Zen-boeddhisme

quote:

Op zaterdag 11 november 2006 09:52 schreef The_Shining het volgende:

Boeddhisme stelt extremen te vermijden.

Het ook maar een voorbeeld. Je reageert te serieus.

quote:

Als je je leven lang in een grot slijt lijkt het me dat er niet al te veel dingen op je pad komen, misschien een hongerige beer ofzo?

Is ook het hele punt van dat voorbeeld.

quote:

Of je om kunt gaan met de maatschappij. Het lijkt erop als je verwacht dat je dankzij boeddhisme maatschappelijk succesvol kan worden, of iig door jezelf op te sluiten in een grot wat enkele boeddhistische meesters hebben gedaan. Alsof er iets te behalen valt uit de dingen die op je pad komen.

Dat zal een kwestie van inzicht zijn; per individu weer anders. Ik ben van mening dat je leert door te doen; te handelen. En uiteindelijk vind ik 'de wereld' daar de meest geschikte plaats voor, door de enorme diversiteit aan situaties en personen die op je pad kunnen komen.

quote:

Het gaat er imho om dat je gelukkig kunt zijn ongeacht welke situatie je je bevind. Het is makkelijk gelukkig te zijn bij je open haard, met genoeg eten om je heen en een dak boven je hoofd, je favoriete tv prorgramma op de buis of hert vooruitzicht te gaan "feesten", gespreid bedje. Probeer dat maar eens in een koude vochtige grot met een minimum aan eten. Als je dat kan is de maatschappij een eitje.

Dan onderschat je de vanuit de maatschappij (of beter gezegd: door andere mensen) opgelegde verplichten en de rompslomp van 'het dagelijks leven'. Het enige 'probleem' wat de maatschappij brengt, is dat ze vrijwel uitsluitend naar buiten gericht is; bijna alle mensen die ik tot nu toe ben tegengekomen zoekn hun toevlucht in het externe (bij gebrek aan een duidelijkere manier om het te zeggen). Alsof ze bang zijn voor wat ze tegenkomen als ze opzoek gaan naar zichzelf. Daar is geen grot en geen afzondering voor nodig. Door jezelf voorzichtig te observeren in je handelen bij contact met anderen en de confrontatie met allerlei situaties, kun je mijns inziens minstens zoveel te weten komen als wanneer je jezelf langere tijd volledig isoleert.

quote:

Het kan net zo goed zijn dat je door het gebeuren op een afstand te bekijken zonder er in verwikkeld te geraken beter kan zien wat er gebeurt. Dat betekend niet dat je alleen de rest van je leven op een afstand mag toekijken.

Precies. Maar ik kan duizenden keren kijken naar mensen die in bepaalde situaties verwikkeld zitten of bepaalde dingen doen (bergbeklimmen bijvoorbeeld), maar pas wanneer ik het zelf doe, ontdek ik hoe ik er echt op reageer. Het is voor mij net als mensen die met veel praatjes komen over iemand waar ze bijvoorbeeld bang voor zijn, "de volgende keer dan doe ik dit en dat". Maar dat gebeurd dan niet. En nee, dat voorbeeld zal wellicht niet direct toepasbaar zijn op de situatie waar we het hier over hebben, maar het gaat om het idee erachter.

quote:

Dat geloof ik ook. Maar waar je ook bent in de wereld wordt je wel geconfronteerd met lijden, het zit nl. alleen in je eigen beleving..

Alles zit volgens mij in je eigen beleving. Je maakt je eigen wereld.

quote:

Het topic ging over Zen.

Nou ben ik zelf isme-/geloofsloos, maar dat neemt niet weg dat het een kwestie van interpretatie is waar je iets zen-achtigs kan vinden. Met het trekken van parallen tussen levensbeschouwingen is in mijn ogen niets mis; hoe meer je weet van anderen, hoe meer je ze leert begrijpen. Bovendien vind je van iedere zienswijze iets terug in een andere.

quote:

Op zaterdag 11 november 2006 20:53 schreef Stilte het volgende:
Het ook maar een voorbeeld. Je reageert te serieus.

