Napraten over: De Nachtmerrie van de Christen (deel 2)

uit de verkeerde interpretaties van de teksten van Rereformed blijkt zelfs al tijdens zijn leven dat er tegenstellingen kunnen ontstaan.

quote:

Vec schreef:
Ik denk dat je me hier niet helemaal volgt en dat ik misschien ook te onduidelijk ben. Om te beginnen is 't gebruik van 't woord 'straf' door mij meer als een soort grap/provocatie te zien. Maar dit terzijde, even tot de kern: Wat ik zeg en aantoon zijn de feiten:

-mensen gaan dood
-mensen lijden

ook bij jouw God re. Jouw 'liefdevolle' God. Wat ik dan niet snap is waarom die God van jou die immers een en al liefde is (wat de God van de bijbel ook over Zichzelf zegt trouwens, ja nee, zometeen ga je die eigenschap voor je eigen verzonnen God claimen, dus daar zal ik, als een echte het zwaard hanterende Petrus, bovenop zitten) dit mensen zomaar aandoet. Jij verpakt 't weliswaar in een mooie metafoor van muzieknoten die een beetje losjes dansen en springen maar de praktijk is toch even anders.

Een mens die 'onschuldig' is en volkomen 'oke' (ja ik moet deze 'harde' woorden -of eigenlijk alleen dat eerste woordje- even gebruiken, ik hoop dat je er toch een beetje doorheen kan prikken zonder gelijk in een emotie van weerzin te vervallen als je die woorden leest), waarmee alles goed zou zijn. Leg uit, waarom moet die DOOD? Waarom moet die lijden? Waarom kan die niet gewoon voor altijd heerlijk leven als een kind in een vlindertuin zonder zorgen of en onderhuids Leiden-des-jungen-Werthers gevoel? Waar komt dat unheimische gevoel vandaan? Waarom wordt ie ziek, z'n vrienden. Waarom moet ie leven met die verschrikkelijke willekeur? Waaraan heeft ie dat verdiend? Daar gaat een vriend dood, een ander wordt ziek, de volgende trouwt, weer een ander geneest en de volgende springt van een brug af. Ach, en z'n vroegere klasgenootje leeft al jaren in alle schijnbare rust zijn gelukkige leventje. Wat een rare God is dat van je re. Kan je me uitleggen waarom hij -gezien de feiten- al dat lijden en die willekeur en uiteindelijk die kutdood op zijn schepping legt?

Om het duidelijk te maken: mijn God is niet 'één en al liefde'. God wil de dood en het lijden omdat leven en geluk zonder die begrippen niet bestaan kan. God wil dus het ervaren. Ons leven is constant uitgedaagd te worden tot de keus van de liefde.
"Gewoon voor altijd heerlijk leven als een kind in een vlindertuin zonder zorgen" bestaat logischerwijs niet, omdat "heerlijk" niet bestaat zonder het bestaan van "zorgen", vlinders geen uitstraling hebben zonder het weerzinwekkende. Dáárom groeien we op van baby die weinig begrijpt tot oude van dagen die van alles begrijpt: om op het laatst te zeggen dat je voor de liefde kiest en niet gelooft in een KUTDOOD.

Het christendom is de invulling van het antwoord voor het kind. Het heeft begrippen nodig zoals goed en kwaad, onschuldig en schuldig, straf en beloning. Het moet God voor onschuldig verklaren en doet dat door de mens te beschuldigen.

Een volwassen geworden mens ziet in dat je hier veruit bovenuit moet stijgen, en woorden zoals 'verdienen', klagen over 'willekeur' kinderachtig zijn.

Een christen moet leren inzien dat hij niet uit wil gaan van het bestaan zoals God het geschapen heeft. Hij beziet de feiten van het leven en concludeert (zie de klaagzang van begin tot eind in Vecs schrijven) dat er bij God een steekje los zit en dus komt hij met een eigengemaakte uitleg van hoe de vork dan wél in de steel zit (de bijbel).

De bijbel is dan ook wel omschreven als de neerslag van het aanklagen van God door de mens.

Vanwege de naieve interpretatie van het bestaan door het christendom heeft de moderne westerse mens zijn zicht op God volkomen verloren. Dit is een tragedie.

[ Bericht 1% gewijzigd door Rereformed op 12-04-2004 16:09:21 ]

quote:

Op maandag 12 april 2004 15:39 schreef Viola_Holt het volgende:
uit de verkeerde interpretaties van de teksten van Rereformed blijkt zelfs al tijdens zijn leven dat er tegenstellingen kunnen ontstaan.

Zo ben ik wel op weg een echte nieuwe godsdienst te worden! Om aan dit dilemma te ontkomen zegt Rereformed dit: gooi al mijn teksten maar gerust weg. Iedereen zal in de toekomst op ditzelfde denken komen ook zonder dat ik het voorschrijf. De mensheid gaat automatisch deze kant op. Ik ben slechts een voorbeeld van dit automatisme, of anders gezegd, een beschrijver van het proces, op dezelfde manier als de schilderkunst en de muziek slechts de tijd weerspiegelen waarin de kunstenaar leeft.

quote:

Leg uit, waarom moet die DOOD? ...al dat lijden en die willekeur en uiteindelijk die kutdood

Nu mijn vader aan het sterven is begrijp ik het beter dan ooit: pas nu ik met die 'kutdood' in aanraking kom besef ik dat ik mijn vader innig liefheb. Met de dood komt ook de hoogste vorm van liefde tot uiting.

Wat zijn deze dingen toch eigenlijk eenvoudig om in te zien. De enige reden waarom wij er moeite mee hebben is omdat ons denken duizenden jaren geconditioneerd is via het christendom.

[ Bericht 66% gewijzigd door Rereformed op 12-04-2004 16:12:42 ]

quote:

Op maandag 12 april 2004 15:58 schreef Rereformed het volgende:

[..]

Zo ben ik wel op weg een echte nieuwe godsdienst te worden! Om aan dit dilemma te ontkomen zegt Rereformed dit: gooi al mijn teksten maar gerust weg. Iedereen zal in de toekomst op ditzelfde denken komen ook zonder dat ik het voorschrijf. De mensheid gaat automatisch deze kant op. Ik ben slechts een voorbeeld van dit automatisme, of anders gezegd, een beschrijver van het proces, op dezelfde manier als de schilderkunst en de muziek slechts de tijd weerspiegelen waarin de kunstenaar leeft.

Hierbij lijkt Rereformed de verschillen tussen mensen te vergeten. Het streven naar macht. Bovenstaande kan misbruikt worden. Groepsvorming. Mensen die reeds het door jou beschreven stadium bereikt hebben en zij die dit mogelijk nooit zullen bereiken omdat zij a. ook niet geloven in deze God, b. vast blijven houden aan de oude religie of c. je teksten niet op de juiste waarde weten te schatten (of bepaalde gedeelten missen )

quote:

Op maandag 12 april 2004 16:00 schreef Rereformed het volgende:

[..]

Nu mijn vader aan het sterven is begrijp ik het beter dan ooit: pas nu ik met die 'kutdood' in aanraking kom besef ik dat ik mijn vader innig liefheb. Met de dood komt ook de hoogste vorm van liefde tot uiting.

Ik wil dit niet zozeer de hoogste vorm noemen maar wel de laatste vorm van liefde in de context van de relatie Rereformed - vader.

quote:

Op maandag 12 april 2004 16:12 schreef Viola_Holt het volgende:

[..]

Hierbij lijkt Rereformed de verschillen tussen mensen te vergeten. Het streven naar macht. Bovenstaande kan misbruikt worden. Groepsvorming. Mensen die reeds het door jou beschreven stadium bereikt hebben en zij die dit mogelijk nooit zullen bereiken omdat zij a. ook niet geloven in deze God, b. vast blijven houden aan de oude religie of c. je teksten niet op de juiste waarde weten te schatten (of bepaalde gedeelten missen )

Verschillen tussen mensen lijken groot als je tussen hen door loopt, maar hebben weinig te betekenen wanneer je het vanuit de lucht bekijkt. Mensen zijn praktisch allemaal gelijk. Het bewijs ben ikzelf. Zie welk een gedachten ik uitkraam. Een tijdje geleden was ik Watchman (je zult hem je ongetwijfeld herinneren).

Zo zal een bijbelgetrouw christen van vandaag zich onbehaaglijker voelen in de 16e eeuw met de heksenverbranding dan in zijn eigen goddeloze tijd. En hij mag nog zo in wonderen zeggen te geloven, hij zou zich rot lachen als hij zich in de veertiende eeuw zou bevinden.

quote:

Op maandag 12 april 2004 15:48 schreef Rereformed het volgende:

[..]

Om het duidelijk te maken: mijn God is niet 'één en al liefde'. God wil de dood en het lijden omdat leven en geluk zonder die begrippen niet bestaan kan. God wil dus het ervaren. Ons leven is constant uitgedaagd te worden tot de keus van de liefde.
"Gewoon voor altijd heerlijk leven als een kind in een vlindertuin zonder zorgen" bestaat logischerwijs niet, omdat "heerlijk" niet bestaat zonder het bestaan van "zorgen". Dáárom groeien we op van baby die weinig begrijpt tot oude van dagen die van alles begrijpt: om op het laatst te zeggen dat je voor de liefde kiest en niet gelooft in een KUTDOOD.

Het christendom is de invulling van het antwoord voor het kind. Het heeft begrippen nodig zoals goed en kwaad, onschuldig en schuldig, straf en beloning. Het moet God voor onschuldig verklaren en doet dat door de mens te beschuldigen.

Een volwassen geworden mens ziet in dat je hier veruit bovenuit moet stijgen, en woorden zoals 'verdienen', klagen over 'willekeur' kinderachtig zijn.

Een christen moet leren inzien dat hij niet uit wil gaan van het bestaan zoals God het geschapen heeft. Hij beziet de feiten van het leven en concludeert (zie de klaagzang van begin tot eind in Vecs schrijven) dat er bij God een steekje los zit en dus komt hij met een eigengemaakte uitleg van hoe de vork dan wél in de steel zit (de bijbel).

De bijbel is dan ook wel omschreven als de neerslag van het aanklagen van God door de mens.

Vanwege de naieve interpretatie van het bestaan door het christendom heeft de moderne westerse mens zijn zicht op God volkomen verloren. Dit is een tragedie.

Dat is God ook. Leven en dood zijn nu eenmaal onlosmakelijk met ons bestaan verbonden. Ik kan goed begrijpen dat je boven het christelijk godsbeeld bent uitgegroeid. Het lijden en vreugde worden er echter niet minder levensecht om...

Waar gaat het in het leven feitelijk om? Het kan toch niet de bedoeling zijn dat je je hele leven lang, buiten jezelf op zoek bent naar God, terwijl jij al die tijd, als het ware de belichaming van God zelf bent (geweest). Sommige mensen zien niet eerder dan pas op hun sterfbed het licht; wellicht uit angst dat ze er tijdens hun leven al door verblind zouden raken?... De angst voor God zit diep en dat mag men de religies aanrekenen. Hoe zeer men ook liefde peredikt, zolang het is gebaseerd op vrees en afschrikking zal de boodschap van liefde steeds weer verloren gaan.

Voor mij bestaat in beginsel geen enkele God binnen geen enkele religie; alles wat daar buiten nog resteert mag men wat mij betreft God noemen, en misschien is het diezelfde extra ruimte die Rereformed nodig heeft om zijn God te vinden?

Ik schreef reeds dat naarmate men meer afstand van religies neemt, des te beter leert men God 'kennen'. En omgekeerd geldt natuurlijk hetzelfde: naarmate men meer van God afstand neemt, des te meer men over de religies leert te begrijpen. Voor mij gaan God en religie ten enen malen niet samen. Dat is voor sommigen misschien een moeilijk te begrijpen paradox maar het lijkt me wel de kern van Rereformed's boodschap!

Het leven zonder een dialoog met God is leeg, geeft geen voldoening en leidt tot uiteindelijk tot een losgeslagen meute van apathische apen. De vraag is alleen welke God voert het gesprek en op welke toon?

quote:

Op maandag 12 april 2004 16:17 schreef Rereformed het volgende:

[..]

Verschillen tussen mensen lijken groot als je tussen hen door loopt, maar hebben weinig te betekenen wanneer je het vanuit de lucht bekijkt. Mensen zijn praktisch allemaal gelijk. Het bewijs ben ikzelf. Zie welk een gedachten ik uitkraam. Een tijdje geleden was ik Watchman (je zult hem je ongetwijfeld herinneren).

Watchman ! Ja, inderdaad. Die herinner ik mij als een zeer bijbelvast christen.

Maar ook jouw verandering van inzicht kun je niet projecteren op een ieder. Jij bent er veel mee bezig en komt tot voor jou nieuwe inzichten. Anderen zijn niet zo kritisch als jij op de eigen denkbeelden.

mmm...Rereformed is nog geen maand na Watchman geregistreerd op Fok ! 1 maand Fok heeft je gedachtenwereld dusdanig omgeploegd ? Of was Watchman een experiment ?

heb nog discussie met je gevoerd over de Ark van Noach waar je heilig van overtuigd was...

quote:

Op maandag 12 april 2004 16:14 schreef Viola_Holt het volgende:

[..]

Ik wil dit niet zozeer de hoogste vorm noemen maar wel de laatste vorm van liefde in de context van de relatie Rereformed - vader.

Nee het gaat precies om wat ik schreef. Dat is juist het gehele punt waar het om gaat. Jij gaat als toeschouwer weer op de bank zitten en voelt niets, daarom kom je met een koele 'wetenschp-uitlegging', en daarmee maak je de godsdienst kapot. Dat is juist de tragedie van de moderne wereld.

dat godsdienst mogelijk een vereiste is voor mensen om iets te voelen kan ik in meegaan. dit maakt voor mij het bestaan van God niet aannemelijker. Een ieder vult een dergelijke spirituele behoefte in op een persoonlijke manier mogelijk gebaseerd op zaken die door anderen al uitgezocht zijn, al dan niet op waarheid berustend.

Misschien is dat voor mij de sterrenhemel. Kan daar zeer van genieten. Anderen zullen het zien als een andere vorm van vliegtuig spotten

quote:

Op maandag 12 april 2004 16:20 schreef lucida het volgende:

Waar gaat het in het leven feitelijk om? Het kan toch niet de bedoeling zijn dat je je hele leven lang, buiten jezelf op zoek bent naar God, terwijl jij al die tijd, als het ware de belichaming van God zelf bent (geweest). Sommige mensen zien niet eerder dan pas op hun sterfbed het licht; wellicht uit angst dat ze er tijdens hun leven al door verblind zouden raken?... De angst voor God zit diep en dat mag men de religies aanrekenen. Hoe zeer men ook liefde peredikt, zolang het is gebaseerd op vrees en afschrikking zal de boodschap van liefde steeds weer verloren gaan.

Voor mij bestaat in beginsel geen enkele God binnen geen enkele religie; alles wat daar buiten nog resteert mag men wat mij betreft God noemen, en misschien is het diezelfde extra ruimte die Rereformed nodig heeft om zijn God te vinden?

Ik schreef reeds dat naarmate men meer afstand van religies neemt, des te beter leert men God 'kennen'. En omgekeerd geldt natuurlijk hetzelfde: naarmate men meer van God afstand neemt, des te meer men over de religies leert te begrijpen. Voor mij gaan God en religie ten enen malen niet samen. Dat is voor sommigen misschien een moeilijk te begrijpen paradox maar het lijkt me wel de kern van Rereformed's boodschap!

Het leven zonder een dialoog met God is leeg, geeft geen voldoening en leidt tot uiteindelijk tot een losgeslagen meute van apathische apen. De vraag is alleen welke God voert het gesprek en op welke toon?

Volgens mij raak je met dit commentaar precies dezelfde grond als waarop ik sta. En ik moet zeggen dat ik er paf van sta, want ik zou het eerlijk gezegd toch nooit hebben durven hopen.

Vooral die uitspraken 'naarmate men meer afstand neemt...' zijn subliem. Ook de uitspraak 'Het leven zonder een dialoog met God is leeg' raakt de kern.

Wat je eerste vraag betreft zou ik zeggen wat ik hierboven heb gezegd over het ervaren. Het leven is telkens beslissen wie je wil zijn.

Wat je laatste vraag betreft, het antwoord wordt gegeven door de moderne wetenschap en de filosofie die we daarboven kunnen bouwen. Uiteraard zal dit steeds veranderen.

quote:

Op maandag 12 april 2004 16:34 schreef Rereformed het volgende:

Ook de uitspraak 'Het leven zonder een dialoog met God is leeg' raakt de kern.

Dat een dergelijk leven voor Lucida, Rereformed en mogelijk vele anderen leeg zou zijn betekent niet direkt dat een leven zonder dialoog met God ook voor Viola een leegte inhoudt.

Even een antwoordje op Lucida.

quote:

Op vrijdag 25 april 2003 14:01 schreef Koekepan het volgende:
Ik las vanochtend een stuk uit een oude Filosofie Magazine (november 2000) en ik vond dit stuk wel oke (met dezelfde titel als van dit topic): "Het zal u niet ontgaan zijn dat u bestaat. Maar u hebt het waarschijnlijk te druk om daarbij stil te staan. U hebt wel iets anders aan uw hoofd. Misschien is het u wel ontgaan dat er een en ander om u heen is veranderd. Uzelf ook. Sterker nog, u verandert nog steeds, op dit ogenblik zelfs. Nog niet zo heel lang geleden bestond u niet eens. En binnenkort is het voorgoed afgelopen met u. Met mij trouwens ook. Die mooie boom daar aan de overkant houdt het nog wat langer vol (met dit soort halfzachte opmerkingen krijg je me op de knieën)."
Ten eerste zit er wel een bedrieglijk reukje aan. Ons zijn moet niet op dezelfde manier opgevat worden als dat van een boom of, zeg, een tosti. Gaat de vergelijking wel op, maken wij ons eigen einde mee of zijn wij binnen ons eigen leven onsterfelijk? Ten tweede weet ik niet of er echt een probleem aan is, dus of het wereldraadsel bestaat. Je voelt het wel, maar je gevoel kan je ook misleiden. Ten derde: wij veranderen. Is dat niet vreemd? Ik heb het gevoel dat ik dezelfde ik ben als drie jaar geleden, maar een ander zou zeggen: je bent veranderd. Is er dan toch een onveranderlijke ziel in een veranderlijk lichaam? Ik zou zelf nee antwoorden op die vraag maar ik kan het nog niet helemaal dichttimmeren.

quote:

Op woensdag 4 februari 2004 14:01 schreef Koekepan het volgende:
Het antwoord op de vraag of de rede ons niet simpelweg bedriegt en of het wel nuttig is de onderste steen boven te halen, aangezien je toch niet weet of er een fundament aan het gebouw zit.

quote:

Op vrijdag 25 april 2003 14:01 schreef Koekepan het volgende:
Het klinkt redelijk mystiek, maar het ligt mijns inziens dichter bij pragmatisme dan bij mystiek. En hier beland je aan bij de soort redeneringen die mij zo vreselijk voor Wittgenstein doen vallen. Echt, zonder deze man hadden wij nog een beetje met Kant en Hegel lopen klooien. Het is een godswonder.
"Een roos is een ding", volgens mij haalt hij het voorbeeld van dit non-feit ergens in de Tractatus aan. Maar dat een roos een ding is, toont zich doordat wij het woord roos gebruiken. De zin poogt vervolgens iets te zeggen over ons gebruik van woorden om de wereld te representeren, maar dat levert volgens Wittgenstein alleen maar onzinnige uitspraken op, slechts ladders die je na gebruik weg kunt gooien (6.54).
Het houdt verband met Schorpioens verwerping van de logica. De logica is niet iets wat je kunt verwerpen, het evidente gelijk van de logica toont zich doordat je zinnen maakt en redeneringen die zich volgens deze logica gedragen. Als de roos geen ding ware, en als de logica niet zou kloppen, zouden wij het woord "roos" niet gebruiken, resp. zouden wij niet eens mogen spreken! Wittgenstein maakt het glo-ri-eu-ze punt dat Descartes' fundamentele twijfel aan alles alleen al om deze reden ongerechtvaardigd is, dat wij taal gebruiken, en dus vertrouwen op de taal. Het gebruik van taal is dus een premisse, geen premisse die wij kunnen bewijzen door middel van een filosofische constructie, want dat zou een cirkelredenering zijn, en een tautologie, en dus zinledig.

quote:

Op vrijdag 21 november 2003 16:32 schreef Koekepan het volgende:

[..]

Daarvoor hoef je je volgens mij niet op andere denkers te verlaten. De stelling dat er niets anders is dan wat voor de waarneming toegankelijk is, en wat de natuurwetenschap dus kan onderzoeken, is zélf volstrekt onwetenschappelijk.
[..]

Wittgenstein heeft vanaf het begin volgehouden dat de WK de Tractatus niet begrepen had. Dit valt uit de (door Waismann) zorgvuldig genotuleerde gesprekken op te maken (Wittgenstein und der Wiener Kreis, Suhrkamp Taschenbuch, Wittgenstein-Gesamtausgabe, Bd. 3.)
[..]

Hahaha. Ik kan me er alles bij voorstellen. Heidegger heeft in Sein und Zeit dingen gezegd die onlosmakelijk met het nationaal-socialisme verbonden zijn. Maar het feit dat zijn filosofie voor hem kennelijk niet iets is wat je achter je bureau doet, maar je een manier van leven voorschrijft, of althans een richting, maakt hem juist tot een existentialist en dat verklaart ook wel dat hij misschien ook wel een beetje naar zijn politieke overtuiging heeft toegeredeneerd. Je ziet in elk geval tussen 1933 en 1940 een verschuiving van Hitler naar Hölderlin, zoals Safranski opmerkt.
Maar ook voor Wittgenstein maakte de filosofie deel uit van zijn leven. Iedereen die hem in de oorlogsjaren ('14-'18) kende wist dat hij op zoek was naar de oplossing van de problemen van de logica èn naar de zin van zijn bestaan - en dat deze twee queesten nauw met elkaar waren verbonden. Zeer waarschijnlijk waren deze zaken voor hem één en hetzelfde.
Dus dat is alvast iets wat ze bindt, zij het losjes. De leden van het WK bijvoorbeeld waren echte bureaufilosofen. Maar nu krijg ik wanneer ik werken over of van Heidegger lees de onweerstaanbare indruk dat Heidegger weet dat de taal ons heeft behekst, maar dat hij denkt dat de oplossing, of èèn oplossing, gelegen is in het jezelf volledig onderdompelen in de onontwarbare netten van de taal. En misschien dat deze onderdompeling ons inderdaad méér leert dan Wittgensteins somtijds ietwat dogmatisch aandoende filosofische therapie. Maar, misschien ook niet. Misschien is het zoals jij lijkt te suggereren de aantrekkingskracht van het obscure, het onbegrijpelijke, dat soms de belofte lijkt in te houden van onpeilbare waarheden, die door middel van het "nuchtere" common-sense nadenken nooit te verkrijgen zijn. Een idee waar Wittgenstein juist zo endgültig mee meende te hebben afgerekend.
Aangenomen dat je gelijk hebt, dan nog vormen Heideggers onophoudelijke gehamer op het alledaagse, zijn verheerlijking van en persoonlijke gehechtheid aan het boerenbestaan, zijn afwijzing van de metafysica, grote aanknopingspunten aan de filosofie van Wittgenstein. Voldoende om me te blijven intrigeren.

quote:

Op maandag 5 april 2004 21:44 schreef Koekepan het volgende:
Naar aanleiding van een interessante discussie tussen Cliteur en Stapert, die ik onlangs bijwoonde, wil ik graag het Stapert-principe introduceren. Het Stapert-principe zegt dat er een aantal fundamentele issues zijn waarover men het niet eens wordt, omdat men zijn standpunt simpelweg niet (alleen) bepaalt door argumenten tegen elkaar af te wegen. Een voorbeeld van een factoren die de argumentatie overstemt zou bijvoorbeeld de opvoeding kunnen zijn. Men betrekt zijn stelling bij voorbaat en de inzet is niet een accuratere kijk op de zaken, maar vaak een lekker partijtje vloeken en tieren. Men ziet hoe eenvoudig het Stapert-principe gebruikt kan worden om de misstanden in sommige delen van dit forum te verklaren.

Stapert schoof vervolgens de visie naar voren dat deze "fundamentele discussies", als zij gevoerd worden, pragmatisch moeten worden gevoerd: wat zijn de pragmatische voors en tegens van dierenmishandeling, in tegenstelling tot de ideologische kant die toch vaak slechts een schaamlap is voor het welles-nietes-spel, ideaal tijdverdrijf na een zware dag op kantoor.

quote:

Op zaterdag 10 april 2004 23:59 schreef Koekepan het volgende:

[..]

Ik had in dit invoervak een enorme reactie geschreven, die met één druk op een verkeerde sneltoets het cybernetische vacuüm is ingezonden. De hoofdpunten van mijn betoog waren in elk geval dat Philipse wel degelijk zijn waardering heeft uitgesproken voor Heideggers originaliteit, de omnipresentie van zijn ideeën in het 20e-eeuwse filosofische debat en de welhaast profetische vooruitziende blik waarmee hij (nog vóór Wittgenstein, wiens argumentatie veel transparanter is en ook meer gericht op filosofische "waarheidsvinding" - dit bij gebrek aan een betere omschrijving - dan het vergaren van de status van een mysticus die de wereld doorvoeld heeft, waaraan Heidegger zich waarschijnlijk schuldig gemaakt heeft). Philipse rekent af met Heideggers onderliggende noties, waarmee hij zijn uiterst originele vondsten heeft opgevuld en gecomplementeerd, noties die hij heeft opgedaan in de filosofische diepzee, bij de presocraten en bij Duns Scotus. Ik volg Philipses kritiek bijna geheel, behalve dat ik vind dat hij (Philipse) een valse dichotomie creëert: Heideggers ideeën kunnen best goed en origineel geweest zijn (ook al was de man niet altijd even scheutig in het geven van credit where credit is due), terwijl het karakter van de filosoof door en door verdorven was en zijn motieven onzuiver.

Wat Fukuyama betreft, voor mij blijft hij een representant van wat je zou mogen beschouwen als een late uitloper van het wetenschappelijk triomfalisme - juist een van Heideggers grootste verdiensten is geweest dat hij als een van de eersten zag waar de echte filosofische zwakten van deze rationalistische pseudo-religie zaten. Ik baseer me inderdaad alleen op de kennis van zijn theorie over het einde van de geschiedenis etc.; ik vind het, zoals gezegd, republikeinse propaganda, en Fukuyama is tenminste tot aan 11/9 een loyale medestander geweest van de regering-Bush. De vragen die hij adresseert mogen dan interessant zijn (dat zijn ze zeker), ik verwacht een tendentieuze invulling van deze vragen waar ik niet veel van kan opsteken. Natuurlijk is dit een vooroordeel, en ik zal zeker in mijn achterhoofd houden dat het niet zo hoeft te zijn als ik denk dat het is.

Om op Heidegger terug te komen, Karl Jasper noemde zijn stijl van doceren en filosoferen dictatoriaal. Zijn filosofie is geen echte léér, het is een hermetische mystiek waarvan alleen Heidegger zelf de sleutel bezat. Als je me vergeeft dat ik terugkom op ons oude twistpunt: de lappen tekst die ik jou en bijvoorbeeld ook Lucida hier zie posten ademen dezelfde gesloten sfeer. Als je werkelijk geïnteresseerd bent in een debat (zoals Heidegger dus niet lijkt te zijn geweest), dan zou je denk ik moeten proberen om je in schrijfstijl en in terminologie meer te richten op de ander. Verduidelijk jezelf, citeer de ander en geef aan waar zijn citaat jouw eigen gedachten overlapt, en zoek niet alleen de verschillen maar ook de aansluiting. Natuurlijk moet dit van beide kanten komen, maar naar mijn mening ontbreekt het er in jouw posts nog wel eens aan. Dit is niet erg verder, maar imo wel een verbeterpunt.

Als je nog eens wat verdachtmakerijen hebt, meld je dan gerust. Je wordt er intussen alleen maar minder geloofwaardig op.

quote:

Op maandag 12 april 2004 16:00 schreef Rereformed het volgende:

[..]

Nu mijn vader aan het sterven is begrijp ik het beter dan ooit: pas nu ik met die 'kutdood' in aanraking kom besef ik dat ik mijn vader innig liefheb. Met de dood komt ook de hoogste vorm van liefde tot uiting.

Wat zijn deze dingen toch eigenlijk eenvoudig om in te zien. De enige reden waarom wij er moeite mee hebben is omdat ons denken duizenden jaren geconditioneerd is via het christendom.

Mijn denken was volstrekt niet geconditioneerd door het christendom, maar daarom greep de dood van mijn vader me niet minder aan. Beter gezegd het heeft me twee keer op een ander manier aangegrepen. De ene keer als een proces dat ik zag aankomen, en waar ik - hoe moeilijk het moment van overlijden zelf ook blijft - als het ware anticiperend om kon rouwen. De andere keer was totaal onverwacht en veroorzaakte een enorme klap in mijn voorstelling van het leven en bestaan. Ooit schreef ik dat ik menig maal voor de almacht heb moeten buigen. Het ware met name deze beide keren, dat ik dit meer dan ooit zo heb gevoeld. En toch zelfs ondanks de totale reddeloosheid, machteloosheid, droevenis en geslagenheid die zich toen van mij meester maakte, was er ook weer genoeg innerlijke levenskracht (goddelijke vonk) over, om het leven er niet om te verzaken, om het God niet blijvend euvel te duiden; maar om het te aanvaarden en een plek te geven binnen mijn hart en herinneringen.
Wat nu werkelijk de drijfveren zijn die mij - in het uiterste geval - in God doen geloven, moet je mij niet vragen, want dat weet ik zelf ook niet! Door alle leed, pijn en verdriet heen, overheerst toch nog steeds een onuitsprekelijke vreugde te (mogen) leven. Gods troost schuilt niet alleen in tranen, maar ook in de stille, ingetogen glimlach naar en om jezelf! Het beeld dat je van de man achter de snor hebt mag terecht zijn, maar houdt voor ogen dat in feite iemand anders daarachter schuilgaat, die zich daardoor wel of nit aangesproken voelt. Meister Eckardt: "Overigens ik zou me schamen, als ik voor het aangezicht van God, niet zou toegeven elke dag een dag jonger te worden!...

quote:

Op maandag 12 april 2004 16:24 schreef Viola_Holt het volgende:
mmm...Rereformed is nog geen maand na Watchman geregistreerd op Fok ! 1 maand Fok heeft je gedachtenwereld dusdanig omgeploegd ? Of was Watchman een experiment ?

heb nog discussie met je gevoerd over de Ark van Noach waar je heilig van overtuigd was...

Lees de geest van Rereformeds woorden, niet de letter.

quote:

Op maandag 12 april 2004 16:42 schreef Mariel het volgende:

[..]

Lees de geest van Rereformeds woorden, niet de letter.

Bedoelt Rereformed dat hij als Watchman was ?

quote:

Op maandag 12 april 2004 16:47 schreef Ryan3 het volgende:

[..]

Nee, dat bedoelt ze niet.

Ik begin wel te begrijpen hoe Jezus zich moet voelen.

quote:

Op maandag 12 april 2004 15:48 schreef Rereformed het volgende:

Allereerst.. welkom terug

Ik vind de reactie die je hierboven op Vec's schrijven geeft afdoen aan het Godsbeeld dat je reeds geschapen had, en ons voorhield. Je probeert hier uit te leggen wat God wil en waarom, terwijl jouw God - of tenminste het beeld dat ik hier na je topic aan overgehouden heb - niet voor (een dergelijk gedetailleerde) uitleg vatbaar is.

God is, meer valt er niet over te zeggen. Hij is slechts te voelen of ervaren... Elke poging zijn bestaan(srecht) te omschrijven doet Hem onrecht aan. Dat is het beeld dat je (in mijn geest) geschapen had.

quote:

Één van de meest waardevolste waarden is echter God in ons denken te behouden. Dát is de boodschap van Rereformed. Waarschijnlijk zal de toekomst ons geen voorgeschreven, vastomlijnd beeld van God geven, omdat zoiets onmogelijk is. Maar God in allerlei moderne vormen schenkt een mens eeuwige bestemming, ontzag voor het grootse, inzicht in zijn kleinheid en solidariteit met de gehele schepping, het liefdesprinciepe.

^{Nogmaals sterkte toegewenst in deze (voor jou) moeilijke periode}

quote:

Op maandag 12 april 2004 16:37 schreef Viola_Holt het volgende:

[..]

Dat een dergelijk leven voor Lucida, Rereformed en mogelijk vele anderen leeg zou zijn betekent niet direkt dat een leven zonder dialoog met God ook voor Viola een leegte inhoudt.

Kijk: De drie letters G-O-D- mag je wat mij betreft weglaten, er zal toch iets als een referentiekader moeten bestaan. Hoe jij vervolgens aan dat in beginsel lege kader een invulling geeft zegt niets over de mogelijke leegte van je bestaan, en ook niet of het met of juist zonder God voller wordt!...

quote:

Op maandag 12 april 2004 16:45 schreef Viola_Holt het volgende:

[..]

Bedoelt Rereformed dat hij als Watchman was ?

Dat denk ik van wel..

quote:

Op maandag 12 april 2004 16:54 schreef Ryan3 het volgende:

[..]

En ik wel de Duivel. .

Die had jij toch al lang met het badwater weggespoeld?

quote:

Op maandag 12 april 2004 16:51 schreef Mariel het volgende:

[..]

Ik begin wel te begrijpen hoe Jezus zich moet voelen.

Hoezo, leeft hij nog? - dan looft het geheim dat leven doet!

quote:

Op maandag 12 april 2004 16:57 schreef lucida het volgende:

[..]

Kijk: De drie letters G-O-D- mag je wat mij betreft weglaten, er zal toch iets als een referentiekader moeten bestaan. Hoe jij vervolgens aan dat in beginsel lege kader een invulling geeft zegt niets over de mogelijke leegte van je bestaan, en ook niet of het met of juist zonder God voller wordt!...

referentiekader als synoniem voor God vind ik prima !

Ik denk dat Rereformed als een soort van christen als Watchman was, wanneer die ommekeer in denken precies ontstond is mij niet helemaal duidelijk..

quote:

Op maandag 12 april 2004 16:38 schreef lucida het volgende:
... genoeg innerlijke levenskracht (goddelijke vonk) over, om het leven er niet om te verzaken, om het God niet blijvend euvel te duiden; maar om het te aanvaarden en een plek te geven binnen mijn hart en herinneringen.
Wat nu werkelijk de drijfveren zijn die mij - in het uiterste geval - in God doen geloven, moet je mij niet vragen, want dat weet ik zelf ook niet! Door alle leed, pijn en verdriet heen, overheerst toch nog steeds een onuitsprekelijke vreugde te (mogen) leven. Gods troost schuilt niet alleen in tranen, maar ook in de stille, ingetogen glimlach naar en om jezelf!

Ook dit raakt de kern van waar ik voor sta.

Nee, niet dezelfde persoon achter de nickname Watchman, maar als een zelfde soort christen..

Volgens mij moet Rereformed dit m.i. misverstand zelf maar even uitleggen..

Precies wat ik dacht..

quote:

Op maandag 12 april 2004 16:42 schreef Mariel het volgende:

[..]

Lees de geest van Rereformeds woorden, niet de letter.

Mariel, de geautoriseerde exegeet van Rereformed. Fenomenale expertise, feilloze juiste inzichten...

quote:

Op maandag 12 april 2004 16:54 schreef Ryan3 het volgende:

[..]

En ik wel de Duivel. .

Welnee joh, ik ben jou. Jij bent mezelf op een andere manier uitgelegd.

quote:

Op maandag 12 april 2004 16:57 schreef kLowJow het volgende:
Ik vind de reactie die je hierboven op Vec's schrijven geeft afdoen aan het Godsbeeld dat je reeds geschapen had, en ons voorhield. Je probeert hier uit te leggen wat God wil en waarom, terwijl jouw God - of tenminste het beeld dat ik hier na je topic aan overgehouden heb - niet voor (een dergelijk gedetailleerde) uitleg vatbaar is.

God is, meer valt er niet over te zeggen. Hij is slechts te voelen of ervaren... Elke poging zijn bestaan(srecht) te omschrijven doet Hem onrecht aan. Dat is het beeld dat je (in mijn geest) geschapen had.

Zoals gewoonlijk erg scherp opgemerkt. Zo zie je maar weer hoe gemakkelijk je een infektie krijgt. Komt even een bijbelgetrouwe gast langs en je zit weer met de problemen. Maar je kan het natuurlijk ook zo zien: iemand uit die hoek moet met een brug naar de overkant. Wat dat betreft kan het best zo zijn dat ik ook nog niet aan de overkant ben, maar bijvoorbeeld Ryan3 het juister ziet dan ik.

Ik zat juist aan die 'vondst' te denken een uur geleden toen ik aan het eten was. En toen schoot het me te binnen dat Jahweh juist 'Ik ben' beteken...

Had de bijbel alleen dat maar gezegd, dan zou het zeer modern zijn. Mijn fout schijnt dus nogal veel wortels te hebben.

[ Bericht 5% gewijzigd door Rereformed op 13-04-2004 10:15:01 ]

quote:

Op maandag 12 april 2004 17:42 schreef Viola_Holt het volgende:

[..]

Rereformed heeft ook discussies met hen gevoerd. Of hij ook discussie gevoerd heeft met Watchman weet ik niet meer, daarom interpreteerde ik zijn opmerking in eerste instantie ook verkeerd. Watchman is maar heel kort aanwezig geweest op Fok in mijn herinnering. Misschien was dat later Nederland wel. Was ook zo'n fijne discussiepartner !

Ik geloof dat het in het topic over homofilie was, en ik kreeg het gevoel dat hij kwaad voorgoed ermee ophield vanwege mijn schrijven. Maar Dennis deed ook helder mee en de overmacht was dus nogal groot. Zoals gewoonlijk klaagde ik mezelf aan en bied Watchman alsnog mijn excuses aan.
nEDerland heb ik altijd nogal bedeesd gevonden. Krijgt niet anders over z'n lippen dan 'En toch geloof ik het zo'. Polleke kon mij op een gegeven moment niet meer verdragen, en haakte af. Toen hij weer terugkwam hield hij zich met andere topics bezig dan die waaraan ik meedeed. Misschien wel goed zo want onze discussies waren zo'n beetje uitgepraat. Ook hij heeft als houding 'Je kan zeggen wat je wil maar ik geloof eenvoudig zus en zo'. Het waren geen mensen die mij aan het denken konden zetten. Dat kon Hoppe eenmaal wel en Kogando ook een beetje. Macmeester is ook echt een meester.

O ja, ene Johnny, dat was de grootste hoofdpijn voor me. Weer zo een 'Je kan zeggen wat je wilt maar toch is het niet zo'.

quote:

Op maandag 12 april 2004 16:38 schreef Koekepan het volgende:
Even een antwoordje op Lucida.
Als je nog eens wat verdachtmakerijen hebt, meld je dan gerust. Je wordt er intussen alleen maar minder geloofwaardig op.

Een ezel met een vracht gewichtige boeken, is nog steeds een ezel!...

quote:

Op maandag 12 april 2004 15:58 schreef Rereformed het volgende:

[..]

Zo ben ik wel op weg een echte nieuwe godsdienst te worden! Om aan dit dilemma te ontkomen zegt Rereformed dit: gooi al mijn teksten maar gerust weg. Iedereen zal in de toekomst op ditzelfde denken komen ook zonder dat ik het voorschrijf. De mensheid gaat automatisch deze kant op. Ik ben slechts een voorbeeld van dit automatisme, of anders gezegd, een beschrijver van het proces, op dezelfde manier als de schilderkunst en de muziek slechts de tijd weerspiegelen waarin de kunstenaar leeft.

Dag reïncarnatie van Nietzsche. Adviseerde jij Lucida niet een jongere snor van Nietzsche te nemen? Stuur hem een foto van jezelf. Eventueel ontbrekende snor zélf toe te voegen.

Ik ben begonnen in de topic (De Nachtmerrie van..). Het is een boel tekst maar ik vind het buitengewoon boeiend. Ik ben pas op beeldscherm 1 van de 4 en er begint een vraag steeds terug te komen bij me.

Rereformed heeft het herhaaldelijk over het begin van het einde van het Christendom.

quote:

Waar het om gaat is dat de feminist de tijd omdraait en een nieuwe periode in de geschiedenis inluidt. Het proces kan daarna niet meer omgedraaid worden, of andere vrouwen nu met feminisme meedoen of niet. Op het laatst is iedereen feminist, maar niemand gebruikt het woord meer.
Op precies dezelfde manier ben ik niet hoogmoedig, maar gewoon een teken aan de wand, een signaal waar we naar toegaan in de christenheid. Een kerfje op de stok die Nietzsche al aanmaakte en voorzag.

Een verandering dus.

Nou vraag ik mij af: Iets wat niet op logische gronden ontstaan is, waarom zo dat wel op logische gronden weer verdwijnen? De meeste mensen vinden in hun leven niet de tijd of de interesse om ook maar één filosofisch boek te lezen, laat staan Nietzsche. Dus wat zou deze verandering dan teweeg brengen? De ontnuchtering die sinds de Verlichting is ingezet? Als ik kijk naar een land als Amerika, wat toch qua welvaart voorop loopt, dan zie ik geen aankomende verandering. Men blijft erg vasthouden aan het Christendom.

Ik probeer een definitie te vormen van 'rereformed's God', omdat het nogal rommelige is in mijn hoofd en ik uit pragmatische oogpunt (en luiheid) graag dingen kort en bondig zie, zodat ik van daaruit weer meer uitspraken daaraan kan relativeren. Als je dingen maar genoeg uit kleedt kom je altijd bij de kern uit, de kern. Maar tot dusver zonder succes. Mij bekruipt een beetje het gevoel dat jullie (rereformed and gelijkgezinden) God uitkleden totdat er bijna niets overblijft, en vervolgens te zeggen in die versie te geloven. Wat is het wezenlijke nut hiervan? Kun je die afzonderlijke elementen niet gewoon blijven zien als afzonderlijke elementen, en gewoon concluderen dat de visie van een God niet bestaat, of misschien wel een nieuw woord verzinnen voor dit geheel (van elementen). God is volgens Vandale toch echt een wezen, een enkelvoud, vandaar.
Nogmaals ik ben totaal niet belezen op dit onderwerp, dus neem het me niet kwaliteit als ik domme dingen zeg. Luiheid kun je me wel kwalijk nemen, gepaart gaande met een linkje dan graag.

Even een quote van Rereformed uit het eerste deel.

quote:

Natuurlijk heb ik een missie. Een opmerking als "Zowel Lucida als Rereformed denken dat ze de mensheid iets te melden hebben. Wonderlijk" is de gedachte die mij fel maakt en ruzie deed maken met Lucida -omdat ik soms meende te begrijpen dat hij dezelfde boodschap had-, omdat ik die Ollie-uitspraak de ultieme negatie van het leven beschouw. Dit is wat ik in De Nachtmerrie Nihilisme noem en dat kots ik uit.

Dat is natuurlijk je goede recht, om die uitspraak van mij als de ultieme negatie van het leven te beschouwen. Het als Nihilisme betitelen, en mijn opmerking uitkotsen, dat moet dan maar.

Misschien is een verschil tussen jou en mij dat ik niet erg geneigd ben om mijn ultieme waarheid aan anderen te verkondigen, omdat ik weet dat mijn waarheid niet die van een ander hoeft te zijn.
Ik verwonder mij oprecht over mensen die vrij goed menen te weten hoe het leven in elkaar zit, en hoe zij de zon in andermans leven kunnen zijn. Waarmee ik niet wil zeggen dat men dan niet oprecht is... enkel maar dat ik het niet snap en me erover verbaas. Blijkbaar zit ik anders in elkaar.
Ik ga er wat mezelf betreft vanuit dat ik niet intelligent genoeg ben om mijn eigen domheid te kunnen bevatten (met dank aan Theo Maassen) en zal dan ook niet gauw verlichte waarheden verkondigen.

En overigens, Rereformed, je had heel goed kunnen weten dat ik je redevoeringen tegen het fundamentalistisch christendom waardeer. Mijn opmerking had dan ook alleen betrekking op de soms wat erg 'verlichte' toon die in het topic is geslopen.

En ja, ik vind dat oprecht verwonderlijk. Als dat nihilisme is, dan ben ik een nihilist.

Rereformed schreef: Om het duidelijk te maken: mijn God is niet 'één en al liefde'. God wil de dood en het lijden omdat leven en geluk zonder die begrippen niet bestaan kan. God wil dus het ervaren. Ons leven is constant uitgedaagd te worden tot de keus van de liefde.

Voor mij is god alles wat bestaat. Van het kleinste deeltje ot het gehele universum en het onvoorstelbare. Voor mij is alles met elkaar verbonden. Wij zijn god. Niet mijn ik, mijn ego, maar datgene wat het ego overstijgt, maar waar het ego wel onderdeel van uitmaakt.
God wil ervaren. Dat is precies wat ik geloof en het doel van leven is. Al het leven.
In absolute zin is er geen goed of kwaad, alleen ervaring. Of we het leuk vinden of niet maar alles waar een mens toe in staat is hoort bij datgene wat de mens is. Het doel van het leven is ervaren, daar hoort pijn, vedriet, ziekte en de dood even onafscheidelijk bij als vreugde, liefde, enthousiasme enzovoort. God ervaart het menszijn door ons. Omdat we een deel zijn van al wat is. God is al wat is. Dat wil niet zeggen dat we maar raak moeten leven. Op het vlak van het ego, datgene wat wij ons 'zelf' noemen is het wel de bedoeling te leren van het leven. Liefde als leiddraad. Onszelf verheffen boven datgene wat we kwaad noemen, boven het alledaagse en boven onze driften. Ook als mensheid hebben we de taak verantwoordelijkheid te nemen voor de wereld en haar bewoners. Juist omdat we ermee zijn verbonden. Ook de mensheid moet zich verheffen. Oorlog en geweld vervangen door liefde. Als elke mens zou beseffen dat hij een is met elke andere mens en een is met de natuur, zou hij ook beseffen dat een ander schaden jezelf schaadt. Daarnaast geloof ik in reincarnatie. Opdat we al die verschillende ervaringen niet in een leven kunnen ervaren. Vandaag de verkrachter is in een ander leven het slachoffer. Niet als karma zoals zo vaak bij reincarnatie wordt gezegd maar omdat dat ook een ervaring is waar je van kunt leren. De Nazibeul is nu misschien een waarheidzoeker en aanklager. Zijn slachtoffer nu misschien een dader. De rijke in een volgend een hongerende Afrikaan en omgekeerd. Ook daarom al is het onze morele verantwoordelijkheid zorg te dragen voor de medemens. Omdat je zelf in een vorig of volgend leven de hongere zult zijn of bent geweest. Omdat elke ervaring de jouwe kan zijn geweest of kan worden. Op een hoger nivo is alles ervaring, maar op menselijk nivo is het de bedoeling de wereld en de mensheid te verheffen en boven het menszijn uit te stijgen naar een hoger nivo van bewustzijn.

Rereformed: ik denk dat je meer mensen bereikt met je boek online dan met een papieren druk. Misschien kun je beide doen.
Zoekenden lezen het misschien als ze toevallig je boek kiezen uit die enorme hoeveelheid boeken die er te koop is maar steeds meer jongeren lezen voornamelijk online. Zij zoeken antwoorden op internet. Mijn zoon (19) is mijn boekenkast gaan lezen op zijn zestiende doordat hij online zaken tegen kwam waar hij meer van wilde weten. Ik zie hem een deel van de weg afleggen die ikzelf heb afgelegd. Alleen hoefde hij niet eerst een godsdienst af te leggen. Maar de vragen zijn hetzelfde. Hij mag zijn eigen antwoorden vinden. De zoektocht is in mijn ogen even belangrijk als het vinden van antwoorden. Omdat ook mijn intepretatie er maar 1 is. Zijn antwoorden hoeven niet gelijk te zijn aan de mijne. Zoals je zelf al zegt: elk mens vindt uiteindelijk zijn eigen weg. En elke weg die naar verlichting leidt is goed. Voor de een een traditionele weg voor een ander een andere. Niet de leider kiest zijn leerlingen, de leerling kiest zijn leider.

quote:

Op maandag 12 april 2004 16:20 schreef lucida het volgende:

[..]

Dat is God ook. Leven en dood zijn nu eenmaal onlosmakelijk met ons bestaan verbonden. Ik kan goed begrijpen dat je boven het christelijk godsbeeld bent uitgegroeid. Het lijden en vreugde worden er echter niet minder levensecht om...

Waar gaat het in het leven feitelijk om? Het kan toch niet de bedoeling zijn dat je je hele leven lang, buiten jezelf op zoek bent naar God, terwijl jij al die tijd, als het ware de belichaming van God zelf bent (geweest). Sommige mensen zien niet eerder dan pas op hun sterfbed het licht; wellicht uit angst dat ze er tijdens hun leven al door verblind zouden raken?... De angst voor God zit diep en dat mag men de religies aanrekenen. Hoe zeer men ook liefde peredikt, zolang het is gebaseerd op vrees en afschrikking zal de boodschap van liefde steeds weer verloren gaan.

Voor mij bestaat in beginsel geen enkele God binnen geen enkele religie; alles wat daar buiten nog resteert mag men wat mij betreft God noemen, en misschien is het diezelfde extra ruimte die Rereformed nodig heeft om zijn God te vinden?

Ik schreef reeds dat naarmate men meer afstand van religies neemt, des te beter leert men God 'kennen'. En omgekeerd geldt natuurlijk hetzelfde: naarmate men meer van God afstand neemt, des te meer men over de religies leert te begrijpen. Voor mij gaan God en religie ten enen malen niet samen. Dat is voor sommigen misschien een moeilijk te begrijpen paradox maar het lijkt me wel de kern van Rereformed's boodschap!

Het leven zonder een dialoog met God is leeg, geeft geen voldoening en leidt tot uiteindelijk tot een losgeslagen meute van apathische apen. De vraag is alleen welke God voert het gesprek en op welke toon?

Van Nietzsche los en naar God terug? Beiden onderzocht en het goede behouden?

quote:

Op maandag 12 april 2004 15:39 schreef Viola_Holt het volgende:
uit de verkeerde interpretaties van de teksten van Rereformed blijkt zelfs al tijdens zijn leven dat er tegenstellingen kunnen ontstaan.

Gegroet (Viola) Maria van Magdala Rereformed als nieuwe Christus?
Waarschuwde Jezus Zélf niet tegen dezulken?

quote:

Op maandag 12 april 2004 16:54 schreef Ryan3 het volgende:

[..]

En ik wel de Duivel. .

Als donkere zijde van God?

.

quote:

Op dinsdag 13 april 2004 06:58 schreef Sater het volgende:

[..]

Van Nietzsche los en naar God terug? Beiden onderzocht en het goede behouden?

Iets te veel onderzocht en iets te weinig behouden, lijkt me.

quote:

Op dinsdag 13 april 2004 00:18 schreef Davitamon het volgende:
Mij bekruipt een beetje het gevoel dat jullie (rereformed and gelijkgezinden) God uitkleden totdat er bijna niets overblijft, en vervolgens te zeggen in die versie te geloven. Wat is het wezenlijke nut hiervan? Kun je die afzonderlijke elementen niet gewoon blijven zien als afzonderlijke elementen, en gewoon concluderen dat de visie van een God niet bestaat, of misschien wel een nieuw woord verzinnen voor dit geheel (van elementen).

Volgens mij gaat het er (Rereformed) niet om het Godsbeeld louter uit te kleden, maar het van zijn christelijke geloofsmantel te ontdoen. De stoffige moraal waarmee deze het godsbeeld heeft omkleed. De moreel omfloerste wijze waarmee het christendom zijn geloof opdringt en belijdt.

In een antwoord aan Viola gaf ik al aan dat de 3 letters G-O-D in beginsel nergens voor staan. Hoe is het dan mogelijk dat hele boeken vol worden geschreven, over - ja zelfs door God - als God zich niet laat benoemen, onnoembaar is?...

Het nut van zo'n herbezinning op de visie van God kan zijn dat je Hem (en jezelf) bevrijdt van de ovetollige (geestelijke) ballast waarmee het christendom (en andere religies) het Godsbeeld hebben omhangen! Zulke elementen van menselijke makelij vetroebelen dat wat God is ... licht ... Zulke menselijke toedichtsels, uitmondend in een religieus concept, hebben van God en van het geloof in Hem een karikatuur gemaakt.

Misschien is het deze overgereguleerde geloofstraditie, die Rereformed van zich wenst af te schudden. Misschien zijn het deze geloofsketenen, die hem in zijn zoektocht naar zijn (persoonlijke) God te zeer en te lang hebben gekluisterd.

Sommigen vatten het op als zou Rereformed van zijn geloof zijn gevallen. Ik daarentegen zie het juist als een (persoonlijke) verdieping en uitbouwing van het begrip God. Dan merk je allicht dat God zich niet laat vangen tussen de geloofsmuren van een (christelijk) geloofsdogma... Voor Rereformed geldt waarschijnlijk ook de stelling: geen Godsdienst boven de waarheid ... God ...

Rereformed laat met zijn zoektocht in elk geval duidelijk zien (weten) niet bang te zijn te worden uitgestoten; niet terug te schrikken het geloofsnest van veilige geborgenheid te verlaten, en de nestwarmte van zijn geloof in te ruilen voor een eigen (persoonlijke) godsbeleving... Hij laat zich niet voorkauwen hoe men moet geloven, hoe men moet bidden, hoe men liefheeft, maar hij gaat zelf op ontdekking uit...

Wie zoekt zal geen rust hebben totdat hij vindt.
En als hij gevonden heeft, zal hij zich niet (langer) verwonderen.
En zich verwonderend zal hij koning zijn.
En koning zijnde zal hij rust vinden... Evangeliën van de Hebreeën.

Mohammed zegt: "Er wordt gezegd, dat als je een stap naar God zet,
Hij tien stappen dichter bij jou komt."

De volledige waarheid is, dat God altijd bij je is...

quote:

Op dinsdag 13 april 2004 10:07 schreef lucida het volgende:

[..]

Volgens mij gaat het er (Rereformed) niet om het Godsbeeld louter uit te kleden, maar het van zijn christelijke geloofsmantel te ontdoen. De stoffige moraal waarmee deze het godsbeeld heeft omkleed. De moreel omfloerste wijze waarmee het christendom zijn geloof opdringt en belijdt.

In een antwoord aan Viola gaf ik al aan dat de 3 letters G-O-D in beginsel nergens voor staan. Hoe is het dan mogelijk dat hele boeken vol worden geschreven, over - ja zelfs door God - als God zich niet laat benoemen, onnoembaar is?...

Het nut van zo'n herbezinning op de visie van God kan zijn dat je Hem (en jezelf) bevrijdt van de ovetollige (geestelijke) ballast waarmee het christendom (en andere religies) het Godsbeeld hebben omhangen! Zulke elementen van menselijke makelij vetroebelen dat wat God is ... licht ... Zulke menselijke toedichtsels, uitmondend in een religieus concept, hebben van God en van het geloof in Hem een karikatuur gemaakt.

Misschien is het deze overgereguleerde geloofstraditie, die Rereformed van zich wenst af te schudden. Misschien zijn het deze geloofsketenen, die hem in zijn zoektocht naar zijn (persoonlijke) God te zeer en te lang hebben gekluisterd.

Sommigen vatten het op als zou Rereformed van zijn geloof zijn gevallen. Ik daarentegen zie het juist als een (persoonlijke) verdieping en uitbouwing van het begrip God. Dan merk je allicht dat God zich niet laat vangen tussen de geloofsmuren van een (christelijk) geloofsdogma... Voor Rereformed geldt waarschijnlijk ook de stelling: geen Godsdienst boven de waarheid ... God ...

Rereformed laat met zijn zoektocht in elk geval duidelijk zien (weten) niet bang te zijn te worden uitgestoten; niet terug te schrikken het geloofsnest van veilige geborgenheid te verlaten, en de nestwarmte van zijn geloof in te ruilen voor een eigen (persoonlijke) godsbeleving... Hij laat zich niet voorkauwen hoe men moet geloven, hoe men moet bidden, hoe men liefheeft, maar hij gaat zelf op ontdekking uit...

Wie zoekt zal geen rust hebben totdat hij vindt.
En als hij gevonden heeft, zal hij zich niet (langer) verwonderen.
En zich verwonderend zal hij koning zijn.
En koning zijnde zal hij rust vinden... Evangeliën van de Hebreeën.

Mohammed zegt: "Er wordt gezegd, dat als je een stap naar God zet,
Hij tien stappen dichter bij jou komt."

De volledige waarheid is, dat God altijd bij je is...

Rereformed merkt het al, hij kan rustig van het forum verdwijnen nu, want hij wordt overal begrepen (dit ook als commentaar op Josje). Het is alsof alles opklaart en Lucida is een ander mens. Zelfs de 19e eeuwse taal is opeens verdwenen en alle woorden die hij uitspreekt zijn zo fris als je ze heden ten dage maar kun tegenkomen. Zowel Lucida als Rereformed zijn herboren, nee, dat is oude taal die ons weer aan christendom doet denken. Beter: Volwassen geworden. Ik zal het nog uitgebreider en persoonlijker schrijven.

quote:

Op dinsdag 13 april 2004 10:29 schreef Rereformed het volgende:

[..]

Rereformed merkt het al, hij kan rustig van het forum verdwijnen,

Er zijn mensen die dat bijzonder zullen betreuren! Een van hen is Lucida... :')

quote:

Op dinsdag 13 april 2004 10:44 schreef lucida het volgende:

[..]

Er zijn mensen die dat bijzonder zullen betreuren! Een van hen is Lucida...

Rereformed verlaat dit topic. Wie zegt ons dat hij niet in andere gedaante terugkeert?

Komenden als een dief in de nacht, waarvan gij dag noch uur weet.

Bovendien vraagt Vec ook nog om een reaktie..

quote:

Op dinsdag 13 april 2004 10:48 schreef Sater het volgende:

[..]

Wie zegt ons dat Rereformed niet onder een andere naam terugkeert? Gelijk een dief in de nacht, waarvan wij tijd noch uur kenne?

quote:

Op dinsdag 13 april 2004 10:52 schreef Sater het volgende:

[..]

Wie zegt ons dat Rereformed niet onder een andere naam terugkeert? Gelijk een dief in de nacht, waarvan wij tijd noch uur kenne?

zolang hij niet terugkeerd gelijk één engel des doods vind ik alles best !

Voor Koekepan en Ollie:
Natuurlijk hebben jullie gelijk met de kritiek 'irritant' en 'wonderlijk'. Maar bekijk de zaak Rereformed eens van een geheel ander gezichtspunt. Jullie zijn pienter genoeg om te beseffen dat elke zaak van talloze kanten belicht kan worden. En Ollie, zoals gewoonlijk zal ik niet op jouw kleren kotsen, maar het heel netjes doen in mijn eigen leven.

Rereformed is twee jaar lang bewust bezig met psychoanalyse. Hij fungeert eerst als zijn eigen therapeut en begint met het schrijven van zijn boek. Daarin probeert hij een beeld te krijgen van waarom zijn wereldbeeld instort, wat er aan zijn denken en daarom aan zijn leven mankeert. Het is alsof er een storm woedt in zijn binnenste en hij moet zich erdoorheen vechten.

Midden in de worsteling komt hij terecht op Fok. Vanaf die tijd fungeert Fok als de psychotherapeut Freud. Rereformed ligt op de divan en is maar aan het klagen. Rereformed kan er maar niet genoeg van krijgen. Overal waar hij 'bijbelgetrouwe christenen' tegenkomt daalt hij als een steekvlieg op hun huid. Dit is fout, dat klopt niet, zoiets is onzin en dát, dat heb ik ervaren, en zus stinkt en zo gaat het de verkeerde kant op...

Rereformed is geheel met een monoloog bezig en 'gebruikt' het forum als therapie. Heel af en toe komt Freud met een vraagje, een opmerking. Het hoeft niet veel te zijn, één schot in de roos is genoeg. Zo'n schot komt met Mariel. Ze schreef in De Nachtmerrie 'ik heb ook wel eens met hem overhoop gelegen...'. Mijn uitleg is deze: ik kom Mariel tegen en merk op dat zij mij voorbij gelopen is. Ik heb veel meer bagage mee dan zij en mis iets wat zij inziet. Ik kan het daarom niet verdragen en moet haar rechtzetten. Tezelfdertijd zet zij mij recht natuurlijk. Zoiets als these-antithese-synthese. Ik merkte af en toe op dat na een tijdje Mariel precies mijn gedachten weer verwoord. Op de één of andere manier gaat zij ook een proces door, net zoals Lucida later.

SirRobin (jammer dat deze mooie Fokker verdwenen is, maar Blessed be his soul) komt eens met een soundbit: beseffen gelovigen wel de uitgestrektheid van het heelal? Één opmerking is inderdaad genoeg als je de draagwijdte ervan beseft. Rereformed doet vanaf dat tijdstip niets anders meer dan turen op die oneindigheid. Als je van de gedachte aan de oneindigheid van alles en de kleinheid van de mens al niet gek wordt, dan toch wel er radikaal door veranderd. Zo komt Rereformed halverwege in het jaar op Fok op De Nachtmerrie van de Theoloog. Hij krijgt een hand aangereikt van Bertrand Russel. En een nieuwe wereld gaat eindelijk geleidelijk voor hem open. Hij beseft dat hij niet moet (en natuurlijk niet wil) blijven staan met trappen en schoppen en boos zijn en teleurgesteld enz. Wanhoop moet worden omgezet in een vorm van ja-zeggen tegen het leven. Langzaamaan begint Rereformed in te zien dat dat veel belangrijker is dan de oude godsdienst gedag te zeggen. Zo doet hij flink zijn best. Op een gegeven moment zegt iemand op Fok: 'jij zou best wel kunnen fungeren als internet-evangelist', maar Rereformed lacht er een beetje om. Hij is nog steeds voornamelijk bezig met zwoegen en ploeteren om helderheid, duidelijkheid, zelf zielsrust te krijgen.

En zo nadert het einde. Hij heeft de deadline aangestipt juist om op het eindpunt te komen. Zoiets als de olympische spelen beginnen op 1 Augustus en dan moet alles afgebouwd zijn. Zoiets is nodig omdat het anders nooit afgebouwd wordt. Rereformed doet weer zijn best en komt met een topic bedoeld ter afronding van zijn monoloog.

En wat gebeurt er? Hij heeft zijn 'tegenstanders' in een jaar tijd zo finaal afgemaakt dat er nauwelijks nog een op komt dagen. Hij zit met zijn nachtmerrie in zijn eentje en de hele wereld om hem heen kijkt er met verbazing, onbegrip, verwondering, afstandelijkheid kritisch naar.

Rereformed begrijpt het, hij wordt erdoor gedwongen te laten zien hoe hij nu in deze wereld staat. Hij ligt op de pijnbank. Hij beseft opeens dat hij in een volkomen andere wereld leeft dan vroeger. Hij moet het vanaf nu zelf doen. Wanneer je ons mensen ziet als treinreizigers, dan zat Rereformed vroeger in de allerlaatste wagen. En onderweg op reis begon hij het te beseffen. Hij moest vervolgens de gehele trein door om een betere zitplaats te vinden, en vindt dan weer hier dan weer daar eens wat, maar uiteindelijk beseft hij dat hij zichzelf moet vinden.

En dan komt 'het nakaarten'. Rereformed zit met de gebakken peren (Lucida ook...). Hij krijgt er als bonus het sterven van zijn vader bij.

Dan komt opeens de ontknoping. Die móet komen, omdat er nog maar een week tijd is. Maar Rereformed hoeft niets te forceren, het gebeurt gewoon. Zijn vaders sterven maakt hem monddood. Rereformed die op Koekepan na de langste teksten schrijft zwijgt en bekijkt het leven weer eens opnieuw. Zijn vader gaat naar de hemel die Rereformed niet meer ziet zitten...Hoe gemakkelijk is het weer de klaagliederen van Jeremia opnieuw te schrijven.

En op het kritieke moment komt Euridice. Iedereen weet dat het zo gaat in iemands leven. Wij mensen gaan samen op weg, en de sleutel is altijd het verhaal van Orfeus en Euridice.

Rereformed kiest voor het leven. Hij hoeft het eigenlijk niet zelf te doen. Iemand anders heeft gewoon geconstateerd dat hij voor het leven kiest. Hij mag er dus op vertrouwen dat het objektief beschouwd zo is. Er is zelfs een koor dat hem terugwenst.

Rereformed ziet opeens hoe hij is en hoe het leven is. Geheel in afzondering beleeft hij paasdagen die zo bijzonder zijn dat hij het niet in woorden uit kan leggen. Hij schrijft 80 bladzijden aan zijn boek bij. Hij gaat dagenlang slapen na middernacht en wordt om vijf uur alweer wakker met zijn gedachten. Hij heeft nog nooit zoiets meegemaakt. Hij weet wat het is. Iedere kunstenaar heeft weet van 'flow'. Het is alsof je in brand staat, alsof de psyche op springen staat, hyper tension, de snaren van het zenuwstelsel staan op springen. Hij kan niet meer slapen, hij kan niet meer zijn ogen openhouden van vermoeidheid, zijn vingers trillen.

Het is een gevoel alsof hij voor het eerst in zijn leven kan zeggen IK BEGRIJP. Het mooiste wat hij ooit beleefd heeft. Hij begrijpt opeens dat zijn vaders dood tot gevolg heeft dat hijzelf zijn hoogste mensheid bereikt. Hij beseft dat deze momenten voor zijn leven uniek zijn. Dat hij unieke inzichten krijgt in de zin van het bestaan. Hij beseft op te stijgen tot een eenwording met God. Zijn begrip groeit in een ogenblik uit tot een mystiek WETEN. Hij begrijpt opeens alles. De dingen die men vroeger 'onuitsprekelijk' noemde en dan ook nooit prijsgaf. Het onuitsprekelijke wordt door Rereformed uitgesproken omdat hij in een nieuwe tijd leeft. Alles is anders in de moderne tijd. De mens is volwassen geworden. Een gevolg hiervan is dat er geen taboes en onuitsprekelijke dingen meer zijn. De laatste taboe is dat de mens God is.

Hij is de messias, hij weet wat verlossing is. Hij strooit dit alles de wereld in. Niks boek, het moet internet worden. Alles moet gratis de wereld in, een schande zou het zijn als ook maar iemand er geld aan zou verdienen. 'Vader dood' betekent via nieuw leven dat Rereformed krijgt 'verlossing voor heel de wereld'. Zo wordt lijden omgezet in het allergrootste geluk, het allergrootste geschenk. Het bestaan geeft altijd dezelfde oplossingen, dezelfde beelden, dezelfde les.

Een terugkerende les van het bestaan is deze: op het moment dat iemand de messias wordt gaat hij dood, moet hij weg. Boeddha versteent als een eeuwig onbeweeglijk beeld in lotushouding, Christus wordt van jaloersheid aan het kruis gespijkerd, van Gogh gaat eraan ten onder door zelf maar de conclusie te trekken, Nietzsche wordt gek. Rereformed verdwijnt in het niets. Opeens is hij weg. Dat moet nu eenmaal omdat mensen geen messiassen moeten krijgen maar het allemaal zelf moeten zijn. Een ieder staat voor dezelfde taak, dat is ons godgegeven leven. Rereformed begrijpt het net op tijd zodat hij niet gek wordt. Hij is van nu af stil en zegt nooit iets anders meer dan 'God IS', wie weet zegt hij ook dat niet meer openlijk, omdat wellicht dat zelfs een belediging voor God is. Iets wat iedereen weet hoeft men niet uit te spreken. Dat wel te doen laat zien dat jij denkt dat de ander het niet weet, dat de ander dus geen besef heeft van God en dat is een belediging aan het adres van God. De waarheid is op de momenten die ik nu beleef zo simpel dat ik me erover kan verbazen een levenlang bezig te zijn met antwoorden. Alles ligt in het leven voor het oprapen.

[ Bericht 0% gewijzigd door Rereformed op 13-04-2004 14:45:43 ]

quote:

Op dinsdag 13 april 2004 10:52 schreef Sater het volgende:

[..]

Wie zegt ons dat Rereformed niet onder een andere naam terugkeert? Gelijk een dief in de nacht, waarvan wij tijd noch uur kenne?

Ach mensen wat moeten we een hoop leren. Rereformed weet niet van stiekem doen. En als hij dat in zijn onbezonnenheid in zijn leven ooit al heeft gedaan, dan is zijn onschuld altijd zo groot als een kind van drie, en staat het volgende moment iedereen erom te lachen. Iemand heeft eens van hem gezegd: jij bent een open boek geschreven voor een kind van drie...Leer Rereformed kennen en word ook zo iemand.

quote:

Op dinsdag 13 april 2004 00:18 schreef Davitamon het volgende:
Ik probeer een definitie te vormen van 'rereformed's God', omdat het nogal rommelige is in mijn hoofd en ik uit pragmatische oogpunt (en luiheid) graag dingen kort en bondig zie, zodat ik van daaruit weer meer uitspraken daaraan kan relativeren. Als je dingen maar genoeg uit kleedt kom je altijd bij de kern uit, de kern. Maar tot dusver zonder succes. Mij bekruipt een beetje het gevoel dat jullie (rereformed and gelijkgezinden) God uitkleden totdat er bijna niets overblijft, en vervolgens te zeggen in die versie te geloven. Wat is het wezenlijke nut hiervan? Kun je die afzonderlijke elementen niet gewoon blijven zien als afzonderlijke elementen, en gewoon concluderen dat de visie van een God niet bestaat, of misschien wel een nieuw woord verzinnen voor dit geheel (van elementen). God is volgens Vandale toch echt een wezen, een enkelvoud, vandaar.
Nogmaals ik ben totaal niet belezen op dit onderwerp, dus neem het me niet kwaliteit als ik domme dingen zeg. Luiheid kun je me wel kwalijk nemen, gepaart gaande met een linkje dan graag.

