Opmerkelijk bericht vanmorgen in de Volkskrant:
Bolkestein: geen crisis in Europese Unie na nee;
Van onze verslaggever Paul Brill
AMSTERDAM - Voormalig eurocommissaris Frits Bolkestein bestrijdt dat de Europese Unie in een diepe crisis wordt gedompeld als de Franse en/of Nederlandse kiezers de nieuwe Grondwet afwijzen. Hoewel hij zelf voorstander is van ratificatie, verbaast het hem niet dat anti-EU-sentimenten welig tieren bij de referenda.
Als Nederland nee zegt of als Frankrijk nee zegt, dan is het grondwettelijk verdrag kaduuk. Dat zou ik jammer vinden, omdat we dan een kans missen om de Unie democratischer en doelmatiger te maken. Maar om nou te zeggen dat er dan een grote crisis uitbreekt na nee. Dan gaan we gewoon door zoals we nu werken, namelijk op basis van het Verdrag van Nice, aldus Bolkestein.
Vandaag verschijnt het dagboek dat hij gedurende zijn ambtsperiode in Brussel heeft bijgehouden, onder de titel Grensverkenningen.
Mocht de Grondwet worden afgewezen, dan mag dit volgens Bolkestein niet worden afgedaan als een ramp. Het zou voor zijn opvolgers in Brussel en voor de regeringsleiders van de lidstaten reden moeten zijn om de hele zaak opnieuw te doordenken. Maar erg hoopvol is hij niet gestemd, want dat zou moeten aangezwengeld door iemand met gezag en die ontwaart hij niet in de belangrijkste Europese hoofdsteden.
Opgehoopte onvrede komt er nu uit’
De Europese Unie is opgehemeld tot iets wat ze niet is, zegt oud-EU-commissaris Frits Bolkestein. Daarom kijkt hij niet vreemd op van de anti-EU-stemming in Nederland.
Er is te veel beleid op beleid gestapeld, vindt oud-EU-commissaris Bolkestein
Te veel grote woorden. Dat is volgens Frits Bolkestein een steeds weer terugkerend euvel van de Europese Unie. Er worden te veel grote woorden gebruikt om de Europese zaak aan de man te brengen. En er worden overdreven sombere scenario's geschetst voor het geval dat de Europese Grondwet in Nederland en mogelijk ook elders wordt afgewezen.
‘Als Nederland nee zegt of als Frankrijk nee zegt, dan is het grondwettelijk verdrag kaduuk. Dat zou ik jammer vinden, omdat we dan een kans missen om de Unie democratischer en doelmatiger te maken. Maar om nou te zeggen dat er dan een grote crisis uitbreekt – nee. Dan gaan we gewoon door zoals we nu werken, namelijk op basis van het Verdrag van Nice. Daar valt van alles op aan te merken, maar het functioneert wel.’
Er wordt wel gezegd: als meer landen de Grondwet verwerpen, heeft Europa een probleem. Als Nederland het enige is, hebben wij een probleem.
‘Denemarken heeft ooit nee gezegd. Heeft Denemarken een probleem? Ik ken het niet. Zweden heeft nee gezegd tegen de euro. Heeft Zweden daar veel last van? Ik meen van niet.
‘Kijk, velen zullen het betreuren, ik zal het betreuren. Maar het is niet waar dat Nederland dan op de tweede rij terechtkomt, zoals ik iemand hoorde beweren. Dat kan ook helemaal niet. Nederland blijft op dezelfde wijze deelnemen aan de besluitvorming in Brussel.’
Maar zal er geen zware druk op Nederland worden uitgeoefend om het referendum over te doen?
‘Jawel, zoals ook met Denemarken en met Ierland is gebeurd. Maar als dit verdrag wordt afgewezen, dan vind ik dat dit niet moet worden afgedaan als een vervelend incident. De Europese Commissie, het Europees Parlement en de leiders van de lidstaten moeten dan nog eens goed nadenken wat de Unie is en wat ze wel en niet moet zijn. Tot nog toe hebben we beleid op beleid gestapeld en er zijn te veel dingen die ten onrechte in Brussel worden bedisseld en die niet goed werken.’
De voormalige Nederlandse eurocommissaris is niet werkelijk verbaasd over het oplaaien van de anti-EU-sentimenten in Nederland. ‘Het probleem met de Unie is dat ze is opgehemeld tot iets wat ze niet is. De EU is geen panacee voor al onze kwalen, en dat moet ook niet.
