W&T Wetenschap & Technologie
Een plek om te discussiëren over wetenschappelijke onderwerpen, wetenschappelijke problemen, technologische projecten en grootse uitvindingen.
17-09-2011
Groot genoom vertraagt evolutie
Ben je jaloers op de amoebe, het plantje Paris japonica en de pad, wegens hun veel grotere hoeveelheid DNA dan die van de mens? Niet doen. Evolutionair gezien is een groot genoom namelijk niet altijd een voordeel. Integendeel, zo blijkt…
Het onaanzienlijke, met uitsterven bedreigde bloeiende plantje Paris japonica heeft bijna het grootste genoom ter wereld.
Levende fossielen hebben enorm genoom
We kennen op aarde de nodige organismen waarvan de evolutie lijkt stil te staan, de zogeheten levende fossielen. Zo is er de coelacanth, een kwastvinnige diepzeevis waarvan werd gedacht dat deze groep tientallen miljoenen jaren geleden al uit was gestorven. Een ander klassiek voorbeeld is de brughagedis, die zo afwijkt van de andere reptielen dat het dier zijn eigen familie en orde heeft. Of neem de longvis, een met amfibieën (en dus ons) verwante vissoort die in de woestijn in leven kan blijven door lucht te ademen met zijn zwemblaas. Bij ons heet de zwemblaas overigens “long”. Het is een groepje genetici opgevallen dat deze levende fossielen een in verhouding heel groot genoom hebben. Zo heeft de Ethiopische gemarmerde longvis een genoom van 132,8 miljard genetische ‘letters’ of baseparen, meer dan veertig keer de omvang van dat van de mens: 3,2 miljard. De zeer giftige kogelvis heeft dan weer het kleinste genoom, 0,4 miljard baseparen. Reden voor genetisch onderzoekers om het verband tussen evolutiesnelheid en grootte van het genoom te onderzoeken.
Groot genoom betekent minder soorten en minder evolutie
Hoewel er in een groot genoom meer mutaties optreden, wat ook logisch is – er is domweg meer DNA waarin een mutatie kan voorkomen – zijn er toch minder soorten aanwezig in soortenfamilies waarin een groot genoom de regel is. Klaarblijkelijk hindert een groot genoom de soortvorming. De onderzoekers hebben ook uitgezocht waarom. De genetische variatie tussen de (weinige) soorten die zich in families met een groot genoom vormden, bleek veel kleiner dan die in soorten met een klein genoom. Ze denken daarom dat zich langzaam soorten afsplitsen omdat er nauwelijks genetische verandering optreedt in een groot genoom. Klaarblijkelijk worden de mutaties meer gerepareerd dan in soorten met een klein genoom.
Bron
Bianca Sclavi en John Herrick, Slow evolution of vertebrates with large genomes, arxiv.org (2011)
(Kennislink)
Groot genoom vertraagt evolutie
Ben je jaloers op de amoebe, het plantje Paris japonica en de pad, wegens hun veel grotere hoeveelheid DNA dan die van de mens? Niet doen. Evolutionair gezien is een groot genoom namelijk niet altijd een voordeel. Integendeel, zo blijkt…
Het onaanzienlijke, met uitsterven bedreigde bloeiende plantje Paris japonica heeft bijna het grootste genoom ter wereld.
Levende fossielen hebben enorm genoom
We kennen op aarde de nodige organismen waarvan de evolutie lijkt stil te staan, de zogeheten levende fossielen. Zo is er de coelacanth, een kwastvinnige diepzeevis waarvan werd gedacht dat deze groep tientallen miljoenen jaren geleden al uit was gestorven. Een ander klassiek voorbeeld is de brughagedis, die zo afwijkt van de andere reptielen dat het dier zijn eigen familie en orde heeft. Of neem de longvis, een met amfibieën (en dus ons) verwante vissoort die in de woestijn in leven kan blijven door lucht te ademen met zijn zwemblaas. Bij ons heet de zwemblaas overigens “long”. Het is een groepje genetici opgevallen dat deze levende fossielen een in verhouding heel groot genoom hebben. Zo heeft de Ethiopische gemarmerde longvis een genoom van 132,8 miljard genetische ‘letters’ of baseparen, meer dan veertig keer de omvang van dat van de mens: 3,2 miljard. De zeer giftige kogelvis heeft dan weer het kleinste genoom, 0,4 miljard baseparen. Reden voor genetisch onderzoekers om het verband tussen evolutiesnelheid en grootte van het genoom te onderzoeken.
Groot genoom betekent minder soorten en minder evolutie
Hoewel er in een groot genoom meer mutaties optreden, wat ook logisch is – er is domweg meer DNA waarin een mutatie kan voorkomen – zijn er toch minder soorten aanwezig in soortenfamilies waarin een groot genoom de regel is. Klaarblijkelijk hindert een groot genoom de soortvorming. De onderzoekers hebben ook uitgezocht waarom. De genetische variatie tussen de (weinige) soorten die zich in families met een groot genoom vormden, bleek veel kleiner dan die in soorten met een klein genoom. Ze denken daarom dat zich langzaam soorten afsplitsen omdat er nauwelijks genetische verandering optreedt in een groot genoom. Klaarblijkelijk worden de mutaties meer gerepareerd dan in soorten met een klein genoom.
Bron
Bianca Sclavi en John Herrick, Slow evolution of vertebrates with large genomes, arxiv.org (2011)
(Kennislink)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
26-09-2011
Aboriginals waren eerste ‘out-of-Africa-golf’
Hedendaagse Australische Aboriginals stammen rechtstreeks af van een vroege migratiegolf van Afrika naar Azië, die al ongeveer 70.000 jaar geleden plaatsvond; dat is minstens 24.000 jaar vóór de bevolkingstrek van ‘Afrikanen’ waarvan de hedendaagse Europeanen en Aziaten afstammen! Dit blijkt uit genoomonderzoek door een internationale groep wetenschappers, waarvan de resultaten zijn gepubliceerd in het tijdschrift Science.
Begin twintigste eeuw schonk een Aboriginal-man uit de Goldfields-regio in West-Australië een haarlok aan een Britse antropoloog. Nu, een eeuw later, hebben onderzoekers het DNA uit deze haren geïsoleerd om het genoom van de eerste Australiërs te ontrafelen en zo meer licht te werpen op de vroege verspreiding van de moderne mens over onze planeet.
Australische aboriginal speelt op een didgeridoo, een traditioneel muziekinstrument. Afbeelding: © wikimedia commons
Het genoom, dat geen invloeden van moderne Europese Australiërs bleek te bevatten, laat zien dat de voorouders van de Aboriginal-man tussen 75.000 en 64.000 jaar geleden afgesplitst moeten zijn van andere menselijke volkeren.
Daarmee stammen de Australische Aboriginals rechtstreeks af van de eerste moderne ontdekkingsreizigers, die via Azië uiteindelijk zo’n 50.000 jaar geleden in Australië aankwamen. Het onderzoek toont aan dat de Australische Aboriginals – als enige bevolkingsgroep buiten Afrika – de langste relatie hebben met het land waarop ze vandaag de dag leven.
Twee out-of-Africa-golven
De geschiedenis van de Australische Aboriginals speelt ook een hoofdrol bij het reconstrueren van de verspreiding van de eerste mensen vanuit Afrika. Er was al archeologisch bewijs dat de moderne mens ongeveer 50.000 jaar in Australië aanwezig is, maar deze studie werpt een nieuw licht op hoe hij daar terechtkwam. Tot nu toe ging men er veelal vanuit dat alle moderne mensen afstammen van één enkele migratiegolf richting Europa, Azië en Australië. Dit nieuwe onderzoek suggereert echter dat de voorouders van de Australische Aboriginals al eerder van deze Afrikaanse emigranten zijn afgesplitst, en dat ze zich op weg naar Australië nauwelijks vermengd hebben met de vroege Aziaten.
Verbazingwekkende reis
Professor Eske Willerslev van de Universiteit van Kopenhagen en onderzoeksleider van deze studie, legt uit: “Australische Aboriginals stammen af van de eerste menselijke ontdekkingsreizigers. Terwijl de voorouders van de Europeanen en Aziaten nog ergens in Afrika of het Midden-Oosten zaten, verspreidden de voorouders van de Australische Aboriginals zich vlot. Als eerste moderne mensen doorkruisten ze onbekend terrein in Azië en staken uiteindelijk de zee over naar Australië. Het was een verbazingwekkende reis die uitzonderlijke overlevingstechnieken en moed geëist moet hebben.”
Een genetische landkaart, gebaseerd op mitochondriaal DNA. De witte rondjes met letters geven de haplogroepen weer. De gekleurde cirkels verraden de ouderdom van die groepen. Afbeelding: © Wikimedia Commons
Himalaya
Prof. Peter de Knijff (LUMC) was medeverantwoordelijk voor de interpretatie van de resultaten van zowel het onderzoek aan het mitochondriaal DNA als aan het Y-chromosoom voor de gehele studie. “Daarnaast hebben we kostbaar materiaal aangedragen van de Kusunda, een volk dat leeft in de Himalaya”, vertelt De Knijff. “Vanwege hun unieke taal en hun jager-verzamelaarscultuur zouden zij mogelijk afstammen van die eerste Out-of-Africa-golf. Maar uit onze DNA-analyses blijkt dat ze genetisch niet te onderscheiden zijn van hun Nepalese buren.”
Het onderzoek heeft grote consequenties voor ons begrip van de verspreiding van onze menselijke voorouders over de aarde. Tot nu toe zijn oude menselijke genomen alleen verkregen vanuit haar dat in bevroren toestand bewaard is gebleven. De onderzoekers hebben nu aangetoond dat haar dat onder veel minder ideale omstandigheden bewaard is gebleven, ook gebruikt kan worden voor genoomonderzoek. Zonder risico van vervuiling met modern menselijk materiaal.
Met behulp van museumcollecties kunnen onderzoekers nu de genetische geschiedenis van vele inheemse volkeren wereldwijd gaan bestuderen, zelfs wanneer die volkeren zich recentelijk verplaatst of genetisch vermengd hebben.
(Kennislink)
Aboriginals waren eerste ‘out-of-Africa-golf’
Hedendaagse Australische Aboriginals stammen rechtstreeks af van een vroege migratiegolf van Afrika naar Azië, die al ongeveer 70.000 jaar geleden plaatsvond; dat is minstens 24.000 jaar vóór de bevolkingstrek van ‘Afrikanen’ waarvan de hedendaagse Europeanen en Aziaten afstammen! Dit blijkt uit genoomonderzoek door een internationale groep wetenschappers, waarvan de resultaten zijn gepubliceerd in het tijdschrift Science.
Begin twintigste eeuw schonk een Aboriginal-man uit de Goldfields-regio in West-Australië een haarlok aan een Britse antropoloog. Nu, een eeuw later, hebben onderzoekers het DNA uit deze haren geïsoleerd om het genoom van de eerste Australiërs te ontrafelen en zo meer licht te werpen op de vroege verspreiding van de moderne mens over onze planeet.
Australische aboriginal speelt op een didgeridoo, een traditioneel muziekinstrument. Afbeelding: © wikimedia commons
Het genoom, dat geen invloeden van moderne Europese Australiërs bleek te bevatten, laat zien dat de voorouders van de Aboriginal-man tussen 75.000 en 64.000 jaar geleden afgesplitst moeten zijn van andere menselijke volkeren.
Daarmee stammen de Australische Aboriginals rechtstreeks af van de eerste moderne ontdekkingsreizigers, die via Azië uiteindelijk zo’n 50.000 jaar geleden in Australië aankwamen. Het onderzoek toont aan dat de Australische Aboriginals – als enige bevolkingsgroep buiten Afrika – de langste relatie hebben met het land waarop ze vandaag de dag leven.
Twee out-of-Africa-golven
De geschiedenis van de Australische Aboriginals speelt ook een hoofdrol bij het reconstrueren van de verspreiding van de eerste mensen vanuit Afrika. Er was al archeologisch bewijs dat de moderne mens ongeveer 50.000 jaar in Australië aanwezig is, maar deze studie werpt een nieuw licht op hoe hij daar terechtkwam. Tot nu toe ging men er veelal vanuit dat alle moderne mensen afstammen van één enkele migratiegolf richting Europa, Azië en Australië. Dit nieuwe onderzoek suggereert echter dat de voorouders van de Australische Aboriginals al eerder van deze Afrikaanse emigranten zijn afgesplitst, en dat ze zich op weg naar Australië nauwelijks vermengd hebben met de vroege Aziaten.
Verbazingwekkende reis
Professor Eske Willerslev van de Universiteit van Kopenhagen en onderzoeksleider van deze studie, legt uit: “Australische Aboriginals stammen af van de eerste menselijke ontdekkingsreizigers. Terwijl de voorouders van de Europeanen en Aziaten nog ergens in Afrika of het Midden-Oosten zaten, verspreidden de voorouders van de Australische Aboriginals zich vlot. Als eerste moderne mensen doorkruisten ze onbekend terrein in Azië en staken uiteindelijk de zee over naar Australië. Het was een verbazingwekkende reis die uitzonderlijke overlevingstechnieken en moed geëist moet hebben.”
Een genetische landkaart, gebaseerd op mitochondriaal DNA. De witte rondjes met letters geven de haplogroepen weer. De gekleurde cirkels verraden de ouderdom van die groepen. Afbeelding: © Wikimedia Commons
Himalaya
Prof. Peter de Knijff (LUMC) was medeverantwoordelijk voor de interpretatie van de resultaten van zowel het onderzoek aan het mitochondriaal DNA als aan het Y-chromosoom voor de gehele studie. “Daarnaast hebben we kostbaar materiaal aangedragen van de Kusunda, een volk dat leeft in de Himalaya”, vertelt De Knijff. “Vanwege hun unieke taal en hun jager-verzamelaarscultuur zouden zij mogelijk afstammen van die eerste Out-of-Africa-golf. Maar uit onze DNA-analyses blijkt dat ze genetisch niet te onderscheiden zijn van hun Nepalese buren.”