Davitamon wordt uitgenodigd alles van begin tot het eind te lezen, dan zal het hem wel duidelijk worden. Neem er een paar Cevitaminons voor in om er de kracht voor te krijgen. Veel leesplezier verder.

[ Bericht 0% gewijzigd door Rereformed op 13-04-2004 14:50:58 ]

quote:

Op maandag 12 april 2004 17:20 schreef Rereformed het volgende:
Ik heb me bij het lezen van Kogando altijd mijn vroegere zelf voor ogen gehad. Ik had dus Kogando moeten schrijven.

Uit het laatste hoofdstuk van het boek zoals het er nu bijstaat:


De pelgrimsreis naar volwassen geloof


Wanneer en hoe hij precies tot geloof kwam is moeilijk aan te geven. Eigenlijk kende hij zich al als kind van God zolang hij geleefd had. Eens toen hij in de donkerste tienertijd aangeland was, een jaar of 14, 15, had hij een keer grof gevloekt en het meisje dat in de klas achter hem zat had hem verschrikt met grote ogen aangekeken en uitgeroepen: ‘Johan!’ Één woord was genoeg. Johan keek het lieve meisje in haar ogen en wist dat alle anderen gerust mogen vloeken, maar hij niet. Hij schaamde zich ervoor haar zo teleurgesteld te hebben. Hij was Johannes, de man die door Jezus geliefd was. Het was de laatste vloek die hij ooit nog uitsprak, op één vloek na, die jaren later weer opnieuw de laatste zou worden.

Hoe zou hij het leven ook anders kunnen ervaren? Natuurlijk had hij God lief. Hij herinnerde zich een moment dat hij aangekomen in het centrum van Parijs uit de donkere diepten van de metro naar boven kwam. Daar stond hij dan voor een moment met zijn ogen te knipperen om aan het daglicht te wennen. Het was alsof hij als enige buitenstaander het gekrioel van een mierenhoop vanuit de mierenhoop zelf gadesloeg. Iedereen liep maar besluitvaardig met ferme schreden naar zijn doel. Iedereen hád een doel, dat was duidelijk. Iedereen wist hoe het moest in het leven. En hij? Hij stond er maar met een gevoel van verbijstering naar te kijken. Sans famille? Alleen op de wereld? Levensmoe terwijl het gehele leven nog voor hem lag? Op het leven van de moderne mens ligt een domper: de zinloosheid. De behoefte aan goddelijk doel van het leven en aan goddelijke steun is gebleven, terwijl dat goddelijke verder weg van hem verwijderd schijnt dan ooit in de menselijke geschiedenis.

Waarom is dit leven? Zijn leven? Waartoe? Om God te eren? Maar wat is dat God eren op aarde nu eigenlijk? Hoe kan een mier bijvoorbeeld de mens eren behalve door hem maar zoveel mogelijk niet in de weg te staan, zoveel mogelijk te vermijden? Bovendien, iemand die in het leven staat alsof hij ergens anders moet zijn, het liefst in de hemel, doet die eigenlijk wel eer aan God? Indien alles door God tot stand gekomen is, uit God geboren is, hoe zou men Hem meer pijn kunnen doen dan door dit godgegeven leven een tranendal te noemen, een zware opgave, een halve vergissing, een nare droom, een wereld die in de ban van Satan is, iets waar je maar doorheen moet om het betere te bereiken? Zover was Johan echter nog nooit gekomen in zijn denken. Hij was voornamelijk bezig met het zoeken naar steun. Een uitweg uit de onoplosbare probleemstellingen van het leven, de nachtmerrie van het leven. Daarvoor had hij God nodig. Daarvoor heeft de mens van oudsher God nodig gehad. Het leven is voor de mens een angstwekkende gebeurtenis, bijvoorbeeld zoals op dit punt van zijn leven, wanneer de mens de overgang van kind tot volwassene doormaakt.

Wat is dit leven? Vreemd en op velerlei manieren vijandig komt het op ons af. ‘Een mens moet toch ergens in geloven’, had iemand eens vertwijfeld tegen hem gezegd om zichzelf uit te leggen en zijn geloof in God te rechtvaardigen.

Johan had zijn leven in zijn tienertijd volkomen overgegeven aan de enige God die hij kende, de God van de bijbel. ‘Een persoonlijke relatie met Jezus’ noemen ze zoiets. ‘Wedergeboren’ noemen ze het ook. ‘Een nieuw geweldig mooi leven’, ‘bekeerd’. Wat een woorden nemen sommigen dan in hun mond om het uit te leggen! Het moet vooral in de meest glanzende woorden, in de overtreffende trap uitgelegd worden, alles moet fantastisch zijn. Aan de superlatieven had Johan nooit zo meegedaan, want hij had er lang over nagedacht maar vond weinig in zijn leven waarvan hij zich moest ‘bekeren’ (omdraaien, tegengesteld doen/denken), maar overgegeven had hij zich wel volkomen, dat bleek wel hieruit dat hij zich nu in Londen bevond en op de theologische hogeschool studeerde. Geweldig interessant was het allemaal, geweldig ook de gemeenschap met andere christenen. Hij voelde zich gelukkig, in de beschermende hand van God, in de vredige enclave van godvrezenden, in de boezem van het Antwoord op alle levensvragen. De wereld mocht dan wel steeds goddelozer zijn, het behoorde allemaal tot het plan van God, en de bijbel gaf met bijzondere goddelijke inspiratie aan dat alles in Gods hand was, van te voren al voorspeld was en het allemaal af zal lopen op de manier zoals God het wil, waarschijnlijk juist in onze moderne tijd. ‘We leven als in de dagen van Noach en Lot’, was de voor ingewijden gebezigde uitspraak, en daarmee werd zowel de grootste goddeloosheid als het komende strafgericht van God over deze wereld aangeduid.

En nu werd hem dan gevraagd om de vrijdagavondclub voor jongeren met een evangelisatiepraatje te besluiten. De hele week was hij al in gedachten nerveus met deze vuurdoop bezig. Hij een prediker? Alsof hij op deze onbegrijpelijke wereld ook maar enige vat had! Maar aan de andere kant: hij had toch een boodschap, de boodschap van God, en hij wilde zich daarvoor inzetten. Je kunt Johans leven ook nalezen in het leven van bijvoorbeeld Vincent van Gogh, maar daarvan wist Johan nog niets.

‘Maar hoe vertel ik dat aan die Londense jongeren?’ vroeg hij zich maar voortdurend af. Hij had van kindsafaan over God gehoord. Hij wist waar het over ging, hij had ‘het geloof’vanaf klein kind in zich opgezogen, het was een onafscheidelijk deel van hem. Maar deze jongeren, hij zag ze dagelijks in lange rijen naar de school aan de overkant lopen. Wel 1600 jongeren konden er in die school. En wanneer ze eraan kwamen ’s morgens zou je het liefst aan de andere kant van de straat willen lopen om ze maar niet tegemoet te hoeven gaan. Sommigen zagen er bijzonder gevaarlijk en griezelig uit met hun skinheads, zwarte leren kleren, kettingen die wel wapens leken, punkhoofden, metalen versieringen enz. Misschien zouden zij niet op de club komen, maar die er wel kwamen waren ook niet mis. Wild, teugelloos, schreeuwerig en zonder enige boekenkennis. In de wijk Northolt waar hij woonde groeide geen enkele boom. Dat zei er alles over.

Toen Johan arriveerde op het afgesproken tijdstip overschreeuwde de leider het stemgeweld van de bende en kondigde hij Johan aan. De jongelui gingen geleidelijk aan op de grond zitten en keken hem aan. Johan bleef staan en staarde stil terug. Hij probeerde zich tezelfdertijd moed in te spreken. Hij was een vreemde buitenlander, bokste in de klasse vedergewicht, was maar net boven de twintig, en zijn hart klopte onstuimig zodat hij er bijna zeker van was dat hij opeens geen engels meer kon spreken. Maar toch moest het nu.

In zijn hand hield Johan een draagbare radio-cassetterecorder. Misschien daarom keken ze hem allemaal aandachtig aan en werd het rustig. Net een paar uur tevoren was Johan op het idee gekomen die mee te nemen en hem te gebruiken om iets duidelijk te maken. Zo begon hij te spreken:

-Goedenavond, jullie weten allemaal dat dit een club is die jullie wordt aangeboden door de kerk. Ik wil jullie vertellen waarom mensen naar de kerk gaan, wat hun bezielt, waarom mensen christen zijn.
-God bestaat helemaal niet, werd er enthousiast door een flinke jongen door de zaal geroepen, waarop meteen een begeleidend gegrinnik ontstond.
-Ik wist natuurlijk wel dat iemand zoiets zou zeggen, daarom heb ik ook deze radio mee, zei Johan zonder de kluts kwijt te raken. Als ik jullie vertel dat de gehele omgeving waarin we leven vol zit van radiogolven kom je dan ook met dezelfde opmerking dat die niet bestaan? Iemand die slechts gelooft in wat hij kan horen, zien of voelen is bepaald niet erg slim. Radiogolven bestaan inderdaad niet voor iemand die geen weet heeft van radio’s. Je moet een radio hebben om erachter te komen dat er inderdaad uitzendingen zijn die van honderden of zelfs duizenden kilometers afstand verzonden kunnen worden. Zelfs een radio is nog niet genoeg. Je moet vervolgens de stroom aanzetten. En zelfs dat is nog niet genoeg, je moet vervolgens weten op welke golflengte je het beste programma kunt beluisteren, en zelfs dat is nog niet genoeg, je moet de antenne zo draaien dat hij precies goed staat om het duidelijk te kunnen horen en er plezier van kan ondervinden. Precies zo zit het met God.

Alle jongelui waren inmiddels doodstil. Johan schrok er bijna van. Hij vervolgde meteen met een lange aanloop om zijn toehoorders volkomen aan zich vast te klampen:
-Als een blinde mol die zich een weg door de aarde graaft leven vele mensen hun leven met maar één doel: in leven blijven... Word wakker! Wat doe jij op deze planeet? Waarom ben je geboren? Wat is het nut van jouw leven dan? Denk jij nou echt dat dood echt dood is? Dat jouw ik van de ene op de andere seconde compleet in het niets verdwijnt op het moment dat je lichaam niet meer werkt? Jij met al je eigenschappen en herinneringen? Je geest? Beweeg je vinger eens. Wie doet dat? Ja, een stroompje in je hersens door een zenuw naar je vinger. En wie doet dat? Jij doet dat! Je ik juist, je geest. Voel en zie jij jezelf puur als een informatie verwerkende eenheid zoals een mol? Nee, er zit meer in, veel meer.
De tijd is gekomen dat je een antwoord op deze vraag moet zoeken. Ja, nu! Vraag het je maar af, pieker er maar lekker over. Leg het niet naast je neer. Je ‘ik’ is het meest waardevolle wat je ooit gekregen hebt. Een belangrijkere vraag dan deze bestaat niet. Terwijl je mij nu hoort praten begint het een beetje te kriebelen. Gedachten flitsen door je hoofd. Zijn we hier met een doel neergezet door een hogere macht? Of zijn we spontaan en zonder enig doel en nut ontstaan uit een hoeveelheid dode chemicaliën? Ruim alle vooroordelen nou eens uit de weg. Nee, je weet niet of er nou wel of geen hogere macht is. Je kunt niet bewijzen dat er iets is, en je kan niet bewijzen dat er niets is.
Probeer deze vraag nou eens vast te houden voor jezelf. Niet nu alleen op dit moment dat ik tot jullie spreek., maar ook morgen, wanneer je wat zit te peinzen en te mijmeren over je leven. Blijf het jezelf afvragen tot je het antwoord hebt gevonden. En dat antwoord is er! Wees net zo kritisch als je wenst te zijn. En blijf de feiten voor ogen houden; je bent hier nou eenmaal.
Ontstaan uit niets? Oerknal? Evolutie theorie bewezen? Niets is minder waar, het is en blijft een onbewezen theorie. Ja, zoek er maar veel informatie over op. Des te beter! Blijf denken, blijf je het afvragen en stop niet voor je het antwoord gevonden hebt!
Jij kunt het antwoord vinden wanneer je al je vooroordelen aan de kant zet en eerlijk bent tegen jezelf. Het antwoord ligt namelijk in de Bijbel.
Ik weet het ook zeker, net zo zeker als dat ik besta...
Zo ging Johan nog een minuut of tien door. Het ging zo goed dat hij er zelfs van begon te genieten! Via de bijbel kwam hij nu op de prachtige boodschap van het evangelie: God heeft je lief, Hij heeft een plan voor jouw leven! Miljoenen mensen wereldwijd kunnen getuigen dat Hij leeft, zij ervaren Hem in hun persoonlijk leven. En daarvoor hoef je Hem echt niet te zien, want als je écht christen bent dan kan je er niet meer omheen: dan behelst Hij je hele bestaan, je zult Hem altijd ervaren, dan is Hij je alles.

Toen de preek afgerond was kreeg hij een schouderklop van de potige clubleider, een man met een wijze grijze baard. De man zei tegen hem:
-Ik heb ze zelden of nooit zo stil gehad. En nog wel voor zo’n lange preek! Je bent zeer begaafd, God zal jou gebruiken om grootse dingen te doen.
Johan ging opgelucht naar huis en voelde zich voor het eerst (en als christen ook voor het laatst, maar hoe zou hij dat kunnen weten) als Paulus.


* * *


Johan was nu inmiddels al jaren ouder. Hij lag op zijn bed en dacht aan bovenstaande gebeurtenissen. Hij zag zichzelf glimlachen tegen zijn jonge verschijning. Wat hij steeds meer in zichzelf bij het ouderworden opmerkte was dat het er in het leven niet zo om schijnt te gaan de antwoorden te vinden. Antwoorden vinden lukt namelijk alleen wanneer mensen met denken ophouden en geestelijk lui worden, iets wat blijkbaar vele mensen overkomt en hetgeen niet bepaald de hoogste menselijkheid oproept, maar –dit had hij duidelijk opgemerkt in het leven- veelal domme verstarring, stilstaand water dat stinkt, ontoelaatbare vereenvoudiging van het bestaan. Veel mensen lepelen als formule elke dag dezelfde woorden op en weigeren nieuwe vragen te stellen. In precies dezelfde bewoordingen hetzelfde antwoord op dezelfde vraag. Het repeteren ervan geeft een mens zeker een gevoel van geborgenheid. Iemand die zich voortdurend wil ontwikkelen en altijd onbevooroordeeld de laatste antwoorden zoekt, dieper graaft, zal voortdurend zijn hoofd tegen een betonnen muur stoten. Zoiets wist hij nog niet toen hij die inspirerende preek voor jongeren had gehouden. Maar zoveel ervaring had hij nu wel opgedaan om dit te kunnen zeggen: telkens komt er in het leven een storm die ons anker oplicht.

Ook de bijbel is niet het laatste antwoord. Ook zij roept meer vragen op dan ze beantwoordt. Denk er eens over na: zelfs de laatste woorden van de gekruisigde Jezus waren een kolossale vraag aan het adres van God! De onverschilligheid van God ten opzichte van de mens doet niet onder voor de onverschilligheid van de mens...

Johan huiverde van bovenstaande gedachten. Maar tezelfdertijd voelde hij met het ouder worden dat de wetenschap een stofdeeltje te zijn in een oneindig heelal hem steeds minder beangstigde. Het is eigenlijk juist het leuke en spannende van ouder worden dat er steeds meer vragen bijkomen en steeds minder antwoorden tegen de realiteit van het leven bestand blijken, dat alles altijd anders is dan je denkt. Ook dat een mens door alle ervaringen die in zijn leven op hem afkomen steeds nederiger wordt, hij zich steeds kleiner voelt en zich steeds meer verbaast over het wonder van het leven. Een mens leert er zo door andere mensen lief te hebben, hoe verschillend ze ook zijn. En ook leert hij erdoor zichzelf te vergeven.

Voor een denker is het leven in ieder geval nooit saai. Altijd doorgaan met verder denken. Nooit denken dat je klaar bent. Zó moet het in het leven. Met deze gedachten viel Johan weer eens in slaap. Hij kreeg die nacht de vreemdste droom uit zijn leven:


De Nachtmerrie van de christen

...Opeens richtte God zijn hoofd op en keek de christen recht in zijn ogen. Weet je wanneer Ik nu echt gelukkig zou zijn? Als Ik slechts het produkt van ’s mensen denken zou zijn. In dat geval zou Ik gewoon God zijn, Ik Ben, en me niet meer hoeven te pijnigen met talloze zaken om er maar anders uit te zien.


Op dit moment werd Johan wakker. Hij voelde zich overal op zijn lichaam bezweet. Hij schaamde zich voor bovenstaand visioen, maar gelukkig was het slechts een nachtmerrie. Hij wreef zijn ogen uit en probeerde zijn vreemde gedachten maar van zich af te zetten. Naar het plafond starend zag hij een grote blauwachtige vlieg zitten. Het was alsof de Glansvlieg hem met zijn bol-ogen grijnzend aankeek en zei:

-Filosoferen in verhaalvorm is ok
Wil je hier verder nog een discussie mee beginnen over een specifiek onderwerp of ben je gewoon benieuwd wie in deze tijd van soundbites dit lange verhaal van begin tot einde leest?

Johan draaide zich om en kwam met zijn ogen op de mooie Vlinder uit die hij op de muur geprikt had. Het was alsof die ook tegen hem sprak:

-Erg mooi geschreven! Wou dat ik die kwaliteiten bezat, dan had ik graag een vervolg geschreven, maar ik kan nu eenmaal mijn gedachten nooit goed onder woorden brengen, en al helemaal niet in zo'n verhaal-vorm.

Johan sloot zijn ogen weer. Het was zaterdag en hij mocht uitslapen. Hij dommelde al spoedig weer in een volgende rusteloze droom:

Op dit moment werd het gesprek onderbroken en kreeg God een telefoontje. Er werd hem gevraagd of hij verder nog een discussie wilde of het hem alleen te doen was om slaapverwekkend lange preken te houden.
Hoewel filosoferen wel mag natuuurlijk.

-Daar had je nu weer zo'n ongelovige, zei de christen. Beschouwt zichzelf als blauwe supervlieg; opgegroeid in een wereld van stripverhalen en geweldfilms. Geen enkel respect voor de grond van zijn bestaan, voor de hoogten, breedten en diepten van de dilemma's waar we hier mee bezig zijn. Dit bedoelen wij christenen met de verdorvenheid van de mens. Geen respect voor God. Eigen gang gaan, puur kwaadmoedigheid. Hij verdient straf. Als ik wakker word zal ik meteen de vliegenmepper opzoeken.

- Of wie weet is het gewoon een programmeringsfoutje van Mij, misschien te weinig denkvermogen aan hem gegeven, te weinig geduld? Wel belangrijk natuurlijk voor mijn uiteindelijke oordeel over dit schepsel..., zei God er mijmerend achteraan. Ik heb ook miljoenen mensen geboren doen worden die zelfs geen denkvermogen hadden om maar een zin uit te spreken. Wat Ik daar mee moet doen is me trouwens nog steeds niet helemaal duidelijk.

-O jawel, dat zijn absoluut onschuldige mensen, zei de christen, die mogen de hemel in.

-Ja, maar wat heeft eeuwig leven voor nut als hun geest er niets van kan bevatten? Bovendien, indien we deze mensen toch als mens beschouwen, zei God, dan zijn ze volgens de christelijke logica in zonde geboren, zelfs als ze maar drie keer ademen voordat ze sterven. Op aarde is er –zoals de bijbel duidelijk laat horen- niet één die goed doet, zelfs al hebben ze er nog niet de kans voor gekregen om iets te doen is hun dispositie voor het verkeerde dus al aanwezig.

Maar om op het onderwerp van die hemel te komen, ook daar ben Ik nog niet uit. Reden waarom Ik de wereld eerst nog maar oneindig door zal laten bestaan en Ik de bijbelse uitspraak ‘Zie, Ik kom spoedig’ met dezelfde goddelijke vrijheid interpreteer als de oudtestamentische uitspraak ‘dit zal u tot een eeuwige inzetting zijn’ en om welke reden de toekomstige bijbelvertaling van Petrus’ uitleg over het uitblijven van Jezus’ tweede komst zo zal luiden: ‘Een dag is bij de Here als miljoen jaar en miljoen jaar is als één dag’, maar dit terzijde...Stel je voor dat Ik alle oprechte en goede christenen zou moeten ontvangen in de hemel, en ze voor één keer eens ophouden met redetwisten onder elkaar over wat wel mag en wat niet mag, over waar wel in geloofd moet worden en waar niet in. Wat zullen ze van de hemel maken? Hoe kunnen we het ons bijvoorbeeld voorstellen dat mensen in de hemel niet meer kunnen zondigen? Een mens is toch alleen maar mens als hij de keuze tussen goed en kwaad altijd behoudt.
Hoe moeten de gelovigen dus hun eeuwigheid doorbrengen zonder het ooit oneens te zijn met elkaar, zonder ooit iets te kunnen doen wat niet mag? Zonder ooit te hoeven eten, te hoeven verlangen naar elkaar, te hoeven werken, wedstrijden te hoeven houden, jaloers te zijn op anderen, zichzelf te hoeven overwinnen, strijd te leveren, te hoeven hopen. Hoe zullen deze mensen ooit nog mens kunnen zijn in de hemel?

Dat brengt me trouwens op het probleem van de hel. Hoe in vredesnaam zal Ik de hel zo kunnen inrichten dat het de mensen die eronder moeten lijden ervan weerhoudt mensen te zijn? Want als ze mensen blijven zullen ze het zich zo gerieflijk mogelijk voor zichzelf maken. Indien het ‘slechts’ de afwezigheid van God inhoudt, hoe moeten we ons dit voorstellen indien het blijkbaar mogelijk is eeuwig als mens zonder God te leven?

-Nou zo’n leven is werkelijk mensonterend en immer lijden, sprak de christen meteen verontwaardigd uit.

-Een mens zal ook mens in de hel moeten zijn, zei God hierop. Dwz dat het leven in de hel voor hun niet mensonterender kan zijn dan het leven op aarde. En dat is toch het leven wat Ik jullie allemaal gegeven heb, en waar jij toch ook dankbaar voor bent.

-Ja, natuurlijk, ik bedoelde geenszins dit prachtige leven op aarde vies te maken. Het leven is echt...eeh, fantastisch perfect, een volmaakt kunstwerk van U...maar ik prefereer de hemel.

-Ach, het eerste deel van je uitspraak is slechts een holle frase waar je een halve bladzijde later in dit boek weer anders over zal denken, en wat het tweede deel ervan betreft: je weet niet wat je zegt, zei God hierop. Afgezien van de vreselijke saaiheid die je dan met mij moet delen omdat je geen zondig mens meer kunt zijn, zul je alles moeten missen wat de christenen voor zonde hebben uitgemaakt...Ik moet dan helaas opmerken dat er weinig voor je overblijft...heel wat dingen die de mens uitgevonden heeft zijn bovendien door de godsdienst als ‘mensonterend’ of ‘zondig’ bestempeld, terwijl de mensen die eraan deden er niets anders dan plezier van ondervonden, en daar mee door mogen gaan in de hel. Te denken valt aan duizenden dingen die met genot te maken hebben...om je op weg te helpen.

-Eeh, ja, maar, ik...eeh,

-En als Ik de hel echt tot een hel maak, met een hoop gruwelijke pijn en helse vuurvlammen, dan zullen jullie het tot in eeuwigheid moeten aanzien hoe Ik maar een prutser geweest ben, en al dat gepraat over mijn perfektheid maar onzin was. Hoe kunnen jullie trouwens een hemels bestaan van zaligheid doormaken met tegelijkertijd het besef en aanzien van de hel, het aanzien van eeuwig lijden? Daar zou je als je straks weer naar de aarde gaat toch maaar eens over moeten nadenken, want Ik kan je de oplossing ervoor niet geven, zei God onverwacht resoluut. Wel kan Ik je nog vertellen wat een van de beroemdste christelijke denkers hier over uitgesproken heeft. Thomas van Aquino: ‘De zaligen in de hemel zijn toeschouwer van de straffen der verdoemden, opdat de gelukzaligheid hun des te meer bevalt’. Deze wijsheid had hij eerlijk gezegd niet van zichzelf. Hij herhaalde slechts wat al duizend jaar door de christenen gedacht was en bijvoorbeeld al door de kerkvader Tertullianus was opgeschreven. De kerkvader ontried de christenen naar de onchristelijke romeinse publieke spelen te gaan, en gaf als troost een voorproefje van de toekomstige gelukzaligheid:

Maar er komen nog heel andere schouwspelen: de dag van het laatste en definitieve oordeel, die de heidenen niet verwachten, waarover zij spotten, de dag waarop de oud geworden wereld en al haar voortbrengselen in één alomvattende brand verteerd zullen worden. Welke grootse tonelen zullen zich dan afspelen?
Wat zal het voorwerp zijn van mijn verbazing, van mijn lachen zijn? Waar de plaats van mijn vreugde, mijn jubel? Wanneer ik zo vele en zulke machtige koningen, van wie men zei dat zij in de hemel waren opgenomen, in gezelschap van Jupiter en hun getuigen zelf in de uiterste duisternis zie zuchten; wanneer zo vele stadhouders, de vervolgers van de naam des Heren, in verschrikkelijker vlammen dan die waarmee zij honend tegen de christenen woedden te gronde gaan! Wanneer bovendien die wijze filosofen met hun leerlingen, die zij wijsmaakten dat God zich over niets bekommerde, die zij leerden dat een mens geen ziel heeft, of dat de ziel toch niet in het vroegere lichaam zal terugkeren –wanneer zij dus samen met hun leerlingen en door hen beschaamd gemaakt branden in het vuur en tegen hun verwachting in voor de rechterstoel van Christus staan te beven!...Ik zou dan niet zozeer de hier genoemden willen zien, als wel er de voorkeur aan geven, mijn onverzadigbare blik op hen te richten die tegen de persoon van de Heer zelf gezondigd hebben...Zulks te aanschouwen en daarover te jubelen, dat kan geen praetor, geen consul, geen quaestor of afgodenpriester, hoe vrijgevig ze ook zijn, geven! En toch zijn deze dingen door het geloof reeds in zekere zin in de geest en in de voorstelling aan ons tegenwoordig. Ik meen dat het lieflijker moet zijn dan het circus, het toneel en de renbaan!



[ Bericht 0% gewijzigd door Rereformed op 13-04-2004 14:56:10 ]

Zo ontwaakte Johan voor de tweede maal deze morgen en zag hij weer de Vlinder zitten.
-Zonde ( ) dat er waarschijnlijk weinig mensen zijn die de moeite zullen nemen om dit boek te lezen, scheen hij te zeggen.

Johan keek naar de schitterende vlinder. Zijn kleurenpracht was indrukwekkend. Terwijl hij ervan onder de indruk was zei de Vlinder:

-Je schildert God in je droom wel af als een depressieve man moet ik zeggen, is het niet mogelijk dat Hij toch ergens vreugde in vindt??

Vooral die twee vraagtekens waren irritant. Ook één zou best volstaan. Maar Johan begreep de opmerking wel, want de vlinder had kleuren die een geheel andere boodschap predikten.
Opeens schrok Johan wakker, richtte hij zich met een ruk op en keek verbrouwereerd om zich heen: om hem heen zag hij allemaal schimmen staan! Hij keek ze één voor één aan en het leek net alsof hij telkens naar zichzelf keek.
-Wie ben jij, als ik vragen mag? Vroeg hij aan de figuur die het meest indruk op hem maakte. De figuur zag er oud en verzadigd uit. Hij had een gegroefd en zwaar gezicht, en keek naar Johan met een traan in zijn ogen. Maar zijn gezicht vertoonde ook een glimlach. Hij had een ontwapenend voorkomen en mooie lange grijze haren.

-Ik ben Rereformed, de persoon waar je langzaamaan naartoe groeit, zei de oude man. Ik ben de persoon die alles ervaren heeft, alles gelezen heeft, jouw gehele leven voorbij is gegaan. Hij liet er meteen dit op volgen:
-Sta op en laat mij in je bed liggen. Die droom was namelijk van mij, niet van jou, Johan. Jij bestaat slechts nog in mijn herinnering. Ga maar naast die anderen staan.

Johan klom met een jeugdige sprong zijn bed uit en ruilde zijn plaats met die van Rereformed, die maar moeizaam ging liggen.
-En wie ben jij? Zei Johan tegen de schim die nu naast hem stond, een lachende volwassen vent met een bos haar en een klein baardje, een brilletje dat een hoop kennis verried en een enorme hoeveelheid energie.
-Wel, dat zou je toch wel moeten weten. Ik ben Albert, nota bene het andere deel van je naam. Zoals je weet betekent die naam All-Bright! Ik ben een opgegroeide Johan, heb mijn veelzijdige scholing afgemaakt en sta met beide benen in het dagelijks leven. Wat ben jij vroeger trouwens blauwogig geweest, Johan! Maar wat geeft het. Je was een mooi persoon! Ietwat naief misschien –want evangelisatiepraatjes zijn voor goedgelovigen, wanhopigen of kinderen- maar je stond onschuldig in het leven. En zoiets is toch een schat op aarde, dat wil ik van je zeggen! Maar tegenwoordig ben je een Modern Christen, dwz opgegroeid, opleiding genoten, verdiept in achtergronden, causale relaties, hermeneutiek en cultuur-historische verbanden, een cosmopoliet en diepzinnig en helder denker.
Daarna richtte All-Bright zich tot Rereformed en zei:

-In je droom schilder je God helemaal af alsof het om iets totaal onmogelijks gaat. Je gebruikt alle stompzinnige vooroordelen en gooit alle menselijke logica in de strijd.

de Vlinder op de muur zei lachend:
-Excentriek zal God in ieder geval wel zijn, wie weet wel een soort machts-fetish ofzo.

All-Bright liet op deze reaktie zijn verheven gedachten weer eens gaan over zijn diepzinnige geloof:
-Is God wel een man? In de bijbel en de traditie duidt men God wel met een mannelijk woord aan, maar geeft verder geen mannelijke kenmerken. Jezus spreekt over God de Vader, maar de liefde van God wordt als moederliefde omschreven... Ik zie wel iets bemoedigends in een God die meelijdt met de onvolmaakte wereld.

Met bovenstaande steeds maar weer nieuwe vreemde dilemma’s opwerpende gesprekken was Johan nogal depressief geworden. Hij had alle ellende van de wereld dapper doorstaan en altijd met moeite in de goede richting gezwommen en dagelijks gesteund op het perfekte Anker, God, en nu werd hij opeens geconfronteerd met een onverwacht gezichtspunt: de zaak bekeken vanuit het gezichtspunt van God en nu weer vanuit tegenstrijdige gezichtpunten van allerlei vormen van zichzelf. Hij was nu klaarwakker, maar wilde de droom verder zelf voortzetten om enigszins tot rust te komen:

-Wel God, nu u het erover heeft, ik zou best graag een vrijzinnig christen willen worden als U daar toestemming voor geeft en alle mensen naar de hemel laat gaan. All-Bright heeft wellicht gelijk. God is humaan, Hij is Liefde met de allergrootste L. Ik zou me eerlijk gezegd een stuk opgeluchter voelen. Billy Graham zei met betrekking tot de leerstelling van de hel ook: ‘Ik geef toe dat het de moeilijkst te aanvaarden leer van alle leerstellingen van het christendom is.’ En C.S Lewis zei dat hij het liefst deze lering van het christendom uit de bijbel wilde gooien.

Maar Billy Graham voegde eraan toe: ‘De leerstelling van een letterlijke hel vindt men in de geloofsbelijdenissen van alle belangrijke kerken. . . . God achtte de hel reëel genoeg om Zijn enige Zoon naar de wereld te zenden ten einde mensen van de hel te redden.’ U zit dus wel vast aan die hel, want anders is het offer van Uw Zoon voor niets geweest. U had dit toch wel wat eerder moeten bedenken als U ermee in uw maag zit. Ik moet zeggen dat ik nu wel een beetje wat U betreft aan het twijfelen raak. Spreek ik eigenlijk wel met de enige echte God? Sorry, als ik even te ver ga nu. Dit bidden van mij, dit gesprek van mij met U, is toch niet een valse streek van de duivel of zo?

-Ja beste christen, zoals je ziet praat Ik met je en zie Ik er uit als God. Daaruit moet je opmaken dat Ik dus niet precies overeenkom met de werkelijkheid, want die gaat je te boven. Je praat slechts met je eigen bedenksels. Moet Ik je dat nu echt uitleggen?

-Hoezo, eigen bedenksels? U hebt ons toch de bijbel gegeven? Daar staat toch de waarheid in?

-Dat is maar net hoe je het allemaal leest.

Hierop werd Johan een beetje kribbig.
-Wel, God, ik heb echt grondig de bijbel gelezen en weet wat er in staat over God.

-Ach, Johan, zei God, je weet niet half van wat je denkt te weten. Ik zal je toch een lesje moeten geven en je laten zien hoe mensen hun eigen God maken. Ik zal je een stukje bijbel laten zien dat je NOOIT gelezen hebt.

-Ha, dat is onmogelijk, zei Johan opgewekt, ik heb de gehele bijbel doorgelezen!

-Wel, Johan, je weet dat Ik mijzelf voor het eerst openbaarde aan Abraham. Weet je wanneer hij leefde?

-Zo ongeveer 2000 voor Christus, misschien iets ervoor, misschien een paar honderd jaar later. Het hangt er van af op welk tijdstip je de exodus dateert. Het probleem is dat de Egyptische geschiedenis niets van zo’n uittocht weet. Aan de andere kant zijn er aanwijzingen van monotheïsme tijdens de regering van Akhenaten, ook wel Amenhotep IV en dat doet vermoeden...

-Genoeg! Wat Ik met deze vraag bedoel is dit: jij schijnt er in het geheel geen last van te hebben dat al die duizenden jaren mensengeschiedenis daarvoor niemand een idee had van Mij. Dat Ik me in het geheel niet bekommerde om de mensheid vóór die tijd.

-O jawel, ook daarvoor eerbiedigden mensen God. Hij werd de Allerhoogste genoemd.

-En wat was dat voor God? vroeg God.

-Wel, eh, we weten er weinig van af. Het behoort tot de schemering van onze cultuur.

-Wellicht weet jij er weinig van af, maar voor Mij is het bepaald niet schemerig. Ik zal je op weg helpen om het in te zien. Toen de Israelieten in de woestijn rondliepen en Mozes een poosje te lang op die berg bleef, wat gebeurde er toen?

-Het volk maakte meteen een gouden kalf en beschouwde dat als hun God!

-Hoe in vredesnaam is dat mogelijk? Wat zegt dat over hun godsdienst, hun godsbeeld? Ik zal je nu dat bijbelvers laten zien dat je nooit gelezen hebt, sla eens Genesis 49:24 op. Hoe word Ik daar beschreven?

-Ik heb het opgezocht. Er staat ‘de Machtige Jacobs’, in de GrootNieuwsBijbel ‘Jacobs sterke God’.

-Welnu, zei God met een verontschuldigend glimlachje, jij denkt het gelezen te hebben, maar hebt niet de grondtekst doorgenomen. De uitdrukking wordt wel zo vertaald, maar in het originele hebreeuws staat er letterlijk: ‘de Stier Jacobs’. De vertalers hebben vroom gedacht dat dit het symbool voor kracht is (dus vertaald kan worden met Machtige), maar het is eigenlijk een beetje oneerlijk, in een eerlijke bui zullen ze het toegeven. Vroeger werd ik in de cultuur waar de bijbel uit komt namelijk letterlijk vereerd als Stier. Je kunt het ook nog zien in het alfabet. Je weet dat de eerste letter de A is, en die staat in het oude denken voor God. Het is de 1, het is de Oorsprong. De A komt van het griekse alfabet, hij heet daar Alpha. En de Grieken leerden dat weer van de zeevarenden Foeniciërs, die hetzelfde alfabet hadden als de israelieten. In het hebreeuws heet de eerste letter dan ook Alef. Maar in het hebreeuwse alfabet hebben alle letters nog een betekenis. Alef betekent ‘hoofd van stier’.


[ Bericht 0% gewijzigd door Rereformed op 13-04-2004 15:03:23 ]

(na uitwijdingen over moderne christelijke theologie)


All-Bright:
Wat mijn woorden ‘bestrijd het kwade en doe het goede’ betreft, doe je het voorkomen alsof deze laatste boodschap niets voorstelt. Ten tweede doe je het voorkomen alsof deze ’open deur’ gemakkelijk binnen te gaan is. Het kwade bestrijden met woorden is makkelijk. Maar het kwade bestrijden door goed te doen is een stuk moeilijker. Hoe weet je namelijk of datgene waarmee je het kwaad bestrijdt niet zelf ook een kwaad is, zoals zo vaak?
Het is veelbetekenend dat je het citaat afdoet als een plattitude, amice!

Op eens tuurde er iemand door het raam van de kamer waar deze verhitte gesprekken zich afspeelden en deed iemand die zich Simpele Ziel noemde de volgende uitspraak:
-tof topic.... kmoet er wel voor zwoegen om het allemaal door te werkn... want het is wel EEEERG lang allemaal...
maar kga ’t tot het eind lezen zodat ik mss ook een zinnige reactie kan geven...
trouwens... iig tot nu toe ben ik het helemaal met All-Bright eens...
Tot horens verder.

Rereformed:
-Zeg, Simpele Ziel, ik vind het best dat je meeluistert, maar ik zou je toch willen vragen om het allemaal goed tot je door te laten dringen. All-Bright probeert Rereformed af te schilderen als iemand die hoogmoedig is, de waarheid denkt in bezit te hebben, iedereen zijn wil wil opleggen, per sé gelijk moet hebben. ‘Een naïeve traditionalist die zo naïef en arrogant is te denken de bijbel als enige juist te kunnen interpreteren en bovendien hoogmoedig meent dat alles wat hem steekt, alles wat een andere kant uit wijst, dom en kinderachtig moet zijn. Dat zo iemand dan ook nog eens de Liefde zegt te prediken slaat dan ook alles!’ was het hoogtepunt van deze smeercampagne tegen Rereformed. In hoeverre ben jij, Simpele Ziel, door deze rethoriek beïnvloed?
Het is een nogal zielige manier van argumenteren, en afgezien van het feit dat ik inderdaad de Liefde denk te prediken, bovendien pertinent niet waar, hetgeen iedereen die Rereformed in dit boek uitgebreid van begin tot eind leest zal kunnen nagaan.

Nog vreemder is dat All-Bright mij afschildert alsof ik een vreemde karikatuur van het christendom zou schilderen, alsof ik iemand ben die opvattingen heeft van het christendom die ‘achterhaald’ zijn en ‘traditionalistisch’ genoemd kunnen worden, dus niet ter zake zijn. Ook dit is pertinent niet waar. Als iemand die veertig jaar een christen is geweest en theologie heeft gestudeerd weet ik waar ik het over heb bij mijn analyses van het christendom. In feite keert All-Bright in zijn schrijven tegen mij zich fel tegen bijbelgetrouwe gelovigen. Hij is dus wat vele christenen zouden beschouwen als de grootste vijand van het christendom. Daarom vroeg ik hem ook om uitleg te geven van ‘losprijs’, zodat het voor echte christenen duidelijk wordt. In hoeverre ben jij, Simpele Ziel, van het christendom op de hoogte?

Vervolgens komt All-Bright met zijn ‘mooie woorden’, zijn ‘mooie boodschap’, maar doet hij er juist zelf voortdurend zijn best voor om te laten zien dat het allemaal niet historisch is! Wanneer er een uitspraak van Jezus in de bijbel staat, begint hij al meteen met de opmerking: We weten niet eens of Jezus dit echt gezegd heeft! En wanneer Jezus wat over zichzelf zegt begint hij met de opmerking: We weten niet eens of hij wel zichzelf ermee bedoelde! Hij denkt met deze vorm van ‘hoogwaardig denken’ zeker pluspunten te zullen krijgen, want het klinkt allemaal eerlijk en ontwapenend, maar iedere denker zal hier meteen doorheen prikken. Begrijp je, Simpele Ziel, dat zonder de historiciteit van de bijbelse woorden en zogenaamde wonderdaden van God het onzin is om te spreken van ‘Gods handelen’ en de boodschap van genade, verlossing en wat al niet voor moois wat uit de bijbel komt? Zie je in dat je viel voor mooie woorden, maar dat ze geen bodem hebben?
All-Bright schreef: ‘Het gaat dus om het handelen van God in Jezus Christus, en niet in de eerste plaats om het handelen van de historische Jezus.’ In andere woorden: het gaat erom dat mensen er in geloven, het is onbelangrijk of het waar is! Dat is de kern van modern geloof.
Stel je geeft deze historische Jezus op omdat hij nergens te vinden is. Vraag dan vervolgens aan wie dan ook die niet bekend is met het christelijk geloof wat hij kan zeggen over het handelen van God in Jezus Christus. Hij zal je dan vragen waar die Jezus is om het te bezien. Jij zult dan moeten zeggen dat de historische persoon er niet is. Hij zal je dan precies vertellen wat je over het handelen van God kunt zeggen zonder historische Jezus: niets.

En tegen All-Bright zou ik nog het volgende willen zeggen. Je schreef: ‘Wat jij niet laat zien, is dat God mens is geworden, de weg van een mens is gegaan, om de mens met zichzelf te verzoenen.’
Maar dat laat jij ook niet zien zonder historische Jezus, dat zuig jij dus volkomen uit jouw duim! Op dezelfde manier (zonder enige gegronde reden) zuig jij verzoening tussen de mens en God uit je duim, omdat zoiets inhoudt dat er überhaupt verzoening nodig is, iets wat ons door de bijbel maar aangepraat is. In werkelijkheid is de mens niet in opstand tegen God, hij heeft het slechts moeilijk in zijn leven en hij zoekt daarom juist naar God. Als onze ‘vervreemding’ al een reden heeft dan is het wel de afwezigheid van God, niet de zogenaamde ruzie die we hebben met Hem.

Mijn bezwaren tegen het christendom zijn inderdaad onoverkomelijk wanneer we van de modern-christelijke visie uitgaan, een christendom dat de twijfelachtige historiciteit van de bijbel toegeeft. Want dan valt het gehele gebouw van het christendom in duigen. Begrijp me nu goed: Niet dat gebouw van de boodschap van All-Bright, want veel ervan is best mooi en inspirerend, dat wil ik best toegeven! Dat is ook de reden waarom vele mensen eraan blijven vasthouden of er na het stadium van Johan naartoe groeien. Wat hij ermee wil zeggen is hetzelfde als wat ik en ieder ander ervaar: God is afwezig en we willen een verhaal, een teken, iets waaraan we ons kunnen vastklampen om ons te doen geloven dat Hij niet afwezig is. Dit verhaal kun je best opbouwen zoals hij het doet. Maar het is geen christendom meer. Het is de opheffing van het unieke van het christendom en het verhaal te scharen onder de duizenden andere heroïsche en troostrijke verhalen die wij mensheid kennen en kunnen gebruiken als inspiratie. Om het nog duidelijker te maken weer eens die vergelijking met die Hollywood film:

All-Brights geloof is een ‘krachtige energie’ uit een verhaal, te vergelijken met ‘het verlossend handelen van God’ en ‘vervulling van het menselijk bestaan’ in de film Titanic van Cameron en je kunt het vieren door het wekelijks zingen van de tune My heart will go on.


Let eens op hoe christelijk: (dominee legt gemeente de diepere strekking van het lied uit: You = God)… Betoverende stem klinkt:


Every night in my dreams I see you, I feel you,

That is how I know you go on.

Far across the distance and spaces between us

You have come to show you go on.


Near, far, wherever you are,

I believe that the heart does go on.

Once more, you open the door

And you're here in my heart,

And my heart will go on and on.


Love can touch us one time and last for a lifetime,

And never let go till we're gone.

Love was when I loved you, one true time I hold to.

In my life we'll always go on.


Hierna liggen we allemaal aan de voeten van God met tranen in onze ogen. Weet je het nog, Simpele Ziel, toen je dit lied voor het eerst hoorde in de bioscoop?

Let op de ‘subject-subjectrelatie’. Let op hoe mooi dit alles jouw behoefte vult: ‘Die solidariteit van God met de mens blijft raadselachtig, maar geweldig.’ Weet je nog wat de jonge held in de film net voor zijn ondergang als laatste woorden nog zei tegen zijn geliefde die op het vlot zat? Het was de boodschap van geloof, hoop en liefde. Wat een full gospel!

Waar heb jij dus de bijbel voor nodig wanneer je de boodschap overal uit kunt vissen?

Een christendom zonder historiciteit is precies als de verhalen die hindoes je kunnen vertellen.
Vraag iedere hindoe hoe zij het in hun hoofd halen Gods handelen, het gehele universum te zien in de koe, en zij zullen niet begrijpen dat je zoiets wat zo overduidelijk is niet begrijpt.

Ach, wat zal ik verder van All-Brights moderne theologie zeggen? Ik heb er eigenlijk geen behoefte aan een mooie vogel die vliegt neer te schieten. Waar het mij in mijn boek altijd om bedoeld is geweest, is te wijzen op schadelijk denken in fundamentalistische godsdienst. Als iemand zich mooie fantasiën schept, wat voor zin heeft het om die vies te maken? In princiepe heb ik dus niets tegen je te zeggen All-Bright. Ten hoogste zou ik kunnen zeggen dat deze fantasie mij niets meer doet, omdat het voor mij de bijsmaak heeft van dat waar ik me uit moest onttrekken en ik er bovendien veel te intelligent voor ben. Maar tezelfdertijd begrijp ik best dat ik als mens wel weer in een nieuwe fantasie terecht kom, en het geen nut heeft voor mij jouw fantasie tegen het mijne uit te spelen. Dus zou ik tegenover modern christelijk geloof liever stil willen zijn.

Johan had alles aangehoord en gaf toe dat All-Bright op nogal losse grond scharrelde en met kunstmest werkte.
-Maar hij heeft toch wel een mooie boodschap van verlossing! Dat moet van hem gezegd worden, prees Johan hem.

Rereformed:
-Ik kan er niet genoeg op hameren dat de christelijke God als uitgangspunt heeft dat het aardse leven verdorven is en dit probleem op een de moderne mens volkomen onwaardige en voor hem buiten kijf staande mythische wijze oplost. De meest centrale mythologie van het christendom is de stelling dat God ‘verzoend’, moet worden en ‘redding brengt’ door een onschuldig mens te offeren. Dit denken kunnen we in alle oude heidense godsdiensten tegenkomen.

Wat in de viering van het christelijke avondmaal (eucharistie) dus eigenlijk gedaan wordt is een verheerlijking van het mensenoffer, een zeer macabere gedachte, die we ook algemeen in de heidense godsdiensten tegenkomen. De christelijke godsdienst heeft dit natuurlijk geprobeerd goed te praten door te stellen dat het God zelf is die in de vorm van een Godmens het offer aan zichzelf brengt. Zo wordt barbaarsheid met jongleurstechniek omgezet in liefde en de mythologie steeds absurder. Ook zijn we zo gewend aan het christendom, dat bijna er niemand meer erg in heeft hoe de gehele godsdienst staat of valt met deze mythe.
Christelijke godsdienst is de negatie van de schepping, het menselijk leven, de werkelijkheid, en daarom is het zelfs de negatie van God zelf.

Johan:
Denk je dat het christendom ooit had kunnen ontstaan als Jezus niet echt was opgestaan uit de dood? Wie wil er nu een martelaarsdood sterven voor een leugen?
Dat is voor mij toch wel het bewijs dat het christendom op waarheid berust.

Rereformed:
Vraag je vraag aan nabestaanden van enkele niet nader te noemen personen die op 11 september 2001 een vliegtuig foutief parkeerden!

Johan:
Die mensen waren zo geïndoctrineerd dat ze dat deden. Het christelijke geloof is geen indoctrinatie, maar een geloof waarbij je ook je verstand moet gebruiken, en dat vrij is om te geloven.

Rereformed:
Omdat je je verstand wil gebruiken zou je moeten inzien dat het christendom van God een karikatuur maakt. De enige reden waarom je het niet ziet is omdat je zelf geïndoctrineerd bent. Christenen denken nooit na over het monsterachtige van de bloedvergelding die God eist.

Maar ik wil er ook dit nog over zeggen:
Je kan mijn gedachten ook zo formuleren: Christus had nooit (in de gedachten van de eerste gelovige christenen) uit de dood kunnen opstaan als mensen er toen niet van die antieke mythologische gedachten op na hielden dat Gods toorn tot bedaren zou kunnen komen door het offeren van een onschuldig mens.
Blijf maar mooi een tijd denken over het godsbeeld dat het christendom ons aanbiedt. Voor mij is het doorslaggevend geweest om de waanzin ervan in te zien.

Dat de opstanding van Christus een mythologische ‘must’ is kun je goed zien in de gedachtenwereld van Paulus. Met het verhaal van Christus opstanding vielen alle stukjes van de legpuzzel voor hem op z’n plaats. Hij is het dan ook die deze mythologie uitspinde tot in de kleinste details en het ‘christendom’ schiep zoals wij het kennen. Zijn theologie is volledig gebaseerd op deze mythe. Hij had verlossing nodig van de vreselijke toorn van God die hij in zich voelde. Voor de levende Jezus, wat hij zoal deed en tijdens zijn leven zei, heeft Paulus geen enkele aandacht, sterker nog, vrijwel geen enkele kennis.

Ik zal het nog beter uitleggen. Heb je wel eens de religies bestudeerd die er 2000 jaar geleden zo de ronde deden? Ze zijn verbluffend van dezelfde makelij. Ik zal als voorbeeld over één vertellen.

In Frygië had je de religie van Attis. Hij was de god van de opstanding, het tot leven komen van de natuur. Zijn dood en opstanding werd dan ook elk voorjaar beweend en gevierd. Attis was een mooie jonge man die geliefd was door Cybille, de Moeder van alle goden, de vruchtbaarheidsgodin. In feite was Attis haar zoon. Attis werd namelijk geboren uit een maagd, genaamd Nana. Het verhaal van zijn dood is niet zo leuk: hij ontmande zichzelf onder een pijnboom en bloedde dood. In navolging van deze god ontmanden de Attispriesters zichzelf als teken van vroomheid. Maar gelukkig herrees Attis weer, en wel in de vorm van een pijnboom. Cybille en Attis werden ook geïmporteerd naar Rome. Keizer Claudius maakte de heilige boom zelfs een onderdeel van de officiele godsdienst. Op de 22ste maart begon het grote feest. Er werd een mooie pijnboom uit het bos gehaald en in de tempel van Cybille geplaatst, waar het goddelijke aanbidding kreeg. Op de boom werd het beeltenis van een jonge man gebonden. De 24ste maart stond bekend als de Dag van Bloed. De hogepriester sneed zijn beide armen open en schonk zijn bloed als een offergave aan God. Daarna, onder een geweldig kabaal van muziek en wilde dans, deden alle priesters en ingewijden mee aan een spektakel waarin men geleidelijk in een staat van trance verkeerde en zichzelf met messen en scherpe potscherven verminkte. Dit ritueel was het bewenen van de dood van Attis. Een nieuw ingewijde ontmande zichzelf op dit moment en gooide het verminkte lichaamsdeel als een bloedoffer op het beeld van de wrede godin Cybille. Op deze manier offerde men zijn liefde geheel aan God. Na deze gruwelijke spektakels werd het beeltenis van Attis van de boom genomen en begraven. Nu begon het vasten als voorbereiding voor de Heilige Maaltijd. De volgende dag, bij het verschijnen van het eerste daglicht, werd het graf geopend en terwijl de wenende gelovigen droevig bij het graf stonden kwamen de priesters hun één voor één begroeten met een goede tijding: ‘Hij is verrezen!’ ‘Moge dit het teken zijn ook van uw verrijzenis, het graf zal over u geen heerschappij hebben’, werd er aan toegevoegd. Cybille had namelijk de aarde waarlijk lief en deed Attis, in ruil voor het bloed en de overgave aan Haar, weer herleven en daarmee kwam de gehele natuur weer tot leven! Zo werd de 25ste maart met uitbundige vreugde gevierd met karnaval. Zij droeg de naam ‘vreugdefeest’, en zo ongeveer alles was toegestaan op die dag. Soms ontstond algehele chaos. Tenslotte, op de 26ste maart kwam het feest ten einde met een heilige processie. Mensen liepen plechtstatig op blote voeten en begeleid door getrommel naar de Almo rivier, waar het beeltenis en de wagen van Attis en andere heilige voorwerpen werd gewassen. Op de terugweg werden de voorwerpen en de trekossen met bloemen bestrooid.

Naast dit grote feest als jaarlijks hoogtepunt had de Attis/Cybille religie ook andere rituelen. Sacramenten, die als doel hadden de gelovigen een mystieke ervaring van het goddelijke te geven. Om de spanning op te voeren waren deze sacramenten strikt geheim. Tot de sacramenten behoorden het Heilig Maal en de Doop met bloed. Het Heilig Maal bestond uit het eten uit een heilige trom en drinken uit een heilige cymbaal, de belangrijkste muziekinstrumenten van de Attisreligie. Bij het sacrament van de doop werd de gelovige bekleed met een kroon en moest hij in een put staan. Hierboven werd een rooster van hout gelegd, waarna een stier met een heilige speer op het rooster geslacht werd. Daarna werd de stier opengesneden en zijn warme bloed stroomde door het rooster op de gelovige die daar met reikhalzen op stond te wachten en zoveel mogelijk probeerde op te vangen. Na afloop kwam de gelovige van hoofd tot voet onder het bloed naar boven en werd hij ontvangen met eerbied. Hij was opgestaan uit de dood en had een nieuw leven gekregen! Al zijn zonden waren gewassen in het bloed van de stier. Daarna moest de herrezene een tijd alleen melk drinken, als teken van wedergeboorte. In Rome gebeurde dit ritueel in de tempel van de frygische Godin, op de heuvel genaamd Vatikaan, op precies dezelfde plaats als waar nu de St. Petrusbasiliek staat. Bij de uitbreiding van dit heiligdom in 1609 werden werden vele inscripties gevonden die op de oude godsdienstrituelen betrekking hadden.

Wil je ook nog wat horen over Adonis?

[ Bericht 0% gewijzigd door Rereformed op 13-04-2004 15:06:16 ]

ik neem aan dat het ook autobiografisch is Rereformed. Ik kan me herinneren dat je al eens schreef dat je in engeland evangelisatiewerk gedaan hebt.

Een mooie inleiding op de nachtmerrie van een christen

Johan:
-Door het feit dat je zo lichtvaardig praat over de geestelijke wereld, weet ik dat je er geen enkele ervaring mee hebt. Als jij ooit een greintje inzicht had gehad in wat voor krachten er allemaal spelen in de geestelijke wereld, en wat voor invloed die op ons hebben, zou je het wel uit je hoofd laten om daar zo makkelijk over te praten!
En God is wel degelijk een liefdevolle God. Hij heeft Z’n zoon naar de wereld gestuurd voor ons. Rereformed, je bent nog steeds uitgenodigd op de bruiloft. Doordat je zo bitter en hardvochtig praat over God, weet ik dat je Hem nooit echt hebt gekend. Maar dat kan nog komen, als je er maar voor openstaat.

Rereformed:
-Het is jammer dat je zo over mij moet praten, na alles wat ik geschreven heb in dit boek. En dat nog wel terwijl ik jou nota bene letterlijk geweest ben! Ik zou je dit willen zeggen: net zoals Paulus kan ik zeggen dat ik meer voor het christendom geijverd heb dan anderen, ik heb meer voor het christendom overgehad dan anderen, ik heb er alles voor opgegeven, ik heb mijn gehele leven aan God willen overgeven, ik heb altijd voor ogen gehad dat de geestelijke dingen het hoogste zijn in de wereld. Ik heb wel degelijk inzicht in deze dingen, ik heb bovendien een kennis van de godsdienst die de kennis van velen te boven gaat.
Ik vind het niet leuk zo te praten, dat zal Paulus ook niet leuk gevonden hebben; maar hij deed het omdat hij altijd werd aangevallen door anderen. Net als Paulus krijg ik altijd te horen dat ik het niet snap, dat ik het niet begrijp, dat ik geen weet heb van geestelijke dingen, dat ik de dingen verdraai enz. Houd daar mee op en stel je het volgende voor: zo geestelijk en zo tot God behorend als jij jezelf voelt, heb ik me ook gevoeld.
Ik heb net zoals Paulus een geweldige bekeringsgeschiedenis ervaren. Net zoals Paulus van het juk van het Oude Testament werd bevrijd en daar iets hogers, beters voor in de plaats kreeg, ben ik bevrijd van het juk van de gehele bijbel met al z’n ‘juiste’ opvattingen en ‘enige weg tot behoud’. Iemand die zijn geloof in God op de bijbel baseert is hopeloos in de war. Hij praat slechts anderen na. Hij denkt het bij het rechte eind te hebben en tot de uitverkorenen te behoren, maar heeft in werkelijkheid God en geloof verkleind tot iets armetierigs.

God heeft de wereld inderdaad lief, en Hij heeft mij naar de wereld gestuurd om jou dit te vertellen:
De Schepper van het heelal is oneindig veel groter dan het beeld dat de bijbel ons geeft. In werkelijkheid is ‘verloren gaan’ niet eens mogelijk, omdat alles door een perfecte God geschapen is. Zo is ook ‘verlossing’ onvermijdelijk, en totaal niet afhankelijk van of we in een verhaal geloven. Zo zijn ook al de weerzinwekkende dingen die we aan God toeschrijven een aanranding van ons godsbeeld.

Dat waar ik op uitgekomen ben is pas vrijheid en liefde. Juist door het christendom de rug toe te keren heb ik het leven gevonden. Ik kan me voorstellen dat je door mijn schrijven een beeld krijgt dat ik verbitterd ben, maar in werkelijkheid is het juist andersom: christenen leven in een wereld die vol met duivels en werken van de Satan zit. Zij leven in een goddeloze wereld. Zij leven in duistere gedachten vol bloed, straf, taboes en primitieve voorstellingen. Ik leef in een fantastische wereld. Er is niets zo heerlijk als mijn bevrijding uit de dwangbuis van de traditionele godsdienst. Pas wanneer iemand het christendom de rug toekeert kan hij de betekenis van liefde vinden. Deze boodschap is de moeite waard voor christenen om te overdenken. Ik heb het zelf nooit iemand anders horen zeggen.

Dat het bestrijden van ongezonde denkbeelden niet nutteloos is kun je opmerken door onze eigen maatschappij te vergelijken met, zeg, de maatschappij van een jaar of 400 geleden. Je zou een lijst van honderden dingen kunnen maken waar mensen vroeger bijgelovig in geloofden of barbaars op reageerden. Dit alles is verdwenen door het optreden van ‘verlichte’ mensen. Met verlichte mensen bedoel ik me niet op te werpen als iemand die de waarheid in pacht heeft. Integendeel, iemand met moderne kennis wordt alleen maar steeds nederiger, steeds voorzichtiger uitspraken te doen over ‘de werkelijkheid’. Verlichte mensen zijn voor een groot deel gewoon bezig met het opruimen van rommel in ons denken en handelen. Ze zijn er ook van bewust dat er heus wel een hoop rommel zal overblijven, ook in hun eigen leven.
Verlicht zijn is voor een groot deel bereid te zijn rommel te zien voor wat het is.
Wat het christendom betreft moeten we inzien dat het gebaseerd is op mythen en halve waarheden. Op de eerste bladzijden van de bijbel hebben we al met een mythe te doen die de wereld ongelofelijk veel schade berokkend heeft. De werkelijkheid van ons bestaan kan nooit het gevolg geweest zijn van het handelen van een mens (de zondeval). Het is gewoon een belachelijke gedachte ons bestaan uit te leggen met als basis zo’n kolossaal waandenkbeeld; traditioneel geloof is dan ook in wezen een kinderlijke vereenvoudiging van onze werkelijkheid, en staat dus altijd een beter begrip in de weg. Dit betekent niet dat er niets waardevols in geloof zit, maar wel dat we er onze conclusies uit moeten trekken.

[ Bericht 0% gewijzigd door Rereformed op 13-04-2004 13:07:42 ]

Simpele Ziel:
-Rereformed, ik ben er nou spuugzat van dat je elke keer weer zielig aan komt emmeren met dat jij ‘verder bent op je geestelijke reis dan ik’ omdat jij ‘al het stadium hebt bereikt dat je afscheid genomen hebt van het christendom’ terwijl ik dat ‘primitieve beeld nog verheerlijk’ en dergelijke.
Verdomme man! Zie je nou niet in hoe kinderlijk je praat!
Alleen jouw weg is goed, alle mensen die er anders over denken, zijn nou eenmaal nog niet zo ver als de alwijze Rereformed die tenslotte al tientallen jaren bezig is aan zijn geestelijke reis.
Ik vind het heel vervelend dat je zo uit de hoogte doet.
Denk je dat ik alleen maar de kinderbijbel thuis heb ofzo? Dat irritante gezwets van je komt me de keel uit!
Als je niet naar andere mensen wilt luisteren, nou, fijn, dan niet.
Maar ga niet pedanterig en arrogant en betweterig doen alsof jouw wereldbeeld het enige is dat recht van bestaan heeft.
Je zou het wel eens mis kunnen hebben! Ga lekker ergens anders jezelf geweldig lopen vinden.

Rereformed:
-Tsja, het is nooit leuk als je volkomen van mening verschilt met een ander...

Ik denk dat het helpt als je je eens indenkt hoe christenen overkomen op niet-christenen. Als iemand die aan beide kanten van het hek heeft gestaan moet ik zeggen dat ik het vroeger als christen ook helemaal niet snapte wanneer sommige mensen zich zo aggressief gedroegen als ze het over het christendom hadden. Christendom is toch liefde, goed zijn, eerlijk zijn, hoge morele standaard, medelijden, enz. Wanneer het christendom slechts die dingen uitstraalt geloof ik ook niet dat iemand je een strobreed in de weg zal staan.

Maar in dit boek ben ik bezig geweest met de duistere kanten, de keerzijde van het christendom. Deze keerzijde is geen kleinigheid! Stel je voor hoe het voelt wanneer iemand anders er van overtuigd is dat jij, omdat je geen christen bent, God totaal niet kent en er nog wel eeuwig voor gestraft zal worden later! En dan wordt er koel uitgelegd dat het de schuld van die mensen zelf is en ze het verdiend hebben! Als ik bovenstaand wereldbeeld verwerp doe ik dat inderdaad omdat ik me ‘verlicht’ voel en niet aan barbaars denken mee wil doen. Als dat een ‘verdomme’ van jou oproept, ga jij letterlijk door met het geloven in verdoemenis en beschouw ik je als onverlicht.
Ik stel me voor dat vele christenen van vandaag totaal geen weet meer hebben van hun eigen geloof. Ze hebben het zo modern gemaakt dat deze keerzijde gewoon verdwenen is uit hun geloof. In dat geval zou ik zeggen, ga gewoon door met je mooie geloof, wie weet ben je verlichter dan ik.

Je hoeft je echt niet aangesproken te voelen met mijn opmerkingen. Wellicht heb ik het helemaal niet over jou. Ik houd me alleen bezig met ‘christelijke opvattingen’ die algemeen geloofd en aanvaard zijn. Daar horen mythes bij waarin geloofd wordt, helstraffen, uitverkiezing van enkelingen, duivels, af en toe bovennatuurlijk ingrijpen van God, engelverschijningen, goedpraten van de meest barbaarse teksten in de bijbel enz. Het is mijn goed recht na 40 jaar christen geweest te zijn te zeggen dat ik spuugzat ben van alle belachelijke praat over duivels, zoenoffers, verdoemenis en goddelijke toorn. Wellicht moet ik voor lezers nog eens in een notendop laten zien wat de bijbelse boodschap is:

Uitgangspunt het beroemdste vers van de bijbel: ‘Want alzo lief heeft God de wereld gehad dat Hij zijn eniggeboren Zoon gegeven heeft, opdat een ieder die in Hem gelooft niet verloren ga, maar behouden worde.’ (Joh. 3:16, waar ze je op straat altijd mee lastig vallen)
Paulus matigt eenzelfde soort arrogantie aan: ‘Want er is onder de hemel geen andere naam gegeven onder de mensen waardoor wij behouden worden; want er is geen behoudenis buiten Christus om’. (brief aan de Efeziërs)

Conclusies uit deze verzen:
1) Allereerst zien we dus dat God vertoornd is op de mensheid en iedereen blijkbaar verloren zou moeten gaan.
2) Dan wordt ons verteld dat God de wereld lief heeft en daarom voor een oplossing zorgt.
3) Deze oplossing gaat alleen op als wij mensen ‘in Zijn oplossing geloven’.

Implicaties:
1) We zien dus dat God helemaal niet liefheeft op de manier die volgens ons mensen ‘liefde’ betekent. Liefde volgens ons mensen is onvoorwaardelijk, altijd vergevingsgezind en nooit wreed of wraakzuchtig.
2) We kijken wat rond in de geschiedenis en zien vervolgens dat God zijn ‘oplossing’ op ongehoorde manier in de soep laat lopen. Zeshonderd jaar na Christus wordt de gehele wereld van het oudste christendom tot een ‘nieuw onfeilbaar geloof’ bekeerd en gaan ze dus vanaf die tijd allemaal weer verloren. 1500 jaar na het geven van deze ‘oplossing’ wordt Amerika en nog later Australië pas ontdekt en kunnen we ‘de oplossing’ voor het zondenprobleem pas aan de bewoners ervan brengen (we weten allemaal hoe dankbaar die paar die het overleefd hebben ons daarvoor zijn).
3)Tweeduizend jaar later is het christelijke Europa, dat de rest van de wereld probeerde te bekeren, ontkerstend en hebben de grootste volken der aarde (China, India) Gods oplossing nóg niet gehoord of zijn er niet van onder de indruk.
4) De mensen die zich christen noemen zijn verdeeld over een onnoemlijk aantal richtingen, die elkaar allemaal tegenspreken.

En nu de hamvraag voor alle christenen: Is het redelijk te geloven dat de Schepper van het universum en de Vader van ons mensheid zichzelf zou willen openbaren aan een heel klein groepje mensen en de overgrote rest van de mensheid in onweten wilde laten? Wat zegt het over de liefde van God wanneer we moeten concluderen dat die liefde op zo’n krakkemikkige manier werkt dat slechts een fractie van de mensheid ooit in contact met God gebracht wordt en de rest dus verloren gaat?

Natuurlijk hebben christenen altijd met dit probleem gezeten. Hun oplossingen zijn altijd de volgende:

1) ‘Het is niet de schuld van God maar van ons mensen’ (deze christenen leggen dan uit hoe zwak wij mensen zijn om het evangelie uit te dragen en hoe de Satan op aarde te keer gaat om God tegen te werken enz. Zij verdedigen een hopeloos zwakke God, die nergens zijn mooie plannen kan uitvoeren omdat de mens en de Satan zo sterk tegenwerken. Zij hebben niet eens door hoe zielig hun godje is en dat de god in wiens macht ze eigenlijk geloven de Satan is)
2) ‘Het is niet aan ons om te oordelen. Gelukkig doet God dat en Hij is rechtvaardig.’ (deze christenen zijn liefdevoller en vergevingsgezinder dan de god waarin ze geloven. Wellicht zijn ze ook onwetend over wat hun eigen geloof hun vertelt, of ze willen het gewoon niet zien. Ook zij hebben niet door hoe zielig hun eigen god is, ditmaal niet vanwege zijn zwakte, maar vanwege zijn wrede karakter).

Het is moeilijk uit te leggen hoe traumatisch mijn ervaring was nadat ik deze onzin inzag. Maar in ieder geval niets om trots op te wezen. Je mag in de regel al blij zijn als het je lukt je op je benen te blijven staan, het zonder jarenlange psychiatrische hulp weet te klaren en niet opgenomen hoeft te worden.
Het dilemma voor mij is altijd dit geweest: ik heb me uiteindelijk aan het christendom onttrokken juist omdat ik menswaardig wil denken, omdat ik God eer aan wil doen en alle mensen lief wil hebben, ongeacht waar ze in geloven, en het voor onmogelijk houd de bijbelse denkbeelden te zien als een uiting van Gods grootheid en glorie.
En nadat ik dit doe word ik tot mijn laatste ademtocht door deze godsdienst aangeklaagd als iemand die ‘als een hond terugkeert naar zijn overgeefsel’ (2 Petrus 2). Wanneer je ermee te maken hebt gehad is godsdienst voorwaar niet iets wat je even koel kunt benaderen.
Door deze ervaring begrijp ik nu wel goed hoe homo’s zich voelen wanneer ze met het christendom in aanraking komen.

Rere,

Ik ben blij dat je toch hebt gevonden wat je uiteindelijk moest vinden.....
Dat je je zo uitlaat over het Christendom kan ik me goed voorstellen; Immers hebben miljoenen mensen zich laten misleiden door machtswellustelingen die dit Boek hebben weten te verkrachten en daarmee deze mensen weten te onderdrukken.

