[Elektra schakelingen] De schema's!

Hallo mede-klussers,

Op verzoek van anderen plaats ik nogmaals in dit topic de schema's die horen bij de (meest) gebruikte elektrotechnische schakelingen om en rond het huis .

Enkele opmerkingen bij het lezen van de schema's :

1. Alle schakelingen zijn getekend in "rust" stand. In deze stand brand de lamp(en) niet.
2. De draadkleuren zijn vermeld als afkortingen.

BR = Afkorting voor de kleur bruin, dat is de STROOMVOERENDE draad; normaal uitgevoerd als 2,5 mm
ZW = Afkorting voor de kleur zwart deze draden noem je de schakeldraden.
Deze draden zijn zwart van kleur en normaal gesproken uitgevoerd als 1,5 mm.
BL = Afkorting voor de kleur blauw, dit is de STROOMAFVOERENDE draad; normaal uitgevoerd als 2,5 mm².
PE = (Protection Earth) Afkorting voor de aarde draad; de kleur hiervan is groen geel; normaal uitgevoerd als 2,5 mm².

3. Normaal gesproken word naar een lamp ook een aarde draad getrokken van 2,5 mm; deze moet je ook verplicht aansluiten als het een lamp is met metalen onderdelen. Dit staat niet vermeld op de tekeningen.

4. Maximaal mogen er 5 draden door één 5/8 buis

5.[/[b] Maximaal 1 groep door één buis.

[b]6. Meerdere lichtschakelingen mogen dus door één buis mits het maximaal aantal draden door een buis niet overschreden wordt en de schakelingen allemaal tot dezelfde groep behoren.

[DING, DONG]
[Dienstmededeling]

*** SCHAKEL ALTIJD DE STROOM AF BIJ HET WERKEN AAN EEN ELECTRISCHE INSTALLATIE ! ***
1.Verwijder altijd de zekering uit de meterkast en/of plak de groepsautomaat met een plakbandje af.
2. Verteld je medebewoners in het pand waar je bent dat je werkt aan de electrische installatie en/of hang even een mededeling op in de meterkast.

[/EINDE DIENSTMEDELING]

1. Onder de naam van elke schakeling staat het doel van de schakeling en daar wordt grofweg verklaard wanneer je deze schakeling toepast.
2. Daaronder wordt vermeld het woord "schakeling" daar wordt verklaard hoe de schakeling werkt; iedereen met een beetje logica moet aan de hand van die informatie de schakeling moeten kunnen maken.

1. Enkelpolige schakeling - ES


Doel van de schakeling : Het schakelen van een lamp of een lampengroep vanaf één plaats.
Bijvoorbeeld : Toiletten, badkamers, ruimten die maar via één deur betreden kan worden.

Schakeling : De bllauwe nuldraad gaat naar de lamp en wordt aangesloten op het zijcontact van de fitting. De bruine fasedraad gaat vanuit de las- of trekdoos naar de schakelaar. Lamp en schakelaar zijn onderling verbonden door een zwarte lampendraad.

2. Dubbelpolige schakeling - DS


Doel van de schakeling :[/b[ Het schakelen van een lamp of eventueel een lampengroep dubbelpolig met een dubbelpolige schakelaar (DS) in- en uitschakelen.

[b]Schakeling : Zowel de blauwe nuldraad als de bruine fasedraad gaan naar de schakelaar. De beide draden die van de schakelaar naar de lamp gaan mogen een zwarte kleur hebben. Het wordt aangeraden om de draad die met de blauwe nuldraad is doorverbonden eveneens blauw te nemen.

3. Enkelpolige schakelaar met wandcontactdoos


Doel van de schakeling : Een lamp of eventueel een lampengroep met een enkelpolige schakelaar in en uitschakelen. De enkelpolige schakelaar bestaat uit een combinatie van schakelaar en wandcontactdoos.

Schakeling : Omdat de schakeling voorzien is van een wandcontactdoos dient er ook een blauwe draad te worden gevoerd naar de combinatie schakelaar/wandcontactdoos. De bruine draad is op de combinatie al doorverbonden van schakelaar naar wandcontactdoos.

4. Enkelpolige schakelaar met controle lampje


Doel van de schakeling : Een controlelampje bij of in de schakelaar kan worden gebruikt om aan te geven of een lampje brandt of niet. Meestal wordt voor het controlelampje een rood neonlampje gebruikt, dat in de wip van de schakelaar is ingebouwd.

Schakeling : Uit de schakeling blijkt dat de neonlamp brandt als de gloeilamp brandt. Omdat de schakelaar is voorzien van de neonlamp dient er ook een blauwe draad te worden gevoerd naar de schakelaar.