Tuurlijk neem ik je voorbeeld serieus.

quote:

Is ook het hele punt van dat voorbeeld.

Wat is er dan zo belangrijk aan allerlei dingen in de maatschappij beleven (de dingen die op je pad komen)?

quote:

Dan onderschat je de vanuit de maatschappij (of beter gezegd: door andere mensen) opgelegde verplichten en de rompslomp van 'het dagelijks leven'.

Ik leg mezelf geen verplichtingen op of zie dingen zo. Je bent zelf verantwoordelijk voor je eigen handelen en hoe jij tegen andere mensen aankijkt.

quote:

Het enige 'probleem' wat de maatschappij brengt, is dat ze vrijwel uitsluitend naar buiten gericht is; bijna alle mensen die ik tot nu toe ben tegengekomen zoekn hun toevlucht in het externe (bij gebrek aan een duidelijkere manier om het te zeggen). Alsof ze bang zijn voor wat ze tegenkomen als ze opzoek gaan naar zichzelf. Daar is geen grot en geen afzondering voor nodig. Door jezelf voorzichtig te observeren in je handelen bij contact met anderen en de confrontatie met allerlei situaties, kun je mijns inziens minstens zoveel te weten komen als wanneer je jezelf langere tijd volledig isoleert.

Mwah ik geloof van niet. Alleen al omdat jouw handelen "onzuiver" wordt zodra je met anderen in contact komt. Itt alleen zijn, dan zou je handelen echt uit jezelf komen.

quote:

Nou ben ik zelf isme-/geloofsloos, maar dat neemt niet weg dat het een kwestie van interpretatie is waar je iets zen-achtigs kan vinden. Met het trekken van parallen tussen levensbeschouwingen is in mijn ogen niets mis; hoe meer je weet van anderen, hoe meer je ze leert begrijpen. Bovendien vind je van iedere zienswijze iets terug in een andere.

Ik ben helemaal voor het kijken naar overeenkomsten tussen verschillende zienswijzen. Maar er is weinig zen-achtigs in de citaat die je noemde. Volgens zen is er nl. geen "ik" die loopt.

quote:

Op zaterdag 11 november 2006 20:53 schreef Stilte het volgende:

Dat zal een kwestie van inzicht zijn; per individu weer anders. Ik ben van mening dat je leert door te doen; te handelen. En uiteindelijk vind ik 'de wereld' daar de meest geschikte plaats voor, door de enorme diversiteit aan situaties en personen die op je pad kunnen komen.

Ik ben eerlijk gezegd van mening dat een combinatie van beiden het beste resultaat levert.
Ik kan bij bijvoorbeeld jiu jitsu een techniek duizend keer oefenen of toepassen, ik begrijp hem pas als ik na ga denken over de werking en bedoeling van de techniek. Dat houdt wel in dat ik 'de wereld' ook prefereer over 'de grot', maar dat ik wel af en toe 'een grotje' opzoek.

quote:

Dan onderschat je de vanuit de maatschappij (of beter gezegd: door andere mensen) opgelegde verplicht...en en de rompslomp van 'het dagelijks leven'. Het enige 'probleem' wat de maatschappij brengt, is dat ze vrijwel uitsluitend naar buiten gericht is; bijna alle mensen die ik tot nu toe ben tegengekomen zoekn hun toevlucht in het externe (bij gebrek aan een duidelijkere manier om het te zeggen). Alsof ze bang zijn voor wat ze tegenkomen als ze opzoek gaan naar zichzelf. Daar is geen grot en geen afzondering voor nodig.

Laat het externiseren alsof je zelf buiten de maatschappij staat maar aan mij over, ik heb niet voor niets als nickname alien8ed
Bovendien laat je zelf (intern) toe dat externe factoren je beinvloeden. Ik onderschat geen opgelegde verplichtingen, ik accepteer ze simpelweg pas na zelf een gezonde analyse los te laten. Bovendien staat volgens mij de externe zoektocht van velen los van die verplichtingen en rompslomp.

quote:

Door jezelf voorzichtig te observeren in je handelen bij contact met anderen en de confrontatie met allerlei situaties, kun je mijns inziens minstens zoveel te weten komen als wanneer je jezelf langere tijd volledig isoleert.

