U verzoekt, wij draa…
Deel 2. Na afloop van de avond in Charlotte snel wat uurtjes slaap gepakt voordat de trek doorging naar Richmond, Virginia voor de volgende gig de dag daarna. Zo'n 7 uurtjes rijden. Vele fans bleven nog uren hangen bij The Fillmore in Charlotte, in de ondertussen stervende kou (van +20 naar -5). De dagen daarna ging het gerucht dat AM hoogstpersoonlijk de politie gebeld zou hebben om deze fans weg te jagen. Nee hoor, vlak na de show zag ik nog hoe de lokale crew hun werk probeerde te doen terwijl zo'n 100 man om ze heen stond, en een klein groepje concertbezoekers zich zelfs gedroeg als beesten (
"ik heb wel 4 uur gereden, ik heb recht om de bandleden aan te raken"), en ze stonden simpelweg op privé-terrein. Amerika, "privé-terrein", gesloten zaak. Zaal belde de politie, is zelfs de tourmanager nog niet aan te pas gekomen. Veel arrestaties zullen er wel niet hebben plaatsgevonden, lol.
Richmond is een hele ander stad. Veel meer te beleven lijkt het, meer klassieke stadse sfeer. Al gauw een Penny Lane Pub gevonden, met zelfs een echte ouwe Scouser achter de bar (terwijl NAC-Cambuur ofzo opstond
). De zaal, The National, leek wel een theater van buiten, het deed me erg denken aan Shepherd's Bush Empire, en later bleek dat ook van binnen qua opzet best overeen te komen. Een prachtige setting, met een redelijk kleine 'pit', en de 1500 bezoekers die erin paste leken vooral plaats te kunnen nemen op het balkon en op de ophoging rondom de geluidstafel. Wederom kwamen er mensen met gesigneerde posters naar buiten, het Amerikaans commerciële succes komt niet uit de lucht vallen.
Pers-fotootje van de zaalEr stond niet al te veel man te wachten in de rij toen wij pas rond etenstijd richting de zaal gingen. Die stonden er sowieso voor niets, want er was natuurlijk wéér zo'n verdomd 'fast lane'-systeem
. Hier moest je voor minimaal een tientje besteden in het aangrenzende restaurant, en dan mocht je vrij letterlijk via-via eerder naar binnen. Nou, ik denk dat er wel 50 mensen in de bar van het restaurant met een halve salade op schoot zaten, in de rij voor een rij voor een rij… Echt belachelijk, maar ik kon er ook wel weer om lachen. Toen het moment daar was werd het pure slapstick. Via de nooduitgang van een restaurant door een trappenhuis naar een andere bar, via de achterdeur naar buiten en via een binnentuintje naar de … Enzovoorts. Iedereen rennend van A naar B…. naar C naar D naar E naar F… Sprintjes van 50 meter, en weer paar minuten wachten. Natuurlijk ook langs een paar barretjes om nog wat meer centen uit hun bezoekers aka hun muntenmachines te kunnen slaan. En ook een paar hindernissen, trappen en op- en afstapjes. Het leek wel een nieuw Olympisch onderdeel. En het werd ook een 'survival of the fittest': ellebogen, duwende mensen, vallende mensen, een halve hippie die iedereen probeerde te bedaren terwijl een Fransman
"noh, you pushz ME!" bleef roepen. Het enige wat miste was 'Yakety Sax'. En je e-ticket printje? Krulletje d'r door, en het was OK. Een barcode-scanner was afwezig.
Ik wist het vanaf het moment dat het uitgesponnen intro van 'Do I Wanna Know?' klonk dat dit dé show ging worden: de volledige licht-show was d'r, de jasjes zaten goed (met Jamie - pause - de meest klassieke knappe jongen), de blikken hongerig, het publiek hysterisch, het geluid perfect, ik stond recht voor Turner. Het verschil was meteen duidelijk. Goedkoop (300 pond) opa-shirtje van Turner de dag daarvoor in Charlotte, in een gloednieuw strak Ray Brown-pak deze avond in Richmond. Gisteren waren er alleen spotjes "groen" en "rood" mee, vanavond stonden nog nét niet die lichtgevende AM arena-pilaren op het podium. Het geluid was bijna driedimensionaal, keiharde dikke bas uit Nick's versterker vanaf mijn linkerkant, gitaren meer vanaf de rechterkant, de rest uit de speakers bovenaan.
De setlist had een hele goede wending ten aanzien van Charlotte, NC, die mij ook gelijk op scherp zette. Het lijkt een nuance, maar de wijze waarop de show verliep was nog een stapje beter dan de avond daarvoor. 'Dancing Shoes' was altijd een beetje onbevredigend zo gelijk in het begin, nu was deze samen met 'Evil Twin' (wat de avond daarvoor wél een heerlijke binnenkomer was) naar het midden verplaatst, 'Reckless Serenade' in plaats van 'She's Thunderstorms' (spreekt voor zich), en alles zo door elkaar gegooid dat er een blokje ontstond met achter elkaar 8 favorieten en live-knallers: de eerste helft 'Reckless Serenade', 'Fireside', 'Knee Socks' en 'High' en de tweede helft 4 songs vol energie, 'Arabella', 'Dancing Shoes', 'Evil Twin' en 'Dancefloor: dat had van mij nog wel de rest van de tour op die plek mogen blijven. Dan valt het veelbesproken 'mellow' einde met 'Fluorescent Adolescent' en 'I Wanna Be Yours' ook veel beter op z'n plek.
