De kersen uit het molenraam vissen.

Geen kloot aan de wiek kunnen hangen


Oorsprong:
Dateert uit de 13e eeuw. Bij de start van het oogstseizoen werden altijd tal van activiteiten georganiseerd. Het was het hoogtepunt van het jaar waar iedereen lang naar uitkeek. Vooral de kinderen. Voor de volwassenen betekende het aanbreken van het oogstseizoen namelijk niet alleen een overvloed aan eten, maar vooral ook hard werken. De kleinste kinderen daarentegen hoefden nog niet zoveel te doen. Zij kregen hun lekkernijen wel toegestopt door de zorgzame moeders. Naarmate de kinderen echter ouder werden, nam de druk wel toe om mee te helpen met alle activiteiten. Vooral bij de jongens. Het was een eervolle taak om de oogst van het seizoen binnen te halen en naar de molens te dragen. Eervol maar zwaar. Elk jaar kwamen de jongens die dachten eindelijk opgewassen te zijn voor de taak voor de grootste molen bijeen. Daar lagen de grote ronde contragewichten voor de takels al op hen te wachten, de zogenaamde 'kloten'. Alle jongens probeerde dan een kloot aan een wiek van de ronddraaiend molen te hangen. Als het lukt dan hoorde je er bij. Je was dan een man en mocht meehelpen met de oogstactiviteiten. Lukte dit niet, dan moest je helaas nog een jaartje wachten. Je hoorde er dan nog niet bij. De rest van het jaar werden de jongens die het niet gelukt was gepest met het feit dat ze geen kloot aan de wiek konden hangen.

Betekenis:
Nog net de klein/jong zijn om er bij te horen.


Voorbeeld:
"Nee Jan, je mag nog niet mee gaan stappen. Je kunt nog geen kloot aan de wiek hangen."


Nieuw spreekwoord:
Pannen met spijkers vinden

[ Bericht 92% gewijzigd door xibalba op 08-06-2010 12:07:45 ]

Ik neem de pannen ter hand!

Pannen met spijkers vinden

Oorsprong:

Deze uitdrukking komt uit één van de wat minder bekende sprookjes van Moeder de Gans: het Varkensprinsje.

In dit verhaal vat een kroonprins hevige liefde op voor zijn eigen jongere halfbroeder. Om aan de begeerte van zijn broer te ontkomen, vlucht het jonge prinsje naar een naburig rijk, waar hij zich vermomt met twee aan elkaar genaaide varkenshuiden. Hij vindt onderdak in het paleis van de koning aldaar, waar hij in de keukens te werk wordt gesteld. Door zijn verfijnde smaak klimt het jongetje, dat vanwege de varkenshuiden èn zijn kookkunsten, door iedereen 'het Varkensprinsje' wordt genoemd, al snel op tot opperkok, en moet hij voor belangrijke bezoekers de meest onvoorstelbare feestmaaltijden bereiden.
Als zijn halfbroeder, de kroonprins, een bezoek brengt aan dit rijk, herkent deze de smaakstelling van de gerechten uit zijn thuisland, en beseft hij wie 'het Varkensprinsje' in werkelijkheid is. Hij verzoekt dan ook aan de koning, of hij deze fantastische kok de volgende dag in de keuken, zonder iemand erbij, een bezoek mag brengen. Het Varkensprinsje slaat de schrik om het hart, en hij laat de dienaar die de boodschap overbrengt dan ook weten: "U mag mij in de keuken een bezoek brengen, maar eerst wil ik graag antwoord op de volgende vraag: wat verdient een broeder, die zijn eigen broeder begeert?"
De vraag wordt in de eetzaal voorgelezen, en de kroonprins, die beseft te gast te zijn in een koninkrijk waar men bliksem in de koffie niet op prijs stelt, zegt: "O, die verdient het aan een boom gespijkerd te worden en daarna levend te worden gevild."
Na alom geprezen te zijn voor dit wijze antwoord, stond men de kroonprins genadiglijk een bezoek aan de keukens toe voor de volgende dag, en mocht hij zelfs te kennen geven welke gerechten hem dan bereid zouden worden.
Het Varkensprinsje lichtte echter de koning in over de aard van de betrekkingen tussen hemzelf en zijn broeder, zodat er voorzorgsmaatregelen genomen konden worden.
Toen dus de volgende dag de verliefde kroonprins de keuken binnentrad, en daar hoopte zijn lievelingsgerchten in de pannen te vinden, bereid door zijn aanbedene, om vervolgens nog een aangenaam herdersuurtje voor het fornuis door te brengen, vond hij tot zijn grote schrik, toen hij de deksels van de pannen op het vuur optilde, in iedere pan een hand spijkers gestrooid.
Met deze spijkers werd hij enkele minuten later aan een boom vastgenageld, en levend gevild.


Betekenis

Met heeft de illusie een enorm succes te behalen, maar krijgt juist een grote tegenslag.

Voorbeeld:

Jansen: "Heb je gehoord dat Van Waveren nu bij de chef moet komen? Hij krijgt per direct ontslag vanwege de printer-affaire!!"
De Bruin: "En hij dacht nog wel daardoor promotie te gaan maken!"
Pietersen: "Vindt die even pannen met spijkers!"
Allen: "Ha, ha, ha!"

