Samenwerking is voor onze 'geindividualiseerde' samenleving misschien wel de mooiste maar tegelijkertijd de moeilijkste uitdaging.
We komen dan namelijk onze 'overlevingsinstincten' vaak gedreven door angst tegen. Vertrouw ik mezelf in relatie tot de ander? Kan ik de ander vertrouwen? Wat is mijn bijdrage aan het 'geheel', in relatie tot die ander en mijn leefomgeving? Creëer ik veiligheid en vertrouwen?
De oorsprong van concurrentie is in de kern de angst om
geëlimineerd te worden. Het is deze angst die vandaag onze samenleving in zijn greep heeft. Onderlinge concurentie voedt deze onderliggende angst. En op angst is het moeilijk een samenleving op onderling vertrouwen te bouwen. De aanval zien we dan vaak als de beste verdediging. Als samenleving hebben we een grote behoefte aan veiligheid en onderling vertrouwen en deze kunnen alleen ontluiken wanneer we kiezen voor transparantie en openheid. Dat maakt de samenleving naast veiliger ook efficiënter.
Wat is volgens jou efficienter? Concurrentie of samenwerking?
Wat is de taak van de overheid?
a) Voorwaarden creëren waardoor mensen zelfstandig en onderling de maatschappelijke uitdagingen aangaan?
b) Voorwaarden crëren die ervoor zorgen dat mensen onder elkaar gaan concurreren?
De overheid en dus ook wij als samenleving (democratie) hebben vooralsnog gekozen voor optie b). Echter binnen optie b) belonen we in eerste instantie asociaal gedrag, wat de overheid via belastingen afroomt om dat vervolgens een klein beetje te verdelen onder de verliezers in de hoop dat iedereen een beetje tevreden gehouden wordt. Dit is uiteindelijk frustrerend voor alle betrokkenen, een maatschappelijke tijdbom. Iedereen wordt binnen deze situatie uiteindelijk een
oor aangenaaid, door de overheid. Voor de duidelijkheid, hier vragen we zelf om democratisch gezien.
Nogmaals vandaag de dag zorgt de overheid ervoor dat asociaal gedrag beloond wordt. Dit heeft ertoe geleid in de loop der tijd dat de overheid zijn geloofwaardigheid grotendeels verloren heeft. De overheid en dus wij als democratie spelen
verdeel en heers met onszelf, met alle kwalijke gevolgen van dien!
Maar wat nu? Is er een alternatief dat geloofwaardiger is?
Als liefhebber van de wiskundige John Nash en de 'speltheorie' in het algemeen, was helemaal in de 'wolken' toen Robert Axelrod's boek tegenkwam:
The evolution of coöperationRichard Dawkins, de schrijver van
The Selfish Gene schreef over dit boek het volgende:
Wereldleiders zouden met dit boek opgesloten moeten worden en niet meer vrij mogen komen voordat ze het gelezen hebben. Zij zouden ervan genieten en het zou onze redding kunnen betekenen.In het boek komt duidelijk aan de orde dat het erg lucratief is om a-sociaal te zijn, terwijl samenwerking in totaal toch iets meer zou opleveren. Vanuit individueel opzicht is asociaal gedrag (concurrentie) aantrekkelijker (hogere ''''''beloning''''''). Echter bij samenwerking is de totale opbrengst ietsje hoger maar individueel minder dan wanneer je de ander belazerd.
In plaats van de voorwaarden tot onderlinge concurrentie te verbeteren, zouden we dus de voorwaarden tot samenwerking dienen te scheppen.
Hier de persoonlijke website van meneer Axelrod:
http://www-personal.umich.edu/~axe/Boekbespreking van The evolution of Cooperation op amazon.com
www.amazon.com/exec/obidos/tg/detail/-/0465021212/qid=1121153276/sr=1-3/ref=sr_1_3/103-8580280-3047865?v=glance&s=booksSamenwerking is (uiteindelijk) gelijk aan democratie en het legt de verantwoordelijkheid daar waar die hoort:
bij het individu en hoe deze handelt binnen de samenleving.
We hebben onszelf in de loop der tijd onszelf van deze verantwoordelijkheid berooft, met alle maatschappelijke gevolgen van dien.