De SGP een jaar met tv: ’De verleidingen zijn groot’Bas van der Vlies (63) is sinds 1986 voorzitter van de SGP-Tweede Kamerfractie, de Staatkundig Gereformeerde Partij, die vooral de ultra-rechtervleugels van de protestantse kerken vertegenwoordigt. Sinds juni 2005 is tv geen taboe meer om de boodschap uit te dragen.- De balans na één jaar televisie kijken.
Ú mag nu op tv, maar mag ík nu ook naar u kijken? „Daar ga ik niet over. Ik begrijp de tweede laag: ’mijn’ volksdeel heeft een terughoudende opvatting. Tv-bezit staat er ter discussie. Er zijn dus SGP’ers met en SGP’ers zonder tv.“
Hoe heeft zich dat de laatste jaren ontwikkeld? „Er staan niet spectaculair meer tv’s thuis. Van internet zeggen we: de techniek is nuttig. Intercomsystemen, bewaking, informatie-uitwisseling: prima. Ons bezwaar richt zich op laakbare programma’s die onze toets der kritiek niet doorstaan.“
De klassieke reactie: u hebt een knop op het apparaat.„Daar moet je dan wel de baas over zijn. De verleidingen zijn groot. Misschien selecteer je aanvankelijk strenger maar treedt er toch een gewenning op. Wij ontraden kijken vanwege de gevaren van vervlakking, afglijden. Ik sprak iemand die nu tv heeft van wie ik het niet verwachtte. De eerste keer drukte hij onmiddellijk een programma weg dat haaks stond op de Bijbelse normen. De tweede keer keek hij: toch wel spannend.“
Intussen zijn de verlokkingen van internet groter dan van gewone tv.„Zwaar punt. Ik hield er tientallen lezingen over. We hebben een motie door de Kamer gekregen om kinderporno weg te filteren. Wie zich eraan laaft is op het ziekelijke af. Hoewel ik wie erin verstrikt raakt, met barmhartigheid en liefde tegemoet treed.“
Want ook in uw kring zijn probleemgevallen bekend geworden.„Helder. Incidenten en betreurenswaardige voorvallen.“
Laatst vroeg u Medy van der Laan om juridische middelen tegen Talpa’s treiterprogramma ’Gouden Kooi’. Zij ziet verbieden als niet toegestane, dus onwenselijke censuur.„Dit is voor ons het hete hangijzer in elke discussie over laakbare programma’s.“
U spitst dat toe op drie soorten laakbaarheid: seks, vloeken en geweld. Welke is de ergste? „Godslastering staat voorop. Daar gaat het om Hem die mij heilig is. Spreek daar niet laag-bij-de-gronds, kwetsend over. Onze taal is rijk genoeg om emotie anders uit te drukken. Daarna komt bloot. Dan geweld.“
Bij mij niet. Seks is minstens een uitdrukkingsvorm van liefde, geweld bijna altijd van haat.„In die nuance ga ik mee. Geweld is uit den boze, seksualiteit als zodanig niet. Maar ik heb het over platvloerse seks op tv.“
Een anekdote. In 1985 - ik was nog ingeschreven bij de hervormde kerk - bezocht u mij als ouderling. U vroeg of ik u wel kende. Ja: van televisie. U bloosde en zei dat u wel eens voor de camera’s werd gelokt. Nadien zag ik u steeds vaker vragen beantwoorden op tv. Uw excuus was toen nog dat het onbeleefd is om een journalist niet te woord te staan als hij u ’toevallig’ tegenkwam. Dat was de lijn tot juni vorig jaar.„De media spelen onmiskenbaar een steeds grotere rol. U constateert terecht dat daar een ontwikkeling in zit. Die heb ik aan den lijve ondervonden. Eerlijk: ook iemand met een terughoudende opstelling ziet de politiek-maatschappelijke discussie zich steeds meer in die richting verplaatsen. Daar moeten ook wij onze plek vinden. Wij zullen onszelf niet in beeld spelen zoals sommige politici: ’stel mij nou een vraag’, niet weg te slaan bij de camera’s.“