Het onderzoek heeft grote consequenties voor ons begrip van de verspreiding van onze menselijke voorouders over de aarde. Tot nu toe zijn oude menselijke genomen alleen verkregen vanuit haar dat in bevroren toestand bewaard is gebleven. De onderzoekers hebben nu aangetoond dat haar dat onder veel minder ideale omstandigheden bewaard is gebleven, ook gebruikt kan worden voor genoomonderzoek. Zonder risico van vervuiling met modern menselijk materiaal.
Met behulp van museumcollecties kunnen onderzoekers nu de genetische geschiedenis van vele inheemse volkeren wereldwijd gaan bestuderen, zelfs wanneer die volkeren zich recentelijk verplaatst of genetisch vermengd hebben.
(Kennislink)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
28-09-2011
Toevallige mutatie in immuunsysteem beschermt tegen dodelijke schimmel
Eindelijk is duidelijk waarom sommige kikkers bestand zijn tegen de schimmelinfectie chytridiomycose, die wereldwijd amfibiepopulaties decimeert. Door bij het fokken te selecteren op deze mutatie kunnen sommige soorten wellicht nog worden gered, suggereren Anna Savage en Kelly Zamudio (Cornell University) in PNAS.
De mutatie blijkt te zitten in genen die te maken hebben met het ‘major histocompatibility complex’ (MHC), het onderdeel van het immuunsysteem dat ziekteverwekkers als zodanig identificeert en er een immuunrespons op afstuurt.
Normaal gesproken weten amfibieën-MHC‘szich kennelijk geen raad met de schimmel Batratochytrium dendrobatidis (kortweg Bd) die chytridiomycose verorzaakt. Gevolg is dat sommige kikker- en paddensoorten al helemaal zijn uitgestorven en nog veel meer soorten met uitsterven worden bedreigd naarmate de schimmel zich verder over de wereld uitbreidt.
Maar het gekke is dat er ook soorten zijn die er weinig of geen last van hebben. En een vergelijkend onderzoek met luipaardkikkers (Lithobates yavapaiensis) heeft nu duidelijk gemaakt waarom. Op 5 verschillende locaties in de staat Arizona werden deze kikkers gevangen en in het lab met de schimmel besmet. Ze gingen bijna allemaal dood, maar op 2 van de 5 locaties bleken ook kikkers voor te komen die binnen 2 weken geheel herstelden. Genetisch onderzoek leerde dat het aan hun MHC lag.
De onderzoekers vermoeden dat het een kwestie van evolutie is: de mutatie is ooit toevallig ontstaan en zorgde dat de betrokken kikker overleefde, net als zijn/haar nageslacht. Dankzij natuurlijke selectie beschikt inmiddels een redelijk percentage van de kikkerpopulatie over deze mutatie, wat op termijn waarschijnlijk de redding van de soort L. yavapaiensis betekent.
Vervolgonderzoek moet leren of andere resistente kikkersoorten hun voortbestaan aan dezelfde mutatie hebben te danken. Die zouden dus geluk hebben gehad dat ze muteerden voordat ze uitstierven. Salamanders hebben er over het algemeen ook minder last van, dus wellicht komt de mutatie daar eveneens voor.
De volgende stap is dan om te kijken naar het DNA van kikkers en padden, die nu al in gevangenschap worden gekweekt wegens totale verschimmeling van hun natuurlijke omgeving. Als daar exemplaren tussen zitten die de mutatie óók hebben, dan zou je daarmee verder kunnen kweken teneinde populaties te creëren die weer in het wild kunnen overleven.
bron: BBC News
(c2w.nl)
Toevallige mutatie in immuunsysteem beschermt tegen dodelijke schimmel
Eindelijk is duidelijk waarom sommige kikkers bestand zijn tegen de schimmelinfectie chytridiomycose, die wereldwijd amfibiepopulaties decimeert. Door bij het fokken te selecteren op deze mutatie kunnen sommige soorten wellicht nog worden gered, suggereren Anna Savage en Kelly Zamudio (Cornell University) in PNAS.
De mutatie blijkt te zitten in genen die te maken hebben met het ‘major histocompatibility complex’ (MHC), het onderdeel van het immuunsysteem dat ziekteverwekkers als zodanig identificeert en er een immuunrespons op afstuurt.
Normaal gesproken weten amfibieën-MHC‘szich kennelijk geen raad met de schimmel Batratochytrium dendrobatidis (kortweg Bd) die chytridiomycose verorzaakt. Gevolg is dat sommige kikker- en paddensoorten al helemaal zijn uitgestorven en nog veel meer soorten met uitsterven worden bedreigd naarmate de schimmel zich verder over de wereld uitbreidt.
Maar het gekke is dat er ook soorten zijn die er weinig of geen last van hebben. En een vergelijkend onderzoek met luipaardkikkers (Lithobates yavapaiensis) heeft nu duidelijk gemaakt waarom. Op 5 verschillende locaties in de staat Arizona werden deze kikkers gevangen en in het lab met de schimmel besmet. Ze gingen bijna allemaal dood, maar op 2 van de 5 locaties bleken ook kikkers voor te komen die binnen 2 weken geheel herstelden. Genetisch onderzoek leerde dat het aan hun MHC lag.
De onderzoekers vermoeden dat het een kwestie van evolutie is: de mutatie is ooit toevallig ontstaan en zorgde dat de betrokken kikker overleefde, net als zijn/haar nageslacht. Dankzij natuurlijke selectie beschikt inmiddels een redelijk percentage van de kikkerpopulatie over deze mutatie, wat op termijn waarschijnlijk de redding van de soort L. yavapaiensis betekent.
Vervolgonderzoek moet leren of andere resistente kikkersoorten hun voortbestaan aan dezelfde mutatie hebben te danken. Die zouden dus geluk hebben gehad dat ze muteerden voordat ze uitstierven. Salamanders hebben er over het algemeen ook minder last van, dus wellicht komt de mutatie daar eveneens voor.
De volgende stap is dan om te kijken naar het DNA van kikkers en padden, die nu al in gevangenschap worden gekweekt wegens totale verschimmeling van hun natuurlijke omgeving. Als daar exemplaren tussen zitten die de mutatie óók hebben, dan zou je daarmee verder kunnen kweken teneinde populaties te creëren die weer in het wild kunnen overleven.
bron: BBC News
(c2w.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
28-09-2011
‘Menselijke evolutie in stroomversnelling door wisselvallig klimaat’
Vanaf het aanbreken van het Pleistoceen werd de aarde geteisterd door een reeks van zware ijstijden en korte interglacialen. Opmerkelijk genoeg komen deze redelijk nauwkeurig overeen met groeispurts in de intellectuele vermogens van de mens. Is er een verband?
Parantropus boisei leefde in de Ethiopische savanne van gras, dat deze mensachtige in grote hoeveelheden at. Waarschijnlijk deden klimaatsveranderingen deze specialist de das om.
Matt Grove van de School of Archaeology, Classics and Egyptology reconstreerde hoe de voorouders van de mens reageerden op de klimaatfluctuaties van de afgelopen vijf miljoen jaar. Hierbij maakte hij gebruik van genetische modelleringstechnieken. Toen de resultaten hiervan werden vergeleken met de tijdlijn van de evolutie van de mens, ontdekte Dr Grove dat belangrijke gebeurtenissen in de menselijke evolutie overeenkwamen met periodes waarin de temperaturen wild op en neer gingen.
Grove stelt, dat de studie bevestigt dat een belangrijke soortvormingsperiode bij mensen, waarin er tijdelijk meer soorten naast elkaar bestaan (adaptieve radiatie) samenviel met een lange periode van klimatologische variatie. Vanaf 2,7 miljoen jaar geleden begon het klimaat op aarde wild te schommelen: de bekende ijstijden. Zeer interessant is dat vlak na die tijd een groot aantal mensachtige soorten ontstond, waarvan de meeste 1,5 miljoen jaar geleden alweer verdwenen waren. De oudste stenen werktuigen dateren van 2,6 miljoen jaar geleden en hielpen waarschijnlijk verschillende soorten mensachtigen de periode van heftige klimaatschommelingen te overleven.
Onze directe voorouder Homo erectus was veel slimmer en veelzijdiger. Zijn leefgebied strekte zich niet voor niets uit vanaf Indonesië tot Afrika.
“1,5 miljoen jaar geleden was er nog maar één menselijke voorouder over – Homo erectus. De sleutel voor het overleven van Homo erectus is zijn flexibiliteit. De soort kon zich in zeer uiteenlopende omgevingen handhaven en was geografisch gezien de meest verspreide soort van alle. Andere soorten die zich hadden aangepast aan een bepaalde specifieke omgeving, verdwenen toen door klimaatsveranderingen hun leefgebied verdween. Homo erectus hield het overal uit, kon allerlei klimatologische en natuurrampen overleven en had dus de beste papieren om te overleven.”
In het onderzoek van Grove is voor het eerst zogeheten ‘variability selection’ gemodelleerd, een evolutionair proces dat voor is gesteld door paleantropoloog Rick Potts vlak voor de eeuwwisseling. Variability selection veronderstelt dat bij snelle klimaatsveranderingen, evolutie reageert op alle woongebieden van een soort gezamenlijk in plaats van alleen een individueel woongebied. Het onderzoek van Grove suggereert dat het ontstaan van de eerste mensachtige die complexere gereedschappen gebruikte, Homo erectus, het product kan zijn van precies dat proces. Als er een levendig genetisch verkeer was tussen de populaties van Homo erectus in Eurazië en Afrika, zullen vooral die genen die in een grote hoeveelheid verschillende omgevingen het individu bevoordelen, immers de meeste overlevingskans bieden. Dit geldt onder meer voor genen die intelligentie vergroten. Intelligentie vergroot het vermogen van een individu om zich aan te passen en een nieuwe omgeving “door te krijgen”. Zou de toenemende variatie in het klimaat onze eigen soort, Homo sapiens, nu ook dwingen nog slimmer te worden?
Bronnen:
1. Matt Grove. Change and variability in Plio-Pleistocene climates: modelling the hominin response. Journal of Archaeological Science, 2011
2. Matt Grove. Speciation, diversity, and Mode 1 technologies: The impact of variability selection. Journal of Human Evolution, 2011
(Visionair.nl)
‘Menselijke evolutie in stroomversnelling door wisselvallig klimaat’
Vanaf het aanbreken van het Pleistoceen werd de aarde geteisterd door een reeks van zware ijstijden en korte interglacialen. Opmerkelijk genoeg komen deze redelijk nauwkeurig overeen met groeispurts in de intellectuele vermogens van de mens. Is er een verband?
Parantropus boisei leefde in de Ethiopische savanne van gras, dat deze mensachtige in grote hoeveelheden at. Waarschijnlijk deden klimaatsveranderingen deze specialist de das om.
Matt Grove van de School of Archaeology, Classics and Egyptology reconstreerde hoe de voorouders van de mens reageerden op de klimaatfluctuaties van de afgelopen vijf miljoen jaar. Hierbij maakte hij gebruik van genetische modelleringstechnieken. Toen de resultaten hiervan werden vergeleken met de tijdlijn van de evolutie van de mens, ontdekte Dr Grove dat belangrijke gebeurtenissen in de menselijke evolutie overeenkwamen met periodes waarin de temperaturen wild op en neer gingen.
Grove stelt, dat de studie bevestigt dat een belangrijke soortvormingsperiode bij mensen, waarin er tijdelijk meer soorten naast elkaar bestaan (adaptieve radiatie) samenviel met een lange periode van klimatologische variatie. Vanaf 2,7 miljoen jaar geleden begon het klimaat op aarde wild te schommelen: de bekende ijstijden. Zeer interessant is dat vlak na die tijd een groot aantal mensachtige soorten ontstond, waarvan de meeste 1,5 miljoen jaar geleden alweer verdwenen waren. De oudste stenen werktuigen dateren van 2,6 miljoen jaar geleden en hielpen waarschijnlijk verschillende soorten mensachtigen de periode van heftige klimaatschommelingen te overleven.
Onze directe voorouder Homo erectus was veel slimmer en veelzijdiger. Zijn leefgebied strekte zich niet voor niets uit vanaf Indonesië tot Afrika.
“1,5 miljoen jaar geleden was er nog maar één menselijke voorouder over – Homo erectus. De sleutel voor het overleven van Homo erectus is zijn flexibiliteit. De soort kon zich in zeer uiteenlopende omgevingen handhaven en was geografisch gezien de meest verspreide soort van alle. Andere soorten die zich hadden aangepast aan een bepaalde specifieke omgeving, verdwenen toen door klimaatsveranderingen hun leefgebied verdween. Homo erectus hield het overal uit, kon allerlei klimatologische en natuurrampen overleven en had dus de beste papieren om te overleven.”
In het onderzoek van Grove is voor het eerst zogeheten ‘variability selection’ gemodelleerd, een evolutionair proces dat voor is gesteld door paleantropoloog Rick Potts vlak voor de eeuwwisseling. Variability selection veronderstelt dat bij snelle klimaatsveranderingen, evolutie reageert op alle woongebieden van een soort gezamenlijk in plaats van alleen een individueel woongebied. Het onderzoek van Grove suggereert dat het ontstaan van de eerste mensachtige die complexere gereedschappen gebruikte, Homo erectus, het product kan zijn van precies dat proces. Als er een levendig genetisch verkeer was tussen de populaties van Homo erectus in Eurazië en Afrika, zullen vooral die genen die in een grote hoeveelheid verschillende omgevingen het individu bevoordelen, immers de meeste overlevingskans bieden. Dit geldt onder meer voor genen die intelligentie vergroten. Intelligentie vergroot het vermogen van een individu om zich aan te passen en een nieuwe omgeving “door te krijgen”. Zou de toenemende variatie in het klimaat onze eigen soort, Homo sapiens, nu ook dwingen nog slimmer te worden?
Bronnen:
1. Matt Grove. Change and variability in Plio-Pleistocene climates: modelling the hominin response. Journal of Archaeological Science, 2011
2. Matt Grove. Speciation, diversity, and Mode 1 technologies: The impact of variability selection. Journal of Human Evolution, 2011
(Visionair.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
30-09-2011
'Evolutie is een keiharde wetenschap, en van 'geloven' is absoluut geen sprake'
De gouverneur van Texas Rick Perry is in de race om namens de Republikeinen mee te doen aan de Amerikaanse presidentsverkiezingen in 2012. © reuters
Evolutie is geen opinie; onbetwistbare wetenschappelijke kennis is niet een onderwerp waarover de meningen verdeeld zouden moeten zijn. Dat stelt Barbara Vreede van SciencePalooza.