Nieuw spreekwoord:
Het zwabberaapje pakken

[ Bericht 0% gewijzigd door Laureline op 09-06-2010 17:11:26 ]

quote:

Op dinsdag 8 juni 2010 13:31 schreef Tha_Erik het volgende:
Wat een toffe uitleg . En de volgende spreuk?

Ja, die was ik nog vergeten. Je moet bij dit topic ook aan zoveel tegelijk denken!
Al erbij geëdit!

quote:

Op dinsdag 8 juni 2010 12:48 schreef Laureline het volgende:
Ik neem de pannen ter hand!

Leuk, een vrouw die haar plaats kent

quote:

Op dinsdag 8 juni 2010 18:02 schreef Euskal_Herria het volgende:

[..]

Leuk, een vrouw die haar plaats kent

Nu moet je geen eieren gaan lopen scheren, hè!

Tof dat dit topic weer leeft. Ik hoop dat ik binnenkort weer tijd heb om mee te doen

quote:

Op dinsdag 8 juni 2010 23:08 schreef Laureline het volgende:

[..]

Nu moet je geen eieren gaan lopen scheren, hè!

En gelijk toepassen wat je hebt geleerd in dit topic

quote:

Op dinsdag 8 juni 2010 23:08 schreef Laureline het volgende:

[..]

Nu moet je geen eieren gaan lopen scheren, hè!

Ach, zoals mijn grootmoeder altijd zegt: "Wie de melkboer niet bespot moet de schapen laten lopen"

kende dit topic nog niet
hier, misschien kan iemand hier iets mee... ben niet zo creatief momenteel:
De leeuw tussen de tenen krabben...

Ik doe "Naar Venus vliegen"

Naar Venus vliegen

Oorsprong
De bekendheid die James Ronald Howard, pseudoniem: King Capital, kreeg met zijn twee boeken wordt tot op de dag van vandaag nog steeds besproken.
Voordat hij zich bezighield met de schrijfkunst was hij een graag geziene gast bij Galileo Galilei en bouwde uit fascinatie voor deze wetenschapper en zijn theorieën de allereerste Globe.
James R. Howard hielp Galileo Galilei een belangrijk boek Nederland binnen te smokkelen, terwijl Galilei onder huisarrest stond.

Discorsi e Dimostrazioni Matematiche, intorno a due nuove scienze (Gesprekken en wiskundige bewijzen in twee nieuwe wetenschappen)

Dit boek was belangrijk voor Galilei omdat hij hierin zijn nieuwe inzichten verdedigde.
Na de publicatie van dit boek in 1637 te Leiden begon bij James R. Howard zijn liefde voor het schrijven toen hij zag hoe de publicatie ontvangen werd.
Samen met Galilei schreef hij zijn eerste boek genaamd: "Luna Fantastica" waarin Galilei kans zag om zijn inzichten over ons nu bekende zonnenstelsel onder te brengen, verpakt in een roman.
Precies een dag voor het overlijden van Galilei 8 januari 1642 werd het boek gepubliceerd en haalde het zelfs tot meest besproken boek in de periode 1642-1645.
Hoewel het verhaal eigenlijk ging over de liefde tussen een hoefsmid en de dochter van Keizer H. Dinathe, werd het voor veel geleerden die het boek in handen kregen al snel duidelijk dat er een boodschap van Galilei in zat.
Met name bij het hoofdstuk: "De kracht die de Maan aan ons samenzijn ontleent."

James R. Howard werd om dezelfde reden als Galilei in hechtenis genomen, maar bij gebrek aan celruimte ook onder huisarrest geplaatst in het toenmalige huis van Galilei.
Geschrokken en ontdaan sloeg hij met een lompe zwaai de Globe die hij voor Galilei had gemaakt van de tafel waadoor de bol brak en er een enveloppe met zijn naam erop uitviel.
Hij brak de zegel en las de brief en gooide de brief in het haardvuur.

Volgens de man die toen dienstdeed als bewaker van het huis van Galilei en James in de gaten hield werd het op dat moment stil in de kamer.
James R. Howard at en dronk nog wel, maar hield zich verder alleen maar bezig met schrijven en schreef twee jaar lang aan zijn volgende boek: "De vrouw die het leven gaf".

Toen James het manuscript voltooid had, lag het keurig opgestapeld op het bureau van Galilei, maar hij was verdwenen.
Nog tot op de dag van vandaag weten we niet hoe James heeft kunnen verdwijnen, maar het manuscript werd gepubliceerd.
Twee weken later werd in Florence het lichaam van James aangetroffen onder een nis waarin om onbekende reden nog nooit een beeld was geplaatst.
Alles leek samen te komen; aan het lichaam van James was te zien dat hij daar uitgeput op de grond is gaan liggen en vervolgens gestorven.
In zijn hand klemde hij tot aan zijn dood een opgerold vel papier met twee regels tekst welke later de échte laatste pagina van zijn manuscript bleek te zijn.
Het gepubliceerde stuk eindigde met: "De vrouw sprak in haar laatste adem over haar verloren zoon: 'Hij is niet hier....', haar ogen sloten zich langzaam en er was stilte".

