W&T Wetenschap & Technologie
Een plek om te discussiëren over wetenschappelijke onderwerpen, wetenschappelijke problemen, technologische projecten en grootse uitvindingen.
Euh... Nee? Volgens mij werken twistors alleen in een 4D Minkowskiruimte (3 ruimte, 1 tijd). Het idee van het combineren van snaartheorie en twistors is dat je dan in sommige gevallen nuttige uitkomsten krijgt zonder dat je er allerlei onzichtbare hogere ruimtedimensies bij moet gaan halen. Je moet de opmerking uit dat artikel dat op zeer kleine schaal ruimte en tijd uit een soort atomen bestaan vooral niet letterlijk nemen. Het probleem van dit soort artikelen is altijd dat ze dingen die echt heel abstract wiskundig zijn proberen door het gebruik van metaforen inzichtelijk te maken, maar dat werkt vaak echt heel slecht, als in: je krijgt de neiging om conclusies te trekken op basis van de gebruikte metafoor, terwijl dat, als je echt kijkt hoe het werkt, helemaal niet mag.quote:Op dinsdag 21 september 2010 21:34 schreef Onverlaatje het volgende:
http://www.faqt.nl/wetens(...)n-ruimte-tijdtapijt/
Als Penrose gelijk heeft, dan zou 'ruimtetijd' atomair zijn. Wat zou betekenen dat het geen coefficitent is of variabele maar dat je het kan produceren en vernietigen. Als je het kan produceren, dan zou je daadwerkelijk bovenbeschreven warpdrive kunnen maken.
Het ging me er alleen om dat je ruimtetijd zou kunnen produceren, dat het geen effect is, geen bijkomstigheid. Zwaartekracht is wel een effect. Je kan geen zwaartekracht op zichzelf produceren. Je kan wel een zwaartekrachteffect of antizwaartekrachteffect bereiken middels andere middelen. Als je ruimtetijd (in welke exotische vorm dan ook) kan blijven produceren voordat het 'vernietigd' wordt door verstrengeling met andere ruimtetijd, kan je het gebruiken door een gat te slaan in de ruimtetijd waardoor je heen wilt, zodat je in een cavity in ruimtetijd kan reizen. Een soort van шквал in ruimtetijd: http://en.wikipedia.org/wiki/VA-111_Shkval http://images.yandex.ru/y(...)#1077;до
Overigens heb ik het vermoeden dat je dan (inderdaad?) een soort schotel moet bouwen omdat zoiets nogal uitrekt als je eenmaal in je warpmode zit. Normaal plat, tijdens warp een uitgerekte bolvorm.
08-10-2010
Groningse astronomen observeren hete draaikolk rond zwart gat
Een team Groningse astronomen heeft een zeer sterke en brede ijzer-emissielijn gevonden in het röntgenspectrum van XTE J1652-453, een recent ontdekt röntgendubbelstersysteem dat zeer waarschijnlijk een zwart gat bevat. De ontdekking heeft tot enige opschudding geleid binnen de sterrenkundige wereld. Dit is namelijk de eerste keer dat zo'n sterke lijn is waargenomen bij een röntgenbron in ons eigen Melkwegstelsel. Naast de sterkte van de emissielijn is ook zijn vorm een belangrijke bevinding, omdat deze karakteristiek blijkt te zijn voor een roterend zwart gat.
Zwarte gaten zijn de overblijfselen van zeer zware sterren die aan het eind van hun leven onder hun eigen zwaartekracht in elkaar klappen. Een zwart gat zendt zelf geen waarneembare straling uit en wordt slechts gekenmerkt door zijn massa en zijn rotatiesnelheid. De enige manier om deze te bepalen is door het gedrag van de materie in de nabijheid van het zwarte gat te bestuderen.
In het geval van een röntgendubbelsterrensysteem, waarin een gewone ster en een zwart gat om elkaar heen draaien, wordt het gedrag van het gas onderzocht dat van de begeleidende ster naar het zwarte gat toe spiraalt. Dit gas vormt daarbij een zogenoemde accretieschijf die om het zwarte gat heen draait en daarbij zo heet wordt dat het röntgenstraling uitzendt.
Toegevoegd door Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Groningse astronomen observeren hete draaikolk rond zwart gat
Een team Groningse astronomen heeft een zeer sterke en brede ijzer-emissielijn gevonden in het röntgenspectrum van XTE J1652-453, een recent ontdekt röntgendubbelstersysteem dat zeer waarschijnlijk een zwart gat bevat. De ontdekking heeft tot enige opschudding geleid binnen de sterrenkundige wereld. Dit is namelijk de eerste keer dat zo'n sterke lijn is waargenomen bij een röntgenbron in ons eigen Melkwegstelsel. Naast de sterkte van de emissielijn is ook zijn vorm een belangrijke bevinding, omdat deze karakteristiek blijkt te zijn voor een roterend zwart gat.
Zwarte gaten zijn de overblijfselen van zeer zware sterren die aan het eind van hun leven onder hun eigen zwaartekracht in elkaar klappen. Een zwart gat zendt zelf geen waarneembare straling uit en wordt slechts gekenmerkt door zijn massa en zijn rotatiesnelheid. De enige manier om deze te bepalen is door het gedrag van de materie in de nabijheid van het zwarte gat te bestuderen.
In het geval van een röntgendubbelsterrensysteem, waarin een gewone ster en een zwart gat om elkaar heen draaien, wordt het gedrag van het gas onderzocht dat van de begeleidende ster naar het zwarte gat toe spiraalt. Dit gas vormt daarbij een zogenoemde accretieschijf die om het zwarte gat heen draait en daarbij zo heet wordt dat het röntgenstraling uitzendt.
Toegevoegd door Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
28-10-2010
Hoop voor Hawking
Fysici zien bewijs voor straling van zwart gat
Een zwart gat geeft een heel klein beetje straling af, beweerde Stephen Hawking in 1974. Italiaanse fysici zien daar nu sporen van. In hun lab.
Stephen Hawking is zo’n icoon van de wetenschap geworden dat je bijna zou vergeten dat hij de fysica ook verrijkt heeft met diepe inzichten. Een van de beroemdste stamt uit 1974: een zwart gat is niet helemaal zwart. Hawking besefte dat ook dit ultieme hemellichaam straling afgeeft.
Het idee staat nog altijd en het is ook zeker een Nobelprijs waard, ware het niet dat Stockholm graag bewijzen ziet. En daar zit een probleem. Hawking-straling is zo zwak dat het nog wel enige jaren zal duren voordat het gemeten kan worden. Als dat ooit al lukt.
Glasblokje
Maar nu gloort er hoop voor het genie in de rolstoel. Italiaanse fysici claimen dat ze een analogon voor de straling hebben geregistreerd in hun laboratorium. Een krachtige pulslaser en een speciaal glasblokje waren voldoende om de benodigde randvoorwaarden van een zwart gat te creëren.
Het artikel waarin de Italianen hun successen beschrijven staat op de nominatie om in Physical Review Letters te verschijnen. Maar het is al in te zien op de site ArXiv.org en daar heeft het al een stevig debat losgemaakt. Telt dat wel, zo’n namaak zwart gat?
Een echt zwart gat is een slokop. Alles wat te dicht in de buurt komt, of het nu materie is of licht, verdwijnt er definitief in. De grens waarna terugkeer niet meer mogelijk is, is een (denkbeeldige) bolschil om het centrum van het zwarte gat en staat bekend als de waarnemingshorizon.
Deeltjespaar
Dit wordt allemaal beschreven door de algemene relativiteitstheorie van Albert Einstein. Het geniale van Hawking was dat hij er die andere grote theorie uit de fysica bijhaalde, de kwantumtheorie, ooit bedoeld voor de wereld van het allerkleinste, atomen en elektronen.
Volgens de kwantumtheorie kunnen er spontaan uit het niets deeltjesparen ontstaan. Die moeten volgens diezelfde theorie in een mum van tijd ook weer verdwijnen. Maar wat zou er gebeuren, redeneerde Hawking, als zo’n deeltjespaar precies op die waarnemingshorizon ontstaat. Het ene deeltje net erbinnen en het andere net erbuiten? Dan kan het gebeuren dat het ene deeltje wordt opgeslokt en het andere de wijde wereld van het universum intrekt. Een waarnemer registreert deze gebeurtenis alsof het zwarte gat een deeltje heeft uitgezonden.
Zoals gezegd, veel is het niet. De Hawking-straling valt bijvoorbeeld al helemaal weg tegen de kosmische achtergrondstraling. Zelfs in de levensduur van het universum is het massaverlies dat het zwarte gat door de straling lijdt, niet te meten.
Spiegelbeeld
Maar in een laboratorium dus wel. Daar heb je geen zwart gat voor nodig, een waarnemingshorizon is voldoende. En die zijn er, in theorie althans, in allerlei soorten en maten. De Italianen creëerden er eentje in een blokje glas. Dat bombardeerden ze met laserpulsjes waardoor ze de brekingsindex van het glas – lokaal - veranderden.
Dat vertraagde ook de snelheid van het licht en als ze dat handig deden, kwamen de lichtgolven zelfs tot stilstand. Er ontstond dus een grens waar het licht niet voorbij kon, een soort spiegelbeeld van de waarnemingshorizon van een zwart gat. Fysici spreken wel van een waarnemingshorizon van een wit gat (en Hawking zelf bewees ooit dat de twee in essentie gelijk zijn).
Het wachten was nu op het fotonenpaar (een foton is een lichtdeeltje) dat aan weerszijden van de horizon was ontstaan. Tussen de vele straling die hun detectoren opvingen, zat zo nu en dan iets dat de Italiaanse fysici op geen enkele manier konden thuisbrengen. Het was geen fluorescentie, geen Tsjerenkov-straling (bekend van kernreactoren) en ook geen Rayleighverstrooiing (kleurt de hemel blauw). Het moest wel Hawking-straling zijn, stellen ze.
Rekkelijk
Daar is niet iedereen van overtuigd. Je kunt een principe niet bewijzen aan de hand van een analogon, redeneren velen. De vergelijking gaat altijd ergens mank en dat ondermijnt het bewijs.
Anderen zijn iets rekkelijker. Je zou eigenlijk beide fotonen moeten registreren, zeggen zij. Als je kunt laten zien dat ze verstrengeld zijn, en dus ooit een paar hebben gevormd, heb je de essentie van de Hawking-straling te pakken.