‘Wat vermoedelijk ook veel mensen dwarszit, mij in elk geval wel, is de wijze waarop het stabiliteitspact is geschonden. Dit is een pact waarvan plechtig is verzekerd dat men er strikt de hand aan zou houden. Zonder dit pact was de hele muntunie er niet gekomen. Maar in luttele jaren wordt het pact links, rechts en door het midden met voeten getreden. Aan welke andere overeenkomst kun je dan nog geloof hechten?
‘Derde punt is dat de Europese regels door anderen lang niet altijd even nauwgezet worden toegepast als wij dat pogen te doen. Zie het gedonder met ABN Amro en Antonveneta in Italië, waar bankpresident Fazio, die nota bene voor het leven is benoemd, de zaak zo draait dat ABN Amro stelselmatig wordt tegengewerkt.
‘Nu kunt u zeggen: dat heeft niets te maken met het grondwettelijk verdrag. Daar heeft u gelijk in. Maar je kunt niet vreemd opkijken dat alle opgehoopte onvrede er nu uitkomt. En dan heb ik het nog niet eens gehad over het dossier-Turkije.’
Bolkestein verwijst naar een beeld van de filosoof Isaiah Berlin: de tak die wordt gebogen, met het risico dat deze op een gegeven moment terugzwiept. ‘Elk land beziet de Europese Unie in het licht van de eigen traditie. De Fransen beschouwen de Unie als een vermenigvuldiger van hun kracht en ambitie. De Belgen zijn de laatste eurofederalisten, want dat lost hun probleem op. Nederlanders geloven in een Europa zonder macht. Maar dat bestaat niet. Er vindt in Brussel een glashard gevecht plaats om geld, macht en invloed. Dat begint men nu door te krijgen in Nederland. En net zoals is gebeurd met de multiculturele samenleving, slaat de tak door naar de andere kant. Het is in Nederland vaak hollen of stilstaan.’
Vindt u dat een afwijzing van de Grondwet politieke consequenties zou moeten krijgen op nationaal niveau?
‘Dat zal niet gebeuren in Frankrijk, en vermoedelijk ook niet in Nederland. Kijk, ik ben tegen referenda. Als liberaal geloof ik in de vertegenwoordigende democratie.
‘Ik begrijp dat Brinkhorst nu heeft gezegd dat er beter geen referendum had kunnen worden gehouden. Hij komt van een partij die alleen maar referenda wil! Referenda gaan bijna altijd in conservatieve richting, dat zie je in Zwitserland.’
Vandaag verschijnt het dagboek dat Bolkestein tijdens zijn vijfjarige ambtsperiode als eurocommissaris bijhield (Grensverkenningen, uitgegeven door Bert Bakker). Een soms haast stenografische impressie van vergaderingen en besluiten in het Brusselse circuit, maar ook van toespraken, debatten en theaterbezoeken. En passant wordt deze en gene lof toegezwaaid of de oren gewassen, zoals zijn Haagse opvolger Hans Dijkstal (notitie op 20 september 2002: ‘Die zit mokkend thuis. Was après tout toch een maatje te klein’).
Mag het worden beschouwd als een kiss-and-tell-boek? ‘Ik heb eerder een dagboek bijgehouden, dat was tijdens de kabinetsformaties van 1994 en ’98. De opzet van dit nieuwe dagboek is dat ik voor mezelf een verslag wilde maken van wat ik in Brussel heb uitgespookt. Dat heb ik plichtsgetrouw gedaan, en een redacteur heeft zijn best gedaan om dat in te korten tot de aardigste dagnotities.
‘Niets is geschrapt om politieke redenen. Ik ben meer dan een kwarteeuw politicus geweest en ik ben nu klaar met de politiek.’
Bron:
www.volkskrant.nl - (voor het gemak 2 artikelen samengevoegd, met ongeveer dezelfde strekking, stonden vandaag beide in De Volkskrant).
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Dan horen de voorstanders het ook eens van een medestander, goede timing van Bolkenstein trouwens
Edit: Even wat rare copy/paste fouten verwijdert
[ Bericht 13% gewijzigd door Tomatenboer op 26-05-2005 12:56:56 ]
'De neiging rijke en machtige mensen te bewonderen, zelfs welhaast te aanbidden en mensen van arme of gewone komaf te verachten dan wel te negeren is de belangrijkste en meest universele oorzaak van de corruptie van ons morele besef' Adam Smith