de massa is niet oneindigquote:op zondag 24 juli 2005 20:09 schreef karmaniak het volgende:
als de massa daadwerkelijk oneindig is, zou dan niet alle andere massa anywhere in het heelal instant erin verdwijnen? de zwaartekracht die een zwart gat uitoefent op massa eromheen neemt (neem ik aan) kwadratisch af, maar dan nog; als het écht oneindig was zou er in principe op elke massa elders in het heelal een oneindige kracht uitgeoefend moeten worden...
de dichtheid is oneindig, de massa niet.quote:op zondag 24 juli 2005 20:09 schreef karmaniak het volgende:
als de massa daadwerkelijk oneindig is, zou dan niet alle andere massa anywhere in het heelal instant erin verdwijnen? de zwaartekracht die een zwart gat uitoefent op massa eromheen neemt (neem ik aan) kwadratisch af, maar dan nog; als het écht oneindig was zou er in principe op elke massa elders in het heelal een oneindige kracht uitgeoefend moeten worden...
alle massa concentreert zich dus op een enkel punt. voller of dichter wordt het dus niet. wel zal de zwaartekracht die door het punt wordt uitgeoefend steeds groter worden.quote:op zondag 24 juli 2005 20:04 schreef baquelappe het volgende:
als er een object in het "gat" wordt gezogen, is deze dan ook opeens deel van de massa? ik neem aan de de boel steeds voller/dichter gaat worden als er maar vanalles in wordt gezogen.
ik geloof dat de oppervlakte van een zwart gat ook groter wordt als er massa invalt ( de oppervlakte van de waarnemershorizon ) door de toenemende massa zal dan inderdaad de zwaartekracht toenemen.quote:op zondag 24 juli 2005 20:16 schreef alicey het volgende:
[..]
alle massa concentreert zich dus op een enkel punt. voller of dichter wordt het dus niet. wel zal de zwaartekracht die door het punt wordt uitgeoefend steeds groter worden.
ah, zoquote:
de waarnemingshorizon wordt toch bepaald door de zwaartekracht, dus dat is daar toch een gevolg van?quote:op zondag 24 juli 2005 20:34 schreef haushofer het volgende:
[..]
ik geloof dat de oppervlakte van een zwart gat ook groter wordt als er massa invalt ( de oppervlakte van de waarnemershorizon ) door de toenemende massa zal dan inderdaad de zwaartekracht toenemen.
echte oneindigheid lijkt mij ook sterk, omdat het dan toch oneindiger kan worden bij meer massa, en dat is in tegenspraak met oneindigheid.quote:het lijkt mij echter sterk dat de dichtheid van zo'n singulariteit oneindig is; oneindigheden komen niet in de natuur voor. een theorie die de qf en de art verenigt moet hier uitsluitsel over geven.
ja, de waarnemershorizon wordt idd bepaald door de massa. daar zijn voor symmetrische gevallen tamelijk simpele formules voor zelfs.quote:op zondag 24 juli 2005 20:39 schreef alicey het volgende:
[..]
de waarnemingshorizon wordt toch bepaald door de zwaartekracht, dus dat is daar toch een gevolg van?
[..]
njet. hier maak je een veelvoorkomende fout: de art is een geometrische theorie. zwaartekracht is niet echt een kracht, het is een gevolg van de ruimte-tijd kromming. de art stelt dat licht altijd een geodeet volgt in het ruimte-tijd oppervlak ( dus licht kiest altijd het kortste pad; dit geldt voor alle objecten waar geen krachten op werken, en daarmee zie je gelijk in waarom zwaartekracht dan niet meer als een kracht wordt bekeken ) een zwart gat is nu niks meer dan een object wat de geometrie van de ruimte-tijd om haar heen zodanig maakt, dat zelfs licht niet meer kan ontsnappen.quote:aan de andere kant, als zelfs licht, dat een oneindig kleine massa heeft, wordt aangetrokken, zou de logische conclusie zijn dat de zwaartekracht dan in de buurt van oneindig groot ligt..
volgens mij is dat toch niet oneindig, maar toch de planck-lengte ofzo?quote:op zondag 24 juli 2005 20:35 schreef karmaniak het volgende:
[..]
ah, zo![]()
oneindig veel massa in een oneindig klein punt...