Het mooiste is dat juist in de 20e eeuw de oude gnostische kennis weer naar boven komt (zie Nag Hammadi Geschriften en de Dode Zee rollen) waarin de mensheid opnieuw een openlijke kans aangeboden krijgt om zich weer te richten naar het eindelijke doel: Verlichting.

Ik zie zelf de Bijbel als een richtingaanwijzer, niet als Het Pad. Het maakt niet uit welk pad je loopt, Immers is ieders pad een uniek en eigen pad....

Jij hebt jouw pad gevonden. Daar gaat het om, en niet wat anderen er over roepen....


Mac

Blauwe Glansvlieg:
-Ik ben maar een vlieg, maar bedoelde All-Bright dus te zeggen dat de boodschap van het christendom altijd dezelfde is, maar door de eeuwen heen voortdurend in andere bewoordingen aan de gelovigen voorgeschoteld wordt, zodat hij voor iedereen herkenbaar blijft?
Dus de centrale boodschap, die volgens All-Bright onder woorden gebracht kan woorden als ‘de boodschap van Gods genade’, is de enige boodschap die ertoe doet? Immers misinterpretatie van al het andere is niet belangrijk, zolang dit niet in ‘innerlijke tegenspraak’ staat, wat dat dan ook betekenen moge. Dit laatste gaat mij als vlieg natuurlijk ver te boven...

Toch, met het bekijken van mensenlevens om me heen, lijken de verschillende regels waar gelovigen zich aan dienen te houden mij ook erg belangrijk. Hoe zit het anders bijvoorbeeld met het begaan van (dood)zonden en de uitleg hiervan? Door het begaan hiervan kun je jezelf toch beroven van de genade van God? Toch is een uitleg of opsomming van deze zonden of zelfs het noemen van het bestaan hiervan volgens jou niet noodzakelijk om iemand de boodschap van ‘de genade van God’ duidelijk te maken.

Met All-Brights opvatting over ‘de waarheid’ ben ik het niet helemaal mee eens. Als wij beiden op hetzelfde moment over hetzelfde onderwerp verschillen van mening over wat de waarheid is, kan er hooguit één van ons gelijk hebben. We kunnen hooguit zeggen dat we onze eigen mening hierover als waarheid aannemen. Maar ja, ik ben tenslotte maar een vlieg...

Rereformed:
-Volgens mij ben je wel een bijzondere glansvlieg. Je ziet de zaak vlijmscherp door. All-Bright baseert zich op het inzicht van de moderne mondige mens. All-Bright staat wat dat betreft zeer dicht bij mijn eigen opvattingen. Hij wil de dingen niet meer zwart-wit zien. Hij is echter jonger dan ik in zijn denken en durft niet zo ver gaan als ik. Hij is wellicht ook wat conservatiever, en heeft behoefte aan een vage band te onderhouden met het verleden. Hij denkt dat men daar baat bij heeft; ook in vroegere tijden kende men namelijk grote wijsheid. Hij is ook vager, heeft nog niet alles tot de laatste implicaties uitgedacht, maar blijft liever in niemandsland.

Van mijn standpunt uit bezien is het niet eerlijk genoeg durven te zijn. Ik zou zeggen: ons modern wereldbeeld en nieuwe kennis (zeg van de laatste paar eeuwen) heeft er onherroepelijk voor gezorgd dat alles opnieuw bekeken moet worden. Een herwaardering van alle waarden en opvattingen. Inzien dat oude geschriften ons niet meer kunnen behelpen, maar ons slechts omlaag halen, stil doen staan of zelfs schadelijk kunnen zijn. De bijbel staat vol met zaken en denktranten die schadelijk zijn voor onze psyche en ons schizofreen (innerlijk gespleten) in het moderne leven doen staan. Ik begrijp best dat zo iemand als All-Bright erin getraind is zulke zaken af te ketsen, met een glimlach over te slaan of met mooie taal alles om te draaien en goed te praten, maar talloze anderen zijn daar niet toe in staat.

Blauwe Glansvlieg:
En dan een opmerking aan Rereformed: Je teksten zetten mij wel aan het denken, vandaar ook dat ik in de regel lang erover nadenk. Ik ben tenslotte geen eendagsvlieg. Ik heb alleen één kanttekening. Je laat alles vrij eenzijdig zien, en ik mis bij jou het concept dat van straffen geleerd kan worden, en dat pijn niet per se negatief hoeft te zijn. Zoals iedere vroeuwtjesmug weet is haar godgegeven taak de gehele zomer bloed te zuigen uit mensen.

Rereformed:
-Dat er van straf geleerd kan worden aanvaard ik op deze manier: een mens die zich ethisch ontwikkeld heeft wordt door zijn eigen ‘ik’ aangeklaagd en gestraft. Dit is ruimschoots voldoende; het zelfs een te zware last. Een ieder die hoge ethische waarden heeft weet dat het zo werkt. Schaamte is onze stimulans om hogerop te groeien.

Voor mensen die zich niet ethisch ontwikkeld hebben werkt dit wellicht niet. Maar dat wil niet zeggen dat ze dan maar door anderen gestraft moeten worden! Integendeel, alleen door telkens in aanraking te komen met voorbeelden van hoge ethische ontwikkeling komt een mens aan wie het ontbreekt tot hogere inzichten.

Straf door anderen opgelegd werkt nooit. Wel natuurlijk in de vorm 'aanraken van vuurvlam doet pijn'. Al de andere straf vervuilt en verlaagt alleen maar het leven van de straffer. We zien in de bijbel bijvoorbeeld hoe van zoiets moois en groots als de Maker van het Universum een monster of onbenulligheid wordt gemaakt.
Bovendien heeft straffen nog meer kwaad tot gevolg omdat straf altijd nieuwe aggressiviteit oproept.
Volgens mij komt de hoogste menselijkheid, het hoogste ethische denken van de moderne mens, dus dat wat de mensheid in een positieve richting duwt, juist naar voren in dit inzicht dat ‘door anderen opgelegde straf op verkeerd doen’ juist de oorzaak is voor het primitieve waarmee we veelal in de wereld opgescheept zitten. Lees dit om het te zien: http://www.geocities.com/kidhistory/childhod/chindex.htm

Als er een modern evangelie bestaat dat van de daken geschreeuwd moet worden is het dit inzicht: Liefde is vergeven om niet, liefde is opvoeden zonder straf. Al het andere is een aanranding van het begrip liefde.

De Vlinder:
-Tijdens een item in het radionieuws hoorde ik dat de paus zich zorgen maakte over het milieu door toedoen van het warme weer. Hij vroeg de gelovigen te bidden om regen.
Even later (ik zat nog steeds op dezelfde plek) hoorde ik het weerbericht waarin gemeld werd dat het de volgende dag nog iets warmer zou worden.
Geloven de christenen echt dat overmatige warmte een straf is van God die ook alleen door God weer tenietgedaan kan worden? Waarom worden de landen dichter bij de evenaar altijd harder gestraft dan andere landen?

Tevens heb ik de laatste twee weken een televisieserie gezien op zondagmiddag over het leven van Abraham. Vreemde verhalen die worden verteld alsof het de normaalste zaken van de wereld zijn. Je liefste lammetjes offeren aan God om zo je onvoorwaardelijke liefde te tonen aan God. Je zoon bijna offeren en op het laatste moment zegt God dat het niet hoeft. De vrouw van Lot die omkijkt en in een zoutpilaar verandert. Het zijn zelfs voor een vlinder als ik zulke kinderachtige dingetjes die je toch niet van een God verwacht.

Rereformed:
-Ik wil voor mensen een bevrijdende boodschap brengen. Maar eerst moeten alle waanideeën worden ingezien van de traditionele godsdienst:

Er bestaat helemaal geen traditionele God zoals die in de bijbel gekenschetst wordt.
Er is geen God die hier op aarde voortdurend ingrijpt.

Op een vakantie door Oost-Europa zag ik vele dingen die mij tot nadenken stemden. Polen is het meest christelijke land van Europa, maar toen ik er doorheenreed zag ik op elke hoek van elke landweg een tempeltje voor Maria. Dan vraag je je af: hoe in godsnaam kan de boodschap van het christendom zo verdraaid worden dat Maria, die na het kerstverhaal maar viermaal vermeld wordt in de evangelies (driemaal begeleid met ruwe uitspraken van Jezus waaruit blijkt dat hij niet geeft om zijn moeder), juist de hoofdrol gaat spelen in de religie!
Antwoord: de religie is een naief maaksel van mensen die aan de behoeften van mensen voldoet. In Polen doen ze dat op dezelfde manier als in India.

In Krakow hebben ze 200 katholieke kerken! Een gids liet me de ‘studentenkerk’ zien. Hij vermeldde dat iedere student voordat hij/zij een tentamen gaat doen in deze kerk gaat bidden voor succes.
De waanzin van zo’n naief geloof wordt je meteen duidelijk wanneer je even buiten Krakow het concentratiekamp Auschwitz-Birkenau bezoekt. Op deze plaats werden onder de ogen van God met de grootste planmatigheid twee tot vier miljoen mensen vermoord.
Bezoek aan dit concentratiekamp maakt het voor een modern mens dus volkomen duidelijk: Als er al een God is, een Entiteit verantwoordelijk voor het bestaan van het universum, dan is Hij zo ver verheven boven al het aardse dat Hij er geen enkel persoonlijk contact mee heeft. Hij laat ons mooi ravotten op aarde en het zal Hem een zorg zijn hoe het afloopt.

O wat klinken die redeneringen van christenen me na dit bezoek aan dat concentratiekamp hol in de oren. De bijbelgetrouwe christenen laten je weten dat God via deze afschuwelijke episode van het nazidom zijn plannen met Israel volvoert; de staat Israel is tenslotte het gevolg van deze volkerenmoord, het is Gods wonder, zo zeggen ze. Wel, indien dit Gods wonder is, dan mag Auschwitz toch met recht Satans Wonder genoemd worden, want een Wonder met een grote W is het dit staaltje mensengeschiedenis voor elkaar te krijgen hoewel God het echt niet gewild had! Bovendien moeten we dan concluderen dat God en Satan als twee topvoetballers een geweldig mooi samenspel spelen en elkaar als Gullit en van Basten aanvoelen. En nu zitten we dan opgescheept met het doelpunt dat ze gescoord hebben, de volgende bloedige wederwaardigheden van dit ‘uitverkoren volk’ van God, Israel temidden van Palestijnen die bastaards genoemd worden; in de toekomst zien we niets anders dan een eeuwige godsdienststrijd tussen Joden en Arabieren. Werkt God zo? Had God zijn ‘wonder’ niet op een wat intelligentere manier kunnen uitwerken?
Nee, want dit is altijd de boodschap geweest die we aangeboden krijgen in de godsdienst van de bijbel: God houdt er ten alle tijden een heel klein ‘uitverkoren volk’ op na, een fractie van de mensheid die als beloning een hemel schijnt te krijgen, en de rest laat Hij maar hun eigen gang gaan in de wereld; het is zijn stilzwijgende overeenkomst met de satan.

Na het beleven van Auschwitz kun je niet anders dan tot de conclusie komen dat als God op deze manier handelt in de wereld en zijn plannen zo volvoert, Hij wel de allergrootste stumper genoemd mag worden die ooit op een troon gezeten heeft.

Wij staan nu voor de keus: óf we moeten ons godsbeeld bijstellen óf we moeten het leven haten.

Hoe naief kan een mens wezen om zich telkens maar over te geven aan de allergrootste waanideeën? Al het vreselijke dat op aarde gebeurt wordt met een gigantische jongleurtruc in ons denken omgedraaid tot een positieve gedachte die ons op het eind van de dag weer rustig in laat slapen. Dit is de psychologische achtergrond van de eeuwige godsdienstigheid van de mens.

Op de parkeerplaats van het concentratiekamp Treblinka kwam er een bus met Israelische officieren. Ik zei ‘Shalom’ tegen een hoge piet in superschoon wit met kleurige lintjes en een mooie baret, en zijn sombere gelaat klaarde op met een glimlach. Hij vroeg of ik Jood of Christen was. Ik was met stomheid geslagen, wist er niets op te antwoorden. Hij vervolgde met ‘het doet er ook niet toe’. Ik zei tenslotte dat ik geen woorden meer heb na het zien van zoiets als dit concentratiekamp. ‘Geloof jij nog in God?’ vroeg ik hem. ‘Geloven in God is nogal gemakkelijk’, antwoordde de Jood, ‘but does He care?, that’s the question’.

In de toekomst zal de mensheid steeds meer inzien dat er niets anders in het universum regeert dan Natural Law. De natuurwetten zijn onpersoonlijk, onverbiddellijk, ‘just the way it is’. Als mensheid opgroeien betekent dat we dit moeten aanvaarden, hoe kil het ook klinkt in onze oren.
Kilte in het universum kan alleen doorbroken worden door ONS liefdevol handelen. En ons liefdevol handelen wordt ons belet door de traditionele denkbeelden de wereld te zien als een strijdtoneel tussen God en Satan, goed en kwaad. Wanneer we de wereld zo zien zullen we automatisch altijd ruziemaken en oorlog voeren. Traditionele godsdiensten staan gelijk aan haarden van haat en nijd op precioes dezelfde manier als dat 'de buitenlander' altijd de vijand is geweest, en altijd hoogsten goed genoeg is geweest om er aan te verdienen of er wat uit te zuigen.

Wat we als mensheid nu nodig hebben is een moraal, een ethiek die veruit boven al het voorgaande uitstijgt. We kunnen deze hoogste ethiek ook in het christendom terugvinden: de ethiek van de liefde, het geven om anderen, het respecteren en eerbiedigen van alles wat we om ons heen zien. Maar in het christendom is zij eenzijdig op ‘de broeders’ (zij die bij het clubje behoren) gericht en ook eenzijdig op het leven van de mens (niet op dieren/natuur). Bovendien wordt deze hoge ethiek nog voortdurend ontsiert, ja zelfs verkracht, door de vermenging ervan met de allergrofste primitiviteit in het denken van de mens die we op bijna elke bladzijde van de bijbel tegenkomen.

Daarom is de hoogste ethiek niet iets dat van God (buiten ons) en via een bijbel tot ons komt. We moeten ons boven dit denken in de bijbel verheffen om op een hoger niveau te komen.
Het woord ‘God’ moeten we een nieuwe betekenis geven. We moeten het losmaken van de traditionele bijbelse voorstelling. Het allerhoogste denken kunnen we alleen in onszelf vinden, in het denken van de moderne mens.
Voor een modern mens zou je wellicht dit kunnen zeggen: God is ons hoogste menszijn. Of ook zo: ons hoogste menszijn IS God. Of ook zo: 'God is' en verder houd je je stil. Zet er geen woord achteraan wanneer je tegen de ander spreekt. Zelfs het 'God is' tegen de ander uitgesproken is teveel.

We kunnen nog over God spreken in bewoordingen die dezelfde zijn als in de traditionele spreektrant, maar zullen ons er steeds meer van bewust worden dat God niets anders is dan ‘dat deel van ons denken dat betekenis en schoonheid geeft aan het leven’. Het heeft niets te maken met een persoon buiten ons, die we Vader noemen en die een Zoon heeft, niets met een persoon tegen wie je kunt praten en die kan antwoorden, niets te maken met een beloner of straffer die toezicht houdt op ‘s mensen doen en laten.
We zijn zelf onze eigen god. We scheppen telkens een nieuwe god. We ‘ontwikkelen’ onze God op dezelfde manier als onze maatschappij.
Hoog ethisch denken is niet iets wat we moeten nastreven om in een hemel te komen, ook niet iets wat we doen omdat we bang zijn voor God, maar iets dat natuurlijk in ons aanwezig is en groeit als gevolg van het leven in een hoog ontwikkelde maatschappij. God is een onzichtbaar lid aan ons lichaam, precies als een hand en een long. Het is het hoogste princiepe dat ons mens maakt.

Mensen die deze eerbied voor het leven hebben staan op de hoogste ladder van onze evolutionaire ontwikkeling. Hun motief is niet ‘godsdienst’, ‘God’, maar heel simpel: de hoogste uiting van mijn eigen menszijn.

Simpele Ziel:
-God losmaken van de bijbelse betekenis? En dat gaat volgens mij nooit lukken. God wordt al tig eeuwen verbonden met de Bijbel en de daarbij behorende dogma’s. Het eerste waar je zelfs als vlinder aan denkt als iemand vertelt dat hij in God gelooft, is ‘o jee, de Bijbel’.
Mensen (in het Westen) keren zich meer en meer tegen het achterhaalde wereldbeeld van de kerk en de bijbel (‘het woord van God’) en daarmee automatisch ook tegen God. Iedereen die zegt in God te geloven wordt voor dom uitgemaakt omdat de ander door het verhaaltje van de bijbel heen heeft geprikt (wat niet zo moeilijk is). Ze beseffen echter niet dat God heel goed kan bestaan buiten de bijbel om. Of eigenlijk, zoals eerder al eens is gezegd, dat de bijbel een belediging is van God. En met dat men de bijbel en het geloof heeft verworpen verwerpt men ook meteen alle ethische (kern)waarden die het geloof heeft voortgebracht. En dat is heel jammer want de wereld wordt er niet beter op. We doen maar wat we willen (ten koste van anderen) want die straf, die ons eerder nog werd opgelegd na het leven door het geloof, bestaat toch niet.
Het wordt inderdaad tijd dat er een nieuw systeem van normen en waarden wordt opgebouwd waarbij ons eigen liefdegevoel de basis is. En bij dat nieuwe systeem moeten we ver verwijderd blijven van het woord god. Want wie neemt God nog serieus?

Rereformed:
-Niet zo pessimistisch en ook niet zo eenzijdig, Beste Ziel. Ik ben zelf nog maar op de helft van een mensenleven, en ik sta er vaak verbaasd over hoe op alle mogelijke manieren het leven anno 2004 zo anders is dan de wereld waar ik als klein kind leefde; inclusief mijn eigen denken.
Dat mensen met het afscheid nemen van het christendom ook veel goede dingen aan de kant zetten is een begrijpelijke situatie in een overgangsfase. Zolang het christendom nog het gezicht van God bepaalt zullen velen het voor dom uitmaken in God te geloven, maar spoedig leven we in een andere tijd, een tijd waarin de meerderheid een volkomen ander beeld van God heeft. Ik denk dat we de fase waar jij het over hebt voor het grootste gedeelte al achter de rug hebben; wellicht zal een volgende generatie geen behoefte meer hebben aan dit ‘afzetten’ tegen die oude wereld. Mensen met totaal geen religieuze achtergrond/opvoeding zie je tegenwoordig vaak heel koel en bedaard op een positieve manier met godsdienst omgaan. Zelfs positief met de bijbel omgaan, omdat ze geen last meer hebben van die ballast het als ‘onfeilbaar woord van God’ te moeten zien. En dan kun je er best weer mooie dingen en wijsheid uit halen. Moderne mensen pikken meestal overal waar ze wat waardevols tegenkomen een graantje mee. Onze wereld globaliseert zo snel dat ons denken over 50 jaar volkomen anders is geworden.

Volgens mij leven we niet zozeer in een maatschappij van verval, waarin niemand meer waarden heeft. Dit is een beeld dat ons wordt voorgeschilderd door de EO-type christenheid, en is het gevolg van de angst die de mensen in die benauwende groeperingen zelf hebben. Ze voelen namelijk alles om hun heen in brokken uiteen vallen, alle oude zekerheden en vertrouwde manieren van denken en leven wegvallen, en ze voelen zich alleen staan. Vandaar dat ze met een klaaglied over de goddeloosheid van de tegenwoordige maatschappij aankomen. En ze duiken in een waan van ‘eindtijdchristendom’: het einde van de wereld is nabij...

In werkelijkheid is onze eigen tijd in vele opzichten humaner en ethisch hoger ontwikkeld dan welke voorafgaande tijd dan ook.
Wat ikzelf zeer betreur is dat het christendom vanwege haar onvermogen om eigentijds te worden steeds meer een vorm aanneemt die je negatief kan noemen. Voor de maatschappij die meer ontwikkelde denkbeelden heeft aangenomen blijkt het christendom een blok aan het been te worden, vooral indien het uiteindelijk alleen zal blijven voortbestaan in de vorm van fundamentalistische groeperingen (en dit lijkt mij het waarschijnlijkst). Je ziet dit in bijvoorbeeld het discrimineren van sexuele minderheden in de kerk, en in bepaalde kerken nog steeds de discriminatie van de vrouw of het pleiten voor de doodstraf. Het allergrofst zie je dit in de houding van de katholieke kerk op vele gebieden. Wanneer de katholieke kerk bijvoorbeeld maar steeds blijft volhouden dat voorbehoedsmiddelen zondig zijn, is zij voor een niet onbelangrijk deel schuldig aan de grote rampen van overbevolking die ons deze eeuw te wachten staan. Zo kan de christelijke godsdienst, welke toch altijd tot doel heeft gehad de mens ethisch te verheffen, verworden tot een macht die het tegenovergestelde doet. Dit vind ik wel zeer tragisch. In feite is dit proces al eeuwen oud. De kerk verzette zich tot het laatste toe tegen de afschaffing van de slavernij; de kerk stond met de klemtoon op ‘gehoorzaamheid en onderdanigheid’ ook bijna altijd aan de kant van de uitbuitende werkgevers en absolute koningen.

[ Bericht 0% gewijzigd door Rereformed op 13-04-2004 15:09:39 ]

Johan:
-Ik vind het wel interessant om de beweegredenen te horen van iemand die een groot gedeelte van z'n leven heeft geleefd zoals hij eigenlijk niet geleefd zou willen hebben.
Wat denk je trouwens van Jezus?

Rereformed:
-Ik begrijp je Johan, want het is de weg die jij zult gaan in je vrome leven en je voelt het aankomen.
Het is voor mij dan weer interessant dat jij nu je jong bent een conclusie trekt dat ik een groot gedeelte van mijn leven een leven heb geleid dat ik eigenlijk niet wilde leiden. Zo is het toch niet? Want vraag het jezelf nu, ben je ongelukkig als christen?
Het is duidelijk dat dit een onjuiste conclusie is. Ik ben precies dezelfde persoon als toen ik 5, 10, 20, 30 jaar was. Ik ben in de tijd dat ik christen was een volkomen oprecht christen geweest. Al de gedachten die ik nu in dit boek schrijf leefden gewoon niet voor mij, ze kwamen eenvoudig niet in me op. Ik had er daarom ook geen moeite mee. Daarom was het in het geheel niet een leven dat ik eigenlijk niet wilde leiden. Integendeel, er is niets heerlijkers dan je leven leven in ‘zalige onwetendheid’, dwz in een waan of fantasiewereld te leven waarvan je je niet bewust bent dat het een waan/fantasie is.

Ik denk dat een mens eigenlijk geen keuzes doet in het leven; hij is die hij is, net zoals het bestaan en God IK BEN is, en al verder levend wordt hij tot de mens waartoe hij groeit. Een mens is als een bloem die opengaat. Een roos is een roos, zowel in de knop als later wanneer hij helemaal open is en geurt, en ook wanneer hij z’n blaadjes laat vallen.
De mens die ik nu ben lijkt misschien voor jou een mens die eerst christen was en zich nu daartegen verzet, dus hopeloos in de war is. Maar de mens die ik zie is de persoon die zijn gehele leven in dienst van God en de liefde wilde stellen. En dit is de kern die nooit verandert, de mens die zich heel voelt.
Ik moet met het verderleven alleen voortdurend mijn gedachten over liefde en God bijstellen, net zoals de gehele mensheid de kijk op het leven alle eeuwen door telkens moet bijstellen. We kunnen als mensen niet anders, omdat we leven in een veranderende wereld, in een wereld waarin we steeds verder bouwen op de kennis die voorouders al vergaard hebben.

Wanneer ik mijn oude persoon tegen zou komen zou het precies zo zijn als wanneer ik verplaatst zou worden naar een vroegere eeuw: ik weet dat ik nu anders ben, ik ben gegroeid, opengegaan, maar toch ben ik in alles verwant met de ander die ik ontmoet, ik begrijp de ander volkomen, omdat ik door dezelfde stadia ben gegaan.
Ook dit hoort bij de bevrijding van de mens wanneer hij het dogmatische geloof de rug toe keert: het is helemaal niet nodig om ‘gelijk te hebben’, om ‘de waarheid gevonden te hebben’. Zoiets bestaat voor ons eenvoudige mensen namelijk helemaal niet, en is slechts weer een onderdeel van de waan waarin gelovigen leven. Het is heerlijk om te glimlachen over jezelf en al je ‘inzichten en wijsheden’.


Mijn gedachten over Jezus
Niets is zo moeilijk voor iemand die ‘bijbelgetrouw christen’ is geweest dan ‘Jezus aan de kant te schuiven’. Dit hoeft dan gelukkig ook niet, want Jezus heeft nooit 1 woord ooit zelf opgeschreven! Alles wat we over hem weten is uit tweede hand, of zelfs uit derde hand. Het is dan ook duidelijk dat vele dingen die we over hem lezen volkomen uit de duim gezogen zijn (bijvoorbeeld de maagdelijke geboorte, zijn afstamming van David).
Andere dingen, zoals de opstanding, zijn verslagen zo vol met tegenstrijdigheden, berusten bovendien op verhalen van zo weinige ooggetuigen (die allemaal voor 100% christen waren) dat het te gek is om los te lopen dat de God van het heelal het geloof in zo'n onmogelijk verhaal als voorwaarde stelt tot de behoudenis van de mens.
Weer andere dingen komen uit de geest van de tijd, de filosofiën en mythen die er zo de ronde deden in die tijd.

De gedachten die mij het meest aan het denken hebben gezet werden 200 jaar geleden uitgesproken door Thomas Paine in zijn boek The Age of Reason en vele malen herhaald in dit boek. Hij schrijft dat het christendom ‘religieus atheisme’ genoemd zou kunnen worden. Hij bedoelt hiermee het volgende:
Terwijl de schepping van het universum in alles uitroept dat God groot is en oneindig verheven, maakt het christendom van godsdienst een belabberde, miezerige vertoning: Ten eerste gaat het christendom uit van de volkomen verdorvenheid van de mens en de gehele schepping. Zij vervolgt met te zeggen dat de gehele schepping in de ban van de Satan is. Dit zouden we met recht het toppunt van negativiteit en de ontkenning van God kunnen noemen. En ten tweede vervolgt het christendom op deze manier: het biedt de mensheid verlossing aan die komt in de vorm van een bloedoffer, waarmee God verzoend moet worden. Alweer wordt God verlaagd tot iets belachelijks laags en wreeds en primitiefs. Dan krijgen we de derde absurditeit: terwijl de God van het heelal zo groot en verheven is dat we aan zijn grootheid op geen enkele adequate manier recht kunnen doen, maken christenen van de mens Jezus God.

Hoe groot en verheven Jezus als mens ook geweest is, het is een belediging voor God Jezus aan God gelijk te stellen. Een mens kan je en mag je niet letterlijk tot God verheffen.

Op deze manier wordt het christendom een ‘religieus atheisme’; op alle manieren wordt in het Nieuwe Testament de grootsheid en verhevenheid van God verkleind. God verandert in een Man die af en toe lief is, dan weer boos, die zich bemoeit met allerlei pietluttige dingen zoals het doodslaan van Annanias en Saffira enz. ALSOF HIJ MENS IS.
Paine schrijft als conclusie: Het christendom als godsdienst is te vergelijken met de avondschemering die maar een paar ogenblikken verwijderd is van de nacht.

Blauwe Vlieg:
-Ik zat eens op de wand van een universiteit, speciaal voor gelovige jongeren. Hier werd dan wel op een wetenschappelijke manier onderwezen, met altijd de invalshoek van de Bijbel en het geloof. Een moeder van een van de studenten zei dat ze eigenlijk toch wel een beetje bang was te horen dat haar zoon wilde studeren. Zou dat niet slecht zijn voor de beleving van zijn geloof? Ik vond dat op het moment bij moeder en zoon de oogkleppen hadden moeten afvallen: als het geloof en de Bijbel en God zo echt en goed zijn, kan dat toch een universitaire studie en wetenschappelijk onderzoek glansrijk doorstaan? Kennelijk had die vrouw haar eigen twijfels al, maar kon ze daar niets mee, bang dat ze dan haar geloof niet langer kon voldhouden.

Rereformed:
-Bovenstaande is de moeite waard om te overdenken omdat het de kern van ons leven aanraakt.
Ons wereldbeeld staat aan de basis van ons mensenleven. Het is vreselijk moeilijk om op te bouwen en wanneer je er dan later aan gaat sleutelen wordt het nog moeilijker. De benauwdheid van het leven heeft voor velen tot gevolg dat men zich aan bepaalde dingen maar hardnekkig blijft vastklampen en niet bereid is dingen te herzien of er dieper op door te denken.
Een ieder weet uit zijn eigen tienertijd hoe moeilijk het is een wereldbeeld op te bouwen waar je wat mee kunt; het is psychisch een vreselijk zware tijd en wie wil zoiets nog weer eens meemaken?...en wie weet dan nog weer eens...Ook lijkt mij dat voor vele mensen een geestelijke luiheid de oorzaak is voor gemakkelijke oplossingen.
Het is psychologen ook vaak opgevallen dat mensen op een bepaalde leeftijd opeens weer behoefte hebben alles weer eens opnieuw op een rijtje te zetten. Het is alsof we bepaalde fases in het leven door moeten gaan. Soms zijn er tijden in ons leven dat we gewoon niet in staat zijn diep na te denken over het leven. Vaak ook zet een bepaalde traumatische gebeurtenis de raderen weer aan het werk.
Iemand die zich hiervan bewust is en er zijn best voor doet voortdurend geestelijk fris, leergierig en lenig te blijven heeft hiervan volgens mij veel baat, maar met deze stof komen we nooit op een eindpunt, dat is juist het eerste wat je gaat beseffen wanneer je in filosofie of theologie verder denkt.
We kunnen ons bijvoorbeeld verbazen over de reaktie van de gelovige ‘alles maar te aanvaarden als de wil van God’, maar als je God na jaren van geestelijke noeste arbeid aan de kant zet in je denken kun je in de praktijk ook tot precies dezelfde reaktie komen. Je aanvaardt dan bijvoorbeeld alles als ‘de onverbiddelijke wil van de natuurwet’. Of het nu Gods wil is wat er gebeurt, of de natuurwetten die er de oorzaak van zijn, het maakt in de praktijk van het leven niet uit: we moeten het wel aanvaarden. Zo geloofden mensen duizenden jaren geleden al in Het Lot en zijn we nog steeds op dezelfde plaats in ons leven. Een ander zou zeggen: waar heb je je nu zo druk om gemaakt al die tijd? Maar wat wel uitmaakt is of we echt vrede met het leven hebben of er altijd mee in de knoop blijven zitten. Ook het in de knoop zitten zou een legitiem leven kunnen zijn, maar het kan nog erger: er wanhopig van worden.
Ik heb vaak zelf vaak gedachten dat je in paradoxen moet leven om de hoogste wijsheid op te doen. Je moet je bijvoorbeeld neerleggen bij de feiten van het leven en tezelfdertijd je er altijd tot bloedens toe ertegen verzetten, alsof de feiten niet bestaan. Het is allebei waar. Dit soort paradoxen kom je overal in het leven tegen.
De grootste paradox van ons moderne leven is dit:

God ‘bestaat’ niet, en toch moet een mens geloven in God om het leven ten volste te leven.

Op het gevaar af dat ik totaal verkeerd begrepen word, zal ik het toch zo zeggen om het duidelijk te maken: Donald Duck bestaat niet, maar toch is hij voor miljarden mensen op aarde een ‘levend’ begrip. Het is volslagen absurd je tijd te verspillen aan het zoeken naar de echte Donald Duck die achter het stripverhaal staat en te zien in hoeverre het stripverhaal aan de echte persoon recht doet. Donald Duck is niet afhankelijk van ‘echt bestaan’. Hij leeft zijn leven volledig in de verbeelding van de mens. Iedereen kan het met een ander over Donald Duck hebben en iedereen begrijpt waarover je het dan hebt. Iedereen weet ook te vertellen over zijn karakter en weet altijd ongeveer wat in het verhaal wel en niet voorkomt, hoe het wel of niet kan eindigen, welke figuren er wel of niet om hem heen een rol spelen enz.
Indien iemand het voorgaande godslasterend vindt, zeg ik dat ik met zekerheid kan zeggen dat welke verheven gedachten hij of zij ook maar over God koestert, die gedachten slechts een ‘Donald Duck beeld’ van God geven in vergelijking tot wat God werkelijk is. Juist omdat de moderne mens er achter is gekomen hoe gecompliceert het universum en het bestaan is, moeten wij tot de conclusie komen dat we moeten zwijgen over God. Hij ‘bestaat’ niet voor ons, omdat Hij niet in menselijke begrippen omschreven kan worden. Hoeveel keer heb ik Hem benadeeld in dit boek door Hij/Hem te schrijven!
En toch roep ik op om in God te geloven. Het begrip God staat namelijk voor onze hoogste inzichten, ons hoogste menszijn.

[ Bericht 0% gewijzigd door Rereformed op 13-04-2004 15:14:01 ]

Blauwe Vlieg:
-Als ik goed gelezen heb, ben je zelf theoloog, Rereformed.
Hoe heb je in jezelf weer mogelijkheden gevonden om jouw God toch goed te laten zijn? Om je ‘geloof te redden’ door je God voordelig te laten zijn, op zo een manier dat je Hem niet de rug toe hoeft te keren? Want die pijnlijke weg zou je waarschijnlijk liever niet gegaan zijn, lijkt me.

De Vlinder:
-Maar dan weet je toch diep van binnen dat je jezelf voor de gek houdt? Je kunt niet zomaar een God gaan creëren die jou het beste aanstaat, al lijken veel mensen dat wel te doen. En dat sterkt veel atheisten weer in hun overtuiging.

Rereformed:
-Jazeker kan dat wel. Indien miljarden mensen het kunnen, dan kan ik het toch zeker ook! Af en toe schep ik ook mijn eigen hel.

Wij moderne mensen kunnen niet anders dan toegeven dat God zich niet openbaart in de vorm van een ‘boekreligie’. Het is een waandenkbeeld te veronderstellen dat God op een berg Sinaï verschijnt en een conversatie houdt met Mozes, ja, zelfs met een beiteltje de tien geboden voor mensen op een stenen tafel grift. Het boek waarop men zich beroept is niet van God uitgegaan, maar het produkt van de gedachten van de mens over God.

We komen dan tot de conclusie dat God zich alleen openbaart in de werking en het bestaan van de natuur, het universum om ons heen, en in onze eigen ideeën over Hem.

Nu is het in het geheel niet zo dat ik door in het leven deze kennis op te doen in een tragisch figuur verander. Let wel, het instorten van je naieve geloof uit je jeugdjaren is een enorme crisis, wellicht evengroot als wanneer je je opeens invalide of permanent ziek ziet worden. Maar deze crisis is slechts tijdelijk. Ikzelf heb nooit het gevoel gehad dat ik erdoor verbitterd ben geworden. Ik heb mijn oude geloof opgegeven juist omdat ik zag dat het niet strookte met de hoogste idealen waarvoor ik wil leven. Ik wilde opstijgen tot iets hogers, en wanneer je ziet dat dat kan wordt het leven er alleen maar prachtiger door.

Deze prachtige menselijke ideeën en idealen kun je met recht fantasiën noemen. Maar het is helemaal niet logisch om ze daarom maar met een glimlachje af te danken als nutteloos. Fantasiën zijn ook de scheppingen van God.

Je kunt ze net zo goed beschouwen als de hoogste menselijkheid die je in jezelf kan vinden, dus de stem van God. Op precies dezelfde manier als een symfonie van Beethoven tot de hoogste menselijkheid behoort, terwijl je dezelfde ‘geluidstrillingen in de lucht’ ook van generlei waarde kunt beschouwen als je je niet tot hoogontwikkeld mens ontwikkeld hebt en niets van muziek begrijpt maar je slechts op natuurkunde concentreert.


Een gelovig mens luistert naar muziek, een symfonie. Iemand die op geen enkele manier 'gelovig' kan zijn is als iemand die in een concertzaal zit en slechts geluidstrillingen hoort.

De mens creëert wel degelijk zijn eigen God. Maar dit in te zien is helemaal niet tragisch. Integendeel: wanneer je het eindelijk inziet geeft het jou de mogelijkheid een symfonie van ongeëvenaarde kwaliteit te scheppen in je eigen leven!

Wij moderne mensen hoeven niet meer datzelfde eeuwenoude deuntje in te studeren, te eerbiedigen en altijd maar weer op te dreunen. Wij zijn gepromoveerd tot componisten met een enorm arsenaal aan kennis, techniek en inzicht. Als gevolg kunnen we opklimmen tot iets veel hogers dan wat we in vroegere tijden gezien hebben.

Voor het moderne leven is het buitengewoon belangrijk in te zien dat het niet uitmaakt of we onszelf zien als gelovigen of atheïsten. Het is volkomen bijzaak. Iedereen streeft ernaar een leven te leiden waarin hij zijn hoogste menszijn tot uiting wil doen komen. Wanneer hij op die manier leeft kan de één dit ‘godsdienst’ noemen en een ander wellicht ‘humanisme’, weer een ander heeft er zelfs geen woord voor. Wat doet het ertoe? Iemand die ‘godsdienstig’ is verschilt van de ‘ongelovige’ slechts op één manier: Hij gebruikt alleen maar een andere terminologie. We spelen slechts met taal.

Hetzelfde zien we wanneer we binnen in het ‘godsdienstige’ een waaier van godsbeelden tegenkomen. Wanneer we aan iemand vragen of hij/zij in God gelooft, en het antwoord is ‘ja’, dan 'vertalen' we dat antwoord door ons in te beelden dat de ander eenzelfde godsbeeld heeft als wijzelf. In werkelijkheid zijn er talloze verschillende godsbeelden. En zegt iemand ‘nee’ dan vervolgen we meteen met de vraag waar hij/zij dan wel in gelooft. Met die vraag bedoelen wij te willen weten hoe iemand zijn hoogste mensheid wil invullen.

Waar grote denkers vaak op uitkomen is dat we in werkelijkheid in het geheel geen realistisch godsbeeld kunnen opbouwen, omdat het ons allemaal te boven gaat, maar slechts bezig zijn met taal. We schermen dus alleen maar wat met woorden. Het grote welles-nietes topic ‘bestaat God’ is slechts een onnozele ontmoeting tussen mensen met verschillende terminologie en te weinig kennis zodat ze voortdurend elkaar irriteren door elkaar niet te kunnen verstaan.

Het enige probleem waar wij mensen dus mee zitten is niet die moeilijke werkelijkheid om ons heen, want die is voor een ieder even moeilijk, maar juist de vereenvoudiging ervan. Vanwege de vereenvoudiging komen wij op een bepaalde ‘godsdienst’ of ‘zienswijze’ en scheiden wij ons daarmee af van anderen die het anders zien. DIT is de mens die je tragisch kan noemen. Hij ziet niet in dat de werkelijkheid veel gecompliceerder is; bovendien bouwt hij niet zijn eigen wereld op.
Iemand die niet zelf zijn eigen God creëert is zielig, want hij zal nooit gelukkig zijn. Hij loopt zijn hele leven in kleren van een ander.

Wanneer je inziet dat illusies een 'voor de gek houden van jezelf' is, moet je de illusies waarin je leeft op een hoger plan brengen, zodat je innerlijk 'weet' dat het zo is. We leven in de illusies die we voor onszelf creëren, maar hebben daardoor juist de mogelijkheid de voor ons mensen allermooiste illusies te scheppen.

Illusies scheppen is juist het mooiste wat je in je leven kan doen.

Ik ben blij met het commentaar van Viola en MacMeester. Ik voel me vervuld met liefde voor iedereen. In die illusie wil ik mijn hele leven leven, als christen en als niet-christen.

Rereformed schrik opeens van benauwdheid wakker, alsof hij wist de de grootste nachtmerrie nog komen moest. Opeens wreef iedereen zijn ogen uit. De kastdeur ging open en een vreemde grijze schim liep sluipend de kamer door. Rereformed schrok het meest. Hij kende de schim namelijk goed, maar dacht dat die allang dood was.

-Wie ben jij?, vroeg Rereformed om het voor de anderen duidelijk te maken.
De schim bleef maar rondlopen, stoorde zich aan niemand, maar ging geheel op in zijn eigen bestaan.
-Wie ben jij? schreeuwden alle aanwezigen nu nog eens.
De schim keek ze allemaal één voor één doordringend aan.
-Iedereen weet wie ik ben, doe maar niet zo onnozel. Ik ben de Waarheid over jou en mijn naam is Dodelijke Zelfkritiek. Af en toe ben ik de Nihilist, dan weer Atheïst, naar believen ook wel de Ongenadige Verlichter, ook wel de hel die jezelf schept. Ik kom even langs om het laatste woord te krijgen, dat wil ik namelijk altijd. Ik ben trouwens de god van de 21ste eeuw, wie weet van alle komende eeuwen. Ik ben ook Johan als hij niet voor het christendom gekozen had.

-Wel, zei Rereformed, welke woorden wil je tot mij spreken, want ik raad wel voor wie jij nu gekomen bent.

Dodelijke Zelfkritiek:
-Hoe meer ik van je lees hoe meer ik denk van je te begrijpen -daarom kwam ik nu ook even langs- ik moet je er meteen wel eerlijkheidshalve bij vertellen dat het beeld dat na het lezen van dit boek van jou bij mij ontstaat verre van ideaal is... Mijn mening over Rereformed, en neem me op voorhand niet kwalijk als het ongezouten op je overkomt - is de mening over iemand die ik zeurderig vindt - bijna zielig... Wat heeft hij niet al moeten doorstaan, en wat zijn wij - niemand uitgezonderd - daarbij vergeleken toch maar onbeholpen zuigelingetjes...
Is het in het hoofd van Rereformed wel eens opgekomen dat een ieder - en vergeef me op voorhand de muffe gelovige taal die ik spreek- z'n eigen kruis draagt?... Hetgeen niet wil zeggen dat je niet zou mogen aangeven hoe zwaar je het hebt (gehad), maar het krampachtige monopolie op het eigen leed vind ik geenszins verheffend... Van iemand die door zoveel leed is gegaan - en nogmaals waarom zou je de enige zijn die dit heeft moeten doorleven - zou je toch mogen verwachten dat hij milder is geworden, lichter en minder bezwaard van gemoed, dan Rereformed zijn lezers voorschotelt.

Ik zou mezelf, als elke ander, vanzelfsprekend - en geheel in stijl van Rereformed - ook kunnen ledig houden met mijn loodzwaar verleden maar wat schiet ik er mee op! Hoogstens zou ik anderen - zeker als ik niet zou aangegeven hoe ik een en ander een plek binnen mijn leven heb weten te geven - hiermee onnodig bezwaren... En Rereformed - niet dat ik daar ook maar enigszins op uit zou zijn - ik kan je verzekeren dat het nog geen uitgemaakte zaak is, wie met het oog op jou en mij uiteindelijk dieper en zwaarder heeft geleden - en nog steeds lijdt!...Ik ben al een leven lang levensmoe en heb alle ziekten en teleurstellingen in het leven moeten ervaren. Ik heb al een levenlang zonder God en troost moeten leven. Het leven is zinloos. Maar je zult mij er niet over horen naar de buitenwereld toe.

Jouw verweer komt mij - zeker wanneer je jezelf steeds maar weer beroept op je zogenaamde 'status aparte' - over als een onhebbelijke vorm van zelfbeklag; een kwijnende soort van geestelijke zelfcastratie en lijfelijke zelfverminking - het ultieme en vrijwillige martelaarsschap, dus!...

Dacht je nou werkelijk dat door het slaken van dollemanstaal op de manier van dit boek zulke diepe trauma’s in jezelf opgelost worden? Laat ik eens - geheel tegen m'n gewoonte in - stellig zijn en je aanraden dit persoonlijk drama van binnenuit onder ogen te zien, en trachten vervolgens de pijn en het leed die daarbij voor het geestesoog verschijnen, met een onbezwaard hart en gemoed te verwerken... Je niet langer nodeloos blindstaren op de uiterlijke symboliek; je dus niet steeds weer op werpen als een doolridder á la Don Quichot... Het zijn immers brede schouders die de last kunnen dragen... En hoe kun je anderen tot gids zijn als je hopeloos in jezelf schijnt te zijn verdwaald?...

Dodelijke Zelfkritiek:
-En dan laat je nog zo fijntjes af en toe doorschemeren dat je een profeet bent! Wat een lef heb jij, wat een verwaandheid! Wat een hoge dunk van je intelligentie! Het zal mij benieuwen, of je überhaupt bij machte bent achter deze door jou zelfopgeworpen fascade vandaan te komen, en alsdan daadwerkelijk de durf weet op te brengen je ware aard te tonen... We hoeven ons niet beter voor te doen dan we zijn – immers dat is namelijk goed genoeg... Er is geen noodzaak voor jezelf én ten overstaan van anderen verstoppertje te spelen. Voor mij is dat bovendien een ondankbaar spel omdat mijn speurzin altijd recht op het doel afgaat en al gauw doorheeft of iemand poppenkast speelt, en de schone schijn ophoudt!...

De Dodelijke Zelfkritiek hield eindelijk op. Deze woorden waren niet leuk te horen voor Rereformed. Zijn gezicht verbleekte. Hij dacht dat hij in zijn lange leven nog wel zoveel wijsheid had opgedaan dat hij hier allemaal boven zou staan, maar nu kwam er onverwacht een kritiek vanuit een geheel nieuwe hoek, van een spreker die sprak over dingen die hij in dit boek zoveel mogelijk had willen verzwijgen, dingen die hij liever zijn gehele leven in de kast had willen opsluiten.

De Dodelijke Zelfkritiek maakte hem kleiner dan ooit. Het onvermijdelijke en welhaast collectieve besef van zinloosheid, berusting, ontmoediging, pessimisme en kwam weer naar voren!

Hij vroeg zich af hoe zelfs de Nihilist in zijn gedachten er meteen uit was gekomen. 'Het ontbreken van een levensvatbaar 'hoger doel' manifesteert zich zeer nadrukkelijk, vanwege een toenemend gevoel van desolaatheid in onze naar redelijkheid en kennis dolende moderne tijd!' Hoevaak had hij deze woorden vanaf de schoolbank gehoord... Hij had de kast nog zo op slot gedaan toen hij christen werd. Hij begreep dat het ermee te maken had dat hij zijn oude Anker in het leven had verloren. Met het wegvallen van zijn geruststellende geloof had de Nihilist een nieuwe kans gekregen. Maar voor hij de kans kreeg op de Dodelijke Zelfkritiek te reageren zag hij opeens hoe een Schone Vrouw die hem liefhad zich voor de Dodelijke Zelfkritiek stelde en hem met deze woorden toesprak:

Schone Vrouw:
-Ik denk dat je het verkeerd begrepen hebt, Dodelijke Zelfkritiek. Ik heb zelf overigens ook wel eens overhoop gelegen met Rereformed. De grap is echter dat waar Jij, Johan, All-Bright en Rereformed voor staan vrijwel gelijk is. Het enige wat verschilt is dat de auto waar All-Bright in rijdt een hele hoop ballast bij zich heeft, en jouw auto weer te weinig bagage, jij gooit namelijk altijd alles weg. Wát iemand ook maar positief naar voren wil brengen, om het even wat, val jij aan en gooi jij omver, maak jij vies en onbruikbaar.

Het geloof houdt zichzelf in stand met geloven. Het grootste probleem is dat de link tussen God en bijbel wordt gelegd, en de link tussen bijbel en normen/waarden. Frappant detail hierbij is dat christenen vaak wel genoeg te kankeren hebben op moslims, terwijl de Koran en Bijbel een vergelijkbare inhoud hebben (Zelfs met een flinke kennis van de boeken kun je je nog simpel vergissen wanneer je een tekst voorgeschoteld krijgt).

Om in God te geloven is geen bijbel nodig, voor normen/waarden is bijbel noch God nodig. De bijbel bevat veel moois, zoals ‘Gij zult niet oordelen’, ‘Loflied op de liefde’, en zo kan ik dit rijtje nog veel langer maken. De kern is echter dat de bijbel een God projecteert die in strijd handelt met datgene wat de bijbel siert.

De aggressie van Rereformed begin ik steeds beter te begrijpen als ik zie hoe christendom vooruitgang tegenhoudt, hoe eenvoudig er met een enkele zin en referentie naar de bijbel iemand veroordeeld wordt (‘Nee, dat is geen oordeel! Ik vermaan in liefde’ hoor je dan), hoe eenvoudig iemand simpelweg de grond in getrapt kan worden (‘Nee, ik wens daar geen rekening mee te houden, het is een illusie, de bijbel zegt namelijk...’), hoe eenvoudig iemand zichzelf naar het leven kan gaan staan. Het meest erge hiervan is dat de meest slechte dingen gebeuren onder de noemer ‘uiterste liefde’. Zo heeft Rereformed ervaren dat zijn eigen christelijke zoon tegen hem zegt: ‘Indien je je niet bekeert zul je naar de hel gaan’. Welk een vader kan het christelijk geloof vergeven voor deze aanslag op het leven? En dit terwijl de christenen in wezen goede mensen zijn, zoals ieder mens dit van nature is. Zij zien zelf niet in hoe een ‘buitenstaander’ hen ervaart. Anderszijds kunnen de meeste buitenstaanders christenen ook niet begrijpen, waardoor de christenen zelf de slachtoffer-rol aannemen.
Met het verhalen over je zware verleden schiet je inderdaad niets op, maar anderen kunnen er wel door gewaarschuwd worden. Rereformed doet het denk ik ook niet voor zichzelf, hij heeft geen redding nodig.
Ik denk dat iedereen wel in meer of mindere mate lijdt. Uiteindelijk is het zaak om het verleden te laten wegwaaien, en schoon aan een toekomst te beginnen. Een grotere puinhoop kan echter langer duren om op te ruimen. Rereformed schrijft juist om zijn puinhopen op te ruimen.
‘En hoe kun je anderen tot gids zijn als je hopeloos in jezelf schijnt te zijn verdwaald?’
Wel, je conclusie over Rereformed dat hij verdwaald is, is nogal voorbarig, wellicht boort hij diepere gebieden aan dan mensen in de regel bereid zijn onder ogen te zien. Maar zelfs al zou het zo zijn: hij kan het effect hebben dat anderen die dezelfde kant op zijn gegaan, gaan signaleren dat ze rechtsomkeert moeten maken! Hij schrijft bijvoorbeeld voor zijn zoon, zodat hij dit later kan lezen en dan ook kan lezen dat zijn vader hem zijn onbezonnen geloofsuitspraken al vergeven had op het moment dat hij ze uitspak. Rereformed was als jongeman net zo gehersenspoeld als nu zijn zoon. Hij draagt zelfs dezelfde naam. Hij klaagt slechts de evangelische fundamentalistische prediking aan.
Wat de Schepper van Rereformed betreft, anders dan de angsthaas die jij nu schildert, zie ik Hem meer overkomen als een vastberaden Schepper die weet waar Hij aan begint, geen eisen stelt, en niets nodig heeft, die alle mensen liefheeft, ongeacht waar ze in geloven of op welke manier ze leven, die alles weer terug tot de Oorsprong doet gaan.
En tenslotte je opmerking: 'we hoeven ons niet beter voor te doen dan we zijn'. Ik ben stellig van mening dat Rereformed dit nooit doet. Soms lijkt het juist meer op het tegendeel. Hij lijkt zelfs zichzelf af en toe te vervloeken...Geloof me, ik weet hoe hij is, ik ken hem.

Dodelijke Zelfkritiek:
-De aggressie - ik blijf het liever onbehouwen zelfbeklag noemen - kan ik ook wel begrijpen - maar wens er (menselijk gesproken) geen begrip voor op te brengen. Het is me wat te makkelijk om louter op grond van de door jou aangehaalde en door bijbelaars gebruikte ‘tegenargumenten’ aggressie in woord en schrift te rechtvaardigen... Er zijn meer verfijnde en subtielere methoden om zulke argumenten van afdoende repliek te dienen... Liefde kweek je niet met aggressie maar met een onbevreesde en ontwapenende levenshouding - en dat kan door middel van een stevige discussie worden bewerkstelligd. Je moet echter wel op enig moment willen inzien én aanvaarden, dat jouw bedoelingen hoe welgemeend ook, desondanks nimmer door anderen zullen worden omarmd. Het laatste wat je zou moeten doen is tegen beter weten in het heil van anderen willen redden - als men jouw argumenten niet wenst te accepteren, hoe helder ook, dan houdt het gewoonweg op. Zet je ondanks dit gegeven alles op alles, om de ander alsnog tot jouw standpunten over te halen, ontaardt het uiteindelijk in eenzelfde onontwarbare kluwe, gelijk het christelijk net waar je de ander nu juist uit wenst te 'bevrijden'... Inzien dat voor sommige elke redding te laat komt, getuigt in hoge mate van een grote levenservaring en mensenkennis...
Mijn stelling: ‘De mate waarin men anderen wenst te redden, is men zelf eender reddeloos’... Trouwens wat is er op tegen, (mits de baby- en peuterfase ontgroeid) dat iemand door eigen schade en schande wijzer wordt?... Met deze vraag geef ik min of meer m’n eigen opvatting hieromtrent weer - en probeer me zo ver mogelijk te houden van enige dwingende belering van het type ener moraalprediker!...Ik geef toe, zonder het tegengif van de ambitie leidt denken tot apathie. Het ideale denken is echter toch dit: de ander zoveel mogelijk aanvullen. En waar het nodig is met argumenten de ander te bestrijden moet het gedaan worden zonder de intellectuele geldingsdrang de ander te moeten overwinnen, anders is geen enkele (vruchtbare) verstandhouding überhaupt mogelijk.

‘Een grotere puinhoop kan langer duren om opgeruimd te worden.’ Daar heb ik ook nadrukkelijk op gewezen; zij het met ‘n ietwat galgenhumor... Met betrekking tot de omvang van iemands (geestelijke zowel lichamelijke) ballast is niets gezegd over de duur dat iemand daarvoor nodig heeft dit uit zijn leven weg te ruimen. Sommige dingen zijn gewoonweg niet te verhelpen en - hoe hard het ook klinkt - daar moet je mee leren leven. Het leven is een constante leerschool zonder dat je ooit zult leren waartoe te leven; voor de een is het liefde, voor de ander is het God en voor een derde is het leegte... Het zijn uiteindelijk allemaal ‘grammaticale vertroostingen’ al dan niet - zo als Rereformed terecht opmerkte - overgoten met een theologisch sausje van barmhartigheid en naastenliefde, en zijn (dus) op de keper beschouwd zonder absolute geldigheidswaarde! Zo is ook de mooie boodschap die Rereformed af en toe gebrekkig probeert naar voren te brengen een illusie... Hoe iemand met deze schijnwereld leert te leven, bepaalt in grote mate de kracht en energie waarmee hij zichzelf van zijn ketenen kan bevrijden, hoe hij het hoofd weet te bieden aan tegenslagen en teleurstellingen - hoe hij uiteindelijk met zichzelf en zijn leven vrede kan krijgen...Overigens, het enkele feit dat iemand denkbeeldige gesprekken met God opschrijft, bevestigt de stelling dat God niets meer of minder is dan projectie!

Wat jouw opmerking over ‘rechtsomkeert maken’ betreft, waar ligt volgens jou de grens waar iemand zijn rechte pad verlaat, en het pad der dwaling opslaat? Is dat soms het geloof van een christen in het hiernamaals; zijn boodschap van een eeuwig beter leven aan gene zijde; als inlossing en hemelse tegemoetkoming voor het aardse, God-onwaardige-lijden?

Ik vermaak me liever over mezelf, of drijf soms opzichtig de spot met mijzelf en terloops met anderen... Ik zie echter niet in waarom iemand zich zelf zou moeten vervloeken, en al helemaal niet dat dit een deugd zou zijn die iemand zou sieren! Bovendien je schrijft het zelf al ... ‘lijkt’... dus, je weet het maar nooit!...

* * *

Rereformed heeft mensen die met beide benen op de vaste wal staan nodig. Mensen die er voor zorgen dat hij niet over the cliff gaat en voorgoed in het niets verdwijnt. Maar die landbewoners hebben Rereformed nodig om het onmogelijke te creëren, de mooiste dromen, de beste fantasiën. Rereformed schept die dingen, hij doet niets anders dan leven in illusies, bij het inzien van zijn eigen illusies stelt hij de illusie zonder omwegen aan de kaak en gaat hij weer op zoek naar een nog hogere illusie, één die niet omver geworpen kan worden. Hij heeft de gave te denken dat de illusie de realiteit is. Voorwaarde is dat de moderne illusie moreel en rationeel boven kritiek verheven staat. Een bijna onmogelijke opdracht. Maar Rereformed heeft er volkomen onschuldig geen idee van dat hij geen God is. Hij gooit zijn illusies voortdurend de wereld in en glimlacht als anderen die fonkelende sprookjesgezichten als waarheid in de hand houden. Rereformed weet best dat hij ergens op de bodem van een onmetelijke oceaan in volkomen duisternis zal sterven, maar hij doet niets liever dan vertellen dat mensen heel zeker naar de zon, het licht zullen gaan en ze afstand moeten doen van al hun zwarte denken.

Ik heb mensen wel eens aan me horen vragen: zou de ware Rereformed nu eindelijk wel eens willen opstaan? Maar hij kan zoiets niet. Hij is profeet in de zin van kunstenaar. (Overigens, het enkele feit dat iemand geen denkbeeldige gesprekken met God opschrijft, bevestigt de stelling dat niet iedereen ontdekt heeft getalenteerd kunstenaar te zijn. Het feit dat hij ze leest geeft wel hoop op wat komen gaat.)

Rereformed is alles, hij zou niets minder willen wezen. Hij wil in de trein zitten en van de achterste wagon de gehele trein doorlopen om uiteindelijk de locomotief binnen te gaan en het stuur in handen te nemen.

Hij vertelt mensen arrogant wat ze wel en niet moeten geloven, maar dat kan hij doen omdat hij zich vereenzelvigd heeft met de tijdgeest, dwz de collectieve geest van iedereen om hem heen. Hij is niet arrogant, maar vertelt ze slechts waar ze naar toegaan, de dingen die ze zelf eigenlijk willen horen. Hij neemt het uiterst serieus op allemaal, omdat hij de vernietigende boodschap van 'eeuwig verloren gaan' en 'leegte' tot in al zijn levenscellen ervaart en er wanhopig door wordt, maar hij kan optreden zoals hij doet omdat hij er tezelfdertijd weet van heeft dat alles slechts een spel is en mensen met hun denken slechts hun eigen wereld scheppen. Hij komt op de bodem van de oceaan te liggen omdat hij weet dat de Nihilist gelijk heeft en alles zinloos is, maar hij trekt z'n schouders nonchalant op omdat hij ook op de beste wolk komt te liggen met mooiste harp en zonneschijn, omdat hij weet dat God bestaat en oneindig goed is en elk detail van het leven zin heeft. Hij is iemand die alles wil begrijpen, juist omdat hij volkomen weet dat een mens niets begrijpt. Alles kan hij in een oogwenk omdraaien tot het omgekeerde. Niets kun je in je hand hebben. Alles is altoos in beweging. Niets is waar, niets is af. Iedereen heeft een beetje gelijk. Hij staat aan beide kanten van de extremen. Trek je aan zijn staart dan verandert hij in iets anders dat geen staart meer heeft. Hij is altoos ongrijpbaar. Het vervelendste dat hij kan verzinnen is iets waar je vat op kan hebben. Iets dat eenvoudig is is de grootste leugen. Het liefste wat hij daarom doet is onmogelijke dilemma's scheppen.

Maar het grootste dilemma waar hij in zijn leven mee te maken heeft is niet door hem geschapen, ook niet door 'het leven', maar door een menselijke constructie, het christelijk geloof: wat kan namelijk een groter dilemma zijn dan te voelen hoe de geloofskwesties een wig drijven tussen bloedverwanten? Voor Rereformed kán het niet betekenen dat ‘het laatste wat je zou moeten doen is tegen beter weten in het heil van anderen willen redden’. Indien zijn kinderen blijven geloven op de evangelische manier is het christelijk geloof ervoor verantwoordelijk dat ze hun vader kwijt zijn. Zowel vader als kind zal er een levenlang door dit geloof gekweld worden! ‘Als men jouw argumenten niet wenst te accepteren, hoe helder ook, dan houdt het gewoonweg op’ is gewoon niet waar wanneer het de relatie tussen vader en kind gaat of tussen man en vrouw.

‘Zet je ondanks dit gegeven alles op alles, om de ander alsnog tot jouw standpunten over te halen, ontaardt het uiteindelijk in eenzelfde onontwarbare kluwe, gelijk het christelijk net waar je de ander nu juist uit wenst te bevrijden.’ Dit laatste mag dan zo zijn, er is geen andere weg. Óf het christelijk geloof heeft gelijk, óf de verwerping van het geloof heeft gelijk. Er is geen tussenweg, een vlieg kan het begrijpen, hoezeer christenen in dit leven ook proberen sluipweggetjes te bewandelen en het met 'aangepast' geloof proberen te verdoezelen.

De nachtmerrie van de christen is het christendom.

Dodelijke Zelfkritiek:
-Rereformed die zich opwerpt als een valse theoloog, en mensen kennelijk maar al te graag met een schuldcomplex opzadelt...
Het is thans wel duidelijk dat je voor een echt inhoudelijke discussie bij Rereformed niet hoeft aan te kloppen - hij geeft gewoon niet thuis... Hij stelt vragen en schotelt bijbelteksten voor niet uit menselijke interesse, maar als lokaas, om anderen uit hun tent te lokken, om een monoloog af te steken - als een ware roofvis zwemt en cirkelt deze ‘sluipmoordenaar onder de theologen’ bloeddorstig rond zijn prooi, om uiteindelijk in een onbewaakt ogenblik vernietigend toe te happen!...Hij zál en móet gelijk hebben. Hij is een verholen diktator. Waarom zouden mensen jou, om je onbehouwenheid wel moeten vergeven, en zou jij anderen vanwege een soortgelijke onbehouwenheid mogen verketteren? Dodelijke Zelfkritiek voorziet dat Rereformed nog meer - dan dit thans al het geval is in zijn zelfgenoegzaamheid en vermoorde onschuld verstrikt zal raken!...

Glansvlieg:
-Wat een prachtig toneelstuk wordt hier opgevoerd. Wederom applaus.
Het lijkt wel of hier een klassiek drama herschreven wordt, maar voor wie?
Met de uitgebreide monologen in reactie op elkaars posts wekken jullie de schijn de argumenten van de ander serieus te nemen en hier daadwerkelijk op in te gaan, maar dienen deze werkelijk enig ander doel dan het strelen van de eigen ego en het ten toon spreiden van de eigen welbespraaktheid?

Maar nogmaals, ik vind het prachtig, ga vooral zo door

Rereformed:
-Ga weg van mij, Dodelijke Zelfkritiek. Ik heb er recht op deze geloofskwesties te behandelen, ik heb er recht op uitgebreid te schrijven hoe ik eronder lijd. De keerzijde van de godsdienst, wat de godsdienst op zijn geweten heeft, moet wel degelijk de wereld in gebazuind worden. Wij mensen moeten wel degelijk strijden voor een meer leefbare wereld, voor een humanere wereld. Wij mensen van 2004 hebben er ook recht op de wereld van 2000 jaar geleden van ons af te schudden omdat het ons anders doet stikken in innerlijke schizofrenie. Strijden kan ook opbouwen zijn.
Het dilemma van het christendom zal altijd dezelfde zijn: Ga in gesprek met welke ‘echte bekeerde’ dan ook en je zal dit te horen krijgen: er is maar één weg, je gaat alleen naar de hemel als je Jezus vergeving vraagt voor je zonden en Hem aanneemt als je redder. En als bonus krijg je een hele vracht aan antieke, onmogelijke, achterhaalde, wrede of onbenullige denkbeelden over God en het menselijk leven...

Rereformed had tranen in zijn ogen van innerlijke kwelling –2 miljard mensen worden door deze antieke gedachten voor de gek gehouden- door de worsteling van oud en nieuw denken in de wurggreep gehouden, maar hield opeens op. Op dat moment kwam er namelijk volkomen onverwacht een andere persoon naar voren. Hij had er de hele tijd maar stil bijgestaan, en niemand had hem opgemerkt of aandacht aan hem besteed. Hij leek wel een verlegen Fin ofzo.

-We hebben een Brug nodig tussen geloof en twijfel, zei hij bedeesd.

Allen keken hem verwonderd aan.

-Wie ben jij nou weer? vroeg Rereformed.

-Ik ben de Fin in jou. Ik ben dat wat je hier van het leven in Skandinavië in je opgenomen hebt. Ik ben wat je noemt de Geseculariseerde Gelovige.

-De wat? Vroeg de Simpele Ziel.

-De gelovige twijfelaar, de ingenieur, de chemicus, de natuurkundige die wel wat in God ziet, zei de Geseculariseerde Gelovige.

-Wel, vertel wat je op je hart hebt, zei Rereformed, hoewel hij het best al wist natuurlijk; vervolgens veegde hij met enige hoop zijn tranen weg.

Finse Gelovige:
-Ik ben gelovige. Bijna niemand weet het omdat ik zoiets niet rondbazuin, en ook omdat ik eigenlijk niet weet waarin precies ik allemaal geloof of niet. Maar als de christenen mij maar bereid zijn mij te accepteren zou ik me best bij hun willen aansluiten. In mijn gehele leven worstel ik met de vraag of ik, naar God zoekende twijfelaar, er ook bij mag horen. Ik stel veel vragen, geef weinig antwoorden, maar wil er toch bij horen. Ik ben in een christelijke atmosfeer opgegroeid en heb van een heleboel dingen afstand moeten nemen, maar er toch een basis voor het leven aan overgehouden waarin ik geloven wil. Aan de andere kant ben ik ingenieur en heb ik ruim kennis genomen van de wetenschap. Ik ben altijd op modern rationele manier bezig de touwtjes aan elkaar te knopen. Lange tijd zat ik met onoverkomelijke tegenstrijdigheden. Overal om me heen vlogen de vonken er van af. Mensen waren fel voor of tegen of probeerden alle dilemma’s zoveel mogelijk te ontwijken. Maar met deze houdingen kon ik niets. Ik zag dat zij die nooit vragen, nooit twijfelen, iets hadden om jaloers op te zijn. Maar ik zag ook dat we de feiten van het moderne leven onder ogen moeten zien.

Ik ben voor compromis. Ik houd niet van extremen. Maar ik houd ook niet van ergens half bijhoren of half verwerpen, half aannemen. Ik weet dat het lastig blijft, maar ik heb het geloof toch niet in zijn geheel weg willen werpen. Ik vind het een trieste zaak dat men tegenwoordig alleen rationeel denken tegenkomt en met het opgeven van het geloof ook alle positieve aspecten ervan overboord gegooid heeft. We blijven staan in een koude maatschappij. Het geloof gaf ons saamhorigheid, aandacht voor elkaar, vertrouwen op elkaar. Het was een grote kracht om voor te leven. En nu hebben we dat alles verloren en blijft er niets anders over dan materialisme, onverschilligheid, kilte.

Ieder mens heeft verlangen naar het Heilige. Geloof behoort tot de allerdiepste behoeften van een mens. Ik kan het niet wetenschappelijk onderbouwen, maar mijn intuïtie zegt het. Ontzag voor het mysterie, het behoren tot het groter geheel, het ervaren van diepzinnige gevoelens. Ik weet eigenlijk niet hoe je het zou moeten omschrijven.
O, wat zou ik willen dat onze maatschappij weer eens een geestelijke opleving zou meemaken! Wanneer mensen geestelijk voedsel zouden krijgen zou het overal zijn gevolgen hebben, op het werk, in het huwelijk, in de vergaderzaal enz.
Maar begrijp me goed, ik doel hiermee niet op een charismatische opwekking. Al dat fundamentalistisch gedoe vind ik maar kinderachtig, dweperig, ongezond, fanatiek en naief.

Mijn intuïtie zegt mij op te roepen tot geloof, maar tezelfdertijd tot voortdurend vragen blijven stellen, voortdurend blijven twijfelen.

Maar ja, ik blijf toch veelal maar op de achtergrond. Ik breng mijn inzichten niet zo naar voren. Ik wil op niemands tenen gaan staan, aan niemand aanstoot geven. Ik heb ook niet zo heel veel te verkondigen. Ik ben wat dat betreft voorzichtig. Liever dan twisten met anderen zou ik het positieve in ieder willen zoeken, ook in het christelijk geloof.

Simpele Ziel:
-Maar waar geloof jij nu eigenlijk in? Het klinkt aardig wat je hier zegt, maar wat is nu de inhoud van dit geloof?

