om te overleven. Wij mensen kunnen verkassen, de dieren en alle planten niet. We kunnen hooguit zoveel mogelijk proberen mee te nemen.

Nu duurt 800 miljoen jaar nog wel even, maar alles op deze planeet zal uiteindelijk uitsterven. Je vraagt je bijna af: Waarom leven dieren eigenlijk? Ja, om zich voort te planten? Maar met wat als doel? Wat is de gedachte hierachter? Bij mensen kun je eigenlijk net zo denken, alleen wij hebben een redelijk doordachte zelfbewustzijn en wij leven niet enkel voor voortplanting maar voornamelijk om het plezier dat het leven kan bieden. Of dieren, die constant bezig zijn met overleven, zich bezig houden met 'plezier' of überhaupt weten wat het is, is nog maar de vraag.

30-04-2018

Drie vierde dieren en planten bedreigd in grootste meer van Afrika


 © thinkstock

Drie vierde van de dieren en planten in het Victoriameer in Oost-Afrika zijn met uitsterven bedreigd. Dat blijkt uit een onderzoek van de internationale natuurbeschermingsorganisatie IUCN (International Union for Conservation of Nature).

Het Victoriameer is het grootste meer in Afrika en het tweede grootste zoetwatermeer ter wereld. Niet minder dan 76 procent van de levende organismen in en rond het Victoriameer loopt gevaar. Het gaat om vissen, krabben, libellen en waterplanten, zegt IUCN.

De studie toont aan dat er twee hoofdoorzaken zijn. Ten eerste is er de vervuiling van het meer door de industrie en de landbouwsector. Ten tweede worden de zoetwatersoorten bedreigd door overbevissing en invasieve soorten.

Rampzalig

De gevolgen kunnen rampzalig zijn voor mensen die afhankelijk zijn van het meer. Zo vormt het Victoriameer voor veel mensen een voedsel- en inkomensbron, zegt Will Darwall van het IUCN en coauteur van de studie.

Volgens de Wereldbank, instituut voor ontwikkelingssamenwerking, zijn ongeveer veertig miljoen mensen in Kenia, Oeganda en Tanzania op een directe of indirecte manier afhankelijk het meer.

(HLN)

05-05-2018

VIDEO: Uiterst zeldzame beelden van sneeuwluipaard

klik hier voor video

Dieren Chinese onderzoekers hebben zeldzame beelden gemaakt van een sneeuwluipaard, die een jak opeet. Het zou de eerste keer zijn dat zo’n tafereel is vastgelegd op camera.

Sneeuwluipaarden zijn een bedreigde diersoort. Ze leven in de bergen en komen enkel tussen de 2.500 en 4.500 meter boven de zeespiegel voor. 60 procent van de populatie leeft in China.

Zeer zeldzaam

Een Chinese herder zegt dat hij een jak, een soort koe, had gevonden die was gedood door een sneeuwluipaard. De onderzoekers wilden niets aan het toeval overlaten en plaatsten een infraroodcamera naast het karkas.

En inderdaad, een sneeuwluipaard keerde twintig keer in vier dagen tijd terug naar het lijk en at het dier helemaal op.


 © VTM Nieuws - Etend sneeuwluipaard.

'HLN)

04-05-2018

Vorige eeuw zo goed als uitgestorven, maar nu terug van weggeweest: de bultrug


Babyboom onder walvissen aan de gang rond de Zuidpool

De onderzoekers van de Universiteit van Santa Cruz in Californië zijn verheugd: er blijkt rond de Zuidpool een ware babyboom aan de gang onder walvissen, en dan vooral onder bultruggen.

Te midden van alle somberheid over de aantallen en gezondheid van zeezoogdieren valt er nu eens wat te vieren. De walvissenpopulatie rond de Zuidpool is bezig aan een herstel. Vooral met de bultruggen gaat het goed . Meer dan 60 procent van de vrouwtjeswalvissen bleek zwanger tussen 2010 en 2016, stellen de Amerikaanse onderzoekers in een verslag.

Het is een compliment voor dierenbeschermers als Greenpeace die lang hebben geijverd om de jacht op walvissen te stoppen. Bultruggen waren bijna uitgestorven halfweg vorige eeuw. Nu worden er rond de wateren van Antarctica weer zo veel kalfjes geboren dat de status van de dieren is bijgesteld. De bultrug heeft weer toekomst.