De laatste bladzijde uit de handen van James R. Howard had deze regels: "De arts gaf haar een tik op haar wang en zei: 'Waar is hij? Niet in slaap vallen! Vertel ons waar hij is!', de vrouw knipperde met haar ogen en zuchte: 'Hij is naar Venus gevlogen.' "
En dat is precies wat James ook deed, hij was onderweg, in het geheim, om een belangrijke taak te vervullen.
Welke taak dat precies was weten we nog steeds niet, maar het had hoogstwaarschijnlijk met de brief van Galilei te maken.


De nis waaronder James R. Howard stierf heeft nu het standbeeld van Galilei.




Betekenis
In het geheim een belangrijke taak vervullen.

Gebruik
Heel zijn leven kijkt hij al uit naar het voltooien van zijn werk, maar nu de concurrentie een vermoeden heeft is hij toch maar naar Venus gevlogen.


Volgende:
Zo klots als een prinkel.

Rustig hier heej

Zo klots als een prinkel., ik kan er echt niets mee...
Idee om een nieuw spreekwoord te nemen?

quote:

Op zondag 20 juni 2010 12:12 schreef Symphonic het volgende:
Zo klots als een prinkel., ik kan er echt niets mee...
Idee om een nieuw spreekwoord te nemen?

Verzin maar wat.
Het topic gaat wel een beetje dood vrees ik.

Suggesties:

Op de eerste maandag verjaren.

Oogsten op noorderwind

Op je staart zitten.

Zo klots als een prinkel

Oorsprong
Dit spreekwoord is in het begin van de 18e eeuw ontstaan. Het Helmondse geslacht 'Prinkel' had een naam hoog te houden in de scheepvaart. Al drie generaties van deze familie waren erin geslaagd om kapitein te worden bij de VOC. Toen Hendrikus Nicolaas, kortweg 'Hendrik' Prinkel werd geboren, stond zijn loopbaan dan ook al vast.

Op de dag van zijn vijftiende verjaardag, zwaaide zijn familie Hendrik uit, toen zijn vader hem als scheepsjongen meenam op een reis naar de koloniën. Hendrik voelde de druk van de familie op zijn schouders rusten. Hij moest en zou kapitein worden, en misschien zelfs wel meer. Het werd toch wel eens tijd dat een Prinkel in de directie van de VOC zou plaatsnemen.

Maar het lot bepaalde anders. In tegenstelling tot zijn voorvaderen, had Hendrik namelijk niet de stalen zenuwen die nodig zijn voor het leven op open zee. Ze waren de haven nog niet uit, of hij spoedde zich naar de reling en stortte zijn maaginhoud in het water van de haven. Na twee dagen sloot hij zich op in zijn kajuit en bleef op bed liggen, om de deining niet te hoeven voelen. Nadat hij maanden later thuiskwam, heeft hij geen voet meer op een schip gezet en werd schoenmaker.

Betekenis
Klots was in die tijd een term die veel op schepen werd gebruikt voor zeeziekte, afgeleid van het klotsen en deinen van het water. Letterlijk betekent 'zo klots als een prinkel' dan ook dat je zo zeeziek bent als een prinkel, te weten Hendrikus Nicolaas Prinkel. Hendrik werd echter een begrip en elke keer als iemand te zwak bleek om datgene waarvoor hij voorbestemd was te bereiken, was hij zo klots als een prinkel.

Praktijkvoorbeeld
Iedereen dacht dat Jacob later rechter zou worden, maar door zijn onzekerheid was hij zo klots als een prinkel, en is hij wat anders gaan doen.

Nieuw spreekwoord
De bloemen van het servies krabben

De wiki is tot hier bijgewerkt, ik had een achterstandje opgebouwd .

Er is vraag naar dit topic, vandaar.

Maar waarom alleen oud-Hollandse spreekwoorden?
Waarom geen spreekwoorden, nieuw of oud, uit andere delen van Nederland?

Je hebt toch wel door dat de spreekwoorden op totale fictie zijn gebaseerd?

quote:

Op vrijdag 18 februari 2011 00:52 schreef Kees22 het volgende:
Er is vraag naar dit topic, vandaar.

Maar waarom alleen oud-Hollandse spreekwoorden?
Waarom geen spreekwoorden, nieuw of oud, uit andere delen van Nederland?

quote:

Op vrijdag 18 februari 2011 00:55 schreef Crutch het volgende:
Je hebt toch wel door dat de spreekwoorden op totale fictie zijn gebaseerd?

[..]

Jawel.
Maar je hebt toch wel door dat het gebruik van het woord Holland waar Nederland wordt bedoeld, op fictie is gebaseerd?

Volgens mij is oud-Hollands een normale, algemeen geaccepteerde term die voor heel Nederland gebruikt kan worden en ook wordt. Als je daar een brede discussie over wilt voeren, dan graag in een ander topic. En je kunt hier altijd in Groningen de bloemen van het servies krabben, natuurlijk!