Het VBL-columnhoekje deel 10

quote:

GEBROKEN DROOM

Ooit, ja ooit, was Jordi Hoogstrate een groot talent. De jonge Groninger debuteerde als tiener voor zijn club FC Groningen en werd door de kenners al spoedig geroemd. Scouts bekeken zijn duels, knikten gretig en omcirkelden zijn naam in hun notitieblokjes. Soms zelfs met dikke rode pennenvegen. De middenvelder viel in de smaak en het kon dan ook niet lang duren voor hij een transfer zou maken naar een topclub. PSV, dat eerder al goud had gedolven in Groningen in de persoon van Arjen Robben, toonde zich maar weer eens de slagvaardigste en legde de grote belofte vast. Hoogstrate mocht nog een jaartje rijpen in Groningen en zou zich in de zomer van 2003 in Eindhoven melden.

Daar ging het fout. Goed fout zelfs. In zijn laatste jaar bij Groningen begonnen de twijfels al toe te slaan bij de jongeling. In een openhartig interview waarin hij vertelde over zijn ernstige psychische problemen gaf Hoogstrate aan toen al moeite te hebben met de druk. Een speler die naar PSV zou gaan, daar werd wat van verwacht. Het bleek een voorbode voor een bijzonder zware tijd. Hoogstrate was voorbestemd om te gaan schitteren op het veld en zich te ontwikkelen tot een topspeler, maar kwam de schaduw van het trainingsveld niet uit. Om vervolgens te verdrinken in de duisternis van een depressie, veroorzaakt door wat je volgens Hoogstrate faalangst mocht noemen.

Niets menselijks is voetballers vreemd. Vooral jonge voetballers niet. Ze komen in Nederland snel, worden de hemel in geprezen en vervolgens van hun voetstuk gekatapulteerd door dezelfde mensen die hen eerst nog opstuwden in de vaart der volkeren. Net de adolescentie voorbij bleek Hoogstrate nog ernstige twijfels te hebben aan zichzelf. Herkenbare gevoelens voor veel mensen, maar bij hem kwam er ook nog eens een hoog verwachtingspatroon van de buitenwereld bij. Want van een dergelijk talent werd niets meer of minder dan een snelle aanpassing en een stap richting de basis verwacht. De mensen in Eindhoven zagen Arjen Robben voor zich en die slaagde op zijn dooie akkertje. Robben verruilde PSV voor Chelsea, om zich volop te laven aan het succes en de oliesalarissen bij de miljoenenformatie van Roman Abramovich. Hoogstrate zou zo goed wellicht niet worden, maar basisspeler in Eindhoven en een plekje bij Oranje, dat moest toch wel kunnen?

Het ging niet. Jordi Hoogstrate blokkeerde en raakte zichzelf kwijt. Vervolgens vond hij zichzelf terug op de divan bij diverse psychiaters en herwon hij stukje bij beetje zijn zelfvertrouwen. De praatsessies deden hem goed. Het was knap dat hij later openlijk vertelde wat en waar het was misgegaan. Wellicht deed hij zijn relaas als waarschuwing voor die andere jonge talenten in Nederland, die ook te kampen zullen krijgen met een terugslag. Al zal dat geen kraterinslag zijn zoals bij Hoogstrate, toch is het goed om te weten dat het nooit altijd geweldig kan gaan. In twee jaar PSV speelde hij vijf duels in de competitie, allemaal in het seizoen 2003/04. Een seizoen later speelde hij nooit.

In de zomer van 2005 leek hij dan weer klaar om aan te sluiten bij zijn teammaats, maar een zware blessure dwong hem tot revalideren. In de luwte van FC Emmen zocht hij naar het verleden. De ooit als talent bekendstaande speler wilde er aan zijn herstel werken en zijn minuten gaan pakken. Dit alles onder de vleugels van Jan van Dijk, die hem ooit bij FC Groningen liet debuteren. Helaas voor Hoogstrate duurde het toch weer langer dan gedacht, zodat hij na een jaar bij Emmen nog altijd geen duel had gespeeld.