En kan Stephen alsnog hopen op een telefoontje uit Stockholm.
Joep Engels
F. Belgiorno e.a.: Hawking radiation from ultrashort laser pulse filaments, op ArXiv.org
(Noorderlicht)
Hoop voor Hawking
Fysici zien bewijs voor straling van zwart gat
Een zwart gat geeft een heel klein beetje straling af, beweerde Stephen Hawking in 1974. Italiaanse fysici zien daar nu sporen van. In hun lab.
Stephen Hawking is zo’n icoon van de wetenschap geworden dat je bijna zou vergeten dat hij de fysica ook verrijkt heeft met diepe inzichten. Een van de beroemdste stamt uit 1974: een zwart gat is niet helemaal zwart. Hawking besefte dat ook dit ultieme hemellichaam straling afgeeft.
Het idee staat nog altijd en het is ook zeker een Nobelprijs waard, ware het niet dat Stockholm graag bewijzen ziet. En daar zit een probleem. Hawking-straling is zo zwak dat het nog wel enige jaren zal duren voordat het gemeten kan worden. Als dat ooit al lukt.
Glasblokje
Maar nu gloort er hoop voor het genie in de rolstoel. Italiaanse fysici claimen dat ze een analogon voor de straling hebben geregistreerd in hun laboratorium. Een krachtige pulslaser en een speciaal glasblokje waren voldoende om de benodigde randvoorwaarden van een zwart gat te creëren.
Het artikel waarin de Italianen hun successen beschrijven staat op de nominatie om in Physical Review Letters te verschijnen. Maar het is al in te zien op de site ArXiv.org en daar heeft het al een stevig debat losgemaakt. Telt dat wel, zo’n namaak zwart gat?
Een echt zwart gat is een slokop. Alles wat te dicht in de buurt komt, of het nu materie is of licht, verdwijnt er definitief in. De grens waarna terugkeer niet meer mogelijk is, is een (denkbeeldige) bolschil om het centrum van het zwarte gat en staat bekend als de waarnemingshorizon.
Deeltjespaar
Dit wordt allemaal beschreven door de algemene relativiteitstheorie van Albert Einstein. Het geniale van Hawking was dat hij er die andere grote theorie uit de fysica bijhaalde, de kwantumtheorie, ooit bedoeld voor de wereld van het allerkleinste, atomen en elektronen.
Volgens de kwantumtheorie kunnen er spontaan uit het niets deeltjesparen ontstaan. Die moeten volgens diezelfde theorie in een mum van tijd ook weer verdwijnen. Maar wat zou er gebeuren, redeneerde Hawking, als zo’n deeltjespaar precies op die waarnemingshorizon ontstaat. Het ene deeltje net erbinnen en het andere net erbuiten? Dan kan het gebeuren dat het ene deeltje wordt opgeslokt en het andere de wijde wereld van het universum intrekt. Een waarnemer registreert deze gebeurtenis alsof het zwarte gat een deeltje heeft uitgezonden.
Zoals gezegd, veel is het niet. De Hawking-straling valt bijvoorbeeld al helemaal weg tegen de kosmische achtergrondstraling. Zelfs in de levensduur van het universum is het massaverlies dat het zwarte gat door de straling lijdt, niet te meten.
Spiegelbeeld
Maar in een laboratorium dus wel. Daar heb je geen zwart gat voor nodig, een waarnemingshorizon is voldoende. En die zijn er, in theorie althans, in allerlei soorten en maten. De Italianen creëerden er eentje in een blokje glas. Dat bombardeerden ze met laserpulsjes waardoor ze de brekingsindex van het glas – lokaal - veranderden.
Dat vertraagde ook de snelheid van het licht en als ze dat handig deden, kwamen de lichtgolven zelfs tot stilstand. Er ontstond dus een grens waar het licht niet voorbij kon, een soort spiegelbeeld van de waarnemingshorizon van een zwart gat. Fysici spreken wel van een waarnemingshorizon van een wit gat (en Hawking zelf bewees ooit dat de twee in essentie gelijk zijn).
Het wachten was nu op het fotonenpaar (een foton is een lichtdeeltje) dat aan weerszijden van de horizon was ontstaan. Tussen de vele straling die hun detectoren opvingen, zat zo nu en dan iets dat de Italiaanse fysici op geen enkele manier konden thuisbrengen. Het was geen fluorescentie, geen Tsjerenkov-straling (bekend van kernreactoren) en ook geen Rayleighverstrooiing (kleurt de hemel blauw). Het moest wel Hawking-straling zijn, stellen ze.
Rekkelijk
Daar is niet iedereen van overtuigd. Je kunt een principe niet bewijzen aan de hand van een analogon, redeneren velen. De vergelijking gaat altijd ergens mank en dat ondermijnt het bewijs.
Anderen zijn iets rekkelijker. Je zou eigenlijk beide fotonen moeten registreren, zeggen zij. Als je kunt laten zien dat ze verstrengeld zijn, en dus ooit een paar hebben gevormd, heb je de essentie van de Hawking-straling te pakken.
En kan Stephen alsnog hopen op een telefoontje uit Stockholm.
Joep Engels
F. Belgiorno e.a.: Hawking radiation from ultrashort laser pulse filaments, op ArXiv.org
(Noorderlicht)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
03-11-2010
Kortste gammaflitsen mogelijk veroorzaakt door verdampende zwarte gaten
Wetenschappers van de universiteit van Californië in Los Angeles (UCLA) hebben aanwijzingen gevonden dat de kortste gammaflitsen uit het heelal worden veroorzaakt door kleine zwarte gaten die kort na de oerknal zijn ontstaan. Het bestaan van deze objecten is al in 1974 voorspeld door de Britse kosmoloog Stephen Hawking.
Hawking stelde dat zwarte gaten niet het eeuwige leven hebben: ze 'verdampen' onder uitzending van deeltjesstraling. Deze 'Hawkingstraling' zou ertoe leiden dat kleine zwarte gaten die kort na de oerknal zijn ontstaan hun laatste adem uitblazen. Die 'adem' zou dan bestaan uit een korte stoot energierijke straling.
Volgens de Californische onderzoekers is het heel goed denkbaar dat het bij de uitbarstingen van gammastraling van minder dan een tiende seconde die de afgelopen decennia met verscheidene satellieten zijn waargenomen, om zulke verdampende zwarte gaten gaat. Een belangrijke aanwijzing in die richting is dat de zeer korte gammaflitsen niet gelijkmatig over de hemel zijn verspreid. Dat wijst erop dat de explosies zich op relatief kleine afstand voltrekken, waarschijnlijk zelfs binnen ons eigen Melkwegstelsel. Daarin onderscheiden zij zich van hun langer durende soortgenoten, die aan ontploffende zware sterren in verre sterrenstelsels worden toegeschreven.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Kortste gammaflitsen mogelijk veroorzaakt door verdampende zwarte gaten
Wetenschappers van de universiteit van Californië in Los Angeles (UCLA) hebben aanwijzingen gevonden dat de kortste gammaflitsen uit het heelal worden veroorzaakt door kleine zwarte gaten die kort na de oerknal zijn ontstaan. Het bestaan van deze objecten is al in 1974 voorspeld door de Britse kosmoloog Stephen Hawking.
Hawking stelde dat zwarte gaten niet het eeuwige leven hebben: ze 'verdampen' onder uitzending van deeltjesstraling. Deze 'Hawkingstraling' zou ertoe leiden dat kleine zwarte gaten die kort na de oerknal zijn ontstaan hun laatste adem uitblazen. Die 'adem' zou dan bestaan uit een korte stoot energierijke straling.
Volgens de Californische onderzoekers is het heel goed denkbaar dat het bij de uitbarstingen van gammastraling van minder dan een tiende seconde die de afgelopen decennia met verscheidene satellieten zijn waargenomen, om zulke verdampende zwarte gaten gaat. Een belangrijke aanwijzing in die richting is dat de zeer korte gammaflitsen niet gelijkmatig over de hemel zijn verspreid. Dat wijst erop dat de explosies zich op relatief kleine afstand voltrekken, waarschijnlijk zelfs binnen ons eigen Melkwegstelsel. Daarin onderscheiden zij zich van hun langer durende soortgenoten, die aan ontploffende zware sterren in verre sterrenstelsels worden toegeschreven.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
15-11-2010
Astronomen vinden jongste zwart gat
Astronomen hebben met de Chandra-X röntgentelescoop in onze kosmische achtertuin het jongste zwart gat ooit gevonden, meldt de NASA. Het object is nauwelijks 30 jaar oud.
Het piepjonge zwart gat is wellicht een overblijfsel van supernova SN1979C in M100, een sterrenstelsel op zowat 50 miljoen lichtjaar. De sterexplosie was voor het eerst waargenomen door een amateurastronoom in 1979.
Een supernova-explosie treedt op als de nucleaire brandstof in het inwendige van een zware ster opraakt, waardoor de kern van de ster ineenklapt. In dit geval was het een ster die 20 keer zo zwaar was als onze zon. In extreme gevallen resulteert dat ineenklappen in een zwart gat.
Het object is in de loop van de jaren met meerdere röntgensatellieten waargenomen. Er was een heldere bron van röntgenstraling, wat deed vermoeden dat het ging om materie van de supernova die naar een zwart gat toe stroomt.
De röntgenstraling kan echter ook afkomstig zijn van een snel om zijn as tollende neutronenster, het lichtere broertje van een zwart gat. Het object is hoe dan ook ofwel het jongste zwart gat ofwel de jongst bekende neutronenster. (belga/vsv)
(HLN)
Astronomen vinden jongste zwart gat
Astronomen hebben met de Chandra-X röntgentelescoop in onze kosmische achtertuin het jongste zwart gat ooit gevonden, meldt de NASA. Het object is nauwelijks 30 jaar oud.
Het piepjonge zwart gat is wellicht een overblijfsel van supernova SN1979C in M100, een sterrenstelsel op zowat 50 miljoen lichtjaar. De sterexplosie was voor het eerst waargenomen door een amateurastronoom in 1979.
Een supernova-explosie treedt op als de nucleaire brandstof in het inwendige van een zware ster opraakt, waardoor de kern van de ster ineenklapt. In dit geval was het een ster die 20 keer zo zwaar was als onze zon. In extreme gevallen resulteert dat ineenklappen in een zwart gat.
Het object is in de loop van de jaren met meerdere röntgensatellieten waargenomen. Er was een heldere bron van röntgenstraling, wat deed vermoeden dat het ging om materie van de supernova die naar een zwart gat toe stroomt.