5. Serie schakelaar


Doel van de schakeling : Het doel van de schakeling is om twee lampen of eventueel lampengroepen naar behoefte elk afzonderlijk of tezamen in of uit te schakelen.

Schakeling : De blauwe nuldraad gaat naar beide lampen. De bruine fasedraad gaat naar de serieschakelaar (SS). De lampen zijn doormiddel van twee zwarte lampendraden met de beide helften van de serieschakelaar SS verbonden.

6. Normale wisselschakeling


Doel van de schakeling : Een lamp of eventueel een lampengroep vanaf twee verschillende plaatsen in of uit schakelen met behulp van twee wisselschakelaars.

Schakeling : De bruine fasedraad gaat naar de dichtstbij gelegen wisselschakelaar en wordt op de daarvoor bestemde klem gemonteerd (P contact). De blauwe nuldraad gaat naar de lamp.
Een zwarte draad loopt van de lamp naar de andere wisselschakelaar en wordt daar op de de daarvoor bestemde klem gemonteerd (P contact). Twee zwarte wisseldraden verbinden de op elke schakelaar overblijvende twee klemmen. De wisselschakeling wordt veel bij de verlichting van overlopen, trappen, gangen en slaapkamers gebruikt.

7. Wisselschakeling met omloopdraad (Amerikaanse / Vereenvoudigde wisselschakeling))


Doel van de schakeling : Een lamp of eventueel een lampengroep vanaf twee verschillende plaatsen in of uit schakelen met behulp van twee wisselschakelaars. Zodanig dat met zo min mogelijk draden er een mogelijk blijft om een wandcontactdoos erbij te plaatsen.

Schakeling : De schakeling wijkt af van de vorige wisselschakeling.
Hier is het eenvoudiger een zogeheten omloopdraad een wandcontactdoos aan te sluiten. De blauwe nuldraad gaat naar de lamp en kan vanaf daar doorlopen naar een wandcontactdoos. De bruine fasedraad komt op beide wisselschakelaars op een klem waarop normaal een zwarte wisseldraad wordt gemonteerd. De bruine fasedraad kan dan doorlopen naar de wandcontactdoos. De klemmen WS1 en WS2 die men normaal respectievelijk de bruine fasedraad en de lampendraad (de P-contacten) verbindt je nu door een zwarte draad met elkaar. De overblijvende klemmen zijn nu met elkaar en met de lamp verbonden.

De installatietekening laat zien dat in geen van de leidingdelen uit meer dan vier draden bestaat. Zou bij de vorige wisselschakeling ook een wandcontactdoos zijn aangesloten dan zijn vijf draden onvermijdelijk. Dit kan heel lastig zijn bij de aanleg.

8. "Verkeerde" wisselschakeling (Franse wisselschakeling


Doel van de schakeling : Een lamp of eventueel een lampengroep vanaf twee verschillende plaatsen in of uit schakelen met behulp van twee wisselschakelaars.

Schakeling : De blauwe nuldraad en de bruine fasendraad monteerd men op beide schakelaars WS1 en WS2. De lamp neemt men op in de wisseldraad, die beide schakelaars met elkaar verbind.

DE TOEPASSING VAN DEZE WISSELSCHAKELING IS IN EEN HUIS(LAAGSPANNING) INSTALLATIE NIET TOEGESTAAN ! Omdat bij de toepassing van een normale schroeffitting de fase draad afwisselend op het zijcontact en het bodemcontact wordt aangesloten. Spanning op het zijcontact geeft een risico van aanrakingsgevaar. Hij staat hier dus puur als waarschuwing

9. "Verkeerde" wisselschakeling (Franse wisselschakeling


Doel van de schakeling : Naar behoefte een lamp of eventueel lampengroepen in of uit schakelen vanuit drie of meer verschillende punten.

Schakeling : Zoals uit de schakeling blijkt maakt je hierbij gebruik van twee wisselschakelaars en één kruisschakelaar. De blauwe nul draad gaat naar de lamp. De bruine fase draad gaat naar de dichtsbij gelegen wisselschakelaar WS1. Een zwarte lampendraad verbindt de lamp met de andere wisselschakelaar.

Zowel WS1 als WS2 zijn door middel van twee zwarte wisseldraden met de kruis schakelaar KS verbonden. De kruisschakeling wordt toegepast in trappenhuizen, lange gangen en zeer grote kamers of zalen. Tussen de dozen "a" en "b" kan in principe een willekeurig aantal kruisschakelaars worden toegevoegd. Zij worden op dezelfde wijze geschakeld als de reeds getekende kruisschakelingen, dus in beide schakeldraden opgenomen.

10. Hotel schakeling


Doel van de schakeling : Twee verschillende lampen op twee verschillende plaatsen aan of uitschakelen. De beide lampen branden nooit tegelijk. De keus tussen beide lampen kan met een schakelaar op een derde plaats worden gemaakt.