Finse Gelovige:
-Wel, ik moet nederig zeggen dat geloof niet in woorden is uit te drukken. De definitie van geloof is voor mij: dat wat je niet in woorden kunt omschrijven. Ik houd van de woorden van Meester Eckhart: ‘Alles wat je over God zegt is onjuist.’ Daarom ben ik ook in de regel zo stil. Geloof is dat wat niet gevangen kan worden, niet uitgesproken kan worden. Maar mijn geloof is heel reëel en is een brug tussen rationaliteit en mystiek, rede en intuïtie. Mijn geloof is de helende factor in mijn leven, het antwoord op de levensmoeheid en zinloosheid van het leven.
Over God spreek ik liever niet. Wel kan ik proberen iets onder woorden te brengen van de geloofservaring die ik af en toe heb. Verder kom ik niet.
Een vriend van mij zei me eens dat hij het woordje ‘God’ vaak door het woordje ‘Leven’ vervangt. Uitdrukkingen als ‘Ik geloof in het leven’, ‘het leven doet een appèl’, ‘het leven heeft zaken in petto’, ‘het leven is soms hard, dan weer om dankbaar voor te zijn’ enz. zijn precies hetzelfde als waar vorige generaties het woordje God voor invulden. ‘Je moet op het leven vertrouwen’ betekent tegenwoordig de toevalligheid van het leven accepteren, je erdoor laten meevoeren, je eraan overgeven. Sommigen noemen dit ‘de religie van het leven’ en stellen voor dat dit de religie van de toekomstige wereld is. God staat ahw achter dit woordje leven, maar we durven het niet meer uit te spreken. Sommige ‘geseculariseerde gelovigen’ hebben ‘de overzijde’ volkomen achterwege gelaten, ze kunnen van alles over religie zeggen, behalve dat het wat te maken heeft met geloofsvoorstellingen die verwijzen naar een objectief bestaande, hogere werkelijkheid, maar ikzelf zou niet zover gaan.

Johan:
-Nu, ik vind bovenstaande woorden maar zweverig, een vaag verhaal. Wat moet je nou met zo’n schraal geloof? Dat berust toch nergens op! Dat heeft toch helemaal geen inhoud!

Finse Gelovige:
-Integendeel, het is de allerhardste kern van godsdienst. Iets wat nooit omver gegooid kan worden. Iets wat langer stand zal houden dan alle traditionele godsdiensten, omdat het alleen díe dingen bevat die bij het menszijn behoren. En geloof me, het is genoeg. Een mens heeft niets hierboven nog nodig. Dat kleine zaadje geloof draagt jouw gehele leven, maakt er een prachtige gebeurtenis van. En denk je eens in. Je hoeft nooit meer te redetwisten met anderen over dogma’s. Je kunt eindelijk werkelijk iedereen liefhebben en God eren in je leven.
Godsdienst is eeuwig, maar het wereldraadsel is onmetelijk vergroot in onze moderne tijd. Daarom wordt godsdienst logischerwijs onmetelijk vager. Maar het wordt tegelijkertijd ook mooier. We zullen bijvoorbeeld onze godsdienstige verdeeldheid –de grootste gesel van ons menselijk bestaan- uiteindelijk kwijtraken.

Rereformed:
-Ik moet eerlijk zeggen dat ik van je onder de indruk ben. Ik wil van je leren! Zie je wel, het is niet vergeefs geweest dat ik mijn leven in Finland moest verslijten!

Finse Gelovige:
-Welnee, mijn geloof is niet fins, je vindt het overal in onze moderne wereld. Overal zijn theologen, halve theologen, diepzinnige denkers en godsdienstwetenschappers, gewone mensen, die het hierover hebben. Ga Don Cupitt lezen bijvoorbeeld.
http://www.google.fi/sear(...)btnG=Google-haku&lr=

Wat is het diploma hoogvliegen, intelligent?

Wel, het is slechts een kleine traptrede verder denken dan kinderen. Van het ene op het andere moment groei je op van kleuter tot volwassene, van denker waar de wereld en jezelf aan ten gronde gaat tot denker die de wereld van morgen opbouwt, die gelukkig is! Dus geloof me, als je net een diploma kleuterdenken in je handen hebt gekregen, dan kun je straks ook zo het diploma van lid van de mensaclub van me krijgen.

Rereformed zegt:
"Volgens Rereformed heeft iemand die opgroeit tot volwassenene God niet meer nodig."

Het zal iedereen in een oogwenk duidelijk zijn wat het denken van Rereformed is, indien men de zin om te overdenken zo overdenkt:

Volgens Rereformed heeft iemand die opgegroeid is tot volwassene zijn aardse vader en moeder niet meer nodig.

Natuurlijk heeft een volwassene zijn vader en moeder niet meer nodig! Het zou verschrikkelijk zijn indien hij ze eeuwig ‘nodig’ had!

Een volwassene hoeft niet meer vragen of hij een snoepje mag. Hij hoeft niet meer tegen zijn vader op te kijken alsof die superman is, of anders, alsof hij angstaanjagend is. Een volwassene wast zijn eigen kleren, verdient zijn eigen brood, dekt zelf de tafel, doet zonder angst het licht uit wanneer hij gaat slapen, loopt op straat zonder bang te zijn voor boze mannen, gaat niet op schoot zitten bij zijn moeder, maar gaat een relatie aan met zijn naaste. Een volwassene loopt verstandig rond en weet wat hij doet. Hij leeft in de realiteit, geniet van de fantasie, maar heeft geleerd ze uit elkaar te halen. Een volwassene gaat niet naar z’n vader en moeder om te zeggen dat die en die gemeen is. Hij zorgt zelf voor het oplossen van de problemen. Een volwassene doet ook niet stiekem iets, wat zijn ouders beslist niet mogen zien, een volwassene gooit geen ramen in, waarna zijn vader hem weer eens onder handen moet nemen.

Maar dat alles betekent dus niet dat hij zijn ouders ‘overboord gooit’, zijn ouders verliest! Natuurlijk niet! Je bent uit je ouders geboren, hoe kun je die ooit ongedaan maken? Nee, een volwassene vindt zijn ouders pas, hij begint ze eindelijk pas te begrijpen. Pas een volwassene beseft eindelijk voor het eerst wie en wat zijn ouders werkelijk zijn! Hij kan er voor het eerst mee praten, er gedachten mee wisselen (wetenschap, ethiek). Hij aanvaard het natuurlijke, zowel in hem als buiten hemzelf.

Volwassen geloof is zonder enige vrees en onzekerheid leven met God. Een volwassene heeft alles van zijn Vader opgezogen, hoe je het niet moet doen, en hoe je het wel moet doen! Hij houdt van zijn vader en moeder, hoe ouder hij wordt hoe meer hij ziet dat hij precies zo is als zijn ouders! (blijf doordenken!)

Hij geniet van de relatie (ach wat hebben wij mensen dat nodig!).
Hij heeft geen voorschriften meer nodig, geen fabels waarin geloofd moet worden, geen twijfel of sinterklaas bestaat, hij hoeft zijn bord niet meer leeg te eten. Een volwassene heeft zelf verantwoordelijkheden. Hij moet en tegelijkertijd wil voor zijn kinderen zorgen, de toekomst. En hij gelooft in zijn kinderen. Hij gelooft dat ze later nog succesvoller zijn dan hij geweest is!

Om te beginnen zou men Nietzsche kunnen gaan lezen. Zo sprak Zarathustra. Daar begon het opgroeien eigenlijk mee.

Rereformed:
Alle boekgodsdiensten die de wereld heeft voortgebracht zijn in volkomen strijd met het basisgegeven van ons moderne menszijn: het mondig voor jezelf denken. Dát is de ultieme doodsteek voor de godsdienstsystemen.

Boekgodsdienst is onderwerping aan het verleden. Hoe losjes je dat ook doet, hoe gezond je het ook denkt te kunnen doen, het is niet in overeenstemming te brengen met de natuurlijke behoefte van de moderne mens: als een vrije vogel hoog te vliegen over de landschappen die jezelf kiest, die steeds veranderen naar gelang onze wetenschappelijke inzichten groter worden.

Traditionele godsdiensten zijn voor de moderne mens een blok aan het been. Dat is het voor vrijzinnige christenen ook, maar ze schijnen het veelal niet te willen toegeven. All-Bright liet me eens weten: ‘Ik voel me niet zo thuis bij de ismen, uiteraard wel in een bepaalde traditie.’ Het grappige is dat hij juist die traditie helemaal niet eert, maar op alle mogelijke manieren ermee in strijd is, maar het niet wil toegeven. En het denken dat hij zelf aanhangt heeft helemaal geen traditie, het is uitgevonden door de moderne mens die last had van de christelijke traditie, maar om de een of andere manier niet van het christendom af kan komen. Vrijzinnige christenen zijn niet eerlijk genoeg en willen deze kanttekening niet erkennen.

Vrijzinnige christenen zijn een schakel in de rij, want het merendeel van de christenheid is hun kant opgegaan. Het is een schakel die een stap verder is dan de vroegere orthodoxvrome Johan. Maar Rereformeds ogen zijn opengegaan, en wil zijn tijd niet meer verdoen met in een moeras van aangepast christendom te stappen. Hij heeft nu haast en slaat die fase mooi over. Ik stap meteen naar de schakel van het menszijn van de toekomst, de wereld waarin mijn kleinkinderen zullen leven. Ik wil machinist van de trein zijn.

Om de een of andere reden is die traditie voor veel mensen iets heiligs, en ontgaat het hen dat mensen die niet veel om traditie geven de traditie wel degelijk ook eren, maar er in het geheel geen punt van maken. Zoiets als ‘dat is vanzelfsprekend, voor zover het verleden me iets moois biedt’. Zo mag ik nog zo opnieuw gevormd zijn, ik draag mooi en natuurlijk van alles moois uit de traditie met zich mee. Maar ik merk het nauwelijks, ik hoef het niet met erop staren en oppoetsen te doen; traditie is slechts een hulpmiddel, een stukje gereedschap. Onze blik moet op de toekomst gericht zijn; dát is het gezonde moderne leven.


Dodelijke Zelfkritiek:
Na het lezen van dit boek in zijn geheel krijgt Dodelijke Zelfkritiek een steeds helderder beeld van de gevoelens van deze schrijver, die hem uiteindelijk nopen te reppen van een ‘christelijke nachtmerrie’. Ik bespeur zowaar enig gevoel van onbehagen, Rereformed herhaaldelijk als een trauma-theoloog te hebben geïnterpreteerd; maar ik zie nu dat daar uiteindelijk geen reden toe is. Maar deze uitdrukking legde wel zo kernachtig mogelijk de vinger op een zere plek die de lezers toch ook moesten zien.

Steeds weer zag Rereformed zich in zijn leven als gelovige geconfronteerd met een ombarmhartige kerkelijke houding van zelfgenoegzaamheid en kilhartigheid, met een (christelijk) geloof dat een zielsverschroeiende uitwerking tot gevolg had.

Daarbij ook de hypocrisie en dubbelhartigheid van veel individuele christenen opgeteld; een typische slag gelovigen dus, die eigengerechtig zijn, en zich nauwelijks iets laten gezeggen en een chronisch gebrek vertonen, zich op een meer intensieve wijze toe te leggen op de geestelijke aspecten van het geloof; hun overdreven onderhevigheid voor bepaalde heilsfeiten, hun overgevoeligheid voor de goddelijke voorbestemming; hun volstrekte ondankbaarheid voor al het aardse; hun overmatige bezorgdheid over de verkeerde dingen; hun opdringerigheid in het gesprek, dat zij als enig middelpunt al gauw wensen te beheersen en naar hun hand wensen te zetten, met een onstuitbare begerigheid voor het hiernamaals en de volmaakte hemelse zaligheid; hun ongezonde aversie ten aanzien van sex en sexualiteit, en de obsessieve nadruk die ze daar vervolgens op leggen; hun geringe vermogen tot zelfloutering, omdat ze doorgaans snel ontmoedigd raken; hun geestelijk onvermogen waar het de vervulling van de leer betreft, maakt hen onbekwaam, zelfs ongelukkig - om zonder zalvende tussenkomst van een of andere heilige - onvoorwaardelijk op God te vertrouwen - daartoe moeten de gelovigen steeds weer middels een prediking van parabelen en verhalen tot een onherroepelijke gehoorzamen in God worden gemend en aangespoord...

Zulke christen betonen zich doorgaans erg met zichzelf ingenomen, en zijn al gauw geneigd te overdrijven om aldus (met hun geloof) indruk te willen maken; hun kritiek jegens medegelovigen is vaak van azijn doordrenkt; ze zwemen en pochen maar al te graag met hun christelijke voorzienigheid, en diens ‘goddelijke’ bescherming tegen al het kwaad; ze houden zich vaker ledig met vervloekende, bestraffende en belasterende taal, dan dat zij zich vullen en laven aan Gods Woord; en tot slot zijn ze overgevoelig voor naijver, theologische twistzucht en jaloezie...

Rereformed heeft zich na een lange (innerlijke) strijd -waarvoor Dodelijke Zelfkritiek hem steeds meer begint te bewonderen- voorwaar uit deze gordiaanse knoop van de christelijk moraal en zijn praktijk van een benepen zedenleer weten te bevrijden - al gebiedt de eerlijkheid mij te zeggen, dat hij nog wel degelijk sporen van deze christelijke indoctrinatieleer bij Rereformed gewaarwordt - maar hij ziet ook tevens dat hij daar uit alle macht tegen strijdt - opdat hij steeds beter in staat is zichzelf en anderen in het 'gezonde' onderwijs te bemoedigen, en zich (geestelijk) te wapenen tegen degenen die daar hun stem tegen verheffen...

Dodelijke Zelfkritiek merkt - overigens zonder enig verwijt - op dat, Rereformeds woorden en de boodschap die hij daarmee verkondigt niet zozeer op filosofische beschouwingen zijn gestoeld, maar hoofdzakelijk op de kracht van Gods (eigen) Woorden teruggrijpen - dat kan de verwarring bij sommigen verklaren; hoe iemand die zo hartstochtelijk ten strijden trekt tegen het christelijk geloof, ogenschijnlijk nog een innige band met diens zelfde God onderhoudt!

Om in de woorden van Paulus te spreken: heeft Rereformed door de gaven die hem door God zijn gegeven, de instrumenten in handen (gekregen) om als een vakbekwame aannemer het fundament van een betere wereld te leggen?

Rereformed:
Wees alweer stil Dodelijke Zelfkritiek! Verre van mij om de christenen zo te beschuldigen als jij nu doet. Wij mensen zijn allemaal hetzelfde, of we nu gelovig zijn of niet. Op alles is vanalles aan te merken, maar ik wil daar niet aan meedoen.

Ik wil niet trappen tegen christenen. Ik lijd slechts onder hun leringen.

Ik moet me eruit bevrijden voor zover het schadelijk is, voor zover het ons mensheid belet op te stijgen en te vliegen. En ik blijf meedragen dat wat ik niet kwijt kan raken, uiteindelijk omdat ik dat niet kwijt wil raken.

Ik kom niet met de ontwarring van de gordiaanse knoop. Ik weet dat het leven een altoos voortdurend proces is, ons altijd met knopen bezig doet houden. Knopen open en dicht maken is het spel van het leven. Ik hoef er trouwens niet méér te ontwarren dan mijn eigen knoop. En ook dat mag ik met een schouderophaal van ‘ik ben maar een mens’ lekker voor een deel in de knoop laten zitten. Ik wil slechts het spel spelen.

Ook ben ik niet gediend van je vleierige toon waarmee je eindigt. Als ik zoiets echt tot me door laat dringen word ik vies van binnen, het zou me schaden. Iedereen is een vakbekwame aannemer om de wereld waarin hij leeft op te kunnen bouwen.


(Maar toch bedankt dat je mijn onafscheidelijke metgezel bent. Ik kan niet zonder kritiek en zonder gevlei. Ik heb ze allebei zo nodig.)

Simpele Ziel:
-Ah. Ik wil nu wel eens heel concreet vragen naar hoe jij deze wereld denkt op te bouwen. Om hiermee maar te beginnen: hoe ziet jouw moderne God eruit? Is hij/zij een Entiteit die bestaat buiten de mens? Is het een onpersoonlijke ‘Kosmische Energie’? Is het een Concept, een Idee, dat alleen kan bestaan in gedachten van mensen? Een soort van Überpsychologie. Je kunt het nooit uitleggen, Rereformed. Je blijft maar teleurstellend.

Afhankelijk hiervan zou ook nog steeds het standaard rijtje levensvragen beantwoord moeten worden... Een levensvisie die het Christendom, of wellicht andere religies zou vervangen, zou toch minstens de vragen moeten beantwoorden die een religie zegt te beantwoorden? Waar komen we vandaan, waar gaan we naartoe, waarom? etc etc. Of staat het zelfs boven deze vragen? Zijn deze vragen niet meer relevant?

Rereformed:
-Hoe ziet mijn God eruit? Snap je niet dat jouw vraag een vraag uit de steentijd is en mijn antwoord het antwoord van de verre toekomst? Het loopt inderdaad uit op Überpsychologie. Het is zelfs logisch: Wanneer je de God van de bijbel wegdoet uit je leven, omdat hij een God is die men verkleint heeft tot het niveau van mens, hoe zou men op weer een God kunnen uitkomen die in menselijke bewoordingen te vatten is?

Niks uit standaard levensvragen weer een antwoord zien te wringen. Uiteindelijk blijft een mens met diep ‘geloof’, ‘vertrouwen’. De vragen zijn wel relevant, maar het antwoord is slechts ‘vertrouwen’, ‘hoop’, ‘moed om te geloven dat het uiteindelijk is zoals je weet dat het is’, niet een kant en klaar pakket.

Simpele Ziel:
-Hmm, nouja, deze nieuwe God zou niet compleet te (be)vatten zijn in menselijke bewoordingen; dat was de oude ook niet. Dat neemt niet weg dat je over ‘hem’ zou kunnen spreken, of dat hij zich deels zou kunnen laten kennen, zich openbaren, wanneer hij daar zin in zou hebben. Zo logisch vind ik je conclusie dus niet.

Vraag was eigenlijk, is deze God iets of iemand buiten de mens, of is hij een product van de menselijke
geest, die een bepaald denkniveau bereikt. Dat laatste dus, volgens jou, als ik het goed begrijp.
In dat geval is er geen Schepper, is een mens een geëvolueerd dier, heeft hij geen eeuwige ziel, is er geen reïncarnatie, is het afgelopen na je pakweg 80 jaar op aarde. Dat soort conclusies moet je dan trekken, lijkt me.

Zoiets vaags zal nooit kunnen concureren met de (schijn)zekerheid die religies bieden.

Rereformed:
Lees het voorgaande toch weer. Opnieuw, opnieuw, opnieuw. Kom van dat oude bijbelse godsbeeld af. Doe eens alsof je er nooit van gehoord heb en doe je ogen open met de moderne kennis van het bestaan.

-1) 'Hij is niet te bevatten, dat was de oude God ook niet'.
Het punt van verschil is dat de oude God juist veel te veel te bevatten is! Hij is te veel mens, te weinig God. Juist dáárom verliest Hij zijn geloofwaardigheid en gaat Hij dood. Zo de 'nieuwe' God al een creatie van de mens is, dan is Hij toch wel een God die zo groot is dat we zo ongeveer wel kunnen ophouden met over Hem te spreken. Begrijp je welk een wereld van verschil?

2) Wij kunnen slechts over God spreken zoals Hij zich in ons mensen openbaart, dus via ons denken. Hij openbaart zich in ons denken. Niet in de vorm van de overgeleverde ‘openbaringen’ aan geselecteerde mensen, als ‘handelen’ buiten de natuurwetten om, visioenen, rokende bergen, vuur uit de hemel, geloofshelden die tegen een verlamde zeggen sta op en wandel enz. De traditionele ‘openbaring’ van God verkleint Hem ook in dit denken tot een onbenulligheid. Hiermee bedoel ik dit: één glaasje water voor degene met wie hij medelijden heeft (Hagar) of om de een of andere reden tot zijn favorieten behoort (Simson), en de rest laat Hij maar wat aanrommelen of doodgaan in de woestijn of in Auschwitz. Of ook dit: een historische gebeurtenis waar in geloofd moet worden en waarvoor je deur tot deur evangelisatie moet doen, en indien je niet in het verhaal wil geloven ga je een hel in.

3) God is het produkt van de menselijke geest, maar ook een Entiteit buiten de mens om. Waarom kan het niet allebei? 'Het produkt van de menselijke geest' is natuurlijk een afbeelding, een impressie. Daarom verandert het ook steeds, naarmate de mens opgroeit, moet het zelfs veranderen om aan God eer te doen. De uiteindelijke Entiteit waar het om gaat is voor de mens echter niet te bevatten, omdat Hij niet kan worden opgemerkt als verschijning of als ingrijpen in deze wereld. Ook omdat we God niet kunnen beschrijven met woorden 'Hij bestaat'. Hij is geen Hij, en 'bestaat' niet zoals wij over 'bestaan' van een wezen denken.

Onze taal kan God niet beschrijven, dus ons moderne godsbeeld is dat we over God zwijgen. En de paradox is dat we God dan eer aandoen.

Vanouds heeft men geleerd dat de mens naar het gelijkenis van God geschapen is. Wanneer de mens in zijn lange geschiedenis begint op te merken dat hij niet meer dezelfde is als de antieke mens, dan kan het niet anders of ook God verandert (in werkelijkheid dus ons zicht op God).

4) Wat je conclusies betreft zou je voorzichtig moeten zijn. Of het bijvoorbeeld afgelopen is na 70 jaar is niet te zeggen. Aangezien de moderne God alleen maar groter wordt, zie ik niet in waarom hij ons slechts een klein leven gegeven zou hebben. Integendeel, de wetenschap heeft ons bijvoorbeeld geleerd dat zelfs een mier een ongelofelijk wonder is, te vergelijken met een mens. Zelfs een mier kan in de nieuwe godsdienst eeuwig en heilig zijn, iets waar men in de traditionele godsdienst geen oog voor had. Aan de andere kant zie ik ook niet in waarom je over een hiernamaals zou moeten speculeren. Wat schiet je er mee op? Zelfs als orthodox christen heb ik er nooit over gedacht. Zelfs toen kon ik er al niets mee. Waar je niets van kunt weten heeft het ook geen zin om je in uitdrukkelijke geloofsleerstellingen over uit te drukken. Modern geloof zit dus helemaal niet in de maag met vragen zoals traditioneel geloof die stelt en komt ook niet met antwoorden die nep-antwoorden zijn; ze is slechts een stil vertrouwen en een altijd op reis zijn naar het diepere inzicht. Dit doet de mens oa via het ontwikkelen van de wetenschap.

Je laatste conclusie is volkomen onwaar. Juist omdat de nieuwe godsdienst vaag is, wint ze het van de traditionele boekgodsdiensten. Die gaan allemaal dood omdat hun antwoorden en vragen geleidelijk aan in een grap veranderen, of volslagen onbegrijpelijk worden, geen relevantie meer hebben voor de mens van vandaag.

Je zit bovendien nog steeds met het gevoel van ‘vaag’, alsof je niets in je handen hebt gekregen. Het tegendeel is waar. Je krijgt juist alles met het opgeven van waandenkbeelden over God.

Simpele Ziel:
Ik vind alles zo gecompliceerd worden, ik begrijp het niet helemaal. Ben je dus van mening dat God niet direct ingrijpt in de wereld?

Rereformed:
Mensen die met ‘boekgodsdienst’ in hun hoofd lopen hebben het gevoel iets moois in hun handen te hebben: ‘Direct ingrijpen van God in de wereld’. Bewijs, iets concreets!

Maar open je ogen hiervoor: dit geloof is juist het omgekeerde van iets moois! Het betekent dat je deze wereld als een puinhoop beschouwt, waarin God slechts als ‘af-en-toe’ een lichtpuntje schenkt. Het betekent dat je het leven ervaart alsof God normaal gesproken afwezig is en alles verkeerd gaat, en je je kracht moet krijgen uit een bijzonder geval van ‘direct ingrijpen’. Het betekent dat God spreekt tot Abraham en de rest van de wereld maar wat laat aanrommelen. Het betekent dat God zo even het zonnestelsel laat stilstaan om Jozua de overwinning aan de vijand te geven of een koning Hizkia even een teken te geven. Het betekent dat Hij wanneer Hij in een goede bui is zo even een verlamde laat lopen, maar indien Hij de pest aan iemand heeft zo even met melaatsheid kan straffen. Het betekent ook dat Hij voor het merendeel zich niet bekommert om de miljoenen melaatsen. Het betekent tot slot ook dat je dan uitkomt op een God die mensen straft door bijvoorbeeld aardbevingen. Iemand die in wonderen gelooft zou God werkelijk moeten vragen waarom Hij dit in de regel nalaat te doen. Zo’n God heeft namelijk geen excuus voor onze klachten!

Wanneer je je dan nog indenkt dat dit ‘wonderbaarlijke direct ingrijpen' allemaal al duizenden jaren achter ons ligt, in de tijd dat het helemaal niet zo wonderbaarlijk was, en je je dan als modern christen moet behelpen met allerlei 'wonderen' die voor het merendeel in Afrika gebeuren of in Pinkstergemeentes met flauwvallende en deels hysterische mensen en het moet zien in wonderen die voor het merendeel onbenullig zijn...of die je moet zien in ‘het einde van de wereld’ dat boven je hoofd hangt ('zie je wel, het is al voorspeld in de bijbel') dan zul je bemerken dat het inderdaad een schamele troost is in zo’n God te geloven! De schamelijk troost wordt nog versterkt wanneer je je afvraagt hoeveel het weer uitloopt op schade voor jezelf: je wordt namelijk weer meteen schuldig gemaakt wanneer je de 'godswonderen' om je heen niet opmerkt. Je bent dan bijvoorbeeld meteen weer eens zondig en fout en niet goed genoeg wanneer je hebt gebeden om beter te worden, maar er gebeurt niets...

’Direct ingrijpen’ van God op de traditionele manier begrepen is geloof als pleister op een wonde, het is het verkleinen van God tot een zalfje op de wonde. Het is voor mensen die er niet tegen kunnen hun portemonnaie te verliezen. Ze moeten het met een godswonder weer terugkrijgen. Het is voor mensen die bijgelovig zijn, mensen die als kinderen in het leven staan. Het allermooiste van ons moderne leven is juist dat er geen wonderen (in de traditionele betekenis) bestaan. Op deze manier zijn we eindelijk afgekomen van de grilligheid van het bestaan.

Vandaag kwam ik op school en sprak ik met opgewonden meisjes van 11 jaar. Ze kwamen me in paniek een verward verhaal vertellen.In de kelder hadden ze een ruimte waar ze in hun bandje muziek konden spelen. Ze durfden er echter niet meer naartoe te gaan omdat de piano zonder speler een deuntje had gespeeld. Opeens hoorden ze allemaal wel een noot of 5. ‘Er waart een geest rond’ was de algemeen gedeelte opinie. Ik legde met een brede glimlach uit dat het natuurlijk een electrische piano was en er wel een sequencer in het apparaat zal zitten. Maar de uitleg werd niet geloofd. Volgens de meisjes stond het apparaat uit. ‘Onzin’ was mijn commentaar. Maar aan de gezichten van de meisjes zag ik dat het voor hun bittere ernst was.
Precies zo zit het met traditioneel gelovigen! Hoe kom je van deze waangedachten af? Ik bedacht uiteindelijk niets anders dan een stel ‘flinke’ zesdeklassers mee te nemen, naar ‘het hol van de geest’ te gaan en daar met z’n allen in koor te zingen: Ha, ha, ha, ha!!! Na enig vermaak kwamen we weer naar boven: niets aan de hand. Maar angst verbiedt het de meisjes nog steeds er nog naar toe te gaan! Pas door opgroeien zullen ze uiteindelijk van hun dwaze gedachten, bijgeloof en angsten verlost worden. Misschien helpen de volgende gedachten nog als je er moeite mee hebt:
Christenen die over wonderen verhalen alsof het hun geloof bewijst, schijnen niet te begrijpen dat wonderen om de haverklap gebeuren onder de hindoes in India en ook in de moslimwereld en vooral in animistisch Afrika. In die wereld wordt er natuurlijk wel de desbetreffende god(en) voor bedankt. Ofwel dit is het bewijs dat het God echt niks uitmaakt wie waar in gelooft, maar overal met evenveel plezier voor ons even een wondertje doet, ofwel hebben we hier het bewijs dat er geen verschil zit tussen geloof en bijgeloof.
Wonderen kan iedereen zien gebeuren. Je hoeft maar een magazine bij de kiosk op te halen en je krijgt elke maand weer een stapel nieuwe. Wonderen zijn dus nogal gemakkelijk voor God. Zoals wonderen gemakkelijk zijn voor alle andere wezens ook die zich in ons universum bevinden en zich aan ons laten zien. Het gemakkelijkst zijn ze voor mensen die er in willen geloven. Ufonauten halen ook allemaal streken uit op aarde en een beetje geest kan op z'n minst wel kloppen op zolder.
Maar de waarheid van het christendom aan de meerderheid van de wereldbevolking te laten zien, dat lukt God niet, hoewel hij er al 2000 jaar z'n best op doet. Wat dat betreft moet hij het altijd afleggen tegen de satan. Ook heeft God nog nooit iemand een geamputeerd been teruggegeven (= een buiten kijf staand, door iedereen te constateren en te bevestigen wonder). De reden waarom mensen moeite hebben met het afstand doen van het bovennatuurlijke is omdat we dan een crisis in ons denken, ons gehele wereldbeeld ondersteboven moeten halen. Het gemakkelijkst dringt het nieuwe wereldbeeld door tot kinderen die van kinds af aan al gespeend blijven van bijgeloof en een lange scholing krijgen. Daarom zijn Europa en Japan de meest geseculeerde delen van de wereld. De rest van de wereld zal langzaamaan volgen.

Waardevol geloof is gezond door het leven gaan. Het is God in alles te zien. Het is inzien dat er geen moment kan zijn waarop God niet ingrijpt. Dat er niets gebeuren kan zonder dat Hij het gewild heeft. Dat je niet bidden hoeft, omdat Hij alles al weet, je geen moment zonder Hem leeft, je geen wonder nodig hebt.

Gods ‘direct ingrijpen in de wereld’ is dat hij jou op aarde heeft gezet. Het is alles wat je doet en zegt, alles wat je ziet en opmerkt, alles wat is.

Johan:
-En ik moet dus nog groeien in mijn geloof natuurlijk.

Rereformed:
-Sorry Johan, ik wil je voor geen goud beledigen. Lees de Nachtmerrie van de Theoloog nog maar eens een keer. Ik dacht in dit boek juist naar voren te willen brengen dat wij mensen zo klein zijn dat het nauwelijks zin heeft te discussiëren over wie groot of klein is in zijn denken.
Ik kom in het leven niet verder dan dit inzicht. Mijn God spreekt zich niet nader uit over de dingen dan in dat wat Hij van zich laat zien in het universum om ons heen. En dan nog besef ik dat het slechts een detail ervan is wat we met ons beperkte waarnemingsvermogen kunnen bevatten. Het gaat mij voor het merendeel allemaal te veel boven mijn hoofd. Het maakt me letterlijk sprakeloos over God.

Deze visie werpt zich niet op tot superioriteit, maar integendeel, wil slechts duiden op de wijsheid van het je nederig opstellen in het uitstrooien van wijsheden.
Er moet echter wel op gewezen worden dat wij moderne mensen over de werkelijkheid wel onvoorstelbaar meer weten dan de mens op welk punt dan ook in de geschiedenis voor ons. Dit moderne weten moet volgens mij dan ook het uitgangspunt zijn voor onze denkbeelden. Zij geeft ook duidelijk het recht om traditionele voorstellingen te herzien, vooral wanneer we zien dat in de zogenaamde ‘openbaringsgodsdiensten’ over het merendeel van wat we weten wordt gezwegen of er zelfs mee in tegenstrijd is.

Het fundamentele bezwaar tegen christelijke ethiek bestaat hieruit dat het bepaalde handelingen als ‘zonde’ bestempelt en andere handelingen als ‘deugd’ op gronden die geheel onafhankelijk zijn van de sociale consequenties.

Ethiek die niet gebaseerd is op bijgeloof vraagt zich eerst af welke sociale effekten het wenst te zien en welke het liever wenst te vermijden.
Daarna zal het pas beslissen, zo goed als onze kennis ons daarbij kan helpen, welke handelingen de gewenste gevolgen promoten. Zulke handelingen worden bijgevolg geprezen en handelingen die neigen naar het tegenovergestelde effect zullen worden veroordeeld. (Bertrand Russell)
Hetzelfde moet mijns inziens gezegd worden van geloof. Eerst moeten we kijken naar wat de werkelijkheid om ons heen vertelt, daarna ons pas gaan afvragen welk geloof erbij past. In de traditionele geloven wordt dit omgekeerd: eerst de ‘ervaring’ van de bekering, en dan krijgt men er op de koop toe een wereldbeeld en ethiek, en ziet men alles door deze bril. Juist dit is
Omdat je met de meeste gelovigen niet rationeel kan praten vraag ik me altijd af wat de beste manier is om met ze van gedachten te wisselen. Ik kom er nooit uit. Ik had gisteren een gesprek met een gelovige van 42 jaar. Deze probeerde me ‘terug te brengen op de goede weg’ waar ik van afgedwaald ben. Op een gegeven moment vroeg ik haar of ze het Oude Testament wel eens doorgelezen heeft. Dat had ze nooit gedaan! 25 jaar gelovige geweest!

Gelovigen zijn ingekapseld in een spinnenweb dat met duizend-en-één draden aaneen wordt gehouden. Het zijn stuk voor stuk allemaal tere draadjes, maar als er één van kapot gaat houden de andere 999 het geheel nog evengoed inelkaar. Enige suggesties? Jij bent tenslotte mijn vroegere ik, en op de één of andere manier ben je later in je leven veranderd in je denken.

Johan:
-Ik waardeer je zorgen Rereformed, ik bedoel dit niet sarcastisch, ik meen het echt. Toen ik de Nachtmerrie van de Theoloog las heb ik er eerlijk gezegd ook best even over nagedacht. Jij zal het waarschijnlijk op mijn onvolgroeidheid en naïviteit steken maar ik kan echt geen andere conclusie trekken dan de volgende: we zitten niet op hetzelfde spoor Rereformed, we hebben niet hetzelfde meegemaakt met God. Ik weet dat je gevoelens en emoties niet kan vergelijken, het is namelijk moeilijk onder woorden te brengen. Zeker in zaken als deze. Wat ik voor mezelf weet is dat de werking van Gods Geest een bepaalde emotie is, of beter gezegd, teweeg brengt. Het is eigenlijk een gevoel wat de normale emoties zoals verliefdheid te boven gaat. Het enige wat ik kan doen is het ondergaan en mezelf gelukkig voelen.

Het is niet voor niks dat de Emmaüs gangers zeiden: ‘Was ons hart niet brandende in ons?’ Zij merkten hierdoor de aanwezigheid van God, en zo is het. Ze waren niet gewoon gelukkig of verliefd, nee ze voelden echt iets anders, iets speciaals. Alsof hun hart in brand stond. Het is beeldspraak maar het komt dicht in de buurt van de realiteit. Zo voelt het echt. Het was niet zomaar een blij of opgewekt gevoel, maar iets unieks.

Het geloof wordt ook wel eens vergeleken met een klein vonkje in je hart waar zo nu en dan door God olie op gegoten wordt. Dit vind ik een mooie vergelijking. Het is als een steekvlam.
Je theorie klinkt mooi. Je schetst een prettig beeld van de God zoals jij Hem ziet. Je brengt je theorie alsof je het allemaal tot in de puntjes uitgedacht hebt en zelf een gelukzalig en heerlijk bestaan leidt. Dat geloof ik niet. Je denkt dagelijks na over je bestaan en hebt evenveel, zo niet meer, vragen dan ik. Maak mij niet wijs dat je geen terugkerende twijfels hebt over je keuzes tot dusver.

Ik begrijp je levensweg wel. Hoe je eerst zo enthousiast was over het geloof en de Bijbel en dat je daar van losgeweekt bent. Je bent, inderdaad net zoals ik, niet iemand die snel iets zonder verdere argumentatie onder de grond zal schoffelen. Dit is ook de reden dat je niet zomaar het geloof zonder meer aan de kant hebt gezet. Nee, je hebt voor jezelf iets beters verzonnen. Iets wat prettig aanvoelt en wat minder zorgen zou moeten geven.

Ik zal eerlijk zijn, ik herken dit maar al te goed. Ik zelf heb ook vaak de neiging om dingen zo te schikken dat ze mij beter uitkomen. En vaak weet ik hier nog prachtige argumenten voor te verzinnen ook. Een meisje zei eens tegen me: ‘Je zou advocaat moeten worden, ik weet dat je geen gelijk hebt maar kan niet zeggen waarom’. Dat is me altijd bij gebleven.
Misschien Rereformed, misschien heb je wel gelijk over mij. Nu ik er over denk geef ik je best een kans. Een kans dat ik straks net zoals jij ben. Dat ik terug denk aan toen ik 20 was en zo vol was van het geloof, de Bijbel en God. Dat ik later een veel betere theorie heb dan toen, iets waar ik me beter bij zou moeten voelen.

Maar wat ik wel zeker weet is dat ik dan zou twijfelen. Iedere dag zou ik mezelf afvragen of mijn argumenten nou echt zo goed in elkaar steken. En iedere keer als ik de Bijbel zou openen zou ik mezelf af vragen of het toch misschien niet wél waar is. Uiteraard, ik zou altijd blijven zeggen dat er een God bestond. Daarvoor heb ik net zoals jij teveel meegemaakt. Maar het zou dan mijn eigen God worden. Ik zou de God uit de Bijbel, de God die spreekt door zijn woord verliezen. Daarom probeer ik de Bijbel erbij te houden. En steeds als ik de woorden van Jezus lees word ik geraakt door Zijn boodschap. Ja, ik geloof de Bijbel, van de eerste tot de laatste letter.
Ik denk dat het beter is wanneer jij een stukje rechtsomkeert maakt en je geweten permissie geeft vrijuit te spreken. Dat stemmetje achter in je hoofd vertelt je wel hoe het zit, daar maak ik me geen zorgen om. Ik weet dat je dan meer rust zal vinden.

Rereformed:
-Mooi geschreven Johan, zo zou ik het ook geschreven hebben toen ik twintig was. Ik denk dat je begrijpt dat het mij er niet om te doen is superieur over te komen of op naïviteit te wijzen. Integendeel, omdat jij mijn jeugdige ik bent, wil ik met je discussiëren om bijvoorbeeld beter mezelf te begrijpen.
Natuurlijk heb ik hetzelfde ervaren als jij. Het is echt een beetje gemeen om over het geloof van de ex-gelovige altijd te insinueren dat het niet echt was, niet diep genoeg ging, niet vergeleken kan worden met jouw zogenaamd ‘ware’ geloof.

Maar juist omdat ik weet dat een mens bij zo’n diepe emotionele ervaring zijn rationaliteit opgeeft, kan ik dit -op middelbare leeftijd aangekomen- niet een leven lang volhouden. Ik wil zover als het mogelijk is de feiten in het leven onder ogen zien, vooral wanneer het de godsdienst betreft.
Er is niets zo erg als het door de godsdienst bedrogen worden. Indien het christendom ‘de enige en unieke weg tot God’ is, en indien God via het christendom in de wereld werkt, dan is de enige conclusie die je hieruit kan trekken deze: God laat het merendeel van de bevolking op aarde van eeuw tot eeuw in totaal onweten. Het lukt Hem zelfs niet om de boodschap overal te laten horen. Zelfs na 2000 jaar zijn er nog grote delen van de wereld waar mensen geen woord over Hem gehoord hebben. Een ongelovige zou het nogal vreemd vinden dat het ware geloof (christendom) in 2000 jaar minder dan een derde van de wereldbevolking heeft bereikt, en God dus alle tijden door de meerderheid van de wereldbevolking maar wat aan laat rommelen in volkomen onweten over Hem, maar de christenen doen er altijd nog een schepje bovenop. Welke groep (kerk) je ook neemt, ze zullen een groot gedeelte van het christendom waar ze niet toe behoren afschrijven als valse leer en dus door satan geïnspireerd of op z’n minst geen onderdeel van ‘het werk van de Heilige Geest’. Zo zegt Jezus dat je de boom aan de vrucht herkent, maar bekijken de christenen de geschiedenis van hun ‘boom’, en wassen ze altijd volledig hun handen schoon aan het merendeel van alles wat de boom opgeleverd heeft. Altijd weer hoor je ‘dat is niet de schuld van het christendom, maar van mensen die zich slechts uitgaven voor christen’ enz. Zo moet God het met lede ogen aanzien dat 2/3 van de wereldbevolking geen idee van Hem heeft en zijn geweldig aanbod van liefde/Jezus/verzoening/weder-geboorte/vergeving van zonden/vruchten van de Geest enz enz enz, terwijl bovendien een groot deel van wat voor christenheid doorgaat ook niet veel van zijn aanbod heeft begrepen. De protestanten kijken meewarig naar de valse leringen van de Katholieke kerk, en de ‘moederkerk’ kijkt meewarig naar de onderlinge ruzies van de protestanten en de oosters orthodoxe kerk kijkt meewarig naar allebei, en de Pinkstergemeente meewarig naar alledrie, en de huiskerk ergens op zolder van een zeer vroom iemand kijkt meewarig naar alle 2 miljard andere christenen... Niets is zo veelzeggend over het werk van de Heilige Geest op aarde als deze kluwe volledig in de war zittende draden, waar niemand meer een touw aan vast kan knopen, behalve het touw dat zegt dat God de dingen wel bijzonder stuntelig doet op aarde.

De bijbel gaat natuurlijk nog verder. Daar laat God de gehele wereld maar in grote onwetendheid, en pikt Hij er op een gegeven moment één mens uit waar Hij wat mee gaat doen. Wat zegt dit over de ‘geweldige liefde’ die Hij voor de mens heeft?
Definitie van christen: Iemand die Gods schepping ziet als grotendeels (nu en voor eeuwig) mislukt, maar door zijn geloof geboden wordt Hem toch perfect en liefdevol te noemen.
Dit gegeven is onbegrijpelijk, tenzij je een geloof hebt dat werkelijk gelooft dat er slechts een smalle weg tot behoud is (zoals het ons door Jezus wordt voorgesteld), en maling heeft aan het feit dat het merendeel van de mensheid blind zijn weg door de menselijke geschiedenis vervolgt. Het zijn juist de eerlijkheid en het edele van mijn denken die me gebieden eerdere opvattingen op te geven. Ik word erdoor gedwongen.

Ik heb dan ook vaak een gevoel van bedrogen te zijn door het christendom. Er is mij via de verkondigers van het christendom een verdraaide werkelijkheid voorgespiegeld.
En toch wil ik mijn vertrouwen in God, in het leven niet kwijt. Mijn enige antwoord is dat God niet in de bijbel spreekt, maar in het hoogste denken van mijzelf. En hetzelfde doet Hij in ieder ander.

Ik worstel met het leven, maar ‘twijfel’, waar je het over hebt, alsof het iets negatiefs is, iets dat aan je knaagt, kan ik op geen enkele manier plaatsen in mijn leven. Twijfel is iets dat ieder mens juist MOET hebben, op dezelfde manier als kritiek en liefde en pijn.

Juist iemand die geen twijfel heeft is een beetje ongezond en onnozel. Maar ik begrijp je best. Je uitspraak legt weer precies de kern van het christelijk geloof bloot. Voor christenen is twijfel namelijk een synoniem van angst voor God. Ze hebben het nooit door, en zullen het zelden toegeven.

Twijfelen mag niet in het christendom. Weer zo’n vreemde karakteristiek van verwrongen mensheid, een mensheid vastgebonden in een spinnenweb van gedachten waar ze maar niet uitkomen. Bevrijd worden van de dwangbuis waarin het geloof je dan ook heeft vastgebonden is een kolossale klus. Maar de moeite waard, want het is een verademing, alsof je opeens weer boven water komt; het is een terugkeren tot het menszijn, een ervaring waar oneindig veel meer vreugde aan vastzit dan aan geloof.

Het is vreemd dat je eindigt met een beroep te doen op mijn geweten. Juist omdat ik naar mijn geweten geluisterd heb, moest ik de bijbel dicht doen, en ben ik weer mens geworden, kan ik weer de werkelijkheid onder ogen zien, dingen aannemen of verwerpen zonder schuldgevoelens te hebben, twijfelen en me daarbij juist goed voelen, geloven in de God die liefheeft en niets te maken heeft met menselijk primitief denken.

Wie weet doe je dat beroep op ‘teruggaan’ omdat je ‘de rust’ als grootste waarde ziet in het leven. Augustinus liep ook ‘als een dolle’ rond en genoot van die rust toen hij eindelijk bekeerd was. Wie weet was dat een waarheid voor Augustinus (hij was een playboy voordat hij tot greloof kwam), maar ik denk dat dit denken juist funest is voor een mens die zich in zijn tienertijd bekeert tot het juiste geloof en de rest van zijn leven maar van de rust geniet. Hij heeft volgens mij niets van het leven begrepen. Hij heeft dan gewoon zijn denken op non-aktief gezet!

Leven is altijd op weg zijn naar een eindpunt dat we niet eens kennen. Niets rust, niets ‘uiteindelijke waarheid’. Het gaat helemaal niet om gelukzaligheid en een heerlijk leven. Het is allemaal stromen, veranderen, groeien, opbouwen, laten gaan, weer opnieuw beginnen, alles zien mislukken enz. Volgens mij is dat leven ook veel waardevoller. Het is eerlijker, het doet recht aan het leven van jezelf.

De allergrootste nachtmerrie van een theoloog is toch wel het volgende: de soort mens die zich in het leven concentreert op de antwoorden. Hij beeldt zich in het merendeel van de antwoorden, zo niet praktisch alle antwoorden, te hebben ontvangen. Dit komt hem wel van pas, omdat hij eens (vaak in een benauwende tienertijd) een besluit genomen heeft dat vragen maar vervelend zijn en er voor eens en altijd antwoorden op moeten worden gevonden. Dit noemt men een ‘born again experience’.
Vragen hebben te maken met iets dat er niet is, maar er volgens ons zou moeten zijn. Antwoorden zijn in het denken van dat soort mensen zó belangrijk, dat wat er zou moeten zijn beter maar gecreërd kan worden dan onbeantwoord te blijven. Voor het gemak hebben zulke mensen alle duizenden reële vragen en toekomstige mogelijke vragen allemaal mooi gebundeld tot één vraag, waar de born again ervaring één antwoord op geeft. Zo zijn zij voorbeelden van efficiënt en kundig handelen! Zij zijn dan ook altijd van mening dat wij andersdenkenden aan hun een voorbeeld moeten nemen.
In het leven van zo’n mens komen vragen na de bekering alleen nog maar sporadisch voor op die gebieden waar zijn antwoorden nog niet de tijd hebben gehad er met hun gelukzalige uitwerking overheen te gaan. ‘Zoeken we ff op’ is altijd de eerste gedachte die er door het hoofd van zo’n denker gaat als hij weer eens een vraagje als onkruid boven de grond ziet opkomen. Indien er in de naslagwerken echter niets over vermeld staat is negatie de toepasselijke en heel effektieve manier om vervelende vragen het hoofd te bieden.

Je zou het als volgt kunnen omschrijven: voor een fundamentalistisch gelovige is het volstrekt niet belangrijk of er aan de speen ook een melkfles zit. Zoals iedereen weet zijn wij mensen ook volkomen tevreden als die melkfles ontbreekt. Als we maar zuigen kunnen.

Ik heb me afgevraagd welke karakterisering voor bovengenoemd motto beter opgaat: domheid of arrogantie?

quote:

Je zou het als volgt kunnen omschrijven: voor een fundamentalistisch gelovige is het volstrekt niet belangrijk of er aan de speen ook een melkfles zit. Zoals iedereen weet zijn wij mensen ook volkomen tevreden als die melkfles ontbreekt. Als we maar zuigen kunnen.

De één heeft een melkfles, de ander een vruchtensapje, weer een ander begint al op jonge leeftijd met cola of alcohol. Het is maar net waar je op dat moment mee in aanraking komt.

een ander begint met cola, z'n smaak veranderd en hij/zij moet over op de fanta.

Op dit moment kwam er zowaar een Echte Christen de kamer binnenlopen. Hij legde uit dat hij stiekem dit gehele boek gelezen had en het toch oneens blijft met Rereformed (zijn letterlijke woorden waren: (in 't kader van de werkverschaffing cq bezigheidstherapie voor Euridice zal 't zo wel gaan vermoed ik; ik ben destijds gebanned op Fok en heb geen zin om uit te zoeken of dat nog zo is en heb ook geen zin om me in dat kindergepeupel te storten. Ik lees wel wat ik moet lezen en merkut vanzelf wel. )

-Ik begrijp gewoon een andere boodschap. Jij begrijpt een boodschap die bij jou tot verbittering leidt. Ik begrijp een boodschap die een samenleving leefbaar maakt. Ik lees in de bijbel over ‘de vruchten van de Geest’ (liefde, blijdschap, vrede, lankmoedigheid, goedertierenheid, goedheid, geloof, zachtmoedigheid, matigheid. (Gal. 5:22), ik lees over ‘draagt elkanders lasten’, over ‘oordeelt niet’.

Omdat Rereformed met zijn boek op bladzijde 233 was aangekomen en met deze opmerking weer op ‘af’ was, voelde hij ergernis door zich heengaan en kwam hij met deze felle bewoording:

-Bovenstaande praat om het kwaad dat ik aanstip weer recht te praten laat juist het afschuwelijke van de orthodoxchristelijke boodschap zien. Omdat de bijbel een conglomeraat van boeken, zienswijzen, opinies en weerslag van duizenden jaren is, is er voor iedere tekst die iemand aanhaalt een tegentekst te bedenken die hetgeen eerst geopperd werd weer weerlegt. Het gevolg hiervan is dat de aanhangers van het christendom tot in het oneindige verstrikt blijven in dit spinnenweb. Ze zullen nooit uit hun wirwar en chaotische denken verlost worden!

Neem uit bovenstaande het volgende frappante. Ik haalde in mijn boek een tekst aan uit Galaten waarin Paulus andersdenkenden vervloekt. De boodschap is overduidelijke taal voor iedereen. Komt er een reaktie van een christen die notabene uit dezelfde brief een mooie tekst haalt waar het over liefde gaat, en dan zegt hij: zie je wel, je hebt het mis! Of zie hetzelfde onderwerp zo: Paulus vervloekt mij (Rereformed die een ander evangelie predikt dan het christendom), en de christen zegt doodeenvoudig dat ik de vervloeking over mezelf haal, het mezelf aandoe. Is oneerlijker en wreder denken mogelijk?

Rereformed is wel degelijk een mens. Ik moet met deze uitspraken, die mijn oude geloof doet over mij, leven!

Ik heb wel eens vaker christenen laten zien hoe het op deze manier mensen tot psychische wanhoop kan drijven. (Om deze mensen kracht te geven schrijf ik dan ook alles wat ik schrijf. Als ik mezelf zou willen redden zou ik me kilometers ver van het christendom moeten houden). Altijd krijg je dan van christenen dezelfde platvloerse, gevoelloze en belachelijke reaktie te horen: je kiest er zelf voor, maar je kunt altijd terugkomen! Alsof wij niet-christenen de hel en de verdoemenis uitgevonden hebben! Alsof wij door het omdraaien van een knopje alle logica van onze gedachten en de ervaringen van ons leven kunnen omdraaien tot het omgekeerde!

In werkelijkheid wringt het christendom zich op deze manier ontelbare keren uit het kolossale probleem waar ze in zit. Haat en liefde staan doodgewoon naast elkaar in het christendom. Vervloeking en ontferming staan rustig naast elkaar zonder dat ze elkaar in de weg zitten. Wanneer iemand op de haat wijst, komt de christen met een andere tekst waarin het over liefde gaat. Wanneer iemand op de vervloekingen wijst, komt geheid iemand met een tekst over niet-oordelen. Deze christen wijst erop dat God volgens de bijbel een God van vrede is. Hij heeft gelijk, maar doet dan net alsof zijn neus bloed: hij laat volkomen de God van het Oude Testament weg, die juist weer een oorlogsheld is. Het christelijk tegenstrijdig denken kun je overal tegenkomen. Vraag hoe ze over homo's en vrouwen denken als dominees of priesters. Je zult meteen twee kampen vinden die elkaar met tegengestelde teksten om de oren vliegen. Af en toe lijkt het erop dat we mogen kiezen: het christendom is het toppunt van triestheid of het toppunt van comedie in ’s mensen denken.

Het vreemde is nu dat mensen zo verblind zijn (of wie weet slaperig) dat ze niet de logische en gezonde conclusie hieruit kunnen trekken (Paulus spreekt met liefde in de ene zin en vervloeking in de andere zichzelf tegen, is dus een mens net zo als iedereen, de bijbel spreekt zichzelf tegen waaruit blijkt dat het hier dus niet gaat om goddelijk geïnspireerde teksten, maar de gedachten van de mens over God), maar in plaats daarvan de kritiekgever gaan uitmaken voor iemand die van het christendom een karikatuur maakt!

Wat een smerige streek, zoiets te zeggen tegen iemand die 40 jaar lang een oprecht christen is geweest, die zijn bijbel tot in de details kent (hoeveel christenen hebben ooit hun gedachten laten gaan over 2 Kon 3 waar ik het over heb gehad?). Christenen, houdt toch op met insinuaties alsof ik een slachtoffer ben van een of andere duistere sekte of me overgegeven heb aan de duivel. Ik heb gewoon de bijbel gelezen zoals ieder ander dat kan doen. Je hebt er geen christelijke opvoeding of sectarisch denken voor nodig om de boodschap eruit te kunnen begrijpen. Ik spreek namens miljoenen mensen die kunnen lezen.

Het is alweer een voorbeeldig voorbeeld van waar dit christelijk denken altoos in verstrikt is: van oneerlijk zowel het één als precies het tegenovergestelde als wapen te gebruiken om de andersdenkende maar het zwijgen op te leggen. Als ik iets opmerk waar geen weerwoord op is dan ben ik het slachtoffer van een trieste duistere secte die het helaas maar niet begrijpt. Wanneer een ongelovige iets opmerkt spreekt hij altijd als een Amerikaan die denkt Irakezen te kunnen begrijpen. Ja, ja, alleen de christenen zullen het geloof op de juiste manier begrijpen, zo wordt het ze zelfs in de bijbel geleerd.

In werkelijkheid is bijbels godsdienstig denken in deze moderne tijd een karikatuur van het gezond denken in het leven. want deze grabbelton van tegenstrijdigheden komt juist iedereen van pas in het geloof. Omdat je uit de bijbel alles kunt halen mondt het uit in aanhangers die zo glad zijn als palingen. Iedere aanhanger heeft zijn eigen teksten en opvattingen eruit gevist, wast zijn handen schoon van het optreden en de opinies van andere christenen, en smoort de kritiek door het geheel van de bijbel slechts door zijn eigen eenzijdige lens te bekijken. Zo zul je in de geschiedenis zowel de beul op het schavot als het slachtoffer dat onthoofd wordt als voorbeeldige christenen door het leven zien gaan. Op dezelfde manier zul je zolang het christendom bestaat de christen op het slachtveld zien strijden voor God en vaderland tegen de christen die de andere kant op vecht voor God en vaderland.

Het is niet Rereformed die eenzijdig met de bijbel bezig is. Ik zal de boodschap van de liefde in de bijbel niet ontkennen. Ik geef grif toe dat mijn leven erop gebaseerd was, dat het de voedingsbodem van mijn leven is geweest en dat ik hierop nog steeds voortborduur in mijn leven. Het verschil tussen mij en de christenen is dat ik de tegenstrijdigheden onder ogen durfde te zien en er mijn conclusies uit getrokken heb: de boodschap van de liefde in de bijbel gaat niet ver genoeg; de boodschap van de liefde wordt bovendien verkracht door het te vermengen met vervloeking, verdoemenis, goddelijke straf enz. Het ‘bijbelgetrouw’ denken is een blok aan het been voor iedereen die in de wereld liefde wil doen laten groeien en geweld de wereld uit wil bannen.

Als je werkelijk God eer aan wil doen, laat je eigen denken het doen, en doe de bijbel dicht of gebruik hem ten hoogste zoals we ook Plato en Philo of de verhalen over Boeddha lezen, als springplank voor je eigen denken.

[ Bericht 2% gewijzigd door Rereformed op 13-04-2004 15:19:56 ]

Na een geheel boek lang -dat twee jaren nodig had om geschreven te worden- dapper gestreden te hebben tegen de satan, legde Rereformed zich eindelijk weer neer op z’n bed. Zijn boek was af. Voordat hij insliep zag hij de glansvlieg weer zitten. Het was alsof hij zei:
-Gefeliciteerd met je verjaardag en het afsluiten van dit hoofdstuk. Mocht je ooit weer aan een nieuw boek beginnen, zal ik graag als figurant weer door je verhaallijn komen dwarrelen.

Rereformed bedankte hem voor zijn bijdragen en vroeg zich af wat dat volgende schouwspel in zijn leven dan zal zijn en viel al gauw vermoeid in diepe slaap. Het verwonderde hem eigenlijk niets meer toen hij opeens merkte weer naar de hemel getransporteerd te worden. Daar aangekomen stond hij ditmaal met gebogen hoofd voor de troon van God.

-Ik weet het, ik heb ruzie gemaakt met de christenen. Ik ben zondig. Vergeeft U het mij.

-Heb je er spijt van, heb je berouw?

-Ja,...maar het geloof dat mij verkondigd is begon.

-Dat dacht ik al, zei God, ik ken dat verhaal...Als je nu straks weer naar de aarde teruggaat, heb je nu wat van deze strijd geleerd?

-Als ik eerlijk ben, antwoordde Rereformed, moet ik dankzij mijn olifantengeheugen bekennen dat ik niets geleerd heb wat ik ook als achtjarige niet al wist...

-Zo zie je maar, zei God, die bijbel, daar staan toch wel wat koeienwaarheden in, niet?

-God, mag ik U wat vragen? Die Nietzsche, had die nu gelijk of niet? Ik bedoel, ik deed in het boek zoals hij het mij leerde: dat wat meelijwekkend is, zielig, op sterven na dood, klagend, nihilistisch, verdorven, krachteloos, niets te zeggen heeft of met foute zienswijzen aankomt moet vermorzeld worden. Daarvoor in de plaats moet je een imposant gebouw optrekken, iets waar het nageslacht zich nog lang aan vergapen zal.

-En, lukte het? Vroeg God.

-Jazeker, ik liet geen spaan van het christendom heel, het werd begraven onder metersdikke laag van glory and power van de moderne intelligente mens.

-En voelde je de euforie van overwinnaar te zijn, ging je door de arc de triomphe?

-Nou nee, het christendom is onverbeterlijk, in de gedachten van gelovigen wordt alles omgedraaid. Ze zien niet eens dat ze verslagen zijn, maar zien de neergang van hun geloof zelfs als teken van hun gelijk; het is zogenaamd allemaal voorspeld. Ze kijken meewarig naar mij en blijven hardnekkig bidden dat ik het licht ooit weer zie en wachten op het einde van de wereld...

Nu ik erover nadenk weet ik dat hij inderdaad gelijk had, die pientere Nietzsche, hij had namelijk goed het Oude Testament gelezen. En daarin leert U het juist zo te doen: alles wat voor U een gruwel is moet volledig uitgeroeid worden. Alles wat een smet op heiligheid en zuiverheid legt moet uit ons midden verwijderd worden. Zolang Uw volk dat deed liep alles op rolletjes. En het Oude Testament laat ook goed zien waar het anders op uitloopt: het verderfelijke tast het heilige aan, corrumpeert het en doet het uiteindelijk in jammerlijke chaos en krachteloosheid ondergaan.

-Maar waarom voelde je je dan zondig achteraf? vroeg God met een akelig glimlachje.

-Ik eehh, ik had medelijden omdat ik de traditionele godsdienst zo finaal afgemaakt had.

-Waar heb je medelijden van geleerd? vroeg God.

-Nou, dat weet U best, waarom vraagt U me dat?

-Ik wil weten of jij Nietzsche nu gelijk geeft of Jezus. Ik vraag ditmaal wat aan jou, Rereformed, zei God op besliste toon.

-Wel, Jezus heeft gezegd dat je goed moet doen aan je vijand, dat je die ziekelijk arrogante mensen die een jas van je opeisen ook nog vrijwillig je hemd moet afgeven. Dat je die mensen die je op de ene wang slaan ook nog de andere wang moet toekeren. Dat je die mensen die jou honen en voor zielige slappeling of zondaar uitmaken of bedreigen met hel en verdoemenis, terwijl je aan het kruis genageld bent, maar gewoon stil moet laten brallen. Zo deed Jezus het. Hij ging zelf als een mak lammetje naar de slachtbank.

-En, is dat een betere weg? Ik heb nog steeds je antwoord niet.

-Ja maar God, dat moet U juist zeggen. Dat wil ik nu juist van U horen! Ik ben maar een mens. U moet rechtspreken, antwoordde Rereformed vertwijfeld. Het leven is te gecompliceerd voor mij. Ik kan dat Oude en Nieuwe Testament niet aan elkaar lijmen. Ook niet het Nieuwe Testament en de Moderne Wereld. Ook snap ik niets van Jezus.

Er ging opeens een daverend gelach door de hemel, want zo ervaart men dit als men in de hemel de lach van God hoort.

-Ik moet Rechtspreken? Rechtspreken? Hoe zou men kunnen Rechtspreken dat wat Krom is? Probeer het eens. Ga je finse bos in, neem een kromme tak, leg hem op de operatietafel en ga net zolang tegen hem spreken totdat hij recht is! Het leven is niet recht te spreken, noch krom te spreken, maar is juist Het Leven!

-O, zei Rereformed, nu begrijp ik het. U bedoelt wellicht: Geen woorden, maar daden. Dat ken ik goed, dat zingen we op aarde elke week in de voetbalwedstrijden. Alleen met daden kun je iets wat krom is recht krijgen! Bedankt God, da’s een goeie van U!
Maar eehh, die Jezus deed toch niets? Die ging toch als een lam dat zijn mond niet opendoet naar de slachtbank?

-Beste Rereformed, zei God, toen Ik je de wereld in stuurde gaf Ik je zoveel hersens mee dat Ik wist dat je er later gek van zou worden. Daarom liet Ik je een keer als kind uit het raam vallen; op je hoofd natuurlijk, zodat de getalenteerdheid tot betere proporties werd teruggebracht. Tot nu toe heb Ik altijd gedacht dat Ik het perfect gedaan had, juist genoeg hersens voor je om redelijk het leven door te komen, maar nu begin Ik toch te twijfelen. Kun je, beste jongen, niet zien wat Jezus deed juist toen hij niets deed? Waarom hebben de mensen van de wereld altijd meer begaafdheid dan de onnozele gelovigen? Zie je niet dat juist omdat Jezus de laatste 24 uur van zijn leven zijn mond dichthield alles wat hij daarvoor met af en toe uitzonderlijke felheid gezegd en gedaan had werd tot dynamiet? Zolang hij sprak werd hij uitgemaakt voor de overste der duivelen, zolang hij goed deed werd hij uitgemaakt voor Beëlzebub. Maar toen hij zijn mond dichthield en ter slachting ging, langzaamaan doodgemarteld werd, toen werd hij uitgeroepen tot de grootste held die de mensheid kent. Begrijp jij, Rereformed, niets van wijsheid, van inzicht, van doordenken? Begrijp jij niets van het leven?
Ik zal je nog wat zeggen, bij Mij komen en vragen wat je moet doen is Krom. Wat je al weet dat je moet doen, dat is Recht.

-O God ik word er zo moe van...Moet ik dan het christendom in dertig verschillende uitdrukkingen per dag altijd maar weer laten zeggen dat ik zielig en zondig ben, dat God straft, de duivel overal loert? Of op een ander moment opeens weer opkomt met de ontkenning van al het mooie op aarde, uitdrukkingen als ‘het einde is nabij’, ‘we leven in de dagen van Noach en Lot’, God doet hier een wonder en daar een wonder?

-Wel, Rereformed, toen je Dodelijke Zelfkritiek sprak was er meteen een Schone Vrouw, iemand die jou goed kent, die meteen een woordje voor je sprak. En wat voor woordje! Dat deed ze toch perfect? Je zag toch meteen dat het niet nodig was zelf ook maar één woord verder aan Dodelijke Zelfkritiek te verspillen?

-Ja, maar het hielp niet. Christenen tegen wie ik spreek worden ook alleen maar nog feller wanneer ik tegen ze in ga.

-En nu jij dit boek geschreven hebt komen ze alemaal tot de allerhoogste inzichten?
Wel, beste Rereformed, het zal je misschien verbazen, maar ik heb weet van veel dingen waar jij niets van afweet. Om te beginnen zijn vele andere mensen ook klanten van mij. Die zal ik straks als ik jou heb afgehandeld ook allemaal stuk voor stuk in hun slaap naar boven halen voor een gesprek. Ik wil je niet kwetsen, maar de eerlijkheid gebiedt me tevens te zeggen dat er mensen in je leven rondlopen die op een nog veel hoger peil staan dan waar jij nu op gekomen bent.
Laat andere mensen van nu af aan dus maar met rust; zij en Ik klaren alles wel onder elkaar op...

Wel wil ik dit nog zeggen, de bijbel begint op dat punt in de menselijke geschiedenis waarop mensen individueel met God worstelen. Je kunt het lezen van Abraham en Jacob tot aan Job en de Psalmen en tot aan de gelijkenis van Jezus over de onrechtvaardige rechter (Lukas 18:1-5). Iemand heeft het eens zo gezegd: ‘Geloof in God (met een grote G) begon toen een individu voor het eerst het lef had het bestaan ter verantwoording te roepen. In zijn woede zij hij: Ik klaag je aan! En zo ontstond God’ (Don Cupitt). Wat dat betreft is jouw boek wel heel bijbels!

Maar let op: dit vraagteken en dit klagen is blijven staan in het joodse geloof, het is met de holocaust zelfs groter geworden. Het christendom heeft de fatale blunder gemaakt altijd slechts antwoorden te geven en twijfel te verbieden. Daarom is het christendom ontspoord en zal het sterven als ze zichzelf geen ander gezicht geeft, want haar zicht op God is ongeloofwaardig en zonder contact met de realiteit.

-En hoe moet ik nu weer terug naar de aarde?

-Wel, dat lijkt me nogal duidelijk: als iemand die wijzer is geworden door zijn onwijsheid in te zien.

En zo ging Rereformed terug. Hij ontwaakte, keek het raam uit. Hij voelde zich herboren, fris, vol nieuwe energie. De wereld zag er mooier uit dan ooit tevoren.

En het geschiedde, dat de Born Again Christen op het matje werd geroepen. En niet zomaar op het matje, maar op het matje van God.

- Zo, zo, sprak God op lichtelijk vermanende toon, wat is Mij over u ter oren gekomen? Hebt gij Mijn naam ijdel gebruikt, en uit naam daarvan zelfs Rereformed vervloekt?...

De Christen, helder genoeg om te weten dat je God geen smoesjes op z’n mouw kunt spelden, haastte zich snel deze grove misstap op te biechten...

- Welnu, sprak God reeds op een mildere toon, Ik weet -God weet namelijk bijna alles- dat de vurigheid van het hart en geest gewoonlijk gepaard gaat met ziekte van hoofd en oordeel. Wie prijs stelt op de gezondheid van hoofd en oordeel, weet wat hem te doen staat: afkoelen.

Het was toen, dat De Christen voor korte tijd in een diep gebed verzonk, en eenmaal daaruit ontwaakt zich tot God wendde en zei:
-Vergeef mij m’n deugden, want ze deugen niet!

-Ho, ho, ho sprak God op besliste toon, zo’n vaart zal het niet lopen... Ik weet namelijk waar u op doelt, maar wees onbezorgd - Ik zal u niet bestraffen, immers dat doen mensen op aarde al goed genoeg...

De Christen, nog steeds niet geheel gerustgesteld met Gods eigen woorden, slaakte met diepe droevenis de volgende kreet:

-Ik heb Rereformed met mijn onredelijkheid en kortzichtigheid een diep lijden bezorgd, en zijn aards geluk onherstelbaar vernietigd... En zelfs toen ik het -ondanks mijn begane dwaasheid- over m’n hart kon verkrijgen mijn onredelijkheid ten overstaan van hem een beetje toe te geven, had hij er geen oren naar. U moet namelijk weten dat ik vrees dat het, na de harde woorden die ik zo vaak heb gesproken, over hel en de unieke boodschap waarin geloofd moet worden, Gods straf, de onfeilbare bijbel enz en het onverkwikkelijke tafereel dat dit heeft veroorzaakt, tussen mij en Rereformed nooit meer goed zal komen...

-Tja, was alles dat God hierop zei, en verzonk in een onpeilbaar diep gepeins, dat een lange poos aanhield. Uiteindelijk sprak hij wederom tot De Christen en zei:
-Meent gij dan dat uw vrijwillig boeten opweegt tegen dat wat Rereformed, De Afvallige, aan geluk heeft moeten inboeten?...

De Christen, door deze vraag tamelijk van z'n stuk gebracht verzuchtte, en sprak:
-Ja dat meen ik uit de grond van mijn hart!

God echter, niet voor één gat te vangen, wilde hier vooralsnog niets van weten. Weet gij dan niet sprak Hij, dat Rereformed nog altijd zit opgezadeld met zijn diep lijden, en dat uw boetedoening voor hem niets vertroostends heeft, dat gij jegens hem onredelijk, kortzichtig en onbuigzaam zijt (geweest)...

De Christen, bepaald niet wraakzuchtig, kon maar niet begrijpen dat er na zijn boetedoening nog iets te vereffenen zou zijn.
-Hoe, zo vroeg hij zich af, kan ik nog meer in het stof bijten dat ik zelf heb doen opwaaien?