De röntgenstraling kan echter ook afkomstig zijn van een snel om zijn as tollende neutronenster, het lichtere broertje van een zwart gat. Het object is hoe dan ook ofwel het jongste zwart gat ofwel de jongst bekende neutronenster. (belga/vsv)
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
20-12-2010
Superzware zwarte gaten rusten 99% van de tijd
Uit nieuw onderzoek met de Amerikaanse röntgensatelliet Chandra is duidelijk geworden hoe vaak de grootste zwarte gaten in onze kosmische achtertuin actief zijn. Niet zo vaak, zo blijkt.
De meeste sterrenstelsels, waaronder ook ons Melkwegstelsel, hebben een kolossaal zwart gat in hun kern, dat miljoenen of soms zelfs miljarden zonsmassa's aan materie bevat. Uit het Chandra-onderzoek blijkt dat van de stelsels die qua omvang vergelijkbaar zijn met ons Melkwegstelsel slechts één procent een superzwaar zwart gat heeft dat zeer actief is. Zo'n zwart gat krijgt grote hoeveelheden gas aangevoerd vanuit zijn omgeving. Terwijl dat gas naar het zwarte gat toe valt, wordt het heet en zendt het röntgenstraling uit.
Vastgesteld is ook dat de zwaarste sterrenstelsels het vaakst een actief zwart gat in hun kern hebben. Sterrenstelsels die tien keer zo licht zijn als ons Melkwegstelsel hebben een tien keer zo kleine kans op een actief zwart gat. Verder is gebleken dat het totale aantal actieve zwarte gaten in de loop van de miljarden jaren kleiner is geworden. Mogelijk komt dit doordat de gasvoorraden gewoon opraken.
Een ander betekent dat het momenteel zeer rustige zwarte gat in de kern van ons Melkwegstelsel (Sgr A*) de komende vijf miljard jaar alles bij elkaar ongeveer 50 miljoen jaar actief zal zijn. In die actieve perioden zal Sgr A* miljarden keren meer röntgenstraling uitzenden dan nu. Maar dat gebeurt zo ver hiervandaan, dat het leven op onze planeet er geen last van zal hebben.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Superzware zwarte gaten rusten 99% van de tijd
Uit nieuw onderzoek met de Amerikaanse röntgensatelliet Chandra is duidelijk geworden hoe vaak de grootste zwarte gaten in onze kosmische achtertuin actief zijn. Niet zo vaak, zo blijkt.
De meeste sterrenstelsels, waaronder ook ons Melkwegstelsel, hebben een kolossaal zwart gat in hun kern, dat miljoenen of soms zelfs miljarden zonsmassa's aan materie bevat. Uit het Chandra-onderzoek blijkt dat van de stelsels die qua omvang vergelijkbaar zijn met ons Melkwegstelsel slechts één procent een superzwaar zwart gat heeft dat zeer actief is. Zo'n zwart gat krijgt grote hoeveelheden gas aangevoerd vanuit zijn omgeving. Terwijl dat gas naar het zwarte gat toe valt, wordt het heet en zendt het röntgenstraling uit.
Vastgesteld is ook dat de zwaarste sterrenstelsels het vaakst een actief zwart gat in hun kern hebben. Sterrenstelsels die tien keer zo licht zijn als ons Melkwegstelsel hebben een tien keer zo kleine kans op een actief zwart gat. Verder is gebleken dat het totale aantal actieve zwarte gaten in de loop van de miljarden jaren kleiner is geworden. Mogelijk komt dit doordat de gasvoorraden gewoon opraken.
Een ander betekent dat het momenteel zeer rustige zwarte gat in de kern van ons Melkwegstelsel (Sgr A*) de komende vijf miljard jaar alles bij elkaar ongeveer 50 miljoen jaar actief zal zijn. In die actieve perioden zal Sgr A* miljarden keren meer röntgenstraling uitzenden dan nu. Maar dat gebeurt zo ver hiervandaan, dat het leven op onze planeet er geen last van zal hebben.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
27-12-2010
Oudste zwarte gaten groeien het hardst
Een team astronomen van de universiteit van Tel Aviv (Israël) heeft vastgesteld dat de eerste groeispurt van de zwaarste zwarte gaten plaatsvond toen het heelal nog maar ongeveer 1,2 miljard jaar oud was. Tot nog toe werd aangenomen dat dit één tot drie miljard jaar later gebeurde.
De meeste sterrenstelsels in het heelal, inclusief ons eigen Melkwegstelsel, hebben een zwart gat in hun kern dat enkele miljoenen tot miljarden malen zo veel massa bevat als onze zon. Zo'n superzwaar zwart gat is alleen waarneembaar op momenten dat het actief is, dat wil zeggen: grote hoeveelheid gas uit zijn omgeving opslokt.
Uit onderzoek met enkele van de grootste telescopen op aarde, waaronder de Europese VLT in Chili, is nu gebleken dat de superzware zwarte gaten die 1,2 miljard jaar na de oerknal actief waren nog relatief klein waren, maar wel heel snel groeiden. Terugrekenend komen de astronomen tot de conclusie dat deze objecten zijn begonnen als objecten van honderd tot duizend zonsmassa's. Waarschijnlijk zijn ze de restanten van de eerste generatie van zware sterren in het heelal, die hun bestaan afsloten met een supernova-explosie.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Oudste zwarte gaten groeien het hardst
Een team astronomen van de universiteit van Tel Aviv (Israël) heeft vastgesteld dat de eerste groeispurt van de zwaarste zwarte gaten plaatsvond toen het heelal nog maar ongeveer 1,2 miljard jaar oud was. Tot nog toe werd aangenomen dat dit één tot drie miljard jaar later gebeurde.
De meeste sterrenstelsels in het heelal, inclusief ons eigen Melkwegstelsel, hebben een zwart gat in hun kern dat enkele miljoenen tot miljarden malen zo veel massa bevat als onze zon. Zo'n superzwaar zwart gat is alleen waarneembaar op momenten dat het actief is, dat wil zeggen: grote hoeveelheid gas uit zijn omgeving opslokt.
Uit onderzoek met enkele van de grootste telescopen op aarde, waaronder de Europese VLT in Chili, is nu gebleken dat de superzware zwarte gaten die 1,2 miljard jaar na de oerknal actief waren nog relatief klein waren, maar wel heel snel groeiden. Terugrekenend komen de astronomen tot de conclusie dat deze objecten zijn begonnen als objecten van honderd tot duizend zonsmassa's. Waarschijnlijk zijn ze de restanten van de eerste generatie van zware sterren in het heelal, die hun bestaan afsloten met een supernova-explosie.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
10-01-2011
Astronomen ontdekken zwart gat in jong sterrenstelsel
Vondst werpt nieuw licht op geschiedenis kosmosIn een jong en vrij nabij sterrenstelsel hebben Amerikaanse astronomen een zwart gat gevonden met tien keer de massa van onze zon, meldt de online-editie van het vakblad Nature. De vondst werpt een nieuw licht op de geschiedenis van de kosmos.
Het zwart gat bevindt zich in het kleine, onregelmatig gevormde sterrenstelsel Henize 2-10, op 30 miljoen lichtjaar van ons. Het dwergstelsel staat bekend om zijn grote stervorming. Astronomen vermoeden dat het kleine sterrenstelsel veel overeenkomsten vertoont met de eerste stelsels die de kosmos bevolkten.
Verrassing
Dat er nu een zwart gat met een dergelijke massa in zo'n dwergsterrenstelsel is gevonden, is zowat een verrassing en doet vermoeden dat zwarte gaten zich voor het sterrenstelsel vormden, zeggen de wetenschappers rond Amy Reines van de Universiteit van Virginia. In het merendeel van de grote sterrenstelsels, zoals onze Melkweg, bevinden zich in het centrum zwarte gaten met honderden keren de massa van onze zon.
Zoals het universum nu is, is er een constante ratio tussen de massa van het stelsel en het zwarte gat. Daarom denken astrofysici dat de ontwikkeling van zwarte gaten en sterrenstelsels nauw met elkaar verbonden is. Zo'n zwart gat zou aldus de "kiem" zijn waaromheen zich later de kern van een sterrenstelsel vormt. (belga/vsv)
(HLN)
[ Bericht 0% gewijzigd door ExperimentalFrentalMental op 13-01-2011 08:53:31 ]
Astronomen ontdekken zwart gat in jong sterrenstelsel
Vondst werpt nieuw licht op geschiedenis kosmosIn een jong en vrij nabij sterrenstelsel hebben Amerikaanse astronomen een zwart gat gevonden met tien keer de massa van onze zon, meldt de online-editie van het vakblad Nature. De vondst werpt een nieuw licht op de geschiedenis van de kosmos.
Het zwart gat bevindt zich in het kleine, onregelmatig gevormde sterrenstelsel Henize 2-10, op 30 miljoen lichtjaar van ons. Het dwergstelsel staat bekend om zijn grote stervorming. Astronomen vermoeden dat het kleine sterrenstelsel veel overeenkomsten vertoont met de eerste stelsels die de kosmos bevolkten.
Verrassing
Dat er nu een zwart gat met een dergelijke massa in zo'n dwergsterrenstelsel is gevonden, is zowat een verrassing en doet vermoeden dat zwarte gaten zich voor het sterrenstelsel vormden, zeggen de wetenschappers rond Amy Reines van de Universiteit van Virginia. In het merendeel van de grote sterrenstelsels, zoals onze Melkweg, bevinden zich in het centrum zwarte gaten met honderden keren de massa van onze zon.
Zoals het universum nu is, is er een constante ratio tussen de massa van het stelsel en het zwarte gat. Daarom denken astrofysici dat de ontwikkeling van zwarte gaten en sterrenstelsels nauw met elkaar verbonden is. Zo'n zwart gat zou aldus de "kiem" zijn waaromheen zich later de kern van een sterrenstelsel vormt. (belga/vsv)
(HLN)
[ Bericht 0% gewijzigd door ExperimentalFrentalMental op 13-01-2011 08:53:31 ]
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
12-01-2011
Zwaarste zwarte gat in onze kosmische omgeving 'gewogen'
Astronomen hebben de massa bepaald van het superzware zwarte gat in de kern van het relatief nabije sterrenstelsel M87. De uitkomst: 6,6 miljard zonsmassa's - iets meer dan eerdere metingen lieten zien.