‘De walvisvrouwtjes vertoeven nu blijkbaar in optimale voortplantingsomstandigheden. Dat is echt goed nieuws’

Lonneke IJsseldijk, bioloog Universiteit Utrecht

Gezond

“Een zwangerschap bij een walvis kost veel energie”, vertelt Lonneke IJsseldijk, bioloog en onderzoeker aan de faculteit diergeneeskunde van de Universiteit Utrecht. ”Die energie moeten de walvissen halen uit voeding. Dit Amerikaanse onderzoek stelt eigenlijk dat de walvisvrouwtjes nu blijkbaar in optimale voortplantingsomstandigheden vertoeven. Dat is echt goed nieuws.”

Jacht

“Tot de jaren 60 werd er wereldwijd zeer intensief gejaagd op walvissen. Daarna kwam de walvisconferentie, waar een jachtverbod werd besproken, en is de jacht stelselmatig afgenomen. Heel veel soorten herstellen zich nu langzaam. Dat gaat niet hard, wel gestaag. De bultrug gaat goed, maar de allergrootste walvis, de blauwe vinvis, blijft achter”, voegt Arthur Oosterbaan, conservator van Ecomare op het Nederlandse Texel toe.


 © REUTERS - Een blauwe vinvis.

Klimaat

De bultruggen op de Zuidpool profiteren ook van het veranderende klimaat, menen de Amerikaanse onderzoekers. Er zijn door opwarming meer ijsvrije dagen, waardoor het leefgebied van de bultrug is verruimd.

Oosterbaan: “In zo’n situatie is het een natuurlijke reactie dat er meer bultruggen komen. Een andere soort, die het moet hebben van net veel zeeijs, zal er dan weer op achteruitgaan, want die verliest leefgebied. Minder ijs betekent ook minder algen en minder krill. Op den duur kunnen walvissen daardoor op minder voedsel kunnen rekenen. Dat moeten we dus goed onderzoeken.”


 © AP

(HLN)

08-05-2018

Australië zet miljoenenplan op om bedreigde koala te redden: “We moeten de toekomst van dit icoon veiligstellen”


 © AFP - Een koala verwerkt het overlijden van zijn moeder met een pluchen replica. De moeder werd overreden (Archiefbeeld).

Dieren Ooit waren ze met miljoenen, maar dat is intussen al een ver verleden. De schattige koala met zijn zachte grijze pels wordt sterk bedreigd. De Australische staat New South Wales heeft nu een miljoenenplan onthuld om de koalapopulatie terug omhoog te krijgen.

Volgens de Australische Koala Foundation leven er vandaag nog minder dan 100.000 koala’s in het wild (mogelijk amper 43.000), terwijl dat er in 1788 - toen de eerste Britse kolonisten voet op Australische bodem zetten - nog meer dan 10 miljoen waren. Sinds de jaren ’80 is de populatie met maar liefst 90 procent gedaald, zo blijkt uit cijfers van de Wereldgezondheidsorganisatie. En dat terwijl de pluizige dieren een echte nationale trots zijn down under.

De koala’s verliezen grote delen van hun biotoop door wegen en dorpen. Ook onder meer auto-ongevallen, klimaatverandering, hondenaanvallen en ziektes hebben hun tol geëist bij het beroemde buideldier. In verschillende delen van Australië komen ze intussen gewoonweg niet meer voor. In New South Wales leven er wel nog koala’s in het wild. Hun aantal wordt geschat op 36.000. Maar in de laatste 15 – 20 jaar is ook daar de kwetsbare populatie met 26 procent afgenomen. Tijd voor actie dus.

“Het zou zo ontzettend jammer zijn als de toekomst van dit iconische dier niet wordt gewaarborgd”, stelde Gladys Berejiklian, premier van New South Wales toen ze gisteren haar conservatieplan voorstelde. In totaal wordt er de volgende drie jaar 45 miljoen Australische dollar (zo’n 28.243.000 euro) vrijgemaakt.


 © EPA - Beeld van een protestactie in Brisbane deze week tegen ontbossing.

In het plan worden bijna 25.000 hectaren bos herbestemd voor de koala’s: de dieren krijgen dus een echte eigen habitat, waar ze vrij en beschermd kunnen leven en zich voortplanten.