Hij koos er voor om ook dit seizoen bij Emmen te blijven. Nu moest het toch allemaal goed komen met hem. Zijn dromen over een loopbaan in de absolute top had hij al voorzichtig uit zijn slaap verdreven. Alleen voetballen was al genoeg voor hem. Het leek dan ook de goede kant op te gaan. De afgelopen weken kwam hij zes keer in actie voor Emmen, een aanvaardbare start voor zijn voorzichtige terugkeer als voetballer. Tot het noodlot toesloeg en Hoogstrate zich wederom blesseerde in de wedstrijd van Emmen tegen Go Ahead Eagles. De diagnose moet nog worden gesteld, maar opnieuw lijkt zijn kruisband afgescheurd en wacht hem weer een revalidatieproces van een maand of negen. Het is om wanhopig van te worden en ik kan me voorstellen dat Jordi Hoogstrate momenteel de wanhoop nabij is. En dat vind ik tragisch. De verhalen over het luizenleven van profvoetballers kennen we allemaal. Dat leven lijkt Hoogstrate niet gegund. Het ziet er zelfs naar uit dat zijn laatst resterende droom, waarin hij zichzelf weer onbevangen zag ballen, ook gaat knappen. Zodat hij straks wellicht door iedereen vergeten is. Ieder krijgt zijn deel, maar soms is koning voetbal behoorlijk oneerlijk.

quote:

POOL MET EEN PRIJSKAARTJE

Er is vrijwel geen wereld waarin de waan van de dag zo regeert als de voetbalwereld. Vandaag een ster, morgen een verschoppeling. Wie geluk heeft ondergaat die metamorfose andersom, maar het is niet gezegd dat je dan weer even hard naar beneden kunt kletteren. Het is best moeilijk om jaren met de rug recht en het hoofd opgeheven door wat men wel eens een jungle pleegt te noemen te wandelen. Er zijn voetballers bij wie je in de loop der tijd de schouders steeds meer ziet inzakken.

Iemand bij wie dat op dit moment gebeurt is de Pool Andrzej Niedzielan, spelend voor volksclub NEC in Nijmegen. Niedzielan is namelijk voorlopig verbannen naar het tweede elftal. Hier ging een hele historie aan vooraf, van inmiddels alweer een kleine drie jaar. Drie jaar waarin Niedzielan nog nimmer echt heeft kunnen overtuigen. Lyrisch waren de berichten die over de Poolse aanvaller verschenen toen NEC hem aantrok. De club had, met behulp van de veelbesproken externe financiers, de speler weggekaapt voor de neus van bekendere en kapitaalkrachtigere concurrenten.

Op dat moment lag de voetbalwereld aan de voeten van de linksbenige spits. Hij maakte zijn treffers voor de nationale ploeg en voor de club met de welluidende naam Dyskobolia Grodzisk. Nu is mijn Pools niet fantastisch, maar het deed toch op zijn minst denken aan een club voor swingende spelers. Dat hebben de fans in Nijmegen de afgelopen jaren echter maar zelden gezien. Ja, er waren dagen waarop Niedzielan wel degelijk de indruk gaf dat men destijds gelijk had. Dat hij een aanvaller was die de club met winst zou gaan doorverkopen aan een club uit een grotere competitie. Dat hij misschien zelfs wel te goed was voor NEC.