Atmosfeer, geluid, zaal, setlist. En het werd alleen maar beter. Al snel bleek Turner zo lam als een os op het podium te staan. Al na 2 liedjes vroeg hij ons hoe enthousiast we waren, keek erg moeilijk, en riep:
"Oh, 'Snap Out Of It'!" Ik dacht op dat moment dat de setlist helemáál omgegooid was, maar Helders deed niet zijn drum-intro en keek bedenkelijk naar voren. Een ietwat pijnlijke stilte volgde. Turner keek toch nog maar eens op de setlist, slaakte een kreet, paste het geluid op zijn gitaar snel aan en corrigeerde:
"I mean…" Het intro van 'Chair' volgde, wat ook een heerlijke toch ietwat vreemde eend in de bijt in de set is geworden, en absoluut onmisbaar. Maar nee, één grappig opgeloste vergissing doet mij niet denken dat iemand gelijk teut is. De wijze waarop hij zich voor de rest gedroeg echter wel…
Ik denk serieus niet dat ik Turner ooit zo onder de invloed op het podium heb zien staan, maar het was geweldig. Tijdens 'Dancefloor' struikelde hij tijdens de introductie over z'n woorden en had hij die klassieke ondeugende blik uit 2005-2007, viel hij nog net niet om, en kamde hij z'n haar uit ellendigheid maar weer als in pre-show mood (Dracula, strak achterover zonder nuance), maar dan met plukken uitstekend aan alle kanten, z'n jasje slordig halfopen met de knopen los rustend op z'n gitaar terwijl hij even later de coupletten uitspuwde. Alsof die oom van de bruiloft van de dag daarvoor er één of twee te veel op had, en je je bijna schaamt voor alles wat nog zal volgen. Het was hilarisch om te zien, en wat kwam het de show gek genoeg nog meer ten goede. 'Pretty Visitors' ging hij zo op in zijn act zonder gitaar om terwijl hij dingen improviseerde, dat hij vergat dat hij ook nog een solo had aan het eind.
'Knee Socks' kreeg een extra lang intro, terwijl Helders grinnikend z'n kickdrum bleef intrappen. Dezelfde song die ondertussen wel foutloos opgevoerd werd, als een ware pro. (Al 'vergat' hij wel om zijn nieuwe live-variatie te zingen: "much better than I do" ipv "had nothing to lose".) Dezelfde song die nog jaren een 'staple' mag blijven, het zal niet gauw vervelen om Turner De Riff te horen inzetten, de reactie van het publiek te horen, en hem het daarna ook nog tegelijkertijd te zien/horen zingen. Bijzonder knap, maar ik sta bij hem nergens meer van versteld… En Nick die een behoorlijke Homme in zich heeft in de brug. Wat betreft Turner en z'n humeur, 'Reckless Serenade' sloeg alles…
Continu lag Helders in een deuk als Turner weer eens gekke bekken trok (bijvoorbeeld op de maat van FA in het intro), de teksten anders zong, zijn cue miste en verward naar z'n instrument keek alsof de snaren omgedraaid waren, of simpelweg een inside joke maakte onder groot genoegen van de gehele entourage. De keren dat hij een pedaaltje vergat en dat onopvallend alsnog probeerde te doen, de verkeerde intrapte, terwijl hij de knoppen op z'n gitaar probeerde bij te stellen, waren niet meer op één hand te tellen. Maar op die 'foutjes' na dus nog altijd rete-strak. Turner was veel gitaarstukjes aan het toevoegen, aan het einde van 'Knee Socks' bijvoorbeeld. Soms ging hij maar door en door. Maar dat is op zich wel vaker zo, kan me herinneren dat hij bijvoorbeeld op Lowlands 2011 ook maar steeds cheeky een bepaalde riff bleef herhalen tussen de nummers door. En op geloof ik T In The Park die zomer wat later 'You & I' bleek te worden. Maar goed. Veel smog op het podium ook, dat kan alleen maar een club-show zijn. Nick en Helders keken elkaar weer eens veelbetekenend aan (nee, het was niet
zo'n avond
).
En ook Nick had een 'field day', tijdens 'Fluorescent Adolescent' was hij heel wat noten aan het toevoegen en afwisselen. Maar dat is ook écht wel een nummer waarvan je weet dat de band dat op automatische piloot doet en waarschijnlijk aan de afwas denkt terwijl ze het spelen. Misschien klinkt hij ooit weer fris als hij een tijdje van de setlist zal verdwijnen, het is samen met 'Dancefloor' de enige die ze niet kunnen droppen. (De andere 5 kandidaten zijn reeds verdwenen lol).
