Het CDA wil een paar obscure artikelen oplappen (m.n. art. 137) in ons wetboek van Strafrecht die het verbieden om mensen te beledigen of aan te zetten tot haat of discriminatie op grond van hun ras, hun godsdienst of levensovertuiging of hetero- of homoseksuele gerichtheid. Wat mag dus niet: aanzetten tot discriminatie (dwz handelingen: bijv. een pleidooi om geen Marokkanen toe te laten tot het zwembad, aanzetten tot haat: bijv. pamfletten die Joden ervan beschuldigen de christelijke heiland vermoord te hebben en tot slot belediging: de moeilijkste categorie waar ik nog terug kom.
Let op de beperkte omschrijving. De wetgever heeft er kennelijk geen moeite mee als mensen op basis van hun geslacht beledigd worden (blondjesmoppen) en vindt het ook geen probleem als er een haatcampagne tegen pedofielen gestart wordt. Daarentegen is een uitspraak als 'De scientology kerk moet verboden worden, we zouden moeten overwegen die beweging te verbieden' dus strafbaar, want hij zet aan tot discriminatie op grond van godsdienst of levensovertuiging
De jurisprudentie is in het verleden vooral gevormd naar aanleiding van klachten door actieve Joodse organisaties en in de uitleg van deze wet is duidelijk geworden dat er al sprake is van overtreding als de bewuste groep zich beledigd voelt door een uitspraak. De vrijheid van meningsuiting komt vooral op het punt 'beledigen' al snel in het geding. Moppen over domme blondjes mogen dus zonder meer, Belgenmoppen idem want dat gaat over nationaliteit, maar moppen over Turken, Joden, homo's en gereformeerden zijn in principe strafbaar. Niet alleen moppen staan potentieel onder druk van deze artikelen; vooral het publieke debat wordt erdoor bedreigd. Als een onderzoeker constateert dat zigeuners vaak actief zijn in het criminele circuit kan hij (even afhankelijk van de vraag of hier sprake is van een ras) veroordeeld worden als de zigeunerorganisatie zich beledigd voelt. De Duivelsverzen van Salman Rushdie hadden hem niet alleen een heilige oorlog van alle moslims op hoeven leveren, maar zou in Nederland ook reden geweest kunnen zijn voor een veroordeling wegens discriminatie.
In andere landen is de verhouding tussen vrijheid van meningsuiting en de bescherming van (zwakkere) groepen tegen belediging en haatcampagnes heel anders geregeld. In met name de Verenigde Staten gekozen voor een extreme vrijheid. Simpel samengevat komt deze er op neer dat alles dat niet acuut gevaar oplevert gezegd mag worden. Dus ook een oproep om alle homo's af te maken mag zolang je het niet met een geweer in je hand voor de deur van de dark room doet.
De vraag is of het 'discriminatieverbod' als neergelegd in art. 137 niet ernstig belemmerend werkt voor de vrijheid van meningsuiting. Het is niet voor niets dat de meeste critici van dit artikel in de Groene, HP/de Tijd en de Volkskrant gepubliceerd hebben. Theo van Gogh, Meindert Fennema, J.J.A. van Doorn, Theodore Holman en Bas Blokker zijn net als ondergetekende, geen racisten, maar pleiters voor een samenleving waarin gediscussieerd mag worden.
Wat winnen we met een wet die het mogelijk maakt dat iedereen elkaar de mond mag snoeren? Iedere minderheidsgroep die onder het artikel valt kan zich beledigd voelen en heeft dan het recht om naar de rechter te stappen. Als ik zeg dat alle pedofielen smeerlappen zijn, staat me dat vrij (immers uitgesloten van dat artikel). Als ik beweer dat homofilie een genetisch/lichamelijke oorzaak heeft word ik vermoedelijk door het COC per direct aangeklaagd. Als ik diezelfde uitspraak overigens in de VS doe, word ik niet alleen niet aangeklaagd omdat daar vrijheid van meningsuiting het hoogste goed is; ik word dan vermoedelijk door de Amerikaanse homo beweging op handen gedragen omdat zij juist het aangeboren karakter willen benadrukken van homosexualiteit.
Wat is het voor wet die maakt dat ik niet mag zeggen dat Mohammed een baardige schurk was of Jezus een charlatan. Groepen mensen zouden zich beledigd kunnen voelen omdat ik hun symbool aantast. Ik mag geen hakenkruis dragen; de NRC mag de Koran niet afbeelden, mag ik nog wel op zondag over de Veluwe fietsen of beledig ik daar ook een groep mee. Hoeveel symbolen, rituelen en heilige gebruiken hebben al die nieuwkomers eigenlijk? Weet iemand al precies wat Ghanezen beledigend vinden, Wit-Russen, Hutu's of Serviers om eens wat nieuwe landgenoten te noemen?
De grondvraag is hoe wil je in een moderne, multiculturele samenleving deze wet handhaven. De premisse is altijd geweest dat we grosso modo binnen Nederland dezelde normen en waarden hanteerden. Een elite bepaalde wat toelaatbaar was en de meerheid gedroeg zich ernaar. Jodenbelediging mocht dus niet meer, want daar hadden we een collectief schuldgevoel over, dus moest er maar een wet voor bedacht. De homo-beweging had net zijn grote strijd gestreden dus fluks werd daar discriminatie op homosexuele voorkeur aan toegevoegd. Negers waren nog ver weg, maar het leek goed om voorop te lopen in de internationale beweging om hen te beschermen. Pedofielen vonden we nog allemaal viezerds, dus die gingen niet in de wet en mopjes over domme blondjes waren zo ingeburgerd dat een verbod op belediging van vrouwen het niet haalde (en anders bovendien tot een massale boekverbranding had moeten leiden).
Niemand voorzag kennelijk dat we ons al snel zouden ontwikkelen tot een land waar meerdere conflicterende geloven en bewegingen naast elkaar moeten bestaan. Niemand voorzag dat moslims deze wet zouden kunnen gebruiken om de Duivelsverzen in Nederland te verbieden. Niemand voorzag bovenal dat in een multi-culturele samenleving waar veel minder dan vroeger sprake is van een dominant geloof, politieke overtuiging of levensovertuiging deze wet een onmogelijke belemmering zou worden voor het publieke debat. Christenen veroordelen homo's, moslims veroordelen homo's, moslims veroordelen ongelovigen en ongelovigen beledigen dagelijks alle gelovigen en dat allemaal vanuit de beste bedoelingen.
De heilige huisjes zijn niet langer te handhaven nu we ze met teveel mensen moeten delen. De één zijn principiele overtuiging (homo's zijn lager dan varkens) is strijdig met de anders oprechte geloof in de gelijkheid van alle mensen. Op grond van deze wet mogen we daar echter geen uiting meer aan geven. Onze meest principiele opvattingen, sterkste gevoelens, diepst beleefde overtuigingen mogen we niet publiek maken op straffe van veroordeling op grond van dit wetje.
Niks uitbreiden: eindelijk eens afschaffen en een modern land worden waar over alles gesproken mag worden, maar slechts het handelen strafbaar is.
[ Bericht 0% gewijzigd door multatuli op 16-01-2006 11:32:30 ]
'Als je Jip en Janneke leest, weet je beter hoe onze samenleving in elkaar zit. De Grondwet is verworden tot een marginaal product.'