Daarnaast worden er fondsen vrijgemaakt om de ziektes die koala’s teisteren, aan te pakken – zo ook chlamydia. “Ongeveer de helft van alle koala’s is op dit moment al geïnfecteerd”, liet David Wilson, professor infectieziekten aan het Burnet Instituut in Melbourne, eerder aan de BBC weten. In sommige kleinere, ingesloten groepen zou dat aantal zelfs oplopen tot 80 procent. De gevolgen van chlamydia voor koala’s zijn rampzalig - en in niets te vergelijken met die van de menselijke variant. Geïnfecteerde dieren worden onder meer blind en onvruchtbaar. Tenzij de ziekte in een vroeg stadium onmiddellijk wordt behandeld, heeft chlamydia voor koala’s altijd de dood tot gevolg.

Verder gaat er ook geld naar onderzoek, naar de aanpak van bekende ‘roadkill hotspots’ – plaatsen waar geregeld koala’s worden doodgereden – en naar een gloednieuw ziekenhuis waar zieke en gewonde koala’s zullen verzorgd worden. Tot slot wordt ook een hotline geopend zodat burgers gemakkelijk en snel kunnen rapporteren als ze koala’s in de problemen spotten.

(HLN)

07-05-2018

“Merendeel van zeeleven tegen einde van deze eeuw uitgestorven”


 © REUTERS

Dieren Indien de temperaturen van onze oceanen aan dit tempo blijven stijgen, kunnen ijsberen en andere iconische zeezoogdieren tegen het einde van deze eeuw uitgestorven zijn, zo waarschuwen mariene biologen in een nieuwe studie.

De klimaatverandering doet de temperatuur van het zeewater stijgen en dat kan tegen 2100 leiden tot een catastrofaal verlies van zeeleven en drastische veranderingen in de voedselketen van oceanen. Dat stellen wetenschappers aan het Florida Institute of Technology en de University of North Carolina in een artikel dat vandaag werd gepubliceerd in het tijdschrift Nature Climate Change.

Met een toename van deze omvang verwachten we tegen het einde van de eeuw veel, zo niet de meeste, diersoorten in beschermde zeegebieden te verliezen.
John Bruno

2,8 graden Celsius

Het meeste zeeleven zal de stijgende zeetemperaturen, die naar verwachting met zo’n 2,8 graden Celsius zullen toenemen, volgens de studie niet kunnen overleven.

“Met een toename van deze omvang verwachten we tegen het einde van de eeuw veel, zo niet de meeste, diersoorten in beschermde zeegebieden te verliezen”, zegt John Bruno, hoofdauteur van de studie en bioloog aan de University of North Carolina.


 © AFP - Omvangrijke koraalverbleking in het Great Barrier Reef in Australië.

Beschermde zeegebieden, die opgericht werden om een veilige omgeving te vormen voor ijsberen, koraalriffen en andere dier- en plantensoorten die bedreigd worden door menselijke activiteiten zoals de visserij en olieboringen, kunnen diersoorten echter niet beschermen tegen de impact van de opwarming van de aarde, zeggen de onderzoekers.

Zo is in het Florida Keys National Marine Sanctuary, een beschermd natuurgebied in het zuiden van Florida, al veel koraal afgestorven ten gevolge van verbleking en ziektes die te wijten zijn aan de stijgende zeetemperatuur.


 © REPORTERS / Barcroft - Een orka maakt jacht op een dolfijn.

Volgens de studie zijn de huidige beschermingsmaatregelen tegen 2100 waardeloos als de uitstoot van broeikasgassen aan dit tempo blijft toenemen. De temperatuurstijging brengt immers met zich mee dat het zeewater minder zuurstof bevat, waardoor het voor de meeste diersoorten onbewoonbaar wordt.


 © RV - Dieren in de poolgebieden, zoals pinguïns in Antarctica lopen het grootste risico.

Vooral dieren in de poolgebieden lopen groot risico, zegt Richard Aronson, hoofd van het departement ocean engineering en mariene wetenschappen van Florida Tech: “De opwarming van de oceanen gebeurt het snelst aan de polen. De opwarming zal de polaire ecosystemen in het algemeen in gevaar brengen, waaronder iconische diersoorten zoals ijsberen en pinguïns.”

We moeten als individu en als maatschappij gedurfde stappen nemen om de uitstoot onder controle te krijgen. Afstappen van onze afhankelijkheid van fossiele brandstoffen zou een goede stap in de richting zijn.

Richard Aronson

Ongeveer 90 procent van de warmte die wordt opgeslagen door broeikasgassen, wordt geabsorbeerd door de oceanen, aldus Aronson.