De massa van het superzware zwarte gat volgt uit metingen van de snelheden waarmee sterren om het centrum van M87 draaien. Hoe groter die snelheden, des te zwaarder moet het aldaar aanwezige zwarte gat zijn.
Om de massabepaling nog nauwkeuriger te maken, is ook gekeken naar de bewegingen van sterren in de buitendelen van M87. Deze geven een indicatie van de verdeling van de donkere materie, die óók van invloed is op de snelheden waarmee sterren om het centrale zwarte gat draaien.
Het uiteindelijk doel is om, aan de hand van de massaverdeling in M87, te kunnen reconstrueren hoe dit kolossale sterrenstelsel tot stand is gekomen. Daarbij spelen zowel het superzware zwarte gat, als de sterren en de donkere materie een belangrijke rol.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Zwaarste zwarte gat in onze kosmische omgeving 'gewogen'
Astronomen hebben de massa bepaald van het superzware zwarte gat in de kern van het relatief nabije sterrenstelsel M87. De uitkomst: 6,6 miljard zonsmassa's - iets meer dan eerdere metingen lieten zien.
De massa van het superzware zwarte gat volgt uit metingen van de snelheden waarmee sterren om het centrum van M87 draaien. Hoe groter die snelheden, des te zwaarder moet het aldaar aanwezige zwarte gat zijn.
Om de massabepaling nog nauwkeuriger te maken, is ook gekeken naar de bewegingen van sterren in de buitendelen van M87. Deze geven een indicatie van de verdeling van de donkere materie, die óók van invloed is op de snelheden waarmee sterren om het centrale zwarte gat draaien.
Het uiteindelijk doel is om, aan de hand van de massaverdeling in M87, te kunnen reconstrueren hoe dit kolossale sterrenstelsel tot stand is gekomen. Daarbij spelen zowel het superzware zwarte gat, als de sterren en de donkere materie een belangrijke rol.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
12-01-2011
Dubbele zwarte gaten ontdekt in fuserende sterrenstelsels
Amerikaanse astronomen hebben in zestien sterrenstelsels die bezig zijn om samen te smelten een dubbel superzwaar zwart gat ontdekt. Deze ontdekking, gebaseerd op waarnemingen met de Keck-telescoop op Hawaï, presenteren zij vandaag tijdens de bijeenkomst van de American Astronomical Society in Seattle.
De ontdekking van een superzwaar zwart gat in de kern van een sterrenstelsel is allang geen verrassing meer: bijna elk sterrenstelsel heeft er eentje. En ook dubbele superzware zwarte gaten zijn al eerder waargenomen. Maar in deze zestien gevallen zijn de afstanden tussen de beide gaten honderd tot duizend keer kleiner dan bij de dubbele zwarte gaten die eerder zijn opgespoord. Tot nu toe waren slechts enkele van die compacte paren bekend.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Dubbele zwarte gaten ontdekt in fuserende sterrenstelsels
Amerikaanse astronomen hebben in zestien sterrenstelsels die bezig zijn om samen te smelten een dubbel superzwaar zwart gat ontdekt. Deze ontdekking, gebaseerd op waarnemingen met de Keck-telescoop op Hawaï, presenteren zij vandaag tijdens de bijeenkomst van de American Astronomical Society in Seattle.
De ontdekking van een superzwaar zwart gat in de kern van een sterrenstelsel is allang geen verrassing meer: bijna elk sterrenstelsel heeft er eentje. En ook dubbele superzware zwarte gaten zijn al eerder waargenomen. Maar in deze zestien gevallen zijn de afstanden tussen de beide gaten honderd tot duizend keer kleiner dan bij de dubbele zwarte gaten die eerder zijn opgespoord. Tot nu toe waren slechts enkele van die compacte paren bekend.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Hierbij even een post van waardering! Je bent zowat de enige die hier post wat misschien de indruk kan wekken dat het niemand iets interesseert, maar niets is minder waar. Ga vooral door 
.
.
I have the cape. I make the fucking Whoosh noise.
Op donderdag 12 juli 2012 19:56 schreef Lithia het volgende:
Ik durf hier niets over te zeggen. Bart is koning hier.
Op donderdag 12 juli 2012 19:56 schreef Lithia het volgende:
Ik durf hier niets over te zeggen. Bart is koning hier.
Thanks, I appreciatequote:Op donderdag 13 januari 2011 09:30 schreef Bart het volgende:
Hierbij even een post van waardering! Je bent zowat de enige die hier post wat misschien de indruk kan wekken dat het niemand iets interesseert, maar niets is minder waar. Ga vooral door
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Dit plaatje stond ook op Nu.nl, vond het wel interessant. Er staan wel meer van dit soort plaatjes in het topic trouwens. Is dit echt een foto, of is dit een photoshop?quote:
Heb er maar weinig verstand van, maar interessante dingen die zwarte gaten, als ik het goed begrijp soms miljarden zonmassa's in maar een klein bolletje gestopt. Kan me voorstellen dat het ingewikkeld en moeilijk te bevatten is allemaal.
Dat zou wel heel fantastisch zijn als dit een echte foto wasquote:Op donderdag 13 januari 2011 22:55 schreef Kanariegeel het volgende:
[..]
Dit plaatje stond ook op Nu.nl, vond het wel interessant. Er staan wel meer van dit soort plaatjes in het topic trouwens. Is dit echt een foto, of is dit een photoshop?
Heb er maar weinig verstand van, maar interessante dingen die zwarte gaten, als ik het goed begrijp soms miljarden zonmassa's in maar een klein bolletje gestopt. Kan me voorstellen dat het ingewikkeld en moeilijk te bevatten is allemaal.
een artist impression noemen ze dat
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
16-02-2011
Zwarte gaten mogelijk veel lichter dan gedacht
De superzware zwarte gaten in de kernen van sterrenstelsels zijn veel minder zwaar dan tot nog toe werd aangenomen. Tot deze conclusie komen astrofysici van de universiteit van Göttingen (Nature, 17 februari).
De zwarte gaten in de kernen van sterrenstelsels hebben een massa die in de honderden miljoenen zonsmassa's kan lopen. Ze worden omgeven door een zogeheten accretieschijf, waarin zich de materie ophoopt die vanuit de omgeving wordt aangetrokken. De materie in het hart van deze schijf valt met extreem hoge snelheid naar het zwarte gat.
Door het licht van 37 sterrenstelsels te analyseren, konden de Duitse wetenschappers heel nauwkeurig de omloopsnelheid van de schijfmaterie meten. En daaruit konden de massa's van de diverse zwarte gaten worden berekend. De uitkomsten zijn twee tot tien keer zo klein als eerdere schattingen, maar nog steeds groot genoeg om deze objecten 'superzwaar' te noemen.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Zwarte gaten mogelijk veel lichter dan gedacht
De superzware zwarte gaten in de kernen van sterrenstelsels zijn veel minder zwaar dan tot nog toe werd aangenomen. Tot deze conclusie komen astrofysici van de universiteit van Göttingen (Nature, 17 februari).
De zwarte gaten in de kernen van sterrenstelsels hebben een massa die in de honderden miljoenen zonsmassa's kan lopen. Ze worden omgeven door een zogeheten accretieschijf, waarin zich de materie ophoopt die vanuit de omgeving wordt aangetrokken. De materie in het hart van deze schijf valt met extreem hoge snelheid naar het zwarte gat.
Door het licht van 37 sterrenstelsels te analyseren, konden de Duitse wetenschappers heel nauwkeurig de omloopsnelheid van de schijfmaterie meten. En daaruit konden de massa's van de diverse zwarte gaten worden berekend. De uitkomsten zijn twee tot tien keer zo klein als eerdere schattingen, maar nog steeds groot genoeg om deze objecten 'superzwaar' te noemen.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
23-02-2011
Zwarte gaten werken zichzelf tegen
Amerikaanse sterrenkundigen hebben ontdekt dat het actieve sterrenstelsel Markarian 231 (Mrk 231) zo veel materie uitbraakt, dat het superzware zwarte gat in zijn kern binnenkort zal 'verhongeren'. Dat blijkt uit waarnemingen met de Gemini-telescoop op Hawaï.
Als twee sterrenstelsels met elkaar fuseren, ontwikkelt het superzware zwarte gat in de kern van het nieuwe stelsel dat daaruit ontstaat een onverzadigbare eetlust. Uit de waarnemingen van Mrk 231, ook het resultaat van zo'n galactische fusie, blijkt echter dat de toevoer van materie naar zo'n zwart gat uiteindelijk tot stilstand komt doordat het grote hoeveelheden materie de ruimte in blaast.
Dat Mrk 231 materie uitstoot was al langer bekend, maar de Gemini-waarnemingen laten voor het eerst zien hoe omvangrijk deze uitstroom is. Vanuit de kern wordt in alle richtingen gas met snelheden van 1000 kilometer per seconde de ruimte in geblazen.
Het verdrijven van het gas uit de kern leidt er niet alleen toe dat het zwarte gat uiteindelijk zelf zonder energie komt te zitten. Ook de productie van nieuwe sterren in het stelsel valt stil.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Zwarte gaten werken zichzelf tegen
Amerikaanse sterrenkundigen hebben ontdekt dat het actieve sterrenstelsel Markarian 231 (Mrk 231) zo veel materie uitbraakt, dat het superzware zwarte gat in zijn kern binnenkort zal 'verhongeren'. Dat blijkt uit waarnemingen met de Gemini-telescoop op Hawaï.
Als twee sterrenstelsels met elkaar fuseren, ontwikkelt het superzware zwarte gat in de kern van het nieuwe stelsel dat daaruit ontstaat een onverzadigbare eetlust. Uit de waarnemingen van Mrk 231, ook het resultaat van zo'n galactische fusie, blijkt echter dat de toevoer van materie naar zo'n zwart gat uiteindelijk tot stilstand komt doordat het grote hoeveelheden materie de ruimte in blaast.
Dat Mrk 231 materie uitstoot was al langer bekend, maar de Gemini-waarnemingen laten voor het eerst zien hoe omvangrijk deze uitstroom is. Vanuit de kern wordt in alle richtingen gas met snelheden van 1000 kilometer per seconde de ruimte in geblazen.
