Ok gezien de verwarring over relays en transistors ga ik proberen het geheel te verduidelijken want het ligt dus inderdaad aan de toepassing.
Om te beginnen even de componenten voorstellen...
De traditionele relays:
![]()
Je ziet hier duidelijk dat er 1 of meerder contacten worden aangetrokken of gelost door middel van een magnetisch veld in een spoel. Je zet er dus stroom op en je krijgt onmiddelijk een aantrekking (verbreking als het een verbreekcontact is) De hierboven afgebeelde is een open model zoals men dat vroeger wel eens in de industrie tegen kwam de huidige zijn meestal ingebouwd in gesloten behuizingen en kunnen vaak op rails en zo ingebouwd worden:
![]()
Bij vele mensen zijn het veelal in de auto dat ze denken aan de relays... denk maar aan het aanschakelen van een contact. De relays is ontwikkeld om met relatief goedkope schakelaars enorme stromen te kunnen schakelen op een afstand. Daardoor kan er drastisch bespaard worden op dure dikke kabels en dure dikken lijnen alsook schakelaars zelf die nu enkel de spoel bedienen en dus niet meer van die imens grote contacten hebben. Ook haal je eventuele magnetische velden drastisch omlaag rond de kabels omdat de stroomdoorvoer gewoon veel kleiner is.
In een auto worden ze dus gebruikt om bijvoorbeeld de startmotor een contact te geven. Deze verbruikt (Zij het erg kortstondig ... hooguit paar seconden) een enorm hoge stroom gezien dit op 12 volt is en er dus veel stroom nodig is om een kracht (wattage) op te wekken.
In een auto ziet dit er zo uit:
![]()
Prijzen voor de traditionele relays varieren aan de hand van de capaciteiten, modellen en aantal contacten let vooral op dat je er koopt die niet te veel schakel geluid maken zeker als het in een leefruimte is...
Naast deze mechanische relays bestaan er ook electronische varianten. Deze bestaan uit een chemische substantie en interne schakeling. Er zijn geen bewegende componenten wat een voordeel is gezien het verslijt. Wel zijn deze gemaakt voor lage voltage's en lage stromen... indien je dus 1 of 2 leds zou sturen zouden dit soort dingen echt wel ideaal zijn. Ze zijn praktisch altijd voorzien van een printmontage uitvoering en hebben een lage prijs (1 tot 6 euro). Velleman heeft een erg uitgebreid gamma van deze speeltjes met hopen duidelijke specificaties, ook heeft Nec er een hele hoop gemaakt en nog steeds.
![]()
Tot zo ver de relais ... dan nu de transistor
De transistor kan je vergelijken met een soort kraan ... je hebt een kleine stroom die een grote stroom stuurt ... hierover leg ik seffens meer uit ... eerst even beginnen hoe en wat ... wel de transistor had als voorgangen de lamp ... jawel hoor ... als je een oudere radio open doet of zelfs hedendaagse gitaarversterkers en spullen voor puristen dan zie je daar lampen in zitten die zien er ongeveer als volgt uit:
![]()
Nu deze waren erg gevoelig vooral voor verplaatsingen en er was een vrij groot verlies in warmte en licht. Wat later in de geschiedenis vond men dan de transistor uit die net als een lamp met een kleine stroom een grotere kon sturen ... en dat is dus vergelijkbaar met het princiepe van een kraan zij het dan niet met water maar met stroom...
![]()
dus je stuurt met een relatief kleine kracht een grote stroming water ... hierbij heb je drie dingen
Ingang grote stroom
Uitgang stroom variabel
Stuuring
Zo is het ook bij een transistor
![]()
naast de basis transistor heb je ook de transistor die voorzien is om tegen een koelplaat te monteren
![]()
Voor het sturen van grotere stromen konden er meerdere transistoren geplaatst worden dat noemt men dan bridging, iets wat je soms wel eens op een versterker ziet staan.
Om meer stroom te kunnen sturen en nog iets efficienter kwam er naderhand de MOSFET uit ook een soort transistor dat vaak in de audiowereld wordt gebruikt omwille van zijn uitstekende kwaliteiten en krachten. Doch deze moeten praktisch altijd gekoeld worden en niet zo een klein beetje ...
![]()
Een voordeel van een transistor is dat je vrij makkelijk een flip flop kan bouwen dus 1 drukknopje dat je kan gebruiken als aan uit schakelaar iets wat met relays erg lastig is... Bij een relay met 2 contacten kan je wel oneindig veel aan en uit schakelaars maken.. (in mijn geval heb ik een usb controller die ook met pulsen werkt dus ik heb ook gewoon 1 contact voor aan en uit de rest wordt gedaan door de controller)
![]()
![]()
Voila tot zo ver de componenten ...
Nu waarom kies ik dus voor de ralays in mijn geval wel erg simpel omdat deze veel makkelijker een grote stroom kunnen schakelen. Ook is de signaalspoel fysisch gescheiden van de grote stromen waardoor je de risico's op het stuk maken van je sturing enorm verlaagt (en voor de puristen ja je kan met optocouplers en een stabiliteitsnetwerkje werken maar reken dan maar eens alles samen !!!)
Een relays is een techniek die al jaren dienst bewijst en dus erg betrouwbaar is... ook door doorontwikkeling en dergelijke
Relays zijn relatief goedkoop -> Massaproduct en makkelijk leverbaar op standaard voetjes
Geen warmte ontwikkeling of toch niet zo dat er koeling moet zijn zelfs niet als je grote stromen stuurt van zelfs 100 ampere en meer ... er zijn gewoon dikkere contacten.
Relays bieden verbreekcontact wat lastiger is met transistors
kortweg ... het heeft zijn voordelen het is niet voor niks dat echt wel 90 % van alle domotica systemen met relays werken geloof me ...
Waarvoor zijn transistoren wel goed ...
Ze bezorgen lekkere bassen en harde volumes in je stereo (maar dat telt hiet niet echt
![]()
)
Ze kunnen de uitgang traploos regelen
Ze zijn goed verkrijgbaar en voor kleine stromen heel erg goedkoop
Hellaas zijn ze niet bestand tegen grote stromen of ze vragen extreem grote koelingen die zelfs tot actief toe nodig zijn ... kijk maar eens naar een mosfet versterker of zo voor audio die 2 keer 100 watt PERMANENT dus niet PIEK levert en je zal zien dat je daar echt wel ENORME elementen op nodig hebt en dat er meestal ook een FAN voorzien is (al dan niet temperatuur geregeld)
Dus wil je een paar ledjes sturen is en Transistor echt wel ok maar voor de iets grotere dingen ... toch maar niet
![]()
Gezien ik niet zeker ben of ik alles met leds goed verlicht krijg en dus mogelijk ook hallogeens hang heb ik gekozen voor het relays systeem.
Voila k hoop dat dat beetje duidelijk was. Uiteraard is dit enkel mijn visie en sta ik open voor andere ...