Vaak wel, maar soms is het imo zinniger om even in volledig isolement te zelfreflecteren.

quote:

[...]
Met het trekken van parallen tussen levensbeschouwingen is in mijn ogen niets mis; hoe meer je weet van anderen, hoe meer je ze leert begrijpen. Bovendien vind je van iedere zienswijze iets terug in een andere.

quote:

Op zondag 12 november 2006 13:31 schreef The_Shining het volgende:
Ik ben helemaal voor het kijken naar overeenkomsten tussen verschillende zienswijzen. Maar er is weinig zen-achtigs in de citaat die je noemde. Volgens zen is er nl. geen "ik" die loopt.

Ik denk eerlijk gezegd dat het vrij zinloos is parallellen te zoeken terwijl je tegelijkertijd hokjes gebruikt om de verschillen te classificeren, hoewel de drang hiertoe sterk aanwezig en volledig begrijpelijk is.
Maar ik vind het zinniger over de verschillen na te denken, omdat je hier sneller en meer van leert.

quote:

Op zondag 12 november 2006 13:31 schreef The_Shining het volgende:

Wat is er dan zo belangrijk aan allerlei dingen in de maatschappij beleven (de dingen die op je pad komen)?

De maatschappij is vanuit mijn optiek de 'wereld' waarin je 'hier' leeft. Je kan jezelf wel afzonderen of het niet direct als relevant zien voor oefening, maar dat zie ik als een extreme aanpak. En aangezien boeddhisme nogal van het 'midden' is, zie ik de combinatie van contemplatie van het moment, terwijl je je in 'de wereld' bevindt, als een vrij gebalanceerde middenweg.

Nu is het natuurlijk voor iedereen anders, maar ik kan me voorstellen dat er mensen zijn die de katholieke aanpak gebruiken: 's avonds mediteren, overdag er niets mee doen. De combinatie meditatie 's avonds/ochtends/middags (net hoe het uitkomt) met een bepaalde houding/manier van kijken tussen de meditatie in (wat ik misschien beter zou moeten verwoorden, want ik doel meer op het omvormen van je gebruikelijke gedachtenpatroon naar een soort continue meditatie) is ook een aanpak, maar wanneer je jezelf er steeds op attendeert wanneer je niet -zit- kun je het volgens mij directer toepassen in 'het dagelijkse leven'.

quote:

Ik leg mezelf geen verplichtingen op of zie dingen zo. Je bent zelf verantwoordelijk voor je eigen handelen en hoe jij tegen andere mensen aankijkt.

Ben ik absoluut met je eens, maar je hebt niet overal grip op; dat maakt voor mij de maatschappij een soort speeltuin om in te oefenen. Hoewel ik 'work and play' wel gebalanceerd af wil wisselen. Ik gebruik zelf humor om dingen vanaf een afstandje te kunnen bekijken; iedereen zal er wel een andere aanpak voor hebben, maar hoe je het ook doet: het zorgt ervoor dat je even fijn kunt relativeren en dat je niet 'gevangen' raakt in bepaalde situaties. Hoewel het mee laten voeren in een onprettige situatie ook weer erg leerzaam kan zijn.

quote:

Mwah ik geloof van niet. Alleen al omdat jouw handelen "onzuiver" wordt zodra je met anderen in contact komt. Itt alleen zijn, dan zou je handelen echt uit jezelf komen.

In mijn ogen komt het handelen altijd uit jezelf; contact met andere is een katalyst en kan het slechte en beste in je boven brengen. De observatie van jouw reactie op dat contact kan een les opzich zijn. Ik zie zelf niets in een zuiver/onzuiver. Ik zie zelf dingen alleen maar als leerzaam en sommige dingen als herhaling, wat ze een aantal keer nog leerzaam kan maken, maar ze toch vaker meer naar routine laat gaan.