'Om als Republikeinen de verkiezingen te winnen, mogen we wetenschap niet achter ons laten.' De woorden van Jon Huntsman, kandidaat in de race voor de Republikeinse nominatie voor de Amerikaanse presidentsverkiezingen, krijgen slechts een mager applaus. Senator Rick Perry reageert schamper: Galileo had ook een meerderheid tegen; waarom zouden we zomaar iets moeten aannemen, 'just because you have a group of scientists who stand up and say, 'Here is a fact'?' De reactie uit de zaal is nu aanzienlijk enthousiaster.
Met Huntsmans waarschuwingen tegen de antiwetenschappelijke houding van zijn partij is zijn kandidatuur vermoedelijk geen lang leven beschoren. Evolutie en klimaatwetenschap wordt in één adem genoemd met liberalisme en socialisme - vieze woorden volgens de Grand Old Party. Het zijn overtuigingen, en scepsis is niet alleen geoorloofd: het is vereist.
Volgens senator Rick Santorum bijvoorbeeld is klimaatverandering een 'beautifully concocted scheme' van links, dat van natuurlijke temperatuurscycli op aarde gebruik maakt om nog meer overheidsbemoeienis te creëren. Ook op andere vlakken heeft de wetenschap het zwaar te verduren. Afgevaardigde Michele Bachmann leek het belang van wetenschappelijke zuiverheid niet in te zien toen ze wilde beweringen over een link tussen het HPV vaccin en een verstandelijke handicap het publiek in slingerde.
Ook twijfel aan de evolutietheorie prijkt glimmend op menig CV van kandidaten voor de Republikeinse nominatie. Evolutie is een 'issue', en de conservatieven hebben nagenoeg allemaal een mening. Het is niet alleen Miss USA die er problemen mee heeft; de acceptatie van de evolutietheorie vormt een barometer voor een breder issue: vertrouwen in de wetenschap.
Ergernis
Er zijn weinig vragen die bij mij zoveel ergernis oproepen als 'Gelooft u in evolutie?'. Evolutie is een keiharde wetenschap, en van 'geloven' is absoluut geen sprake. Gelooft u in kwantumfysica? En in biochemie? Wat zijn uw gevoelens over algebra? Evolutie is geen opinie; onbetwistbare wetenschappelijke kennis is niet een onderwerp waarover de meningen verdeeld zouden moeten zijn.
Natuurlijk is er een religieuze component: een letterlijke interpretatie van de bijbel strookt niet met wetenschappelijke gegevens over de leeftijd van de planeet, en de verwantschap tussen soorten. Maar dat wetenschap en religie prima naast elkaar kunnen bestaan bewijst onder andere de Rooms-Katholieke kerk, die de evolutietheorie inmiddels heeft erkend.
Volledige waanbeelden
Nee, het gaat niet om het bestaan van een god - daar doet evolutiebiologie immers geen uitspraken over. Ter discussie staan juist de evolutionaire mechanismen zelf. Daarbij lijkt er geen eenduidig anti-evolutie standpunt te zijn: het niet-'geloven' speelt zich af op vlakken die variëren van 100 procent letterlijke bijbelinterpretatie tot de acceptatie van een beperkte selectie aan (pseudo)wetenschappelijke resultaten. Antibioticaresistentie kan wel, maar fossielen zijn onzin. Vaak gaat het bij de anti-evolutionisten echter niet om weerlegbare standpunten, maar om volledige waanbeelden waarbinnen iedere interne consistentie ontbreekt.
Evolutie volledig begrijpen is ook niet makkelijk. Sommige aspecten van de theorie zijn logisch, terwijl andere net wat meer gedachtesprongen behoeven. Wetenschapsfilosoof Bas Haring schreef twee jaar geleden een artikel waarin hij enkele belangrijke misverstanden over de evolutietheorie aankaart en uitlegt. Eén van de punten die Haring aanhaalt is wat mij betreft de kern van de zaak: variatie, erfelijkheid, en verschil in reproductief succes vormen gedrieën de logische basis voor het evolutieproces. Dit is keiharde logica en, zoals Haring ook zegt, daar is geen speld tussen te krijgen. Noem het de wet van evolutie. Een wet die oncontroversieel ten grondslag ligt aan een enorme stapel wetenschap, die getoetst is en bewezen, en waar geen wetenschapper nog aan twijfelt.
Neus ophalen
Niet zomaar klakkeloos aannemen wat iemand zegt, ongeacht zijn expertise, is één ding. Radicaal de neus ophalen voor iets wat in een volledige beroepsgroep een algemeen geaccepteerd feit is, is heel wat anders. We komen er als mensheid niet zonder vertrouwen in elkaar. Vertrouwen in de piloot die een vliegtuig bestuurt; vertrouwen in de dokter die medicatie voorschrijft; vertrouwen in de bakker, in de bediening van je favoriete restaurant.
Wetenschap bestaat bij de gratie van kritiek, van vragen stellen, van toetsen en niet zomaar iets aannemen. Maar dat wil niet zeggen dat daarbuiten geen vertrouwen mag zijn in de wetenschapper, die in de jaren dat hij zich verdiepte in zijn onderzoeksonderwerp, echt wel heeft geleerd waar hij het over heeft.
Het zou de politici niet misstaan om een beetje nederigheid te tonen waar het de expertise van anderen betreft. Erkennen dat de balans mist, als in een discussie over een wetenschappelijk onderwerp de 'argumenten voor' afkomstig zijn uit de hoek van wetenschappers, puttend uit anderhalve eeuw aan onderzoek aan het fenomeen in kwestie, en 'argumenten tegen' van mensen komen die zich er slechts als opiniërende hobbyist mee bezighouden. Erken dat de wetenschap achter laten, het laatste is wat je als politieke beweging moet willen doen.
Barbara Vreede
(Volkskrant)
'Evolutie is een keiharde wetenschap, en van 'geloven' is absoluut geen sprake'
De gouverneur van Texas Rick Perry is in de race om namens de Republikeinen mee te doen aan de Amerikaanse presidentsverkiezingen in 2012. © reuters
Evolutie is geen opinie; onbetwistbare wetenschappelijke kennis is niet een onderwerp waarover de meningen verdeeld zouden moeten zijn. Dat stelt Barbara Vreede van SciencePalooza.
'Om als Republikeinen de verkiezingen te winnen, mogen we wetenschap niet achter ons laten.' De woorden van Jon Huntsman, kandidaat in de race voor de Republikeinse nominatie voor de Amerikaanse presidentsverkiezingen, krijgen slechts een mager applaus. Senator Rick Perry reageert schamper: Galileo had ook een meerderheid tegen; waarom zouden we zomaar iets moeten aannemen, 'just because you have a group of scientists who stand up and say, 'Here is a fact'?' De reactie uit de zaal is nu aanzienlijk enthousiaster.
Met Huntsmans waarschuwingen tegen de antiwetenschappelijke houding van zijn partij is zijn kandidatuur vermoedelijk geen lang leven beschoren. Evolutie en klimaatwetenschap wordt in één adem genoemd met liberalisme en socialisme - vieze woorden volgens de Grand Old Party. Het zijn overtuigingen, en scepsis is niet alleen geoorloofd: het is vereist.
Volgens senator Rick Santorum bijvoorbeeld is klimaatverandering een 'beautifully concocted scheme' van links, dat van natuurlijke temperatuurscycli op aarde gebruik maakt om nog meer overheidsbemoeienis te creëren. Ook op andere vlakken heeft de wetenschap het zwaar te verduren. Afgevaardigde Michele Bachmann leek het belang van wetenschappelijke zuiverheid niet in te zien toen ze wilde beweringen over een link tussen het HPV vaccin en een verstandelijke handicap het publiek in slingerde.
Ook twijfel aan de evolutietheorie prijkt glimmend op menig CV van kandidaten voor de Republikeinse nominatie. Evolutie is een 'issue', en de conservatieven hebben nagenoeg allemaal een mening. Het is niet alleen Miss USA die er problemen mee heeft; de acceptatie van de evolutietheorie vormt een barometer voor een breder issue: vertrouwen in de wetenschap.
Ergernis
Er zijn weinig vragen die bij mij zoveel ergernis oproepen als 'Gelooft u in evolutie?'. Evolutie is een keiharde wetenschap, en van 'geloven' is absoluut geen sprake. Gelooft u in kwantumfysica? En in biochemie? Wat zijn uw gevoelens over algebra? Evolutie is geen opinie; onbetwistbare wetenschappelijke kennis is niet een onderwerp waarover de meningen verdeeld zouden moeten zijn.
Natuurlijk is er een religieuze component: een letterlijke interpretatie van de bijbel strookt niet met wetenschappelijke gegevens over de leeftijd van de planeet, en de verwantschap tussen soorten. Maar dat wetenschap en religie prima naast elkaar kunnen bestaan bewijst onder andere de Rooms-Katholieke kerk, die de evolutietheorie inmiddels heeft erkend.
Volledige waanbeelden
Nee, het gaat niet om het bestaan van een god - daar doet evolutiebiologie immers geen uitspraken over. Ter discussie staan juist de evolutionaire mechanismen zelf. Daarbij lijkt er geen eenduidig anti-evolutie standpunt te zijn: het niet-'geloven' speelt zich af op vlakken die variëren van 100 procent letterlijke bijbelinterpretatie tot de acceptatie van een beperkte selectie aan (pseudo)wetenschappelijke resultaten. Antibioticaresistentie kan wel, maar fossielen zijn onzin. Vaak gaat het bij de anti-evolutionisten echter niet om weerlegbare standpunten, maar om volledige waanbeelden waarbinnen iedere interne consistentie ontbreekt.
Evolutie volledig begrijpen is ook niet makkelijk. Sommige aspecten van de theorie zijn logisch, terwijl andere net wat meer gedachtesprongen behoeven. Wetenschapsfilosoof Bas Haring schreef twee jaar geleden een artikel waarin hij enkele belangrijke misverstanden over de evolutietheorie aankaart en uitlegt. Eén van de punten die Haring aanhaalt is wat mij betreft de kern van de zaak: variatie, erfelijkheid, en verschil in reproductief succes vormen gedrieën de logische basis voor het evolutieproces. Dit is keiharde logica en, zoals Haring ook zegt, daar is geen speld tussen te krijgen. Noem het de wet van evolutie. Een wet die oncontroversieel ten grondslag ligt aan een enorme stapel wetenschap, die getoetst is en bewezen, en waar geen wetenschapper nog aan twijfelt.
Neus ophalen
Niet zomaar klakkeloos aannemen wat iemand zegt, ongeacht zijn expertise, is één ding. Radicaal de neus ophalen voor iets wat in een volledige beroepsgroep een algemeen geaccepteerd feit is, is heel wat anders. We komen er als mensheid niet zonder vertrouwen in elkaar. Vertrouwen in de piloot die een vliegtuig bestuurt; vertrouwen in de dokter die medicatie voorschrijft; vertrouwen in de bakker, in de bediening van je favoriete restaurant.
Wetenschap bestaat bij de gratie van kritiek, van vragen stellen, van toetsen en niet zomaar iets aannemen. Maar dat wil niet zeggen dat daarbuiten geen vertrouwen mag zijn in de wetenschapper, die in de jaren dat hij zich verdiepte in zijn onderzoeksonderwerp, echt wel heeft geleerd waar hij het over heeft.
Het zou de politici niet misstaan om een beetje nederigheid te tonen waar het de expertise van anderen betreft. Erkennen dat de balans mist, als in een discussie over een wetenschappelijk onderwerp de 'argumenten voor' afkomstig zijn uit de hoek van wetenschappers, puttend uit anderhalve eeuw aan onderzoek aan het fenomeen in kwestie, en 'argumenten tegen' van mensen komen die zich er slechts als opiniërende hobbyist mee bezighouden. Erken dat de wetenschap achter laten, het laatste is wat je als politieke beweging moet willen doen.
Barbara Vreede
(Volkskrant)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
05-10-2011
Ingewikkelde voorouder
Basis van leven complexer dan gedacht
Lemke Kraan
Hoe zag onze grote voorouder eruit, het wezen dat aan het begin stond van al het leven op aarde? Er werd altijd gedacht dat het een erg simpel organisme moet zijn geweest, niet meer dan een aantal succesvol bij elkaar geraapte moleculen. Maar volgens een studie van de Universiteit van Illinois die deze week in Biology Direct gepubliceerd wordt, zat de gemeenschappelijke voorouder toch een stuk ingewikkelder in elkaar.
De gemeenschappelijke voorouder staat aan de basis van het leven op aarde. Omdat alles zich vanuit dit organisme heeft ontwikkeld, van bacteriën tot olifanten, wordt gedacht dat dit organisme niet zo heel ingewikkeld moet zijn geweest. Men ging ervan uit dat alle ingewikkelde eigenschappen die bacteriën, schimmels, planten en dieren hebben er later bij zijn gekomen.
Biologen van de Universiteit van Illinois waren al langer bezig met een celstructuur die polyfosfaat, een energiebron voor de cel, opslaat. Lang werd gedacht dat bacteriën deze structuur niet hadden. Maar volgens de recente studie uit Illinois hebben alle organismen deze energieopslag. De biologen vermoeden dat de opslagstructuur daarom het eerste universele organel, een celstructuur, is.
Deze bewering schudt de gehele biologische ordening door elkaar, omdat men er altijd van uitging dat bacteriën geen organellen hebben. Deze opschudding komt niet helemaal onverwacht, omdat dezelfde biologen in 2003 al hadden aangetoond dat de opslag van polyfosfaat van een bepaalde groep bacteriën heel erg lijkt op een organel dat eencellige wezens met een celkern vaak hebben. De wetenschappers dachten dat de structuur die in beide rijken kennelijk aanwezig is al bestond voordat de organismen in de evolutionaire stamboom verder van elkaar verwijderd raakten.
In de recente studie is er gekeken naar het voorkomen van dit organel in alle biologische rijken. Er is een stamboom gemaakt van een enzym dat in deze celstructuur voorkomt. Het enzym dook in allerlei organismen op en ook leek de stamboom van dit enzym sprekend op de stamboom van het leven. Volgens de wetenschappers duidt dit erop dat het enzym al bestond voordat de drie biologische rijken elk hun eigen weg gingen. Ze denken zelfs dat de gemeenschappelijke voorouder het enzym en dus het organel al had.