Het verdrijven van het gas uit de kern leidt er niet alleen toe dat het zwarte gat uiteindelijk zelf zonder energie komt te zitten. Ook de productie van nieuwe sterren in het stelsel valt stil.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
24-03-2011
Zwarte gaten worden tegengewerkt door magnetische velden
De Europese gammasatelliet Integral heeft extreem hete materie waargenomen die op het punt staat om in een zwart gat te verdwijnen. Of toch niet? De waarnemingen laten de mogelijkheid open dat een deel van de materie nog kan ontsnappen.
Bij een zwart gat kun je maar beter niet in de buurt komen. Op enkele honderden kilometers van zijn 'oppervlak' kolkt de ruimte van de energierijke deeltjes en straling. Normaal gesproken zijn die deeltjes slechts een duizendste seconde van hun noodlottige einde verwijderd. Maar voor sommige van hen bestaat hoop.
Dat blijkt uit de eigenschappen van gammastraling die afkomstig is van het object Cygnus X-1 - een zwart gat dat samen met een reuzenster een bizarre dubbelster vormt. De metingen van Integral, die verspreid over zeven jaar hebben plaatsgevonden, laten zien dat de omgeving van dat zwarte gat één grote kluwen van magnetische veldlijnen is. En op sommige plaatsen is het magnetische veld zó sterk dat ze de deeltjes uit de zwaartekrachtsgreep van het zwarte gat kunnen losrukken en terug de ruimte schieten.
Hoe dat wegschieten precies in zijn werk gaat, is overigens nog onduidelijk. Mogelijk dat de Integral-metingen meer duidelijkheid over dit proces kunnen geven.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Zwarte gaten worden tegengewerkt door magnetische velden
De Europese gammasatelliet Integral heeft extreem hete materie waargenomen die op het punt staat om in een zwart gat te verdwijnen. Of toch niet? De waarnemingen laten de mogelijkheid open dat een deel van de materie nog kan ontsnappen.
Bij een zwart gat kun je maar beter niet in de buurt komen. Op enkele honderden kilometers van zijn 'oppervlak' kolkt de ruimte van de energierijke deeltjes en straling. Normaal gesproken zijn die deeltjes slechts een duizendste seconde van hun noodlottige einde verwijderd. Maar voor sommige van hen bestaat hoop.
Dat blijkt uit de eigenschappen van gammastraling die afkomstig is van het object Cygnus X-1 - een zwart gat dat samen met een reuzenster een bizarre dubbelster vormt. De metingen van Integral, die verspreid over zeven jaar hebben plaatsgevonden, laten zien dat de omgeving van dat zwarte gat één grote kluwen van magnetische veldlijnen is. En op sommige plaatsen is het magnetische veld zó sterk dat ze de deeltjes uit de zwaartekrachtsgreep van het zwarte gat kunnen losrukken en terug de ruimte schieten.
Hoe dat wegschieten precies in zijn werk gaat, is overigens nog onduidelijk. Mogelijk dat de Integral-metingen meer duidelijkheid over dit proces kunnen geven.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
08-04-2011
Versmeltende zwarte gaten verorberen elke tien jaar een ster
Wanneer twee sterrenstelsels met elkaar in botsing komen en versmelten, zullen ook de superzware zwarte gaten in hun kernen uiteindelijk met elkaar fuseren. Theoretici van het Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics hebben berekend dat zo'n versmolten superzwaar monster misschien wel eens per decennium een ster kan verzwelgen.
Bij het samensmelten van de zwarte gaten worden gravitatiegolven uitgezonden - rimpelingen in de ruimtetijd die zich met de lichtsnelheid voortplanten - en uit de berekeningen volgt dat die emissie vooral in één richting plaatsvindt. Het gevolg is dat het versmolten superzware zwarte gat een reactiekracht ondervindt, en uit zijn centrale positie wordt weggestoten. Het zwarte gat komt dan in dichtbevolkte delen van het sterrenstelsel terecht die aanvankelijk geen hinder ondervonden.
Verorberde sterren kunnen vlak voordat ze opgegeten worden zo extreem heet worden dat ze evenveel energie uitstralen als een supernova-explosie, aldus theoretici Nick Stone en Avi Loeb, die hun resultaten publiceerden in Monthly Notices of the Royal Astronomical Society . Met toekomstige detectoren moet het ook mogelijk zijn om de gravitatiegolven op te vangen die geproduceerd worden bij het versmelten van de superzware zwarte gaten en bij het opschrooken van sterren.
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
Versmeltende zwarte gaten verorberen elke tien jaar een ster
Wanneer twee sterrenstelsels met elkaar in botsing komen en versmelten, zullen ook de superzware zwarte gaten in hun kernen uiteindelijk met elkaar fuseren. Theoretici van het Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics hebben berekend dat zo'n versmolten superzwaar monster misschien wel eens per decennium een ster kan verzwelgen.
Bij het samensmelten van de zwarte gaten worden gravitatiegolven uitgezonden - rimpelingen in de ruimtetijd die zich met de lichtsnelheid voortplanten - en uit de berekeningen volgt dat die emissie vooral in één richting plaatsvindt. Het gevolg is dat het versmolten superzware zwarte gat een reactiekracht ondervindt, en uit zijn centrale positie wordt weggestoten. Het zwarte gat komt dan in dichtbevolkte delen van het sterrenstelsel terecht die aanvankelijk geen hinder ondervonden.
Verorberde sterren kunnen vlak voordat ze opgegeten worden zo extreem heet worden dat ze evenveel energie uitstralen als een supernova-explosie, aldus theoretici Nick Stone en Avi Loeb, die hun resultaten publiceerden in Monthly Notices of the Royal Astronomical Society . Met toekomstige detectoren moet het ook mogelijk zijn om de gravitatiegolven op te vangen die geproduceerd worden bij het versmelten van de superzware zwarte gaten en bij het opschrooken van sterren.
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
15-06-2011
Vroegste zwarte gaten ontdekt
Een internationaal team van astronomen heeft de vroegste zwarte gaten ontdekt die ooit zijn waargenomen (Nature, 16 juni). De superzware objecten gaan schuil in de kernen van verre sterrenstelsels. Uit nadere analyse blijkt dat de groei van deze zwarte gaten gelijk op gaat met de ontwikkeling van de sterrenstelsels waar ze deel van uitmaken. Het is voor het eerst dat dit nauwe verband, dat eerder al bij nabijere stelsels was waargenomen, ook bij zulke verre, jonge stelsels is gemeten.
De superzware zwarte gaten in de kernen van sterrenstelsels zijn alleen waarneembaar als zij bezig zijn om materie uit hun omgeving op te slokken. Bij dat proces wordt deze materie dermate heet, dat zij röntgenstraling gaat uitzenden.
De nu ontdekte zwarte gaten zijn ontdekt in zwakke sterrenstelsels die eerder met de Hubble-ruimtetelescoop waren vastgelegd. Door een vijftigtal opnamen van de röntgensatelliet Chandra digitaal bij elkaar op te tellen, konden hun superzware zwarte gaten zichtbaar worden gemaakt. Chandra registreerde daarbij alleen de meest energierijke röntgenstraling, wat erop duidt dat de omgeving van de zwarte gaten rijk is aan gas en stof. Dat verklaart waarom het zoveel moeite kost om deze objecten te kunnen zien.
De verste sterrenstelsels waarbij nu superzware zwarte gaten zijn waargenomen, bevinden zich op 13 miljard lichtjaar van de aarde. Dat betekent dat ze al bestonden toen het heelal nog maar 700 miljoen jaar oud was. Volgens de astronomen betekent dit dat deze objecten ofwel bij hun ontstaan al groot en zwaar waren of een zeer snelle groei hebben doorgemaakt.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Vroegste zwarte gaten ontdekt
Een internationaal team van astronomen heeft de vroegste zwarte gaten ontdekt die ooit zijn waargenomen (Nature, 16 juni). De superzware objecten gaan schuil in de kernen van verre sterrenstelsels. Uit nadere analyse blijkt dat de groei van deze zwarte gaten gelijk op gaat met de ontwikkeling van de sterrenstelsels waar ze deel van uitmaken. Het is voor het eerst dat dit nauwe verband, dat eerder al bij nabijere stelsels was waargenomen, ook bij zulke verre, jonge stelsels is gemeten.
De superzware zwarte gaten in de kernen van sterrenstelsels zijn alleen waarneembaar als zij bezig zijn om materie uit hun omgeving op te slokken. Bij dat proces wordt deze materie dermate heet, dat zij röntgenstraling gaat uitzenden.
De nu ontdekte zwarte gaten zijn ontdekt in zwakke sterrenstelsels die eerder met de Hubble-ruimtetelescoop waren vastgelegd. Door een vijftigtal opnamen van de röntgensatelliet Chandra digitaal bij elkaar op te tellen, konden hun superzware zwarte gaten zichtbaar worden gemaakt. Chandra registreerde daarbij alleen de meest energierijke röntgenstraling, wat erop duidt dat de omgeving van de zwarte gaten rijk is aan gas en stof. Dat verklaart waarom het zoveel moeite kost om deze objecten te kunnen zien.
De verste sterrenstelsels waarbij nu superzware zwarte gaten zijn waargenomen, bevinden zich op 13 miljard lichtjaar van de aarde. Dat betekent dat ze al bestonden toen het heelal nog maar 700 miljoen jaar oud was. Volgens de astronomen betekent dit dat deze objecten ofwel bij hun ontstaan al groot en zwaar waren of een zeer snelle groei hebben doorgemaakt.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
16-06-2011
Zwart gat at ster op
De heldere uitbarsting van gammastraling die op 28 maart van dit jaar door de satelliet Swift werd opgemerkt, was wellicht de 'doodskreet' van een ster die door een superzwaar zwart gat werd verzwolgen. Tot deze conclusie komen astronomen die de resultaten van hun onderzoek van de gammaflits vrijdag in Science publiceren.
Normale gammaflitsen ontstaan als een zeer zware ster aan het eind van zijn leven op explosieve wijze afsluit. Doorgaans duurt zo'n flits, inclusief nasleep, hooguit een paar uur, maar die van 28 maart hield weken aan en bleek zich af te spelen in de kern van een sterrenstelsel op vier miljard lichtjaar van de aarde. Omdat de meeste, zo niet alle sterrenstelsels een superzwaar zwart gat in hun kern hebben, ontstond direct al het vermoeden dat de bron van de gammastraling dáár gezocht moest worden.