Ik weet uit ervaring ook wel de waarde van het alleen zijn en in jezelf gekeerd 'zijn'. Je kan niet naar jezelf opzoek, want je bent niet kwijt.

quote:

Ik ben helemaal voor het kijken naar overeenkomsten tussen verschillende zienswijzen. Maar er is weinig zen-achtigs in de citaat die je noemde. Volgens zen is er nl. geen "ik" die loopt.

Voor mij is het ook niet de 'ik' die relevant is, maar de gedachte achter de uitspraak.

quote:

Op maandag 13 november 2006 09:42 schreef alien8ed het volgende:

Ik ben eerlijk gezegd van mening dat een combinatie van beiden het beste resultaat levert.
Ik kan bij bijvoorbeeld jiu jitsu een techniek duizend keer oefenen of toepassen, ik begrijp hem pas als ik na ga denken over de werking en bedoeling van de techniek. Dat houdt wel in dat ik 'de wereld' ook prefereer over 'de grot', maar dat ik wel af en toe 'een grotje' opzoek.

Ik zie dan toch 'de grot' en 'de wereld' als hetzelfde. Het is een manier van denken/zien. De rust vinden in grote drukte, het geluid in de stilte.

quote:

Laat het externiseren alsof je zelf buiten de maatschappij staat maar aan mij over, ik heb niet voor niets als nickname alien8ed
Bovendien laat je zelf (intern) toe dat externe factoren je beinvloeden. Ik onderschat geen opgelegde verplichtingen, ik accepteer ze simpelweg pas na zelf een gezonde analyse los te laten. Bovendien staat volgens mij de externe zoektocht van velen los van die verplichtingen en rompslomp.

Externe factoren zijn er zolang je voorzien bent van een lichaam; je kunt hooguit je 'zelf' ervan afsluiten door oefening, maar dat beperkt je lichamelijke functioneren in een aantal gevallen. En aan de andere kant lijkt 't me ook wel fijner voor je omgeving dat je op een bepaalde manier omgaat met de externe invloeden.

Ik denk dat je in de analyse en het accepteren, afhankelijk van het werk dat je doet, een soort balans moeten vinden; je kan wel dingen weigeren, maar wanneer je bepaald werk doet wat botst met de uitkomst van zo'n analyse, dan lijkt mij toch dat er iets scheef zit.

quote:

Vaak wel, maar soms is het imo zinniger om even in volledig isolement te zelfreflecteren.

Dat zal per persoon verschillen. In alle eerlijkheid vind ik de rust ook wel geschikter, maar in zekere zin denk ik dat het isolement meer tussen je oren zit dan erbuiten.

quote:

Ik denk eerlijk gezegd dat het vrij zinloos is parallellen te zoeken terwijl je tegelijkertijd hokjes gebruikt om de verschillen te classificeren, hoewel de drang hiertoe sterk aanwezig en volledig begrijpelijk is.
Maar ik vind het zinniger over de verschillen na te denken, omdat je hier sneller en meer van leert.

Uiteindelijk ben ik van mening dat dezelfde rode draad door alle verhalen loopt.

Laten we met z'n allen op dit topic reflecteren. Waar gaat het nu over?

Wat is is zen boetseerisme eigenlijk?

quote:

Op maandag 13 november 2006 22:27 schreef The_Shining het volgende:
Laten we met z'n allen op dit topic reflecteren. Waar gaat het nu over?

quote:

Op maandag 13 november 2006 22:28 schreef dialMforMonkey het volgende:
Wat is is zen boetseerisme eigenlijk?

Kleien?

Het begon, zoals vrijwel alle topics, met een vraag. En toen kwamen er discussies, die indirect de vraag beantwoordden. Maar, de vraag is misschien dan wel of de vraag voor de TS nu beantwoord is, of dat er meer vragen bijgekomen zijn.

quote:

Op maandag 13 november 2006 22:27 schreef The_Shining het volgende:
Laten we met z'n allen op dit topic reflecteren. Waar gaat het nu over?

Over veel en nog niets, maar vooral weinig over zen.

quote:

Op maandag 13 november 2006 22:28 schreef dialMforMonkey het volgende:
Wat is is zen boetseerisme eigenlijk?