"This one's called *kijkt op setlist*
'Evil Twin'" zoals altijd een van de vele hoogtepunten, Helders staand drummend tijdens de brug. Of als je nog niet overtuigd genoeg was dat Turner in z'n hum was, denk misschien wel de beste 3 minuten die ik deze tour gezien heb: (en de gebaren tussen Turner en Helders na afloop terwijl die eerste nog een slokje neemt mogen een eigen interpretatie hebben)
En een altijd energieke versie van 'R U Mine?' als climax van de set:
Misschien is het de afwisseling, maar ik trek dit publiek zo veel beter dan het recente Engelse publiek, wat alleen maar wil beuken om het beuken, en je de show alleen maar goed kunt volgen als je óf een zitplaats neemt of genoegen neemt met een plek aan de zijkanten/achteraan. Men is enthousiast, toegewijd, zingt uit volle borst en springt goed mee, veel gejuich bij elk nummer. Ik heb na afloop gezegd dat dit de beste gig was die ik deze era tot nu toe had gezien, en al mag ik Glastonbury niet zo snel van de troon stoten, komt dat op moment van schrijven nog steeds behoorlijk in de buurt. Het was een fantastisch club-optreden in een hele mooie zaal, goede sfeer, toch wel beetje verrassende set, band in topvorm. En natuurlijk, echt álles viel die avond op zijn plek. In al die keren dat ik ze live gezien heb, heb ik nog nóóit een setlist als souvenir mee naar huis kunnen nemen. (Wel eens een nette van de geluidstafel, maar dat telt niet. En ok, de keren dat ik mijn best ervoor heb gedaan zijn op één hand te tellen, maar dat maakt het niet minder mooi.) Ik sta in het midden van de zaal met m'n rug naar het podium een beetje na te praten, totdat ik ineens iets naar me toegegooid krijg wat op m'n schouder blijft liggen. Ik pak het, bekijk het…
Vlak na afloop, in een bar, een rode draad door mijn belevenissen, was te zien hoe de band al snel richting de tourbus ging, die op de straat geparkeerd stond. Ja ja, openbaar terrein. Toch maar naar buiten, even handjes geschud met - wederom wisten Jamie en Nick ongezien de bus in te sneaken lol, er wordt wel eens over die eerste gezegd dat hij teleportatie-vermogens heeft - Turner en Helders. Eerstgenoemde fag-bag in de handen, zonder z'n handlangers, had een gesprekje met wat memorabilia-handelaren - het kan ze echt niets schelen, geloof ik - die als oude vrienden werden ontvangen, beetje small talk ("we still have a couple of gigs to gp I believe"), klein groepje mensen (merendeel stond aan de verkeerde kant te wachten), op de foto met met iedereen, één foto gemaakt, misschien twee, oh nee toch maar niet, dat waren de laatste, geen foto's meer vanavond, alleen maar handjes schudden. Hij bedankte iedereen netjes, en wist te ontkomen terwijl Helders nog vast zat. Toch nog snel uitzondering gemaakt voor één uber-uber-fan (gig nummer 90 die avond) uit Europa die zijn 5de Amerikaanse AM-trip maakte, en wie hij de dag daarvoor misschien zelfs wel een welgemeende "nope" had verkocht. Turner schudde lachend zijn hoofd en zei:
"zo, je gaat weer mee op tour?". De foto die daarop volgde is er een eentje voor de boeken. Nu echt snel de tourbus in, zwaaiend. Goede zin, ontzettend relaxed en vriendelijk tegen
de hele meute mensen die op dat relatief vroege tijdstip (23:30, uurtje na de show) stond te wachten. Helders met z'n rugtasje al om, was nog lang niet klaar. Hij ging één voor één alle wachtenden langs, voor een foto, een handtekening, een persoonlijk gesprekje. (
“I guess I’ll make my way down the line and shake everyone’s hands, eh?”) Steeds als hij richting de tourbus liep en er zich weer een nieuwe fan meldde, beantwoordde hij die met genoegen en nam hij de tijd voor alles waar ze om vroegen. Een hele bescheiden, zachtpratende, grappige, oprecht vriendelijke jongen. Ik had een kleine promo in m'n binnenzak voor als het moment zich zou aandienen - de 'AM'-LP is reeds gesigneerd in de week van release, dat hij toen dat in alle haast zwart op zwart tekende vergeef ik hem met alle liefde - maar Helders brak met zijn brute 'Pretty Visitors'-kracht mijn pen af bij de eerste druk, en keek beschaamd en verontschuldigend naar me, wat misschien wel een leukere anekdote is dan een krabbeltje die ik toch al op meer bijzondere items heb. Ik zag een uurtje hierna vanuit de kroeg hoe Nick vlak voordat de bus vertrok nog effe naar buiten kwam om te paffen in de stromende regen. Er stond nog altijd een klein groepje met fans die het blijkbaar eerder niet was gelukt om een cadeau aan Turner aan te bieden. Nick sprak geen woord, pakte het aan, en betrad de bus. Op naar Boston.