Moet Nederland de genocide op de Armeniers erkennen?

quote:

Armeense Genocide

De Armeense Genocide is de naam voor de genocide op Armeniërs gepleegd door Turkije in 1915.

De genocide wordt tot op de dag van vandaag ontkend door de Turkse regering. Door de meeste historici wordt tegenwoordig aangenomen dat er inderdaad genocide is gepleegd. Erkenning hiervan door Turkije is voor het Europees Parlement één van de voorwaarden voor een Turks lidmaatschap van de Europese Unie. Formeel heeft Nederland de genocide nog niet als zodanig erkend, België erkende de genocide in 1997. Ook andere landen, zoals de Verenigde Staten, Rusland, Groot-Brittannië en Frankrijk, erkennen dat er genocide is gepleegd op de Armeniërs.


Armeense versie
Eind 19e eeuw maakte Armenië deel uit het Ottomaanse Rijk. Dit rijk begon in die tijd langzaam uiteen te vallen. De overwegend christelijke Armeniërs kwamen in botsing met de islamitische Ottomanen. Op bevel van sultan Abdul Hamid II werden eind 19e eeuw honderdduizend Armeniërs vermoord.
In 1908 vond er in Turkije een machtsovername plaats van de "Jonge Turken". Deze machtsovername werd door de Armeniërs aanvankelijk gesteund. Tijdens de Eerste Wereldoorlog koos het Ottomaanse Rijk partij voor Duitsland. Hierdoor raakte het in oorlog met Rusland. Rondom de frontlinie (in Oost-Turkije) woonden veel Armeniërs. Uit angst dat de Armeniërs zich bij de Russen zouden aansluiten, besloot de Turkse regering tot deportatie van de Armeniërs. Ook werden op 24 april 1500 leden van de Armeense elite vermoord.

De mannen werden gedwongen dienst te nemen in het Turkse leger, of zij werden vermoord of in strafkampen opgesloten. Vrouwen, kinderen en bejaarden moesten naar hun nieuwe woonplaatsen in Syrië, dat toen nog deel was van het Ottomaanse Rijk, lopen. Hierbij vonden duizenden mensen de dood.

Volgens Armeense cijfers zijn anderhalf van de twee miljoen Armeniërs omgekomen in 1915.


Turkse versie
Volgens Turkije zouden er 300.000 tot 500.000 slachtoffers zijn geweest en was er geen sprake van genocide. Wel heeft Turkije toegezegd dat de archieven uit die periode zullen worden opengesteld zodat er nader onderzoek plaats kan vinden.

quote:

Turkije moet schuld Armeense genocide erkennen

Zolang Turkije de Armeense genocide niet erkent, behoort het niet tot Europa vindt Peter van Ham.

Het is wonderlijk hoe selectief ons historisch besef is. Terwijl de jodenvervolging een prominente plaats in de westerse geschiedenisboeken inneemt, zijn andere massamoorden gladweg vergeten. En hoe langer geleden en verder weg de genocide werd gepleegd, hoe zwakker de emotionele echo wordt. Dit geldt ook voor de Turkse genocide op de Armeense bevolking die in 1915 ruim één miljoen burgers het leven heeft gekost en die volgende week overal ter wereld wordt herdacht.

Opeenvolgende Turkse regeringen hebben geweigerd deze zwarte bladzijde in haar geschiedenis onder ogen te zien. Maar nu Turkije waarschijnlijk volgend jaar begint met toetredingsonderhandelingen met de Europese Unie, wordt het de hoogste tijd dat Ankara de moedwillige en systematische uitroeiing van de Armeense bevolking door het Turkse leger erkent. Wie lid wil worden van de EU moet - analoog aan het Duitse mea maxima culpa na de Tweede Wereldoorlog - eerlijk met het eigen verleden omgaan. De EU is immers ook een waardengemeenschap, en daar horen landen die een genocide verloochenen niet bij.

Gedurende de periode 1915-1918 heeft het Turkse leger bijna alle Armeense dorpen binnen het Ottomaanse Rijk geëvacueerd en honderdduizenden burgers vermoord of via barbaarse hongermarsen van West-Turkije naar Syrië gedeporteerd. Deze gebeurtenissen zijn zeer goed gedocumenteerd en hoewel enige onenigheid bestaat over het exacte aantal slachtoffers, staat één ding vast: dit was de eerste genocide van de 20ste eeuw die bovendien tot voorbeeld heeft gediend voor Hitlers holocaust. De nazis konden immers uit de lauwe reactie van het Westen op de Armeense genocide opmaken dat ook zij met de vernietiging van de joden konden wegkomen, als dat maar zorgvuldig buiten de aandacht van de internationale media kon worden gehouden.