God zag dit toch anders en sprak op bedeesde toon:
-Laat ons niet meer zoveel denken aan straffen, vermanen en verbeteren! Rereformed zullen we amper tot andere gedachten over Het Christendom kunnen brengen. Mocht ons dit toch lukken, dan is ons zeker ook iets anders gelukt: U en Ik zullen door hem zijn veranderd!...

En andermaal zette Gods woorden De Christen aan tot een diepe overpeinzing... Uiteindelijk vroeg hij God om een advies:
-Moet ik er soms voor zorgdragen dat mijn invloed, met alles wat over mij door Rereformed wordt afgeroepen, tegen zijn woorden opweegt en zwaarder doorweegt? Blijven Rereformed en De Christen dan niet worstelen, en in een rechtstreeks gevecht verwikkeld waarmee zij, over en weer, de ander te willen terechtwijzen, vermanen en verbeteren?...
Zeg mij dan God, zo vroeg De Christen zeer bedremmeld, hoe te voorkomen dat wij met ons licht de ander verblinden, of zelfs verduisteren?...

God, duidelijk in zijn schik met zulk een woordspeling, liet deze vraag in volmaakte gelatenheid over zich heen komen en sprak toen op gedecideerde wijze: Zie toe dat het u zelf niet verblindt en verduistert, immers dat zou pas echt een zonde zijn... Sla liever uw heldere blikken op de arme, onwetende en door blindheid geslagen mensheid, die nog voor een groot deel in de duisternis van het ongeloof, en in de schaduw van de dood ondergedompeld ligt. Schenk, en laat uw licht der wijsheid in zijn volle glans en glorie over haar schitteren. Gaat heen, Christen, en verlicht de onwetenden met uw leven en behoudt uw vurige ijver voor de goede zaak!... En weet, dat de neiging u te laten kleineren, bezoedelen, voorliegen en uitzuigen, gelijk de schaamte is van een God onder de mensen - zijt gij immers niet licht en verlicht genoeg om zulks manmoedig te kunnen dragen en verdragen?...

Tot slot vroeg De Christen aan God hem de kracht te schenken, om bij het herzien van zijn mening over Rerformed, het ongemak dat dit hem zal berokkenen, niet alsnog Rereformed aan te rekenen...

Terwijl De Christen zich weer opmaakte voor zijn reis naar de aarde, kon hij nog net horen hoe God zei:
-We zullen zien, en de tijd zal het ons leren... Echter gaat nu heen, immers God is met alle mensen...

De meest algemene vorm van leven is nachtmerries te vermijden. We doen dat op de volgende manier: de dingen die we willen zien roepen we uit tot de dingen die er zijn. De dingen die we niet willen zien, die ons het gevoel van nachtmerrie geven -voor All-Bright bijvoorbeeld de mannelijke God in de bijbel- zien we ook totaal niet, en als iemand die aan ons voorlegt noemen we het gezwam.

De hoogmoed van de mens is niet het begrijpen van alles, want dat is tenslotte het doorstaan van nachtmerries. De hoogmoed van de mens is de gemakzucht waarmee hij voor de helft van het leven zijn ogen sluit, het niet bereid zijn nachtmerries te zien, te ervaren, te doorlopen, gevecht te leveren tegen nachtmerries, die je tot bloedens toe verwonden, maar zich liever een genoeglijk leven wenst te geven in een kleine denkhoek van het bestaan.
Een nachtmerrie moet je doorstaan. Van begin tot eind. En wanneer je er middenin bent dan is er nog maar één strohalm waar een mens zich aan vast kan houden. Men noemt het geloof.

Ook wel hoop.

En in mindere mate liefde, want wat betekent liefde op zo’n moment?

Trouwens, vraag je op zo'n moment ook niet af wat geloof betekent...

En vul ook hoop maar niet in...

Doe in het midden van de nachtmerrie net of je ‘erin’ gelooft, alsof hoop zou bestaan, alsof het geen illusie is...

En zo, in een redeloze vlaag van een schamel hoopje hoop dat hem er de kracht voor verleende, sloeg Rereformed zijn ogen op; en ergens op het illusoire gebied zag hij een projektie, een visioen, een schimmig tafereel. Hij zag dat wat niet bestaan kon: een verblindend licht genaamd Het Christendom dat een getalenteerd gesprek met God heeft.

En toen hij aan het licht wende en geleidelijk wat duidelijker begon te zien en grootse woorden opving, zag Rereformed dat De Christen de tranen van Rereformed huilde, de pijn van Rereformed voelde. Hij zag hem ook in het stof liggen, op precies dezelfde plaats voor God waar hij gelegen had.

En God keek Rereformed aan, en Rereformed wreef zijn ogen uit. Want tot de meest elementaire basisbegrippen van het moderne leven hoort tenslotte deze waarheid:

Het enkele feit dat iemand denkbeeldige gesprekken met God opschrijft, bevestigt de stelling dat God niets meer of minder is dan projectie.

-Het alles kan niet waar zijn, het is allemaal een hopeloze illusie, de vlucht in de domme fantasie van iemand die het leven niet aankan, mompelde Rereformed...niemand heeft meer kaas gegeten van illusies dan ik; hoewel ik nooit in mijn leven dronken ben geweest, nooit drugs uitgeprobeerd heb, ben ik opperheer van illusies...dit tafereel is wel het beste bewijs ervan...

Maar God bleef hem maar aankijken.
-Herinner je het je niet meer Rereformed? Die opmerking van de Vlinder waar je mee opgescheept zat, die je mooi probeerde te verdoezelen en nooit beantwoordde?

"Je schildert God wel af als een depressieve man moet ik zeggen, is het niet mogelijk dat Hij toch ergens vreugde in vindt??"

Welnu, hier is je antwoord. Je krijgt het antwoord wanneer je maar de moed hebt dichterbij te komen. Kom maar, Come on, ik weet dat je het kunt! Tule jo, tämä muuttaa elämäsi, als je het slechts in het fins kunt verstaan.

En Rereformed kwam schuchter en met tranen in zijn ogen naderbij, kwam voor De Christen te staan. Rereformed keek even God aan.
-En mijn heilige eed dan, dat ik nooit meer...?

-Wel, gooi die het raam maar uit, zei God, die tenslotte boven alle heiligheid uitstijgt en zoiets kan zeggen.

-O, voegde God er aan toe, vergeet je handschoen niet uit te trekken...

Gehoorzaam gooide Rereformed de handschoen uit het hemelraam, om voor altijd te verdwijnen in het oneindige niets.

En Rereformed gaf De Christen een hand. Hij keek hem in de ogen en zag tezelfdertijd dat hij in zijn eigen ogen keek.

-Niemand is een grotere vijand dan voor zichzelf, hoorde hij iemand zeggen.

En Rereformed was gelukkiger dan ooit tevoren. Van nu af aan wist hij dat zijn illusies waarheid zijn, zelfs bestaan! Zelfs de grootste illusie van wat niet kan bestaan, liefde, bestaat toch!

En Rereformed en De Christen klommen een tijd een hele hoge berg op. Ze klommen steeds hoger en merkten niet eens hoe zwaar de tocht was.
-Ik eeh, die harde woorden, de strenge leer...dat onverkwikkelijk tafereel..., zei De Christen...kun je het echt allemaal vergeven en vergeten?
-Vergeven en vergeten?, antwoordde Rereformed verbrouwereerd. Iets te vergeven heb ik niet, ik ben het die om vergeving moet vragen, de ene dag voor mijn zieligheid en de andere dag voor mijn arrogantie en besserwisserei, en vergeten wil ik het beslist niet. Jij hebt mij namelijk het mooiste geschenk gegeven in mijn leven. Je hebt tegen God gezegd: "U en Ik zullen door hem zijn veranderd!" Hoe zou ik nog meer kunnen wensen van het leven? Hoe zou ik nog gelukkiger kunnen zijn?

quote:

Op dinsdag 13 april 2004 13:49 schreef Rereformed het volgende:
Rereformed:

Dodelijke Zelfkritiek:
Na het lezen van dit boek in zijn geheel krijgt Dodelijke Zelfkritiek een steeds helderder beeld van de gevoelens van deze schrijver, die hem uiteindelijk nopen te reppen van een ‘christelijke nachtmerrie’. Ik bespeur zowaar enig gevoel van onbehagen, Rereformed herhaaldelijk als een trauma-theoloog te hebben geïnterpreteerd; maar ik zie nu dat daar uiteindelijk geen reden toe is. Maar deze uitdrukking legde wel zo kernachtig mogelijk de vinger op een zere plek die de lezers toch ook moesten zien.


Daarbij ook de hypocrisie en dubbelhartigheid van veel individuele christenen opgeteld; een typische slag gelovigen dus, die eigengerechtig zijn, en zich nauwelijks iets laten gezeggen en een chronisch gebrek vertonen, zich op een meer intensieve wijze toe te leggen op de geestelijke aspecten van het geloof; hun overdreven onderhevigheid voor bepaalde heilsfeiten, hun overgevoeligheid voor de goddelijke voorbestemming; hun volstrekte ondankbaarheid voor al het aardse; hun overmatige bezorgdheid over de verkeerde dingen; hun opdringerigheid in het gesprek, dat zij als enig middelpunt al gauw wensen te beheersen en naar hun hand wensen te zetten, met een onstuitbare begerigheid voor het hiernamaals en de volmaakte hemelse zaligheid; hun ongezonde aversie ten aanzien van sex en sexualiteit, en de obsessieve nadruk die ze daar vervolgens op leggen; hun geringe vermogen tot zelfloutering, omdat ze doorgaans snel ontmoedigd raken; hun geestelijk onvermogen waar het de vervulling van de leer betreft, maakt hen onbekwaam, zelfs ongelukkig - om zonder zalvende tussenkomst van een of andere heilige - onvoorwaardelijk op God te vertrouwen - daartoe moeten de gelovigen steeds weer middels een prediking van parabelen en verhalen tot een onherroepelijke gehoorzamen in God worden gemend en aangespoord...

Zulke christen betonen zich doorgaans erg met zichzelf ingenomen, en zijn al gauw geneigd te overdrijven om aldus (met hun geloof) indruk te willen maken; hun kritiek jegens medegelovigen is vaak van azijn doordrenkt; ze zwemen en pochen maar al te graag met hun christelijke voorzienigheid, en diens ‘goddelijke’ bescherming tegen al het kwaad; ze houden zich vaker ledig met vervloekende, bestraffende en belasterende taal, dan dat zij zich vullen en laven aan Gods Woord; en tot slot zijn ze overgevoelig voor naijver, theologische twistzucht en jaloezie...

Rereformed heeft zich na een lange (innerlijke) strijd -waarvoor Dodelijke Zelfkritiek hem steeds meer begint te bewonderen- voorwaar uit deze gordiaanse knoop van de christelijk moraal en zijn praktijk van een benepen zedenleer weten te bevrijden - al gebiedt de eerlijkheid mij te zeggen, dat hij nog wel degelijk sporen van deze christelijke indoctrinatieleer bij Rereformed gewaarwordt - maar hij ziet ook tevens dat hij daar uit alle macht tegen strijdt - opdat hij steeds beter in staat is zichzelf en anderen in het 'gezonde' onderwijs te bemoedigen, en zich (geestelijk) te wapenen tegen degenen die daar hun stem tegen verheffen...

Dodelijke Zelfkritiek merkt - overigens zonder enig verwijt - op dat, Rereformeds woorden en de boodschap die hij daarmee verkondigt niet zozeer op filosofische beschouwingen zijn gestoeld, maar hoofdzakelijk op de kracht van Gods (eigen) Woorden teruggrijpen - dat kan de verwarring bij sommigen verklaren; hoe iemand die zo hartstochtelijk ten strijden trekt tegen het christelijk geloof, ogenschijnlijk nog een innige band met diens zelfde God onderhoudt!

Om in de woorden van Paulus te spreken: heeft Rereformed door de gaven die hem door God zijn gegeven, de instrumenten in handen (gekregen) om als een vakbekwame aannemer het fundament van een betere wereld te leggen?

Rereformed:
Wees alweer stil Dodelijke Zelfkritiek! Verre van mij om de christenen zo te beschuldigen als jij nu doet. Wij mensen zijn allemaal hetzelfde, of we nu gelovig zijn of niet. Op alles is vanalles aan te merken, maar ik wil daar niet aan meedoen.

Ik wil niet trappen tegen christenen. Ik lijd slechts onder hun leringen.

Ik moet me eruit bevrijden voor zover het schadelijk is, voor zover het ons mensheid belet op te stijgen en te vliegen. En ik blijf meedragen dat wat ik niet kwijt kan raken, uiteindelijk omdat ik dat niet kwijt wil raken.

Ik kom niet met de ontwarring van de gordiaanse knoop. Ik weet dat het leven een altoos voortdurend proces is, ons altijd met knopen bezig doet houden. Knopen open en dicht maken is het spel van het leven. Ik hoef er trouwens niet méér te ontwarren dan mijn eigen knoop. En ook dat mag ik met een schouderophaal van ‘ik ben maar een mens’ lekker voor een deel in de knoop laten zitten. Ik wil slechts het spel spelen.

Ook ben ik niet gediend van je vleierige toon waarmee je eindigt. Als ik zoiets echt tot me door laat dringen word ik vies van binnen, het zou me schaden. Iedereen is een vakbekwame aannemer om de wereld waarin hij leeft op te kunnen bouwen.


(Maar toch bedankt dat je mijn onafscheidelijke metgezel bent. Ik kan niet zonder kritiek en zonder gevlei. Ik heb ze allebei zo nodig.)

De tijden van verademing liggen nabij! Waarlijk Lucida heeft zichzelf misschien te lang een schaduw voorgehouden, immers zonder, schijnt het licht hem tegemoet! Een beproefd lezer van Rereformed erkent niet slechts de waarachtigheid van zijn woorden, maar weet ze ook te onderscheiden en te plaatsen! Laat ons het woord tussen Lucida en rereformed recht snijden!

Je teksten rijgen zich aaneen. Het idee erachter en de samenhang erin komen steeds duidelijker naar voren. Lucida zal het grootste deel nog nauwgezetter door moeten nemen, maar wil alvast wel laten weten Rereformed op het 'spoor' te zijn!

quote:

Op dinsdag 13 april 2004 11:43 schreef Rereformed het volgende:

[..]

Davitamon wordt uitgenodigd alles van begin tot het eind te lezen, dan zal het hem wel duidelijk worden. Neem er een paar Cevitaminons voor in om er de kracht voor te krijgen. Veel leesplezier verder.

Daar was ik al bang voor Ik zal er vanavond weer wat uurtjes voor uittrekken. Komt het antwoord op mijn eerste vraag (in dit topic) ook voorbij?

quote:

Op dinsdag 13 april 2004 15:17 schreef Davitamon het volgende:

[..]

Daar was ik al bang voor Ik zal er vanavond weer wat uurtjes voor uittrekken. Komt het antwoord op mijn eerste vraag (in dit topic) ook voorbij?

Ik moest er zelf een half leven over doen om grootse en bevredigende antwoorden te krijgen, en toen ik het kreeg was het een hoogstpersoonlijke ervaring. Maar wees er verzekerd van, je krijgt alle antwoorden die je maar wenst.

Een christen die mij niet letterlijk wil geloven, maar wel de bijbel, schreef: "Maar ik las dat je 45 was dus moet ik daaruit concluderen dat je op je vijfde "tot levend geloof" bent gekomen?"

Inderdaad dat moet je eruit concluderen. En meer nog En toen ik 8 was huilde ik bij het horen van het lied O hoofd vol bloed en wonden, en wist ik precies hoe ik Jezus liefhad en het kwade haatte.

En Maria Magdalena in de verschijning van alle vrouwen heeft al vanaf mijn 5e jaar altijd om me heen gedraaid omdat ze Jezus zien.

Mensen die in het leven staan zonder 'levend geloof' zijn voor mij een raadsel.

Ik heb later als bewijs van mijn eigen verleden mijn derde kind gekregen die als een kopie is van mijzelf en dezelfde film afdraait. Toen hij 5 was kreeg hij de crisis van zijn leven. Tijdens het eten vroeg hij mij hoe het kan dat Jezus God is en hij doodging. Omdat ik christen was kon ik hem niet eerlijk antwoorden...
Later in de sauna zag hij er nog triester uit, als een broedende in zichzelf gekeerde fin...Toen ik aan hem trok om te weten te komen waar hij mee zat kwam het onoverbrugbare probleem:
"En als we dan straks doodgaan en naar de hemel gaan..."
"Ja, wat wou je erover weten?"
"Nou, die eeuwigheid houdt dus nooit op, je moet dus dan altijd maar in die hemel zijn, en het houdt nooit op, je moet er altijd maar mee doorgaan, dat is toch saai?"

Ik begreep het, en moest hem weer behandelen met alle christelijke oneerlijkheid die ik in mezelf kon vinden...

[ Bericht 5% gewijzigd door Rereformed op 13-04-2004 15:46:09 ]

quote:

Op dinsdag 13 april 2004 15:30 schreef Rereformed het volgende:

Inderdaad dat moet je eruit concluderen. Ik heb later als bewijs mijn derde kind gekregen die als een kopie is van mijzelf. Toen hij 5 was kreeg hij de crisis van zijn leven. Tijdens het eten vroeg hij mij hoe het kan dat Jezus God is en hij doodging. Omdat ik christen was kon ik hem niet eerlijk antwoorden...
Later in de sauna zag hij er nog triester uit, als een broedende in zichzelf gekeerde fin...Toen ik aan hem trok om te weten te komen waar hij mee zat kwam het onoverbrugbare probleem:
"En als we dan straks doodgaan en naar de hemel gaan..."
"Ja, wat wou je erover weten?"
"Nou, die eeuwigheid houdt dus nooit op, je moet dus dan altijd maar in die hemel zijn, en het houdt nooit op, je moet er altijd maar mee doorgaan, dat is toch saai?"

Ik begreep het, en moest hem weer behandelen met alle christelijke oneerlijkheid die ik in mezelf kon vinden...

Hoe denken je kinderen tegenwoordig over "het" geloof/christendom ? En hoe oud zijn ze inmiddels ?

quote:

Op dinsdag 13 april 2004 15:41 schreef Viola_Holt het volgende:

[..]

Hoe denken je kinderen tegenwoordig over "het" geloof/christendom ? En hoe oud zijn ze inmiddels ?

Mijn ouders, vrouw en kinderen zijn allemaal vrome gelovigen, en daarom spitst deze geloofscrisis zo toe in mijn leven. Maar de crisis behoort tot het verleden. Ik ben volkomen verlost van alle benauwdheid en vertwijfeling. Mijn kinderen heb ik bespaard van al mijn teksten en ze kunnen lekker geen nederlands lezen. Vanaf nu antwoord ik op alle geloofsvragen zoals mijn opa dat deed: 'dat zit wel goed met mij...' Ze zullen het verder zelf maar moeten uitzoeken.

Ik wil mijn leven vanaf 19 april geen enkel moment meer verspillen met deze kwestie.

Ik heb Rereformed wellicht verkeerd beoordeeld. Hij is werkelijk heel hard en oprecht op zoek naar een waarheid of naar verlichting.

quote:

Op dinsdag 13 april 2004 15:56 schreef Rereformed het volgende:

Mijn ouders, vrouw en kinderen zijn allemaal vrome gelovigen, en daarom spitst deze geloofscrisis zo toe in mijn leven. Maar de crisis behoort tot het verleden. Ik ben volkomen verlost van alle benauwdheid en vertwijfeling. Mijn kinderen heb ik bespaard van al mijn teksten en ze kunnen lekker geen nederlands lezen. Vanaf nu antwoord ik op alle geloofsvragen zoals mijn opa dat deed: 'dat zit wel goed met mij...' Ze zullen het verder zelf maar moeten uitzoeken.

Ik wil mijn leven vanaf 19 april geen enkel moment meer verspillen met deze kwestie.

Maar als jouw vrouw en kinderen, je meest nabije familie, zo vroom en gelovig zijn dan lijkt het me dat zij jou willen redden voor alles waar jij hen vroeger voor hebt gewaarschuwd. Weet je zeker dat je er buiten Fok geen woord meer aan vuil hoeft te maken ?

quote:

Op dinsdag 13 april 2004 16:02 schreef Koekepan het volgende:
Ik heb Rereformed wellicht verkeerd beoordeeld. Hij is werkelijk heel hard en oprecht op zoek naar een waarheid of naar verlichting.

Wellicht heb ik jou ook verkeerd beoordeeld. Ik kwam er gisteren achter dat jouw bijdragen wel 98 pagina's fok-topics beslaan! Is dat een record ofzo, of zijn er meer van dat soort fokkers? Ik vind het eigenlijk onbegrijpelijk dat jij daarnaast nog tijd hebt voor Heidegger en allerlei ander minder lichtverteerbaar geestelijk voedsel zoals ellenlange Rereformed verslagen.

quote:

Op dinsdag 13 april 2004 16:28 schreef Viola_Holt het volgende:

[..]

Maar als jouw vrouw en kinderen, je meest nabije familie, zo vroom en gelovig zijn dan lijkt het me dat zij jou willen redden voor alles waar jij hen vroeger voor hebt gewaarschuwd. Weet je zeker dat je er buiten Fok geen woord meer aan vuil hoeft te maken ?

Laat ik het zo zeggen. Ik hoef hen niet meer te bekeren, en zij weten (hebben dat uitgesproken) dat ik 'een heel bijzonder persoon ben'. Voor mijn finse kinderen was ik altijd al bijzonder, vanwege mijn buitenlanderschap, mijn componistzijn, mijn kennis van talen en andere culturen, mijn pianospel, mijn volkomen afwezigheid van macho-mannelijkheid, nooit willen straffen, maar minachting voor autoriteiten, nooit ziekzijn, wonderbaarlijk van nootlottige ongelukken herstellen, zo maar onvermoeid 3000 km autorijden, mijn onmogelijk uit te voeren yogakunsten, mijn nooit ouder worden, maar altijd als een jongen van 63 kg door het leven gaan, mijn twee bladzijden lange antwoorden op elke vraag die ze maar kunnen verzinnen, bijvoorbeeld 'de opkomst, bloei en ondergang van het Byzantijnse rijk', linkshandigheid of Finse burgeroorlog enz enz maar nu zien ze dat ik op letterlijk alle gebieden nooit kan worden vergeleken met andere mensen die ze kennen, maar een innerlijke drang heb er altijd boven te staan, terwijl ik er toch klein onder blijf.

Ik heb ze nota bene al uitgenodigd voor het afscheidsfeest van mijn leven in mei 2048. Het duurt nog een tijd voor ze het begrijpen.

We laten elkaar dus in waarde. Ik ben bereid erover te praten wanneer ze zover komen te willen weten wat mijn bijzondere boodschap is. Mijn kinderen zijn nu 18-21 jaar en hebben wellicht nog wat jaartjes nodig voor ze hun vader geheel anders zullen zien en hem juist willen zoeken.

PS Ik ben de enige man in Finland die nooit in zijn leven dronken is geweest (van alcohol dus, op bepaalde andere gebieden ben ik minder helder).

[ Bericht 4% gewijzigd door Rereformed op 13-04-2004 18:20:25 ]

quote:

Op dinsdag 13 april 2004 17:54 schreef Rereformed het volgende:

[..]

Laat ik het zo zeggen. Ik hoef hen niet meer te bekeren, en zij weten (hebben dat uitgesproken) dat ik 'een heel bijzonder persoon ben'. Voor mijn finse kinderen was ik altijd al bijzonder, vanwege mijn buitenlanderschap, mijn componistzijn, mijn kennis van talen en andere culturen, mijn pianospel, mijn volkomen afwezigheid van macho-mannelijkheid, nooit willen straffen, maar minachting voor autoriteiten, nooit ziekzijn, wonderbaarlijk van nootlottige ongelukken herstellen, zo maar onvermoeid 3000 km autorijden, mijn onmogelijk uit te voeren yogakunsten, mijn nooit ouder worden, maar altijd als een jongen van 63 kg door het leven gaan, mijn twee bladzijden lange antwoorden op elke vraag die ze maar kunnen verzinnen, bijvoorbeeld 'de opkomst, bloei en ondergang van het Byzantijnse rijk', linkshandigheid of Finse burgeroorlog enz enz maar nu zien ze dat ik op letterlijk alle gebieden nooit kan worden vergeleken met andere mensen die ze kennen, maar een innerlijke drang heb er altijd boven te staan, terwijl ik er toch klein onder blijf.

Ik heb ze nota bene al uitgenodigd voor het afscheidsfeest van mijn leven in mei 2048. Het duurt nog een tijd voor ze het begrijpen.

We laten elkaar dus in waarde. Ik ben bereid erover te praten wanneer ze zover komen te willen weten wat mijn bijzondere boodschap is. Mijn kinderen zijn nu 18-21 jaar en hebben wellicht nog wat jaartjes nodig voor ze hun vader geheel anders zullen zien en hem juist willen zoeken.

als ik bovenstaande lees lijk je me een fantastisch iemand om kind van te zijn

ben blij te horen dat jouw geloof en dat van je vrouw en kinderen niet voor conflicten zorgt in het gezin.

quote:

Op dinsdag 13 april 2004 18:22 schreef Viola_Holt het volgende:

[..]

als ik bovenstaande lees lijk je me een fantastisch iemand om kind van te zijn

ben blij te horen dat jouw geloof en dat van je vrouw en kinderen niet voor conflicten zorgt in het gezin.

Nou, het heeft wel voor genoeg conflicten gezorgd om me er diep voor te schamen. Maar ik moet maar toegeven niet overal boven te staan en dat het goed is af en toe flink in het stof te bijten, vooral goed voor mij.

quote:

Op dinsdag 13 april 2004 17:49 schreef Rereformed het volgende:

[..]

Wellicht heb ik jou ook verkeerd beoordeeld. Ik kwam er gisteren achter dat jouw bijdragen wel 98 pagina's fok-topics beslaan! Is dat een record ofzo, of zijn er meer van dat soort fokkers? Ik vind het eigenlijk onbegrijpelijk dat jij daarnaast nog tijd hebt voor Heidegger en allerlei ander minder lichtverteerbaar geestelijk voedsel zoals ellenlange Rereformed verslagen.

Nou, eerlijkheidshalve moet ik zeggen dat die 98 pagina's niet allemaal naar even zinnige bijdragen verwijzen, hoor. . Maar er zitten heel wat meer serieuze dingen bij dan sommige mensen denken, ja.

quote:

Op dinsdag 13 april 2004 17:54 schreef Rereformed het volgende:

[..]

PS Ik ben de enige man in Finland die nooit in zijn leven dronken is geweest (van alcohol dus, op bepaalde andere gebieden ben ik minder helder).

Wat de alcohol betreft kunnen we elkaar de hand schudden!

quote:

Op dinsdag 13 april 2004 18:49 schreef Koekepan het volgende:

[..]

Nou, eerlijkheidshalve moet ik zeggen dat die 98 pagina's niet allemaal naar even zinnige bijdragen verwijzen, hoor. . Maar er zitten heel wat meer serieuze dingen bij dan sommige mensen denken, ja.

Leg je nog uit hoe dat zit met je heilige, heilige duif logo? Dat is tenslotte de bijdrage die er constant bij wordt gegeven.

quote:

Op dinsdag 13 april 2004 19:27 schreef lucida het volgende:

[..]

Wat de alcohol betreft kunnen we elkaar de hand schudden!

Ik zou zeggen dat we het ook wat de rest betreft wel kunnen. Ik wen wel aan de Nietzschesnor op een gegeven moment.

quote:

Op dinsdag 13 april 2004 19:28 schreef Rereformed het volgende:

[..]

Leg je nog uit hoe dat zit met je heilige, heilige duif logo? Dat is tenslotte de bijdrage die er constant bij wordt gegeven.

Als dat een duif is, ben ik een zwaan.

quote:

Op maandag 12 april 2004 23:36 schreef Davitamon het volgende:
Ik ben begonnen in de topic (De Nachtmerrie van..). Het is een boel tekst maar ik vind het buitengewoon boeiend. Ik ben pas op beeldscherm 1 van de 4 en er begint een vraag steeds terug te komen bij me.

Rereformed heeft het herhaaldelijk over het begin van het einde van het Christendom.
[..]

Een verandering dus.

Nou vraag ik mij af: Iets wat niet op logische gronden ontstaan is, waarom zo dat wel op logische gronden weer verdwijnen? De meeste mensen vinden in hun leven niet de tijd of de interesse om ook maar één filosofisch boek te lezen, laat staan Nietzsche. Dus wat zou deze verandering dan teweeg brengen? De ontnuchtering die sinds de Verlichting is ingezet? Als ik kijk naar een land als Amerika, wat toch qua welvaart voorop loopt, dan zie ik geen aankomende verandering. Men blijft erg vasthouden aan het Christendom.

Amerika is het land waar alle vervolgde (zwaar overtuigde) christenen naar toe moesten, het is vanwege de moderne theologie uitgegroeid tot het hart van het fundamentalisme (naam die de evangelischen oorspronkelijk voor zichzelf bedacht hebben, het betekent koste wat kost vasthouden aan een rijtje fundamentals). Amerika loopt dus nu achter op Europa in het denken, en een land als Nederland (dat voor een belangrijk deel vanwege zwaar overtuigde geloofsovertuiging ontstond) bijvoorbeeld achter op Skandinavië (waar fundamentalisme slechts sporadisch voorkomt).

Het antwoord op je eerste vraag is eenvoudig: vroeger leefde men in de tijd van het rationalisme: iets móest waar zijn omdat men dat kon beredeneren met zelf bedachte redeneringen die logisch klonken. Aarde is middelpunt, omdat mens de kroon op de schepping is enz. Nu leven we in de tijd van het empirisme, iets kan slechts waar zijn indien het aantoonbaar is.

De vroegere tijd was in het geheel niet minder logisch. Mensen denken altijd dat ze logisch zijn. Maar men dacht op een andere manier. De vroegere tijd bracht automatisch met zich mee dat allerlei wonderen logisch waren. 'Als er een God is (en die God openbaart zich in de bijbel) dan is het logisch dat Hij zich in wonderen openbaart.' Men vond het onzinnig te denken dat God geen wonderen zou kunnen doen, want God is per slot van rekening God.

Nu leven we in een tijd dat we veel objectiever kunnen bekijken 'hoe God werkt', eenvoudig door observatie van onze wereld. En we komen dus tot logische nieuwe conclusies. Het oude denken was juist op voorwaarde dat je eerst de bijbel accepteert. Let op hoe ik het hierboven schreef, het stond tussen haakjes, omdat men dat in de regel vergat te zeggen; men kon zich niets anders voorstellen.

Het nieuwe inzicht echter heft volkomen de autoriteit van de bijbel op. Tegenwoordig is geloven dat de drie vrienden van Daniël in een 'zeven maal heter' opgestookt vuur liepen en er ongedeerd weer uit kwamen, je reinste bijgeloof, erger dan bijv. geloof in astrologie of heksen, waarvoor je af en toe nog op treffende interpretaties of verschijnselen kan wijzen om het geloof erin enigszins te rechtvaardigen.

Dat de empirische kijk op het leven gewonnen heeft is ook nogal gemakkelijk te begrijpen. Was het Alexander Fleming die de penicilline uitvond? Wel, deze man is een grotere messias geweest voor de mensheid dan alle andere messiassen plus de bijbelse God bij elkaar opgeteld! Gelovigen maken er een nummer van dat Jezus een paar genas, maar de moderne wetenschap ontelbare miljoenen. Maar voor die wetenschap steken we nauwelijks de vlag uit. Misschien wel goed ook, want we zijn uit het messiastijdperk gestapt. we hebben als mensheid geen messias meer nodig, maar moeten slechts zelf opgroeien.

quote:

Op dinsdag 13 april 2004 19:51 schreef De-oneven-2 het volgende:

[..]

Als dat een duif is, ben ik een zwaan.

Dat ben je ook, kijk maar goed naar je logo. Je staat echter omgekeerd en klein, inderdaad self-destructing. Maar vreemd dat je dat al niet gezien had.

Maar wat de logo van Koekepan betreft, is dit de Heilige Geest Gods die naar ik aanneem via de gedachten van Koekepan de wereld verlicht. Hij zal daar steeds aan moeten denken alvorens hij de invoerknop klikt.

Ik zie heel snel lezend, dat je toch verwijst naar kwoots van elders, Rereformed, voor deze keer kopieer ik nog een keertje, omdat het m.i. hier ook hoort, notabene van een gebande Fokker, bijbelgetrouw, dat wel..

Daarna ga ik eens goed zitten voor die marathon van woorden..

---------------------------------------


Quote:
Ik schrijf eenzijdig over de keerzijde van de christelijke godsdienst, maar erken rustig dat er een mooie zijde is. Logisch toch, anders had ik er niet 40 jaar bij willen horen!


wat is de mooie zijde dan? daar heb ik nog niks over gelezen bij je (of ieder geval, Euredice heeft me nog geen link of paste laten zien van je daarover). Maar ik las dat je 45 was dus moet ik daaruit concluderen dat je op je vijfde "tot levend geloof" bent gekomen?


Quote:
Zo zie ik ook in het communisme best mooie kanten, al zou ik me er nooit bij hebben kunnen aansluiten.


ik ook niet, omdat ze het bestaan van een monotheistische God ontkennen. Voor de rest hebben ze hele goeie punten wel. In Cuba heb je gratis gezondheidszorg bijvoorbeeld, dat vind ik een heel positief punt. Moet je kijken wat een ellende 't in amerika is, daar kan je alles krijgen als je flink geld hebt maar leef je op straat weigeren ze je gewoon in een ziekenhuis op te nemen.


Quote:
Ik moet dus zeggen dat je gelijk hebt wanneer je kritiek op de eenzijdige stellingname levert. Ik moet erkennen dat iedereen een zekere mate van schizofrenie in zich meedraagt, en dit niet slechts in het christendom ten uiting komt. Maar mijn levensinstelling zou zijn: zodra je dit in jezelf ontdekt en ziet dat je er last van krijgt, dat het je schade doet, onttrek jezelf eraan. Zoek naar wegen om het op te klaren.


Tja, dat is de vraag hè, soms kan een moeilijke weg toch de juiste zijn. De weg van de minste weerstand mondt niet altijd uit in victorie omt maar ff zwaar uit te drukken. Job heeft ook heel wat schade ondervonden maar zijn vertrouwen bleef door alles heen op de HEEEEEEEREEEEEE (ik vind 't altijd leuk om in een ongelovige omgeving dat 'Heere' te gebruiken, gaan ze altijd nóg meer van steigeren dan wanneer ik gewoon het woord 'God' gebruik)

Ook Habakuk was een man die alleen stil kon zijn en door alles heen op Hem kon blijven zien

Quote:

17 Al zou de vijgeboom niet bloeien,
en er geen opbrengst aan de wijnstokken zijn,
de vrucht van de olijfboom teleurstellen;
al zouden de akkers geen spijs opleveren,
de schapen uit de kooi verdreven zijn
en er geen runderen in de stallingen zijn,
18 nochtans zal ik juichen in de HERE,
jubelen in de God van mijn heil.
19 De HERE Here is mijn kracht:
Hij maakt mijn voeten als die der hinden,
Hij doet mij treden op mijn hoogten.


mooi vind ik dat, eens een ontmoeting met de Heer gehad en weten dat Hij goed is en dan dat door alles heen vasthouden


Quote:
Maar nu waar het om gaat. Jij schrijft:
"Christendom is net als welke andere grote geestelijke stroming (of überhaupt 'stroming') dan ook, mensenwerk."

Je bent dus precies op hetzelfde punt gekomen als waar ik op gekomen ben. Het is precies dezelfde boodschap die ik wil brengen. Dát is het inzicht dat ieder gelovig mens zou moeten hebben. Dat is het inzicht wat ons moderne mensen tot New-Agers maakt.


eeeh misschien dat we toch een klein beetje langs elkaar heen praten hier, zou best kunnen.
Wat ik wil zeggen is dat christen zijn een realiteit kan zijn en worden in iemands leven maar dat daarmee niet altijd iemands karakter zomaar in ene veranderd. Kan wel, en is ook goed soms, maar 't gebeurt niet altijd. Zelf geloof ik dat de Satan JUIST daar waar gelovigen samen zijn tweedracht zal proberen te zaaien. Klinkt goedkoop maar dit principe kom je vaak tegen als je er oog voor begint te krijgen. Dit principe doet zich ook voor op gewoon persoonlijk vlak. Zodra iemand dicht bij God dreigt te komen heb je bijna altijd ergens ook een enorme weerstand. Maar er valt hier zoveel over te zeggen en over te nuanceren dat 't feitelijk geen zin heeft een discussie daarover te houden. Elke zaak en elke mens is uniek en dient met een unieke op de persoon toegespitste blik bezien en 'beoordeeld' te worden. Wetten zijn er in deze niet.


Quote:
Maar wat doe je met dit inzicht? Ik verbind er de conclusie aan die volgens mij logisch is: Christendom is niet de unieke weg die ons van godswege wordt aangeboden 'ten eeuwig behoud' of 'ten beter aards leven'. Juist dit feit dat het christendom zich op geen enkele manier positief (beter gezegd 'goddelijk') onderscheidt van talrijke andere theïstische of niet-theïstische groeperingen en zienswijzen en dat er in de bijbel evenveel kaf als koren staat, is het bewijs voor bovenstaande conclusie.


ik denk dat UITEINDELIJK 't wel de enige weg is waarmee ik geen oordeel over anderen uitspreek die hun God oprecht dienen of wellicht helemaal niks dienen. Ik kan me zo voorstellen dat (en ik heb dat wel 's vaker hier gezegd) een bosjesman ie altijd trouw geofferd heeft aan de heilige bananenboom en dienoverkomstig gehandeld heeft, later voor God komt te staan en dat Jezus dan zegt hij niet de banenboomgod is maar Jezus, en dat die bosjesman uitgenodigd wordt voor 't feest. God openbaart aan wie hij openbaart en het oordeel over anderen dient geheel los te worden gelaten in deze, dat leert de Heer ons zelf ook. En MOCHT je je toch 'druk' maken over anderen, is 't stomste wat je kan doen dan maar NIET meer te geloven.

Overigens sprak ik vandaag een oudere vriend uit de kerk die puur op gevoel en op hart bij de Heer was gekomen paar jaar geleden en niks van de bijbel afwist feitelijk maar wel daarin bevestiging kreeg op verschillende manieren waaronder dromen en 'stemmen'. Hij is volkomen wars van wetten en regeltjes en leeft en voelt God met 't hart maar begrijpt en weet ook dat de bijbel God's Woord is en dat zegt ie niet als aangeleerd automatisme. We hebben nog een heel gesprek gehad over vergeving en dat God uiteindelijk voor iedereen gestorven is en dat, ja hij had z'n moeder onlangs vergeven die 20 jaar geleden gestorven was en zag haar concreet een zwarte mantel van zich afwerpen en wegvliegen. Ach, nah, en nog zoveel meer maar theeft niet echt zin om dat hier zo te 'bespreken'


Quote:
De moderne mens moet dus mondig boven de bijbel staan en hem gebruiken ter opbouwing. Doe je dit niet, en vat je de bijbel op zoals dit duizenden jaren gedaan is, als van unieke goddelijke oorsprong zijnde, dan kom je uit op verwrongen menszijn, op verdraaien en rechtpraten van wat krom is.


een bijbel die letterlijk en figuurlijk alleen door mensenhanden zou zijn gemaakt wordt door mij in de hoek gemieterd, tis waar of niet waar. Dan kan je net zo goed een Suske en Wiske als leidraad voor je leven nemen

Quote:
Ik weet verder niets van je af, maar ik kan me heel veel voorstellen van 'jarenlang gedenk, getob en gedinges'. Ik heb er alleen maar bewondering voor wanneer iemand uiteindelijk kiest voor born-again zijn. Hij wil uitkomen op precies hetzelfde waar ik het in mijn bovenstaande reaktie over heb: een zon zijn voor zijn medemens. Wanneer mensen dit via het christendom willen beleven dan kan dat best, ik heb het op precies dezelfde wijze willen doen in mijn leven. Zolang je dat maar op een positieve manier blijft doen. Ik ben op Fok een voorbeeld tegengekomen van MacMeester, en ik kan er alleen maar lof voor hebben hoe hij zijn menszijn in de praktijk wil leven. Precies zo wil ik het ook doen. Maar iedereen die op Mac studeert zal zien dat hij 'het evangelie' door een bepaalde bril leest, een bril die er iets moois van maakt.


Born again, nah, ik ben nog steeds aan bornen hekkut gevoel hoor. Maar mij weer terugstoppen in de moederschoot, nee dat zal nie meer gaan vrees ik


Quote:
Die bril heb ik ook altijd opgehad, en ik denk dat Vec die ook opheeft. Maar pas dan op dat je niet vanwege die bril al die zwarte dingen die Rereformed aanstipt niet wil erkennen. Want dan beland je in fundamentalisme. Fundamentalisme is opgesloten te zitten in een dwangbuis die het je verplicht oneerlijk te zijn en dit uit te roepen tot vroomheid. (die christen die zich 'fantastisch volmaakt' noemde kwam ik tegen in mijn studententijd. Hij behoorde tot de Jesus People).


Tja, heb ik een bril op? Als ik er een op heb heeft iedereen er een op. Ik geloof en heb dat ook gemerkt dat er genoeg dingen in de bijbel staan waar je als mens in eerste en tweede en ook wel in derde instantie vragen bij hebt maar waar je ook van God zelf eerlijke antwoorden op krijgt. Niet altijd maar vaak ook wel. Heel veel dingen gaan heel diep of moeten in een groter plan bezien worden (bijv. de 'boze' God uit 't OT, ik snap niet wat een mens anno 2004 daar nog serieus wat over durft te zeggen. Men was er niet bij, kende en wist 't 'heilsplan' niet van God met de mensheid ware men er bij geweest. En dood gaat en ging toch iedereen. Of dat nu door een oorlog gebeurt een ziekte of een val van een paard, dat maakt in feite niks uit. Het LIJKT wel heel gemeen en eng, maar HOE en WANNEER we dood gaan, dat is geen reden om wel of niet in God te geloven of boos op hem te zijn. Vandaag de dag zijn er ook oorlogen en gaan er mensen dood, iedereen gaat dood. Het is LETTERLIJK de NORMAALSTE zaak van de wereld. Waar 't omGAAT is hoe en wat God met die mensen 'doet' NA hun dood. En daar weet je uitendelijk dus NIKS van.

En Jezus laat 't OT volledig staan en erkend het als het Woord van Zijn Vader en toch liet Jezus zich als een lam 'ter slachtbank' leiden. Blijkbaar kon Jezus 't OT en zijn 'eigen zijn en denken', wel matchen in zijn geest.


Quote:
]Een eenvoudig voorbeeld van oneerlijkheid is het niet willen toegeven dat de stambomen die van Jezus worden gegeven met elkaar in grove tegenstrijdigheid staan en dus tenminste één van de evangelisten ons vals voorlicht.
Zo zitten we met letterlijk tientallen volledig in strijd met elkaar zijnde opvattingen in de bijbel. God wordt letterlijk een God van oorlog genoemd in het Oude Testament en in het Nieuwe weer een God van vrede. Hieruit kun je opmaken dat de mens dingen over God verzint die hij zelf maar wil horen, afhankelijk van de tijd en cultuur waarin hij leeft. Je moet uiteindelijk ook zelf bepalen of je nu voor de één of de andere wil kiezen. (De moslims hebben hetzelfde probleem). Kom je uit op een zienswijze dat de bijbel 'Gods onfeilbaar woord' is dan ontspoor je, want dan kun je nooit je eigen hart meer laten spreken.


goed zo, en dan doe ik er gelijk deze bij van de stichting skepsis.nl (die in m'n favo's staat trouwens)

Quote:
Volgens Paulus (ca 20 jaar na de dood van Jezus) is Jezus naar het vlees geboren uit het zaad van David (ek spermatos Dawid).


Volgens Mattheüs en Lucas (30/40 jaar later) is hij geboren uit een maagd; daar kan dus van het sperma van David geen sprake zijn.


Mattheüs en Lucas voegen daar nog iets komisch aan toe. Ze stellen een stamboom van Jezus op, maar het is de stamboom van Jozef, waarvan ze zelf beweren dat hij niet de vader is! Tot overmaat van ramp zijn die stambomen totaal uiteenlopend: de vader van Jozef heet volgens de ene Jacob en volgens de andere Elie. Dat gaat dan in twee verschillende reeksen - ze komen samen bij Zorobabel en Salatiël, en gaan dan weer uiteen, om via twee verschillende zonen bij David terecht te komen.
Bij Mattheüs zijn er 25 schakels tussen Jozef en David, bij Lucas zijn er 40 schakels. Dat bewijst dat er een grote behoefte was om van Jezus een zoon van David te maken en daarvoor vinden ze om het even wat uit.


Het is, ik zei 't al eerder, COMPLEET van de zotte natuurlijk dat de schrijvers en samenstellers van de bijbel niet zouden hebben ingezien dat ze zulke verschrikkelijke MONSTERS van MEGAFOUTEN en TEGENSTRIJDIGHEDEN waar de apen geen brood van lusten, in hun boekje hadden laten staan.

Werkelijk TOTAAL VOLSLAGEN ONZINNIG als zou een gewiekste groepering die zoals we eerder al zagen, zogenaamd 't doel had de mensheid te misleiden, een boek zou schrijven dat zo simpel en lachwekkend fout op fout zou bevatten. Complete geslachtregisters TOTAAL verschillend en haha, man man, dat is toch ONZIN? (vraag me af waarom ik dat nog in een vraagvorm zet )

Kijk, als er nu ergens in dat boek één heel sluw klein foutje stond, of twee misschien, kleine dingetjes die die gewiekste groepering die de bijbel geschreven en samengesteld had, over het hoofd hadden gezien. DAT zou e-ven-tu-eel nog wel kunnen, maar dit dus absoluut niet.

ach, en we kunnen wel even gaan linken hoor, hier staat 1 van de vele behoorlijk schriftgetrouwen verklaringen:

http://home.hccnet.nl/fam.spronk/bi...genealogie.html


Quote:
In onze moderne tijd betekent dit eerlijk zijn dat je moet bouwen op volledig modern mondig denken.

Vervolgens moet je proberen 'de God van Re' eerst te leren kennen. Je zegt dat je misselijk wordt van mijn 'liefdevolle' God die onschuldige mensen 'straft'. Het punt is dat mijn God in het geheel niet straft, maar je je eigen beeld maakt van hoe je mij wil zien. Mijn God speelt met zijn schepping een symfonie, zoals ik hierboven heb willen uitleggen. Jij komt met het woord 'straft' omdat je in een godsdienst verzeild bent geraakt die niet zonder dat woord kan leven.


hier heb ik enkele replies terug in deze topic al op geantwoord


Quote:
Een ander voorbeeld is je uitspraak: "En voor de rest heeft Re nu Zijn Waarheid gevonden en zal niet meer luisteren naar wat christenen hem zullen zeggen. Wat is 't verschil?" Zou je op Rereformed studeren dan zou je opmerken dat hij zichzelf niet met een hoofdletter wil zien en niet met de Waarheid aan komt, maar dat zijn wereldbeeld juist de opstelling van allergrootste nederigheid in onze uitspraken over God voorstaat. Ik ga zelfs zo ver dat ik vaak zeg dat we volkomen stil moeten zijn over God omdat wij God met alles wat we over hem uitkramen beledigen. Ook zul je kunnen lezen dat ik het christendom alles vergeef wat ze op haar kerfstok heeft en me bovendien bewust ben van het feit dat we ook in de 21ste eeuw voor het merendeel dezelfde mensen zijn als vroeger. Het verschil tussen de traditioneel godsdienstige opvattingen en de nieuwe van mij kan dus eigenlijk niet groter zijn.


over je naam en grote of kleine letter heb ik ook al in wat replies terug in deze topic geantwoord. Kom ik bij stilte. Ach, ik zelf proclammeer dat ook regelmatig hoor, onlangs nog in een 'God'-collumn schreef ik 't: Ik moet zwijgen, niet oordelen, niks oordelen, ik moet me wassen, te veel woorden, veel te veel, woorden zijn vies, let it rain, just rain.

nah, kom ik eigenlijk een beetje bij de PERSOON rereformed. Wat ik een beetje voel is iemand die in een best wel koude bijbelwoord-setting is opgegroeid en daar zijn latere leven op voortgeborduurd heeft tot nu -of kort geleden- toe dan. Iemand die weinig echt open fijne eerlijke christenen om zich heen heeft gehad. Iemand die de echte warmte heeft gemist in de kerk en in de christenen. Iemand die daar beetje tegen 'ageert' en niet onterecht waarschijnlijk. Ach, bescheiden en respectvol naar anderen als ie is, zal ie wellicht proberen het een beetje af te zwakken en zijn voormalige broeders en zusters toch niet al te negatief af te schilderen maar ik denk dat 't de tijd is dat dat nu wel mag.

En tuurlijk, feitelijk gaat 't om de Schriftkritiek zegt ie en niet eens zozeer om de omgeving maar dat waag ik te betwijfelen. Ik zou ook wel eens willen weten of hij ook (vemeende) Godservaringen heeft gehad in zijn gelovige tijd en hoe hij die in retroperspectief ziet

quote:

Op dinsdag 13 april 2004 20:11 schreef Euridice het volgende:
Rereformed:
Ik schrijf eenzijdig over de keerzijde van de christelijke godsdienst, maar erken rustig dat er een mooie zijde is. Logisch toch, anders had ik er niet 40 jaar bij willen horen!

Christelijke Vraagsteller:
Wat is de mooie zijde dan? Daar heb ik nog niks over gelezen bij je (of ieder geval, Euridice heeft me nog geen link of paste laten zien van je daarover).

Je moet het veel dieper bezien: De mooie zijde in het christendom zie je in alles wat ik geschreven heb. Ik ben het product van oprecht christendom. Ik ben één van de weinigen die écht christen wil zijn, die de geest van het christendom volledig in zich opgenomen heeft, die de moed heeft volledig eerlijk te worden, die meer God gehoorzaamt dan een afgod (=de bijbel).

Ik heb slechts de bijbel te licht bevonden op vele plaatsen.

Een vergelijking is deze: het oude testament is de meest gruwelijke godsdienst die er heden ten dage te vinden is. En toch...ga je erop studeren dan zul je zien dat de orthodoxe joodse theologie veelal de meest vriendelijke en wijze mens schept die je je zou kunnen voorstellen. (ik doel hier op de vrome orthodoxie voor de staat Israel gesticht werd). De bijbelse godsdienst IS het aanklagen van God, het wordt er zelfs beschreven als een letterlijke gebeurtenis: Jacob die met God een partijtje worstelt! Juist worstelen met God en let op hoe het verhaal eindigt: hij overwon! Hem aanklagen schept namelijk de hoogste ethiek in de mens.

quote:

Op dinsdag 13 april 2004 20:11 schreef Euridice het volgende:

nah, kom ik eigenlijk een beetje bij de PERSOON rereformed. Wat ik een beetje voel is iemand die in een best wel koude bijbelwoord-setting is opgegroeid en daar zijn latere leven op voortgeborduurd heeft tot nu -of kort geleden- toe dan. Iemand die weinig echt open fijne eerlijke christenen om zich heen heeft gehad. Iemand die de echte warmte heeft gemist in de kerk en in de christenen. Iemand die daar beetje tegen 'ageert' en niet onterecht waarschijnlijk. Ach, bescheiden en respectvol naar anderen als ie is, zal ie wellicht proberen het een beetje af te zwakken en zijn voormalige broeders en zusters toch niet al te negatief af te schilderen maar ik denk dat 't de tijd is dat dat nu wel mag.

Dit schrijven is zo vies dat ik me na deze reactie geen enkel woord meer aan je verspil. Ik zou je wel eens willen vragen waaraan jij dat dan wel 'voelt'! Jouw Heilige Geest geeft dan wel zeer belabberde inzichten. Je insinueert slechts om je stellingen gelijk te laten krijgen. Zielig!

Mijn motto is altijd geweest: christenen staan op een stuk hoger niveau dan hun godsdienst. Het is alleen jammer dat ze het niet beseffen. Of zo ze het al beseffen, de angst weerhoudt hun ervan het geloof op te geven.

Christenen zijn precies net zulke mooie mensen als ik mezelf mooi beschouw. Ik heb me slechts met veel pijn en moeite vrijgevochten. Ik heb geen hekel aan ze, maar zit met hun in mijn maag op PRECIES dezelfde manier als Paulus met 'zijn volk, de joden' die zijn boodschap niet aannamen. Paulus had geen groter verdriet dan dat. Ik heb christenen precies zo lief en heb alleen maar mooie herinneringen!

Luister goed en waag het niet dit schrijven voor vals te verklaren: Christenen zijn de liefste mensen die ik ken. De warmte die ik van hun heb ondervonden heb ik nergens anders gevonden. En de strengsten zijn vaak de allereerlijksten en allerbeste mensen. En ik heb ze in alle kleuren en vormen en kerken in vele landen meegemaakt, maar heb nooit tot een strenge kerk behoort.

Euridice: verkwist je tijd niet met deze schrijver. Ik begrijp nu al waarom hij op Fok geband is geweest, en je moet het echt bont maken voordat men hier iemand bant!

[ Bericht 0% gewijzigd door Rereformed op 13-04-2004 20:50:51 ]

quote:

Op dinsdag 13 april 2004 20:10 schreef Rereformed het volgende:

[..]

Dat ben je ook, kijk maar goed naar je logo. Je staat echter omgekeerd en klein, inderdaad self-destructing. Maar vreemd dat je dat al niet gezien had.

Het zou pas vreemd worden als ik het je zou verwijten.

quote:

Op dinsdag 13 april 2004 19:28 schreef Rereformed het volgende:

[..]

Leg je nog uit hoe dat zit met je heilige, heilige duif logo? Dat is tenslotte de bijdrage die er constant bij wordt gegeven.

Het is een mooi plaatje. . En het doet me sterk aan de duif in de Sint-Pieter denken, die bijzonder veel indruk op me maakte.

quote:

Op dinsdag 13 april 2004 11:41 schreef Rereformed het volgende:

[..]

Ach mensen wat moeten we een hoop leren. Rereformed weet niet van stiekem doen. En als hij dat in zijn onbezonnenheid in zijn leven ooit al heeft gedaan, dan is zijn onschuld altijd zo groot als een kind van drie, en staat het volgende moment iedereen erom te lachen. Iemand heeft eens van hem gezegd: jij bent een open boek geschreven voor een kind van drie...Leer Rereformed kennen en word ook zo iemand.

De God waar jij, naar ik lees en begrijp in gelooft, heeft mij als mij op deze wereld gezet.
Met de opdracht persoonlijk te groeien. Niet in iemand, wie dan ook, te veranderen.
Ik denk overigens dat Viola Holt mijn quote beter begrepen heeft.

Ik weet het niet, Rereformed, wat ik wel weet, dat Vec geen doorsnee bijbelgetrouw christen is, zoals je die ziet in een gemiddelde kerk, ik vind hem een evangelist, misschien zelfs wel DE MODERNE evangelist van deze tijd..

Hij handhaaft zich op forums, waar geen GPV-er over zou piekeren er ooit te posten en verkondigt daar het geloof..

Hoe staat het verder Rereformed. Is de nachtmerrie voorbij, en ben je wakker geworden om de dag in te vullen, of is het nog middernacht en hoop je weer in slaap te vallen, zonder in dezelfde nachtmerrie verzeild te raken?

Wat mij verder opvalt is dat je anders tegen spiegels bent gaan aankijken. Je lijkt je angst te hebben overwonnen, en met een glimlach en milde gedachte in de ogen van je spiegelbeeld te kunnen kijken.

quote:

Op dinsdag 13 april 2004 20:44 schreef Rereformed het volgende:


Luister goed en waag het niet dit schrijven voor vals te verklaren: Christenen zijn de liefste mensen die ik ken. De warmte die ik van hun heb ondervonden heb ik nergens anders gevonden. En de strengsten zijn vaak de allereerlijksten en allerbeste mensen. En ik heb ze in alle kleuren en vormen en kerken in vele landen meegemaakt, maar heb nooit tot een strenge kerk behoort.

En toch waag ik mij nu net aan dit stukje tekst van je. Niet om het je te bestrijden, waarom zou ik. Jij hebt jouw ervaringen, ik heb de mijne.
Maar wel om iets te berde te brengen:
Ik heb het sterven van drie (diep)gelovige christenen meegemaakt. Twee van die drie zijn in doodsnood gestorven. In een niet te bevatten angst en benauwdheid.
Ze behoorden niet tot een strenge kerk, toch vonden ze geen steun: niet in hun geloof, niet bij hun voorganger, en niet bij hun medechristenen. Angst was allesoverheersend.
Deze ervaringen (onder andere) hebben mij tot het idee gebracht dat gericht zijn op religie kan - misschien zelfs: zal - leiden tot eenzaamheid. (Ik heb dit al eens vaker gepost in een van je topics, in wat andere bewoordingen, maar blijkbaar is dit een particulier idee van mij, en niet nodigend tot discussie)

Wat betekent deze extreme doodsnood, in het licht van jouw visie dat christenen de liefste mensen zijn die je kent? Waarom konden 'mijn' (ook bijzonder lieve, eerlijke) christenen elkaar níet meer tot steun zijn? Waarom zaten hun overtuigingen hen vooral in de weg (zo leek het mij), in dat laatste stuk van hun leven? Alsof ze door hun geloof op het einde niet meer in contact konden treden met hun medemensen...
_{Mocht dit te zeer off-topic zijn in het laatste deeltje van je Nachtmerrie, laat het me dan even weten, dan wis ik deze post weer}

quote:

Op dinsdag 13 april 2004 21:37 schreef OllieA het volgende:

[..]

(Ik heb dit al eens vaker gepost in een van je topics, in wat andere bewoordingen, maar blijkbaar is dit een particulier idee van mij, en niet nodigend tot discussie)

Voor mij herkenbaar. Ollie, zou je toch eens willen overwegen, mocht het weer verloren gaan, een topic te openen?

quote:

Op dinsdag 13 april 2004 20:44 schreef Rereformed het volgende:

[..]

Dit schrijven is zo vies dat ik me na deze reactie geen enkel woord meer aan je verspil. Ik zou je wel eens willen vragen waaraan jij dat dan wel 'voelt'! Jouw Heilige Geest geeft dan wel zeer belabberde inzichten. Je insinueert slechts om je stellingen gelijk te laten krijgen. Zielig!

Euridice heeft een mening en tast af, in hoeverre die nog overeind kan worden gehouden, zonder afbreuk te doen aan de visie van Rereformed, en aan haar eigen principes! Zelf vat ik de reactie niet als vies op (Euridice als je niet weet wat je moet vragen, vraag dan gewoon niets!) misschien wel lichtelijk onder de gordel. Maar Rereformed is toch genoeg omgord in de waarheid om de mogelijke insinuerende ondertoon daarvan te pareren!

quote:

Luister goed en waag het niet dit schrijven voor vals te verklaren: Christenen zijn de liefste mensen die ik ken. De warmte die ik van hun heb ondervonden heb ik nergens anders gevonden. En de strengsten zijn vaak de allereerlijksten en allerbeste mensen.

Mensen zijn er voor elkaar - daar staat de gezindheid of geloof in beginsel volstrekt buiten. Ik wil niet zeggen dat er lievere mensen kunnen bestaan dan de liefste mensen die jij kent, maar ik ken een hoop mensen die geen christen, maar toch ontzettend hartelijk zijn. Je doet iets (goeds) voor een ander of niet; het waarom, waartoe en voor wie doet er in feite niet toe. [quote]

quote:

(Euridice als je niet weet wat je moet vragen, vraag dan gewoon niets!)

Ik vroeg niets, Lucida, ik gaf slechts een reaktie op dit..

quote:

Euridice: verkwist je tijd niet met deze schrijver. Ik begrijp nu al waarom hij op Fok geband is geweest, en je moet het echt bont maken voordat men hier iemand bant!

quote:

Op dinsdag 13 april 2004 21:37 schreef OllieA het volgende:


Wat betekent deze extreme doodsnood, in het licht van jouw visie dat christenen de liefste mensen zijn die je kent? Waarom konden 'mijn' (ook bijzonder lieve, eerlijke) christenen elkaar níet meer tot steun zijn? Waarom zaten hun overtuigingen hen vooral in de weg (zo leek het mij), in dat laatste stuk van hun leven? Alsof ze door hun geloof op het einde niet meer in contact konden treden met hun medemensen...

Bij diepgelovigen lijkt het me dan toch de angst voor de zonde. Twijfel over het eigen leven. Is men wel goed genoeg voor de hemel. Datgene waar men het hele leven op heeft ingesteld.

quote:

Op dinsdag 13 april 2004 21:23 schreef Euridice het volgende:
Ik weet het niet, Rereformed, wat ik wel weet, dat Vec geen doorsnee bijbelgetrouw christen is, zoals je die ziet in een gemiddelde kerk, ik vind hem een evangelist, misschien zelfs wel DE MODERNE evangelist van deze tijd..

bedoel je dat zijn ideeën je aanspreken ?

twijfel heerst in mijn geest..

quote:

Op dinsdag 13 april 2004 21:36 schreef Euridice het volgende:
Hij handhaaft zich op forums, waar geen GPV-er over zou piekeren er ooit te posten en verkondigt daar het geloof..

Het geloof of Rerereformed's geloof? Krijg sterk de indruk van: Wie mij lief heeft worde als mij;
(eerdere reactie Rereformed op Sater) Gaat heen van mij satan. (Rereformed's reactie op Euridice.
Nou ja, ongetwijfeld speelt mijn satanische blik mij parten.

naja, boeiuh, vooralsnog spreken de teksten van Rereformed mij het meest aan, zo zie ik een gelovig mens, breed in denken, cosmopoliet en pacifist in hart en nieren..

maar dat dwingende "verkwist je tijd niet" bracht mij aan het twijfelen..

quote:

Op dinsdag 13 april 2004 22:43 schreef Viola_Holt het volgende:

[..]

Bij diepgelovigen lijkt het me dan toch de angst voor de zonde. Twijfel over het eigen leven. Is men wel goed genoeg voor de hemel. Datgene waar men het hele leven op heeft ingesteld.

Dat ligt voor de hand inderdaad, en naar mijn indruk speelde dat ook wel een rol, maar niet de enige of de belangrijkste.
Het niet echt meer in contact kunnen komen met hun medemensen viel mij het meest op. Alsof het nu al iets was tussen hen en God, en de anderen niet meer van belang waren. (En let wel, zo 'n laatste weg kan lang duren).
God kan nog wel even wachten, zou ik denken, die heeft nog een eeuwigheid de tijd. Je naasten zijn er niet lang meer.
(Tja, ik weet niet zo goed hoe ik dit beter kan uitleggen. Zie ook nog maar weer mijn oorspronkelijke post... )

Maar Rereformed, heb je ergens een emailadres staan wat geldig is, ben er zelf ook een beetje huiverig voor om emailadressen openbaar neer te pletten, maar met mn msn doe ik niet moeilijk, hier is ie.. esmee174@hotmail.com..

quote:

Op dinsdag 13 april 2004 22:43 schreef Viola_Holt het volgende:

[..]

Bij diepgelovigen lijkt het me dan toch de angst voor de zonde. Twijfel over het eigen leven. Is men wel goed genoeg voor de hemel. Datgene waar men het hele leven op heeft ingesteld.

Het is te simpel, om aan te nemen dat mensen (gelovig of niet) en die een doodstrijd leveren, zich (helder) bezig zouden houden met, hun hele verleden, hun goede en slechte daden en noem maar op. Vaak zie je juist een soort berusting intreden. Zie je alle spanning van stervenden afglijden. Niets is aangrijpender (misschien de geboorte uitgezonderd!) dan deze transformatie gade te slaan.

Doodsangst is een soort naijlend geweten, dat een leven lang is opgezadeld met de meest vreeswekkende verschrikkingen en vermaningen! Ik heb mensen bevrijd van zulke gitzwarte zielenroerselen zien sterven, en zag hen op een waardige wijze, soms strijdend en lijdend, afscheid van hun leven nemen.

Stel je bent helemaal niet (diep) gelovig, je staat aan het begin van je leven, je hebt net een gezinnetje gesticht, en krijgt dan plots te horen dat je niet lang meer te leven hebt. Dan jun je ook overmand door angst raken, maar niet zo zeer vanwege hetgeen je (moegelijkerwijs) te wachten staat, maar vanwege dat wat je achter moet laten, je geliefden en zij die je dierbaar zijn. Angst voor de dood heeft ontelbare gronden - het komt er op aan - gelovig of niet - deze in beginsel ongegronde angst (ooit) te boven te komen!...

nee, Lucida, daar komt geen geloof aan te pas, maar ooit is mij ingewreven dat ware gelovigen geen angst voor de dood hadden, dus geen kunst dat zij zich als verzetshelden profileerden..

quote:

Op dinsdag 13 april 2004 23:25 schreef lucida het volgende:

[..]

Het is te simpel, om aan te nemen dat mensen (gelovig of niet) en die een doodstrijd leveren, zich (helder) bezig zouden houden met, hun hele verleden, hun goede en slechte daden en noem maar op. Vaak zie je juist een soort berusting intreden. Zie je alle spanning van stervenden afglijden. Niets is aangrijpender (misschien de geboorte uitgezonderd!) dan deze transformatie gade te slaan.

Doodsangst is een soort naijlend geweten, dat een leven lang is opgezadeld met de meest vreeswekkende verschrikkingen en vermaningen! Ik heb mensen bevrijd van zulke gitzwarte zielenroerselen zien sterven, en zag hen op een waardige wijze, soms strijdend en lijdend, afscheid van hun leven nemen.

Stel je bent helemaal niet (diep) gelovig, je staat aan het begin van je leven, je hebt net een gezinnetje gesticht, en krijgt dan plots te horen dat je niet lang meer te leven hebt. Dan jun je ook overmand door angst raken, maar niet zo zeer vanwege hetgeen je (moegelijkerwijs) te wachten staat, maar vanwege dat wat je achter moet laten, je geliefden en zij die je dierbaar zijn. Angst voor de dood heeft ontelbare gronden - het komt er op aan - gelovig of niet - deze in beginsel ongegronde angst (ooit) te boven te komen!...

je hebt gelijk dat er meerdere redenen kunnen zijn voor angst voor de dood. ik gaf een mogelijke reden in de context van hun diepe geloof. maar de zieleroerselen van een individu zullen voor een ieder verborgen blijven

in mijn geval is er niet zo zeer een angst voor de dood; wel een angst voor de manier waarop...

Het was de instelling van een atheistisch "verzetstrijder" ten tijde van WO2, Viola, hij beweerde dat zijn mede-companen die zwaar gelovig waren, het veel en veel minder moelijk hadden dan hij, want voor hem was de strijd om leven en dood te gaan voor het verzet veel zwaarder dan al die mede-verzetsstrijders die geloofden in de Here God en de Hemel en het hiernamaals..

[ Bericht 0% gewijzigd door Euridice op 14-04-2004 00:04:05 ]

quote:

Op dinsdag 13 april 2004 23:50 schreef Euridice het volgende:
Het was de instelling van een atheistisch "verzetstrijder" ten tijde van WO2, Viola, hij beweerde dat zijn mede-companen die zwaar gelovig waren, het veel en veel minder moelijk hadden dan hij, want voor hem was de strijd om leven en dood te gaan voor het verzet veel zwaarder dan al die mede-verzetsstrijders die geloofden in de Here God en de Hemel en het hiernamaals..

Voor sommigen kan het geloof juist een stimulans betekenen om dood te gaan gezien de zelfmoorden in de zwarte kousen gementeen. De zelfmoordaanslagen bij de islam.

quote:

Voor sommigen kan het geloof juist een stimulans betekenen om dood te gaan gezien de zelfmoorden in de zwarte kousen gementeen.

sorry, dom, de bijbel zegt dat suicide je in de hel doet belanden..

quote:

De zelfmoordaanslagen bij de islam.

In geval heilige strijd niet..

quote:

Op dinsdag 13 april 2004 23:40 schreef Euridice het volgende:
nee, Lucida, daar komt geen geloof aan te pas, maar ooit is mij ingewreven dat ware gelovigen geen angst voor de dood hadden, dus geen kunst dat zij zich als verzetshelden profileerden..

Lucida, daarentegen wrijft jou niets in, hij brengt slechts iets nader onder de aandacht! Hij dacht aan al die vrienden en dierbaren, die er niet meer zijn en betreurt hun lot. Toch zijn ze ook weer niet echt zo betreurenswaardig, want zij hebben alle problemen opgelost, in de eerste plaats het probleem van de dood. Als de dood louter negatieve aspecten had, zou sterevn ondoenlijk zijn!

als ik de antwoorden van Vec lees dan is zijn stijl agressief, i.t.t. de stijl van Rereformed. Net zo agressief als de God van de bijbel waarin hij, met alle liefde die hij maar mogelijk in zich heeft, gelooft ?

is Vec misschien een schuilnaam van Andries Knevel ?

quote:

Op woensdag 14 april 2004 00:35 schreef Viola_Holt het volgende:
als ik de antwoorden van Vec lees dan is zijn stijl agressief, i.t.t. de stijl van Rereformed. Net zo agressief als de God van de bijbel waarin hij, met alle liefde die hij maar mogelijk in zich heeft, gelooft ?

is Vec misschien een schuilnaam van Andries Knevel ?

Wie is Vec???

quote:

Op woensdag 14 april 2004 00:41 schreef lucida het volgende:

[..]

Wie is Vec???