edit: ookal is haushofer het niet met je eens![]()
dit is toch de straling die een zwart gat moet uitstralen als ie verdampt... volgens hawkins.quote:op zondag 24 juli 2005 19:45 schreef alicey het volgende:
van zwarte gaten wordt vermoed dat het een puntmassa is. er zit heel veel massa op een punt, de dichtheid is daarmee dus oneindig. voor zover ik weet zijn er geen theoretische grenzen aan de massa die een zwart gat kan opnemen. zwarte gaten zenden wel informatie uit in de vorm van hawking-straling, die naar verwachting ontstaat doordat een deeltje en een anti-deeltje ontstaan, maar 1 ervan het gat wordt in gezogen en de ander net ontsnapt.
voor zover zoals ik het heb begrepen.
dat is een heel interessant punt wat je daar aanstipt. hawking is laatst terug gekomen op zijn stelling dat bij die hawkingstraling de informatie verloren gaat. die straling is een gevolg van het toepassen op quantumveldentheorie op gekromde ruimte-tijd; tot hawking's grote verbazing impliceerde dit stralende zwarte gaten ! maar als een zwart gat massa opslokt, zal dit op een bepaald moment weer worden uitgestraald. hoe zwaarder het zwarte gat, des te langzamer gaat dit stralen ( hoewel je misschien het tegenovergestelde zou denken )quote:op zondag 24 juli 2005 22:14 schreef -crash- het volgende:
[..]
dit is toch de straling die een zwart gat moet uitstralen als ie verdampt... volgens hawkins.
dit zegt niks over de hoeveelheid opgeslokte massa...
heb jij daar een verklaring voor?quote:op zondag 24 juli 2005 23:14 schreef haushofer het volgende:
[..]
dat is een heel interessant punt wat je daar aanstipt. hawking is laatst terug gekomen op zijn stelling dat bij die hawkingstraling de informatie verloren gaat. die straling is een gevolg van het toepassen op quantumveldentheorie op gekromde ruimte-tijd; tot hawking's grote verbazing impliceerde dit stralende zwarte gaten ! maar als een zwart gat massa opslokt, zal dit op een bepaald moment weer worden uitgestraald. hoe zwaarder het zwarte gat, des te langzamer gaat dit stralen ( hoewel je misschien het tegenovergestelde zou denken )
haha, nog nietquote:
nee toch, iets kan meer oneindig zijn dan iets anders.. oneindigheid is geen limiet van alle mogelijke getallenquote:op zondag 24 juli 2005 20:39 schreef alicey het volgende:
echte oneindigheid lijkt mij ook sterk, omdat het dan toch oneindiger kan worden bij meer massa, en dat is in tegenspraak met oneindigheid.
dan kom je op begrippen als "aftelbaar"en "overaftelbaar" uit, maar dat zijn wiskundige begrippen. dat heeft hier verder weinig mee te maken, lijkt me.quote:op maandag 25 juli 2005 01:06 schreef trancethrust het volgende:
[..]
nee toch, iets kan meer oneindig zijn dan iets anders.. oneindigheid is geen limiet van alle mogelijke getallen
dag magquote:op maandag 25 juli 2005 10:46 schreef inxs het volgende:
haushofer ff off topic, mag ik vragen wat jij studeert (en hebt gestudeerd?) en waar je dit doet?
hoge druk zorgt voor zover ik weet juist voor hoge temperaturen en niet lagere.quote:op maandag 25 juli 2005 09:30 schreef bensel het volgende:
er is hier ook een topic geweest over gravastar. dit zijn zwarte gaten, maar hebben geen singulariteit. men denkt dat de druk zo groot word, dat alle ruimte in een atoom vervalt, totdat er een brei van quarks ontstaat. (een soort vanbose einbstein condensaat, die bij extreem koude temperaturen kan optreden.. de koude temperatuur word hier veroorzaakt door de extreme druk
ja, dat weet uik.. maar denk nu eens door: wat gebeurt er, als de druk zo hoog word, dat door de druk de trilling van de atomen gedempt word, omdat aan alle kanten andere atomen zitten, die ook zo hard tegen elkaar gedrukt worden?quote:op maandag 25 juli 2005 12:43 schreef atuin-hek het volgende:
[..]
hoge druk zorgt voor zover ik weet juist voor hoge temperaturen en niet lagere.
waarom gebeurt dat "normaal" dan niet als je bijv. een gas onder druk zet?quote:op maandag 25 juli 2005 16:01 schreef bensel het volgende:
[..]
ja, dat weet uik.. maar denk nu eens door: wat gebeurt er, als de druk zo hoog word, dat door de druk de trilling van de atomen gedempt word, omdat aan alle kanten andere atomen zitten, die ook zo hard tegen elkaar gedrukt worden?
omdat er bij een gas een heleboel ruimte tussen de atomen zit, waardoor de atomenquote:op maandag 25 juli 2005 16:23 schreef karmaniak het volgende:
[..]