De meest plausibele verklaring is dat een ster door het zwarte gat aan flarden is getrokken. De stermaterie kolkt dan nog een tijd rond het zwarte gat voordat zij daarin verdwijnt, ongeveer zoals water rond het afvoerputje van een gootsteen. Volgens de astronomen is het heel bijzonder dat we getuige kunnen zijn van het einde van deze verre ster. De waargenomen röntgen- en gammastraling is namelijk voor een belangrijk deel afkomstig van twee straalstromen of jets van energierijke deeltjes die langs de rotatie-as van het zwarte gat de ruimte in worden geblazen voordat het zwarte gat de kans krijgt ze op te slokken. Het is niet meer dan toeval dat een van die jets in de richting van de aarde wijst.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Zwart gat at ster op
De heldere uitbarsting van gammastraling die op 28 maart van dit jaar door de satelliet Swift werd opgemerkt, was wellicht de 'doodskreet' van een ster die door een superzwaar zwart gat werd verzwolgen. Tot deze conclusie komen astronomen die de resultaten van hun onderzoek van de gammaflits vrijdag in Science publiceren.
Normale gammaflitsen ontstaan als een zeer zware ster aan het eind van zijn leven op explosieve wijze afsluit. Doorgaans duurt zo'n flits, inclusief nasleep, hooguit een paar uur, maar die van 28 maart hield weken aan en bleek zich af te spelen in de kern van een sterrenstelsel op vier miljard lichtjaar van de aarde. Omdat de meeste, zo niet alle sterrenstelsels een superzwaar zwart gat in hun kern hebben, ontstond direct al het vermoeden dat de bron van de gammastraling dáár gezocht moest worden.
De meest plausibele verklaring is dat een ster door het zwarte gat aan flarden is getrokken. De stermaterie kolkt dan nog een tijd rond het zwarte gat voordat zij daarin verdwijnt, ongeveer zoals water rond het afvoerputje van een gootsteen. Volgens de astronomen is het heel bijzonder dat we getuige kunnen zijn van het einde van deze verre ster. De waargenomen röntgen- en gammastraling is namelijk voor een belangrijk deel afkomstig van twee straalstromen of jets van energierijke deeltjes die langs de rotatie-as van het zwarte gat de ruimte in worden geblazen voordat het zwarte gat de kans krijgt ze op te slokken. Het is niet meer dan toeval dat een van die jets in de richting van de aarde wijst.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
13-07-2011
Zwarte gaten worden niet gevoed door galactische botsingen
Nieuw onderzoek, gebaseerd op gegevens van de Europese Very Large Telescope en XMM-Newton röntgensatelliet, heeft een verrassende conclusie opgeleverd. De meeste kolossale zwarte gaten in de kernen van sterrenstelsels zijn de afgelopen 11 miljard jaar niet geactiveerd door het samengaan van sterrenstelsels, zoals tot nu toe werd gedacht.
In het hart van de meeste, zo niet alle, grote sterrenstelsels schuilt een superzwaar zwart gat van miljoenen, soms zelfs miljarden zonsmassa's. In veel stelsels, waaronder ook ons eigen Melkwegstelsel, houdt dit centrale zwarte gat zich rustig. Maar in sommige stelsels, met name vroeg in de geschiedenis van ons heelal, doet het centrale monster zich te goed aan materiaal dat intense straling afgeeft terwijl het in het zwarte gat valt.
Een van de onopgeloste raadsels is waar het materiaal dat een slapend zwart gat activeert, en hevige uitbarstingen in de kern van zijn sterrenstelsel veroorzaakt, vandaan komt. Tot nu toe dachten veel astronomen dat de meeste van deze zogeheten actieve kernen op gang zijn gekomen door het samengaan van sterrenstelsels die elkaar dicht waren genaderd. Door zo'n fusie zou de aanwezige materie zodanig in beroering komen, dat er een toevoer van verse brandstof naar het centrale zwarte gat ontstaat. Maar zo simpel is het niet.
Een team van Europese astronomen heeft ontdekt dat actieve kernen doorgaans te vinden zijn in grote, zware sterrenstelsels die veel donkere materie bevatten. Dat is in strijd met wat theoretisch werd verwacht - als de meeste actieve kernen het gevolg zouden zijn van botsingen en samensmeltingen van sterrenstelsels, zouden ze vooral te vinden moeten zijn in sterrenstelsels van gemiddelde massa (ongeveer een biljoen zonsmassa's). Het team stelde echter vast dat de meeste actieve kernen deel uitmaken van stelsels die ongeveer twintig keer zo zwaar zijn als de waarde die door de samensmeltingstheorie wordt voorspeld.
Dat wijst erop dat actieve zwarte gaten vooral worden gevoed door processen binnen hun sterrenstelsel, zoals schijfinstabiliteiten en stellaire geboortegolven, en niet door galactische botsingen.
Toegevoegd door Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Zwarte gaten worden niet gevoed door galactische botsingen
Nieuw onderzoek, gebaseerd op gegevens van de Europese Very Large Telescope en XMM-Newton röntgensatelliet, heeft een verrassende conclusie opgeleverd. De meeste kolossale zwarte gaten in de kernen van sterrenstelsels zijn de afgelopen 11 miljard jaar niet geactiveerd door het samengaan van sterrenstelsels, zoals tot nu toe werd gedacht.
In het hart van de meeste, zo niet alle, grote sterrenstelsels schuilt een superzwaar zwart gat van miljoenen, soms zelfs miljarden zonsmassa's. In veel stelsels, waaronder ook ons eigen Melkwegstelsel, houdt dit centrale zwarte gat zich rustig. Maar in sommige stelsels, met name vroeg in de geschiedenis van ons heelal, doet het centrale monster zich te goed aan materiaal dat intense straling afgeeft terwijl het in het zwarte gat valt.
Een van de onopgeloste raadsels is waar het materiaal dat een slapend zwart gat activeert, en hevige uitbarstingen in de kern van zijn sterrenstelsel veroorzaakt, vandaan komt. Tot nu toe dachten veel astronomen dat de meeste van deze zogeheten actieve kernen op gang zijn gekomen door het samengaan van sterrenstelsels die elkaar dicht waren genaderd. Door zo'n fusie zou de aanwezige materie zodanig in beroering komen, dat er een toevoer van verse brandstof naar het centrale zwarte gat ontstaat. Maar zo simpel is het niet.
Een team van Europese astronomen heeft ontdekt dat actieve kernen doorgaans te vinden zijn in grote, zware sterrenstelsels die veel donkere materie bevatten. Dat is in strijd met wat theoretisch werd verwacht - als de meeste actieve kernen het gevolg zouden zijn van botsingen en samensmeltingen van sterrenstelsels, zouden ze vooral te vinden moeten zijn in sterrenstelsels van gemiddelde massa (ongeveer een biljoen zonsmassa's). Het team stelde echter vast dat de meeste actieve kernen deel uitmaken van stelsels die ongeveer twintig keer zo zwaar zijn als de waarde die door de samensmeltingstheorie wordt voorspeld.
Dat wijst erop dat actieve zwarte gaten vooral worden gevoed door processen binnen hun sterrenstelsel, zoals schijfinstabiliteiten en stellaire geboortegolven, en niet door galactische botsingen.
Toegevoegd door Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
27-07-2011
Gasstroom naar zwart gat waargenomen
Met de Amerikaanse röntgensatelliet Chandra is voor het eerst duidelijk in beeld gebracht hoe heet gas naar een zwart gat toe stroomt. Het onderzochte zwarte gat bevindt zich in het centrum van het grote sterrenstelsel NGC 3115, op ongeveer 32 miljoen lichtjaar van de aarde.
Gas dat naar een zwart gat toe stroomt wordt samengedrukt en daardoor heet. De onderzoekers hebben vastgesteld dat de stijging van de temperatuur van het gas rond het zwarte gat in NGC 3115 op ongeveer 700 lichtjaar van het centrum begint. Daaruit kan worden afgeleid dat het zwarte gat ongeveer twee miljard keer zo zwaar is als de zon, waarmee dit het meest nabije zwarte gat van die omvang is.
Uit de eigenschappen van het waargenomen gas blijkt dat het naar het zwarte gat toe stroomt. Merkwaardig is wel dat er vrij weinig röntgenstraling uit de omgeving van het superzware zwarte gat komt, terwijl de gasaanvoer aanzienlijk is (ongeveer twee zonsmassa's per eeuw). Of dat betekent dat niet al het gas dat naar het zwarte gat toe stroomt ook daarin eindigt, is nog onduidelijk.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Gasstroom naar zwart gat waargenomen
Met de Amerikaanse röntgensatelliet Chandra is voor het eerst duidelijk in beeld gebracht hoe heet gas naar een zwart gat toe stroomt. Het onderzochte zwarte gat bevindt zich in het centrum van het grote sterrenstelsel NGC 3115, op ongeveer 32 miljoen lichtjaar van de aarde.
Gas dat naar een zwart gat toe stroomt wordt samengedrukt en daardoor heet. De onderzoekers hebben vastgesteld dat de stijging van de temperatuur van het gas rond het zwarte gat in NGC 3115 op ongeveer 700 lichtjaar van het centrum begint. Daaruit kan worden afgeleid dat het zwarte gat ongeveer twee miljard keer zo zwaar is als de zon, waarmee dit het meest nabije zwarte gat van die omvang is.
Uit de eigenschappen van het waargenomen gas blijkt dat het naar het zwarte gat toe stroomt. Merkwaardig is wel dat er vrij weinig röntgenstraling uit de omgeving van het superzware zwarte gat komt, terwijl de gasaanvoer aanzienlijk is (ongeveer twee zonsmassa's per eeuw). Of dat betekent dat niet al het gas dat naar het zwarte gat toe stroomt ook daarin eindigt, is nog onduidelijk.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
11-08-2011
Lekt er toch informatie uit zwarte gaten?
Volgens twee natuurkundigen van de Universiteit van York zijn zwarte gaten nét iets minder zwart dan gedacht. In tegenstelling tot wat algemeen wordt aangenomen, zou er volgens Samuel Braunstein en Manas Patra toch informatie uit een zwart gat kunnen ontsnappen.
In een artikel in Physical Review Letters zetten de twee natuurkundigen hun ideeën uiteen, met de kanttekening dat er nog veel onzekerheid bestaat over de interpretatie van de theoretische resultaten. Het werk van Braunstein en Patra doet vermoeden dat ruimte, tijd en zelfs zwaartekracht geen fundamentele eigenschappen van de natuur zijn, maar zogeheten 'emergente' eigenschappen, die zich pas op basis van onderliggende verschijnselen en processen beginnen te manifesteren.