Het gaat er hier niet om oude koeien uit de sloot te halen. Maar wanneer Turkije over een aantal jaren volwaardig lid wordt van de EU, wordt Armenië ons directe buurland. De Armeens-Turkse betrekkingen zijn echter nog steeds zeer slecht, met name omdat deze historische angel er nog nooit is uitgehaald. De regering in Jerevan eist dat Turkije de genocide als historisch feit erkent. Zij wordt daarin gesteund door verschillende Europese parlementen.

Zo hebben onder meer de Franse, Belgische, Griekse en Zwitserse parlementen geëist dat Ankara de volkerenmoord moet toegeven; ook het Europees Parlement heeft al in 1987 verklaard dat Ankara s weigering de historische gebeurtenissen te erkennen, een belemmering vormt voor het Turkse EU-lidmaatschap. Ook Paus Johannes Paulus II heeft Turkije tot deze stap opgeroepen. Het Amerikaanse Congres besloot in 2000, na een heftig debat, uiteindelijk de Armeense genocide niet tot een belangrijk discussiepunt met Ankara te verheffen, met name omdat Turkije dreigde met sluiting van de Amerikaanse militaire bases op haar grondgebied.

Nederland kent een zeer kleine Armeense gemeenschap waardoor het vraagstuk vooralsnog niet op de politieke agenda is beland. Minister van Buitenlandse Zaken Bot weigerde in een Kamerdebat van afgelopen december de kwestie van de Armeense genocide als een politiek relevant feit te erkennen. Dit is niet alleen verwonderlijk, maar tevens onverstandig. Hoe zouden wij het vinden wanneer het hedendaagse Duitsland de holocaust zou afdoen als historisch onjuist en irrelevant?

Er zijn voorbeelden waaruit blijkt dat alleen het erkennen van de historische waarheid kan leiden tot politieke toenadering en zelfs hernieuwd vertrouwen tussen landen. Te denken valt een het conflict over de massamoorden in Katyn. Pas in 1990 heeft de Russische regering erkend dat het sovjetleger de 4.400 Poolse officieren heeft vermoord, en niet - zoals lang door Moskou werd beweerd - dat de nazis dat hebben gedaan. Ook de Kroatische regering heeft vorige maand een begin gemaakt om de eigen geschiedenis in alle eerlijkheid te beoordelen. Het initiatief van premier Ivo Sanader om de misdaden van de Kroatische Ustasa tijdens de Tweede Wereldoorlog te onderzoeken en te erkennen, passen in zijn streven om binnen afzienbare tijd tot de EU toe te treden. Dit voorbeeld zou door Turkije moeten worden gevolgd.

Het heikele punt is immers dat het proces van Europese eenwording staat of valt met wederzijds politiek vertrouwen en solidariteit. De EU is niet een tijdelijk samenwerkingsverband, maar een opzet voor een nieuwe politieke entiteit. Zonder saamhorigheidsgevoel en oprechtheid heeft de EU geen toekomst. Dit is het grote verschil tussen Europa en andere continenten. Aangezien Japan nooit heeft erkend dat het in Korea en China tijdens WO II de grootste gruweldaden heeft begaan, blijft elke vorm van samenwerking oppervlakkig. Wanneer Turkije deel wil uitmaken van Europa zal het lering moeten trekken uit de voorbeelden van Duitsland en Japan. Alleen wanneer Ankara ondubbelzinnig de historische feiten onder ogen ziet kan sprake zijn van werkelijke Europeanisering.
Dit betekent dat de Armeense genocide in de Turkse geschiedenisboekjes moet komen, waardoor er eindelijk een einde komt aan het Ottomaanse denkbeeld dat Turkije op de een of andere manier superieur is aan de buurlanden.

Dr. P. van Ham is plaatsvervangend hoofd onderzoek van het Instituut Clingendael.

quote:

SP


Geachte ***



De SP is volop bezig met de Armeense kwestie. In december 2003 hebben we een motie ingediend waarin de Nederlandse regering wordt gevraagd aan te dringen op een historisch onderzoek naar de kwestie wordt gevraagd. (Zie verder). De motie is afgewezen.

