03-07-2018
Moleculaire zuurstof in atmosfeer komeet 67P niet afkomstig van oppervlakKomeet 67P/Chruyumov-Gerasimenko, gefotografeerd door de Europese ruimtesonde Rosetta. (ESA)
Wetenschappers hebben ontdekt dat de moleculaire zuurstof rond een komeet niet op zijn oppervlak wordt geproduceerd, maar wellicht uit zijn inwendige afkomstig is. Dat wordt afgeleid uit gegevens die in de periode 2014-2016 zijn verzameld door de Europese ruimtesonde Rosetta, toen deze om de komeet 67P/Churyumov-Gerasimenko cirkelde (Nature Communications, 3 juli).
Wanneer een komeet dicht genoeg in de buurt van de zon komt, kan het ijs op zijn oppervlak gaan sublimeren – van vaste stof overgaan in gas. Er ontstaat dan een ijle atmosfeer die coma wordt genoemd.
Uit gegevens die met instrumenten van Rosetta zijn verkregen blijkt dat de coma van komeet 67P niet alleen water, koolstofmonoxide en koolstofdioxide bevatte, maar ook moleculair zuurstof. Dit laatste gas was nog nooit eerder waargenomen bij een komeet.
Aanvankelijk gingen Rosetta-wetenschappers ervan uit dat de zuurstof waarschijnlijk afkomstig was uit het vaste deel van de komeet – de kern. Dat zou dan betekenen dat de komeet dit gas al tijdens zijn vorming, 4,6 miljard jaar geleden, had meegekregen.
Een groep wetenschappers van buitenaf kwam echter met de suggestie dat moleculaire zuurstof ook kon ontstaan bij reacties tussen ionen (elektrisch geladen moleculen) op het oppervlak van de komeet. Een nieuwe analyse heeft nu echter laten zien dat dit mechanisme niet voldoende moleculaire zuurstof oplevert om de waargenomen hoeveelheid te verklaren.
De Rosetta-wetenschappers blijven dan ook bij hun oorspronkelijke conclusie: de moleculaire zuurstof in de komeet is hoogstwaarschijnlijk zo oud als het zonnestelsel. Dat is overigens ook in overeenstemming met recente theorieën die aangeven dat moleculaire zuurstof zich kan vormen in de donkere wolken van gas en stof waaruit sterren en planeten ontstaan. (EE
(allesoversterrenkunde)