Kleien met je ogen dicht

misschien offtopic , ik vroeg me af wat t verschil is tussen zen-boeddhisme en yoga ?
Uiteraard zijn het 2 compleet verschillende methodes van meditatie , weliswaar afkomstig uit aan elkaar verwante relgieuze stromingen ... echter kun je t verschil zodanig vereenvoudigen tot een simpele keuze tussen 2 verschillende methodes van meditatie cq contemplatie ?.

Ik kon het niet laten (beetje off-topic)

The Zen Master

The Zen Master is visiting New York City from Tibet.
He goes up to a hotdog vendor and says, "Make me one with everything."
The hot dog vendor fixes a hot dog and hands it to the Zen Master, who pays with a $20 bill.
The vendor puts the bill in the cash box and closes it.
"Where's my change?" asks the Zen Master.
The vendor responds, "Change must come from within."

quote:

Op zaterdag 4 november 2006 04:22 schreef Sattyagraha het volgende:
Wie is er thuis in het Zen-boeddhisme?
En wie kent er nog wat leuke (lees wijze) Ko-ans?

Ik ken alleen wat hele bekende: Je kent het geluid van 2 klappende handen. Wat is het geluid van 1 klappende hand?

Mijn antwoord: Dualiteiten. Het leven bestaat volgens sommigen uit dualiteiten. Goed slecht, arm rijk, mooi lelijk. enz.

De ene kant van de dualiteit is goed en de andere is slecht. (shit weer een dualiteit)
Als je dus uitgaat van een wereld van dualiteiten zal er altijd een negatieve kant bestaan.
Dit betekent dat doordat je iets goed vind je gelijk iets anders weer slecht vind. Zo creer je dus lijden voor jezelf.
Je vind iemand namelijk mooi, dat betekent dat iemand anders (of jijzelf) lelijk is en daar wordt je ongelukkig van.
Als het je lukt om alle dualiteiten los te laten zul je makkelijker bestaan leiden.

Iemand een beter antwoord? of een leukere ko-an?

Dus je moet volledig neutraal worden tegenover alles? Das gezellig

quote:

Op zaterdag 4 november 2006 04:22 schreef Sattyagraha het volgende:
Wie is er thuis in het Zen-boeddhisme?
En wie kent er nog wat leuke (lees wijze) Ko-ans?

Ik ken alleen wat hele bekende: Je kent het geluid van 2 klappende handen. Wat is het geluid van 1 klappende hand?

Wel eens in je gezicht geslagen? Dat is het geluid van een klappende hand.

quote:

Op zaterdag 4 november 2006 22:58 schreef Sattyagraha het volgende:

[..]

Bedankt voor je reply, vind het fijn dat jij ook een goed antwoord voor jezelf hebt gevonden.

Waar ik dus helemaaaaaal niet tegen kan, is dat iedere nitwit die iets met 'zen boedhisme' begint, meteen supernederig aardig begint te doen tegen mensen die ze corrigeren, maar tegelijkertijd zijn ze superhautain. Denk je nou echt dat dat soort suffe trucjes niet doorhebben? Of is 't een of ander bijverschijnsel van de zen-'meme', dat je niet meer normaal kan discussieren?

Anyway, zen is all about context. Wat goed is in de ene context, is fout in de andere context. Mensen doden is niet OK, maar adolf hitler vermoorden is andere koek. Wat 'juist' is in de ene context is totaal verkeed in de andere context. En hoe weet je of dingen in de juiste context hebt....?

Hier wil ik me nog een keer in gaan verdiepen, dus blijf dit topic even in de gaten houden

Ik ook _{zij hij die de leer heeft gehad in " Wax on... wax off. Wax on... wax off."}

Zen is een intensieve meditatiescholing, waarbij men leert in het eigen ware wezen te schouwen (kensho, satori), wat tot verlichting moet leiden. Itt het Tibetaanse boeddhisme, met zijn talrijke magische elementen, wordt in deze leer benadrukt dat religieuze rituele oefeneningen zinloos zijn. In zen staat alleen deervaring van de verlichting centraal, ofwel 'ontwaken'. Zelfs de buitengewoon omvangrijke hoeveelheid geschriften van het boeddhisme wordt in vele zenscholen afgedaan als afleiding.