Kwantuminformatietheorie zou de beste kandidaat zijn voor een emergente theorie van de zwaartekracht, aldus de twee wetenschappers.
Eerder kwam ook de Amsterdamse hoogleraar en Spinozaprijswinnaar Erik Verlinde al met de suggestie dat zwaartekracht een emergente eigenschap van de natuur is.
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
Lekt er toch informatie uit zwarte gaten?
Volgens twee natuurkundigen van de Universiteit van York zijn zwarte gaten nét iets minder zwart dan gedacht. In tegenstelling tot wat algemeen wordt aangenomen, zou er volgens Samuel Braunstein en Manas Patra toch informatie uit een zwart gat kunnen ontsnappen.
In een artikel in Physical Review Letters zetten de twee natuurkundigen hun ideeën uiteen, met de kanttekening dat er nog veel onzekerheid bestaat over de interpretatie van de theoretische resultaten. Het werk van Braunstein en Patra doet vermoeden dat ruimte, tijd en zelfs zwaartekracht geen fundamentele eigenschappen van de natuur zijn, maar zogeheten 'emergente' eigenschappen, die zich pas op basis van onderliggende verschijnselen en processen beginnen te manifesteren.
Kwantuminformatietheorie zou de beste kandidaat zijn voor een emergente theorie van de zwaartekracht, aldus de twee wetenschappers.
Eerder kwam ook de Amsterdamse hoogleraar en Spinozaprijswinnaar Erik Verlinde al met de suggestie dat zwaartekracht een emergente eigenschap van de natuur is.
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Ik post hier voor het eerst. Ik heb geen idee of dit al eerder genoemd is.
Maar ze zeggen toch altijd dat licht niet kan ontsnappen uit een zwart gat?
Dus dat zou betekenen dat op het moment net voordat dat een zwart gat ontstaat licht zich heel langzaam voortbeweegt? en kunnen we dat licht niet ergens waarnemen?
Ik ben hier wel echt een noob in dus waarschijnlijk heb ik het helemaal fout. Maar zou t wel leuk vinden als iemand mij dat kan uitleggen
Maar ze zeggen toch altijd dat licht niet kan ontsnappen uit een zwart gat?
Dus dat zou betekenen dat op het moment net voordat dat een zwart gat ontstaat licht zich heel langzaam voortbeweegt? en kunnen we dat licht niet ergens waarnemen?
Ik ben hier wel echt een noob in dus waarschijnlijk heb ik het helemaal fout. Maar zou t wel leuk vinden als iemand mij dat kan uitleggen
Waar leid je uit af dat licht zich langzaam voortbeweegt net voordat een zwart gat ontstaat?quote:Op zondag 14 augustus 2011 19:29 schreef hmkay het volgende:
Ik post hier voor het eerst. Ik heb geen idee of dit al eerder genoemd is.
Maar ze zeggen toch altijd dat licht niet kan ontsnappen uit een zwart gat?
Dus dat zou betekenen dat op het moment net voordat dat een zwart gat ontstaat licht zich heel langzaam voortbeweegt? en kunnen we dat licht niet ergens waarnemen?
Ik ben hier wel echt een noob in dus waarschijnlijk heb ik het helemaal fout. Maar zou t wel leuk vinden als iemand mij dat kan uitleggen
Lichtsnelheid is gewoon constant maar het kan niet ontsnappen aan de zwaartekracht van een zwart gat.
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
31-08-2011
Röntgensatelliet ontdekt dubbel zwart gat
In de kern van het spiraalstelsel NGC 3393 draaien twee superzware zwarte gaten om elkaar. Dat blijkt uit opnamen die met de NASA-röntgensatelliet Chandra zijn gemaakt. Met een afstand van 160 miljoen lichtjaar is dit het meest nabije voorbeeld van zo'n dubbel zwart gat (Nature, 1 september).
Waarschijnlijk hebben de beide zwarte gaten vroeger deel uitgemaakt van twee afzonderlijke sterrenstelsels. Deze zouden minstens een miljard jaar geleden met elkaar in botsing zijn gekomen en tot één stelsel zijn samengesmolten. Hun zwarte gaten, die elk zeker een miljoen zonsmassa's zwaar zijn, cirkelen nu nog op een onderlinge afstand van 490 lichtjaar om elkaar.
Dat zich in de kern van NGC 3393 twee superzware zwarte gaten bevinden, kwam als een verrassing. De aanwezigheid van één zo'n zwart gat werd al wel verwacht, omdat de kern van het stelsel een heldere bron van röntgenstraling is. Deze straling is afkomstig van materie die naar een zwart gat toe stroomt.
Aan NGC 3393 zelf is echter niet te zien dat het stelsel bij een botsing betrokken is geweest. Andere stelsels met een dubbel zwart gat in hun kern vertonen duidelijke vervormingen. Dat kan erop wijzen dat NGC 3393 het resultaat is van een botsing tussen een groot en een veel kleiner stelsel. In dat geval is de kans groot dat het ene zwarte gat in zijn kern veel groter is dan het andere, en dat de twee zwarte gaten binnen een miljard jaar met elkaar zullen fuseren.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Röntgensatelliet ontdekt dubbel zwart gat
In de kern van het spiraalstelsel NGC 3393 draaien twee superzware zwarte gaten om elkaar. Dat blijkt uit opnamen die met de NASA-röntgensatelliet Chandra zijn gemaakt. Met een afstand van 160 miljoen lichtjaar is dit het meest nabije voorbeeld van zo'n dubbel zwart gat (Nature, 1 september).
Waarschijnlijk hebben de beide zwarte gaten vroeger deel uitgemaakt van twee afzonderlijke sterrenstelsels. Deze zouden minstens een miljard jaar geleden met elkaar in botsing zijn gekomen en tot één stelsel zijn samengesmolten. Hun zwarte gaten, die elk zeker een miljoen zonsmassa's zwaar zijn, cirkelen nu nog op een onderlinge afstand van 490 lichtjaar om elkaar.
Dat zich in de kern van NGC 3393 twee superzware zwarte gaten bevinden, kwam als een verrassing. De aanwezigheid van één zo'n zwart gat werd al wel verwacht, omdat de kern van het stelsel een heldere bron van röntgenstraling is. Deze straling is afkomstig van materie die naar een zwart gat toe stroomt.
Aan NGC 3393 zelf is echter niet te zien dat het stelsel bij een botsing betrokken is geweest. Andere stelsels met een dubbel zwart gat in hun kern vertonen duidelijke vervormingen. Dat kan erop wijzen dat NGC 3393 het resultaat is van een botsing tussen een groot en een veel kleiner stelsel. In dat geval is de kans groot dat het ene zwarte gat in zijn kern veel groter is dan het andere, en dat de twee zwarte gaten binnen een miljard jaar met elkaar zullen fuseren.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
08-09-2011
Positie superzwaar zwart gat bepaald
Japanse radioastronomen hebben met ongekende precisie de positie bepaald van het superzware zwarte gat in de kern van het grote sterrenstelsel M87. Daaruit blijkt dat het helderste deel van de 'jet' van materie die deze kern uitstoot dichter bij het zwarte gat ligt dan tot nu toe werd gedacht (Nature, 8 september).
De meeste sterrenstelsels hebben een zwart gat in hun kern dat honderden miljoenen of, zoals bij M87, zelfs miljarden zonsmassa's zwaar is. Hoewel zwarte gaten bekend staan als kosmische veelvraten die alles wat in hun buurt komt opslokken, zijn het nogal slordige eters. De materie die zij aantrekken verzamelt zich in eerste instantie in een schijf rond het zwarte gat. Een deel van de materie van deze 'accretieschijf' verdwijnt uiteindelijk in het zwarte gat, de rest wordt weer terug de ruimte in geblazen in de vorm van twee bundels van snelle deeltjes: de jets.
Volgens een veel gebruikt model wordt het jetmateriaal uit de schijf opgetild door het sterke magnetische veld in de buurt van het zwarte gat. Het opgetilde materiaal wordt vervolgens door schokgolven of een ander mechanisme tot grote snelheden versneld. Observationele bewijzen voor dit model ontbraken echter.
Met behulp van de Very Long Baseline Array (VLBA), een groot netwerk van radiotelescopen, hebben de astronomen nu ontdekt dat het helderste deel van de jet op minder dan 0,02 lichtjaar van het zwarte gat ligt. Dat is een veel kleinere afstand dan bestaande modellen voorspellen.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Positie superzwaar zwart gat bepaald
Japanse radioastronomen hebben met ongekende precisie de positie bepaald van het superzware zwarte gat in de kern van het grote sterrenstelsel M87. Daaruit blijkt dat het helderste deel van de 'jet' van materie die deze kern uitstoot dichter bij het zwarte gat ligt dan tot nu toe werd gedacht (Nature, 8 september).
De meeste sterrenstelsels hebben een zwart gat in hun kern dat honderden miljoenen of, zoals bij M87, zelfs miljarden zonsmassa's zwaar is. Hoewel zwarte gaten bekend staan als kosmische veelvraten die alles wat in hun buurt komt opslokken, zijn het nogal slordige eters. De materie die zij aantrekken verzamelt zich in eerste instantie in een schijf rond het zwarte gat. Een deel van de materie van deze 'accretieschijf' verdwijnt uiteindelijk in het zwarte gat, de rest wordt weer terug de ruimte in geblazen in de vorm van twee bundels van snelle deeltjes: de jets.
Volgens een veel gebruikt model wordt het jetmateriaal uit de schijf opgetild door het sterke magnetische veld in de buurt van het zwarte gat. Het opgetilde materiaal wordt vervolgens door schokgolven of een ander mechanisme tot grote snelheden versneld. Observationele bewijzen voor dit model ontbraken echter.
Met behulp van de Very Long Baseline Array (VLBA), een groot netwerk van radiotelescopen, hebben de astronomen nu ontdekt dat het helderste deel van de jet op minder dan 0,02 lichtjaar van het zwarte gat ligt. Dat is een veel kleinere afstand dan bestaande modellen voorspellen.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Hoe verklaar je dan dat een waarnemer buiten het zwarte gat een lichtstraal nooit voorbij de waarnemershorizon ziet gaan?quote:
[..]
Waar leid je uit af dat licht zich langzaam voortbeweegt net voordat een zwart gat ontstaat?
Lichtsnelheid is gewoon constant maar het kan niet ontsnappen aan de zwaartekracht van een zwart gat.