Maar het ligt misschien nog wel ingewikkelder. Het hoeft helemaal niet zo te zijn dat organismen, hoe verder ze zich evolutionair ontwikkelen, steeds complexer worden. Sommige bacteriën zijn er bijvoorbeeld juist bij gebaat om lekker simpel te zijn. Het feit dat een bacterie bepaalde organellen niet heeft wil dus niet zeggen dat deze organellen in hun voorouderen van deze soort nooit hebben bestaan.
(wetenschap24.nl)
Ingewikkelde voorouder
Basis van leven complexer dan gedacht
Lemke Kraan
Hoe zag onze grote voorouder eruit, het wezen dat aan het begin stond van al het leven op aarde? Er werd altijd gedacht dat het een erg simpel organisme moet zijn geweest, niet meer dan een aantal succesvol bij elkaar geraapte moleculen. Maar volgens een studie van de Universiteit van Illinois die deze week in Biology Direct gepubliceerd wordt, zat de gemeenschappelijke voorouder toch een stuk ingewikkelder in elkaar.
De gemeenschappelijke voorouder staat aan de basis van het leven op aarde. Omdat alles zich vanuit dit organisme heeft ontwikkeld, van bacteriën tot olifanten, wordt gedacht dat dit organisme niet zo heel ingewikkeld moet zijn geweest. Men ging ervan uit dat alle ingewikkelde eigenschappen die bacteriën, schimmels, planten en dieren hebben er later bij zijn gekomen.
Biologen van de Universiteit van Illinois waren al langer bezig met een celstructuur die polyfosfaat, een energiebron voor de cel, opslaat. Lang werd gedacht dat bacteriën deze structuur niet hadden. Maar volgens de recente studie uit Illinois hebben alle organismen deze energieopslag. De biologen vermoeden dat de opslagstructuur daarom het eerste universele organel, een celstructuur, is.
Deze bewering schudt de gehele biologische ordening door elkaar, omdat men er altijd van uitging dat bacteriën geen organellen hebben. Deze opschudding komt niet helemaal onverwacht, omdat dezelfde biologen in 2003 al hadden aangetoond dat de opslag van polyfosfaat van een bepaalde groep bacteriën heel erg lijkt op een organel dat eencellige wezens met een celkern vaak hebben. De wetenschappers dachten dat de structuur die in beide rijken kennelijk aanwezig is al bestond voordat de organismen in de evolutionaire stamboom verder van elkaar verwijderd raakten.
In de recente studie is er gekeken naar het voorkomen van dit organel in alle biologische rijken. Er is een stamboom gemaakt van een enzym dat in deze celstructuur voorkomt. Het enzym dook in allerlei organismen op en ook leek de stamboom van dit enzym sprekend op de stamboom van het leven. Volgens de wetenschappers duidt dit erop dat het enzym al bestond voordat de drie biologische rijken elk hun eigen weg gingen. Ze denken zelfs dat de gemeenschappelijke voorouder het enzym en dus het organel al had.
Maar het ligt misschien nog wel ingewikkelder. Het hoeft helemaal niet zo te zijn dat organismen, hoe verder ze zich evolutionair ontwikkelen, steeds complexer worden. Sommige bacteriën zijn er bijvoorbeeld juist bij gebaat om lekker simpel te zijn. Het feit dat een bacterie bepaalde organellen niet heeft wil dus niet zeggen dat deze organellen in hun voorouderen van deze soort nooit hebben bestaan.
(wetenschap24.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
12-10-2011
Fossielen van 49 miljoen jaar oude walvis ontdekt op Antarctica
© afp
Op Antarctica zijn fossielen gevonden van een primitieve walvis die 49 miljoen jaar oud is. Hij behoort tot de familie van de archaeoceti, de oerwalvissen. Dat meldden Argentijnse wetenschappers tijdens een persconferentie.
© afp
"Het gaat om de eerste walvis aangepast aan de zee die we op Antarctica hebben aangetroffen", aldus Marcelo Reguero.
Volgens de wetenschapper behoren de fossielen tot de familie van de basilosauridae, een soort binnen de archaeoceti.
"Het betreft een belangrijke ontdekking in de evolutie van die groep walvissen", luidde het. (belga/sg)
(HLN)
Fossielen van 49 miljoen jaar oude walvis ontdekt op Antarctica
© afp
Op Antarctica zijn fossielen gevonden van een primitieve walvis die 49 miljoen jaar oud is. Hij behoort tot de familie van de archaeoceti, de oerwalvissen. Dat meldden Argentijnse wetenschappers tijdens een persconferentie.
© afp
"Het gaat om de eerste walvis aangepast aan de zee die we op Antarctica hebben aangetroffen", aldus Marcelo Reguero.
Volgens de wetenschapper behoren de fossielen tot de familie van de basilosauridae, een soort binnen de archaeoceti.
"Het betreft een belangrijke ontdekking in de evolutie van die groep walvissen", luidde het. (belga/sg)
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
14-10-2011
100.000 jaar oude werkplaats ontdekt in Zuid-Afrika
Onderzoekers hebben in Zuid-Afrika een 100.000 jaar oude werkplaats ontdekt. Ze troffen daar twee schelpen aan met een dikke parelmoerlaag.
In deze ‘zeeoren’ bevond zich een mix van oker, een kleurstof die mensen mogelijk hebben gebruikt voor decoratie, schilderen of huidbescherming.
De archeologen troffen de werkplaats aan in de Grot van Blombos, 300 km ten oosten van Kaapstad.
Volgens de onderzoekers werpen de gevonden voorwerpen nieuw licht op de werk- en leefwijze van de mens in het midden van het stenen tijdperk. De publicatie verschijnt 14 oktober in Science.
Gereedschap
In de twee gereedschapssets bevonden zich oker, bot, kool, slijpstenen en hamerstenen. De grotbewoners maalden de okerstukjes fijn, combineerden deze met verwarmde stukjes dierlijk bot, houtskool, fijne stukjes steen en een vloeistof, waarna ze het papje in de schelpen bewaarden.
Waarschijnlijk gebruikten ze een bot om het mengsel te roeren. Het afslijpen en afschrapen van oker om een pigmentpoeder te maken werd veel gedaan in Afrika.
Evolutie
De ontdekking is belangrijk omdat het een punt in de evolutie van de complexe en probleemoplossende mens aangeeft, stellen de wetenschappers.
Het laat ook zien dat de mens 100.000 jaar geleden elementaire kennis had van scheikunde. Het laat zien dat de mens begon met weloverwogen planning, productie en het bewaren van ‘verf’ in opslagmateriaal, in dit geval een zeeoor.
© NU/Krijn Soeteman
(nu.nl)
100.000 jaar oude werkplaats ontdekt in Zuid-Afrika
Onderzoekers hebben in Zuid-Afrika een 100.000 jaar oude werkplaats ontdekt. Ze troffen daar twee schelpen aan met een dikke parelmoerlaag.
In deze ‘zeeoren’ bevond zich een mix van oker, een kleurstof die mensen mogelijk hebben gebruikt voor decoratie, schilderen of huidbescherming.
De archeologen troffen de werkplaats aan in de Grot van Blombos, 300 km ten oosten van Kaapstad.
Volgens de onderzoekers werpen de gevonden voorwerpen nieuw licht op de werk- en leefwijze van de mens in het midden van het stenen tijdperk. De publicatie verschijnt 14 oktober in Science.
Gereedschap
In de twee gereedschapssets bevonden zich oker, bot, kool, slijpstenen en hamerstenen. De grotbewoners maalden de okerstukjes fijn, combineerden deze met verwarmde stukjes dierlijk bot, houtskool, fijne stukjes steen en een vloeistof, waarna ze het papje in de schelpen bewaarden.
Waarschijnlijk gebruikten ze een bot om het mengsel te roeren. Het afslijpen en afschrapen van oker om een pigmentpoeder te maken werd veel gedaan in Afrika.
Evolutie
De ontdekking is belangrijk omdat het een punt in de evolutie van de complexe en probleemoplossende mens aangeeft, stellen de wetenschappers.
Het laat ook zien dat de mens 100.000 jaar geleden elementaire kennis had van scheikunde. Het laat zien dat de mens begon met weloverwogen planning, productie en het bewaren van ‘verf’ in opslagmateriaal, in dit geval een zeeoor.
© NU/Krijn Soeteman
(nu.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
13-10-2011
Worm blijkt gedegenereerde verre verwant mens
Twee groepen simpele zeewormen zijn verwant aan complexe soorten zoals gewervelden (zoals de mens) en zeesterren, aldus nieuw onderzoek. Hiervoor werd gedacht dat deze wormen een evolutionaire link vormden tussen simpele dieren als kwallen en de rest van het dierenrijk.
Deze eenvoudige worm stamt af van een veel complexere voorouder.
Erg ingewikkeld zitten Xenoturbella en Acoelomorpha niet in elkaar. Zo ontbreekt een zenuwstelsel of ingewand. Als gevolg daarvan vormden ze een bronv oor veel discussie onder zoölogen. Acoelomorfen werden in de negentiger jaren geclassificeerd als een missing link tussen simpele dieren zoals sponzen en kwallen en de rest van het dierenrijk, zoals de mens, de octopus en insekten. Dit blijkt een misvatting te zijn. Beide groepen stammen af van dezelfde voorouder waarvan ook ingewikkelder dieren afstammden. Dit betekent dat de wormen als het ware zijn gedegenereerd.
Xenoturbella-wormen werden verzameld van de bodem van een Zweedse fjord waar het dier leeft van schelpdieren. De acoelomorfen zijn veelzijdiger – er is zelfs een soort, Meara stichopi, die in de keel van een zeekomkommer leeft. Genetici vergeleken honderden genen van zowel Xenoturbella als Acoelomorpha met soortgelijke genen in een groot aantal diersoorten om zo hun evolutionaire verwantschap te bestuderen. Het resultaat: er blijkt een compleet nieuw, tot nu toe onbekend, fylum te bestaan. Een fylum is een zeer grote groep: zo vormen alle gewervelden, van vis tot olifant, één fylum. Dit fylum staat op dezelfde hoogte als de andere fyla deuterostoma (dieren met twee lichaamsopeningen): gewervelden, stekelhuidigen (o.a. de zeester) en hemichordaten (zoals de eikelworm, een type worm dat zich in de zeebodem ingraaft) en vormt hiermee het vierde fylum: de xenacoelomorfen. De andere drie fyla bestaan uit behoorlijk complexe soorten. Deze wormen zijn dus als het ware gedegenereerd. Evolutie gaat dus niet altijd vooruit. Misschien een goede les voor de mens.
Deze nietige wormen stelden al ruim een decennium biologen voor een pittige uitdaging, dus er is onder hun collega’s blijdschap dat deze puzzel nu is opgelost. Wel zijn evolutionair biologen er niet blij mee dat ze nu hun gevierde missing link tussen de holtedieren en de tweemondigen kwijt zijn. Ze kunnen dus weer doorgaan met zoeken.
Degeneratie komt wel vaker voor. Zo stamt Wolffia arrhiza, het kleinste bloeiende plantje dat alleen bestaat uit een drijvend bolletje, af van een veel complexere plant met wortels, takken en bladeren. Ook bij parasieten komt degeneratie veel voor, variërend van Mycoplasma, een bacteriële parasiet die het kleinst bekende genoom van alle bacteriën heeft, tot diverse ingewandswormen die vaak veel eenvoudiger zijn dan vrijlevende soorten.
Bronnen
Simple Marine Worms Distantly Related to Humans, Science Daily (2011)
Hervé Philippe, Henner Brinkmann, Richard R. Copley, Leonid L. Moroz, Hiroaki Nakano, Albert J. Poustka, Andreas Wallberg, Kevin J. Peterson, Maximilian J. Telford. Acoelomorph flatworms are deuterostomes related to Xenoturbella. Nature, 2011
(Visionair.nl)
Worm blijkt gedegenereerde verre verwant mens
Twee groepen simpele zeewormen zijn verwant aan complexe soorten zoals gewervelden (zoals de mens) en zeesterren, aldus nieuw onderzoek. Hiervoor werd gedacht dat deze wormen een evolutionaire link vormden tussen simpele dieren als kwallen en de rest van het dierenrijk.
Deze eenvoudige worm stamt af van een veel complexere voorouder.
Erg ingewikkeld zitten Xenoturbella en Acoelomorpha niet in elkaar. Zo ontbreekt een zenuwstelsel of ingewand. Als gevolg daarvan vormden ze een bronv oor veel discussie onder zoölogen. Acoelomorfen werden in de negentiger jaren geclassificeerd als een missing link tussen simpele dieren zoals sponzen en kwallen en de rest van het dierenrijk, zoals de mens, de octopus en insekten. Dit blijkt een misvatting te zijn. Beide groepen stammen af van dezelfde voorouder waarvan ook ingewikkelder dieren afstammden. Dit betekent dat de wormen als het ware zijn gedegenereerd.
Xenoturbella-wormen werden verzameld van de bodem van een Zweedse fjord waar het dier leeft van schelpdieren. De acoelomorfen zijn veelzijdiger – er is zelfs een soort, Meara stichopi, die in de keel van een zeekomkommer leeft. Genetici vergeleken honderden genen van zowel Xenoturbella als Acoelomorpha met soortgelijke genen in een groot aantal diersoorten om zo hun evolutionaire verwantschap te bestuderen. Het resultaat: er blijkt een compleet nieuw, tot nu toe onbekend, fylum te bestaan. Een fylum is een zeer grote groep: zo vormen alle gewervelden, van vis tot olifant, één fylum. Dit fylum staat op dezelfde hoogte als de andere fyla deuterostoma (dieren met twee lichaamsopeningen): gewervelden, stekelhuidigen (o.a. de zeester) en hemichordaten (zoals de eikelworm, een type worm dat zich in de zeebodem ingraaft) en vormt hiermee het vierde fylum: de xenacoelomorfen. De andere drie fyla bestaan uit behoorlijk complexe soorten. Deze wormen zijn dus als het ware gedegenereerd. Evolutie gaat dus niet altijd vooruit. Misschien een goede les voor de mens.