Zen is het 'steile pad'. Zo mag je het wel noemen, want deze stroming is gericht op het spontane inzicht en niet op de moeizame'weg der kleine stapjes'. Het doel is de onmiddelijke ervaring van de werkelijkheid achter alle verschijnselen. Zelfs meditatie en overdenking kunnen evenzoveel afleidingen vormen wat betreft, het ervaren van het wezenlijke, de waarheid.
De fundamentele gedachte achter zen bestaat uit de bevrijding van de gehechtheid aan de uiterlijke en innerlijke realiteit, om aldus eenheid van het zijn te ervaren. De directe weg wordt vooral gezocht in de praktijk van de zazen, ofwel 'zitten in meditatie'.

Zen maakt zich los van alle religieuze tradities, ook van de boeddhistische, en leert de verwerkeliking van de oorspronkelijke volkomenheid van al het zijn, waarnaar alle verheven wijzen en heiligen verwezen hebben. De leer richt zich direct tot hart-geest, waarbij de orthodoxeleringen van geen belang zijn. Het denken in begrippen, eigen aan het dualisme, verstrikt de mens, wat de ervaring van de oorspronkelijke volkomenheid onmogeljik maakt. De inzichten van Boeddha in zen 'verwijzen direct naar hart-geest'. Zo dient het onnoembare overgevracht te worden. Vasthouden aan een door een dualistische wereldervaring gemotiveerd handelen, of volgens de woordelijke tekst van de heilige geschriften, verhindert het komen tot 'het ware, het werkelijke'.
Volgens de leer van zen kunnen de heilige geschriften fungeren als een vingerdie naar de mond wijst, maar nooit de mond zelf zijn.

Een bekende koan van zen luidt: 'Waar was je voordat je vader en moeder jou ter wereld brachten?'
Een andere koan gaat zo: 'Hoe klinkt het klappen van één hand?'

Zen-Boeddisme: Lege retoriek. 't Klinkt wijs, maar je hebt er werkelijk geen fluit aan.

quote:

Op dinsdag 13 februari 2007 23:34 schreef eRixx het volgende:
Zen-Boeddisme: Lege retoriek. 't Klinkt wijs, maar je hebt er werkelijk geen fluit aan.

Goed samengevat. Maar helaas is 't voor de meeste mensen nog altijd zo dat ze eerst miljonair moeten zijn geweest om te ontdekken dat je zonder geld ook gelukkig kunt zijn.

De Tien Ossenbeelden in Zen
in de beroemde afbeeldingenreeks 'De tien ossen' wordt het proces van spiritueel rijpen in zen voorbij het denken en voorbij de begrippenwereld voorgesteld. De os syboliseerd het 'Zelf', het wezen van de mens. De bekendste versie is van de chinese zenmeester K'uo-an Chih-Yüan (ca. 1150).

1 De zoektocht naar de os:
De zoektocht naar het verborgen Zelf symboliseerd het begin van de spirituele reis. Voor de leerling is dat meteen ook de eerste valkuil. Hij krijgt namelijk de indruk dat het ego gescheiden is van een verhevener wezen, gesymboliseerd door de os. In werkelijkheid is er van onderscheid nooit sprake geweest. Die zijnstoestand wordt alleen nu niet ervaren als gevolg van onwetendheid. Op dit niveau ontmoet de spiritueel zoekende zijn eerste hindernis. Hij heeft het gevoel 'verlicht' te zijn, omdat hij de drang ervaart naar zijn ware wezen te gaan zoeken, alsof het iets buiten hemzelf zou zijn, van hem gescheiden.

2. Het ontdekken van de sporen:
Overal - in boeken, bij leermeesters en in de diepten van zijn eigen ziel - zoekt de leerling naar zijn ware wezen. En overal vindt hij zichzelf terug in duizend fragmenten - als een onoplosbare legpuzzel. 'De neus van de os reikt tot aan de hemel, en hij kan zich nergens verbergen.' Niet het Zelf verbergt zich. Nee, de leerling houdt zijn ogen gesloten en jammert dat hij niets kan zien.