De persoon op het cybercity forum waarmee Rereformed nu via het doorgeefluik Euricide aan het discussieren is !

ja..

ik doe nog eens spammen dan..

http://www.cyberty.nl/forums/showthread.php?p=53856#post53856

Zou rereformed ook al op www.babbelz.nl besproken worden ?
Hier wordt hij iig nog niet vermeld.


[ Bericht 53% gewijzigd door hoppe op 14-04-2004 03:18:35 ]

quote:

Op dinsdag 13 april 2004 21:00 schreef Sater het volgende:

[..]

De God waar jij, naar ik lees en begrijp in gelooft, heeft mij als mij op deze wereld gezet.
Met de opdracht persoonlijk te groeien. Niet in iemand, wie dan ook, te veranderen.
Ik denk overigens dat Viola Holt mijn quote beter begrepen heeft.

Begrijp het nog dieper. Persoonlijk groeien is wel degelijk ook de ander veranderen. Het is gewoon iets onvermijdelijks. De gehele wereld is altijd aan het veranderen vanwege het optreden van de mens. Wat een vies woord is tegenwoordig ('de ander willen veranderen') is toch de zin van ons bestaan. Het is jezelf geven als godsgeschenk aan de ander zodat die ander wellicht zonder dat hij er erg in heeft wel degelijk verandert.
Je kan het ook anders zeggen: het bestaan eist van ons dat we steeds veranderen ten goede. Er is geen andere weg voor ons mensheid.

Ik heb wel degelijk je quote begrepen. Ik roep slechts op tot totale onschuld in je leven. Tezelfdertijd preek ik ALTIJD hetzelfde tegen mezelf. 'Iemand anders veranderen' is geen eenrichtingsverkeer maar 'samen op weg'

[ Bericht 4% gewijzigd door Rereformed op 14-04-2004 13:07:01 ]

quote:

Op dinsdag 13 april 2004 21:36 schreef Mariel het volgende:
Hoe staat het verder Rereformed. Is de nachtmerrie voorbij, en ben je wakker geworden om de dag in te vullen, of is het nog middernacht en hoop je weer in slaap te vallen, zonder in dezelfde nachtmerrie verzeild te raken?

Wat mij verder opvalt is dat je anders tegen spiegels bent gaan aankijken. Je lijkt je angst te hebben overwonnen, en met een glimlach en milde gedachte in de ogen van je spiegelbeeld te kunnen kijken.

Lees het allemaal maar door Mariel. Uiteindelijk blijft er alleen licht over en gaat het precies zo als je je het voorstelt in je laatste zin.

quote:

Op dinsdag 13 april 2004 21:37 schreef OllieA het volgende:

[..]

En toch waag ik mij nu net aan dit stukje tekst van je. Niet om het je te bestrijden, waarom zou ik. Jij hebt jouw ervaringen, ik heb de mijne.
Maar wel om iets te berde te brengen:
Ik heb het sterven van drie (diep)gelovige christenen meegemaakt. Twee van die drie zijn in doodsnood gestorven. In een niet te bevatten angst en benauwdheid.
Ze behoorden niet tot een strenge kerk, toch vonden ze geen steun: niet in hun geloof, niet bij hun voorganger, en niet bij hun medechristenen. Angst was allesoverheersend.
Deze ervaringen (onder andere) hebben mij tot het idee gebracht dat gericht zijn op religie kan - misschien zelfs: zal - leiden tot eenzaamheid. (Ik heb dit al eens vaker gepost in een van je topics, in wat andere bewoordingen, maar blijkbaar is dit een particulier idee van mij, en niet nodigend tot discussie)

Wat betekent deze extreme doodsnood, in het licht van jouw visie dat christenen de liefste mensen zijn die je kent? Waarom konden 'mijn' (ook bijzonder lieve, eerlijke) christenen elkaar níet meer tot steun zijn? Waarom zaten hun overtuigingen hen vooral in de weg (zo leek het mij), in dat laatste stuk van hun leven? Alsof ze door hun geloof op het einde niet meer in contact konden treden met hun medemensen...
_{Mocht dit te zeer off-topic zijn in het laatste deeltje van je Nachtmerrie, laat het me dan even weten, dan wis ik deze post weer}

Toytaal niet off-topic (zoals altijd!), maar je bent met de kern bezig. Dit is de centrale gedachte die mijn worsteling teweeg heeft gebracht. Juist omdat dit de grote waarheid is over christenen is heb ik ze innig lief. Ze hebben (voor mijn gevoel) meer liefde nodig dan andere mensen. Ik begrijp hen volkomen, en daarom wil ik niets anders over ze zeggen dan dat ik ze liefheb. Mijn aanval op het christendom is dan ook het aanbieden van liefde, verlossing, bevrijding van angst.

Ze zijn dus niet de liefste mensen in objectieve zin. Juist de angst waar ze mee leven (het beeld van de gestrenge God) roept de gestrengheid in hunzelf op zodat ze zelfs tot liefdeloosheid tegen de ander kunnen vervallen. Maar hoewel dit objectief zo geconstateerd zou kunnen worden wil ik er niet aan mee doen hun daarvan te beschuldigen. Ze zijn slachtoffers van de leer waarin ze gevangen zijn, net zoals ik dat geweest ben. Mijn persoonlijke ervaring leert mij deze mensen zo te zien dat hun werkelijke ik wel degelijk mooi is, net zo als van andere mensen.

[ Bericht 7% gewijzigd door Rereformed op 14-04-2004 13:13:14 ]

quote:

Op dinsdag 13 april 2004 23:03 schreef Euridice het volgende:
naja, boeiuh, vooralsnog spreken de teksten van Rereformed mij het meest aan, zo zie ik een gelovig mens, breed in denken, cosmopoliet en pacifist in hart en nieren..

maar dat dwingende "verkwist je tijd niet" bracht mij aan het twijfelen..

Ik zal het beter zeggen:

Jezus zou tegen Vec zeggen: als je zo tegen Rereformed praat (hem vies maakt door te stellen dat hij uit een verdraaide hoek van het christendom komt en niet eerlijk genoeg is om toe te geven dat hij die mensen niet liefheeft, en door al van te voren te laten horen hoe hij op je zal reageren) dan ben jij een opgepoetste grafzerk, een adder die gemeen bijt. Als hij nog doorgaat zou Jezus zeggen: voor sodom en gomorra zal het draaglijker zijn in de hel dan voor jou. Het gaat jou er alleen maar om gelijk te geven aan je bijbel, niet om de waarheid. Jij verdiept je niet in Rereformed, maar hebt maar één ding voor ogen: omdat hij jouw godsdienst overhoop haalt móet hij koste wat kost ongelijk hebben, en kun je daarvoor welke redenering dan ook die je uitkomt gebruiken om het aan te tonen.

Rereformed zou zeggen: Ga Vec gerust door met je schrijven! Hoe meer je schrijft des te beter zullen lezers het namelijk verstaan dat jouw godsdienst niets te bieden heeft. Je geeft ze de illustratie van een tafereel: iemand die een paleis op rots gebouwd omver probeert te blazen!

[ Bericht 5% gewijzigd door Rereformed op 14-04-2004 10:13:29 ]

quote:

Op woensdag 14 april 2004 00:47 schreef Viola_Holt het volgende:

[..]

De persoon op het cybercity forum waarmee Rereformed nu via het doorgeefluik Euricide aan het discussieren is !

Wordt lucida allemaal net iets te ingewikkeld! Een discussie in een discussie en dan ook nog eens via andere kanalen - het kan niet op!
Als de discussie centraal kan worden gehouden, zal Lucida zijn bijdragen (blijven) geven. Als het echter een over en weer wordt van onduidelijke digitale entiteiten houdt hij het wijselijk voor gezien!

Lucida heeft zowat alles wat Rereformed op dit topic heeft neergezet gelezen. Er zitten een aantal bijzonder leerzame passages in - niet alleen voor Lucida -. Jammer is het alleen, dat hij er geen begin in kan ontwaren. Wel ziet hij een aantal personages de revue passeren, die door Rereformed kernachtig worden omschreven en aangehaald.

Lucida beseft, dat Rereformed niet over een nacht ijs is gegaan, en ziet dat hij zich een goed beeld heeft gevormd van de verschillende digitale personages. Voor zover Lucida het nu kan beoordelen, gaat zijn speciale sympathie uit naar Johan en de Dodelijke Kritiek. Ook de simpele ziel komt goed uit de verf, en Lucida geniet van de tweegesprekken die Rerformed met deze opvoert.

Het doet Lucida overigens qua stijl, enigszins denken aan en boek dat hij van Gurdjeff heeft "Beëlzebub' stories to his grandson"... Vooral de stijlkeuze, en het moeiteloos kruipen in de huid van een ander, doen hem daar bijzonder aan denken!.

Voor Rereformed heeft hij nog een goede tip namelijk: lees een het boek van E.M. Cioran en diens toepasselijke titel "Geboren zijn is een ongemak" eens. Het heeft Lucida geholpen zijn al te sombere momenten wat te relativeren!... Voor het overige kijk ik met groeiende belangstelling naar het mogelijk vervolg van Rerformed's boek uit.

Het belooft een prachtige zonnige dag te worden, Ik wens een ieder een beetje gouden morgenstond toe...

quote:

Op woensdag 14 april 2004 08:57 schreef lucida het volgende:

[..]

Wordt lucida allemaal net iets te ingewikkeld! Een discussie in een discussie en dan ook nog eens via andere kanalen - het kan niet op!
Als de discussie centraal kan worden gehouden, zal Lucida zijn bijdragen (blijven) geven. Als het echter een over en weer wordt van onduidelijke digitale entiteiten houdt hij het wijselijk voor gezien!

Lucida heeft zowat alles wat Rereformed op dit topic heeft neergezet gelezen. Er zitten een aantal bijzonder leerzame passages in - niet alleen voor Lucida -. Jammer is het alleen, dat hij er geen begin in kan ontwaren. Wel ziet hij een aantal personages de revue passeren, die door Rereformed kernachtig worden omschreven en aangehaald.

Lucida beseft, dat Rereformed niet over een nacht ijs is gegaan, en ziet dat hij zich een goed beeld heeft gevormd van de verschillende digitale personages. Voor zover Lucida het nu kan beoordelen, gaat zijn speciale sympathie uit naar Johan en de Dodelijke Kritiek. Ook de simpele ziel komt goed uit de verf, en Lucida geniet van de tweegesprekken die Rerformed met deze opvoert.

Het doet Lucida overigens qua stijl, enigszins denken aan en boek dat hij van Gurdjeff heeft "Beëlzebub' stories to his grandson"... Vooral de stijlkeuze, en het moeiteloos kruipen in de huid van een ander, doen hem daar bijzonder aan denken!.

Voor Rereformed heeft hij nog een goede tip namelijk: lees een het boek van E.M. Cioran en diens toepasselijke titel "Geboren zijn is een ongemak" eens. Het heeft Lucida geholpen zijn al te sombere momenten wat te relativeren!... Voor het overige kijk ik met groeiende belangstelling naar het mogelijk vervolg van Rerformed's boek uit.

Het belooft een prachtige zonnige dag te worden, Ik wens een ieder een beetje gouden morgenstond toe...

Groot gelijk Lucida. Ik doe er ook niet meer aan mee. Ik ga niet tot het laatste nog door in discussies met 'bijbelgetrouwe christenen'. Dat kunnen we allemaal elders lezen als we het willen. Alles wat ik erover heb willen zeggen is al gezegd. Bye, bye, Vec, en gezegend zij ook jouw ziel.

Wat je tips betreft: ik ben me ervan bewust dat na zo'n lange tijd van preken het weer tijd wordt voor luisteren naar anderen.
Als iemand mooie tips heeft (Sjun gaf me die ook al) zal ik ze allemaal op hun tijd eens langsgaan.

quote:

Op woensdag 14 april 2004 06:53 schreef Rereformed het volgende:

[..]

Lees het allemaal maar door Mariel. Uiteindelijk blijft er alleen licht over en gaat het precies zo als je je het voorstelt in je laatste zin.

Verander je nachtmerrie in een droom, en maak deze droom vervolgens (jouw) werkelijkheid!...

quote:

Op woensdag 14 april 2004 09:11 schreef lucida het volgende:

[..]

Verander je nachtmerrie in een droom, en maak deze droom vervolgens (jouw) werkelijkheid!...

Precies zó moet je het doen in je leven.

quote:

Op dinsdag 13 april 2004 23:50 schreef Euridice het volgende:
Het was de instelling van een atheistisch "verzetstrijder" ten tijde van WO2, Viola, hij beweerde dat zijn mede-companen die zwaar gelovig waren, het veel en veel minder moelijk hadden dan hij, want voor hem was de strijd om leven en dood te gaan voor het verzet veel zwaarder dan al die mede-verzetsstrijders die geloofden in de Here God en de Hemel en het hiernamaals..

En zo monden vele gelovigen (vaak onbewust) uit in de opvatting dat de strijd om het gelijk hebben ('de enige ware God te eren') van groter belang is dan een mensenleven. Moslims kunnen er zelfs terrorist om worden, christenen kunnen je doodeenvoudig zeggen: je gaat de hel in als je deze boodschap niet aanneemt.

Zulke praat hoef je niet serieus te nemen. Deze mensen kúnnen niet met Gods eer bezig zijn.

Wanneer er dus een evangelist aan je deur staat of je op straat aanhoudt om je over het evangelie te vertellen, vraag hem dan eerst of hij van mening is dat indien je zijn boodschap niet aanneemt je door God gestraft zal worden, voor eeuwig verloren zult gaan. Indien hij hierop 'ja' zegt, dan ben je met hem uitgepraat. Niet alleen omdat je zo'n God niet wilt, maar omdat je God eer aan wil doen, en Hem niet vies en stumperig wil maken.

Indien hij op je vraag nee zegt, dan kun je best met hem in gesprek gaan, want dan is het er een teken van dat hij ook naar een ander wil luisteren. Dan ben je bezig met een dialoog van mens tot mens.

Maar pas op! Er is heel vaak een addertje onder het gras. In deze tijd geloven die bijbelgetrouwe christenen wel degelijk in 'voor eeuwig verloren gaan'. Ze spreken er alleen niet over meer. Ze hebben de hel bovendien ook omgebouwd tot iets minder erg ('het betekent zonder God leven'). Ze zullen je daarom bijna altijd zeggen 'dat kan ik niet zeggen, want ik laat het oordeel aan God over'. Zo laten ze jou lekker in de kou staan. Op een slinkse manier zeggen ze tóch: God straft, God doet sommigen voor eeuwig verloren gaan en straft ze met een hel.

Geloof ze niet! Het is namelijk godslastering dit te geloven.

[ Bericht 3% gewijzigd door Rereformed op 14-04-2004 13:20:08 ]

Lijkt het je toe dat de evangelist een persoon is om mee in gesprek te kunnen gaan, vraag hem dan eerst hoe hij denkt over dat verhaal van die drie vrienden van Daniël die maar ongedeerd in dat hete vuur liepen, en die griezelige hand die op de muur van het paleis verscheen en voor een ieder zichtbaar een goddelijke tekst opschreef als boodschap voor de koning... Als hij zegt dat het allemaal echt zo gebeurd is, dan houdt het gesprek meteen weer op met hem. Hij heeft jou niets te vertellen, hij leeft in de brons- en ijzertijd, jij leeft in de moderne tijd en wil wat voor jouw leven! Jij verkwist je tijd niet met bijgeloof.

Indien hij dit ook niet letterlijk opvat kun je weer met hem in gesprek. Je hebt dan wellicht te maken met een figuur zoals Zozo. Indien deze boodschap je aanspreekt, en waarom ook niet, ik heb ook van de Titanic film genoten en zou hetzelfde willen zeggen tegen mijn geliefde als ik verdrink, welnu, doe met deze boodschap wat in je leven, laat je je erdoor inspireren; maar je zult dan ook eerlijk moeten toegeven dat het maar een verhaal is om inspiratie uit te krijgen, niet de waarheid.

[ Bericht 9% gewijzigd door Rereformed op 14-04-2004 15:08:55 ]

Laat ik het weer anders zeggen.
Lucida vraagt waar 'het begin' is. Ik neem aan dat hij daarmee beodelt 'het begin van de nachtmerrie'.
Het antwoord is dit: de nachtmerrie begint op het punt dat je je bekeert tot het christendom.

Ik heb eens geschreven: de nachtmerrie van het christendom is het christendom zelf.

Ik bedoel hier dit mee: het christendom is de uiting van extreem dualistisch denken. Er word je 'het evangelie' aangeboden. Dat betekent 'de goede boodschap'. Die boodschap is redding, ook wel verlossing, ook wel nieuw leven, ook wel eeuwig leven.

Iedere pas bekeerde is vol van deze krachttermen en kan het zich dus niet indenken dat iemand over dat christendom slecht kan praten.

Maar iedere pienter denker zal meteen vragen: Redding waarvan? Hoezo eeuwig leven, hebben wij dat dan niet zonder het christendom?

En precies, dat is waar het om gaat. Het evangelie bestaat niet zonder de Kwade Boodschap. Het in de ban van de satan leven, het verloren gaan, de straf van God ondergaan enz.

De keerzijde van het christelijk geloof is inherent aan dat geloof. Je kunt geen christen zijn en die kwade boodschap ontkennen.

Nu doen moderne mensen het volgende:

1. De God van de bijbel straft. Hij slaat bijvoorbeeld Annanias en Saffira dood omdat ze niet serieus genoeg zijn.
Gevolg: de christen moet schermen met termen als 'ja, maar wij begrijpen niet hoe heilig God is' en 'ja, maar Hij móet wel straffen, anders zou Hij niet rechtvaardig zijn.'
Gevolg: de gelovige leeft met angst voor God.
2. De God van de bijbel straft met eeuwige verdoemenis. Gelukkig is dit niet van toepassing op de gelovige. Maar....de bijbel heeft allerlei methodes om de schrik erin te houden. a) je neemt het niet serieus genoeg (daarom zijn er zoveel die doodgaan en ziekworden in jullie gemeente, zegt Paulus tegen de Corinthiërs; daarom spuug ik jullie uit, zegt Jezus in Openbaring b) je zegt wel Here, Here, maar Jezus zegt 'Ik ken je niet, ga weg van mij (dus je bent schijnheilig, of je gelooft op de verkeerde manier enz) c) Er is gevaar voor afvallig worden (wordt vaak over gesproken in het NT). En dát is nóg erger dan er nooit gehoord van te hebben! Voor zulke mensen als Rereformed wordt de hel nog driemaal zo hoog opgestookt (Hebreeënbrief) d) je doet een 'doodzonde' (genoemd nota bene door Jezus), en laat het een beetje in het onzekere wat dat dan is, zodat iedereen af en toe staat te beven van angst).

Zo komen we in de volgende situatie. De moderne christenen zijn net zo humaan als de niet-gelovigen, ze willen echt geen hel en verdoemenis prediken voor anderen. Ze zijn er mooi stil over, op een paar fanatiekelingen na. Behalve voor zichzelf! Omdat de gelovigen dag in dag uit, week na week en jaar na jaar hun vrome leven leven, weten ze op den duur precies wat het geloof leert. Zij weten voor zichzelf de boodschap die ze niet meer durven te prediken aan de wereld.

Zodoende kom je op allerlei manieren van herinterpretatie a la Zozo. God moederliefde, steun voor zieken, verzoening enz en de keerzijde verdoezelen. Wie weet werkt het voor sommigen, maar ik, en alle bijbelgetrouwe christenen kijken er doorheen.

Uiteindelijk is er voor deze christenen geen andere mogelijkheid dan kiezen tussen stikken of barsten. Psychisch geweld aan jezelf doen of je ervan te bevrijden.

Let op hoe in het gesprek met christenen altijd dit om de hoek komt kijken: "ja, maar als ik het christendom de rug toe zou keren zou ik toch altijd blijven met de twijfel 'en als het nu toch waar is'?" (Kogando). Fille Fatale in De Nachtmerrie zit met hetzelfde probleem. Dit legt de kern van het kwade van het christendom bloot. Het christendom zal het nooit toegeven natuurlijk, maar de praktijk laat ons keer op keer zien dat ontelbare mensen met deze angst zitten. Twijfel is in dit verband een synoniem van angst.

Euridice schijnt er ook een beet van te hebben, en daarom wil ze mijn boodschap horen. Ze wil horen hoe ze van Vec met z'n christelijke boodschap af kan komen.

Dit is dan ook precies wat ik beoogd heb met mijn schrijven. Het de wereld wat te bieden is 'bijbelgetrouwe christenen' werkelijke verzoening met God te bieden, verlossing en bevrijding. Wetende wat een worsteling het is geweest voor mijzelf, zou het dom zijn mijn overwinning niet te laten zien aan ontelbare anderen. Heel eenvoudig zegt de boodschap dit: jouw angst laat zien dat de christelijke God het onwaardig is aanbeden te worden.

Je zou het ook weer anders kunnen zeggen om het te begrijpen. De twijfel die je voelt in je hart zou je ook zo kunnen uitspreken: ik wil zo graag in een Goede God geloven maar ik ben bang dat de Duivel toch God is en mij daarom straft als ik tegen Hem inga, en dus durf ik Hem maar niet af te wijzen.

Wanneer je dat inziet zie je dat je twijfel je slechts helpt om je eigen mooie ziel vies te maken. Het belet je uit te groeien tot de mens die je wilt zijn. Het laat je in een miezerig bestaan leven. Vandaar dat ik uitkom op 'Volwassen Geloof', de mens die de moed heeft geheel zelf te bepalen wat waar en niet waar kan zijn, en zich niet laat inpalmen door allerlei mensen met boodschappen waar absolute gehoorzaamheid aan gegeven moet worden.

Uit het boek Volwassen Geloof:

De hel, Satan en demonen
"You've got a Methodist Coloring Book and you color really well, but don't color outside the lines, or God will send you to hell"
[Dead Milkmen, "Methodist Coloring Book"]


Mattheüs 22: 1-14: ‘En Jezus antwoordde en sprak wederom in gelijkenissen tot hen en zeide:
Het Koninkrijk der hemelen is gelijk aan een koning, die voor zijn zoon een bruiloft aanrichtte.
En hij zond zijn slaven uit om de ter bruiloft genodigden te roepen, doch zij wilden niet komen.
Wederom zond hij andere slaven uit, met de boodschap: Zegt de genodigden: Zie, ik heb mijn maaltijd bereid, mijn ossen en gemeste beesten zijn geslacht en alles is gereed; komt tot de bruiloft.
Maar zij sloegen er geen acht op en gingen heen, de een naar zijn akker, de ander naar zijn zaken.
De overigen grepen zijn slaven, en zij mishandelden en doodden hen.
En de koning werd toornig, en hij zond zijn legers uit en verdelgde die moordenaars en stak hun stad in brand.
Toen zeide hij tot zijn slaven: De bruiloft is wel gereed, maar de genodigden waren het niet waard.
Gaat daarom naar de kruispunten der wegen en nodigt allen, die gij aantreft tot de bruiloft. En die slaven gingen naar de wegen en verzamelden allen, die zij aantroffen, zowel slechten als goeden. En de bruiloftszaal werd vol met hen, die aanlagen.

Toen de koning binnentrad om hen, die aanlagen, te overzien, zag hij daar iemand, die geen bruiloftskleed aanhad. En hij zeide tot hem: Vriend, hoe zijt gij hier gekomen zonder bruiloftskleed? En hij verstomde.
Toen zeide de koning tot de bedienden: Bindt hem aan handen en voeten en werpt hem uit in de buitenste duisternis; daar zal het geween zijn en het tandengeknars.
Want velen zijn geroepen, maar weinigen uitverkoren.’
In andere woorden, een eenvoudig man, die er geen idee van had uitgenodigd te worden op een bruiloft wordt erheen gesleept. Wanneer men vervolgens ziet dat hij er geen kleren voor heeft, wordt hij daarvoor gestraft! Velen zijn geroepen, zegt Jezus, maar weinigen uitverkoren. Dit is al een zeer strenge uitspraak. Maar dit is nog strenger: deze man was niet eens geroepen! Hoe kon het zijn fout zijn niet klaar te zijn voor de bruiloft? Dit verhaal heeft een ondertoon van schrik en angst. De gelijkenis leert dat wanneer de tijd rijp is, mensen onverwachts opgeroepen zullen worden voor iets waarvan ze wellicht geen idee hebben. Dan zullen zij in de buitenste duisternis geworpen worden. Voorwaar een wreedheid die we in het OudeTestament niet zijn tegengekomen! Iedereen die niet gelooft in Jezus zal veroordeeld worden is de boodschap van het Nieuwe Testament.
Eenzelfde genadeloze ondertoon horen we ook op andere plaatsen, bijvoorbeeld in de gelijkenis van de talenten (Matth.25:14-30) een man gaat op reis en vertrouwt zijn bezit toe aan zijn slaven. Hij heeft weet van de grote verschillen in kunde, ervaring, intelligentie, werkkracht tussen de verschillende werkkrachten, zodat hij aan één vijf talenten, aan een ander twee, en aan de derde één talent geeft. De twee beste werkkrachten weten zijn bezit te verdubbelen en krijgen dank en eer van de heer, wanneer hij terugkomt, en mogen op een feest komen. De derde slaaf echter, die maar weinig toevertrouwd krijgt, begraaft alles. Hij legt later uit waarom: ‘Heer, ik wist van u, dat u een hard mens bent, die maait, waar u niet gezaaid hebt, en die bijeenbrengt van plaatsen, waar u niet hebt uitgestrooid. En ik was bevreesd en ben heengegaan en heb uw talent in de grond verborgen. Hier hebt u het terug.’ De heer wordt bij het horen van zulk een domheid heel boos. ‘Kwam je niet eens op het idee om het op de bank te zetten, sufferd!’, is zijn reaktie, ‘dan zou ik er nog rente van hebben gehad’. Daarna wordt de onnutte slaaf alles ontnomen wat hij heeft, en in de ‘buitenste duisternis’ geworden. ‘Daar zal het geween zijn en het tandengeknars.’
Het is vaak moeilijk te verzinnen wat Jezus met sommige vreemde gelijkenissen bedoelde. Je kunt er een hoop uitleggers bij halen die er vanalles over kunnen zeggen. ‘Woekeren met je talenten’, ‘Risico’s durven nemen’, ‘Getrouwe dienaren zullen beloond worden’ staan als eersten in de rij van uitleggingen. Maar waar ik hier op wil wijzen is waar gewoonlijk overheen gelezen wordt: de keerzijde van het verhaal. Een arme man die het allemaal niet goed aanpakt, weinig talenten heeft, niet durft, bang is voor zijn veeleisende baas, wordt daarvoor ongenadig gestraft, terwijl hij toch niet onoprecht is geweest. Hij roeide met de beperkte riemen die hij had, en was niet oneerlijk. Vreemd dit soort leringen met zo’n sinistere ondertoon. Waarom toch voortdurend dit bangmaken?
Zo blijven we voor eeuwig leven met de Angst voor God. De schrik voor God zit er nu eenmaal zo ingebakken voor ieder die bekend is met de bijbel, dat die er met geen mogelijkheid meer uitgeband kan worden. We zien dat zelfs Jezus dit niet kan. Integendeel, Hij verhoogt de spanning tot een bijna absurd niveau, want we blijven met honderd vraagtekens zitten, en hebben bovendien te kampen met de kwestie van een onzeker lot in het hiernamaals. De psychische ontreddering van ons innerlijk neemt toe door voortdurend te ervaren in een mengsel van liefde en straf te zwemmen. Af en toe worden we gerustgesteld. We lezen hele mooie teksten ‘Komt allen tot Mij die vermoeid zijt, want mijn juk is zacht’, ‘Indien dan gij die slecht zijt, goede gaven weet te geven aan uw kinderen, hoeveel te meer zal uw Vader in de hemelen het goede geven aan hen, die Hem daarom bidden’, maar onmiddellijk daarna komt de schrik er weer in: ‘Gaat in door de enge poort, want wijd en breed is de weg die tot verderf leidt, en velen zijn er die daardoor ingaan; want eng is de poort, en smal de weg, die ten leven leidt, en weinigen zijn er, die hem vinden’. (Matth. 7) Jezus leert dus dat het merendeel van de mensen verloren gaat! En we herinneren ons meteen de stokslagen van de slaveneigenaar waarmee we daarnet bedreigd werden. En we weten natuurlijk allemaal hoe Jezus dacht over zijn tegenstanders, de Farizeeërs, die het niet eens waren met hem. Voor Sodom en Gomorra zou het aangenamer zijn in de hel dan voor hen! Adderengebroed was het. Witgewassen grafzerken waren het. Huichelaars, schijnheiligen! ‘Gaat weg van mij naar het eeuwige vuur, dat voor de duivel en zijn engelen bereid is.’ En voor goddeloze steden als Tyrus en Sidon en Sodom en Gomorra zal het in de Dag des Oordeels ook draaglijker zijn dan voor de steden Chorazin, Betsaïda en Kapernaüm, waar Jezus tekenen gedaan had en de mensen toch blijkbaar niet tot bekering kwamen (Matth. 11: 20-24). Zo spreekt God. Ook in het Nieuwe Testament.

We zijn hiermee gekomen op een onderwerp dat in onze tijd bepaald niet populair is. Wanneer we willen weten wat die hel nu eigenlijk is moeten we dat niet vragen aan evangelisten van tegenwoordig. De ware gelovigen zullen u zeggen erin te geloven, maar om er iets over te zeggen is voor hen teveel gevraagd. Ze zijn er doodstil over. Ze hebben er namelijk net zoveel moeite mee als andere moderne mensen die zich beschaafd noemen. Het beste bewijs hiervan is dat je ze bij de evangelisatie campagnes gratis Johannes-evangelies ziet uitdelen! Ook jonge gelovigen die zich hopeloos bedolven vinden in een vreemd vuurspuwend Oud Testament worden er meteen op gewezen dat ze beter met het Johannes-evangelie kunnen beginnen. Wat een slinkse streek! Want als de gelovigen eerlijk zouden zijn zouden ontelbaar veel mensen voor de misleiding behoed geworden zijn als ze maar op bladzijde één van de bijbel zouden zijn begonnen. Nu echter worden ze met de mooie woorden van Johannes ingepalmd, en wanneer ze volkomen gehersenspoeld zijn, krijgen de gelovigen na een aantal jaren de details van de God van Gruwel en Gramschap, Heilige Oorlog en Eeuwige Verdoemenis voorgeschoteld.( ) En dan nemen ze alles maar in zich op, ze zijn vanwege de angst krachteloos zich tegen dit gedachtenbarbarisme van zovele andere gedeelten van de bijbel te weren. Een mens wringt zich dan in alle bochten om alles toch tot een mooi sluitend geheel te maken.
Het Johannes-evangelie is, voor de niet-insiders onder ons, geschreven door de beschaafste man uit het Nieuwe Testament. Het is de man waarvan gezegd wordt, dat Jezus van hem hield. Johannes zag namelijk in dat het in het leven om Liefde gaat. Hij moet dan ook helemaal niets hebben van Gods straffen en een hel die heet opgestookt klaarstaat. Hij spreekt met geen woord over de hel. Hij moet ook niets hebben van dat Oude Testament. Terwijl hij en Jezus zelf Joden zijn, noemt hij nota bene z’n hele evangelie door de tegenstanders van Jezus ‘de Joden’. Neem bijvoorbeeld het dispuut dat Jezus had met de schriftgeleerden over werken op de sabbat. Nu was dit in het geheel geen kleinigheid. Iemand die zo opzettelijk de Wet van Mozes op één punt verachtte, had volgens de Joodse godsdienst de gehele wet overtreden. Jezus gooit nog olie op het vuur door zichzelf te verdedigen met te zeggen dat God ook op de sabbat werkt en bovendien dat God zijn Vader is. Even later in Joh. 9 ‘werkt’ Jezus weer eens op de sabbat. Hij wordt door ‘aanhangers van de wet van Mozes’ als zondaar bestempeld, maar de man die Jezus op de sabbat beter maakte zegt eenvoudig de waarheid: God verhoort zondaars niet; maar is iemand godvruchtig, dan verhoort hij gebed. Ik werd beter, dus Hij kan geen zondaar zijn! De officiële godsdienst duldt dit soort gezond-verstand-uitleg van eenvoudige leken natuurlijk niet, dat doet ze ook vandaag de dag niet. Jezus wordt uiteindelijk dan ook veroordeeld omdat hij gezondigd had tegen de Joodse wet (zich aan God gelijk gesteld had Joh. 5:18, 8:58-59, 10:22-39, 19:7) en zo zal ze mij veroordelen omdat ik me boven Jezus verhef wanneer ik zeg dat de hel helemaal niet bestaat.

Johannes spreekt ook geen woord over het einde van de wereld met z’n vreselijke benauwdheid en godsoordelen. Ook heeft hij niets te zeggen over demonen, waar de andere evangeliën vol van staan. Alles bij Johannes is geestelijk: het water des levens, het brood, de wijn. Hij brengt nieuwe ideeën zoals ‘de waarheid’, ‘het Woord’, de Geest van God als Trooster. In feite zouden we het Marcus en Johannes evangelie naast elkaar kunnen lezen en ons afvragen of het wel over dezelfde persoon Jezus kán gaan! Ja, als het christelijk geloof geheel gebaseerd zou zijn op het evangelie en de brieven van Johannes, dan was ik een geheel ander mens, dan zou dit boek niet geschreven zijn, dan zou ook mijn oom nog geleefd hebben en als liefdevolle dokter zijn werk gedaan hebben, dan zou de christelijke geschiedenis volledig anders zijn!

Maar laten we weer op zoek gaan naar die hel.
Wanneer u wil weten waar we het over hebben moet u gewoon wat in de 2000 jaar lange christelijke geschiedenis gaan wroeten. Pas dan zullen uw ogen opengaan. U kunt allereerst naar Dante gaan, de Inferno, u weet wel. Wanneer u dit te barbaars klinkt, leest u dan een paar preken van de machtige prediker Spurgeon door. Deze man leefde in de 19e eeuw, het laatste tijdvak waarin men nog met opgewektheid en grote stelligheid ‘de waarheid over de hel’ kon verkondigen. Hij behoort tot de groep meest charismatische predikers aller tijden, en wordt door miljoenen evangelische gelovigen in hoge ere gehouden.

Uit de preek ‘Sympathie voor twee werelden’:

‘Onmogelijk is het zich de diepten van de hel voor ogen te stellen. Verborgen voor ons met een zwarte sluier van donkerheid, kunnen we de horror van deze afgrijselijke kerker vol verloren zielen niet beschrijven. Gelukkig heeft het gekerm van de verdoemden ons nooit opgeschrikt, want het geluid van duizend stormvloeden is als het gefluister van een klein meisje vergeleken met één uitgesproken klaagzang van een veroordeelde geest. Het is onmogelijk de folteringen van deze zielen te zien, die voor eeuwig in een benauwdheid verkeren die nooit verlicht zal worden. Onze ogen zouden tot donkere ballen verschrompelen, wanneer we zelfs maar één ogenblik iets zouden opvangen van deze afschuwelijke plaats van kwelling. De hel is verschrikkelijk, we mogen er zeker van zijn dat geen mens het ooit heeft gepresteerd deze verschrikkingen die God bereid heeft voor hen die Hem haten in zijn hart te krijgen, na te bootsen of zich die zelfs maar in te denken.’

Uit de preek ‘De hoop van toekomstige zaligheid’:
De rechtvaardigen in de hemel zullen volkomen tevreden zijn met de veroordeling van hen die verloren gaan. Vroeger dacht ik dat als ik de veroordeelden zou kunnen zien in de hel, ik hen wellicht zou gaan bewenen. Zou ik hun geklaag horen, hun vreselijk lijden zien, ik zou medelijden met ze krijgen. Maar zulk een sentiment is er niet in de hemel. De gelovige zal zo volkomen tevreden zijn met de uitvoering van Gods wil, dat hij de verlorenen volledig zal vergeten, in de gedachte dat God de uitvoerder is van al het goede, dat hun oordeel te danken is aan hun eigen kwaad, en dat God oneindig rechtvaardig is. Zouden mijn ouders mij zien in de hel, dan zouden ze er geen traan om laten, want ze zouden zeggen: Gij zijt rechtvaardig, en Uw rechtvaardigheid zal geloofd worden gelijk uw genade. Ze zouden ervaren dat God zo ver verheven is boven ons schepselen, dat ze tevreden de vernietiging van alle schepselen zouden aanschouwen als dit ter meerdere glorie van God zou zijn.
In de hemel zullen we eindelijk op de juiste manier denken over ‘de mannen van aanzien’. Hier zien mensen er soms machtig uit, maar in de hemel zullen diezelfden zijn als kruipende insekten die door een landbouw-machine omvergemaaid worden. Vanuit het gezichtspunt van de hemel zullen de mensen niet meer zijn dan slechts stofdeeltjes, of als een wespennest dat weggevaagd wordt vanwege het kwaad dat ze gedaan hebben.’

Uit de preek ‘Opstanding uit de doden’:
‘Weest niet bevreesd voor hen, die wèl het lichaam doden, maar de ziel niet kunnen doden; weest veeleer bevreesd voor Hem, die beide, ziel en lichaam, kan verderven in hel.’ (Matth. 10:28)
Hieruit leren wij dat hel een plaats voor lichaam en ziel is. Er is een letterlijk vuur in de hel, net zo letterlijk als u nu gewaar bent van uw lichaam. Het vuur zal er net zo uitzien als hier op aarde, met dit verschil: het zal u niet verteren, maar u voor eeuwig kwellen. Ons opstandingslichaam zal zijn als asbest. Het wordt roodgloeiend in het vuur, maar wanneer je het eruit haalt is het ongeschonden.
Vertelde onze Heiland fabeltjes wanneer Hij het over het vuur van de hel had, waar zowel lichaam als ziel in geworpen zou worden? Waarom zou er een diepe poel nodig zijn als er geen lichamen meer bestonden? Waarom ook zou er over ketenen gesproken worden? Kan een vuur de ziel aantasten? Kan een geest opgesloten worden? Nee, putten en vuur en ketenen zijn voor lichamen. Ongelovige, u zult een kleine tijd slapen in het stof der aarde, en voor een tijd zal alleen uw ziel gefolterd worden in de hel. Maar op de dag der opstanding zal uw ziel zich verenigen met uw lichaam en u zult een tweevoudige hel ondergaan. En elk van deze zal tot de rand toe gevuld met pijn zijn. Uw ziel zal zweten tot op uw laatste druppels bloed, en uw lichaam van top tot teen jammeren van pijn. Uw geweten, uw eigen oordelen, uw herinneringen, alles zal gekweld worden, maar meer nog, uw hoofd zal onbeschijfelijke pijn voelen, bloed zal uit uw ogen sijpelen, niets dan afschrikwekkende dingen zullen ze zien. Uw oren zullen vreselijke krijsen horen. Uw hart zal hevig van koorts kloppen, uw hartslag zal als een gek te keer gaan, uw gebeente zal kraken zoals het gebeente van de martelaren op de brandstapel. En toch zal u niet opbranden.
U zult zich bevinden in een pot hete olie, en toch er ongedeerd uitkomen. Al uw bloedvaten zullen wegen zijn waarlangs onmetelijke pijn overal naar vervoerd wordt. Iedere zenuw zal een snaar zijn waarop de duivel onophoudelijk zijn diabolische melodie van ‘de Onuitspreekbare Klaagzang van de Hel’ speelt.’


Een andere prediker, Thomas Boston, doet niet voor Spurgeon onder:
‘Stelt u zich eens voor het geval van een man die tezelfdertijd alle kwalen en ziekten van de mensheid had. De kwelling die zo’n man zou ondergaan zou niets zijn in vergelijking tot de kwellingen van de verdoemden. Want zoals in de hel een volledige afwezigheid is van al het goede en wenselijke, zo zal het ook een verzamelplaats zijn van al het denkbare kwaad. Al het resultaat van de zonde en de vloek zal er na het laatste oordeel in verzameld worden.
De verdoemden zullen moeten leven in het gezelschap van duivels, want er staat geschreven ‘Gaat heen in het vuur dat voor de duivel en zijn engelen bereid is’. Wat een verschrikkelijk gezelschap! Zelfs als men zich op de mooiste plek ter wereld zou bevinden, zou zulk een gezelschap van de duivel een kwelling zijn. Hoe zal het dan zijn wanneer men het gezelschap van de duivel moet smaken terwijl dat gebeurt in de meest gruwelijke plaats van opsluiting.’

En dan nog een pittig preekje van ene Don Fortner:
‘En wie niet opgeschreven was in het boek des levens, hij werd geworpen in de poel des vuurs.’ (Openb. 20:15)
‘Ik moet u waarschuwen, u die zonder Christus leeft: indien u niet luistert, indien u Hem niet wil aanvaarden, zult u de eeuwige verdoemenis ingaan! U zult spoedig geworpen worden in deze vreselijke poel des vuurs. Iedereen die schuldig gevonden zal worden aan de zonde zal erin geworpen worden. Daar zult u de eeuwige niet aflatende toorn en het oordeel van God ervaren. Eén voor één zullen alle zondaren voor Zijn troon verschijnen, en hij zal tegen u zeggen: ‘Gaat weg van mij, gij vervloekte!’ Hij zal tegen zijn engelen zeggen: ‘Bindt hem, neemt hem mee, werpt hem in de buitenste duisternis’. Er zal geen genade meer voor u zijn. Niemand zal nog over u rouwen. Er zal geen enkele hoop meer voor u zijn. U zult nooit het einde ondervinden. U verdient de hel, naar de hel moet u gaan en naar de hel zult u gaan! Tenzij u nu uw toevlucht tot Christus neemt zodat u een schuilplaats heeft wanneer de dag des oordeels is aangebroken. Zo doe ik nu een beroep op u: laat u verzoenen met God, stel uw geloof op zijn geliefde Zoon.’

Wanneer we op zoek gaan naar de oorsprong van dit geloof in hel als een plaats van eeuwige straf en pijn moeten we merkwaardigerwijze tot de conclusie komen dat dit gedachtengoed in de Joodse godsdienst is geslopen in de lange tijd tussen het Oude en Nieuwe Testament. In het Oude Testament wordt regelmatig over Sheol gesproken, waarmee slechts ’het dodenrijk’ wordt bedoeld, de plaats waar alle mensen heengaan na hun sterven. We zouden Sheol met het woord ’graf’ kunnen vertalen. In de oude wereld verbeeldde men zich dat Sheol diep onder de grond was. Het Oude Testament kent geen ideeën over een leven in het hiernamaals in een hemel voor de vromen en een hel voor de goddelozen. Deze ideeën zijn geleidelijk ontstaan in de laatste vijf eeuwen voor onze jaartelling.
In het Nieuwe Testament wordt over de Sadduceeën en Farizeeën gesproken. Dit laat duidelijk zien dat niet iedereen meedeed met nieuwe ontwikkelingen. Zoals in elke tijd en elke cultuur had ook Palestina zijn kleine groepering die vasthield aan de oude meningen, zoals bijvoorbeeld over het dodenrijk. De Sadduceeën, de partij van de elite, hield vast aan de oorspronkelijke Sheol, het eeuwige dodenrijk voor iedereen. Ik twijfel er niet aan of ’zo staat het in de geschriften’ zal als een belangrijk argument zijn gebruikt. De Sadduceeën waren de meest behoudende groep. De Farizeeën echter geloofden wel in een tweedeling ’goddeloos en rechtvaardig’. Ook Jezus sloot zich wat dat betreft aan bij de groep van Farizeeën, zoals we kunnen nalezen in Lucas 16, waarin Jezus spreekt over een onoverkomelijke kloof die de twee afdelingen van het hiernamaals scheidt. Hier zien we invloed uit Griekenland, namelijk dat de zielen van rechtvaardigen niet meer voorlopig in het dodenrijk moesten verblijven maar direct naar de hemel gaan. Deze mening vinden we ook bij de Essenen, een andere groepering ten tijde van Jezus, waartoe misschien Johannes de Doper ook behoorde.
Jezus geeft als reden voor zijn geloof in de opstanding dat God zich aan Mozes introduceerde met de woorden ’Ik ben de God van Abraham, Isaak en Jacob’. Hieruit trok Hij de conclusie dat God geen God van doden is maar van levenden.
De ongedeelde Sheol bleef in het Oude Testament lang intact. Daar waar in omringende culturen al een tweedeling in het dodenrijk was ingetreden bleven de Joden lang vasthouden aan één Sheol waar alle mensen naar toe gingen. In Spreuken 2 staat dat niet één persoon die naar het dodenrijk gaat terug zal keren (dat is tevens een interessante tekst in relatie met de traditionele opstandingleer over Jezus). In psalm 6 kunnen we lezen dat de doden in het dodenrijk God niet meer kunnen loven. Prediker stelt zelfs dat mens en dier in de dood gelijk zijn, ’waarbij de mens niets voor heeft boven de dieren’. In een later hoofdstuk schrijft hij dat een zelfde lot de rechtvaardige en de goddeloze treft, dat de doden geen loon meer te wachten hebben, en dat er geen kennis of wijsheid in het dodenrijk bestaat (Pred. 9: 5). Dit staat er zo duidelijk dat verontruste fundamentalistische christenen de waarheid wel moeten verdraaien om uit deze tegenstrijdigheid in de bijbel te komen: in een voetnoot van C.I. Scofield beweert hij in zijn bijbel met aantekeningen dat dit de persoonlijke conclusie van de schrijver van het boek Prediker was en dus niet een geïnspireerde uitspraak!
In het boek Daniël is de Sheol voor het eerst geen onverdeeld en onveranderlijk dodenrijk meer. De opstanding doet voor het eerst haar intrede: vele doden zullen ontwaken, sommigen tot eeuwig leven, anderen tot versmading. Ook in andere jonge oudtestamentische geschriften vinden we aanwijzingen in de richting van een tweedeling.
Maar de ideeën dat goddelozen in een hel met vuur terechtkomen, wordt geheel onverwachts geïntroduceerd in de woorden van Jezus. Zij worden niet verklaard en schijnen in de joodse maatschappij van het Nieuwe Testament algemeen als geldig gezien te zijn.
Als onbetwistbaar zullen we moeten aanvaarden dat de ideeën van de omliggende volkeren de geloofsopvattingen van de Joden in de honderden jaren intertestamentaire periode grondig hebben beïnvloed. Zo kent de oude Perzische religie van Zarathustra (600-700 voor Christus) al een anti-god (Ahriman, Angra Mainush, God van duisternis), die, nadat hij verslagen wordt door de oppergod Ahura (=God van licht) Mazda (= de wijze), uit de hemel verbannen wordt en daarna zijn woonplaats heeft in de onderwereld ‘van de leugen’, temidden van drek en stank. Deze godsdienst van Zarathustra is naar men meent een poging om het te gecompliceerde meergodendom van het Hinoeïsme te vereenvoudigen. De indeling van de werkelijkheid in twee delen, in zwart en wit is zo eenvoudig en clear-cut dat de gedachte zich over de gehele antieke wereld snel verbreidde. Ze paste ook gemakkelijk in op het denken van vele omliggende culturen. Zo stond Heraclitus al een filosofie voor gebaseerd op het dualisme: ‘De strijd tussen tegengestelden geeft geboorte aan al wat volgt. Soms lijkt de spanning opgeheven, maar dit is slechts tijdelijk. De strijd is eeuwig.’ Ook de Kanaänitische goden Belial, een god van demonen, had zijn verblijf ‘in de afgrond’. De afschrikwekkende god Moloch, waaraan kinderoffers gedaan werden was een god in een onderwerelds koninkrijk waar alles met kokende lava bedekt was. Al dit soort angst- en gruwelgedachten, waartoe ook gedachten van pijn, straf en foltering behoorden, werden in het joodse denken geleidelijk aan met Sheol, ‘het graf’, verbonden. De overgang is zeer natuurlijk, wanneer men bedenkt hoe als vanzelf de gedachte van een schaduwachtig en naargeestig rijk Sheol droefenis en somberheid oproept.
In de tijd van Jezus aangekomen heeft deze plaats een eigen naam: het Gehenna. Jezus spreekt hierover wel zes of zeven maal. Het wordt beschreven als een vreselijke plaats van pijn en straf. We lezen over rokende zwavel, geween en tandengeknars. In Mattheus 5:29,30 wordt gesproken over ‘het hele lichaam’ dat in de hel gegooid wordt. In Marcus 9:43, 45 en 47 worden dezelfde beelden gebruikt met de aanvulling van de woorden ‘waar hun worm niet sterft en het vuur niet wordt uitgeblust’. Deze laatste woorden zijn een aanhaling van Jesaja 66:24, waar dit een figuratieve betekenis heeft. Het woord Gehenna schijnt te komen van een plaats ‘vallei van Hinnom’ waar slachting plaatsvond, en dode lichamen van ter dood veroordeelden werden verbrand.

De volgende traptrede van de innerlijke gespletenheid van de christelijke religie: Er is een 'evangelisatie' theologie voor de buiten-staanders: 'God heeft een geweldig mooi plan voor jouw leven, kom tot bekering, je zult vergeving voor alles krijgen, geen zonde is te groot, je zult opnieuw geboren worden, je zult je eindelijk gelukkig voelen'. Zodra mensen eenmaal stevig 'erbij horen' zwaait de theologie opeens om en verandert in de 'vrome' theologie voor insiders: 'Jij hebt God niet gekozen, maar God jou! Jij bent volkomen zondig en verrot van binnen. Sommigen zullen de hel ingaan al zeggen ze Here, Here. Laat je geloof zien door goede werken te doen. Vrees de Here, want zijn straf op zonde is verschrikkelijk.'

[ Bericht 2% gewijzigd door Rereformed op 16-04-2004 12:00:52 ]

De gruwelijke ideeën die aan de hel zijn verbonden hebben natuurlijk velen hun toevlucht doen zoeken in een niet-letterlijke opvatting van de hel. Hiervoor zijn ook andere redenen, zoals uit de volgende vraagtekens blijkt.

Iets wat ons van frustratie de haren uit ons hoofd kan doen trekken, is het feit dat deze kolossale geloofswaarheid van de eeuwige verdoemenis zo geheel als een donderslag bij heldere hemel op ons af komt. Nergens worden we in de bijbel er met een plechtigheid van een openbaring zoals op de berg Sinaï van zo’n kardinale waarheid op de hoogte gesteld. Jezus introduceert de hel in Mattheüs 5, alsof dit voor iedereen al eeuwenlang duidelijk is, alsof Hij er geen idee van heeft dat zulk een lering onafzienbare gevolgen heeft voor de toekomst van de mensheid, en zijn toehoorders halen er niet eens hun schouders over op, ze schijnen allemaal ja en amen te zeggen. De hel wordt ook niet geïntroduceerd als een belangrijke nieuwe doctrine, maar wordt als het ware tussen neus en lippen aangehaald, glipt er even in om de belangrijkheid van de boodschap van het evangelie te onderstrepen. De Joden hadden gezegd dat een moordenaar het oordeel over zich uitgesproken zou krijgen, maar de reaktie van Jezus is dat zelfs hij die zonder grondige reden boos is op zijn broeder al in gevaar van dit oordeel is. Dan schroeft hij de duimschroeven nog verder aan en zegt: ‘wie tegen zijn broeder zegt Jij Gek, zal al in het gevaar van het hellevuur zijn’, een op z’n zachtst gezegd nogal onfatsoenlijke uitspraak.

Nog vreemder wordt het wanneer we in het Nieuwe Testament doorlezen en zien dat het hele Gehenna woord maar één keer voorkomt in de rest van de bijbel (Jacobus). Paulus schijnt ook helemaal niets te weten over een hel, want hij rept er met geen woord over (maar wel over Gods straf voor goddelozen in dit leven).

Op dezelfde manier worden we in het Nieuwe Testament opeens geconfronteerd met de Satan. Ook de Satan is afwezig in de oudste delen van het Oude Testament. In latere delen komt hij ook maar een paar keer voor. Ditzelfde geldt voor de demonen. In de oudste boeken horen we heel af en toe over een boze geest die over iemand komt. Maar deze boze geest is van God. In 1 Samuël 16:14 lezen we bijvoorbeeld: ‘Maar van Saul was de Geest des Heren geweken, en een boze geest die van de Here kwam, joeg hem angst aan.’ In Richteren 9:23: ‘Toen Abimelek drie jaar over Israël geregeerd had, zond God een boze geest tussen Abimelek en de burgers van Sichem’. Hier zouden we kunnen denken aan verpersoonlijking van abstract denken, de oeroude manier om eenvoudig te zeggen ‘God deed tweestrijd ontstaan’. Maar in het Nieuwe Testament zijn boze geesten overal, hun naam is soms letterlijk ‘legio’, en het zijn duivelse wezens die aangesproken kunnen worden en een woonplaats hebben.

In het Oude Testament lezen we in Ezechiël 28 het oordeel en een klaaglied over de koning van Tyrus. Met een enorme tour de force wordt hiervan later de Satan gemaakt! Op dezelfde manier lezen we in Jesaja 13 en 14 een tirade over de val van Babel. Van de verzen 12 tot 14 wordt later een hele hoop achtergrondinformatie over de Satan gemaakt. Zo krijgen we fantastische theoriën over een engel genaamd Lucifer, de Lichtdrager, die zeer schoon, machtig en intelligent geschapen werd, een overste van miljoenen engelen. En deze engel nu schijnt op een zekere tijd de tegenstander van God te worden, op aarde geworpen te worden, met al zijn handlangers (stel je voor, na een oorlog in de hemel! In de hemel? Openb. 12:7), en hier al het kwaad uit te richten wat we maar als kwaad kennen. Job 1:7 laat zien dat hij maar ronddoolt op aarde. Af en toe komt hij bij God verslag doen. Op deze plaatsen in het Oude Testament berust dan de hele denkwereld van het Nieuwe, voor zover we hier kunnen spreken over berusten op de bijbelse godsdienst. Deze geloofsleer berust net zo stevig op de bijbel als de ‘uitleggingen van het profetische woord’ hetwelk tegenwoordig door geinspireerde mannen als Hal Lindsey wordt gegeven, wanneer ze de Sovjet-Unie en de Europese Unie en Rood China overal in de profetenboeken vinden. Voor een ieder die oren heeft om te horen en ogen om te kunnen zien zal het overduidelijk zijn dat alle nieuwtestamentische ideeën van hel en satan en demonen oorspronkelijk uit heidense gruwelgodsdiensten zijn gekomen en niets maar dan ook niets met de originele godsdienst van Mozes te maken hebben. In de originele godsdienst zijn ‘geesten’ juist zo volkomen afwezig omdat het een kardinaal geloofspunt is dat men zich op geen enkele manier mag bezighouden of op een of andere manier contact krijgen met ze (Dt. 18: 11-12). Ze kunnen dus niet eens aangesproken worden of uitgedreven worden zoals dit in het Nieuwe Testament aan de lopende band gebeurt.

Laten we eens in detail onder de loep nemen wat het Oude Testament te zeggen heeft over Satan. Lees de teksten en bedenk hoe je ze zou kunnen vertalen:

1)1 Samuël 29:4: ‘Maar de aanvoerders der Filistijnen werden toornig op David; de aanvoerders zeiden tot hem: Zend die man heen, laat hij teruggaan naar de plaats die gij hem aangewezen hebt, en niet met ons ten strijde trekken, opdat hij geen satan van ons worde in de strijd.’ ‘or else he may become our sa-tan in battle’, zegt het engels.

2)1 Koningen 5:3-4: ‘Gij weet dat mijn vader David niet in staat was voor de naam van Jahweh, zijn God, een huis te bouwen wegens oorlog, die zij van alle kanten tegen hem voerden, totdat Jahweh hen onder zijn voetzolen gelegd had. En nu heeft Jahweh, mijn God, mij rust gegeven allerwege; er is geen satan en generlei onheil.’ there is no sa-tan and no mischance.

3)1Koningen 11:14, 23, 25: ‘En Jahweh deed satan tegen Salomo opstaan, de Edomiet Hadad…God deed nog een satan tegen hem opstaan, Rezon, de zoon van Eljada, die de koning van Soba ontvlucht was...En hij was een satan van Israël zolang Salomo leefde.’ ‘The Lord raised up a sa-tan against Solomon’.

4)Psalm 109:6,7, 20, 25: ‘Stel een goddeloze als rechter over hem, een satan sta aan zijn rechterhand; voor het gericht gedaagd, ga hij als schuldige uit...Moge Jahweh dit loon van mijn satans geven en van hen die kwaad van mij spreken...Mijn satans zullen gekleed zijn in schande, als schaamte onder een mantel bedekt zijn.

5)1 Kronieken 21:1: ‘Satan keerde zich tegen Israël en zette David aan Israël te tellen.

6) Zacharia 3: 1: ‘Vervolgens deed Hij mij de hogepriester Jozua zien, staande vóór de Engel des Heren, terwijl satan aan zijn rechterhand stond om hem aan te klagen.’

7) Job 1:6-8: ‘Op zekere dag nu kwamen de zonen Gods om zich voor de Here te stellen, en onder hen kwam ook satan. En de Here zei tot satan: Vanwaar komt gij? En satan antwoordde de Here: van een zwerftocht over de aarde, die ik doorkruist heb.’

Er is geen vast woord om het hebreeuwse woord sa-tan te vertalen. In de eerste drie teksten kunnen we ‘vijand’ of ‘tegenstander’ vertalen, in de vierde tekst wellicht ‘kwaadspreker’, in de vijfde tekst misschien een duivel, maar het kan ook gewoon een synoniem, een verpersoonlijking, van ‘de toorn van God’ zijn (nb de identieke tekst in 1 Samuël). In de laatste twee teksten betekent het gewoon weer ‘vijand’ of ‘aanklager’ in de contekst van een rechtzitting. Nergens wordt over een Satan gesproken als in het Nieuwe Testament, als een onafhankelijke persoon die al het kwaad belichaamt, zoals bijvoorbeeld in Openbaringen 12: 7-9 ‘En er kwam oorlog in de hemel; Michaël en zijn engelen hadden oorlog te voeren tegen de draak; ook de draak en zijn engelen voerden oorlog, maar hij kon niet standhouden, en hun plaats werd in de hemel niet meer gevonden. En de grote draak werd op aarde geworpen, de oude slang die genaamd wordt de duivel en Satan, die de gehele wereld verleidt’.

In de oudtestamentische godsdienst is Jahweh waarlijk één, Hij heeft geen tegenstander, van Hem komt zowel het goede als het kwade, zoals we op vele manieren dit hebben kunnen lezen in het voorafgaande en zoals we in Klaagliederen en Jesaja zelfs heel letterlijk kunnen lezen. Klaagliederen 3:38 ‘Komt niet uit de mond des Allerhoogsten het kwade en het goede?’ Jesaja 45:7: ‘Ik ben de Here en er is geen ander; die het licht formeer en de duisternis schep, die de vrede/het heil/het goede bewerk en het kwade/ongeluk schep.’

Heeft u moeite met dit vers? Lees wat ‘Levende Islam’ erover zegt op het internet: ‘Vraag: Om welke reden zou Allah kwaad scheppen als het tezelfdertijd zondig is? Antwoord: Iemand heeft eens gezegd: ‘Wie zal het weten?’. We moeten ons niet aanmatigen de geest van God te kennen. We zijn maar simpele mensen. Maar er is één ding dat we wel weten: Als wij zijn schepselen zijn, zijn wij Zijn eigendom en kan Hij doen met ons wat Hij wil. Wij moeten ons onderwerpen aan de feiten in het leven en niet ertegen in opstand komen.’ Mooi gezegd, he, slechts de reformatorische theologie van de oude stempel zou het zo helder uit kunnen leggen! Dan moet je de theologen van tegenwoordig, die in hun jeugd voor het merendeel Donald Duck gelezen hebben, erover horen. Ze zullen eerst kanttekeningen maken, erop wijzen dat ‘kwaad’ ook onaangename gebeurtenissen kan betekenen en het in geen geval moreel kwaad kan betekenen, omdat God goed is; dan zouden ze –u raadt het toch wel- de contekst erbij halen: Merk op hoe het woord ‘kwaad’ als onheil uitgelegd kan worden, net zo als ‘het goede’ vertaald kan worden met ‘vrede’. En dan lepelen ze een mooie theorie met behulp van de wijde contekst op hoe God de vijand (Kores), dus het kwade, gebruikt als instrument in Zijn hand.(Dr. Wayne Jackson MA). Bent u, bijbelgetrouw gelovige, weer gerustgesteld? Of raakt u enigszins in de war omdat u zich nog herinnert dat God Kores liefhad en hij dus eigenlijk zo kwaad niet kan zijn? Uw probleem is wellicht dat u de bijbel te goed begint te kennen.

Het godsdienstige denken van het OudeTestament is eenvoudig te begrijpen, zoals men het in de Islam nog leert. In de bijbel lezen we vele malen dat God zegent met kinderen of een vrouw onvruchtbaar laat. In beide gevallen komt alles uit Gods hand. Job had deze eenvoudige les al lang voor zijn beproeving geleerd. In antwoord op de kritiek van God door zijn vrouw, zei hij ‘Zouden wij het goede van God aannemen en het kwade niet?’ We kunnen sommigen horen uitroepen ‘Godslastering!’ wanneer men dit leest. Maar het goddelijk commentaar is, ‘In dit alles zondigde Job met zijn lippen niet’ (Job 2:10). ‘Komt niet uit de mond des Allerhoogsten het kwade en het goede?’ (Klaagl. 3:38).

Maar in het Nieuwe Testament leven we opeens in een totaal andere wereld. En omdat Jezus nu eenmaal God is, slikken de gelovigen elk woord dat over deze uit het luchtledige tevoorschijn getoverde ‘antigodwereld’ staat. Satan en zijn handlangers worden bloemrijk omschreven alsof ze de hoofdrol in de wereld spelen. Satan is de schepper en oorsprong van het kwaad, de duivel, de aanklager, de grote draak, de boze, de vader van leugens, de moordenaar, de slang, de god van deze wereld, de prins der demonen, de prins van duisternis, de verleider, Beelzebub, de overste van de macht der lucht, een brullende leeuw die weet dat hij niet veel tijd heeft enz. Het is treurig dat ons denken sterker beïnvloed is door de heidense filosofieën uit het verleden, dan door het Oude Testament, dat ons werd toevertrouwd, want hoe barbaars het ook is, het kent geen demonen en helstraffen en doet ons in alles richten op alleen God.

Een buitenstaander, die voor het eerst met het Christendom te maken krijgt, moet echter uit de gangbare christelijke literatuur wel tot de conclusie komen dat er twee sterke machten zijn die worstelen om de heerschappij, een goede en een kwade, en dat de kwade niet slechts nu de overhand op aarde heeft, maar ook eeuwig het grootste succes boekt. Want slechts een zeer klein deel wordt eens uit zijn klauwen gered. In feite zeggen vele gelovigen ook nog dat de Satan het in de eindtijd zelfs nog dreigt te winnen door bijna iedereen te verleiden. Iedereen die niet gebonden is aan voorschriften hoe je moet geloven kan niet anders dan uit dat theologische systeem de conclusie trekken, dat het in werkelijkheid om twee goden gaat, die in een machtsstrijd tegen elkaar verwikkeld zijn. Uiteindelijk wint de goede God het net op het nippertje, geheel volgens het schema van alle Hollywoodfilms. Bovendien zal de buitenstaander concluderen dat het Christendom een afscheiding van de Zarathustra cultus is, of van de daaraan verwante culten is afgeleid.

Ongeacht of we nu geloven in een letterlijke poel van vuur of niet, we zullen moeten toegeven dat de hel iets verschrikkelijks is, en dat Jezus als enige met de hel dreigt. En dat terwijl we juist tot de conclusie waren gekomen dat Jezus een boodschap van liefde predikte. En ons in een liefdevolle Vader wil doen geloven! Hiermee zijn we gekomen op het allergrootste opstakel in het Christelijke geloof. Ieder modern mens zal zijn keuze moeten bepalen: óf hij ontkent de werkelijkheid van een hel en daarmee de goddelijkheid van Christus, óf hij vervormt en verdraait al zijn gedachten over liefde en gerechtigheid om ook deze weerzinwekkende gedachten onder te brengen in zijn geloof. Het is duidelijk dat de eerste keus het gehele christelijke geloof ondermijnt, en de andere keus de schizofrenie van de gelovige mens naar het hoogtepunt brengt, van de mens en zijn godsdienst een barbaar maakt, zoals de geschiedenis ons keer op keer laat zien. Zodoende zullen de meeste mensen een middenweg of uitweg zoeken. Je kan er hele boeken over lezen, hoe je in een hel kunt geloven die toch eigenlijk niet bestaat. Ik voor mij kan niet meer leven met zulke kronkelgedachten. Ik moet een keus maken: of de bijbel heeft gelijk, of hij staat vol van primitieve gedachten, zo niet gevaarlijke onzin.

Twee dingen doen mij voor dit laatste kiezen: 1) De ongelofelijke onmenselijkheid en valse verdraaiing van het woord Liefde tesamen met een volkomen negatie van de menselijke logica, de basis van ons bestaan en 2) De Christelijke geschiedenis van 2000 jaar die achter ons liggen en die me een goed beeld geven van de implicaties van dit barbaars geloof in zoiets als een hel.

1)
Hoor hoe evangelische predikers de meest fundamentele waarheden, de meest eenvoudige begrippen zoals liefde, goedheid, rechtvaardigheid en eerlijkheid, zoals een kind ze kan begrijpen, volkomen verkrachten, lees hoe men zich in alle kronkels wringt om de gedachte aanvaardbaar te maken en zie hoe een mens al zijn mede-menselijkheid opoffert om in zijn geloof de touwtjes aan elkaar te binden:

‘Niemand stuurt mensen naar een hel. God doet alles om mensen uit de hel te houden. Wij zijn en worden nooit robots. We hebben de macht om ja of nee te zeggen. Mensen brengen zichzelf in de hel. Soms hoor je mensen zeggen: ’God kan nooit toelaten dat zijn kinderen naar de hel gaan’. Natuurlijk doet God dat niet, want zodra we door geloof in Christus zijn kind zijn, behoren we bij Gods familie. Kan een God die liefde is iemand naar de hel sturen? Je kunt net zo goed vragen : Kan God ziekte toelaten in ons leven, in de wereld? Laat God gevangenissen toe of de electrische stoel? Laat God oorlog toe? Alles is het gevolg van onze rebellie, of van hebzucht, egoïsme en machtswellust. We weten een waslijst aan zonden op te noemen. Denk maar aan verkrachting, incest, moord. En wat doen we? We maken gradaties in die zaken. Het ene is erger dan het andere. Toch, als je alle verkeerde dingen op een hoop zou gooien, dan zou dat nog niet zo vreselijk zijn als het buitensluiten van Jezus in ons leven. Het is toch al te gek dat we zomaar de draak kunnen steken met Jezus en daar dan niet gestraft voor worden? Wat kunnen mensen er toch vreemde gedachtenkronkels op na houden. Mensen krijgen toch straf voor veel kleinere zaken. Zo zit het leven nou eenmaal in elkaar. Vuur brandt nou eenmaal. Zwaartekracht doodt. Water kan doen verdrinken. En jij maar roepen: ’God is liefde, God is liefde, God is liefde...’ tot je een ons weegt. Water blijft altijd gevaarlijk, vuur zal altijd pijn doen. Evenzo zal de zonde altijd verdoemen, hoe hard je ook roept dat God een liefhebbende God is. Zo heeft God nu eenmaal alles geschapen. Hij maakte de spelregels, de handleiding voor het leven. Breken we die wetten dan moeten we de konsekwenties ervan dragen.’ (Christian answers op het internet).
‘Ik geloof zeker dat de vervloekten, om zo te zeggen ’succesvolle rebellen’ zijn, die blijven waar ze willen zijn. Ieder die in de hel is heeft er zelf voor gekozen. Zonder die eigen keuze zou er geen hel zijn.’ (C. S. Lewis)
‘Er is geen leerstuk dat ik als ik dat kon liever uit het christendom zou willen verwijderen dan het leerstuk over de hel’. (dezelfde C. S. Lewis)
‘In zekere zin geeft het concept van de hel betekenis aan ons leven. Het houdt in dat de morele keuzes van elke dag betekenis hebben voor de eeuwigheid. Zonder de overtuiging van absolute gerechtigheid zal de moraal van de mens ontaarden’. (Chuck Colson, de man die in de gevangenis tot bekering kwam)
‘En als men met het argument komt dat het toch maar vreselijk is, dat vervloekten eeuwig hun trieste lot moeten ondergaan dan kunnen we stellen: ja, maar dat is niet anders. De dood is nu eenmaal niet het einde van ons bestaan, we zijn geschapen voor de eeuwigheid. Hetzij in de hemel of in de hel.’ (Dave Hunt)
‘Nu, wie in de bijbel spreekt het meest over de hel? Jezus zelf. De meest liefdevolle mens sprak het hardste woord. Er staan niet minder dan 75 uitspraken over de hel in de synoptische evangeliën. En je kunt niet zeggen ‘wat Jezus zegt over de hemel geloof ik, maar wat Hij over de hel zegt geloof ik niet’. We moeten Jezus vertrouwen. Om te beginnen: Jezus spreekt altijd in beelden over de hel net zoals over de hemel in beelden wordt gesproken. De kern van de hel zoals we in Lukas 16 zien, is scheiding tussen u en God. De hel is leven zonder God. Wanneer mensen daar zijn hebben ze er zelf voor gekozen.
Gaan dan alle ongelovigen, bijvoorbeeld kleine babies die dood gaan naar de hel? Dat laten we maar aan God over, die niet alleen heel rechtvaardig is maar ook barmhartig.
Is het niet erg intolerant, erg exclusief, onverdraagzaam, dat christelijk geloof? Waarom komen alleen christenen in de hemel en waarom niet ook moslims, die goed leven? Deze vraag is heel begrijpelijk en helemaal van deze tijd. Maar er is een antwoord op deze vraag en het antwoord toont u direkt ook het hart van het christelijk geloof.
a. Mensen, die de God van de Bijbel niet willen, willen ook niet in de hemel.
b. Niet het christelijk geloof is onverdraagzaam en intolerant, maar de andere godsdiensten. Waarom? Omdat het in alle andere godsdiensten gaat om een goed leven, goede werken. Goede mensen komen in de hemel en slechte mensen niet. Maar dat is pas exclusief! De mensheid wordt opgedeeld in goede en slechte mensen. Goede mensen mogen binnen, slechte mensen niet.