Deze nietige wormen stelden al ruim een decennium biologen voor een pittige uitdaging, dus er is onder hun collega’s blijdschap dat deze puzzel nu is opgelost. Wel zijn evolutionair biologen er niet blij mee dat ze nu hun gevierde missing link tussen de holtedieren en de tweemondigen kwijt zijn. Ze kunnen dus weer doorgaan met zoeken.
Degeneratie komt wel vaker voor. Zo stamt Wolffia arrhiza, het kleinste bloeiende plantje dat alleen bestaat uit een drijvend bolletje, af van een veel complexere plant met wortels, takken en bladeren. Ook bij parasieten komt degeneratie veel voor, variërend van Mycoplasma, een bacteriële parasiet die het kleinst bekende genoom van alle bacteriën heeft, tot diverse ingewandswormen die vaak veel eenvoudiger zijn dan vrijlevende soorten.
Bronnen
Simple Marine Worms Distantly Related to Humans, Science Daily (2011)
Hervé Philippe, Henner Brinkmann, Richard R. Copley, Leonid L. Moroz, Hiroaki Nakano, Albert J. Poustka, Andreas Wallberg, Kevin J. Peterson, Maximilian J. Telford. Acoelomorph flatworms are deuterostomes related to Xenoturbella. Nature, 2011
(Visionair.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
15-10-2011
Voorouder mens had zesde zintuig
De gemeenschappelijke voorouder van de meeste vissen – waaronder zoogdieren als de mens – beschikte over het vermogen elektrische velden waar te nemen. Zou het mogelijk zijn dat de mens nog steeds over dit rudimentaire vermogen beschikt en zou dit zintuig door genetische manipulatie weer tot leven te wekken zijn?
De vis in ons
We zijn allen vissen. Wij mensen hebben meer gemeen met bijvoorbeeld de kwastvinnige coelacanth en longvis dan deze dieren gemeen hebben met de lamprei, haai of een straalvinnige, zoals de kabeljauw. De recente ontdekking dat de gemeenschappelijke voorouder van de meeste vissen, waaronder hen die zich hebben ontwikkeld tot landdier, over een “zesde zintuig” beschikte, hebben dus ook gevolgen voor ons zelfbeeld
Voorouder kon elektrische velden waarnemen
Naar nu blijkt, was de eerste voorouder van verreweg de meeste gewervelde diersoorten (uitgezonderd kaakloze vissen als lampreien en dergelijke) een dier dat beschikte over het vermogen elektrische velden in zeewater waar te nemen door een lijn van zogeheten elektroreceptoren langs de huid van de zijkanten van het lichaam.
De axolotl jaagt mede op elektrische signalen. Helaas valt zijn woongebied samen met Mexico Stad, een van de allergrootste steden ter wereld.
Axolotl kan ook velden waarnemen
Dit systeem is nog aanwezig in veel beenvissen. Ook de axolotl, een bedreigde salamandersoort die de pech heeft dat zijn leefgebied samenviel met het compleet volgebouwde meer dat nu Mexico-Stad is, beschikt over exact dit systeem. Uit embryologisch en genetisch onderzoek is nu bekend dat beide systemen zowel in lepelsteuren (straalvinnige vissen) als in de axolotl (immers een afstammeling van kwastvinnige vissen) op dezelfde wijze functioneren. Ook de genen die hierbij betrokken zijn zijn homoloog (hebben dezelfde oorsprong). Dit wijst op een gemeenschappelijke evolutionaire oorsprong.
In reptielen en de diergroepen die daar uit voorgekomen zijn: de zoogdieren en de vogels, is dit systeem verdwenen, omdat het op het droge zinloos is. Voor de axolotl, die op kleine waterdieren jaagt in modderig water, is dit zintuig juist zeer nuttig.
De lepelsteur Polyodon spathula jaagt nog steeds met waarneming van elektrische signalen.
Voorouder was diepzeehaaiachtige vis
De voorouder van zowel de meeste vissen als gewervelde landdieren (inclusief uiteraard amfibieën, zeereptielen en -zoogdieren) moet, concluderen de onderzoekers, daarom veel weg hebben gehad van een haai: een roofvis die in de diepzee leefde (waar nauwelijks licht is) en door middel van elektrische signalen op prooien joeg. De diepzee is een plaats die weinig last heeft van natuurrampen; diepzeeschepsels zouden de meeste rampen overleven. Zou onze voorouder hier een vernietigende uitsterfgolf hebben overleefd? Op zich een zeer aannemelijk verhaal.
Opmerkelijk genoeg is er een primitief zoogdier, het eierleggende vogelbekdier, dat ook over elektrische waarneming beschikt. Wel werkt dit systeem via de neus en niet via sensoren aan de zijkant van zijn harige lichaam.
Wel kunnen we ons afvragen welke functie dit systeem nu vervult. We weten immers dat de natuur een kei is in dingen hergebruiken. Zouden bepaalde voorgevoelens van bijvoorbeeld aardbevingen bij dieren als olifanten te maken kunnen hebben met het waarnemen van elektrische velden? Dit kan uiteraard ook op een heel andere manier gebeuren.
Zou dit systeem weer in mensen, bijvoorbeeld een toekomstige aquatische mensensoort, kunnen worden gereactiveerd? Stof voor veel toekomstig onderzoek.
Bronnen
Most Vertebrates — Including Humans — Descended from Ancestor With Sixth Sense, ScienceDaily (2011)
Melinda S. Modrell, William E. Bemis, R. Glenn Northcutt, Marcus C. Davis, Clare V.H. Baker, Electrosensory ampullary organs are derived from lateral line
(Visionair.nl)
Voorouder mens had zesde zintuig
De gemeenschappelijke voorouder van de meeste vissen – waaronder zoogdieren als de mens – beschikte over het vermogen elektrische velden waar te nemen. Zou het mogelijk zijn dat de mens nog steeds over dit rudimentaire vermogen beschikt en zou dit zintuig door genetische manipulatie weer tot leven te wekken zijn?
De vis in ons
We zijn allen vissen. Wij mensen hebben meer gemeen met bijvoorbeeld de kwastvinnige coelacanth en longvis dan deze dieren gemeen hebben met de lamprei, haai of een straalvinnige, zoals de kabeljauw. De recente ontdekking dat de gemeenschappelijke voorouder van de meeste vissen, waaronder hen die zich hebben ontwikkeld tot landdier, over een “zesde zintuig” beschikte, hebben dus ook gevolgen voor ons zelfbeeld
Voorouder kon elektrische velden waarnemen
Naar nu blijkt, was de eerste voorouder van verreweg de meeste gewervelde diersoorten (uitgezonderd kaakloze vissen als lampreien en dergelijke) een dier dat beschikte over het vermogen elektrische velden in zeewater waar te nemen door een lijn van zogeheten elektroreceptoren langs de huid van de zijkanten van het lichaam.
De axolotl jaagt mede op elektrische signalen. Helaas valt zijn woongebied samen met Mexico Stad, een van de allergrootste steden ter wereld.
Axolotl kan ook velden waarnemen
Dit systeem is nog aanwezig in veel beenvissen. Ook de axolotl, een bedreigde salamandersoort die de pech heeft dat zijn leefgebied samenviel met het compleet volgebouwde meer dat nu Mexico-Stad is, beschikt over exact dit systeem. Uit embryologisch en genetisch onderzoek is nu bekend dat beide systemen zowel in lepelsteuren (straalvinnige vissen) als in de axolotl (immers een afstammeling van kwastvinnige vissen) op dezelfde wijze functioneren. Ook de genen die hierbij betrokken zijn zijn homoloog (hebben dezelfde oorsprong). Dit wijst op een gemeenschappelijke evolutionaire oorsprong.
In reptielen en de diergroepen die daar uit voorgekomen zijn: de zoogdieren en de vogels, is dit systeem verdwenen, omdat het op het droge zinloos is. Voor de axolotl, die op kleine waterdieren jaagt in modderig water, is dit zintuig juist zeer nuttig.
De lepelsteur Polyodon spathula jaagt nog steeds met waarneming van elektrische signalen.
Voorouder was diepzeehaaiachtige vis
De voorouder van zowel de meeste vissen als gewervelde landdieren (inclusief uiteraard amfibieën, zeereptielen en -zoogdieren) moet, concluderen de onderzoekers, daarom veel weg hebben gehad van een haai: een roofvis die in de diepzee leefde (waar nauwelijks licht is) en door middel van elektrische signalen op prooien joeg. De diepzee is een plaats die weinig last heeft van natuurrampen; diepzeeschepsels zouden de meeste rampen overleven. Zou onze voorouder hier een vernietigende uitsterfgolf hebben overleefd? Op zich een zeer aannemelijk verhaal.
Opmerkelijk genoeg is er een primitief zoogdier, het eierleggende vogelbekdier, dat ook over elektrische waarneming beschikt. Wel werkt dit systeem via de neus en niet via sensoren aan de zijkant van zijn harige lichaam.
Wel kunnen we ons afvragen welke functie dit systeem nu vervult. We weten immers dat de natuur een kei is in dingen hergebruiken. Zouden bepaalde voorgevoelens van bijvoorbeeld aardbevingen bij dieren als olifanten te maken kunnen hebben met het waarnemen van elektrische velden? Dit kan uiteraard ook op een heel andere manier gebeuren.
Zou dit systeem weer in mensen, bijvoorbeeld een toekomstige aquatische mensensoort, kunnen worden gereactiveerd? Stof voor veel toekomstig onderzoek.
Bronnen
Most Vertebrates — Including Humans — Descended from Ancestor With Sixth Sense, ScienceDaily (2011)
Melinda S. Modrell, William E. Bemis, R. Glenn Northcutt, Marcus C. Davis, Clare V.H. Baker, Electrosensory ampullary organs are derived from lateral line
(Visionair.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
18-10-2011
Voorkeur voor lange leiders evolutionair bepaald
Onze voorkeur voor lange politieke leiders is evolutionair bepaald. Dat denken psychologen van de Texas Tech University.
Foto: Thinkstock
In de oudheid hadden leiders voordeel van een groot postuur omdat ze dan beter konden vechten. Zo bevorderden ze de overlevingskansen van hun stam. Dat deze holbewonerpolitiek vandaag de dag ook opgaat, staat vandaag in Social Science Quarterly.
Aanleiding voor het onderzoek is dat 58 procent van de Amerikaanse presidentsverkiezingen tussen 1789 en 2008 gewonnen werd door de langste persoon. Ook bleken alle presidentskandidaten langer dan de gemiddelde Amerikaanse man.
.
Tekenen
De psychologen vroegen 467 studenten om zowel hun ideale president als een typische inwoner van Amerika te tekenen. Daaruit bleek dat 64 procent hun leider groter hadden neergezet. Dit geldt zowel voor studenten uit Amerika als Afrika, Asia, Latijns-Amerika en Europa. Hieruit blijkt dat alle culturen de voorkeur geven aan fysiek grote leiders.
In het tweede deel van de studie vulden de studenten een enquête in. Daarin werd hen gevraagd of ze zichzelf geschikt achtten voor een leidinggevende positie. De langste mannen zagen zichzelf inderdaad als betere bazen, maar voor vrouwen ging dit niet op.
Slangen
"Sommige eigenschappen en instincten die evolutionair zijn bepaald, lijken irrationeel", zegt Gregg Murray, een van de onderzoekers.
"Zo is onze universele angst voor slangen waarschijnlijk geëvolueerd uit de tijd dat slangen nog een bedreiging vormden. Wij geloven dat een soortgelijk instinct ook in de politiek bestaat."
(nu.nl)
Voorkeur voor lange leiders evolutionair bepaald
Onze voorkeur voor lange politieke leiders is evolutionair bepaald. Dat denken psychologen van de Texas Tech University.
Foto: Thinkstock
In de oudheid hadden leiders voordeel van een groot postuur omdat ze dan beter konden vechten. Zo bevorderden ze de overlevingskansen van hun stam. Dat deze holbewonerpolitiek vandaag de dag ook opgaat, staat vandaag in Social Science Quarterly.
Aanleiding voor het onderzoek is dat 58 procent van de Amerikaanse presidentsverkiezingen tussen 1789 en 2008 gewonnen werd door de langste persoon. Ook bleken alle presidentskandidaten langer dan de gemiddelde Amerikaanse man.
.
Tekenen
De psychologen vroegen 467 studenten om zowel hun ideale president als een typische inwoner van Amerika te tekenen. Daaruit bleek dat 64 procent hun leider groter hadden neergezet. Dit geldt zowel voor studenten uit Amerika als Afrika, Asia, Latijns-Amerika en Europa. Hieruit blijkt dat alle culturen de voorkeur geven aan fysiek grote leiders.
In het tweede deel van de studie vulden de studenten een enquête in. Daarin werd hen gevraagd of ze zichzelf geschikt achtten voor een leidinggevende positie. De langste mannen zagen zichzelf inderdaad als betere bazen, maar voor vrouwen ging dit niet op.
Slangen
"Sommige eigenschappen en instincten die evolutionair zijn bepaald, lijken irrationeel", zegt Gregg Murray, een van de onderzoekers.
"Zo is onze universele angst voor slangen waarschijnlijk geëvolueerd uit de tijd dat slangen nog een bedreiging vormden. Wij geloven dat een soortgelijk instinct ook in de politiek bestaat."
(nu.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
20-10-2011
'Menselijke evolutie oorzaak rugklachten'
Scheurtjes en breuken in de ruggenwervels zijn niet te wijten aan osteoporose, maar aan de menselijke evolutie.
Foto: Inertia Stock
Dat zeggen biologen van de Case Western Reserve University naar aanleiding van vergelijkend onderzoek tussen mensen en primaten.
De onderzoekers vergeleken wervels van mensen met die van verschillende apen, zoals gorilla’s, chimpansees en gibbons, en ontdekten dat de evolutie van het rechtop lopen waarschijnlijk de uiteindelijke oorzaak is van onze rugklachten. De resultaten staan 19 oktober in PLoS ONE.
De wervelkolom van mensen is aangepast aan het absorberen van schokken die het lopen op twee voeten met zich meebrengt. Dat werkt prima, maar tijdens het ouder worden verliest de mens wat bot, en dat vergroot de kans op schade aanzienlijk.