Vaak genoeg was het echter onvoorstelbaar waarom NEC destijds zo veel geld voor hem over had. Hij is nog altijd de duurste aankoop uit de clubhistorie, maar dat viel dan niet echt te zien. Hij sjokte over het veld en droeg het juk van onbegrip. Onbegrip over de in zijn ogen onkunde van sommige medespelers. Gefrustreerd dat ze hem en zijn bedoelingen blijkbaar niet konden vatten. Dan liep hij verloren over de mat en keek hij treurig als een Poolse fabrieksarbeider die zich dagelijks kapot moet werken in het buitenland. Met dit verschil dat Andrzej Niedzielan voor dit ongeïnspireerde rond hobbelen vorstelijk betaald wordt. In tweeëneenhalf seizoen wist Niedzielan namens NEC achttien goals te maken in de eredivisie. Hij had hier vijfenzestig wedstrijden voor nodig, een gemiddelde van ongeveer één goal per drie wedstrijden dus. Dat terwijl hij werd ingeschat als potentiële topschutter van de competitie of in ieder geval iemand die hoog in dat klassement zou kunnen eindigen.

Het is moeilijk aan te geven waar het aan schort. Is Niedzielan gewoon niet zo goed, zoals Janusz Kowalik, ook al een Pool die hier voetbalde, onlangs stelde? Is NEC inderdaad gewoon zijn plafond en zal hij nooit een echte doelpuntenmachine gaan worden? Ligt het aan de trainers of de medespelers, die hem blijkbaar niet op de juiste wijze kunnen laten functioneren? Het is puur gissen.

Het begint er echter alle schijn van te krijgen dat het probleem vooral bij de Pool zelf gezocht moet worden. Waarom speelt hij niet zoals in de spaarzame prima wedstrijden die hij afwerkte? Niedzielan schijnt geen trainingsbeest te zijn en ook snel pijntjes te voelen. Pijntjes om maar niet te hoeven trainen. Nooit gaat de Pool eens voorop in de strijd en straalt hij uit dat hij gewoon wil winnen, ten koste van alles. Zijn brille is inmiddels net zo onvindbaar als de paspoorten van veel zijn landgenoten die in ons land werkzaam zijn. Zijn ego is echter onveranderd. Niedzielan viel vorig seizoen vooral op toen hij boos leek te zijn toen een medespeler tijdens een wedstrijd scoorde. Niet echt de houding van een teamspeler dus.

Mario Been, de huidige trainer van NEC en de vleesgeworden lolbroek, kan er al niet meer om lachen. Hij stelt terecht dat je als profvoetballer blij mag zijn dat je van je hobby je werk hebt kunnen maken. Welk prijskaartje je ook hebt en hoe hoog de verwachtingen ook zijn, toon aan dat je plezier hebt. De boodschap is bij Niedzielan nooit aangekomen. Hij kwam te laat opdagen voor een wedstrijd van Jong NEC en weigerde volgens de afspraken mee terug te reizen. Onprofessioneel, oordeelde Been. Gekrenkt ego, zou je zeggen. Het ziet er inmiddels naar uit dat Niedzielan in de winterstop mag vertrekken en de opbrengst van die deal zal ver onder de gedroomde bedragen liggen. Bij NEC doen ze er goed aan het prijskaartje van Niedzielans rug te verwijderen en er een mooie aanbieding van te maken. Want als Niedzielan zich op deze wijze blijft profileren, koopt menig trainer deze week liever een velletje kinderpostzegels. Daar spat het plezier tenminste vanaf.

quote:

LANGS DE LIJN

Lekker langs de lijn bij je favoriete club samen met je vrienden. Het is een wekelijks ritueel waar vele mannen op deze aardbol van genieten. De combinatie van de sport, de gezelligheid en vooral het delen van hetzelfde gevoel maakt het zo mooi. Want die mannen die niet van voetbal houden, die snappen het niet. Om maar te zwijgen over het gros der vrouwen. Menig echtgenote of vriendin breekt zich het hoofd over de passie van man of vriendlief: voetbal.