Maar: wanneer ben je goed genoeg? Wat is echt goed? Mag een moordenaar binnen? Een overspelige vrouw? Een tollenaar? Nee, zeggen mensen, want die leven slecht. Ja, maar wie is dan goed genoeg?
En dat is de bevrijdende boodschap van de Bijbel: Niemand is goed genoeg! Niemand zou binnen mogen. Maar daar is Jezus nu juist voor gekomen. Door Hem is er genade. Het christelijk geloof is niet exclusief: iedereen mag in de hemel komen.’ (Pete Gifford, evangelische gemeente van Gent)
Merk op: In de bijbel stuurt God mensen de hel in, in de preken van de evangelischen marcheert iedereen er uit vrije wil naar toe. Wanneer de hel te heet wordt, wordt hij wat afgekoeld en spreekt men over ‘beeldspraak’ en ‘afwezigheid van God’. Als het nog moeilijker wordt, zeggen we eenvoudig ‘dat laten we maar aan God over’. Men verkondigt de kracht van de liefde, maar heeft de hel nodig om de zonde te bestrijden en de morele regels hoog te houden. Men blijft in dit alles geloven, maar zou het liefst alles schrappen. Men heeft het over de hel, maar weet alles zo om te draaien totdat er zelfs uiteindelijk een ‘bevrijdende boodschap’ uit komt. En dan beschuldigen ze ertussendoor liefdevolle en logische mensen nog van ‘gedachtenkronkels’ ook!

2)
Tweeduizend jaar van christendom heeft gezorgd voor een ongekende bloei van de hel. Eeuwenlang heeft de kerk de nadruk gelegd op een God die dol is op barbecuen en die met een bijna satanisch genoegen talrijke mensen na hun dood promoveerde tot brandstof voor de hel.
De kennis over de hel werd steeds groter. Origenes, met Augustinus de grootste bijbelgeleerde uit de oudheid (derde eeuw nChr.), wist bijvoorbeeld dat de straf van slechte mensen slechts tijdelijk is en dat er na verloop van tijd een volledig herstel (apokatastasis) plaatsvindt. Overigens, hij schrijft ook hoe hij er nu al van geniet zijn tegenstanders in de hel te zien branden. Drie eeuwen later, in de zesde eeuw dus, werd Origenes door de synode van Constantinopel vervloekt omdat men inmiddels weer wat meer kennis van de hel had, en nu zeker wist dat de straf wel eeuwig is. De vele theologen die het met Origenes eens waren werden mee veroordeeld. Er kwam zo heel wat brandhout bij voor de hel, want dat was het wat ‘vervloeking’ in die tijd betekende.

Behalve de eeuwigheid van de straffen kwam men ook te weten wanneer die eeuwige straffen ingingen: zo snel mogelijk. Benedictus XII bepaalde in de veertiende eeuw dat God de zielen van de zware zondenaren onmiddellijk na de dood naar de hel stuurde om daar gepijnigd te worden door helse (wat anders!) kwellingen. In de vijftiende eeuw was men te weten gekomen dat alleen katholieken in de hemel kwamen. En even voor de goede orde: het protestantisme bestond toen nog niet en dus was katholiek in die tijd in de westerse wereld synoniem aan christen.
Een andere wetenswaardigheid over de hel kwam in de vijfde eeuw aan het licht door toedoen van Augustinus. Het was kennelijk bekend geworden dat het grootste deel van de mensen niet in de hemel terecht zou komen, maar naar de hel zou gaan. Het algemeen voorkomende joodse geloof dat God uiteindelijk vrijwel iedereen zou redden, verandert in het christendom in een godsdienst waarin God voornamelijk bezig is mensen eeuwig te vervloeken.

Augustinus wist nog meer te vertellen over hemel en hel. Zo krijgen ongedoopte kinderen het hellevuur te voelen. Maakt niet uit hoe of wat: ongedoopt is ongedoopt en blijft ongedoopt. En dus wacht de hel. Bisschop Julianus van Eclanum ging tegen het gedachtengoed van Augustinus in en noemde de God van Augustinus een ‘vervolger van pasgeborenen die kleine zuigelingen in het eeuwige vuur werpt’. Overbodig om te zeggen dat deze bisschop tot ketter werd uitgeroepen, want Augustinus was op Paulus na toch wel de pienterste theoloog, en het staat duidelijk in de bijbel: je moet geloven en gedoopt zijn.

En nu de nieuwste inzichten in de hel. Of eigenlijk gezegd: de veranderingen die de twintigste eeuw in de hel zijn doorgevoerd volgens de mensen die het kunnen weten. We hadden gezien dat men in de vijftiende eeuw te weten was gekomen dat alleen katholieken in de hemel kunnen komen. Inmiddels is men overstag gegaan en kunnen ook mensen die ‘buiten hun schuld’ niet christelijk zijn naar de hemel toe. De mensen die door eigen schuld geen christen zijn gaan nog wel naar de hel. In hoeverre deze groepen in toekomstige eeuwen dispensatie krijgen is natuurlijk koffiedik kijken.
De reeds genoemde veroordeling van ongedoopte zuigelingen tot de hel kreeg ook nog een vervolg. In de achttiende eeuw wist de toonaangevende moraaltheoloog Alfons van Liguori al te melden dat indien er sprake is van een risico op het sterven van een baby tijdens de geboorte (dus vóór de doop), de moeder verplicht is om het opensnijden van haar buik te ondergaan teneinde het kind te dopen. De moeder moet haar mogelijke dood door opensnijding aanvaarden wanneer daardoor het kind vlak voor zijn sterven nog gedoopt kan worden. Zo niet, dan gaan zowel moeder als kind naar de hel. In 1967 heeft een toonaangevende moraaltheoloog Häring het nog eens dunnetjes overgedaan. Hij onderschreef hetgeen Van Liguori reeds meldde en weet het met de huidige medische kennis te preciseren: wanneer de doop niet gegarandeerd kan worden is de moeder verplicht zich indien noodzakelijk aan de volgende operaties te onderwerpen: keizersnede, doorsnijden van het bekken, doorsnijden van de schaamvoeg, operaties die, ondanks bepaalde gevaren voor de moeder, moeten worden uitgevoerd om het kind te redden. Sneu voor de moeders natuurlijk, maar wel Gods uitdrukkelijke wil.

In de twintigste eeuw is voor hardlerigen die in de katholieke traditie staan eindelijk duidelijk geworden dat het vuur in de hel geen metafoor is voor de pijniging van de hel, maar dat het gaat om echte vlammen die echt pijn doen. De theoloog Schmaus weet dat dit zo is want het hoort al eeuwenlang bij de kerkelijke traditie. Billy Graham, de beroemde Amerikaanse evangelist, bracht hetzelfde als volgt onder woorden: ’De leerstelling van een letterlijke hel vindt men in de geloofsbelijdenissen van alle belangrijke kerken. . . . God achtte de hel reëel genoeg om Zijn enige Zoon naar de wereld te zenden ten einde mensen van de hel te redden.’ Hij zei met betrekking tot deze leerstelling ook: ‘Ik geef toe dat het de moeilijkst te aanvaarden leer van alle leerstellingen van het christendom is.’

Een zeer oude opvatting over de hel is dat die plaats getypeerd kan worden door het ontbreken van God. Zoals wel eens vaker gebeurt met goede ideeën komen ze soms na vele jaren in de officiële leer terecht. Bij de katholieke kerk is de hel nu officiëel een plaats waar God niet aanwezig is. Paus Johannes-Paulus II verklaarde dat de hel niet door God als straf wordt opgelegd, maar dat het een natuurlijk gevolg is van de keuze van een persoon om gescheiden van God te leven.

Zoals we al lazen doet deze gedachte ook in andere kerken en bij gelovigen van allerlei slag opgang, sommigen gaan zelfs zover te stellen dat dit de enige betekenis van de hel is. Op deze manier klinkt de hel namelijk een stuk beschaafder! Hiervoor moet natuurlijk wel gewaarschuwd worden: In het door het Vaticaan goedgekeurde blad La Civiltà Cattolica verklaarden Italiaanse jezuïeten dat ze bezorgd waren dat er een tendens is in de Katholieke Kerk om met geen woord meer te reppen over de veronderstelde realiteit van het hellevuur en de pijnigingen ervan. Zij hekelen bijvoorbeeld een catechismus voor jonge mensen waarin nog niet één bladzijde wordt gewijd ‘aan het mysterie van de straf op het kwaad’. De jezuïeten houden vol dat het ‘vuur’ van het hellevuur niet alleen maar ‘buitensluiting van de tegenwoordigheid van God of de wroeging van de verdoemden’ is, maar dat het in plaats daarvan de pijniging als straf voor de op aarde bedreven zonden behelst. Zij roepen theologen, priesters en catechisten op over de hel te spreken, en wel in het bijzonder met jongeren. Maar zo u niet tot de Katholieke Kerk behoort, wie weet is dit de oplossing voor u indien u maar niet met een krachtige worp uw geloof in de hel voor eens en voor altijd durft te verwerpen! U krijgt er alleen een klein probleem bij: hoe dit verenigd moet worden met de alomtegenwoordige God is voor zover ik weet tot nu toe niet opgelost. Misschien is God weliswaar alomtegenwoordig maar is hij op sommige plaatsen meer alomtegenwoordig dan op andere plaatsen. Wie weet komen we eens een boek tegen waarin een theoloog met diepgang het eens scherp formuleert. Net zo scherp als de heilige drieëenheid indertijd werd geformuleerd en de uitverkiezing net zo waar is als tegelijkertijd de vrije wil van de mens.

Het geloof in de hel is niet alleen het droevige dieptepunt van de geloofsstellingen van de mensheid, het leidt ons ook op de weg naar barbaarsheid in de praktijk van het leven. We hoorden daarnet al hoe Origenes ‘genoot’ van de straf die zijn tegenstanders zouden ondergaan. Dit is, naast de angst om Gods woord tegen te spreken, dan ook de diepste reden van het geloof in een hel. Een mens heeft wraakgevoelens, maar omdat hij zich machteloos voelt, laat hij de wraak aan God over. Vele malen is er ook op gewezen dat het geloof in de hel en straf van God mensen genadeloos kan maken. De historicus Joseph McCabe heeft in zijn boek ‘de geschiedenis van het folteren’ erop gewezen dat er geen cultuur in de gehele geschiedenis van de mensheid heeft bestaan die zoveel gefolterd heeft als de christelijke middeleeuwen, en de paar eeuwen daarna. Hij schrijft hierover dat pausen en kerkleiders vaak redeneerden dat als God zijn tegenstanders straft met eeuwige foltering in de hel, zij dit ook mogen doen met iedereen die het juiste geloof ondermijnt. Van de 16e eeuwse koningin Mary, die bekend staat als ‘Bloody Mary’, wordt gezegd dat ze de uitspraak deed: ‘Als de zielen van ketters voor eeuwig in de hel zullen branden, dan betaamt mij niets zo goed dan deze goddelijke straffen hier op aarde al met verbranden na te volgen’. Van Luthers grote vriend Melanchton wordt gemeld dat hij als volgt dacht over gevangenen: ‘Waarom zouden wij ze beter behandelen in dit leven dan dat God hun behandelt in het volgende?’ Een ander argument dat sommige mensen gebruikten was dat door ketters met folteringen een voorproefje van de hel te geven men ze misschien zou kunnen behoeden voor dit laatste oordeel; alleen op deze manier zouden ze nog bekeerd kunnen worden. Afgezien van deze barbaarse opinies heeft het geloof in de hel ook tot gevolg dat het mensen ongevoelig maakt. Zoals we in de uitspraken van bovengenoemde evangelisten al lazen, horen we redeneringen als ‘u kunt roepen ‘God is liefde’ tot u een ons weegt, het is nou eenmaal zo’; en ‘God zal men zelfs kunnen danken om dit alles!’ Kan er een godsdienstig denkbeeld uitgevonden worden weerzinwekkender en ziekelijker dan dit? Zulk een dogma doet niet anders dan het meest bestiale uit het menselijk karakter op te roepen. Zo putten de moslim zelfmoordterroristen hun kracht oa uit het geloof dat een martelaar niet het vagevuur in hoeft te gaan!

Het idee dat God mensen zou veroordelen tot eeuwige folteringen is zo walgelijk dat velen hierdoor hun geloof in God en de kerk hebben verloren. Zo iemand was Charles Darwin. In zijn biografie schreef hij: ‘Uiteindelijk, langzaamaan verloor ik mijn geloof en op het laatst werd ik totaal ongelovig … Ik kan moeilijk geloven hoe iemand kan verlangen dat het christendom waarheid is; want het is zo, de geschriften schijnen te onderwijzen dat degenen die niet geloven … eeuwig gestraft zullen worden. En dit is een vervloekte leerstelling.’ Uiteindelijk werd Darwin een verbeten atheïst die op zoek ging om bewijzen te vinden dat God niet bestaat! Men kan misschien wel stellen dat de evolutietheorie ontstond dankzij de leer van een vurige hel.
Een atheïst op het internet schrijft hoe hij in zijn leven voortdurend deze opmerkingen hoort van gelovigen:
-Er zal een tijd komen dat je je hiervoor zult moeten verantwoorden
-Eens zal het afgelopen zijn met je praat
-Je zult er een eeuwigheid over kunnen jammeren hoe fout je was
-Speel het spelletje dat je wil spelen, maar er zal een Dag des Oordeels komen

Hoe beklagenswaardig zijn de christenen die zo spreken!

Net zo beklagenswaardig is de volgende christen die in een internet discussie mensen op de ‘bijbelse waarheid’ wees. Hij kreeg van een gelovige een volgende reaktie:

‘Omdat het idee van ‘eeuwige verdoemenis’ een enorme hoeveelheid menselijk lijden in de wereld teweeg brengt, zou ik je willen vragen om in overweging te nemen dat er een mogelijkheid is dat de bijbel dit idee niet noodzakelijkerwijs leert. Of, tenminste lezers erop te attenderen dat er alle eeuwen door ook christenen geweest zijn die er anders over gedacht hebben. In 1966, toen ik 28 jaar oud was, kreeg ik een zenuw-instorting. Ik lag daarna verscheidene weken op bed in een staat van totale ontreddering en geestelijke pijniging. De oorzaak hiervan was mijn angst dat ik God niet genoeg of op de goede manier liefhad, en Hij mij daarvoor zou kunnen straffen na mijn dood. Het duurde 12 jaar voordat ik volledig over deze zenuw-inzinking heen kwam.’ (Rodger Tutt)

En hier de reaktie van de bijbelgetrouwe christen:

‘Het spijt me voor je, maar de hel is een realiteit. En geloven in God is niet genoeg om eraan te ontkomen. De Satan gelooft ook in God. Ik ontkom aan de hel omdat ik God om vergeving voor mijn zonden vraag. Doet u dat ook! Indien mensen zich zo verhard hebben dat niets anders meer helpt dan bangmakerij en het dreigen met de hel, dan zij het gebruik van deze middelen geoorloofd!!’

Het is voor iemand zoals ik die zo volkomen is opgegaan in het christelijk geloof, en de boodschap van de liefde op alle mogelijke manieren opgezogen heeft, dan ook immer een onbegrijpelijke zaak geweest dat praktisch geen christen er ooit ’s nachts wakker van ligt dat hij in een wereld leeft waar volgens de godsdienst die hij aanhangt het merendeel van de mensen een eeuwige straf van God zullen moeten ondergaan. Veelvuldiger komen we een houding tegen, zoals hierboven geschetst, die we het toppunt van hardheid en ongevoeligheid kunnen noemen. Ik denk dat het concept van de hel, de eeuwige straf, het oordeel van God na dit leven, de uiteindelijke reden is waarom ik het christendom vaarwel zeg: geen enkele lading ‘blijde boodschap, ‘liefde’, ‘medelijden’ , ‘goedheid’ enz kan nog serieus genomen worden zolang ook dit concept een rol speelt (hoezeer ze ook door de moderne gelovigen wordt verdoezeld).
Op vele manieren is het christelijk geloof een aanslag op de psychische gezondheid van de mens. Zelf hebben deze mensen niet door hoe verhard hun eigen hart is. Wanneer u de psyche van een evangelische, orthodoxe of fundamentalistische gelovige wilt analyseren kunt u dit doen door het boek 1984 van George Orwell te lezen. U zult dan lezen over Dubbelspraak, Dubbeldenken en Nieuwspraak. ‘War is Peace’ ‘Freedom is Slavery’ ‘Ignorance is Strength’, slogans opgeschreven en onderwezen door het Ministerie van Waarheid dat in een gebouw huist van wel 3000 kamers bovengronds en eenzelfde aantal ondergronds! Orwell beschrijft op meesterlijke wijze hoe mensen geestelijk hun denken verwringen wanneer ze slaaf geworden zijn van een terreurideologie die geen tegenspraak duldt. ‘Thoughtcrime does not entail death. Thoughtcrime IS death.’ gaat er voortdurend door hun gedachten. En hoewel Orwell het over het communisme heeft, is het voor mij in mijn eigen leven overduidelijk geworden dat dit ook voor fundamentalistische godsdiensten geldt.

Een ander boek waar men uit zou kunnen lezen wat de psychische gesteldheid is van een fundamentalistische gelovige is een psychologieboek dat als onderwerp heeft de geestestoestand van een vrouw die leeft in een huwelijk waarin geweld voorkomt. Je ziet haar de omgang met de wereld mijden op alle mogelijke manieren. Je ziet haar de deur uitgaan met een blauw oog. En wanneer je er discreet met haar over wil spreken en haar oproept zich vrij te maken, zal ze antwoorden: ’Oh, je begrijpt er niets van, wij zijn gelukkig getrouwd. Hij is wat je noemt gepassioneerd.’ Precies. Hetzelfde woord zijn we al eerder in dit boek tegengekomen. Ook de synoniemen kunt u opzoeken. Christenen leven in juist zo’n huwelijk met God.

Uit het boek Volwassen Geloof:

De doodzonde

Godslastering is het naamkaartje dat bijgeloof geeft aan alle vormen van gezond verstand. Wie de godsdienst onder de loep neemt zoals ieder ander onderdeel van wetenschap zal godslasteraar genoemd worden. Wie een dominee of priester tegenspreekt; wie de vermetelheid heeft gebruik te maken van zijn eigen verstand; wie zijn eerlijke gedachten durft uit te spreken, hij is een godslasteraar. Wanneer een zendeling met minachting spreekt over het afgodsbeeld van de inboorlingen, zullen zij hem godslasteraar noemen. Als je in Contantinopel lacht om de pretenties van Mohammed, zal het vreselijke godslastering zijn. Als je in de St. Pieter Mohammed uitroept tot Profeet Gods zal het evenzeer vreselijke godslastering zijn. Er was een tijd dat het verkondigen van de goddelijkheid van Jezus in Jeruzalem godslastering was. Tegenwoordig is het ontkennen hiervan godslastering in New York.
[Robert Green Ingersoll, 19e eeuw, Interviews]


We hebben de hel achter de rug, kan het nog erger worden? Indien we een vergadering zouden houden met als onderwerp foltermethodes in de godsdienst uit te vinden om mensen altoos maar in de ban van de angst te laten leven ( ) zouden we op het volgende idee kunnen komen: we kunnen inderdaad nog wat olie op het vuur doen door iets uit te vinden wat zo vreselijk is dat dit met geen mogelijkheid vergeven kan worden! Niet in deze wereld, noch in de toekomende! De angst voor zo’n doodzonde zal bovendien effectief tot in het oneindige blijven doorwerken, ja, zich zelfs uit zichzelf vergroten, wanneer we de toehoorders ietwat in het onzekere laten wat betreft de inhoud van deze doodzonde. Juist dit nu is wat Jezus ons, ongetwijfeld net zo weinig vermoedend als Noach in zijn uitspraak, aandoet in het evangelie. Hij geeft als naam aan deze doodzonde: ‘de lastering tegen de Heilige Geest’. Gewoonlijk wordt over ‘de zonde tegen de Heilige Geest’ gesproken.

Mattheüs 12: 31-32: ‘Daarom zeg ik u: Alle zonde en lastering zal de mensen vergeven worden, maar de lastering van de Geest zal niet vergeven worden. Spreekt iemand een woord tegen de Zoon des mensen, het zal hem vergeven worden; maar spreekt iemand tegen de Heilige Geest, het zal hem niet vergeven worden, noch in deze eeuw, noch in de toekomende.’
In het evangelie van Marcus staat het indien mogelijk nog in sterkere bewoordingen: ‘Dit zeg ik jullie: er is geen zonde en geen godslastering die de mensen niet vergeven kan worden, maar wie lastert tegen de Heilige Geest, die kan nooit vergeving krijgen, want die is schuldig aan een onuitwisbare zonde. Dit zei Hij omdat ze beweerd hadden dat Hij bezeten was van een boze geest.’

Johannes schrijft later in zijn brief: ‘Als iemand zijn broeder ziet zondigen, een zonde niet tot de dood, moet hij bidden en God zal hem het leven geven, hun namelijk, die zondigen niet tot de dood. Er bestaat een zonde tot de dood: daarvoor zeg ik niet dat hij moet vragen. Alle ongerechtigheid is zonde, en er bestaat zonde niet tot de dood.’

Dit schriftwoord laat zien hoe de uitspraak van Jezus al in de eerste begintijd de gemoederen bezighield en het klamme zweet deed uitbreken. Heel vreemd dat Johannes het sinistere van de uitspraak vergroot door er alleen vaag naar te verwijzen. ‘Er bestaat een zonde tot de dood’. Voor iemand die die zonde heeft begaan kun je of mag je niet eens bidden. Het is afschuwelijk.

De schrijver van de Hebreeënbrief schrijft de volgende angswekkende verzen: ‘Want indien wij opzettelijk zondigen, nadat wij tot erkentenis der waarheid gekomen zijn, blijft er geen offer voor de zonden meer over, maar een vreselijk uitzicht op het oordeel en de felheid van een vuur, dat de wederspannigen zal verteren. Indien iemand de wet van Mozes heeft terzijde gesteld, wordt hij zonder mededogen gedood op het getuigenis van twee of drie personen. Hoeveel zwaarder straf, meent gij, zal hij verdienen, die de Zoon van God met voeten heeft getreden, het bloed des verbonds, waarmee hij geheiligd was, onrein geacht en de Geest der genade gesmaad heeft? Want wij weten wie gezegd heeft: Mij komt de wraak toe, Ik zal het vergelden! En nog een keer: De Here zal zijn volk oordelen. Vreselijk is het, te vallen in de handen van de levende God!’ (Hebr. 10:26-31)

Hiermee zijn wij weer beland op precies dezelfde God en op precies hetzelfde denken als in het Oude Testament. Deze gruwelijke verzen hebben de eeuwen door onuitspreekbare angstgolven opgewekt in de psyches van ontelbare gelovigen. Hypergevoelige mensen hebben hierdoor letterlijk in doodsangst geleefd. Anderen hebben de verzen gebruikt om lastige andersdenkenden te overreden, te overtuigen of angst aan te jagen. Weer anderen hebben de dreigementen gebruikt om mensen als machteloze prooi in de scherpe tanden van de religie vast te houden. In psychiatrische inrichtingen was de diagnose ‘beschuldigt zichzelf van zonde tegen de Heilige Geest’ algemeen bekend. Het kon tot volslagen waanzin leiden. De eeuwen door hebben barmhartige predikers van het evangelie de gelovigen geprobeerd gerust te stellen door te zeggen dat een gelovige zo’n doodzonde toch niet kan begaan. Aardig van ze, maar onbegrijpelijk hoe ze met het lot van ongelovigen totaal niet bewogen schijnen te zijn. Maar wat deze praat tegen gelovigen betreft, hoe overtuigend klinkt dit voor een ieder die de bovenstaande passage uit de Hebreeënbrief leest? We lezen over mensen die eens geheiligd waren, mensen die de Geest van God eens ervaren hebben. Zo komen we weer op de tweede traptrede in de schizofrenie van de gelovige: hij weet door de werking van Gods Geest een nieuwe schepping te zijn, maar leeft tezelfdertijd als een zondig mens in een zondige wereld. In een eerlijke bui zal een gelovige staan te rillen van de angst om af te vallen.

We kunnen stellen dat Jezus met deze doodzonde bedoelt dat mensen zo’n grove zonde begaan wanneer zij duidelijk geconfronteerd worden met de kracht Gods en dit dan gaan uitleggen alsof het de kracht van de Satan is. Het slaat op mensen die zwart maken wat wit is (lees de contekst van de uitspraak).

Alweer, we zullen vele slimme uitleggers tegenkomen die de eer van het evangelie proberen te redden door, net als in het geval van de hel, te zeggen dat zulke mensen zo verhard zijn dat er voor hen totaal geen kans is tot bekering te komen. God zou ze wel tot bekering willen zien komen, maar het is onmogelijk. Ze hebben zelf voor deze onmogelijkheid gezorgd. Alweer, dit is oneerlijke bijbeluitleg, zo spreekt de bijbel nu net niet, en bovendien strookt dit niet met de werkelijkheid. Het duidelijkst zal dit naar voren komen wanneer ik mezelf aanbied als persoon waar u over mag peinzen of hij nu de zonde tegen de Heilige Geest begaan heeft in dit boek.

Ik heb parallellen gezien tussen het machtige ingrijpen van God in het volk Israël en in het optreden van Hitler. Ik heb gezegd dat Simsons doodslaan van mensen ‘in de kracht van de Geest’ spotten met God is. Ik zei dat de werking van de Geest Gods in koning Saul tot een schrikbewind leidde. Ik heb dus van wit zwart gemaakt.

Zo sprak Abraham Kuyper over dit onderwerp: ‘Dit woord van Christus is van God gegeven om zielen op hun hoede te doen zijn. De zielen van de heiligen, opdat zij het Woord van God niet met koudheid, onoplettendheid en onverschilligheid behandelen; de zielen van valse leraren en dwaalleraren, die in de hoedanigheid van theologen hun afkeer uitspreken van ‘bloedtheologie’, en zo godslasterlijk de hoogste uiting van de goddelijke liefde tot een gruwel maken; de zielen van hen die de waarheid eens kenden en het nu verworpen hebben en hooghartig de nog gelovige broeders bestempelen als onwetende fanatiekelingen. Voor al deze lieden zal het oordeel inderdaad vreselijk zijn.’

En als iemand die tot alle drie de categoriën behoort kan ik de lezer hiervan verzekeren: indien ik niet zo’n rotsvast geloof in de gezondheid en buitengewone kracht van mijn eigen geest had, zou ik al jaren geleden in een psychiatrische inrichting beland zijn.

Zo niet vanwege de voorgaande zonden dan wel vanwege de volgende:
Is deze volgende gedachtengang een zonde tegen de Heilige Geest? Ik heb me mijn hele leven erover verwonderd dat de Heilige Geest niet in staat schijnt te zijn het voor een ieder duidelijk te maken: de christenen staan met kop en schouders op een moreel hoger niveau dan de niet-christenen. Wanneer zoals Jezus stelt een mens geboren moet worden uit de Geest, en dit alleen kan gebeuren via het geloof in Christus, dan zou het toch overduidelijk zijn voor iedereen. Christenen zijn een nieuwe schepping, zo uniek in hun liefde en onderling gedrag, dat iedereen er jaloers op zou worden en zich bij hun aan zou sluiten. Maar vreemd, zo is de werkelijkheid helemaal niet. Christenen als groep zijn totaal niet te onderscheiden van welke andere godsdienstige of niet-godsdienstige groep met idealen dan ook. Als we naar extremen gaan zoeken dan komen we ‘lichtende voorbeelden’ net zo goed in andere culturen en godsdiensten tegen dan in de onze. Laten we eens een lichtend voorbeeld nemen van iemand die niet-christen was, Mahatma Gandhi, die eenvoudige advocaat uit India, die zo gegrepen werd door het onrecht dat hij om zich heen zag - rassentegenstellingen, de overheersing van zijn vaderland door de Engelsen - dat hij z'n hele leven daarvoor omgooide en uitgroeide tot de onbetwiste leider van zijn volk. Maar het bijzondere van Ghandi was dat hij deze strijd tegen het onrecht absoluut geweldloos voerde en zich nooit liet meeslepen door gevoelens van haat voor de tegenstander, door ongeduld, door de verleiding om hard terug te slaan. Van hem zijn die grootse woorden bewaard gebleven: ‘Ik ben bereid voor mijn ideaal te sterven; ik ben niet bereid ervoor te doden!’ Hoewel hij geen christen was, had hij die woorden van Jezus uit het evangelie beter begrepen dan menig christen: ‘Als men u op de ene wang slaat, keer dan ook de andere toe’. De vraag is nu: indien Mahatma Gandhi Gods Geest niet had, wiens Geest had hij dan? Als het slechts zijn eigen geest was, wat zou Gods Geest er nog aan toe kunnen voegen? Werkt Gods Geest liever op de manier van onze 80-jarige (godsdienst)oorlog in samenwerking met onze vrome geuzen? Gandhi heeft gelijk als hij zegt dat er geen christendom geweest is in het Westen, anders waren er niet de verschrikkelijkste oorlogen gevoerd. Zo spreekt God tot ons in de woorden van deze man om ons nederig te maken. Maar als het zijn eigen geest was vraag ik u: Wat heeft Gods Geest aan u, gelovige, toegevoegd, wat niet al uw eigen geest was, iets buitengewoons –dus goddelijks- wat alle ongelovigen (zoals Gandhi) te boven gaat? Oh, u kunt in tongen spreken? Geweldig, wat goddelijk! (maar dat doen ze in sommige moslimgroeperingen ook.)

Hoewel de hierboven in het kort gegeven uitleg van de doodzonde duidelijk is, is het aan de andere kant volstrekt niet duidelijk. Zondigen tegen de Heilige Geest is wel even iets neveligers dan bijvoorbeeld moord of incest of marteling of eten van varkensvlees. Het is als een geestelijke atoombom. De eeuwen door zijn er dan ook eindeloze debatten over geweest. Ook iedere dominee uit onze tijd zal kunnen zeggen dat men hem er wel tientallen malen over gevraagd heeft. Tegenwoordig kun je alleen al in het engels 200.000 sites op het internet over dit onderwerp nalezen! Wat je dan al niet tegenkomt, wat mensen zich al in hun hoofd halen, je zult het niet voor mogelijk houden! Je kunt je bijvoorbeeld afvragen of het ‘spreken’ heel letterlijk genomen moet worden, of dat ‘denken’, ‘een houding’, ‘een opinie’ ook al de zonde is. Zo heeft deze zonde duidelijk te maken met een proces, twijfels die opkomen, een opinie vormen en daarmee voor de dag durven te komen. Aan de basis van het hele probleem staat ongehoorzaamheid, het niet-slaaf van God/godsdienst/autoriteiten willen zijn. De onvergeeflijke zonde is uiteindelijk een zonde die geen daad is, maar een denken, het mondig denken, het basisdenken van dit boek. En mondig denken is nu juist iets wat ieder modern mens wil en moet doen. In feite kán hij niet anders, we hebben overal al zo’n jaar of tien leerplicht in onze maatschappijen.

Met deze kwestie zijn we ook gekomen op een fundamentele kwestie in de godsdienst: de godsdienst van de bijbel maakt het voor iedere gelovige onmogelijk zijn onbevooroordeelde rede te gebruiken. Een gelovige móet blind geloven (als het even kan zonder twijfel), anders volgt de straf. Hij mag nooit onbevooroordeeld, logisch denken. Daarom zal óf de angst voor de straf van God óf slaafs voorgeprogrammeerd denken een trouw metgezel zijn van iedere gelovige.

We kunnen de zonde tegen de Heilige Geest ook volkomen tegengesteld analyseren. Het is niet een moedig mondig denken, maar integendeel, een volledig slaafs denken dat het denken met de eigen gezonde rede verbiedt. Zoals het bijbelverhaal vertelt, zijn het juist conservatieve farizeeërs die zich schuldig maken aan zulk een fatale zonde. We moeten goed begrijpen dat de schuld van hun zonde juist ligt in een geloofsopvatting gelijk aan die van bijbelgetrouwe christenen van tegenwoordig: deze farizeeërs hielden zich strikt aan de godsdienst van het Oude Testament, de traditie en overleveringen. Ze wisten met zekerheid gelijk te hebben. Toen zij zagen dat het optreden van Jezus met de overgeleverde ‘ware godsdienst’ in vele opzichten in strijd was, kónden ze niet anders dan het te veroordelen, al deed Jezus goede dingen. Hun slaafse gehoorzaamheid aan de dode letter van de godsdienst maakte het voor hen overduidelijk dat Jezus een valse leraar was. Bijbelgetrouw geloof maakt mensen blind. Zij zal mij op dezelfde manier veroordelen als de farizeeërs Jezus. Ik mag dan wel met mooie woorden over de liefde praten, een God van Liefde prediken, maar omdat het niet met de oude vertrouwde leer en het onfeilbare woord van God in overeenstemming is, en ik de bijbel aan de kaak stel, is het allemaal praat dat door de Duivel ingegeven wordt.

De conclusie is dus dat we of we het nu zus of zo zien, dit of dat geloven, vrij in de leer zijn of juist strikt, er altijd kans is op deze zonde tegen de Heilige Geest. Iedere gelovige die er zijn gedachten over laat gaan, kan er door beangstigd worden.

Hoelang nog moet ik me bezighouden met deze bittere materie? Kunt U, o God, mij niet verlossen van het onmenselijke van de christelijke godsdienst? Het was toch Uw bedoeling het Evangelie, de Goede Boodschap, bij mensen te brengen? Hoe is alles zo fout gegaan? Hoe hebt U het allemaal zo fout kunnen doen laten lopen? Of is het weer onze eigen schuld, vooral mijn schuld?

Uit het boek Volwassen Geloof:

[b]De God van de wraak[/i]

We staan er voortdurend verbaasd van wat er al niet wordt uitgevonden op het gebied van geweld. Maar ik voor mij geloof dat nooit eerder gedroomde en voor totaal onmogelijk gehouden ontdekkingen gedaan zullen worden op het gebied van geweldloosheid. [Mahathma K. Gandhi]
Zoals we ons herinneren was het ‘de dag van de wrake van onze God’ uit Jesaja die door Jezus werd weggelaten toen Hij zijn optreden karakteriseerde. De bijbelgetrouwe gelovigen hebben natuurlijk niet stilgezeten om alle touwtjes in de bijbel weer aan elkaar vast te knopen. Het weglaten van de wraak van God kan natuurlijk nooit betekend hebben dat God opeens verandert van plannen of karakter. Nee, ‘de dag der wrake van onze God’ staat ons te wachten op een ander tijdstip. Het slaat op de volgende fase van het optreden van Jezus. Het is als het ware uitgesteld, zodat het evangelie overal gepredikt kan worden, maar zal daarna in vervulling gaan. Zo komen we op het onderwerp van de eschatologie, de leer der laatste dingen. Dit onderwerp is tegenwoordig zo populair dat gesteld kan worden dat het voor vele gelovigen de basis voor hun gehele leven is. Niet eens zo vreemd, wanneer je je bedenkt dat de theoloog Albert Schweitzer al honderd jaar geleden aantoonde dat het gehele Nieuwe Testament in eschatologische termen gelezen en verstaan dient te worden. Het christendom ontstond in de tijd dat men het einde van de wereld in de nabije toekomst verwachtte. Veelvuldig wordt hierover in het Nieuwe Testament gesproken. Zo knopen de tegenwoordige gelovigen hierbij aan en hebben ze een grote voorraad aan teksten.Vaak krijgen wij de indruk dat dit eindtijddenken iets van onze tijd is omdat de moderne wereld als benauwend op ons afkomt, maar wanneer we de geschiedenis doorgaan, zullen we zien dat eindtijddenken in alle tijden aanwezig geweest is. In feite begint het doemdenken in de profetische boeken van de bijbel, dus al honderden jaren voor Christus. Alle profetische geschriften kunnen we kenschetsen als lange uitgerekte preken met maar één onderwerp: aankondiging van godsoordeel en doem als straf op de zonde. Er zijn af en toe ook visioenen van uiteindelijk herstel en zegen, maar dit doet niets af van het basisonderwerp:

Ezechiël 7: ‘Het woord van Jahweh kwam tot mij: Gij nu, mensenkind, zo zegt de Here Jahweh over het land Israëls: het einde komt! Het einde over de vier hoeken des lands! Nu breekt het einde voor u aan, want Ik zal mijn toorn tegen u loslaten, Ik zal u oordelen volgens uw wandel en al uw gruwelen aan u vergelden. Ik zal u niet ontzien en geen medelijden hebben, maar Ik zal uw levenswandel aan u vergelden, uw gruwelen zullen op u neerkomen, en gij zult weten dat Ik Jahweh ben. Zo zegt Jahweh: Onheil op onheil! Zie, het komt! Er komt een einde; het einde komt! Het breekt aan over u! Zie, het komt! De doem komt over u, inwoner des lands! De tijd komt! De dag is nabij! Verwarring en geen vreugdegeroep op de bergen1 Nu zal Ik weldra mijn grimmigheid over u uitstorten en mijn toorn ten volle over u brengen...Ik zal niets ontzien en geen medelijden hebben...Zie de dag! Zie, het komt! De doem voltrekt zich...Niets zal er van hen overblijven...Ik zal de kwaadaardigste volken doen komen en deze zullen hun huizen in bezit nemen...Angst komt; dan zullen zij behoud zoeken maar het is er niet: Ramp op ramp zal komen...’

Jesaja 34: ‘Nadert gij volken om te horen; en gij natiën, let op! De aarde hore en haar volheid, de wereld en al wat daaruit ontspruit. Want Jahweh koestert toorn tegen alle volken en grimmigheid tegen al hun macht. Hij heeft hen met de ban geslagen, hen ter slachting overgegeven. Hun verslagenen liggen neergeworpen en de stank van hun lijken stijgt op, ja de bergen versmelten van hun bloed. Al het heer des hemels vergaat en als een boekrol worden de hemelen samengerold...want mijn zwaard is in de hemel dronken geworden...de Here heeft een zwaard vol bloed...want Jahweh houdt een dag van wraak, een jaar van vergelding.’

Waar het in dit boek in de eerste plaats om gaat is te zien wat bijbelgetrouwe christenen nooit zien, hoewel het er veelvuldig letterlijk staat: alles wat aan ‘de dag des Heren’ vastkleeft is de wraak van God. Dit zien we het duidelijkst tot uiting komen wanneer we opmerken dat Jahweh uitspreekt de kwaadaardigste volken, dus de grootste barbaren met de meest mensonterende praktijken, op te roepen om zijn eigen volk te straffen. Een onmogelijke gedachte, hetwelk totaal niets met rechtverschaffen te maken heeft! Merk in bovenstaande tekst ook op hoe God afgeschilderd wordt als zo buitengewoon vertoornd, dat Hij geen enkel medelijden meer heeft, alweer een onmogelijke gedachte. Hoe verdraaien we ons denken door te beweren dat Gods wraak, deze uiterste medogenloosheid, dit oproepen van ’s werelds grootste barbaren om te straffen, zijn aankondiging totaal niets te ontzien, geen medelijden te hebben, in overeenstemming te brengen is met Rechtvaardigheid en Liefde? Zo zijn we het altijd met elkaar eens wanneer we zeggen dat menselijke wraak en oorlogsvoering zondig zijn en een perversie van ons menszijn, maar wanneer God wraak neemt en oorlog voert op de meest krachtige, meedogenloze en onzinnige wijze, spreken de gelovigen dit goed door het gelijk te stellen met rechtvaardigheid. Er is niets grotesker dan zulk een godsdienstig geloof.

Natuurlijk wordt ook dit weer omgedraaid in de theologie van bijbelgetrouwe christenen: alles wat met de Dag des Heren te maken heeft wordt gezien als een climax in de opstand van de mens tegen God. De mens krijgt de schuld van alles, doet het zichzelf aan. Het is altijd dezelfde truc die uit de doos wordt gehaald. En het is hoogstens maar de helft van de waarheid. Bovenstaande teksten bijvoorbeeld laten zonder twijfel zien dat we met een aktieve God te maken hebben.

[Lees ook de volgende teksten: ‘Daarom, zo zegt Jahweh: Zie Ik breng hen een rampspoed/kwaad, waaraan zij niet zullen ontkomen; als zij dan tot Mij schreeuwen, zal Ik naar hen niet luisteren.’ (Jer. 11:11) ‘Zo zegt Jahweh, de God van Israël: Zie, Ik breng rampspoed/kwaad over deze plaats, waardoor ieder die ervan hoort, de oren tuiten zullen’ (Jer. 19:3) ‘Ik zal kwaad over hen brengen in het jaar van hun bestraffing, zegt Jahweh.’ (Jer. 23:12), ‘Zo zegt Jahweh: Zie, wat Ik gebouwd heb, breek Ik zelf af en wat Ik geplant heb, ruk Ik zelf uit, en zoudt gij voor u grote dingen zoeken? Zoek ze niet! Want zie, Ik breng rampspoed over al wat leeft’ (Jer. 45: 4,5). ‘Zo zegt Jahweh: Zie Ik ga tegen dit geslacht een kwaad bedenken, waaruit gij uw halzen niet zult trekken en waarbij gij niet rechtop zult lopen, want het zal een boze tijd zijn.’ (Micha 2:3) Het moge duidelijk zijn dat het in al deze teksten niet gaat om ‘toestaan/toelaten’ van het kwaad.]

Het gaat hier niet slechts om gebeurtenissen die een alwetend God van te voren ziet aankomen. En zelfs al zou het zijn dat de mensheid in het laatst der dagen zal verkillen in de liefde, wat moeten we denken van een God die hierop zo reageert: ‘Maar als de slaaf slecht was en in zijn hart zou zeggen: Mijn heer blijft uit, en hij zou beginnen zijn medeslaven te slaan en met de dronkaards zou eten en drinken, dan zal de heer van die slaaf komen op een dag, dat hij het niet verwacht, en op een uur dat hij het niet weet, en hij zal hem folteren en hem in het lot der huichelaars doen delen. Daar zal het geween zijn en het tandengeknars.’ (Matth. 24, slotwoorden van de rede over de laatste dingen). En wat moeten we denken van een God die energiek meedoet aan de slachtingen? Zo wordt het Armageddon in het Oude Testament op de bekende oudtestamentische wijze geschilderd als komende uit Gods hand: ‘Dan zal Ik alle volken tegen Jeruzalem ten strijde vergaderen; de stad zal genomen worden, de huizen zullen worden geplunderd en de vrouwen geschonden. De helft van de stad zal wegtrekken in ballingschap, maar de rest van het volk zal in de stad niet uitgeroeid worden. Dan zal Jahweh uittrekken om tegen die volken te strijden, zoals Hij vroeger streed, ten dage van de oorlog; zijn voeten zullen te dien dage staan op de Olijfberg...dan zal de Olijfberg middendoor splijten, oostwaarts en westwaarts, tot een zeer groot dal...en gij zult de vlucht nemen zoals gij de vlucht genomen hebt voor de aardbeving in de dagen van Uzzia...Dan zal dit de plaag zijn, waarmee Jahweh alle volken zal treffen, die tegen Jeruzalem zijn uitgetrokken: Hij zal ieders vlees, terwijl hij nog op zijn voeten staat, doen wegteren, en ieders ogen zullen wegteren in hun kassen, en ieders tong zal wegteren in zijn mond. Ja, te dien dage zal er onder hen een grote, door Jahweh bewerkte, ontsteltenis wezen...’ (Zacharia 14).

Precies dezelfde dingen kunnen we zeggen wanneer we naar het Nieuwe Testament gaan. In feite brengt het boek Openbaringen het absurde van de wrekende God tot een hoogtepunt. Het is vreemd, we houden ons vreselijk bezig met escalerende tegenstellingen in de wereld, dreigende oorlogstoestanden en dergelijke. We zijn heel verontwaardigd over het beestachtige handelen van de mens. Maar de gelovigen zijn nooit verontwaardigd over het beestachtige optreden van God in het boek Openbaringen. Een ieder die de bijbel leest ziet dat Hij meedoet als de Grote Maarschalk, degene die op deze gruwelijke manier al zijn Grote Plannen uitwerkt. En wanneer we deze weerzinwekkende dingen over oorlog, verwoesting, wraak en toorn lezen moeten we alles maar zien als Rechtvaardig en Goed en Perfect. Dit denken is de verkrachting van ons humaan denken.

Laten we als typisch voorbeeld van evangelisch denken de woorden van een baptistendominee, Arthur Pink (1886-1952) lezen. Zo vangt hij een overdenking over ‘De Toorn van God’ aan:
‘Het is bedroevend zovele belijdende christenen tegen te komen die de toorn van God zien als iets waar ze zich voor moeten verontschuldigen. Zelfs al doen ze dit niet, dan zouden ze toch het liefst zien dat er in het geheel niet zoiets was als ‘toorn van God’. Velen gaan niet zover uit te spreken dat ze het als een smet op het karakter van God beschouwen, maar ze kunnen zich er toch niet over verheugen. Ze denken er liever helemaal niet aan. Zelfs zij die de toorn van God wel kunnen aanvaarden, hebben er veelal moeite mee de gestrengheid van deze toorn onder ogen te zien en te gebruiken om zich ermee op te bouwen. Sommigen verkeren zelfs in de illusie dat Gods toorn in tegenstrijd verkeert met Gods goedheid...De Toorn van God is evenzeer een uiting van goddelijke perfektie als Zijn Trouw, Macht, Genade. Het moet wel zo zijn, want in het karakter van God kán geen smet gevonden worden.’
De dominee vervolgt met uit te wijden over het nut van het overdenken van Gods vreselijke straf. Ten eerste omdat het ons bang zal maken en zo de zonde kan voorkomen en voorts omdat het een test is of we God wel echt lief hebben. Als we Hem niet waarlijk liefhebben voor wat Hij is, hoe zou de liefde van God dan in ons kunnen wonen? Dan laat hij ons zien wat de bijbelse lering is over Gods toorn:
‘Jubelt, gij natiën, om zijn volk, want Hij wreekt het bloed van zijn knechten, Hij oefent wraak aan zijn tegenstanders, en verzoent zijn land, zijn volk.’ (Deut. 32:43) Indien wij ons er niet in verheugen dat de dag van Gods toorn spoedig aanbreekt over alles wat goddeloos is, en Hij wraak neemt op al wat Hem vijandig is, dan is het er een bewijs van dat wij ons niet aan Hem onderworpen hebben, een bewijs dat we in zonde leven.’
En hij eindigt zijn overdenking met de woorden:
‘Preken wij dominees over dit onderwerp wel genoeg? De profeten van het Oude Testament schuwden dit onderwerp niet! De wereld van tegenwoordig is niet beter dan hij toen was! Niets schudt onverschillige mensen zo wakker dan uit te wijden over de toorn van God.’(Gleanings in the Godhead).

Hier zien we de slaafse bijbelgelovige ten voeten uit: hij kán niet denken met zijn eigen gedachten, omdat hij slaaf van de bijbel is. De bijbel is Gods openbaring dus: Kwaad=Goed, Haat=Liefde, Rechtvaardigheid=Wraak enz. al strijden al onze gevoelens en rationele gedachten ertegen. We zien ook hoe dit denken op perversie uitloopt: de man Gods doet een beroep op de angst: een uitstekend middel om mensen te doen bekeren! Wat is het droevig dat alle tijden door de mensheid heeft moeten lijden onder dit soort predikers, mensen die zich ‘mannen Gods’ durven noemen!

Ik begin de uitspraak van Robert Ingersoll te begrijpen:
‘Iedere preekstoel is een schandpaal waar een gehuurde schuldige staat, die voortdurend zijn eigen gevangenstraf verdedigt’. (1871)

Er zijn tegenwoordig inderdaad evangelische gemeentes waar men jaar in jaar uit niets anders doet dan de ‘tekenen des tijds’ bestuderen. En ze wachten maar, bladeren in hun luie stoel verwoed hun bijbeltjes met onderstrepingen door en vragen er tussen door of ze nog een kopje koffie mogen. Met ongelofelijke lichthartigheid worden de grofste uitspraken gedaan. Ik hoorde eens in een preek: ‘Dat wat Israël in de 2e wereldoorlog heeft meegemaakt, is nog maar een kleinigheid van wat Israël nog te wachten staat in de eindtijd.’ Je vraagt je dan af hoe in godsnaam het mogelijk is dat mensen met zulk totaal onbenul in hun kennis en gevoelens aangesteld zijn als leiders van een gemeente. Met welk een luchthartigheid maken ze van lijden kleinigheden, met welk een onbeschaamdheid van het evangelie een aanfluiting. Eindtijdchristenen hebben geen idee van de barbaarse draagwijdte van hun gedachten en van de talloze absurde denkkronkels over de eindtijd waar de christenheid al 2000 jaar lang mee gepest is. Als je het ze vraagt zullen ze zeggen in een God van liefde te geloven, en hebben totaal niet door dat hun eigenlijke god een monster is die het gros van de mensheid zal vernietigen en veroordelen tot de hel.

Zo laat het laatste bijbelboek van de bijbel, Openbaringen, ons weten dat God op het eind van de geschiedenis allemaal rampspoeden en godsoordelen klaar heeft staan, zulke vreselijke dingen dat we die in films altijd te zien krijgen in de vorm van een of andere psychopaat die er sadistisch plezier in heeft alles te verwoesten en mensen te doden na ze eerst flink hebben doen lijden. Ons worden godsoordelen beschreven als aardbevingen, een zon die zwart wordt, een maan die in bloed verandert, een hemel die terugwijkt als een boekrol. Alle bergen en eilanden worden van hun plaats gerukt. En dat allemaal vanwege de toorn van het Lam (Openb. 6). Dwz Jezus, dezelfde goede Herder als in de evangeliën die zich over dat ene zielige afgedwaalde schaapje ontfermt! (En dat terwijl van Jezus in de bijbel letterlijk ook gezegd wordt dat Hij eeuwig dezelfde is!) En alsof dat nog niet genoeg is wordt er in Openbaringen 8 en 9 nog een schepje bovenop gedaan: hagel en vuur, vermengd met bloed dat een derde deel van de aarde verbrandt, het derde deel van de schepselen in de zee wordt gedood door ‘een berg brandend van vuur’, een grote ster, brandend als een fakkel, valt uit de hemel. Bovendien wordt het derde deel van de zon, de maan en de sterren getroffen. Sprinkhanen worden tevoorschijn gehaald, die niet doden maar voortdurend de mensheid vijf maanden lang zo zullen pijnigen dat velen liever de dood zoeken! En in Openbaringen 9 horen we dat een derde deel van de mensheid door vier engelen gedood wordt (Openb. 9: 15). Voor de duidelijkheid, dat zou tegenwoordig al meer dan 2000 miljoen mensen betekenen! En elke tien jaar dat het oordeel nog uitgesteld wordt komen er weer ongeveer 1000 miljoen mensen bij in de wereld, waar dus een derde deel van wordt uitgeroeid.

We kunnen sommige dingen best uitleggen met rampen die de mensheid zelf over zich uitstort, maar dit gaat in geen geval op om het geheel van de toekomstvisioenen uit te leggen. Het is een flauwe truc die keer op keer opnieuw uit de kast wordt gehaald om de barbaarse God van de bijbel te redden. Hoe lang nog halen we onze eigen menselijkheid steeds maar door het slijk. Hoe lang nog laten we ons door de godsdienst van oorlog, straf en veroordeling opjutten om van het leven en deze wereld een hel te maken? Een ieder die zich in deze dingen verdiept zal óf zijn denken volkomen verdraaien, de betekenis van liefde volledig verliezen óf inzien dat uiteindelijk de God van de bijbel van begin tot eind een barbaar is. Ook wordt de gelovige zelf een ongevoelige barbaar als hij alles maar blijft uitleggen door te wijzen op ‘Gods rechtvaardige straf’. Geen wonder dat iemand als bijvoorbeeld Luther van mening was dat Openbaringen niet geïnspireerd is en niet in de bijbel thuishoort. De boodschap van Openbaringen was voor hem zo overduidelijk dat zelfs hij met zijn velerlei middeleeuwse gedachten zag dat je hierdoor barbaars in je denken wordt. Wie handhaaft dat de schrijver van het Johannesevangelie en de brieven van Johannes dezelfde schrijver is als die van het boek Openbaringen, doet zijn denken geweld aan. Uit angst de bijbel tegen te spreken verdraait hij zijn denken zodat hij tegelijkertijd kan uitroepen ‘God is liefde’ en denken dat God zich straks wreekt door sprinkhanen op te wekken die de mensheid zo pijnigen dat ze liever de dood zoeken! Zo iemand lijdt werkelijk aan schizofreen denken. Luther had de durf liever voor ketter verklaard te worden dan zichzelf een barbaar te voelen. Ik doe dezelfde keus in mijn leven.

Ook de barbaarsheid van Openbaringen heeft zijn wortels in het Oude Testament. Lees hoe het Oude Testament ons op dezelfde manier onderwijst over de ‘Dag des Heren’: ‘Zie, de Dag des Heren komt, meedogenloos, met verbolgenheid en brandende toorn, om de aarde tot een woestenij te maken en haar zondaars van haar te verdelgen. Want de sterren en de sterrenbeelden doen hun licht niet stralen, de zon is bij haar opgang verduisterd en de maan laat haar licht niet schijnen...Daarom zal Ik de hemel doen wankelen en de aarde zal bevend van haar plaats wijken door de verbolgenheid van Jahweh, ten dage van Zijn brandende toorn.’ Een ieder die op de Dag des Heren studeert zal zien dat in het Oude Testament met een soort uitvergrote beeldspraak, de stijlvorm eigen aan de heetgebakerde cultuur van het Midden Oosten, de toekomstige ondergang van Gods volk wordt verkondigd. Langzaamaan wordt dit thema uitvergroot tot gebeurtenissen die letterlijk de gehele aarde omvatten en letterlijk een keer in vervulling zullen gaan. In de paar eeuwen voor en na Christus groeit de apocalyptische literatuur uit tot een van de populairste literatuurvormen, te vergelijken met de tegenwoordige spektakelfilms uit Hollywood. Bijv. de joodse geschriften 1 en 2 Henoch, 2 en 3 Baruch, 4 Ezra, de Apocalyps van Abraham , het Testament van Abraham en dat van Levi 2-5 en vroegchristelijke geschriften: boeken met visioenen , bijv. de Apocalyps van Petrus, die van Paulus en de Hemelvaart van Jesaja.

Hollywoodfilms en eindtijdpredikers komen dan ook typisch beiden uit het meest christelijke land van de wereld, ze schijnen bij elkaar te horen. Het geeft een goed beeld van het toppunt van christelijke schizofrenie: juist de mensen die zeggen zich te hebben overgegeven aan de christelijke godsdienst van de liefde zien we tezelfdertijd met dit hoogtepunt van barbaarsheid in hun denken komen.

[ + sensatiezucht en aaneenschakeling van absurditeiten en doemdenken. Ik kreeg onlangs, 30 jaar na het eerste verschijnen ervan, tot mijn spijt weer een herdruk van David Wilkersons ‘Het Visioen’ (1972) onder mijn ogen. “Nog steeds actueel!” staat er op de achterflap, en dan kun je als ‘bijbelgetrouw’ christen (hoe bestaat het? zou je zeggen; juist veel bijbelgetrouwe christenen geloven in visioenen, dus extrabijbels materiaal!) weer eens lekker je hart luchten en je afschuw voor de wereld op z’n amerikaans uit de doeken doen: “Aardbevingen en hongersnood nemen toe...ongebreidelde inflatie, instorten van economie....verloederende pornografie en verbreiding van drugs....geweld, haat, angst, toenemende golf van zelfmoorden...antichrist...Het Visioen van David Wilkerson geeft ons een glimp van de toekomst.” Je komt er dit soort zinnen in tegen: “de bijbel voorspelt duidelijk dat jongens en meisjes hun ouders zullen bedriegen en hun zelfs zullen overleveren aan de dood. Ik heb dit woord nooit eerder kunnen begrijpen. In feite betekent dit dat we in onze gezinnen een oorlog te voeren krijgen die niet eens uitgeroepen is en waarin de eigen kinderen ’s mensen allerergste tegenstanders zijn.
Ik voorzie dat er een tijd van nooit eerder geziene geloofsvervolging op komst is...
In de hoogste klassen van de scholen en op universiteiten zal men instruktieve films vertonen die het sexuele voorspel en de sexuele gemeenschap laten zien. Experts zullen uitleggen hoe ze ‘met gevoel voor smaak’ gemaakt zijn. Aan de schoolkinderen zal onderwezen worden dat homosexuele en voorechtelijke sexuele liefde normaal is ‘indien beide partijen elkaar zeer respecteren’. In sommige kerken zal men naaktdansen verdedigen als een ‘kunstige vorm van godsdienst’. Mensen zullen meer het geschapene dienen dan de schepper, en God kan niets anders doen dan deze mensen maar aan hun zonden overlaten. Het gevolg zal zijn dat velen ongeneeslijk geestelijk ziek zullen blijven.” Het allerbedroevendst komen we op het eind tegen: “Stelt u zich voor: De gaskamers van Hitler, de zuiveringen van Stalin, Biafra, Nicaragua, Pakistan, Bangladesh, Vietnam. Tel daar bij op nog andere nachtmerries. Vermenigvuldig die verschrikkingen dan met een factor van duizend en pers ze allemaal in een tijdsbestek van enige jaren. Dit geeft een beeld van wat hun te wachten staan die God niet wilden aanvaarden, maar ook dit is nog niet alles wat deze mensen te wachten staat...” Het visioen vervolgt dan met nog zwaardere goddelijke oordelen, allemaal het verdiende loon voor de goddeloze wereld natuurlijk.
]

Een groot deel van het evangelische christendom doet niets liever dan het verkondigen van Gods wraak en oordelen over de volken van tegenwoordig. Lees hoe ‘bijbelgetrouwe’ christenen met de bijbel omgaan:
‘Terwijl de aloude Filistijnen al meer dan 2500 jaar volledig van de aardbodem verdwenen zijn, komen ze toch weer voor in de verschillende profetieën over de eindtijd. De Palestijnse terreurbaas Arafat spreekt ook steeds over zijn Filistijnse volk, maar er bestaat hiervoor geen enkel historisch bewijs. Bovendien zouden in dit geval de huidige Palestijnen geen Arabieren maar Grieken zijn. De beweringen van Arafat slaan dus helemaal nergens op. De profeet Zacharia maakt duidelijk dat we hier te maken hebben met een ‘bastaardvolk’ .

Zacharia 9:5-6-7: ‘…dan zal de koning uit Gaza verdwijnen en Askelon zal onbewoond zijn. Dan zal een bastaardvolk in Asdod wonen, en Ik zal de trots der Filistijnen uitroeien’.
De Filistijnen van de oudheid waren geen bastaards. Het is nooit van de Filistijnen uit het verleden gezegd. Het slaat op de Filistijnen van de eindtijd. Het huidige Gaza is het oude Filistijnse gebied en zij die daar nu wonen koesteren dezelfde haat tegen de Joden, als de Filistijnen vroeger deden. Het gaat om een ‘volk’ dat zich pas sinds 1964 Palestijnen noemen. Vóór 1948 waren het juist de joden die de "P" van Palestijnen in hun paspoort d roegen. In de Tweede Wereldoorlog was er zelfs een speciale ‘Palestijnse’ brigade, die uit joden bestond en meevocht tegen de Duitsers. Sinds 1964 zijn het ineens de niet-joden die zich Palestijnen noemen.

Het feit dat de Bijbel hen bastaards noemt, betekent dat de Filistijnen van de eindtijd een verdeeld volk zijn zonder zuivere identiteit. Hun oorsprong ligt inderdaad in de verschillende Arabische landen. Zoals God in het verleden Zijn oordeel over de Filistijnen heeft laten gaan, zo zullen de Filistijnen van de eindtijd opnieuw in het oordeel van God terechtkomen. Terwijl de wereld aan de kant van deze Filistijnen staat, staat God lijnrecht tegenover hen. In Obadja staat in vers 19, dat het huis van Jakob ( Israël) in de eindtijd o.a. de laagte, het land der Filistijnen in bezit zullen nemen. De profeet Zefanja is er heel duidelijk over hoe het met de Filistijnen aflopen zal.
Zefanja 2:5: ‘Het woord des Heren is tegen u, Kanaän, land der Filistijnen, en Ik zal u te gronde richten, zodat er geen inwoner meer zal zijn’.

God heeft er geen enkele twijfel over laten bestaan van wie het land Kanaän zou zijn. Vandaar dat de Heilige Israëls tegen Kanaän zegt: ‘land der Filistijnen’. De kust zal ten deel vallen aan het overblijfsel van het huis van Juda. De hele geschiedenis door blijkt er niets veranderd in de aard en in de identiteit van Israëls vijanden en daarom zullen ook in de eindtijd de volken die in opstand komen tegen Israël geoordeeld worden.

Ezechiël 25:15-16: ‘Zo zegt de Here Here: Omdat de Filistijnen wraakzuchtig gehandeld hebben door met bitter leedvermaak wraak te nemen en in eeuwigdurende vijandschap te verdelgen, daarom, zo zegt de Here Here: zie, Ik strek mijn hand uit tegen de Filistijnen, Ik zal die Kretenzen uitroeien en zelfs het overblijfsel aan het strand der zee te gronde richten; Ik zal geduchte wraak aan hen oefenen met grimmige straffen. En zij zullen weten, dat Ik de Here ben, wanneer Ik mijn wraak over hen breng.’ (Franklin ter Horst).

Merk het volgende op in de godsdienst van de ‘eindtijdchristenen’: 1) Het Oude Testament wordt altijd zo geïnterpreteerd dat het juist uitspraken doet over de dag van vandaag. Het betoog valt al meteen in de eerste zinnen door de mand. 2)De God van de christenen is ook de God van de joden die Christus altijd met felheid hebben afgewezen. Niet de christenen maar het volk Israël is voor eeuwig ‘Gods oogappel’, hoewel ze niets van Jezus moeten hebben; het christendom is in deze gedachtengang slechts een intermezzo, een tijdelijke zijtak van het eigenlijke grote plan van God: de zegening van en de onderwerping en regering van de wereld door Zijn volk Israel; voorwaar een door het slijk halen van het evangelie. 3) De God van het Nieuwe Testament is de God die wraak neemt, met grimmige straffen aankomt, volkeren uitroeit tot de laatste man, omdat Hij een zielig stukje land voor eeuwig beloofd heeft aan zijn volk Israël en persé gelijk moet hebben. 4) In deze gedachtengang is er totaal geen plaats voor de boodschap van het Nieuwe Testament maar heeft men alleen aandacht voor de volvoering van politieke plannen van God met de Joden. Deze gedachtengang is juist het tegenovergestelde van het christendom: zij zaait haat en nijd uit over de wereld, deelt mensen op in ‘uitverkorenen’ en ‘bastaards’, omdat ze in het één of andere volk geboren zijn. Hier wordt de ‘progressieve openbaring’ eenvoudigweg aan de kant gezet; ‘In Christus is geen Jood of Griek’ wordt van zijn kracht beroofd. 5) Omdat zij slaaf is van de bijbel kan men de meest onbeschofte taal gebruiken om anderen te veroordelen en te bedreigen met goddelijke uitroeiing en hun zo ‘de waarheid’ te verkondigen. Het is in dit verband interessant op te merken dat uit onderzoekingen naar de afkomst van de tegenwoordige Palestijnen (dat ‘bastaardvolk’) is gebleken dat een deel afkomstig is uit het originele Joodse volk dat na de verwoesting van Jeruzalem door de Romeinen nog steeds in het land bleef wonen! Later zijn zij onder dwang moslim geworden. Ook is een deel afkomstig uit de christenwereld van de kruistochtentijd. Sommige Palestijnen zijn nog steeds christen. Maar ook: wat een schande om mensen als bastaards aan te duiden! De schrijver die zo over de Palestijnen denkt heeft niet in de gaten dat het nederlandse volk waar hij toe behoort een honderd maal meer ‘verbasterd’ volk is, om nog maar niet te spreken van het ‘uitverkoren’ joodse volk zelf! 6)‘Eindtijdchristendom’ is een verbastering van het christendom met primitieve gedachten uit het Oude Testament. Het mondt uit in de God van de wraak en aardse heerschappij van Christus, de godsdienst van de zeloten. Nergens worden de gebreken van zulk een gedachtengang duidelijker door na te denken over het zogenaamde duizendjarig rijk van Christus op aarde dat zou moeten volgen op al de catastrofes die God op de aarde uitgiet (eindtijdchristenen zijn bijna altijd chiliasten). Dan zal Christus ‘met ijzeren hand’ alle volkeren regeren (waar is dat voor nodig, zou je je afvragen, wanneer mensen Gods wetten in hun hart hebben gegrift en de Satan gebonden is?) , er overal grote economische voorspoed zijn (alsof het in het leven daarom te doen is), de gelovigen als koningen met Christus zullen regeren (wat moet je nu met zoiets zieligs en vermoeiends?), en tot slot, wanneer door God de Satan weer eens wordt losgelaten, hij, hoewel we net zo’n geweldige regeringsperiode van de Messias achter de rug hebben, meteen weer de gehele mensheid achter zich krijgt in volle opstand tegen God en ‘de heiligen’(Openb. 20).

Ik zou met Feuerbach mijn medemensen dit willen zeggen: ‘Mijn enige wens is vrienden van God te veranderen in vrienden van mensen, gelovigen te veranderen in denkers, opzeggers van gebeden te veranderen in mensen die daadwerkelijk iets doen, kandidaten voor de hemel in werkers voor de wereld te veranderen. Christenen, die zichzelf zien als ‘half dier, half engel’ te veranderen in menselijke personen, mensen die heel zijn’ (lectures on the essence of religion). Wij moeten menselijk worden in de hoogste betekenis van het woord: afstand doen van alle barbaarsheid in ons denken. Maar ik begrijp uit eigen ervaring ook dat dit voor eindtijdchristenen schier onmogelijk is. Het gedachtenpatroon, de hoeveelheid boeken die ze erover hebben gelezen, de stellige uiteenzettingen van vrome uitleggers en het benauwende van de moderne wereldpolitiek dat er zo mooi op aansluit, doet mensen in een spinnenweb leven waaruit men zich met geen mogelijkheid meer vrij kan maken. Ik heb al jaren het gevoel dat het geen zin heeft al de eindtijdtheoriën te bestrijden. De mensen die erin zijn verstrikt leven in een gedachtensysteem dat te vergelijken is met mensen die in sektes zoals Jehova’s Getuigen leven. Ze zijn volledig ingekapseld in een waterdicht systeem. Ze lezen teksten die over haat, grimmigheid, wraak en uitroeiing spreken alsof het over een schaakwedstrijd gaat. Ze zijn als generaals die hun linies op de landkaarten verschuiven. Ze hebben geen idee van oorlog, geen ogenblik aandacht voor het lijden van de mens. Ze zijn als computers die niet anders kunnen dan uitkomen op waarvoor ze voorgeprogrammeerd zijn. Ze zullen je zelfs vertellen dat hun eindtijdgeloof een troost in dit leven is! In de godsdienst wordt alles omgedraaid tot het tegenovergestelde.

Wanneer je er van bevrijd wil worden moet je niet naar de details kijken, of er wel of niet iets uitkomt van de zogenaamde bijbelse voorspellingen. Je gaat dan namelijk alleen een andere richting op in het labyrint. Nee, je moet naar de basis van je gehele bestaan. Voor mijzelf kwam de bevrijding pas toen ik probeerde op een paar simpele vraagjes –de meest levensbelangrijke vragen in ons leven- een definitief antwoord te geven: Ben je een barbaar of een liefdevol mens? Geloof je echt in een God van ‘geduchte wraak’, uitroeiing, verdelging, ‘te gronde richten’, ‘grimmige straf’? En wil je je mooie ziel echt mishandelen door tot je laatste levensadem met die gedachten te leven?