3. Het waarnemen van de os:
De leerling vangt eindelijk een glimp op van het achterste van de os. Langzaam begint het hem duidelijk te worden dat zijn kleine 'ik' en de allesomvattende geest in de diepte van zijn wezen niet van elkaar gescheiden zijn . In feite heeft hij niets nieuws gevonden, maar eerder een oeroude herinnering die weer aan de oppervlakte is gekomen.

4. Het vangen van de os:
Het Zelf moet zich oefenen in spirituele discipline, anders loopt de os weer weg en verdwijnt hij in de kudde.

5. Het temmen van de os:
Eindelijk heeft hij zijn Zelf gevonden. Het valt hem echter moeilijk om te stoppen met de gewoonte alles in begrippen te rangschikken en te beschrijven. Het rijpingsproces in deze fase is het gevecht met zichzelf, tot het nieuwe bewustzijn zich met zijn zelf verenigt. Maar zelfs in deze fase 'denkt' het bewustzijn in begrippen (onderscheid): het ik rijdt op het Zelf.

6. De terugkeer van de os:
De mens denkt dat hij nu beschikt over een grotere geest. Het zenboeddhisme leert echter dat dit dualistische onderscheid tussen het ego en het allesomvattende Zelf de wortel van al het kwaad is. Zolang dat onderscheid bestaat, kan er van verlichting geen sprake zijn.

7. De os verwijnt, de leerling blijft alleen achter:
De eerste fase van de eenvoudige geest, waarnaar zen streeft, is bereikt. Het onderscheid tussen het ego en het Zelf is verdwenen. Wat blijft is de oorspronkelijke aard, het aangezicht der oorsprong. Maar zen houdt bij deze ontwikkelingsfase niet op.

8. De os en de leerling verdwijnen beiden:
Een lege cirkel zonder begin en einde; het absolute niets als oorsprong van alle manifestaties. Niets is gebleven, alleen de Boeddha-aard van al het zijn. De mens is zichzelf vergeten en wordt een met de waarheid. Maar om zichzelf te kunnen vergeten, moet men zichzelf eerst leren kennen. Het onbewuste kan zichzelf namelijk niet vergeten. Pas als het individu zichzelf vergeten is is hij in staat zijn ware wezen in de wereld te ontplooien. De illusies, waarin zijn zinnen en denken zich hebben verstrikt, verdwijnen.

9. Terugkeer naar de oorsrong, de bron:
De zenleerling is een geworden met alle dingen. Zijn bewustzijn omvat en overstijgd zowel de voortdurende verandering alsook de leegte. Er bestaat geen onderscheid meer tussen innerlijk en uiterlijk, tussen ongeboren geest en de wereld der verschijnselen. Een volmaakt natuurlijke toestand, vrij van dualistisch denken. In zen wordt dit 'mushin' (niet-bewustzijn) genoemd. Het laat zich alleen als een paradox omschrijven, namelijk een bewustzijn dat geen bewustzijn is, maar als niet-bestaand bewusztijn bestaat. Hiermee wordt de afzondering van de geest bedoeld.

10. Aankomst in de stad, met handen die gelukzaligheid schenken:
De kalabasfles van de lachende bodhisvatta, het verlichte wezen,is het symbool van de leegte. De betekenis (zin) ervan wordt door de leegte, die zich in de fles bevindt, in stand gehouden. 'De deur van zijn hut is gesloten zels de meest wijze mensen kennen hem niet.' Zijn hut is niet alleen gesloten, maar ook verdwenen, net als hijzelf. En toch is hij overal; op het marktplein, op de boerenerven, en hij wordt gezien met mannen, vrouwen, kinderen en dieren. Op die manier is de verlichte werkzam in de wereld. Hijzelf, als persoon, is volkomen onbelangrijk geworden, alleen zijn handelen uit de niet-geest is gebleven.

Koan