waarom gebeurt dat "normaal" dan niet als je bijv. een gas onder druk zet?
zelfs in een zwart gat wordt alles samengedrukt, dus er wordt energie in gepompt... een gas krijgt er dan energie bij in de vorm van warmte... en een zwart gat?
dan wordt het onzekerheidsprincipe van heisenberg geschend.quote:op maandag 25 juli 2005 16:01 schreef bensel het volgende:
[..]
ja, dat weet uik.. maar denk nu eens door: wat gebeurt er, als de druk zo hoog word, dat door de druk de trilling van de atomen gedempt word, omdat aan alle kanten andere atomen zitten, die ook zo hard tegen elkaar gedrukt worden?
maar het staat natuurlijk niet compleet stil.. de kans om het daar aan te treffen word heel erg gtroot, maar nooit 100%quote:op maandag 25 juli 2005 17:59 schreef atuin-hek het volgende:
[..]
dan wordt het onzekerheidsprincipe van heisenberg geschend.
heeft te maken met de verhouding inhoud/gewicht en oppervlakte. die straling is niet iets wat uit het zwarte gat komt, maar negatieve massa wat door het zwarte gat wordt opgeslokt, door die negatieve massa daalt de inhoud van het zwarte gat, maar negatieve massa kan alleen maar een moment bestaan, het is virtueel in vaktermen, daardoor gaat dus massa verloren en moet er energie vrijkomen.quote:
dat is onzin, een zwart gat is een zwart gat als het zwaartekrachtsveld zo sterk is dat alles naar het midden valt, zelfs licht. een groter zwart gat is niet leger. het zwarte gat is per definitie leeg behalve een singulariteit in het midden, die overigens wel later kan ontstaan dan de waarnemingshorizon, maar altijd ontstaat.quote:op maandag 25 juli 2005 21:23 schreef tybris het volgende:
het is niet nodig dat een zwart gat tot een punt wordt samengetrokken. superzware zwarte gaten mogen een enorme waarnemingshorizon hebben, sterker nog, de waarnemingshorizon wordt bij het toevoegen van meer massa zo snel groter dat de interne dichtheid steeds lager wordt. denk aan enorme waterstof wolken, die zouden ze zonder het zelf te merken zomaar een zwart gat kunnen worden. in het midden is er niets te merken van die extreme gravitatie (het is gewoon een wolk), maar als je probeert te ontsnappen aan de wolk gaat het achter je steeds meer als 1 lichaam functioneren en wordt alles terug getrokken naar de wolk. afreizend naar het centrum van de wolk wordt de gravitatie weer langzaam gereduceerd naar 0 (evenveel in alle richtingen).
hoe zwaarder het zwarte gat, hoe leger en vriendelijker, er is geen maximum anders dan de massa van het universum...
met genoeg donkere materie is het zelfs niet volstrekt ondenkbaar dat het universum al een zwart gat is (dat licht niet aan het universum ontsnapt), maar dat is pure speculatie.
een zwart gat is een een zwart gat als het zwaartekrachtsveld zo sterk is dat de ontsnappingssnelheid gelijk is aan of groter is dan de lichtsnelheid. meer niet.quote:op woensdag 27 juli 2005 20:18 schreef gijsbert2002 het volgende:
[..]
dat is onzin, een zwart gat is een zwart gat als het zwaartekrachtsveld zo sterk is dat alles naar het midden valt, zelfs licht. een groter zwart gat is niet leger. het zwarte gat is per definitie leeg behalve een singulariteit in het midden, die overigens wel later kan ontstaan dan de waarnemingshorizon, maar altijd ontstaat.
een zwart gat ontstaat nooit uit een wolk van waterstof, daar ontstaan altijd eerst sterren uit als de wolk in elkaar stort en daarna vormt er zich nadat de ster in elkaar stort doordat zijn brandstof op is een zwart gat. de massa die een zwart gat vormt moet altijd ijzer zijn, omdat bij het ineenvallen van de massa eerst kernreacties ontstaan die ijzer vormen. als dat eenmaal gevormd is, dan kan het wel.
dat werkt anders. de combinatie van de nauwkeurigheid van bijv plaats en snelheid blijft altijd onder een vast getal. dus als de ene erg nauwkeurig bekend wordt (zoals de positie in een medium met hoge dichtheid) zal de snelheid (of momentum) steeds onzekerder en breder worden.quote:op maandag 25 juli 2005 20:58 schreef bensel het volgende:
[..]