Botverlies
Bij apen komt osteoporose ook voor, maar er is bij hen veel meer botverlies nodig om de kans op breuken te laten toenemen, en ze hebben er dan ook veel minder last van.
De wetenschappers onderzochten de wervels met CT scans, en lieten er biomechanische modellen op los om de belasting te berekenen. De reden voor de menselijke kwetsbaarheid blijkt in de bouw van de wervels te zitten.
Grote wervels
Waar primaten kleinere wervels hebben met een dikke, sterke buitenkant en een relatief kleine zachte binnenkant, daar hebben mensen grote wervels met een dunne buitenkant en een meer poreuze binnenkant.
Meghan Cotter, eerste auteur van het artikel, legt uit waarom we van die grote wervels hebben.
"Evolutie biedt grote mogelijkheden, maar soms is er een afweging. Grote wervels zijn beter in het verdelen van de krachten die we voelen bij het lopen. Apen hebben dat niet nodig, en kunnen dus kleinere wervels houden." Het voordeel van rechtop lopen komt dus met een prijs: grotere kans op rugklachten.
© NU.nl/Stephan van Duin
(nu.nl)
'Menselijke evolutie oorzaak rugklachten'
Scheurtjes en breuken in de ruggenwervels zijn niet te wijten aan osteoporose, maar aan de menselijke evolutie.
Foto: Inertia Stock
Dat zeggen biologen van de Case Western Reserve University naar aanleiding van vergelijkend onderzoek tussen mensen en primaten.
De onderzoekers vergeleken wervels van mensen met die van verschillende apen, zoals gorilla’s, chimpansees en gibbons, en ontdekten dat de evolutie van het rechtop lopen waarschijnlijk de uiteindelijke oorzaak is van onze rugklachten. De resultaten staan 19 oktober in PLoS ONE.
De wervelkolom van mensen is aangepast aan het absorberen van schokken die het lopen op twee voeten met zich meebrengt. Dat werkt prima, maar tijdens het ouder worden verliest de mens wat bot, en dat vergroot de kans op schade aanzienlijk.
Botverlies
Bij apen komt osteoporose ook voor, maar er is bij hen veel meer botverlies nodig om de kans op breuken te laten toenemen, en ze hebben er dan ook veel minder last van.
De wetenschappers onderzochten de wervels met CT scans, en lieten er biomechanische modellen op los om de belasting te berekenen. De reden voor de menselijke kwetsbaarheid blijkt in de bouw van de wervels te zitten.
Grote wervels
Waar primaten kleinere wervels hebben met een dikke, sterke buitenkant en een relatief kleine zachte binnenkant, daar hebben mensen grote wervels met een dunne buitenkant en een meer poreuze binnenkant.
Meghan Cotter, eerste auteur van het artikel, legt uit waarom we van die grote wervels hebben.
"Evolutie biedt grote mogelijkheden, maar soms is er een afweging. Grote wervels zijn beter in het verdelen van de krachten die we voelen bij het lopen. Apen hebben dat niet nodig, en kunnen dus kleinere wervels houden." Het voordeel van rechtop lopen komt dus met een prijs: grotere kans op rugklachten.
© NU.nl/Stephan van Duin
(nu.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
21-10-2011
Zoogdieren tarten huidige invulling evolutietheorie
In plaats van enorm snelle diversificatie bij de opkomst van de zoogdieren, lijkt de evolutiesnelheid juist helemaal los te staan van de hoeveelheid diversiteit. Dat zeggen onderzoekers van de University of Reading.
Foto: NU.nl/Flip Slik
De evolutiebiologen onderzochten zoogdieren, en vonden dat de snelheid van de soortvorming los staat van de ontwikkeling van bepaalde eigenschappen.
Nature publiceerde de resultaten op 19 oktober.
.Na de dinosaurussen kwamen de zoogdieren op als dominante grote levensvorm en de heersende gedachte was dat de diversiteit in soorten vooral in het begin op kwam, waarna er een lange periode van ‘finetuning’ volgde, die het dier pas echt goed in zijn omgeving zou doen passen.
Leeg veld
De verklaring was dat er een ‘leeg veld’ aan ecologische niches (rollen) klaar lag om snel veroverd te worden.
Maar nu blijkt dat de evolutiesnelheid van de twee meest soortenrijke zoogdiergroepen, de knaagdieren en de vleermuizen, helemaal niet zo hoog was, en dat van sommige soortenarme groepen – de olifantachtigen – die snelheid juist wel hoog was. Er was dus blijkbaar niet zo’n haast vanuit de dieren om alle mogelijke niches te bezetten.
Morfologische diversiteit
Mark Pagel, auteur van het artikel, concludeert dat ''het lang zo was dat we dachten dat er een snelle evolutie was aan het begin van de zoogdierdominantie, en dat die langzaam afremde tot het heden. Maar we hebben gevonden dat het proces dat de morfologische diversiteit mogelijk maakte in deze groep dieren veel vrijer was dan gedacht. Niches vullen niet zomaar op, en diversiteit ontstaat wanneer, waar en hoe snel dat dan ook maar voordelig is.''
© NU.nl/Stephan van Duin
(nu.nl)
Zoogdieren tarten huidige invulling evolutietheorie
In plaats van enorm snelle diversificatie bij de opkomst van de zoogdieren, lijkt de evolutiesnelheid juist helemaal los te staan van de hoeveelheid diversiteit. Dat zeggen onderzoekers van de University of Reading.
Foto: NU.nl/Flip Slik
De evolutiebiologen onderzochten zoogdieren, en vonden dat de snelheid van de soortvorming los staat van de ontwikkeling van bepaalde eigenschappen.
Nature publiceerde de resultaten op 19 oktober.
.Na de dinosaurussen kwamen de zoogdieren op als dominante grote levensvorm en de heersende gedachte was dat de diversiteit in soorten vooral in het begin op kwam, waarna er een lange periode van ‘finetuning’ volgde, die het dier pas echt goed in zijn omgeving zou doen passen.
Leeg veld
De verklaring was dat er een ‘leeg veld’ aan ecologische niches (rollen) klaar lag om snel veroverd te worden.
Maar nu blijkt dat de evolutiesnelheid van de twee meest soortenrijke zoogdiergroepen, de knaagdieren en de vleermuizen, helemaal niet zo hoog was, en dat van sommige soortenarme groepen – de olifantachtigen – die snelheid juist wel hoog was. Er was dus blijkbaar niet zo’n haast vanuit de dieren om alle mogelijke niches te bezetten.
Morfologische diversiteit
Mark Pagel, auteur van het artikel, concludeert dat ''het lang zo was dat we dachten dat er een snelle evolutie was aan het begin van de zoogdierdominantie, en dat die langzaam afremde tot het heden. Maar we hebben gevonden dat het proces dat de morfologische diversiteit mogelijk maakte in deze groep dieren veel vrijer was dan gedacht. Niches vullen niet zomaar op, en diversiteit ontstaat wanneer, waar en hoe snel dat dan ook maar voordelig is.''
© NU.nl/Stephan van Duin
(nu.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
23-10-2011
'Jagers al 14.000 jaar actief in Amerika'
Deense onderzoekers hebben tussen de resten van een mastodont, een Noord-Amerikaanse mammoetachtige, een door mensen gemaakte 14.000 jaar oude speerpunt gevonden.
Foto: AFP
De ontdekking bevestigt een recente theorie die de ‘ontdekking’ van het Amerikaanse continent rond hetzelfde jaartal plaatst, schrijven onderzoekers van de Universiteit van Kopenhagen in Science.
De sporen zijn duizend jaar ouder dan de ‘Clovis-cultuur’, waarvan archeologen tot enkele jaren geleden dachten dat het het eerste Amerikaanse volk was.
De mastodont was al in de jaren 70 opgegraven in Washington, de meest noordwestelijke staat van de VS. Met moderne koolstofdatering kon de ouderdom pas voldoende zeker worden vastgesteld.
Ook de aangetroffen speerpunt is gemaakt van mastodontenbot, ten teken dat de grote grazers blijkbaar vaker op het menu van de oorsponkelijke Amerikanen stonden.
Indianen
Hetzelfde Deense onderzoeksteam had drie jaar geleden melding gemaakt van de vondst van menselijke resten in een grot in de staat Oregon, tevens aan de Amerikaanse westkust, die eveneens 14.000 jaar oud zouden zijn.
Onderzoeksleider Eske Willerslev denkt dat het gaat om de voorouders van de Amerikaanse indianen, die via een landbrug in de Beringzee vanuit Azië zijn overgekomen.
© NU.nl/Bitsofscience.org
(nu.nl)
'Jagers al 14.000 jaar actief in Amerika'
Deense onderzoekers hebben tussen de resten van een mastodont, een Noord-Amerikaanse mammoetachtige, een door mensen gemaakte 14.000 jaar oude speerpunt gevonden.
Foto: AFP
De ontdekking bevestigt een recente theorie die de ‘ontdekking’ van het Amerikaanse continent rond hetzelfde jaartal plaatst, schrijven onderzoekers van de Universiteit van Kopenhagen in Science.
De sporen zijn duizend jaar ouder dan de ‘Clovis-cultuur’, waarvan archeologen tot enkele jaren geleden dachten dat het het eerste Amerikaanse volk was.
De mastodont was al in de jaren 70 opgegraven in Washington, de meest noordwestelijke staat van de VS. Met moderne koolstofdatering kon de ouderdom pas voldoende zeker worden vastgesteld.
Ook de aangetroffen speerpunt is gemaakt van mastodontenbot, ten teken dat de grote grazers blijkbaar vaker op het menu van de oorsponkelijke Amerikanen stonden.
Indianen
Hetzelfde Deense onderzoeksteam had drie jaar geleden melding gemaakt van de vondst van menselijke resten in een grot in de staat Oregon, tevens aan de Amerikaanse westkust, die eveneens 14.000 jaar oud zouden zijn.
Onderzoeksleider Eske Willerslev denkt dat het gaat om de voorouders van de Amerikaanse indianen, die via een landbrug in de Beringzee vanuit Azië zijn overgekomen.
© NU.nl/Bitsofscience.org
(nu.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
http://www.knack.be/nieuw(...)le-1195125046982.htmquote:Promiscuïteit bestrijdt inteelt
vrijdag 28 oktober 2011 om 09u04
Paren met meer mannetjes kan genetisch voordelig zijn voor vrouwtjes.
© Thinkstock
Polygamie is de regel in het dierenrijk. In vele soorten, de mens inbegrepen, kunnen zowel mannetjes als vrouwtjes meerdere sekspartners hebben, dikwijls zelfs op vrij korte tijd.
Er is altijd gepostuleerd dat polygamie nuttig is om de genetische diversiteit in het kroost te verhogen, waardoor de kans groeit dat er eentje overleeft tot de tijd van voortplanting gekomen is.
Recente studies hebben echter aanwijzingen blootgelegd dat er, vooral voor vrouwtjes, nadelen aan polygamie verbonden kunnen zijn. Een nieuwe studie in het topvakblad Science heeft echter onweerlegbare genetische voordelen voor promiscue gedrag van vrouwtjes aangetoond, alvast bij rijstmeelkevers – intensief bestudeerd, omdat ze als een pest voor de landbouw worden beschouwd.
In normale populaties bleek er geen verschil te zijn in het gemiddelde voortplantingssucces van vrouwtjes, of ze nu met één of met vijf mannetjes hadden gepaard. Maar in kleine populaties, met een hoog risico op inteelt, halveerde het voortplantingssucces van vrouwtjes die het met één partner moesten stellen.
Promiscue gedrag hield het voortplantingssucces hier op het normale niveau. Vrouwtjes beschikken blijkbaar over systemen waarmee ze het best geschikte sperma kunnen toelaten voor bevruchting, mogelijk gelinkt aan de chemie waarmee een eitje zaadcellen aantrekt.
In populaties met veel inteelt was er op amper vijftien generaties tijd een shift in de richting van (nog) meer promiscue gedrag, precies omdat het zo voordelig was. (DD)
31-10-2011
Oost-Aziaten delen genen met neef Neanderthaler
Mensachtigen en moderne mens kruisten vaker dan gedacht
De Grot van Denisova, in de zuid-Siberische Altai Mountains, waar het bijzondere vingerkootje is gevonden.
De voorouders van mensen uit Oost-Azië hebben het gedaan met een verre neef van de Neanderthaler. De takken van de menselijke stamboom lijken elkaar dus vaker te kruisen dan gedacht.
Zoom
De Grot van Denisova, in de zuid-Siberische Altai Mountains, waar het bijzondere vingerkootje is gevonden. (foto: Bence Viola)Onze voorouders deden het soms met Neanderthalers. En ze deden het soms ook met andere mensachtigen. Dit soort kruisingen vonden gedurende de evolutie vaker plaats en doken tijdens studies naar menselijke stambomen over de hele wereld op.
Zo zijn de voorouders van de huidige bewoners van Oceanië gekruist met Homo Denisova, een verre neef van de Neanderthaler. Deze mensachtige is vernoemd naar de Siberische grot waar resten van deze soort het eerst zijn ontdekt. Het genoom van de Denisovans is eind vorig jaar helemaal in kaart gebracht, waarbij gebruikt is gemaakt van een kies en een vingerkootje van de mensachtige.
Maar de Denisovans hebben zich niet beperkt tot paren met de vroege Oceaniërs, blijkt uit een publicatie in het tijdschrift PNAS. Wetenschappers van de universiteit van Uppsala vergeleken het DNA van ruim 1500 moderne mensen over de hele wereld met het genoom van Homo Denisova. Bij mensen uit het vaste land van Oost-Azië ontdekten ze relatief meer genetische sporen van de Denisovans, dan wanneer ze het Denisovan-DNA met mensen uit andere delen van de wereld vergeleken.
Dat betekent dat de voorouders van deze mensen het waarschijnlijk vaker met deze mensachtige gedaan hebben. De wetenschappers vermoeden dat de kruising tussen de twee menssoorten 20.000 jaar geleden plaatsvond.
(Wetenschap24.nl)
Oost-Aziaten delen genen met neef Neanderthaler
Mensachtigen en moderne mens kruisten vaker dan gedacht
De Grot van Denisova, in de zuid-Siberische Altai Mountains, waar het bijzondere vingerkootje is gevonden.