Er zijn er bij die proberen je te doorgronden. Ze trachten zich de mannelijke denkwereld, die zich afspeelt langs de lijn van diverse sportparken of op de tribunes van een stadion, een klein beetje eigen te maken. Ze vragen uitleg over de regels, willen teams en spelers leren kennen en zoeken wanhopig naar de lol van dit alles. Goed, een wedstrijd die onder lekker zonnige omstandigheden afgewerkt wordt, dat snappen ze nog. Maar waarom gaan die mannen achter het doel staan op een guur sportpark ergens in december of januari? Waarom komen ze thuis van een wedstrijd met de door de nat geregende broeken gemaakte kringen op de bekleding van dat andere heiligdom, de auto? Waarom trotseren ze hagelbuien om hun favoriete club te zien spelen? Het is een liefdevolle poging van deze dames, maar sommige dingen zijn moeilijk te snappen. Ik zie ook geen heil in winkelmiddagjes met vriendinnen of het houden van kledingparty’s . Laat staan dat ik de vrouwenavond op Net 5 snap. En eerlijk gezegd, dat hoeft voor mij ook niet.

Ik, en vele Nederlandse mannen met mij, ben bevangen door het voetbalvirus. Een zaterdag zonder voetbal zorgt soms al voor een unheimisch gevoel. De zomerstop duurt me altijd te lang, zodat ik me vanaf het prille begin van de voorbereiding alweer terugvind op diverse sportparken om de oefenpotjes van de clubs in de regio te zien. Liefst amateurs tegen profs, ook dat nog. Het is een mooi iets, wat mij betreft. Je kent veel mensen en hebt altijd wel even een praatje. Al ken je ze niet, die mannen die daar staan hebben in ieder geval altijd al één ding gemeen met jou. Dat schept een band. Zoals wildvreemden zich massaal vrienden voelen bij een betoverend popconcert, zo kan het gezamenlijk beleven van een voetbalwedstrijd mensen ook raken. Zodat je jaren later nog eens terugdenkt en je allerlei details weer levendig voor de geest kunt halen.

Genieten van fraaie acties, de spelers van je favoriete team aanmoedigen, de tegenstanders een beetje stangen, je ergeren aan de tactische manoeuvres van de trainer en de scheidsrechter feedback geven. Het zijn de vaste ingrediënten voor een geslaagde middag. Waarbij bepaalde dingen terugkeren. Bepaalde uitspraken bijvoorbeeld, maar net zo goed het goedmoedig plagen van anderen die hun sympathie voor een bepaalde speler maar moeilijk kunnen verbergen. Of andersom natuurlijk, zij die altijd kritiek hebben op de immer hard werkende rechtshalf een beetje pesten als die plots een belangrijke goal maakt. Het gebeurt wekelijks op allerlei plaatsen. Lees de toeschouwersaantallen van de hoofdklasse maar eens en zie hoeveel mensen een eredivisiewedstrijd bezoeken in het weekend.

Zo staan wij wekelijks langs de lijn. Onze vrouwen en vriendinnen volgen ons al niet meer. Ze hebben het geprobeerd, maar kunnen de passie niet bijhouden. Ze doen hun best hoor, geloof me. Ze informeren braaf naar uitslagen, doelpuntenmakers en ranglijsten. Ze zijn niet te beroerd om de etenstijden er op aan te passen. Ze halen de wikkel van je binnenkomende voetbalbladen af en sturen zelfs soms een mailtje of SMSje met een voetbalnieuwtje. Maar meer dan dat is onmogelijk. Ze gaan het nooit echt begrijpen.

Want die dames zijn wel eens mee geweest naar een wedstrijd en hebben zich daar vooral staan verbazen. Wat is er dan zo grappig als de rechtsback doorbreekt en de bal hopeloos naast schiet, waarop er direct een mannenkoor losbarst en roept “het is een verdediger hè”? Die massale vreugde bij een goal, dat lukt dan nog wel. Maar hoe komt het toch dat die kerels van ze ineens meezingen met Jan Smit, terwijl die thuis toch echt nooit in de stereotoren wordt geschoven? Halverwege de tweede helft haken ze af en beginnen ze een gesprek. Over bruiloften, baby’s, kleding en het werk. Wij vinden het allang best. Sommige dingen kun je gewoon niet delen.