We kennen ze allemaal.„Dat zul je de SGP niet zien doen. We hadden intern hele discussies over hoe geloofwaardig te participeren. Dat leverde een voorzichtige, bescheiden verschuiving op. Afgelopen najaar cumuleerde dat, toen het Clara Wichmann Instituut gedaan kreeg dat de staat ons niet meer mocht subsidiëren vanwege ons vrouwenstandpunt dat niet in lijn zou zijn met het VN-Vrouwenverdrag, wat wij betwisten. Daarna is er zo veel vuil over de SGP uitgestort, dat we zeiden: sorry, dat beeld moeten we zelf corrigeren. Daarom zijn we toen ingegaan op verzoeken van Netwerk en Nova.“
Als Nederland volgens Heine vijftig jaar achterloopt op de wereld, loopt u vijftig jaar achter op Nederland. Wat maakt u zo kopschuw, als achteraf blijkt dat ook u toch wel bijtrekt? „Het is een groeiproces. Wij leveren ons liever niet restloos uit. We willen niet enerzijds volledig participeren en anderzijds in eigen omgeving uitstralen welke risico’s eraan kleven. Dat zou dubbel zijn. Geloof maar niet dat iedereen bij ons dit zomaar accepteert.“
Terwijl u zich toch niet zomaar uitlevert.„Ondanks vele verzoeken ging ik niet naar Barend & Van Dorp. Voor hun laatste uitzending heb ik gezegd waarom ik altijd heb geweigerd. Dat hebben ze warempel uitgezonden.“
Maar het is toch een journalistiek verantwoord programma?„Spraakmakend. Dat ontgaat ons niet. Maar ze deden badinerend, soms denigrerend over geloofsopvattingen. Ik zie de kwaliteiten van die Jan Mulder wel: goeie voetballer geweest, schrijft pittige columns, to the point. Maar hij zou zijn woordkeus heel wat moeten zuiveren. Als ik daar had gezeten, had ik, geërgerd, er wat van gezegd. Dan heb je een conflict.“
Is er ooit vanuit kerk of partij een verbod geweest voor SGP-leden om tv te hebben? „Niet vanuit de partij. Bepaalde kerken die wij vertegenwoordigen zeggen wél: wij zouden het niet goed vinden als je een tv in huis neemt.“
Dus de SGP’er die roept: ’Hé Bas, ik zag je gisteren nog op tv’ gaat niet voor schut? „Dat grapje is vaker gemaakt.“
Wordt er niet veel in het geniep gekeken, het toestel achter de dressoirdeurtjes, op zolder? „Sluit ik niet uit. Ik bevuil m’n nest niet natuurlijk kom je wat tegen. Veel mensen zeggen er naar eer en geweten mee om te gaan. Wij hebben tot vandaag thuis ook nooit tv gehad.“
Ach toch, kunnen uw kinderen niet eens naar papa kijken.„Dat kan tegenwoordig via internet. Het is belangrijk dat je het niet laat bij een koud verbod: ’als je het in je hoofd haalt, dan zwaait er wat’. Doe wel aan gewetensvorming. Niet farizeïsch of wettisch.“
Beviel het, dit jaar waarin u zich dit ruimere beleid hebt toegestaan om op tv te komen? „We krijgen veel positieve reacties. Wat dat betreft is het goed bevallen. Je hoopt alleen dat de inhoudelijke boodschap meer wordt doorgeleid.“
En wanneer is nu eindelijk Andries Knevel van de EO aan de beurt? „Ik zeg niet dat het niet gebeurt. Ik heb het niet gedaan, ondanks vele verzoeken, vanwege de ambiance, de uitstraling die voor ons tot nu toe een brug te ver is. Je moet toch jezelf kunnen zijn, herkenbaar voor je eigen mensen. Die wil ik niet van me vervreemden door al te ver voor de muziek uit te lopen.“
http://www.brabantsdagblad.nl/bdbinnenland/article405681.ece