Daarop hebben we een tweede motie ingediend op 29 april jl. Daarin wordt gesproken over ‘massamoord’. Bedoeling was de discussie met de minister uit te lokken. Dat is uiteindelijk gelukt. Daarop hebben we de motie van stemming teruggetrokken. De minister van Buitenlandse zaken heeft inmiddels gezegd dat de gebeurtenissen van 1915 ook onderdeel van de onderhandelingen over het eventuele EU lidmaatschap van Turkije zullen zijn. De Turkse regering is nu zo ver dat ze een historisch onderzoek heeft toegezegd. Dat is wat ons betreft nog niet genoeg. Afhankelijk van de ontwikkelingen dit najaar zullen we een aangescherpte variant van de motie van 29 april indienen.

Voor een discussie over Turkije verwijs ik u graag naar onze website; http://www.sp.nl/interact(...)hp?stelling_code=149



Met vriendelijke groet,



Guido van Leemput

Fractiemedewerker SP

quote:

CDA


Geachte heer/mevrouw,

Hartelijk dank voor uw mail.

Dank voor uw mail waarin u uw bezorgdheid uit over het niet-erkennen van de Armeense genocide.

Op 21 april heeft Kathleen Ferrier op het Plein namens de CDA fractie de Armeense delegatie die de politiek een petitie kwam aanbieden toegesproken. Overigens was zij het enige kamerlid dat de moeite had genomen naar buiten te gaan. Zij heeft dat bewust gedaan omdat ik weet dat bij een petitie aanbieding ín de kamer, er slechts een beperkt aantal demonstranten binnen mag komen en zij wilde graag dat iedereen op het Plein kon horen wat zij te zeggen had. Bovendien wilde zij duidelijk maken hoe serieus het CDA dit onderwerp neemt.

De CDA fractie acht het van groot belang dat iedere genocide erkend wordt door de betreffende regering. Daarom wil het CDA in gesprek blijven met de Turkse regering om voortdurend hiervoor aandacht te blijven vragen. Erkenning door de Turkse regering kan echter geen voorwaarde zijn voor toetreding tot de EU, omdat dit niet staat in de Kopenhagen criteria.

U kunt ervan verzekerd zijn dat wij als christen democraten ons zeer betrokken voelen bij dit onderwerp en alles zullen doen wat er in ons vermogen ligt om aandacht hiervoor te blijven vragen, zowel in Nederland als in breder Europees verband.

Ik hoop u hiermee voldoende op de hoogte te hebben gesteld.

Met vriendelijke groet,

Annelies van Vark
CDA Publieksvoorlichting

quote:

VVD

Geachte heer/mevrouw ***

Hartelijk dank voor uw e-mail aan de VVD-Tweede-Kamerfractie.

De VVD heeft geen standpunt direct klaarliggen over Armenie. De fractie bekijkt momenteel of Armenie nog een punt wordt bij de toetreding van Turkije tot de EU.

Uw opmerking wordt doorgestuurd naar het Kamerlid dat dit onderwerp behandeld.

Met vriendelijke groet,

VVD-Voorlichting
Tweede Kamer der Staten-Generaal.

quote:

ChristenUnie

Geachte heer ***

Hartelijk dank voor uw e-mail van 8 sep jl. aan de ChristenUnie-fractie in de Tweede Kamer. U vraagt hierin aandacht voor het probleem van Armeense genocide. Wij sturen u binnenkort daar onze reactie op.


Met vriendelijke groet,

Jenne de Haan
Fractie ChristenUnie Tweede Kamer

quote:

GroenLinks

Geachte heer/mevrouw Webmaster,

Hartelijk dank voor uw e-mail van 31 augustus 2004 die wij in goede orde
hebben ontvangen. Wij zijn blij dat u de moeite heeft genomen om onze
fractie te schrijven. Voor GroenLinks zijn vragen en opmerkingen uit de
samenleving heel belangrijk.

U wijst op de genocide op het Armeense volk door te Turken begin 20e
eeuw, met betrekking tot de toekomstige (waarschijnlijke) toetreding van
Turkije tot de EU.

GroenLinks vindt het belangrijk dat er aandacht is en blijft voor deze
gruwelijke gebeurtenis uit de geschiedenis van het Armeense volk.
Erkenning en openlijke excuses van Turkije zou recht doen aan wat er
werkelijk gebeurd is in Armenië. GroenLinks stelt dit al lang aan de
orde en we zullen dat blijven dat doen. Maar onze inschatting is dat we
excuses eerder kunnen bereiken als we in serieuze onderhandeling met
Turkije zijn dan wanneer het als een harde toetredingseis wordt gesteld.
Dit laat onverlet dat Turkije voor de start van
toetredingsonderhandelingen op haar mensenrechten en politieke criteria
beoordeeld zal worden.

Ik hoop u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd.

Met vriendelijke groet,

Matthijs Elenbaas

Publieksvoorlichting
Tweede-Kamerfractie GroenLinks