De voorouders van mensen uit Oost-Azië hebben het gedaan met een verre neef van de Neanderthaler. De takken van de menselijke stamboom lijken elkaar dus vaker te kruisen dan gedacht.
Zoom
De Grot van Denisova, in de zuid-Siberische Altai Mountains, waar het bijzondere vingerkootje is gevonden. (foto: Bence Viola)Onze voorouders deden het soms met Neanderthalers. En ze deden het soms ook met andere mensachtigen. Dit soort kruisingen vonden gedurende de evolutie vaker plaats en doken tijdens studies naar menselijke stambomen over de hele wereld op.
Zo zijn de voorouders van de huidige bewoners van Oceanië gekruist met Homo Denisova, een verre neef van de Neanderthaler. Deze mensachtige is vernoemd naar de Siberische grot waar resten van deze soort het eerst zijn ontdekt. Het genoom van de Denisovans is eind vorig jaar helemaal in kaart gebracht, waarbij gebruikt is gemaakt van een kies en een vingerkootje van de mensachtige.
Maar de Denisovans hebben zich niet beperkt tot paren met de vroege Oceaniërs, blijkt uit een publicatie in het tijdschrift PNAS. Wetenschappers van de universiteit van Uppsala vergeleken het DNA van ruim 1500 moderne mensen over de hele wereld met het genoom van Homo Denisova. Bij mensen uit het vaste land van Oost-Azië ontdekten ze relatief meer genetische sporen van de Denisovans, dan wanneer ze het Denisovan-DNA met mensen uit andere delen van de wereld vergeleken.
Dat betekent dat de voorouders van deze mensen het waarschijnlijk vaker met deze mensachtige gedaan hebben. De wetenschappers vermoeden dat de kruising tussen de twee menssoorten 20.000 jaar geleden plaatsvond.
(Wetenschap24.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
02-11-2011
Homo sapiens kwam vroeger naar Europa dan aangenomen
De moderne mens kwam duidelijk vroeger naar Europa dan algemeen wordt aangenomen. De uit Afrika ingeweken homo sapiens leefde al 5.000 jaar samen met de neanderthaler in Europa. Dat blijkt uit bevindingen van een internationaal wetenschappelijk team. De Oostenrijkse, Duitse en Britse paleontologen en archeologen herwaardeerden de vondsten uit een prehistorische grot in Zuid-Italië. De aan de homo neanderthalensis toegeschreven fossielen zijn al afkomstig van vertegenwoordigers van de homo sapiens.
Twee melktanden, die in 1964 in de Grotta del Cavallo in Apulië werden gevonden, waren destijds aan neanderthalers toegeschreven. Uit een tandanalyse bleek nu dat ze bij de anatomisch moderne mens behoren, aldus de wetenschappers in het vakblad Nature. De ouderdom van de vondstlaag werd met 43.000 tot 45.000 jaar geleden aangegeven en dat is duidelijk vroeger dan aangenomen.
De moderne mens kwam 45.000 jaar geleden al naar Europa. Vorsers waren ervan uitgegaan dat dat pas 40.000 jaar geleden geschiedde, toen de neanderthalers al waren uitgestorven. Het contact tussen beide levensvormen is echter intensiever geweest dan werd aangenomen, verklaarde Gerhard Weber van de Universiteit van Wenen. "Er was voldoende tijd om te ruilen."
Ook de toewijzing van cultuurtechnieken en vaardigheden moest gecorrigeerd worden, meent Weber. De aan de neanderthaler toegeschreven Uluzziaan-cultuur, die door complexe ornamenten en de vervaardiging van sieraden en benen werktuigen wordt gekarakteriseerd, is daadwerkelijk van de homo sapiens afkomstig. "En dat heeft gevolgen als men nadenkt waarom de neanderthalers zijn uitgestorven", verklaarde Weber. (belga/tma)
(HLN)
Homo sapiens kwam vroeger naar Europa dan aangenomen
De moderne mens kwam duidelijk vroeger naar Europa dan algemeen wordt aangenomen. De uit Afrika ingeweken homo sapiens leefde al 5.000 jaar samen met de neanderthaler in Europa. Dat blijkt uit bevindingen van een internationaal wetenschappelijk team. De Oostenrijkse, Duitse en Britse paleontologen en archeologen herwaardeerden de vondsten uit een prehistorische grot in Zuid-Italië. De aan de homo neanderthalensis toegeschreven fossielen zijn al afkomstig van vertegenwoordigers van de homo sapiens.
Twee melktanden, die in 1964 in de Grotta del Cavallo in Apulië werden gevonden, waren destijds aan neanderthalers toegeschreven. Uit een tandanalyse bleek nu dat ze bij de anatomisch moderne mens behoren, aldus de wetenschappers in het vakblad Nature. De ouderdom van de vondstlaag werd met 43.000 tot 45.000 jaar geleden aangegeven en dat is duidelijk vroeger dan aangenomen.
De moderne mens kwam 45.000 jaar geleden al naar Europa. Vorsers waren ervan uitgegaan dat dat pas 40.000 jaar geleden geschiedde, toen de neanderthalers al waren uitgestorven. Het contact tussen beide levensvormen is echter intensiever geweest dan werd aangenomen, verklaarde Gerhard Weber van de Universiteit van Wenen. "Er was voldoende tijd om te ruilen."
Ook de toewijzing van cultuurtechnieken en vaardigheden moest gecorrigeerd worden, meent Weber. De aan de neanderthaler toegeschreven Uluzziaan-cultuur, die door complexe ornamenten en de vervaardiging van sieraden en benen werktuigen wordt gekarakteriseerd, is daadwerkelijk van de homo sapiens afkomstig. "En dat heeft gevolgen als men nadenkt waarom de neanderthalers zijn uitgestorven", verklaarde Weber. (belga/tma)
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
20-11-2011
Huidweefsel voorouder mens ontdekt
Paleontologen hebben bij twee skeletten gereedschap en ook stukjes gemummificeerde huid ontdekt. Kunnen we hier DNA uit halen of zelfs onze verre voorouder Australopithecus sediba weer tot leven wekken?
Gemummificeerde huid op de botten
Paleontologen vonden twee skeletten, de overblijfselen van een vrouw met kind. Vermoedelijk is de vrouw omgekomen nadat ze in een waterbron viel. De skeletten zijn geïdentificeerd als van de mogelijke menselijke voorouder Australopithecus sediba. De Universiteit van Witwatersrand in Johannesburg (Zuid Afrika) heeft afgietsels van de twee skeletten gemaakt voor het Natural History Museum in London. Nu worden er wel vaker voor-menselijke resten gevonden. Wat deze ontdekking zeer spectaculair maakt, is de vondst van gereedschap en -vooral- gemummificeerde huid op de botten. Er is ouder gereedschap bekend,maar dit is het oudste gereedschap dat bij een skelet is gevonden.
Mogelijk zag Australopithecus sediba er zo uit.
Wieg mensheid elders in Afrika?
De fossielen zijn gedateerd op 1,977 miljoen jaar en zijn gevonden in het Malapa grotcomplex in Zuid-Afrika. Deze vondst in Zuid-Afrika was zeer onverwacht en bracht paleontologen behoorlijk in verlegenheid. Tot nu toe zijn er alleen resten van deze mensachtigen gevonden in de nu kurkdroge Ethiopische Riftvallei en omstreken. Terwijl de eerste Homo erectus in Ethiopië leefde, leefde deze soort – die een soort missing link vormt tussen Australopithecus en ‘ons’ Homo-genus – op duizenden kilometers afstand. Klaarblijkelijk was het leefgebied van hominiden veel groter dan tot nu toe aangenomen. Ook het geloof dat Ethiopië de wieg van de mensheid vormt, heeft nu een stevige deuk opgelopen. Dit kan, zo blijkt nu, ook heel goed in een ander deel van Afrika zijn gebeurd. Fossielen vormen zich alleen in zeer bijzondere omstandigheden, waardoor ons beeld vaak erg vertekend is.
Pleistocenic Park met oermensen?
De botten worden omgeven door een soort gemummificeerde huid. Hieruit zijn mogelijk resten DNA te isoleren – verreweg de spectaculairste mogelijkheid. Lukt dat, dan zouden we een DNA-stamboom op kunnen stellen en wellicht (afhankelijk van de compleetheid van het DNA en een totaal gebrek aan ethiek bij sommige onderzoekers) zelfs in de verdere toekomst, met behulp van aanvullend menselijk DNA, kunnen proberen de ‘missing link’ weer tot leven te wekken.
Eiwitten terugvertalen in DNA
DNA is echter niet erg stabiel vergeleken met bijvoorbeeld bepaalde eiwitten, al zijn minuscule stukjes DNA in resten van Neanderthalers gevonden. Waarschijnlijker is dus dat de huid geen DNA, maar wel resten van keratine bevat, het voornaamste eiwit in onze huid. Omdat de aminozuurvolgorde van keratine, zoals alle eiwitten, letterlijk vertaald is uit DNA, kan je aan de hand van dit keratine het gen letter voor letter min of meer terugvertalen. In de loop van honderdduizenden jaren vinden er vele puntmutaties plaats waarbij het ene aminozuur verandert in een ander aminozuur. Als we dit vergelijken met ons eigen keratinegen, weten we daarom of dit onze voorouder was of toch een uitgestorven zijtak of – altijd goed voor smeuïge stukjes in de krant – er seks tussen verschillende soorten heeft plaatsgevonden.
Bronnen
Skeleton of ancient human may yield skin – New Scientist (2011)
(Visionair.nl)
Huidweefsel voorouder mens ontdekt
Paleontologen hebben bij twee skeletten gereedschap en ook stukjes gemummificeerde huid ontdekt. Kunnen we hier DNA uit halen of zelfs onze verre voorouder Australopithecus sediba weer tot leven wekken?
Gemummificeerde huid op de botten
Paleontologen vonden twee skeletten, de overblijfselen van een vrouw met kind. Vermoedelijk is de vrouw omgekomen nadat ze in een waterbron viel. De skeletten zijn geïdentificeerd als van de mogelijke menselijke voorouder Australopithecus sediba. De Universiteit van Witwatersrand in Johannesburg (Zuid Afrika) heeft afgietsels van de twee skeletten gemaakt voor het Natural History Museum in London. Nu worden er wel vaker voor-menselijke resten gevonden. Wat deze ontdekking zeer spectaculair maakt, is de vondst van gereedschap en -vooral- gemummificeerde huid op de botten. Er is ouder gereedschap bekend,maar dit is het oudste gereedschap dat bij een skelet is gevonden.
Mogelijk zag Australopithecus sediba er zo uit.
Wieg mensheid elders in Afrika?
De fossielen zijn gedateerd op 1,977 miljoen jaar en zijn gevonden in het Malapa grotcomplex in Zuid-Afrika. Deze vondst in Zuid-Afrika was zeer onverwacht en bracht paleontologen behoorlijk in verlegenheid. Tot nu toe zijn er alleen resten van deze mensachtigen gevonden in de nu kurkdroge Ethiopische Riftvallei en omstreken. Terwijl de eerste Homo erectus in Ethiopië leefde, leefde deze soort – die een soort missing link vormt tussen Australopithecus en ‘ons’ Homo-genus – op duizenden kilometers afstand. Klaarblijkelijk was het leefgebied van hominiden veel groter dan tot nu toe aangenomen. Ook het geloof dat Ethiopië de wieg van de mensheid vormt, heeft nu een stevige deuk opgelopen. Dit kan, zo blijkt nu, ook heel goed in een ander deel van Afrika zijn gebeurd. Fossielen vormen zich alleen in zeer bijzondere omstandigheden, waardoor ons beeld vaak erg vertekend is.
Pleistocenic Park met oermensen?
De botten worden omgeven door een soort gemummificeerde huid. Hieruit zijn mogelijk resten DNA te isoleren – verreweg de spectaculairste mogelijkheid. Lukt dat, dan zouden we een DNA-stamboom op kunnen stellen en wellicht (afhankelijk van de compleetheid van het DNA en een totaal gebrek aan ethiek bij sommige onderzoekers) zelfs in de verdere toekomst, met behulp van aanvullend menselijk DNA, kunnen proberen de ‘missing link’ weer tot leven te wekken.
Eiwitten terugvertalen in DNA
DNA is echter niet erg stabiel vergeleken met bijvoorbeeld bepaalde eiwitten, al zijn minuscule stukjes DNA in resten van Neanderthalers gevonden. Waarschijnlijker is dus dat de huid geen DNA, maar wel resten van keratine bevat, het voornaamste eiwit in onze huid. Omdat de aminozuurvolgorde van keratine, zoals alle eiwitten, letterlijk vertaald is uit DNA, kan je aan de hand van dit keratine het gen letter voor letter min of meer terugvertalen. In de loop van honderdduizenden jaren vinden er vele puntmutaties plaats waarbij het ene aminozuur verandert in een ander aminozuur. Als we dit vergelijken met ons eigen keratinegen, weten we daarom of dit onze voorouder was of toch een uitgestorven zijtak of – altijd goed voor smeuïge stukjes in de krant – er seks tussen verschillende soorten heeft plaatsgevonden.
Bronnen
Skeleton of ancient human may yield skin – New Scientist (2011)
(Visionair.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Supergist maakt dennenbomen aantrekkelijk als biobrandstof
http://www.nu.nl/wetensch(...)ls-biobrandstof.html
http://www.nu.nl/wetensch(...)ls-biobrandstof.html
Egregious professor of Cruel and Unusual Geography
Onikaan ni ov dovah
Onikaan ni ov dovah
De riftvallei wordt the cradle of man genoemd omdat daar zoveel fossielen zijn gevonden, en nu is het vreemd dat er ergens andere skeletten hebben gevonden...quote:Op maandag 21 november 2011 00:17 schreef ExperimentalFrentalMental het volgende:
20-11-2011
Huidweefsel voorouder mens ontdekt
Paleontologen hebben bij twee skeletten gereedschap en ook stukjes gemummificeerde huid ontdekt. Kunnen we hier DNA uit halen of zelfs onze verre voorouder Australopithecus sediba weer tot leven wekken?