“Een stabilisering van de uitstoot gedurende de volgende tientallen jaren zou de mate van opwarming kunnen halveren”, zegt hij. “We moeten als individu en als maatschappij gedurfde stappen nemen om de uitstoot onder controle te krijgen. Afstappen van onze afhankelijkheid van fossiele brandstoffen zou een goede stap in de richting zijn.”

(HLN)

06-07-2018

Maar liefst 26.197 soorten staan op dit moment op uitsterven

Waaronder ’s werelds grootste vlinder en een precious pad, vernoemd naar Gollem.

De nieuwe Rode Lijst toont dit jaar wederom hoe het ervoor staat met het aantal bedreigde diersoorten op onze aarde. Hoe er vorig jaar ruim 25.000 diersoorten op te vinden waren die met uitsterven werden bedreigd, is het aantal dit jaar met meer dan duizend gestegen.

Rode Lijst

Op de Rode Lijst staan op dit moment 93.577 soorten, waarvan er 26.197 met uitsterven worden bedreigd. 5.664 soorten zijn ernstig bedreigd, 8.701 bedreigd en 11.832 kwetsbaar.

’s Werelds grootste vlinder
Een aantal soorten springt eruit. Zo treffen we op de lijst bijvoorbeeld de Alexandra’s vogelvlinder aan, ‘s werelds grootste vlinder. Deze opvallende kleurrijke vlinder heeft een spanwijdte van 250 mm en is endemisch voor Nieuw-Guinea. De handel in deze vlinder werd in 1987 verboden, maar slechts twee jaar daarvoor werd een mannetje verkocht voor 2.850 dollar. De vogelvlinder gedijt het beste in stabiele leefgebieden. Cacao-, rubber-, en oliepalmplantages vormen daarom de grootste bedreiging voor zijn voortbestaan.

Precious pad
Een ander interessant soort op de lijst is de Precious pad. De amfibie is vernoemd naar het personage Gollem uit de Lord Of The Rings-serie en staat te boek als ‘kwetsbaar’. De pad komt voor op Maleisië en wordt voornamelijk bedreigd door grote groeiende toeristische resorts en complexen.

Verschuivingen
Op de lijst hebben zich ook een aantal verschuivingen voorgedaan. Zo verschoof de Aquilaria Malaccensis-boom – die een van de meest waardevolle bossen vormt – van de status ‘kwetsbaar’ naar ‘ernstig bedreigd’. Door houtkap en ontbossing is er in de laatste 150 jaar meer dan 80% van de bossen verdwenen. De Aquilaria malaccensis is een van ’s werelds meest gebruikte soorten agarhout die wordt gebruikt voor parfums. Ook de jamaicastompstaartrat is een plaatsje opgeschoven. Dit grote knaagdier dat eerst op de lijst als ‘kwetsbaar’ stond, heeft nu de nieuwe status ‘bedreigd’ gekregen. De jacht op het dier en het aanhoudende verlies van leefgebied zijn waarschijnlijk verantwoordelijk voor de achteruitgang. Maar er is een sprankeltje hoop voor dit soort. Er is namelijk enig bewijs dat de populatie in gebieden waar de jacht is verminderd, uitbreidt.

Gelukkig is er ook nog goed nieuws. Zo werden er vier Zuid-Amerikaanse amfibiesoorten herontdekt nadat ze eerder als uitgestorven werden beschouwd. Het gaat om verschillende padden. “Hoewel deze herontdekking hoopvol nieuws is, worden de soorten nog steeds negatief beïnvloed door toedoen van de mens,” vertelt amfibiespecialist Jennifer Luedtke. “Het is daarom belangrijk dat we deze beter beschermen om hun uitsterven te voorkomen.”

(scientias.nl)

Maar gelukkig gaan we de witte neushoorn proberen te redden.
https://www.volkskrant.nl(...)n-behoeden~b61eb8c8/

quote:

Na dood laatste mannetje moet ivf-behandeling noordelijke witte neushoorn van uitsterven behoeden

Kan de meest bedreigde diersoort op aarde, de noordelijke witte neushoorn, voor uitsterven worden behoed? Wetenschappers zeggen dat ze een stap in de goede richting hebben gezet door in het lab embryo’s te maken met ingevroren zaadcellen van overleden mannelijke neushoorns. Ze hopen met een ivf-behandeling voor nakomelingen te zorgen.