maar het staat natuurlijk niet compleet stil.. de kans om het daar aan te treffen word heel erg gtroot, maar nooit 100%
in het geval van plaats en impuls is het product van de standaarddeviaties altijd groter/gelijk dan een constante, en de gelijkheid wordt gehaald bij een gaussische golffunctiequote:op woensdag 27 juli 2005 22:18 schreef atuin-hek het volgende:
[..]
dat werkt anders. de combinatie van de nauwkeurigheid van bijv plaats en snelheid blijft altijd onder een vast getal. dus als de ene erg nauwkeurig bekend wordt (zoals de positie in een medium met hoge dichtheid) zal de snelheid (of momentum) steeds onzekerder en breder worden.
ben bang dat ik het niet zo goed uit kan leggenmss dat haushofer dat beter kan (of mij wellicht moet corrigeren)
zoveel anders ios het toch niet? het is een omgekeerd evenredig verband toch? (okee, zoals haus het uilegt snap ik er nog minder van) maar de essentie klopt toch? als de snelheid pracktisch 0 is, dan is de waarschijnlijkheid het daar aan te treffen toch bijna 1?quote:op woensdag 27 juli 2005 22:18 schreef atuin-hek het volgende:
[..]
dat werkt anders. de combinatie van de nauwkeurigheid van bijv plaats en snelheid blijft altijd onder een vast getal. dus als de ene erg nauwkeurig bekend wordt (zoals de positie in een medium met hoge dichtheid) zal de snelheid (of momentum) steeds onzekerder en breder worden.
ben bang dat ik het niet zo goed uit kan leggenmss dat haushofer dat beter kan (of mij wellicht moet corrigeren)
van preciese snelhed van het licht is bekend en altijd hetzelfde, dus kan de exacte positie ervan nooit bepaald worden?quote:op woensdag 27 juli 2005 22:18 schreef atuin-hek het volgende:
dat werkt anders. de combinatie van de nauwkeurigheid van bijv plaats en snelheid blijft altijd onder een vast getal. dus als de ene erg nauwkeurig bekend wordt (zoals de positie in een medium met hoge dichtheid) zal de snelheid (of momentum) steeds onzekerder en breder worden.
ik denk dat het nog veel erger is.quote:op vrijdag 29 juli 2005 10:38 schreef pinobot het volgende:
[..]
van preciese snelhed van het licht is bekend en altijd hetzelfde, dus kan de exacte positie ervan nooit bepaald worden?
daar is een mooi experiment voor om dit te demonstrerenquote:op vrijdag 29 juli 2005 10:38 schreef pinobot het volgende:
[..]
van preciese snelhed van het licht is bekend en altijd hetzelfde, dus kan de exacte positie ervan nooit bepaald worden?
nee hoor, als je iets neemt wat minder dicht is dan dat, dan zal het in elkaar vallen. als de ontsnappingssnelheid gorter is dan het licht, betekend dat dat alles naar elkaar toe valt. het is onmogelijk om een evengrote kracht omhoog op te wekken als de zwaartekracht je omlaag trekt als de ontsnappingssnelheid de lichtsnelheid is. daardoor zal in een zwart gat altijd alles naar het midden toe vallen. het vormt dus altijd een singulariteit.quote:op woensdag 27 juli 2005 22:10 schreef tybris het volgende:
[..]
een zwart gat is een een zwart gat als het zwaartekrachtsveld zo sterk is dat de ontsnappingssnelheid gelijk is aan of groter is dan de lichtsnelheid. meer niet.
denk aan het afdalen van het midden van de aarde. de zwaartekracht zal steeds minder worden, maar als je van de aarde af wilt zul je toch een flinke snelheid moeten hebben. een zwart gat is niet anders alleen is die ontsnappingssnelheid groter dan de lichtsnelheid waardoor er niets kan ontsnappen. dit kan bereikt worden door een extreem kleine straal (na het instorten van een ster), maar net zo goed door een extreem grote massa.
een singulariteit doet zich alleen voor bij extreem kleine zwarte gaten om dat alleen daar het interne zwaartekrachtveld groter is dan de afstotingskracht van neutronen.
waarom?quote:op vrijdag 29 juli 2005 11:01 schreef i_doubt het volgende:
[..]
ik denk dat het nog veel erger is.
omdat de lichtsnelheid exact is, is de plaats van het foton overal oftewel nergens.
de onzekerheidsrelatie geeft wat problemen bij de lichtsnelheid.
het gaat niet om de snelheid maar om de impuls. impuls (en snelheid trouwens ook) hebben naast een grootte, ook een richting. in deze richting kan ook onnauwkeurigheid zitten.quote:ik denk dat het nog veel erger is.
omdat de lichtsnelheid exact is, is de plaats van het foton overal oftewel nergens.