Je stellling
is in de algemene relativiteitstheorie een stuk subtieler, omdat je daar snelheden in veel gevallen niet meer globaal over je ruimtetijd kan definiëren; "snelheid" is een coordinaatafhankelijk concept. De lichtsnelheid is in de ART alleen "locaal constant". Mag jij bedenken of de lichtsnelheid ook constant is voor een versnelde waarnemerquote:Lichtsnelheid is gewoon constant
Zie ook deze site van Baez.
[ Bericht 16% gewijzigd door Haushofer op 13-09-2011 10:25:54 ]
-
Een buitenstaander ziet een zwart gat nooit "volledig ontstaan", omdat de instorting van de ster op een gegeven moment voor zo'n buitenstaander steeds langzamer lijkt te gaanquote:
Ik post hier voor het eerst. Ik heb geen idee of dit al eerder genoemd is.
Maar ze zeggen toch altijd dat licht niet kan ontsnappen uit een zwart gat?
Dus dat zou betekenen dat op het moment net voordat dat een zwart gat ontstaat licht zich heel langzaam voortbeweegt? en kunnen we dat licht niet ergens waarnemen?
Ik ben hier wel echt een noob in dus waarschijnlijk heb ik het helemaal fout. Maar zou t wel leuk vinden als iemand mij dat kan uitleggen
Zulk licht, "net voor het ontstaan", zal vast ergens te vinden zijn, maar hoeveel bruikbare informatie daar uit te halen is zou ik niet weten.
Welkom, trouwens
-
19-09-2011
Mini zwarte gaatjes doen sterren trillen
Wat gebeurt er als er een mini zwart gat door een ster beweegt? Shravan Hanasoge van de Princeton-universiteit en Michael Kesden van New York University hebben dat berekend met behulp van computermodellen. Dankzij de zwaartekracht van het piepkleine zwarte gaatje ontstaan er karakteristieke trillingen aan het oppervlak van de ster. Die zouden in principe vanaf de aarde waarneembaar moeten zijn, aldus de twee onderzoekers in een artikel in Physical Review Letters .
Volgens sommige kosmologische theorieën zouden er in de allereerste levensmomenten van het heelal microscopische zwarte gaatjes kunnen zijn ontstaan, met de afmetingen van elementaire deeltjes maar met de massa van planetoïden. Het is zelfs denkbaar dat op z'n minst een deel van de mysterieuze donkere materie in het heelal uit dit soort oer-zwarte gaatjes bestaat. Volgens Hanasoge en Kesden zou het ongeveer tienduizend keer per jaar moeten voorkomen dat zo'n mini zwart gat in 'botsing' komt met een van de sterren in het Melkwegstelsel.
Uit de modelberekeningen volgt dat de ster daarbij niet wordt opgeslokt, zoals bij een groter zwart gat het geval zou zijn. In plaats daarvan beweegt het microscopische zwarte gaatje met hoge snelheid dwars door de ster heen, en ontstaat er in het inwendige en aan het oppervlak van de ster een karakteristiek patroon van golven en trillingen, als gevolg van de zwaartekracht van het zwarte gaatje.
Sterrenkundigen slagen er steeds beter in om precisiewaarnemingen te doen aan de trillingen van andere sterren. Via die techniek van de asteroseismologie moet het in principe mogelijk zijn om de voorspelde patronen te detecteren en te herkennen.
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
Mini zwarte gaatjes doen sterren trillen
Wat gebeurt er als er een mini zwart gat door een ster beweegt? Shravan Hanasoge van de Princeton-universiteit en Michael Kesden van New York University hebben dat berekend met behulp van computermodellen. Dankzij de zwaartekracht van het piepkleine zwarte gaatje ontstaan er karakteristieke trillingen aan het oppervlak van de ster. Die zouden in principe vanaf de aarde waarneembaar moeten zijn, aldus de twee onderzoekers in een artikel in Physical Review Letters .
Volgens sommige kosmologische theorieën zouden er in de allereerste levensmomenten van het heelal microscopische zwarte gaatjes kunnen zijn ontstaan, met de afmetingen van elementaire deeltjes maar met de massa van planetoïden. Het is zelfs denkbaar dat op z'n minst een deel van de mysterieuze donkere materie in het heelal uit dit soort oer-zwarte gaatjes bestaat. Volgens Hanasoge en Kesden zou het ongeveer tienduizend keer per jaar moeten voorkomen dat zo'n mini zwart gat in 'botsing' komt met een van de sterren in het Melkwegstelsel.
Uit de modelberekeningen volgt dat de ster daarbij niet wordt opgeslokt, zoals bij een groter zwart gat het geval zou zijn. In plaats daarvan beweegt het microscopische zwarte gaatje met hoge snelheid dwars door de ster heen, en ontstaat er in het inwendige en aan het oppervlak van de ster een karakteristiek patroon van golven en trillingen, als gevolg van de zwaartekracht van het zwarte gaatje.
Sterrenkundigen slagen er steeds beter in om precisiewaarnemingen te doen aan de trillingen van andere sterren. Via die techniek van de asteroseismologie moet het in principe mogelijk zijn om de voorspelde patronen te detecteren en te herkennen.
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
quote:
[..]
Hoe verklaar je dan dat een waarnemer buiten het zwarte gat een lichtstraal nooit voorbij de waarnemershorizon ziet gaan?
-
quote:
Heb ik die vraag niet beantwoord?
Ik zal je link eens doornemen vanavond, is een flinke lap tekst.
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
20-09-2011
WISE-telescoop ziet de flikkerende jet van een zwart gat
Astronomen, onder wie Sera Markoff en Dave Russell van de Universiteit van Amsterdam, hebben met behulp van NASA's infraroodtelescoop WISE het herhaaldelijk opvlammen van de jet (straalstroom) van een zwart gat gezien. Het gaat om plotselinge, willekeurige flitsen, waarbij de jet in een paar uur tijd drie keer zo helder wordt. Het onderzoeksresultaat wordt vandaag gepubliceerd in Astrophysical Journal Letters .
Zwart gat GX 339-4 was al bekend. Het staat op meer dan 20.000 lichtjaar afstand in de buurt van het centrum van de Melkweg en heeft een massa van zeker zes keer die van de zon. De sterrenkundigen konden met de infraroodcamera van WISE voor het eerst inzoomen op de binnenste regionen van de basis van de jet (de snelle straalvormige gasstroom die uit het zwarte gat komt en hoogenergetische straling het heelal in slingert).
De resultaten verrasten de astronomen. Ze zagen grote en onregelmatige veranderingen in de activiteit van de jet, variërend van 11 seconden tot een paar uur. Nooit eerder is dit met zo'n grote precisie vastgelegd. De astronomen deden ook de beste metingen tot nu toe aan het magnetisch veld van een zwart gat, dat 30.000 keer zo sterk is als dat van de aarde. Dat sterke magneetveld zorgt ervoor dat de stroom van materie versneld wordt en in een nauwe straalstroom het heelal wordt ingeblazen.
(allesoversterrenkunde)
WISE-telescoop ziet de flikkerende jet van een zwart gat
Astronomen, onder wie Sera Markoff en Dave Russell van de Universiteit van Amsterdam, hebben met behulp van NASA's infraroodtelescoop WISE het herhaaldelijk opvlammen van de jet (straalstroom) van een zwart gat gezien. Het gaat om plotselinge, willekeurige flitsen, waarbij de jet in een paar uur tijd drie keer zo helder wordt. Het onderzoeksresultaat wordt vandaag gepubliceerd in Astrophysical Journal Letters .
Zwart gat GX 339-4 was al bekend. Het staat op meer dan 20.000 lichtjaar afstand in de buurt van het centrum van de Melkweg en heeft een massa van zeker zes keer die van de zon. De sterrenkundigen konden met de infraroodcamera van WISE voor het eerst inzoomen op de binnenste regionen van de basis van de jet (de snelle straalvormige gasstroom die uit het zwarte gat komt en hoogenergetische straling het heelal in slingert).
De resultaten verrasten de astronomen. Ze zagen grote en onregelmatige veranderingen in de activiteit van de jet, variërend van 11 seconden tot een paar uur. Nooit eerder is dit met zo'n grote precisie vastgelegd. De astronomen deden ook de beste metingen tot nu toe aan het magnetisch veld van een zwart gat, dat 30.000 keer zo sterk is als dat van de aarde. Dat sterke magneetveld zorgt ervoor dat de stroom van materie versneld wordt en in een nauwe straalstroom het heelal wordt ingeblazen.
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Zover ik kan zien, niet.quote:
[..]
Heb ik die vraag niet beantwoord?
Ik zal je link eens doornemen vanavond, is een flinke lap tekst.
Je stelt dat "de lichtsnelheid gewoon constant is", waarmee je lijkt te impliceren dat elke waarnemer exact dezelfde lichtsnelheid meet. Dat zou betekenen dat een waarnemer buiten een zwart gat zou moeten zien dat een lichtstraal netjes een zwart gat binnenvalt, toch?
Snelheid is een coordinaatafhankelijk begrip; je deelt een afstand door een tijd, en die twee dingen hangen af van je coordinaten (oftewel: van de waarnemer). Een versnellende waarnemer zal niet dezelfde lichtsnelheid meten als een inertiaalwaarnemer, en een waarnemer in een zwaartekrachtsveld zal alleen "lokaal" (dus "binnen een beperkte ruimtetijdregio om hem/haar heen) meten dat de lichtsnelheid constant is. Dat is ook het idee van het equivalentiebeginsel, dat je lokaal altijd de speciale relativiteitstheorie (waarin je natuurlijk prima versnellingen kunt doorrekenen) kunt gebruiken.
-
Zou het niet zo kunnen zijn dat een zwart gat hol is?
Alle invallende materie wordt tot staan gebracht in de waarnemershorizon omdat hier de tijd tot stilstand gekomen is.
Een zwart gat bestaat dan uit een bolschil waarin alle materie geconcentreerd is, een leuke bijzonderheid zou dan zijn dat er binnen de bolschil geen gravitatie heerst.
Alle invallende materie wordt tot staan gebracht in de waarnemershorizon omdat hier de tijd tot stilstand gekomen is.
Een zwart gat bestaat dan uit een bolschil waarin alle materie geconcentreerd is, een leuke bijzonderheid zou dan zijn dat er binnen de bolschil geen gravitatie heerst.
|
|