11-02-2019

“Catastrofe voor mens en planeet”: Belgische wetenschapper trekt aan alarmbel over nooit geziene insectensterfte



Als de insectensterfte verder gaat zoals de afgelopen 25 tot 30 jaar, dan is er over een eeuw geen enkel levend insect meer te vinden op de hele planeet, wat desastreuze gevolgen zou hebben voor het hele ecosysteem en de mens. Dat zeggen twee wetenschappers, waaronder een Belg, in de eerste wereldwijde studie over het onderwerp. Insecten vormen de basis voor zowel het planten- als dierenleven op de aarde.

De massale sterfte van insecten is al op verschillende plaatsen in de wereld aangetoond, maar nog nooit is er één allesomvattende ‘review’ van alle studies gedaan, tot nu. Het nieuwe overzicht verscheen in het vakblad Biological Conservation en is geschreven door een Australische en een Belgische onderzoeker, Kris Wyckhuys, die onder andere doceert aan de China Academy of Agricultural Sciences.

Lees ook

Wetenschappers waarschuwen voor “ecologisch Armageddon”: driekwart insecten verdwenen
En de conclusies moeten ons zorgen baren, klinkt het. Meer dan 40 procent van alle insectensoorten neemt af, een derde loopt het gevaar uit te sterven. De sterfte bij de insecten gaat acht keer sneller dan die bij zoogdieren, vogels en reptielen. En het meest verontrustende cijfer: de laatste 25 tot 30 jaar is het totale insectenbestand wereldwijd met 2,5 procent per jaar afgenomen. Aan dat tempo wil dat zeggen dat er over 100 jaar geen enkel insect meer over is.

Onder andere in Duitsland en Puerto Rico is de insectensterfte al lokaal aangetoond, met bijvoorbeeld 98 procent minder grondinsecten in dat laatste land over de 35 jaar. “Tenzij we de manier waarop we voedsel produceren veranderen, zullen insecten ook wereldwijd uitsterven in enkele tientallen jaren”, schrijven de wetenschappers in hun conclusie. “De gevolgen voor het ecosysteem van de planeet zullen op zijn minst catastrofaal zijn.”

Essentieel
Tel je alle insecten bij elkaar op, dan zijn er wereldwijd ongeveer 17 keer meer van dan als je dezelfde berekening maakt bij mensen. Maar die gigantische massa is dus in gevaar. Insecten zijn essentieel voor het leven op aarde: ze zorgen voor de bestuiving van planten, recycleren voedingsstoffen en dienen als basisvoedsel voor andere dieren. Vallen de insecten weg, dan heeft de overgrote meerderheid van de vogels, reptielen, amfibieën en insecten geen eten meer.

In totaal onderzochten Wyckhuys en zijn collega 73 studies van over de wereld. In Engeland viel het aantal vlindersoorten tussen 2000 en 2009 bijvoorbeeld met 58 procent terug op landbouwgronden, schrijft The Guardian. In het Amerikaanse Oklahoma werd de bijenpopulatie gehalveerd tussen 1949 en 2013.

Als oorzaak van de massale sterfte noemen de wetenschappers de intensieve landbouw en het grootschalige gebruik van pesticiden, de verstedelijking en de klimaatverandering. Op kleinschalige, organische boerderijen leven veel meer insecten.

(HLN)

06-05-2019

alarmerend beeld: 1 miljoen soorten dieren en planten met uitsterven bedreigd

Tussen 1980 en 2000 zijn 100 miljoen hectaren aan tropisch woud verdwenen voor de veeteelt in Latijns-Amerika en plantages voor palmolie in Zuidoost-Azië

Het tempo waaraan dieren en planten uitsterven, ligt minstens enkele tientallen keren hoger dan het gemiddelde in de voorbije tien miljoen jaar — en mogelijk zelfs honderden malen. Dat blijkt uit het grootste onderzoek dat ooit verricht werd naar de wereldwijde biodiversiteit. Die nooit geziene vernietiging van de natuur wordt veroorzaakt door de mens, die er zelf ook steeds meer schade van ondervindt.

Drie jaar lang is er gewerkt aan het rapport dat het ‘Intergouvernementeel Platform voor Wetenschap en Beleid inzake Biodiversiteit en Ecosysteemdiensten’ (IPBES) gisteren voorgesteld heeft. Het aan de Verenigde Naties verbonden orgaan zette daar meer dan 450 onderzoekers uit vijftig verschillende landen voor aan het werk. Die schetsten de toestand van de natuur op onze planeet in een werkstuk dat maar liefst 1.800 pagina’s beslaat.
Dat het geen positief plaatje zou worden, stond in de sterren geschreven. Maar de bevindingen zijn nog veel erger dan wat was gevreesd. Van de acht miljoen soorten dieren en planten die er leven op Aarde, dreigt één miljoen binnen dit en enkele decennia onherroepelijk verdwenen te zijn.