de onzekerheidsrelatie geeft wat problemen bij de lichtsnelheid.
wat je ziet als het gebeurt.. waarschijnlijk zie je een gigantische explosie.. (ik ziou in elk geval niet door de telescoop kijken) aangezien meeste zwarte gaten ontstaan na een supernova.quote:op donderdag 18 augustus 2005 07:31 schreef the_stranger het volgende:
even terug naar zwarte gaten, ik vraag me af wat ik zou zien als er een zwart gat ontstaat.
een hypothetisch geval: jupiter wordt spontaan een zwart gat (weet dat het niet mogelijk is, niet boven de kritieke massa, mogelijk het einde van ons zonnestelsel, maar laten we eens doen alsof). stel ik kijk met een telescoop naar jupiter en het proces begint.
wat zie ik gebeuren? en wat zie ik als het proces "voltooid" is, een zwarte plek, dus een schijf waar geen straling (licht of anderzijds) "doorheen" komt? of is het een praktisch oneindig klein puntje..
en hoe moet ik de event horizon zien, als een soort van schil om de singularitiet heen die als een soort van grens bepaalt welke signalen wel en niet door het zwarte gat tegen gehouden worden?
dat snap ik, maar in het hypothetische geval dat ik niet in het gat gezogen wordt, wat zie ik dan letterlijk? ik snap bijvoorbeeld niet helemaal wat de event horizon nu voor een betekenis heeft. is dat slechts een moment in het proces (waarbij de aantrekkingskracht het licht bij zich houdt), of heeft het ook een fysieke betekenis, zoals bijvoorbeeld een schil om het "gat" heen?quote:op donderdag 18 augustus 2005 09:16 schreef eggstc het volgende:
het is een implosie waarbij er zoveel kracht op 1 punt komt te staan dat dat punt een enorme zwaartekracht heeft, een zwaartekracht die zelfs licht uit de omgeving ontrekt. daarom heet et ook een zwart gat. vaak gebeurt dit bij sterren als ze uitgebrand zijn word de ster 10 keer zo groot, en dan implodeert hij. je ziet gewoon in die omgeving niks omdat zelfs het licht aangetrokken word door dat kleine punt.
je ziet dit niet, als je er in een straal van 100 misschien wel 1000km omheen zou staan word je gewoon aangetrokken en in elkaar gepropt. je moet je voorstellen dat de zwaarte kracht op aarde 10 keer zo erg zou zijn.. je zou bijna niet meer kunnen staan daardoor. in een zwart gat is dit fenomeen nog 5000 keer zo erg.
zo moet je het ongeveer zien.
quote:zwart gat blaast bel in melkwegstelsel
uitgegeven: 11 augustus 2005 09:01
laatst gewijzigd: 11 augustus 2005 09:25
amsterdam - sterrenkundigen hebben een enorme bel rond een zwart gat ontdekt.
de gasbel wordt geblazen door een 'jet', een straalstroom, afkomstig van het zwarte gat.
volgens wetenschappers uit nederland, groot-brittannië en de verenigde staten, die daarover in de deze week verschenen editie van het tijdschrift nature publiceren, betekent de ontdekking dat lang is onderschat hoeveel energie zwarte gaten weer terugpompen in het heelal. zij slokken dus niet alleen materie op uit hun omgeving.
de bel werd ontdekt in radio-astronomische waarnemingen met de westerbork synthese radio telescoop (wsrt) van astron (stichting astron0misch onderzoek nederland). de waarnemingen richtten zich op de röntgen dubbelster cygnus x1, waarvan bekend is dat zich daar een zwart gat bevindt. de bel is daarna eveneens aangetroffen in waarnemingen van de engels-nederlandse isaac newton telescoop op de canarische eilanden.
energie
"we wisten al dat de zwarte gaten in het centrum van andere melkwegstelsels enorme hoeveelheden energie produceren, maar deze vondst bewijst dat iets dergelijks ook plaatsvindt bij de veel kleinere zwarte gaten in onze eigen achtertuin", aldus e. gallo van de universiteit van amsterdam. "zelfs nadat een ster is gestorven en een zwart gat is geworden, blijkt deze zijn omgeving via compleet andere mechanismen van energie te kunnen voorzien."
volgens de sterrenkundigen heeft de jet die de bel heeft gemaakt, naar schatting meer dan 100.000 keer meer energie dan de zon. desondanks is deze energiestroom alleen indirect zichtbaar door zijn invloed op het gas dat het zwarte gat omgeeft.
|
Forum Opties | |
---|---|
Forumhop: | |
Hop naar: |