Gemummificeerde huid op de botten
Paleontologen vonden twee skeletten, de overblijfselen van een vrouw met kind. Vermoedelijk is de vrouw omgekomen nadat ze in een waterbron viel. De skeletten zijn geïdentificeerd als van de mogelijke menselijke voorouder Australopithecus sediba. De Universiteit van Witwatersrand in Johannesburg (Zuid Afrika) heeft afgietsels van de twee skeletten gemaakt voor het Natural History Museum in London. Nu worden er wel vaker voor-menselijke resten gevonden. Wat deze ontdekking zeer spectaculair maakt, is de vondst van gereedschap en -vooral- gemummificeerde huid op de botten. Er is ouder gereedschap bekend,maar dit is het oudste gereedschap dat bij een skelet is gevonden.
[ afbeelding ]
Mogelijk zag Australopithecus sediba er zo uit.
Wieg mensheid elders in Afrika?
De fossielen zijn gedateerd op 1,977 miljoen jaar en zijn gevonden in het Malapa grotcomplex in Zuid-Afrika. Deze vondst in Zuid-Afrika was zeer onverwacht en bracht paleontologen behoorlijk in verlegenheid. Tot nu toe zijn er alleen resten van deze mensachtigen gevonden in de nu kurkdroge Ethiopische Riftvallei en omstreken. Terwijl de eerste Homo erectus in Ethiopië leefde, leefde deze soort – die een soort missing link vormt tussen Australopithecus en ‘ons’ Homo-genus – op duizenden kilometers afstand. Klaarblijkelijk was het leefgebied van hominiden veel groter dan tot nu toe aangenomen. Ook het geloof dat Ethiopië de wieg van de mensheid vormt, heeft nu een stevige deuk opgelopen. Dit kan, zo blijkt nu, ook heel goed in een ander deel van Afrika zijn gebeurd. Fossielen vormen zich alleen in zeer bijzondere omstandigheden, waardoor ons beeld vaak erg vertekend is.
Pleistocenic Park met oermensen?
De botten worden omgeven door een soort gemummificeerde huid. Hieruit zijn mogelijk resten DNA te isoleren – verreweg de spectaculairste mogelijkheid. Lukt dat, dan zouden we een DNA-stamboom op kunnen stellen en wellicht (afhankelijk van de compleetheid van het DNA en een totaal gebrek aan ethiek bij sommige onderzoekers) zelfs in de verdere toekomst, met behulp van aanvullend menselijk DNA, kunnen proberen de ‘missing link’ weer tot leven te wekken.
Eiwitten terugvertalen in DNA
DNA is echter niet erg stabiel vergeleken met bijvoorbeeld bepaalde eiwitten, al zijn minuscule stukjes DNA in resten van Neanderthalers gevonden. Waarschijnlijker is dus dat de huid geen DNA, maar wel resten van keratine bevat, het voornaamste eiwit in onze huid. Omdat de aminozuurvolgorde van keratine, zoals alle eiwitten, letterlijk vertaald is uit DNA, kan je aan de hand van dit keratine het gen letter voor letter min of meer terugvertalen. In de loop van honderdduizenden jaren vinden er vele puntmutaties plaats waarbij het ene aminozuur verandert in een ander aminozuur. Als we dit vergelijken met ons eigen keratinegen, weten we daarom of dit onze voorouder was of toch een uitgestorven zijtak of – altijd goed voor smeuïge stukjes in de krant – er seks tussen verschillende soorten heeft plaatsgevonden.
Bronnen
Skeleton of ancient human may yield skin – New Scientist (2011)
(Visionair.nl)
Ik vind het vreemd dat de wetenschap hier nog steeds waarde aan hecht, de Riftvallei heeft uitermate goede condities gehad om botten te laten fossileren. Dat er nu veel menselijke resten worden gevonden heeft eerder te maken met het behoud van het skelet dan met daadwerkelijke verspreiding van mensen.
Zo is ook de vreemde theorie van de wateraap erin geslopen. Menselijke resten werden opvallend vaak bij rivieren gevonden. Ook dat heeft meer met fossileringsomstandigheden te maken dan habitatkeuze.
Inter faeces et urinam nascimur,
02-12-2011
Naar de ortho door de oermens
Heb je liever een dieet met zacht of hard voedsel? De oermens koos vanaf 10.000 jaar geleden voor het zachte voedsel met de ontwikkeling van de landbouw. Een niet voorzien gevolg was dat het gebit hierdoor veranderde…
Het verstellen van een beugel. Afbeelding: © Håkan Svensson
Een derde van de kinderen heeft een gaaf gebit, nog een derde deel heeft absoluut een beugel nodig en nog eens 33% zit er tussenin. In Nederland krijgt 45% van de kinderen dan ook een beugel. Waarom zoveel kinderen scheve en/of onjuist geplaatste tanden hebben is de grote vraag.
Die vraag is nu beantwoord door Noreen von Cramon-Traubadel (Universiteit van Kent, Engeland) in een artikel in het wetenschapsblad Proceedings of the National Academy of Sciences.
Vroege landbouw
Zo’n 10.000 jaar geleden ontstond de landbouw in het Midden-Oosten; in de millennia daarna verspreidde dit fenomeen zich onder meer naar Europa. In Nederland arriveerde de landbouw uiteindelijk zo’n 8000 jaar geleden. Het dieet van de oude Homo sapiens veranderde hierdoor: jagers en verzamelaars aten voornamelijk hard voedsel waaronder vlees, terwijl de landbouwers zachter, meer plantaardig voedsel aten. Dit vereiste minder kauwen voor de landbouwers.
Meetwerk
Wat het gevolg daarvan is, wilde Von Cramon-Traubadel graag weten. Ze onderzocht schedels van elf tegenwoordige populaties: zes daarvan hebben een dieet gebaseerd op landbouw- en veeteeltproducten en vijf populaties eten voornamelijk vlees, vis en wat men verzamelde. Deze populaties komen uit verschillende delen van de wereld: van Japan tot Groenland en van Australië tot Italië. Von Cramon-Traubadel mat onder meer de lengte en breedte van de kaakdelen alsook andere delen van de schedel.
Jagers in Tanzania op weg terug naar hun dorp. Afbeelding: © Andreas Lederer
Dieet
Het dieet had haar weerslag op de vorm van de kaak. De jagers en verzamelaars hebben een lange, smalle kaak, terwijl de landbouwers een relatief brede, korte kaak hebben. Voor de rest waren er geen verschillen tussen de schedels van de twee groepen met één uitzondering: het voorste gedeelte van het gehemelte bleek ook anders van vorm.
Volgens Von Cramon-Traubadel kunnen de verschillen tussen de twee groepen niet verklaard worden door verschillen in de locatie van de populaties, klimaat en de genetische geschiedenis. Hierdoor blijven er twee theorieën over hoe de kaak verandert kan zijn in de oudheid na de introductie van de landbouw: a) kinderen passen de groei van hun kaken aan aan het zachtere voedsel of b) de kaak is al anders bij de geboorte.
De volwassen tanden komen er door. Spannend voor kind en ouders: zit alles op zijn plaats na het wisselen? Afbeelding: © Rosario van Tulpe
Jonge proefpersonen vinden om de eerste optie te testen is uiteraard uit den boze. Een uitkomst biedt een eerder onderzoek aan klipdasachtigen. Van jonge dieren die zachter voedsel aten, bleek onder meer de kaak langzamer te groeien. Mogelijk is aanpassing in de kindertijd dus het antwoord.
Blijft er nog één vraag over: hoe zit het nu met die scheve tanden? Het kauwen duurt korter en is minder intensief bij zachter voedsel. Hierdoor groeit de kaak langzamer dan de kaak van jagers en verzamelaars. De tanden worden echter niet kleiner bij de landbouwers, waardoor ze dus in het nauw komen door de kortere kaak. Hierdoor gaan tanden scheef groeien en/of komen op een iets verkeerde plaats terecht. In dat laatste geval is de occlusie van het gebit niet meer optimaal.
De overgang van jager/verzamelaar naar landbouwer 10.000 jaar geleden had dus grote gevolgen voor het gebit. Geen wonder dus dat veel kinderen tegenwoordig naar de orthodontist gaan. De uitvinding van de landbouw kan dus onverwacht kostbaar zijn voor ouders.
Bronnen:
Balter, M., ‘Crooked Teeth? Blame Early Farmers’, ScienceNow (2011) online publikatie.
Von Cramon-Traubadel, N., ‘Global human mandibular variation reflects differences in agricultural and hunter-gatherer subsistence strategies’, PNAS (2011) online publikatie.
(Kennislink)
Naar de ortho door de oermens
Heb je liever een dieet met zacht of hard voedsel? De oermens koos vanaf 10.000 jaar geleden voor het zachte voedsel met de ontwikkeling van de landbouw. Een niet voorzien gevolg was dat het gebit hierdoor veranderde…
Het verstellen van een beugel. Afbeelding: © Håkan Svensson
Een derde van de kinderen heeft een gaaf gebit, nog een derde deel heeft absoluut een beugel nodig en nog eens 33% zit er tussenin. In Nederland krijgt 45% van de kinderen dan ook een beugel. Waarom zoveel kinderen scheve en/of onjuist geplaatste tanden hebben is de grote vraag.
Die vraag is nu beantwoord door Noreen von Cramon-Traubadel (Universiteit van Kent, Engeland) in een artikel in het wetenschapsblad Proceedings of the National Academy of Sciences.
Vroege landbouw
Zo’n 10.000 jaar geleden ontstond de landbouw in het Midden-Oosten; in de millennia daarna verspreidde dit fenomeen zich onder meer naar Europa. In Nederland arriveerde de landbouw uiteindelijk zo’n 8000 jaar geleden. Het dieet van de oude Homo sapiens veranderde hierdoor: jagers en verzamelaars aten voornamelijk hard voedsel waaronder vlees, terwijl de landbouwers zachter, meer plantaardig voedsel aten. Dit vereiste minder kauwen voor de landbouwers.
Meetwerk
Wat het gevolg daarvan is, wilde Von Cramon-Traubadel graag weten. Ze onderzocht schedels van elf tegenwoordige populaties: zes daarvan hebben een dieet gebaseerd op landbouw- en veeteeltproducten en vijf populaties eten voornamelijk vlees, vis en wat men verzamelde. Deze populaties komen uit verschillende delen van de wereld: van Japan tot Groenland en van Australië tot Italië. Von Cramon-Traubadel mat onder meer de lengte en breedte van de kaakdelen alsook andere delen van de schedel.
Jagers in Tanzania op weg terug naar hun dorp. Afbeelding: © Andreas Lederer
Dieet
Het dieet had haar weerslag op de vorm van de kaak. De jagers en verzamelaars hebben een lange, smalle kaak, terwijl de landbouwers een relatief brede, korte kaak hebben. Voor de rest waren er geen verschillen tussen de schedels van de twee groepen met één uitzondering: het voorste gedeelte van het gehemelte bleek ook anders van vorm.
Volgens Von Cramon-Traubadel kunnen de verschillen tussen de twee groepen niet verklaard worden door verschillen in de locatie van de populaties, klimaat en de genetische geschiedenis. Hierdoor blijven er twee theorieën over hoe de kaak verandert kan zijn in de oudheid na de introductie van de landbouw: a) kinderen passen de groei van hun kaken aan aan het zachtere voedsel of b) de kaak is al anders bij de geboorte.
De volwassen tanden komen er door. Spannend voor kind en ouders: zit alles op zijn plaats na het wisselen? Afbeelding: © Rosario van Tulpe
Jonge proefpersonen vinden om de eerste optie te testen is uiteraard uit den boze. Een uitkomst biedt een eerder onderzoek aan klipdasachtigen. Van jonge dieren die zachter voedsel aten, bleek onder meer de kaak langzamer te groeien. Mogelijk is aanpassing in de kindertijd dus het antwoord.
Blijft er nog één vraag over: hoe zit het nu met die scheve tanden? Het kauwen duurt korter en is minder intensief bij zachter voedsel. Hierdoor groeit de kaak langzamer dan de kaak van jagers en verzamelaars. De tanden worden echter niet kleiner bij de landbouwers, waardoor ze dus in het nauw komen door de kortere kaak. Hierdoor gaan tanden scheef groeien en/of komen op een iets verkeerde plaats terecht. In dat laatste geval is de occlusie van het gebit niet meer optimaal.
De overgang van jager/verzamelaar naar landbouwer 10.000 jaar geleden had dus grote gevolgen voor het gebit. Geen wonder dus dat veel kinderen tegenwoordig naar de orthodontist gaan. De uitvinding van de landbouw kan dus onverwacht kostbaar zijn voor ouders.
Bronnen:
Balter, M., ‘Crooked Teeth? Blame Early Farmers’, ScienceNow (2011) online publikatie.
Von Cramon-Traubadel, N., ‘Global human mandibular variation reflects differences in agricultural and hunter-gatherer subsistence strategies’, PNAS (2011) online publikatie.
(Kennislink)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Haha dat vond ik toch echt een hilarisch geniaal stukje uit post 1 hahahahaquote:
net zo raar als het idee dat iemand de evolutie ontkent nu is.
Evolutie is nog nooit bewezen en blijkt zelfs steeds meer ontkracht te worden.
Kijk slechts naar fossielenbestand.
Maar topicmaker toont met dat zinnetje in elk geval gevoel voor humor(of arrogantie?).
Can't tell if trolling...quote:
[..]
Haha dat vond ik toch echt een hilarisch geniaal stukje uit post 1 hahahaha
Evolutie is nog nooit bewezen en blijkt zelfs steeds meer ontkracht te worden.
Kijk slechts naar fossielenbestand.
Maar topicmaker toont met dat zinnetje in elk geval gevoel voor humor(of arrogantie?).
The biggest argument against democracy is a five minute discussion with the average voter.
Dan open je daar toch een topic over? Mag je daar je argumenten geven waarom evolutie niet bewezen is. Is alweer even geledenquote:
[..]
Haha dat vond ik toch echt een hilarisch geniaal stukje uit post 1 hahahaha
Evolutie is nog nooit bewezen en blijkt zelfs steeds meer ontkracht te worden.
Kijk slechts naar fossielenbestand.
Maar topicmaker toont met dat zinnetje in elk geval gevoel voor humor(of arrogantie?).
Egregious professor of Cruel and Unusual Geography
Onikaan ni ov dovah
Onikaan ni ov dovah