Vijf belangrijkste oorzaken
Bij de dieren zitten vooral de amfibieën in slechte papieren: daar is meer dan 40% van alle soorten bedreigd. Maar ook de zeezoogdieren (meer dan een derde) en de haaien (bijna een derde) lopen groot gevaar. Uitsterven is van alle tijden, dat is waar. Maar de studie achterhaalde dus ook dat het tempo waaraan er nu soorten verdwijnen, ver uittorent boven het gemiddelde van de voorbije tien miljoen jaar. “Het is nog niet te laat om dat te keren”, zo zeggen de onderzoekers. “Maar dat kan alleen als we nu op alle niveaus, van lokaal tot mondiaal, actie ondernemen.”

Het onderzoek wijst ook de vijf belangrijkste oorzaken aan — en die zijn allemaal terug te brengen tot activiteit van de mens. De eerste is het gebruik van land en water dat fauna en flora verdringt. Zo blijkt driekwart van alle grond op Aarde en 66% van alle zeeën en oceanen ingrijpend veranderd door menselijk handelen. Bijvoorbeeld de teelt van gewassen en vee, die een derde van alle grond en driekwart van al het zoet water opslorpt. Vaak gaat landbouw ten koste van bos: zo zijn er tussen 1980 en 2000 honderd miljoen hectaren aan tropisch woud verdwenen voor de veeteelt in Latijns-Amerika en plantages voor palmolie in Zuidoost-Azië.
Het is nog niet te laat om dat te keren. Maar dat kan alleen als we nu op alle niveaus, van lokaal tot mondiaal, actie ondernemen

Onderzoekers
Op de tweede plaats komt de rechtstreekse exploitatie van de natuur. Die laat zich het sterkste voelen in het water. Zo vindt er industriële bevissing plaats op meer dan 55% van ’s werelds oceaanoppervlak en wordt 33% van alle visbestanden overbevist. Alles samen oogst de mens nu jaarlijks zestig miljard ton aan natuurlijke grondstoffen, bijna een verdubbeling sedert 1980. De derde grootste oorzaak van uitsterven is de wijziging van ons klimaat. Geraamd wordt dat daar op dit ogenblik al 47% van alle niet-vliegende zoogdieren onder lijdt. De opwarming heeft ook nefaste gevolgen voor koralen, waarvan de helft al is verdwenen sedert 1870 en er minder dan 1% zal overblijven als de wereldtemperatuur met twee graden stijgt.

De vierde oorzaak is vervuiling, zoals die van de oceanen met plastiek. Die is sinds 1980 vertienvoudigd en tast minstens 267 soorten aan, waaronder 86% van alle soorten zeeschildpadden, 44% van de zeevogels en 43% van de zeezoogdieren. Daarnaast belandt er jaarlijks drie- tot vier miljoen ton aan zware metalen, oplosmiddelen, giftig slib en ander industrieel afval in zee. De vijfde oorzaak ten slotte zijn invasieve exoten, die plaatselijke soorten verdringen. Dat fenomeen nam sinds 1980 toe met 40%. Het valt voor een groot deel toe te schrijven aan de toegenomen wereldhandel en de algehele stijging van onze mobiliteit, waarbij we zulke exoten al dan niet bewust over de Aarde verspreiden.

Schade voor de mens
De onderzoekers waarschuwen dat ook de mens zelf onder al dat uitsterven lijdt. We zijn immers sterk afhankelijk van de biodiversiteit. Zo heeft 75% van alle voedselgewassen insecten nodig voor de bestuiving en riskeert de landbouw nu al jaarlijkse verliezen tussen 210 en 515 miljard euro door het gebrek daaraan. 70% van alle kankermedicijnen komen uit de natuur — of zijn minstens gebaseerd op wat die natuur ons biedt. En natuurlijke ecosystemen zijn de enige plaats waar broeikasgassen worden geneutraliseerd. Op dit ogenblik halen ze nog 5,6 gigaton per jaar uit de atmosfeer, goed voor 60% van alle broeikasgassen die de mens produceert.

(HLN)