Schakeling : Een wisselschakelaar WS1 wordt bijvoorbeeld bij de deur gemonteerd. Een wisseltrekschakelaar WS2 komt bijvoorbeeld boven het bed te hangen. Een wisselschakelaar WS3 plaatst men nabij de wastafel.

Bij het betreden van de kamer schakelt men met de schakelaar WS1 de eerste lamp in. Met behulp van trekschakelaar WS2 is de lamp vanuit het bed te bedienen. Wens je gebruik te maken van de wastafel dan moet je de schakelaar WS3 om zetten. De eerste lamp wordt dan uitgeschakeld en de tweede lamp ingeschakeld.
Zoals uit de schakeling blijkt gaat de bruine fase draad direct naar wisselschakelaar WS1. De blauwe nuldraad loopt naar beide lampen.
WS1 en WS2 zijn door twee zwarte wisseldraden met elkaar verbonden en een zwarte wisseldraad verbindt WS2 met WS3. Tenslotte loopt van elke lamp een lampendraad naar de schakelaar WS3.

Deze schakeling wordt ook wel slaapkamerschakeling genoemd. En is dus niet dezelfde schakeling als een wisselsschakeling :x

ING DONG*
DIENSTMEDEDELING

Einde van het topic
Vragen ? Klachten ? Opmerkingen ? Laat het horen !
Typefouten ondervoorbehoud

EINDE DIENSTMEDEDELING

Edit: Dit topic is een vervolg van Electra schakelingen; de schema's

[ Bericht 1% gewijzigd door Marsepein op 10-03-2007 08:44:03 ]

quote:

Op vrijdag 9 maart 2007 22:32 schreef Ridocar het volgende:
Die Franse wisselschakeling staat idd in elk theorieboek, met de mededeling dat je deze nooit mag gebruiken. Beetje tegenstrijdig, maar nu deze theorie ook hier verteld wordt valt het me weer eens op. In België wordt deze schakeling ook vaak gebruikt.

Misschien nog een aanvulling: Een bedradingsschema erbij zetten, om het compleet en begrijpend te maken.

Ik zal er zo eentje tekenen.

Ik zou eens kijken of ik van de week tijd kan vinden om voor alles ook nog even een bedradings schema te tekenen. Al vind het zoals ik het nu op papier heb staan ook niet geheel onbegrijpelijk

quote:

Op vrijdag 9 maart 2007 22:38 schreef RiDo78 het volgende:
Nog even een tip... als je een lampje aansluit, zorg dan dat de bruine draad aan de 'onderkant' van de lamp uit komt en de blauwe draad op de zijkant.

Anders loop je het risico dat je bij het verwissellen van de lamp een opdonder krijgt omdat je toevallig het metalen uiteinde van het peertje aanraakt.

Jup, allemaal ter voorkoming van het feit dat je een opdonder kunt krijgen als je met je vingers in je fitting komt.

quote:

Op zaterdag 10 maart 2007 23:11 schreef Ou-Tannu het volgende:
en volgens mij klopt 1 van je tekeningen ook niet

Gelukkig heb ik mn handboekje nog

staan ook weet ik veel hoeveel schakelingen in

Ik zweer ook bij mijn handboekje licht- en krachtschakelingen

Inhoudsopgave
- Voedingen
- Lichtschakelingen
- Krachtschakelingen met gelijkstroom
- Krachtschakelingen met wisselstroom
- Domotica

(SDU uitgevers ISBN nr: 9012110238)
(Voor de DHZ een beetje overkill maar in het vak electrotechniek bijna onmisbaar)

quote:

Op zondag 11 maart 2007 01:05 schreef Duur het volgende:

[..]

Alle draden in ee bus mogen maar op 1 groep zitten.
De dikte van de buis maakt niet uit... 5/8 of 2 duims beide mogen maar op 1 groep zitten

Er is één uizondering, dat is de speciale dubbele kookgroep, waar 2 gekoppelde groepen in mogen zitten. (en die vanuit de meterkast alleen op zo´n rare 5-polige stekker aangesloten wordt voor het elektrische kookapparaat.)

Idd. een kookgroep (twee of driefasig) is de enige uitzondering daarop.
In één buis mag maar één groep zitten

Verder nog één opmerking : Is het allemaal duidelijk of is er behoefte aan bedradingsschema's ?

quote:

Op zondag 11 maart 2007 12:59 schreef Ou-Tannu het volgende:

[..]

ik heb t zelfde boekje denk ik :]

erg handig!

Voornamelijk in de industrie en de utiliteitsbouw komen die krachtschakelingen soms wel erg van pas
Die schakelingen die ik hier heb opgesomd die kan ik nu wel dromen