Uit het boek Volwassen Geloof:

De oorlogsgod

"De uitroeiingsoorlogen hebben vele mensen problemen gegeven, tenzij ze weten wat er zich afspeelde. De mensen in het land Palestina waren slecht. Ze hadden zich overgegeven aan afgoderij; ze offerden hun kinderen; ze deden aan allerlei lage vormen van seks; ze hadden zelfs seks met dieren; mannen deden aan seks met mannen en vrouwen met vrouwen; ze deden aan echtbreuk en hoererij; ze vereerden afgoden, offerden hun kinderen aan hun op. En ze hadden God opgegeven. God gaf de Israelieten het bevel ze allemaal te doden –mannen, vrouwen en kinderen. En dat schijnt ons toe als iets verschrikkelijks. Is dat zo of niet? Wel, als we aannemen dat het er tienduizend waren –ik weet het precieze aantal niet- dan zouden het er tienduizend zijn die waarschijnlijk in de hel terecht zouden komen. Maar als ze niet uitgeroeid zouden zijn, zouden ze na 30, 40, 50 of 100 jaar uitgegroeid zijn tot honderdduizend of zelfs een miljoen. En dan zouden we al een miljoen hebben die de hel in zouden gaan. Het is dus veel genadevoller een paar weg te nemen dan na een langere tijd met een miljoen te zitten die voor eeuwig van God gescheiden zouden zijn, want de verziekte cultuur zou voortgewoekerd hebben. God wist dat ze niet te verbeteren was. Hun harten zouden zich niet bekeren en ze zouden alleen voor de Israelieten een struikelblok worden, en zo het werk van God op aarde saboteren. Zo nam God in liefdevol handelen een klein aantal weg zodat Hij niet later een groot aantal zou weg moeten nemen. [Pat Robertson, rationalizing genocide committed by the early Israelites, on "The 700 Club" television program. May 6, 1985]

(Opmerking van de schrijver dezes: De bijbel maakt melding van zeshonderdduizend strijders in het leger van de Israelieten. Het volk Israel bestond dus uit 2 tot 3 miljoen mensen. De volkeren van Kanaän moeten bij elkaar veel meer geteld hebben, wat ook gezegd wordt in de bijbel. )

In de boeken van Mozes ontpopt God zich als een oorlogsgod, maar de bijbelboeken die hierop volgen laten pas de implicaties hiervan duidelijk zien. Wanneer we het boek Jozua doorlezen dringt het eindelijk tot ons door dat niet de Islam, maar de bijbel de Heilige Oorlog heeft uitgevonden. De bijbel stelt ons een God voor, de enig ware en almachtige God, die bevel geeft tot oorlog, tot de volledige vernietiging van goddeloze volkeren. Wanneer we tegenwoordig onze westerse afkeer van dit soort denken in de moslimwereld uiten, moeten we eraan denken dat de Islam een minder barbaarse vorm van deze oudtestamentische heilige oorlog representeert; zij roept namelijk op tot de heilige oorlog in geval een heidens volk zich niet vreedzaam wenst te bekeren tot het zuivere geloof. In het Oude Testament wordt hier zelfs de kans niet toe gegeven. Richteren, Samuel, Koningen, Kronieken geven op het oog de geschiedenis weer van het volk Israël, totdat het voorlopig ophoudt te bestaan. Maar wanneer we ze achter elkaar in hun geheel lezen, merken we op dat het hele bijbelse geloof in deze delen van de bijbel kan weergegeven worden in enkele luttele zinnen.

Één simpel gedachtenpatroon cirkelt voortdurend rond in de geesten van de bijbelschrijvers:
1. Het volk Israël houdt zich aan Gods geboden en gaat van militaire overwinning tot overwinning. 2. Het volk ’doet wat kwaad is in de ogen des Heren’, dwz doet voortdurend aan afgoderij en een ieder doet wat goed is in zijn eigen ogen.
3. God straft Israël door vijanden op haar af te sturen die haar belagen en overheersen.
4. Het benarde volk ziet in dat ze met de afgoderij moet stoppen, of in andere gevallen, houdt niet zozeer op met afgoderij (want dat doet ze in feite nooit) maar wekt vanwege het lijden van het volk het medelijden van God op.
5. God zendt het volk een oorlogsheld die in naam van de ware God, Jahweh, de vijand verslaat (hoewel ook hij er afgodsbeeldjes op na kan houden); soms komt de overwinning met bovennatuurlijk ingrijpen van God, om het duidelijk stempel van de Ware Generaal aan de oorlogsdaden te geven.
6. De geschiedenis herhaalt zich weer vanaf punt twee.

Deze gedachtengang gaat –ietwat gevariëerd- zelfs op voor buitenlanders die zich in het gebied van Israël vestigen nadat Israël in ballingschap gegaan is vanwege hun zonden. ‘De koning van Assur bracht mensen uit Babel, Kuta, Awwa, Hamat en Sefarwaïm en deed hen wonen in de steden van Samaria in plaats van de Israëlieten. Zij namen Samaria in bezit en vestigden zich in de steden daarvan. In de eerste tijd nu , dat zij daar woonden, vereerden zij de Here niet; daarom zond de Here leeuwen onder hen, die sommigen van hen doodden’ (2 Kon. 17:24-25).

Zo lezen we in boek na boek vrijwel niets anders dan opsommingen van strijdtonelen en allerlei vormen van barbaarsheid. Het probleem is nu dat in deze tijd ontwikkelde mensen allergisch voor oorlog zijn geworden. Eeuwenlang hebben christenen er geen moeite mee gehad God in het Oude Testament beschreven te zien worden als de militaire opperheld. Wanneer de ’Geest Gods’ op een Richter of Koning van Israël komt, vallen er altijd duizenden van de vijanden. Zo zag men vroeger hierin de ‘roemrijke’ daden van God (de bijbel noemt het zoals we konden lezen de verheerlijking van zijn naam), maar nu ziet een modern mens zoals ik hier niets anders in dan de trieste uitingen van de primitieve mens.

(Voor een overzicht van weerzinwekkende religieuze moord en haat: Holy Horrors: An Illustrated History of Religious Murder and Madness, James A. Haught, 1990 )

Lees het volgende (Richt. 14:19): ‘En de Geest des Heren greep Simson aan: hij ging naar Askelon, sloeg daar dertig mannen dood, nam hun bovenklederen en gaf die aan hen, die het raadsel hadden opgelost’. Om over ‘onschuldig’ te spreken wanneer hij even later de staarten van 300 vossen met een fakkel ertussen aan elkaar bindt en zo de velden van de vijand afbrandt, is verfoeilijk, drijft de spot met een heilig God. En toch, zelfs voor een belachelijke reden als dorst nadat hij weer eens duizend man gedood heeft, doet God even een wonder voor Simson. Zo zit een gelovige uit onze tijd de ene avond met een glimlach te lezen in een boek met de verhalen over de weergaloze daden van Zeus en Apollo, Hercules en Odysseus, maar de volgende zondag in alle ernst dit verhaal door te nemen.

Lees weer hoe Gods Geest te werk gaat, wanneer de Israelieten voor de zoveelste maal belaagd worden (1 Sam. 11:6): ‘Toen Saul het onheilsbericht hoorde, greep de Geest Gods hem aan, en hij ontstak in hevige toorn, nam een span runderen, hieuw ze in stukken en zond ze met de boden door het gehele gebied van Israël, zeggende: Wie niet uittrekt achter Saul en achter Samuël -met diens runderen zal evenzo gehandeld worden. Toen viel de schrik des Heren op het volk, en zij trokken uit als één man.’ Lees het goed, dit dwingen tot geweld wordt ‘de schrik des Heren’ genoemd. Tegenwoordig spreken we van een terreur- of schrikbewind.

Ertussendoor wordt ook melding gemaakt van een handvol profeten van God. In de vroege tijd (Samuël) worden ze ’zieners’ genoemd, die bijvoorbeeld nuttig kunnen zijn wanneer je naar weggelopen ezels op zoek bent (1 Sam. 9:6). Je ziet ze soms ook buiten lopen in groepen, het zijn wellicht profetenscholen. Ze zingen en dansen uitbundig, en schijnen als in trance te zijn, lopen soms zelfs naakt rond (1 Sam. 19:23,24). De grote profeten heten Samuël, Elia en Elisa. Deze mannen Gods doen nooit anders dan oproepen om de afgodsbeelden (Baäl en Astarte) weg te doen en herinneren het volk eraan hoe de God van Mozes en Aäron hun voorvaderen met sterke hand (een mooie uitdrukking voor ‘met geweld’) uit Egypte heeft gevoerd. Zo helpen zij koningen aan nieuwe overwinningen, of delen ze straffen van God uit wanneer het volk of de koning of zelfs een profeet Gods zondigt.

Het vreemde is dat we zo goed als nooit meer over Gods wet horen, nooit wordt in honderden jaren na Jozua gewezen op de morele wetgeving van God, zoals die op de Sinaï gegeven was. De hele wetgeving is vergeten, alsof het helemaal niet eens op schrift bestaat, alsof er totaal geen priesterschap of moreel leiderschap en geestes-leven bestaat, die de traditie in ere houdt. Zelfs de kleinzoon van een zoon van Mozes richt al afgodsbeeldjes op (Richt. 18:30). Pas ongeveer 500 jaar later horen we voor het eerst dat een koning (Josafat) een paar oversten erop uit stuurt in het land om onderricht te geven in het wetboek des Heren. Aan de andere kant is dit niet ver-wonderlijk, we zien namelijk dat God zich in het beloofde land totaal niet meer mengt in het reilen en zeilen van het volk zoals Hij dat deed in de woestijn. Ook is zijn aanwezigheid niet meer op een concrete manier te zien zoals in de woestijn, toen God in de vorm van Donder, Bliksemstralen, een Zwarte Wolk, Rook, Vuur, Beving van Aarde (bijv. Ex. 19: 16, 18, Ex. 24: 15, 16) zijn almacht en actieve werking onbetwistbaar liet zien. Ex. 40: 34- 38 laat ons weten: ‘En de wolk bedekte de tent der samenkomst, en de heerlijkheid van Jahweh vervulde de tabernakel, zodat Mozes de tent der samenkomst niet kon binnengaan, want de wolk rustte daarop en de heerlijkheid van Jahweh vervulde de tabernakel. Wanneer de wolk zich verhief van boven de tabernakel, braken de Israëlieten op, op al hun tochten...des nachts was er een vuur in voor de ogen van het gehele huis Israël, op al zijn tochten.’ Zo liet God steeds zijn aanwezigheid op niet mis te verstane wijze zien. Deze concrete tekens van Gods aanwezigheid werden Shechina genoemd, ook wel ‘de heerlijkheid van Jahweh’.

God verschijnt vanaf nu echter alleen nog in de woorden van iemand die in Gods naam spreekt. En alleen met betrekking tot de grote strategische lijnen, oorlog of straf voor het gehele volk. En in de verhalen van de grote mannen Gods Elia en Elisa, waar God persoonlijk mee omgaat, zien we God nooit zoals in het optreden van Jezus als de uitlegger van diepzinnige waarheden en gedachten, maar enkel en alleen als uitdeler van straffen en verrichter van wonderen, voor het merendeel wonderen die niet irrelevanter hadden kunnen zijn. Een beetje meel in een pot raakt nooit op, olie vermenigvuldigt zich wonderbaarlijk, een in het water gevallen bijl komt weer boven drijven, een giftige gekookte plant wordt met het toevoegen van een beetje meel onschadelijk gemaakt, honderd man worden met 20 (blijkbaar piepkleine) broden wonderbaarlijk gevoed, een uitgestrekte hand van een kwade koning verstijft. Met zijn allerlaatste woorden schenkt de grote profeet Elisa nog een paar militaire overwinningen aan de koning!

En tenslotte staat het zonnestelsel weer eens een keer stil, nee, het draait zelfs tien graden achteruit, ditmaal om een twijfelende koning een teken te geven (2 Kon. 20: 1-11).

Het allervreemdste verhaal over Gods profeten, dat de allervroomste man zijn handen van frustratie ineen zal doen slaan, lezen we in 1 Koningen 13. We horen eerst hoe een moedige man Gods een koning de waarheid durft te zeggen. Daarna vertrekt hij weer. Een andere profeet Gods hoort van deze man en gaat hem achterna om hem bij zich thuis uit te nodigen. De eerste profeet slaat het aanbod af, omdat God hem de opdracht heeft gegeven niet te eten en te drinken tijdens zijn missie. Dan liegt de tweede profeet, en zegt tegen de eerste, dat een engel hem de boodschap heeft gebracht deze profeet te voeden. Zo gaat de oprechte profeet te goeder trouw mee –een boodschap van een engel kun je tenslotte toch beter niet tegenspreken- en eet en drinkt hij. En hij heeft z’n maaltijd nog maar net genoten of de leugenaarprofeet –denk je in!- krijgt een woord des Heren: ‘Zo zegt de Here: omdat gij weerspannig geweest bent tegen het bevel des Heren, en het gebod des Heren, uw God, niet hebt onderhouden, maar teruggekeerd bent en brood hebt gegeten en water gedronken: daarom zal uw lijk niet komen in het graf uwer vaderen.’ De volgende dag wordt de arme man gedood door een leeuw. Zo wordt hier nog eens overduidelijk onderstreept hoe heilig het Befehl ist Befehl is. Zelfs de valse profeet gaat vrijuit.

En net wanneer we ons afvragen of we de bijbel nu misschien wat te eenzijdig lezen, komen we een paar hoofdstukken verder weer een verhaal tegen met precies dezelfde lering: ‘Maar een man uit de profeten zei tot zijn metgezel door het woord van Jahweh: Sla mij toch. Maar de man weigerde hem te slaan. Toen zei hij tot hem: Omdat je niet geluisterd hebt naar de stem des Heren, zie, wanneer je van mij vandaan gaat, zal een leeuw je doden. En toen hij van hem heenging, trof een leeuw hem aan en doodde hem. Daarna trof hij een andere man aan en zei: Sla mij toch. En de man sloeg hem zó, dat hij hem verwondde. Toen ging de profeet aan de weg de koning staan opwachten, en maakte zich onkenbaar met een verband over zijn ogen.’ (1 Kon. 20:35-38) De profeet had dus een plannetje, maar deed geen moeite er enige uitleg over te geven aan zijn metgezel, een man die welzeker godvrezend geweest zal zijn, omdat hij de metgezel van een profeet was. Weer leren we de grootste lering van de godsdienst: volledig blind geloof, zelfs indien het in strijd is met hoog ethisch denken! Dit wordt nog eens onderstreept door het vervolg: De koning, Achab, had de vijand overwonnen, maar genade geschonken aan de koning die hem had aangevallen. Zo op het eerste gezicht iets waar hij onze complimenten voor kan krijgen: in die barbaarse tijd liet deze koning eindelijk eens iets zien van wijs omgaan met buurvolkeren. Zie wat een effect het had: De overwonnen koning gaf als dank alle door Israël al lang tevoren verloren steden terug, beloofde dat Israël een handelswijk in Damascus mocht aanleggen, en vertrok nadat hij een vredesverbond met Israël gemaakt had. Maar zo dacht God er niet over. De profeet verwondde zich met de bedoeling om het volgende verhaaltje en godsoordeel over Achab uit te spreken: ‘Terwijl de koning voorbijging, riep hij de koning aan en zei: Toen uw knecht in de strijd uitgetrokken was, zie, daar kwam iemand terzijde, die mij een man bracht en zei: Bewaak deze man; als hij vermist wordt, hoe dan ook, dan zal uw leven in de plaats van het zijne wezen, of u moet een talent zilver betalen. Toen uw knecht hier en daar doende was, ging de man er vandoor. Daarop zei de koning: Dan is dat uw vonnis; u hebt het zelf geveld. Nu verwijderde hij snel het verband van zijn ogen, en de koning van Israël herkende hem als een van de profeten. En de profeet zei tot hem: Zo zegt Jahweh: omdat u de man die onder mijn ban staat, uit uw hand hebt laten gaan, zal uw leven in de plaats van het zijne wezen, en uw volk in de plaats van zijn volk.’


Nu ik deze bijbelboeken weer eens doorlees vraag ik me in verwondering af hoe ik mijn hele leven dit boek Heilig, als van God ingegeven, heb beschouwd. Wanneer ik er nu avond aan avond in zit te lezen zie ik totaal niets wat mij inspireert, waar ik geestelijk door opgebouwd word, totaal niets waar een mens in het jaar 2002 wat aan heeft. Integendeel, de godsdienst levert altijd vreemd fanatisme op wanneer zij serieus beoefend wordt. Ik zie dat de wereld van 2002 nog steeds in godsdienstoorlogen verwikkeld is, sterker nog, dat vrijwel alle wereld-conflicten in de godsdienst hun oorsprong hebben. De Amerikanen vliegen rond in hun bijbelse Hoornaars; op die vliegtuigen schrijven ze ook nog een tekst uit Jesaja (Jes. 13:19), om te laten zien dat God korte metten maakt met Babylon. En wanneer ik het Oude Testament lees tesamen met de weekbladen Time en Newsweek, begin ik te walgen van zo’n wereld van oorlog op oorlog. En aan beide kanten van de oorlogsvoerenden strijdt altijd de enige ware God. Nooit heeft God de oorlog verboden. Integendeel, Hij doet altijd mee, heeft het af en toe zelfs voorgeschreven. Hij geeft ons zoals we lazen voorschriften om uitwerpselen netjes buiten de legerplaats te begraven, letterlijk zodat Jahweh er met zijn legerscharen kan kamperen en onze vijanden aan ons overgeven. Kan het platvloerser worden uitgedrukt waar we God voor nodig hebben? Er heeft zelfs een ‘boek van de oorlogen van Jahweh’ bestaan (genoemd in Numeri 21: 14), dat later verloren is gegaan! Dit is het wereldbeeld dat het Oude Testament ons leert: ‘Toen keerden de Judeeërs zich om; en zie, zij hadden een strijd van voren en van achteren, maar zij riepen tot de Here, de priesters bliezen op hun trompetten en de mannen van Juda hieven de strijdkreet aan. Toen de mannen van Juda de strijdkreet aanhieven deed God Jerobeam en geheel Israël tegen Abia en Juda de nederlaag lijden. De Israelieten vluchtten voor Juda en God gaf hen in hun macht. Abia en zijn volk richtten onder hen een grote slachting aan en er sneuvelden van Israël vijfhonderdduizend krijgers. Aldus werden de Israelieten te dien tijde vernederd. De Judeeërs hadden de overhand, omdat zij steunden op de Here, de God hunner vaderen.’(2 Kron. 13: 14-18) En het gaat hier nota bene om een oorlog tussen het noordelijke en zuidelijke deel van hetzelfde volk van God. Wat een wereld! Maar ook: Ik heb er zelf aan meegedaan, jaar in jaar uit heb ik de primitieve Oorlogsgod van de bijbel geëerd. Omdat ik geen ketter durfde te zijn moest ik onderschrijven wat door de eeuwen de gelovigen als fundamentele leerstelling is opgelegd: in het Oude Testament laat God zich zien als de Rechtvaardige! Hoe vaak heb ik dit niet horen zeggen!

Rechtvaardig? Wel, als het Oude Testament Rechtvaardig is, dan zijn tijgers vredelievende knuffeldiertjes, dan is de IJszee een tropisch paradijs, dan zijn de kolenmijnen ideale werkplaatsen, dan zijn de presidenten van Amerika heiligen van de allergrootste orde! Nooit eerder heb ik kunnen inzien dat de godsdienst zoals die opgeschreven is in zogenaamde heilige geschriften maar miezerige gedachten en daden van barbaarse mensen weergeeft, mensen die altijd dachten dat ze God aan hun zijde hadden, zelfs wanneer ze honderdduizenden gedood hadden. En zo verbeeldt de mens zich dit alle tijden door, tot op de dag van vandaag. En ook heb ik geloofd in Gods goedertierenheid terwijl alle oudtestamentische verhalen elke dag van mijn leven het tegendeel uitschreeuwden. Maar laat een half leven voor mij genoeg zijn! Mijn voorgeprogrammeerde en gehersenspoelde gedachten breken zich met kracht los, ze eisen van nu af vrijheid van gedachten, het hoogste goed wat een mens maar kan hebben.

Laten we eens het laatste verhaal van het boek 2 Samuël doorlezen.
Allereerst wordt ons verteld dat God weer eens boos was op Israël. We horen de reden niet, ongetwijfeld omdat de schrijver van het verhaal er niet op één kan komen. Het enige feit waar de schrijver mee zat was de geschiedenis van het uitbreken van de pest tijdens het bewind van koning David. Zo geeft de schrijver ons de ‘geinspireerde’ achtergrond van deze gebeurtenis: Ons wordt eerst verteld dat God een zonde in David doet opkomen. David wil het volk gaan tellen. Dit feit wordt als zonde bestempeld, waarschijnlijk omdat het te maken had met de trots van de koning. David heeft er meteen spijt van, hij is tenslotte een eerlijke, oprechte, diepzinnige en edele koning. Maar zo gemakkelijk kun je niet van de gevolgen van zonde af komen! God laat hem dan kiezen tussen drie straffen. David weegt de straffen tegen elkaar af en zegt heel vroom liever in de hand te vallen van de genadige God dan in de handen van ongenadige menselijke vijanden. Zo zien we deze ’genadige’ (en niet te vergeten Rechtvaardige) God 70.000 mensen uit het volk doden vanwege de zonde die Hij zelf in David deed opkomen. Dit klinkt allemaal nogal vreemd natuurlijk. Zelfs een paar honderd jaar later is deze gepeperde gedachtengang al onaanvaardbaar. Wanneer de Kroniekenschrijver hetzelfde verhaal dan nóg eenmaal vertelt, is de progressieve openbaring van het woord Gods al zover gevorderd dat er ook een Satan is uitgevonden. Zodoende worden de eerste woorden van het verhaal vervangen door: ‘Satan keerde zich tegen Israël en zette David aan, Israël te tellen’ (1 Kron. 21:1).

Zo schilderen de schrijvers van Koningen en Kronieken op een naieve manier een verdraaid beeld van de werkelijkheid. Zelfs grove vervalsing van de werkelijkheid, wanneer ze bijvoorbeeld telkens maar over de vroomheid en gerechtigheid van David spreken en de wijsheid en vrede van Salomo bejubelen. Raadt eens wat de laatste woorden van David zijn, de grote man Gods? Wie weet raadt u het, want we hebben al een heel stuk van de bijbel doorgelezen! David vraagt zijn zoon Salomo om zijn legeroverste Joab te doden. ‘Handel naar uw wijsheid en laat zijn grijze haar niet in vrede in het dodenrijk neerdalen.’ Dan herinnert hij zich nog een man aan wie zijn zoon wel moet doen, en tot slot schiet hem nog net voor zijn laatste adem te binnen dat hij nog een appeltje te schillen heeft met ene Simi. ‘Hij was het die mij met een vreselijke vloek vervloekte, toen ik naar Machanaïm ging; toen heb ik hem bij de Here gezworen: Ik zal u niet met het zwaard doden. Maar nu moet u hem niet ongestraft laten, want gij zijt een wijs man, en weet wel, wat gij hem doen moet om zijn grijze haar met bloed in het dodenrijk te doen nederdalen. Toen ging David te ruste bij zijn vaderen en werd begraven in de stad Davids.’ (1 Kon. 2). Zo lezen we hier wat David onder ‘wijsheid’ verstond. De enige reden voor de boeken Kronieken schijnt te zijn dat deze door en door religieuze Kroniekenschrijver het allemaal nóg vromer uit kan leggen. In het boek Kronieken zijn de laatste woorden van David een vroom loflied! Maar de schrijver van Koningen kan toch ook met hem wedijveren als het om vroomheid gaat. Hij schrijft als slotsom over David: ‘Abiam wandelde in al de zonden die zijn vader voor hem gedaan had. Zijn hart was de Here zijn God niet volkomen toegewijd, zoals dat van zijn vader David. Doch terwille van David gaf de Here zijn God hem een lamp in Jeruzalem, door zijn zoon na hem te doen optreden...omdat David gedaan had wat recht is in de ogen des Heren, en zolang hij leefde niet was afgeweken van iets, dat Hij hem geboden had, behalve in de zaak van de Hethiet Uria.’ (1 Kon. 15: 5) Een ongelofelijke onwaarheid al zouden we alleen al wijzen op de zojuist vermelde zonde van trots. Dan was David zelf toch veel eerlijker: ‘O God, gij kent mijn verdwaasdheid, mijn schuldige daden zijn voor U niet verborgen.’ (Psalm 69:6). De schrijver van Koningen schenkt ook geen enkele afkeurende gedachte aan de stromen van bloed die aan de handen van David zitten. Dit kan ook niet, want het doden van al zijn vijanden was in zijn gedachtenwereld overeenkomstig de geboden van God. Dus –om even een greep te maken uit de roemrijke daden van David- de oorlog tegen de Ammonieten, die als volgt afliep: ‘Ook voerde David zeer veel buit uit de stad weg. De bevolking die erin was, liet hij naar buiten brengen en hij legde ze onder zagen, ijzeren pinnen en ijzeren bijlen; ook liet hij hen overbrengen naar de tichelwerken.’ (2Sam.12:31), was volkomen zonder zonde! Sta er voor een moment bij stil, laat de beelden even voor je ogen voorbijflitsen. Eerst zal gekeken zijn wie er jong en gezond uitzag om in de tichelwerken te kunnen werken. En de rest... Ze worden in drie rijen gezet...Dappere soldaten van het Uitverkoren Volk zagen mensen in tweeën, hameren ijzeren pinnen door de slapen van man, vrouw en kind, hakken hoofden af. ‘Evenzo deed David met alle steden der Ammonieten.’
En raadt eens wat de wijze, nee, allerwijste koning allertijden, Salomo, het eerste doet wanneer hij koning wordt? Zijn broer Adonia om het leven brengen (nog vóór hij de laatste wil van zijn vader uitvoert), niet omdat die zich daadwerkelijk tegen hem verzette, maar voor de zekerheid, omdat hij niet kon geloven dat Adonia zich werkelijk onderwierp aan hem. Zo leert de bijbel ons nogmaals wat wijsheid is. En zo lezen we later hoe Salomo het huis des Heren mag bouwen, omdat hij niet zoals zijn vader bloed aan zijn handen had, maar een vredesvorst was.
Over weinig bloed gesproken: wanneer de tempel afgebouwd is houdt Salomo een groot feest, lees: offerfeest, om de tempel in te wijden. Gedurende de zeven dagen van het feest worden er 22.000 runderen en 120.000 schapen geofferd aan Jahweh. Dwz meer dan 845 dieren worden per uur geslacht, 14 of 15 per minuut! Zonder pauze, dag en nacht, gedurende zeven dagen achter elkaar! Afgezien van de onmogelijkheid hiervan, moeten we nu aannemen dat God hier erg mee in zijn schik was? Zou er als het mogelijk geweest was een prachtige televisiedocumentaire van Riefenstahl over gemaakt zijn en we die eerbiedig van jaar tot jaar moeten bekijken?

De vervalsing van de geschiedenis komt het duidelijkst tot uiting wanneer we zien dat het gedachtenpatroon van de geschiedschrijvers (op dienen van valse goden volgt straf, op godvruchtig leven zegen), de basis van hun boodschap helemaal niet opgaat, en ze dit zelfs moeten toegeven. In 2 Koningen 23 lezen we over de godvruchtigste koning uit de gehele geschiedenis van (het zuidelijke) Israël, Josia genaamd. ‘Voor hem is er geen koning geweest die zich zo tot de Here keerde met zijn ganse hart, zijn ganse ziel en zijn ganse kracht, naar de gehele wet van Mozes; en na hem stond zijns gelijke niet op.’ Nu zou volgens het gelovige denken er een tijd moeten aanbreken waarin alle door Mozes beloofde zegeningen moeten volgen, maar nee, direct na deze woorden staat: ‘Doch de Here keerde Zich niet af van zijn hevig brandende toorn, die ontvlamd was tegen Juda om al de krenkingen waarmee Manasse Hem gekrenkt had. En de Here zei: Ook Juda zal ik van mijn aangezicht wegdoen, zoals Ik Israël verwijderd heb.’ Josia en het gehele volk wordt dus in de toekomst gestraft voor de zonden van Josia’s grootvader Manasse, hoewel Josia onberispelijk leefde, er alles aan deed om Jahweh te eren. We zullen nu een keus moeten doen: óf de geschiedschrijver vertekent de geschiedenis; voorspoed en tegenspoed, opkomst en verval van een cultuur heeft niet te maken met het wel of niet aanhangen van de goddelijke wetten van Mozes, zegen en straf van God, óf God handelt volkomen grillig en doet zijn eigen woord niet gestand.


Ik schreef daarnet dat het erop leek dat Gods wet na de tijd van Mozes helemaal niet bekend was. In Deuteronomium (Dt. 24:16) lezen we bijvoorbeeld dat de veroordeling voor de zonde van de vader niet aan de zoon opgelegd mag worden, zoals pas de Kroniekenschrijver zich later ook opeens weer herinnert (2 Kron. 25). Maar al meteen in het boek Jozua horen we over een oneerlijke man Achan, die stiekem wat buit voor zichzelf heeft ingepikt. Hij wordt met al zijn zonen en dochters en vee ter dood veroordeeld. Ook lezen we dat God het kindje dat aan David en Batseba geboren wordt, doodt, vanwege de zonde van de ouders. Dit verhaal van Davids zonde van echtbreuk en moord heeft trouwens nog meerdere weerzinwekkende gevolgen. Hij krijgt van God de volgende barbaarse straf opgelegd: ‘Zie, Ik zal over u een kwaad doen komen, uit uw eigen huis; ik zal uw vrouwen voor uw ogen weghalen en aan uw naaste geven; die zal bij uw vrouwen liggen op klaarlichte dag’ (2 Sam. 12:11). Dit wordt vervuld in 2 Samuël 16:22, wanneer zijn zoon Absalom zijn tien bijvrouwen verkracht. De reaktie van David op zijn bijvrouwen is al even wreed als de straf van God: hij sluit ze allemaal op en laat ze onder bewaking tot hun dood leven als weduwen!

Maar om weer terug te komen op de veroordeling van de kinderen vanwege de zonde hunner vader: de geweldige oorlogsheld Jozua spreekt een vloek uit over de man die Jericho herbouwt. Later horen we dat het een woord des Heren was en God deze vloek dan ook uit deed komen (Jozua 6:26, 1 Kon. 16:34): ‘Te dien tijde deed Jozua deze eed: Vervloekt voor het aangezicht van Jahweh is de man, die zich opmaakt en deze stad Jericho herbouwt; ten koste van zijn eerstgeborene zal hij haar grondvesten, ten koste van zijn jongste haar poortdeuren inzetten’. ‘In de dagen van Achab herbouwde de Beteliet Chiël Jericho. Ten koste van Abiram zijn eerstgeborene, grondvestte hij het; en ten koste van Segub, zijn jongste, plaatste hij haar poortdeuren -naar het woord van Jahweh, dat Hij gesproken had door de dienst van Jozua’.
In Richteren lazen we het verschrikkelijke verhaal van de verkrachting van een vrouw. Het verhaal vervolgt met de wraak op de hele stam Benjamin. Ongeveer honderdduizend mannen laten het leven in deze rampzalige binnenlandse oorlog. God deelt de orders tot de aanval uit, laat om onbekende reden de ‘goede’ partij twee keer verliezen, maar belooft hun de derde maal eindelijk de overwinning te geven, hetgeen ook zo grondig gebeurt dat er ditmaal bijna geen vijand, de Benjamiet, meer overblijft.

In 2 Samuël 21:1 lezen we het volgende: ‘Er was in de dagen van David een hongersnood gedurende drie jaar achtereen; en David zocht het aangezicht des Heren. De Here zei: ‘Op Saul en op zijn huis rust een bloedschuld, omdat hij de Gibeonieten gedood heeft.’ Hier zien we dus een situatie waarin God het gehele land straft voor iets wat niemand weet, maar uiteindelijk aan het licht komt: een zonde van een vorige koning! Het vervolg laat weten dat David om het goed te maken 7 nakomelingen van Saul aan de Gibeonieten overlevert. De Gibeonieten hangen deze onschuldige nakomelingen op ‘voor het aangezicht des Heren’. Daarna geeft David aan de beenderen van Saul en aan de opgehangen nakomelingen een mooie begravenis in het graf van hun voorvader en let op hoe het verhaal eindigt: En hierna ontfermde God Zich over het land.’

De God van Israël is een God die een modern mens totaal niet kan begrijpen. Sterker nog, het is een weerzinwekkende God die niet vereerd kan worden.

Als dit nog duidelijker gezegd moet worden dan kan dat wellicht door de woorden van Deuteronomium 20 aan te halen, waar Jahweh regels voor de oorlog voorschrijft op deze manier:
‘Maar uit de steden van déze volken die de HERE, uw God, u ten erfdeel zal geven, zult gij niets wat adem heeft, in leven laten, maar gij zult ze volledig met de ban slaan (=uitroeien), de Hethieten, de Amorieten, de Kanaänieten, de Perizzieten, de Chiwwieten, en de Jebusieten, zoals de HERE, uw God, u geboden heeft, opdat zij u niet leren te doen naar al de gruwelen, die zij voor hun goden doen, zodat gij tegen de HERE, uw God, zoudt zondigen.
Wanneer gij lange tijd een stad belegert, daartegen strijdende om haar in te nemen, dan moogt gij het geboomte daaromheen niet vernietigen door de bijl erin te slaan, maar gij moogt daarvan wel eten, doch het niet vellen; want zijn de bomen in het veld mensen, dat zij door u bij het beleg betrokken zouden worden? Alleen het geboomte, waarvan gij weet, dat het geen geboomte met eetbare vruchten is, dat moogt gij vernietigen en vellen om een belegeringswal te bouwen tegen de stad die met u strijd voert, totdat zij valt.’ (16-20)
Let op de angst die Jahweh hier heeft en die als basis dient voor het uitroeien van zes volken. Wat de laatste verzen betreft laat Jahweh zich van zijn beste kant zien door ons erop te wijzen dat de prachtige vruchtbomen
onschuldig zijn en daarom geëerbiedigd moeten worden.

O ja, natuurlijk...Bovendien zijn ze nuttig om als voedsel te dienen voor de soldaten van Jahwe, zodat ze beter slagen in hun uitroeiingsopdracht...

De andere bomen zijn weliswaar ook onschuldig, ja...maar leveren geen vrucht op! ...dat laat natuurlijk duidelijk zien dat je het met die bomen niet zo nauw hoeft te nemen. Ze bestaan als het ware alleen maar om voor de mens als hout te dienen...en zijn, by the way, ook nuttig voor de oorlog, dus kap die maar wel!

We kunnen hier dus een hoop van leren over wat goed en slecht is en hoe de bijbel redeneert! Vooral het naast elkaar staan van teksten die het hebben over uitroeien van gehele volken, maar sparen van vruchtbomen, spreekt boekdelen.

Zo zouden we op de puinhopen van gehele steden een monument kunnen oprichten met de bijvolgende teksten die miljoenen ‘Heilige Schrift’ noemen:
Jozua 6:16,18, 21: ‘Toen de priesters bij de zevende maal op de horens bliezen, zei Jozua tot het volk: Juicht, want Jahweh heeft u de stad gegeven! Doch de stad en al wat daarin is zal door de ban Jahweh gewijd zijn; alleen de hoer Rachab zal in leven blijven, zij en allen die met haar in het huis zijn, omdat zij de boden die wij uitgezonden hadden, heeft verborgen (...) Al het zilver en goud en de koperen en ijzeren voorwerpen zullen de Here heilig zijn: het zal bij de schat van Jahweh komen. (...) Toen sloegen zij alles wat in de stad was met de ban, zowel man als vrouw, zowel jong als oud, tot runderen, schapen en ezels toe, met de scherpte des zwaards.’
Jozua 7: 5: Zesendertig man komen om het leven vanwege de zonde van één man.
Jozua 8:1,2: ‘Hierop sprak Jahweh tot Jozua: Vrees niet en wees niet verschrikt; neem al het krijgsvolk met u en maakt u gereed, trek op naar Ai. Zie, Ik geef de koning van Ai, zijn volk, zijn stad en zijn land in uw macht, en gij zult met Ai en zijn koning handelen zoals gij met Jericho en zijn koning gehandeld hebt. Alleen moogt gij u meester maken van zijn buit en zijn vee’
Vers 28 vertelt ons dat 12.000 om het leven werden gebracht.
Jozua 10:7: ‘Toen trok Jozua uit Gilgal op, hij en al het krijgsvolk met hem, allen dappere helden’.
Lees hoe grondig de helden te werk gaan: De Amorieten worden afgeslacht. En dan volgt de Johannes 3:16 van het Oude Testament: Zo lief heeft God zijn volk dat Hij zelfs het zonnestelsel een poos stil laat staan om de dappere mannen van het uitverkoren volk de gelegenheid te geven het heilige werk af te maken, opdat een ieder die niet in Hem gelooft verloren ga en niet één van de vijand behouden worde.
Jozua 10:24, 25, 26: ‘Zodra men de koningen tot Jozua gebracht had, riep Jozua alle mannen van Israël tot zich en zei tot de aanvoerders der krijgslieden, die met hem getrokken waren: Treedt nader, zet uw voet op de nek van deze koningen. Zij kwamen naderbij en zetten hun voet op de nek. Toen zei Jozua tot hen: Vreest niet en weest niet verslagen, weest sterk en moedig, want aldus zal Jahweh doen aan al uw vijanden, tegen wie gij strijdt. Vervolgens sloeg Jozua hen, doodde hen en spietste hen op vijf palen, en zij bleven hangen op palen tot de avond’.

Jozua 10:28?43: ‘Op die dag nam Jozua Makkeda in en hij sloeg het met de scherpte des zwaards, ook zijn koning; hij trof het en alle levende wezens, die daarin waren, met de ban, hij liet niemand ontkomen, en deed met de koning van Makkeda, zoals hij met de koning van Jericho gedaan had. Daarna trok Jozua verder, en geheel Israël met hem, van Makkeda naar Libna en hij streed tegen Libna. En Jahweh gaf ook dat in de macht van Israël, met zijn koning. En hij sloeg het en alle levende wezens, die daarin waren, met de scherpte des zwaards; hij liet niemand daarin ontkomen en deed met zijn koning, zoals hij met de koning van Jericho gedaan had. Daarna trok Jozua verder, en geheel Israël met hem, van Libna naar Lakis; hij belegerde het en streed ertegen en Jahweh gaf Lakis in de macht van Israël; men nam het in op de tweede dag en sloeg het met de scherpte des zwaards, alle levende wezens, die daarin waren, geheel zoals hij met Libna gedaan had. Toen trok Horam, de koning van Gezer op, om Lakis te helpen, maar Jozua sloeg hem en zijn volk, totdat hij hem niemand had overgelaten. Daarna trok Jozua verder, en geheel Israël met hem, van Lakis naar Eglon; zij belegerden de stad en streden ertegen, en namen het in op dezelfde dag en sloegen het met de scherpte des zwaards; alle levende wezens, die daarin waren, troffen zij op die dag met de ban, geheel zoals men met Lakis gedaan had. Daarna trok Jozua op, en geheel Israël met hem, van Eglon naar Hebron, en zij streden ertegen. Zij namen het in en sloegen het met de scherpte des zwaards, ook zijn koning en al zijn steden en alle levende wezens, die daarin waren; men liet niemand ontkomen, geheel zoals men met Eglon gedaan had: men sloeg het en alle levende wezens, die daarin waren met de ban. Daarna wendde Jozua zich, en geheel Israël met hem naar Debir en hij streed ertegen, en hij nam het, met zijn koning, en al zijn steden en men sloeg hen met de scherpte des zwaards; alle levende wezens die daarin waren, sloegen zij met de ban, men liet niemand ontkomen; evenals men met Hebron gedaan had, zo deed men met Debir en zijn koning, zoals men ook met Libna en zijn koning gedaan had. Aldus sloeg Jozua het ganse land, het Gebergte, het Zuiderland, de Laagte en de hellingen, met al hun koningen; hij liet niemand ontkomen, maar hij sloeg al wat adem had met de ban, zoals Jahweh, de God van Israël geboden had. Jozua (...)want Jahweh, de God van Israël, streed voor Israël.’
Jozua 11:6-15: ‘Toen zei Jahweh tot Jozua: Wees niet bevreesd voor hen, want morgen om deze tijd zal Ik hen allen als verslagenen aan Israël overleveren; hun paarden zult gij de pezen doorsnijden en hun strijdwagens met vuur verbranden.(...)Zoals Jahweh zijn knecht Mozes geboden had, zo had Mozes Jozua geboden en daarnaar heeft Jozua gehandeld: hij heeft niets nagelaten van al wat Jahweh aan Mozes geboden had.’

En volgens de bijbel was dit de verheerlijking van Zijn Naam.

De heilige oorlog was een algemeen verschijnsel in het Midden Oosten. Zij eindigt altijd met een ban, in het hebreeuws cherem genoemd. ‘Met de ban slaan’ wil zeggen een ‘wijding’ aan God. Wanneer mensen met de ban geslagen worden betekent het in duidelijk nederlands dat ze afgemaakt worden als presentje voor God, iets waar de moderne mens totaal overheen leest, omdat hij de plechtige uitdrukking niet kent. Indien dit niet gedaan werd, werd God vreselijk boos, zoals we net lazen in het verhaal over Achab; Sauls koningschap wordt hem afgenomen omdat hij zich niet strikt aan dit gebod gehouden had. (1 Sam. 15). Een buitenbijbels voorbeeld daarvan zien we bij Mesa, de koning van Moab. Volgens 2 Kon. 3:4 en 5 maakte hij zich onafhankelijk na de dood van Achab. Dat lezen we ook op de beroemde steen uit de 9e eeuw v. Chr., die hij heeft laten oprichten aan de overkant van de Jordaan, het gebied van Moab, ter ere van zijn onafhankelijkheid. Hij schrijft daar oa: ‘En Kemosh (de god van Moab) zei tot mij: Ga, neem Nebo op Israël; en ik ging in de nacht, en ik streed ertegen van het aanbreken van de dageraad tot de middag, en ik nam het, en ik doodde alles [ervan], zevenduizend m[annen] en… en vrouwen en … en dienstmaagden; immers, voor Ashtar Kemosh had ik het met de ban (cherem) geslagen. En vandaar nam ik… van Jahweh, en ik sleepte deze voor het aangezicht van Kemosh’.

Moeten we huilen of lachen wanneer we de waanzinnige bijbelgetrouwe overdenkingen lezen over de Heilige Oorlog? Als ik die teksten lees krijg ik het gevoel het toppunt van slaafs denken te hebben bereikt. Alleen het denken over de hel overtreft deze menselijke onmenselijkheid. Wat schaam ik me dat ze, opgesloten in zulke stramme denksystemen, ter ere van de ware godsdienst deze onzin uitkramen:

‘Deze heilige oorlogen uit het boek Jozua komen niet uit willekeur bij God voort. Het gaat om het vestigen van een volk, dat de heilige God dient. Midden in een wereld, die puur heidens is ‘sticht’ God het volk Israël als een heilig volk. Daar mag geen enkele invloed van afgodendienst bij komen. Van buiten niet en (!) ook van binnen niet.’(stichtelijke overdenking op een internet site van de Chr. Ger. kerk te Groningen)

Stel je voor, hier wordt ons in alle ernst voorgespiegeld dat God een heilig volk sticht midden in een wereld die puur heidens is. Ziet u de verschillen? De god van Mesa sprak ook! De koning diende die god ook heel oprecht en sloeg alles gehoorzaam met de ban, en sleepte met grote ijver de gruwelijke god Jahweh voor het aangezicht van de ware God Kemosh. De oude godsdiensten verschilden alleen van elkaar in het gebruik van verschillende namen van de goden. Als Mesa Jahweh had geëerd en Israël Kemosh was hij nu een bijbelse held.

Tot slot kunnen we opmerken dat God op het einde van het Oude Testament wel zijn volk verlaten heeft, maar niet de oorlog! Hij sluit zich gewoon bij de tegenpartij aan: [Jeremia tegen de koning:] ‘Zo zegt Jahweh, de God van Israël: ...Ik zal tegen u strijd voeren met uitgestrekte hand en sterke arm, in toorn, gramschap en grote verbolgenheid, en Ik zal de inwoners van deze stad slaan, zowel mens als dier: aan een hevige pest zullen zij sterven. En daarna, luidt het woord van Jahweh, zal Ik Zedekia, de koning van Juda, zijn dienaren en het volk, ja, wie in deze stad van de pest, het zwaard en de honger zullen zijn overgebleven, overgeven in de macht van Nebukadressar, de koning van Babel...die zal hen slaan met de scherpte des zwaards zonder hen te sparen’ (Jer. 21: 5). Tot de Chaldeeën zegt God dat zij ‘Jeruzalem moeten aanvallen, innemen en in brand steken’ (Jer. 34: 22).

quote:

Op woensdag 14 april 2004 14:53 schreef Rereformed het volgende:

1. ......
Gevolg: de gelovige leeft met angst voor God.

2. De God van de bijbel straft met eeuwige verdoemenis. Gelukkig is dit niet van toepassing op de gelovige.

Uiteindelijk is er voor deze christenen geen andere mogelijkheid dan kiezen tussen stikken of barsten. Psychisch geweld aan jezelf doen of je ervan te bevrijden.

waarom zou een gelovige in angst leven voor God als hij weet dat de verdoemenis niet op hem/haar van toepassing is.

Het "mooie" van het moderne geloof is m.i. juist dat men niet hoeft te kiezen.

Uit het boek Volwassen Geloof:

De intolerante God

Rechtvaardige verontwaardiging: je eigen toorn, in tegenstelling tot de schokkende opvliegendheid van anderen.
Righteous indignation: your own wrath as opposed to the shocking bad temper of others.
[Elbert V. Hubbard]

In het OudeTestament wordt als ik goed geteld heb 17 maal de doodstraf voorgeschreven voor bepaalde overtredingen. Zes maal voor seksuele overtredingen zoals homofilie en seks met dieren, zeven maal voor religieuze overtredingen, zoals afgoderij, vloeken, sabbatsschending en laten we vooral niet het maken van heilige zalfolie vergeten, tweemaal voor ongehoorzaamheid aan ouders en tenslotte de doodstraf voor kidnapping en moord.

De barbaarsheid van de gelovige mens heeft zijn meest uitzinnige vorm gevonden in de vervolging van geloofsovertreders en valse leraren. Wanneer we soms een boek erover lezen hoe mensen in de ban geslagen worden, verbrand werden, onthoofd of opgehangen in eeuwenlange christelijke eeuwen, zullen we de moed moeten opbrengen dit niet als een perversie van de godsdienst te zien, maar juist als de vruchten van de godsdienst zelf. De bijbel staat overvol van vervloeking en doodstraffen. Hoelang nog beschuldigen we de ‘middeleeuwse maatschappij’, en houden we de bijbel, die voor al deze gruwelen de inspiratie is geweest, in ere?

Lees Numeri 15: 32-36. Er werd iemand betrapt op houtsprokkelen op de sabbatdag. Hij werd in bewaring gesteld omdat nog niet bepaald was wat met hem gedaan zou worden. ‘Toen zei Jahweh tot Mozes: Die man zal zeker ter dood gebracht worden; de gehele vergadering zal hem buiten de legerplaats stenigen.’ Er wordt ons dus in de bijbel verteld dat God heel persoonlijk doodvonnissen uitspreekt, en de voltrekking ervan aan mensen overlaat. OK, dit was maar een enkeling. In het volgende hoofdstuk hebben we echter al een grote groep. Korach en 250 anderen stelden zich vóór Mozes en klaagden erover dat hij zich verhief boven de anderen, terwijl zij van mening waren dat allen heiligen waren, zodat in princiepe allen recht hadden om het priesterschap te bekleden. Dit is dus wellicht de eerste keer dat in de groep van gelovigen een valse leer werd verspreid. En indien we de bijbel net zo zouden uitleggen als veel bijbelgetrouwe gelovigen het doen, zouden we er ondeugend aan toevoegen dat hier een duidelijke voorafschaduwing is van het Protestantisme in de latere christelijke kerk! En hoe loopt het af? ‘En de Here sprak tot Mozes en Aäron: Scheidt u af van deze vergadering, opdat ik haar in één oogwenk vertere. Toen wierpen zij zich op hun aangezicht en zeiden: O God der geesten van alle levende schepselen, als één man zondigt, zult gij dan tegen de gehele vergadering toornen? De Here dan sprak tot Mozes: Spreek tot de vergadering: Trekt u terug uit de omtrek van de woning van Korach, Datan en Abiram. En de oudsten van Israël volgden hem. En hij sprak tot de vergadering: Wijkt toch van de tenten dezer goddeloze mannen en raakt niets aan, dat hun toebehoort, opdat gij niet door al hun zonden wordt weggeraapt. Toen trokken zij weg uit de omtrek van de woning van Korach, Datan en Abiram, en Datan en Abiram traden naar buiten en stonden aan de ingang van hun tenten met hun vrouwen, zonen en kleine kinderen. Daarop zei Mozes: Hieraan zult gij weten, dat de Here mij gezonden heeft om al deze daden te doen, en dat het niet mijn bedenksel is: indien deze zullen sterven, zoals ieder mens sterft, en over hen bezoeking zal worden gedaan, zoals ieder mens bezocht wordt, dan heeft de Here mij niet gezonden. Maar, indien de Here iets nieuws zal scheppen, zodat de grond zijn mond zal opensperren en hen verzwelgen met alles wat hun toebehoort, zodat zij levend in het dodenrijk zullen dalen, dan zult gij weten, dat deze mannen Jahweh gesmaad hebben. Nauwelijks had hij al deze woorden uitgesproken, of de grond spleet onder hen, en de aarde opende haar mond en verzwolg hen met hun huisgezinnen en met alle mensen die bij Korach behoorden en met alle have. Zo daalden zij, met al de hunnen, levend in het dodenrijk. En de aarde overdekte hen. En alle Israëlieten die om hen heen stonden, vluchtten weg op hun geroep, want zij dachten: De aarde moest ook ons eens verzwelgen! Toen ging er een vuur uit van Jahweh en verteerde de 250 mannen, die het reukwerk geofferd hadden.’

Zo doet God met overtreders. En Hij doet het grondig, zelfs de kleine kinderen worden in het oordeel weggevaagd. En zo hebben allen die God liefhebben gedaan met weerbarstige ketters. Zolang een groep maar één soeverein leider heeft, vloeit het bloed nog maar in beekjes. Je durft bijna je mond niet open te doen. Maar zie wat er gebeurt wanneer de boekdrukkunst wordt uitgevonden. Opeens kunnen alle mensen de bijbel lezen. Opeens krijgen ze allemaal een mening over het juiste geloof. En zie, wanneer, zoals in de 16e eeuw, de kerk scheurt, dan is het hek van de dam. Opeens krijgen we vele aftakkingen die allemaal het Ware Geloof voorstaan, en die elkaar allemaal met de dood bedreigen, omdat ieder die iets anders predikt, God lastert. Als gevolg hebben we in onze eigen geschiedenis rivieren van bloed gezien. We spreken vaak van de ‘donkere middeleeuwen’, maar de grootste wreedheden en hysterie heeft zich afgespeeld in de drie eeuwen ná de middeleeuwen, ca. 1500-1800. Dít is de tijd van de heksenverbranding en ook de tijd dat de Spaanse inquisitie heeft bestaan. De eerste verbranding van ‘ketters’ in Spanje vond plaats in 1481. In de eerste twaalf jaar daarna werden 13.000 mensen zo om het leven gebracht. In de 300 hiernavolgende jaren nog 20.000 meer. Driehonderdduizend kregen andere straffen opgelegd. En dit zijn slechts de cijfers van Spanje. In Italië werd de inquisitie al in 1231 ingesteld en pas opgeheven in 1917. Alleen al in Finland (!) schat men het aantal heksen dat verbrand is op 2000. De lutherse professor Carpzov (1595-1666), ‘één van de vaders van de duitse strafrechtwetenschap’ beweerde 20.000 doodvonnissen tegen duivelaanbidders te hebben uitgesproken; hopelijk is het een grove overdrijving...
Mensen zijn ter dood veroordeeld omdat ze geloofden dat een God die één is niet een God kan zijn die bestaat uit drie personen, omdat ze geloofden dat een baby de hemel ingaat ongeacht of er water op het kleine hoofdje is gesprenkeld met de woorden van de doop, omdat ze de geloofswaarheid van de hel niet wilden onderschrijven, zelfs omdat ze niet konden geloven dat heksen echt kunnen vliegen, of omdat ze vonden dat een enkele rib niet genoeg was om er een goedgevormde vrouw mee te vervaardigen. Sommigen hebben het leven gelaten omdat ze niet in predestinatie konden geloven, anderen omdat ze niet konden geloven dat het brood van de eucharistie echt in het vlees van Christus veranderde. Sommigen werden omgebracht omdat ze met een bijbel in de hand rondliepen, anderen omdat ze juist de bijbel aan de kant hadden gelegd of enkel verklaard hadden dat God geen gebeden verhoort, omdat ze er openlijk voor uit kwamen er nooit iets van te merken.

Dit bloedvloeien hield pas op, niet omdat men zag dat vervolging van ketters in strijd met de bijbel was, maar enkel en alleen toen men door ondervinding door kreeg dat in een maatschappij met tweehonderd sekten genoeg ketters rondlopen om het land volledig mensvrij te kunnen maken. Met het oprukken van de humanistische maatschappij heeft de godsdienst zich dan ook steeds beter gedragen. Het verketteren binnen de kerk komt tegenwoordig nog steeds voor natuurlijk, en zal ook altijd een hoofdingrediënt van het christendom zijn, omdat de intolerantie inherent is aan het Christelijk geloof (en ook aan het Jodendom en de Islam). Lees wat ik anno 2002 op het internet op de homepage van de Russisch Orthodoxe Kerk vond, en let op de woordenschat, typerend voor eeuwenlange tradities van christendom.

Dit artikel is geschreven door een zekere Vader Evmeny in het tijdschrift ‘Svet Pechersky’ :

Oproep tot alle orthodoxe christenen.
‘Aanvallen van buitenaf bedreigen de kerk, die op de soliede grond van de apostolische geloofsbelijdenis staat, niet. Maar een verderflijke ketterij van ‘neo-joodse vrienden’ is de kerk binnengeslopen via hooggeplaatste kerkelijke ambtsbekleders. Sommige kerkleiders zeiden na een bezoek aan synagoges tegen de media dat wij en de moordenaars van Christus met hun Talmoed een ‘gezamelijke hemelse Vader’ hebben!

Deze Jodenfielen moeten zich eens de uitspraak van de aartsbisschop Antony Krapovitsky in 1908 in herinnering halen:
‘Je kan zelfs een zelfde stamvader hebben, maar je moet dan wel je kerkkleren uittrekken, en niet alleen die, maar ook je ondergoed en het kruis om je nek, want voor de door de Joden Mishandelde en Gekruisigde hebben de Joden geen respect.’
Maar deze geestelijken, zelf als Joden bekend, hebben hun kleren niet uitgetrokken. Ze zijn niet overnachts tot deze ketterijen en afvalligheid gekomen. Het is de vrucht van een heel leven van ‘peace-keeping’ en ‘ecumenische bewegingen’, en ze worden geinspireerd door de wereldwijde beweging van de vrijmetselaars.
Pseudo-orthodoxe deelnemers aan de ecumenische beweging propageren het als een middel tot wederzijdse verrijking en ook als een middel om Orthodoxe propaganda te voeren. Maar de Universele Orthodoxe Kerk is in het bezit van de volledige door God gegeven waarheid. En zij heeft geen gemeenschap nodig met dwaalleringen van het kwaad. De waarheid heeft geen verrijking met leugen nodig. Lieden die volharden in deze dienstbaarheid aan het kwaad, kunnen zelfs het Christelijke Orthodoxe geloof niet eens begrijpen, hoeveel ‘ecumenische eruditie’ ze ook mogen hebben. Orthodoxe theologie heeft te maken met vroomheid, liturgie en de genadige invloed van God op mensen. Rationalisten zijn niet in staat dit te bevatten.
Dit soort mensen, kerkverraders, vrijmetselaars, atheïsten en dergelijke, geven uitleggingen van hun verraad aan het orthodoxe geloof zoals dat ze de kerk redden met slimheid. Maar onze God zegt: ‘Wat baat het een man, indien hij de hele wereld verkrijgt, maar zijn ziel verliest?’
Wat moet een gewoon orthodox christen doen, wanneer sommige hooggeplaatste leden van de geestelijkheid de leer van de kerk ondermijnen? Alleen een Algemene Kerkvergadering heeft het recht om zulke ketters te veroordelen. Voor de ketterijen van deze Jodenfielen moeten we de banvloek eisen. Zoals die ook geëist moet worden voor de theologen die de heersende macht van de orthodoxe kerk hebben afgebroken met hun 20ste eeuwse vrijzinnige theologie. Vandaag de dag is ons grootste probleem de afwezigheid van de gezalfde en soevereine Tsaar. Dit hangt nauw samen met de wereldwijde afvalligheid van de kerk en de komst van de antichrist. De hernieuwde oprichting van het instituut van de Orthodoxe Tsaar als hoogste kerkelijke autoriteit is van het allergrootste belang, om de Kerksynode te kunnen leiden, in de kerk schoon schip te maken met afvalligen, en het volk tot één te binden. De aanstelling van een Tsaar als gezalfde en soeverein vorst is geen politiek probleem maar een kerkelijk probleem. Het probleem is ook zeer acuut met het oog op de komende Laatste Slag tussen de krachten van de kerk en het kwaad.
We zijn van mening dat de ketterij van de Jodenfielen veel groter is dan die van de Katholieke kerk en andere kerken. Samenwerking met de synagoge is veel gevaarlijker dan samenwerking met de Roomse kerk. Ik ben dan ook van mening dat hooggeplaatste geestelijken die zoiets aanhangen in de ban gedaan (geëxcommuniceerd) moeten worden.’

Zo spreekt de kerk van vandaag (nota bene een kerk die net 70 jaren van zware geloofsvervolging achter de rug heeft en net zijn mond weer open mag doen!), zo heeft de kerk van alle eeuwen gesproken. Bent u, evangelisch christen, nu van mening dat uw kerk niet zo spreekt, dat u niet zo spreekt, dan is de enige reden wellicht de volgende: u houdt zich stil omdat u in de kleine minderheid bent, omdat de meerderheid in onze maatschappij beschaafder is en andersdenkenden tolereert en u misschien daardoor ook deze denktrant hebt overgenomen. Maar geef de kerk het zwaard van de meerderheid, en ze zal die gebruiken totdat er geen tegenstander meer zijn mond opendoet. Net zoals de Islam altijd de oorlog gevoerd heeft wanneer het zich machtiger voelde dan zijn tegenstander. Want niets is zo erg als God lasteren.

Ik sla de Finse krant van vandaag op en vind meteen een ingezonden brief van een bezorgde bijbelse christen:


‘De voormannen van ons geestelijk leven hebben tegenwoordig begrip voor bijna al het mogelijke. De ontwikkeling van de laatste tijd is een sterk afbrokkelen van zelfs de meest belangrijke princiepes die ons in de bijbel voorgeschreven worden. Ik heb me in gedachten afgevraagd wat onze oude theologen gezegd zouden hebben over het vervaardigen van een liturgie voor de inzegening van homo- en lesbohuwelijken. Ik denk niet dat ze aan deze opdracht zouden begonnen zijn, maar ze zouden zich afgescheiden hebben van de kerk die dit van hen verlangt. Zo zijn er op dit moment vele dominees die zich afvragen of ze nu uit hun ambt moeten stappen, wanneer de nieuwe liturgie ingevoerd wordt.
Het respecteren van seksuele minderheden hoeft toch niet in te houden dat we ook nog hun samenleven kerkelijk in moeten zegenen? Vele gelovigen leven nu in een grote tweestrijd omdat hun geweten het niet toestaat aan deze nieuwe denkrichtingen mee te doen. En wanneer men opkomt voor de waarheid, komt men al gauw in botsing met autoriteiten uit de geestelijkheid. Maar zwijgen kunnen ze ook niet, omdat de crisis zich dan in hun innerlijk vergroot. Hoever kan men zijn geweten strekken en dingen maar gedogen? En zullen wij spoedig collectief als kerk die God de rug toekeert, door God gestraft worden?
Jezus zei:’De slaaf nu, die de wil van zijn heer kende en geen toebereidselen getroffen heeft, of niet gedaan heeft naar de wil van zijn heer, zal vele slagen krijgen. Wie echter de wil van zijn heer niet heeft gekend en dingen heeft gedaan, die slagen verdienen, zal er weinig ontvangen. Van een ieder die veel gegeven is, zal veel geëist worden, en aan wie veel is toevertrouwd, van hem zal des te meer worden gevraagd.’

De volgende gedachten komen bij mij boven:
1. De gelovige komt op voor ‘de waarheid’, en zegt dat deze hoogste waarheid te vinden is in de bijbel.
2. Hij gebruikt ook zijn eigen verstand, en zegt als kind van zijn tijd: Ik respecteer ook seksuele minderheden.
3. De schrijver van dit ingezonden stukje weet het dus niet, maar hij staat hiermee niet in het voetspoor van de traditie, evenmin als in de lering van de bijbel. De bijbel spreekt over homofilie als ‘een gruwel’, ‘schandelijke lusten’, ‘ontering van het lichaam’, ‘daardoor hun welverdiende loon ontvangend’. Als dit niet duidelijk genoeg is kunnen we in het Oude Testament lezen wat we met dit soort lieden moeten doen: ‘uitroeien uit het volk’ is de term die ervoor gebruikt wordt. Zoals Hitler dat ook van mening was. Voor het geval dit gebod niet duidelijk genoeg is, kan erop gewezen worden dat de volgende woorden hierna volgen: ‘Zo zult gij het voorschrift dat Ik u geef, in acht nemen’. (Leviticus 15)
4. De gelovige (die blijkbaar gelooft dat je de wetten van het Oude Testament tegenwoordig niet meer letterlijk hoeft toe te passen) vervolgt met te zeggen dat hij seksuele minderheden respecteert, maar dat dit respecteren niet kan betekenen ‘je zegen aan zo’n iemand te geven’. We hebben hier te maken met de bekende formule ‘de zondaar liefhebben, maar de zonde haten’. De gelovige staat er nooit bij stil of deze zogenaamde uitgesproken ‘liefde voor de zondaar’ ooit wel op de één of andere manier door de zondaar gevoeld kan worden. Deze nietszeggende, betekenisloze formule wordt zo te pas en te onpas door christenen gebruikt, dat het zelfs een modeverschijnsel is geworden voor de tegenpartij hierop te antwoorden: ‘En ik haat het christendom maar heb de christenen lief’. Het positieve resultaat van deze algemene uitstorting van liefde voor elkaar zal voor een ieder duidelijk zijn!
5. Geen christen kan een zaak aan de kaak stellen zonder er (meestal op het einde van zijn betoog) bij te vermelden dat ons anders de straf van God te wachten staat.

We hebben in Genesis 38 al gezien dat God individuele mensen doodt vanwege hun zonden. Ook andere straffen kunnen door God uitgedeeld worden. Wanneer we in de bijbel verder lezen zullen we een bonte verzameling aan kunnen leggen van de meest uiteenlopende straffen van God.

In Numeri 11 staat het volk van Israël te klagen. De toorn van God ontbrandt op een letterlijke manier: ‘Het vuur des Heren ontbrandde onder hen en aan de rand van de legerplaats.’ Gelukkig bidt Mozes vanwege ‘het gekerm’ van het volk tot God, waardoor het vuur uitdooft. Nog geen 10 verzen verder klaagt het volk dat het altijd maar ditzelfde eten moet eten, dag in, dag uit. Nooit vlees. Menselijkerwijs gesproken zou je je kunnen indenken dat dit een heel redelijke klacht was. Stel je voor, jaar in jaar uit, dat manna, vooral ook wanneer je je bedenkt dat je met een almachtige God te maken hebt, die van alles lekkers zou kunnen maken, en die voor goed eten toch ook begrip heeft. Hij beloofde ze tenslotte naar een land ‘vloeiende van melk en honing’ te brengen. Maar nee, klagen mag beslist niet, dat is een axioma in godsdienst. ‘Toen ontbrandde de toorn des Heren hevig’. God belooft vlees, zoveel dat ze er na een volle maand van zullen walgen, totdat het hun neusgaten uitkomt. Mozes twijfelt aan deze Almacht, maar hierom wordt God, grillig als Hij is, ditmaal niet boos. God antwoordt als een jongen van twaalf uit de boeken van Harry Potter: Zou ik niet sterk genoeg zijn? Nu zul je zien of mijn woord aan jullie geschieden zal of niet! (vers 23) En zo komen er duizenden kwakkels. En let op wat er nu gebeurt: ‘Terwijl het vlees nog tussen hun tanden was, vóórdat het gekauwd was, ontbrandde de toorn des Heren tegen het volk en de Here sloeg het volk met een zeer zware slag’ (vers 33).

In het hoofdstuk hierop wordt Mirjam, de zuster van Mozes ‘naar aanleiding van de Ethiopische vrouw die hij genomen had’ jaloers op zijn positie als absoluut leider. Jahweh maakt zonder omwegen duidelijk dat zulk een praat straf verdient. Hij slaat Mirjam met melaatsheid. Gelukkig bidt Mozes alweer en geneest zij. God laat wel dit nog weten: ‘Had haar vader haar openlijk in het gezicht gespuwd, zou zij dan niet gedurende zeven dagen te schande zijn? Laat haar gedurende zeven dagen buiten de legerplaats gesloten worden, en daarna mag zij zich er weer bijvoegen.’
Weer een hoofdstuk verder komen de verspieders terug van hun missie het beloofde land te verkennen. De Israëlieten worden bang voor de vijand, de volkeren die nu in Kanaän wonen, en die ze moeten verdrijven. We staan hier oog in oog met een uniek geval: De mens voert liever geen oorlog, maar God geeft er het bevel toe! Zien we hoe we in onze moderne tijd nog steeds in dezelfde God zeggen te geloven, maar in een volledig omgekeerde wereld leven? Vanwege deze bangheid van het volk wordt Jahweh volkomen ziedend. Hij vergeet volkomen zijn belofte de Israëlieten naar het beloofde land te voeren en zegt nu van plan te zijn het hele volk met de pest te slaan en het volledig uit te roeien. En Hij belooft uit Mozes een nieuw volk te maken, groter en machtiger dan dit. Iemand die de bijbel vanaf het begin gelezen heeft vraagt zich nu af of God het dan nooit leert. Altijd weer spreekt hij over uitroeien. Altijd is er nog net één man die genade krijgt (hoewel die net zo goed een man is als alle anderen). En altijd wil Hij weer opnieuw beginnen en denkt Hij ook nog dat het dan beter zal gaan. Vreemd, heel vreemd. Maar goed, het plan gaat dit keer niet door. Mozes bidt weer ten behoeve van het volk.Wat een held, deze Mozes! Hij wordt dan ook afgeschilderd als de zachtmoedigste man op de gehele wereld!(Num. 12:3). Wat een claim! Maar ook: Wat een onwaarheid! (Zie bijv. Ex 2:11-, waar hij in een woedebui een Egyptenaar doodslaat). Het gebed van Mozes doet het volk niet de straf van God ontgaan. In plaats van de dood met de pest laat God ze veertig jaar in de woestijn leven. ‘In deze woestijn zullen uw lijken vallen, namelijk net zoveel als er van u geteld zijn, naar uw volle getal, van twintig jaar oud en daarboven. Voorwaar gij zult niet komen in het land waarvan Ik gezworen heb u daarin te laten wonen’. God reageert als de sadistische vader die zijn ondeugend zoontje een week in een donkere kelder opsluit en voor de dichte deur nog tegen zijn zoon na staat te schreeuwen wat voor verschrikkelijke dingen hem nu te wachten staan.
We denken ons nu het lot van deze Israëlieten in, die zich maar jaar na jaar na jaar de woestijn door zagen slepen. Ze zullen zich afgevraagd hebben of dit niet onverdiend was. Ze zullen zich afgevraagd hebben of de eed van God ook maar iets waard is. God had hun toch het beloofde land beloofd?

Gods gedrag leert ons dat je niet op Zijn beloftes kunt rekenen. Ja, natuurlijk, de godsdienst zal u altijd vertellen dat Zijn beloftes uitkomen. Wanneer het erop lijkt dat dit niet zo is dan komt het enkel en alleen omdat wij zo simpel menselijk denken. Voor de mens schijnt het alleen toe dat de beloftes ongedaan gemaakt worden of niet uitkomen. Ze worden uitgelegd alsof de belofte in werkelijkheid iets geheel anders bedoelde, of ze worden in Gods tijdrekening gewoon naar de toekomst geschoven. Soms zelfs zover, dat de toekomst altijd toekomst blijft. Maar ook dat is voor de godsdienst geen probleem. Zo worden de gelovigen op de proef gesteld, iets wat God ook na Abraham voortdurend doet (Richt. 3:1, 1 Kon. 13), om het kaf van het koren te scheiden. En wie niet gelooft zal spotter genoemd worden, en u kunt raden wat God met spotters doen zal! Zo mag de gelovige nooit maar dan ook nooit zich afvragen hoe de bijbel kan eindigen met de belofte: ‘Zie Ik kom spoedig’, wanneer we zien dat dit ‘spoedig’ al 2000 jaar lang wachten inhoudt. Wanneer hij dat toch doet, spot hij met God. Dan heeft hij vergeten dat de bijbel zegt dat voor God één dag is als duizend jaar. Maar wanneer we deze laatste uitspraak serieus nemen mogen we weer niet zeggen ‘dan kan de komst van Jezus dus net zo goed nog twintigduizend jaar op zich doen laten wachten’, want ook dit is spotten. Een waar gelovige zal dus zeggen ‘Jezus komt spoedig’, en gelooft dat ‘spoedig’ alles kan betekenen wat God er maar van maken wil.
Het zou als het moet zonder de tekst te verdraaien kunnen betekenen ‘in een UFO’.
(spoedig = met snelheid).

[Het gebruik van Petrus’ argument (alweer in 2 Petrus) ’Een dag is bij de Here als duizend jaar en duizend jaar is als één dag’ om het uitblijven van de spoedige terugkomst van Jezus uit te leggen is ronduit verbijsterend. Hij verweert zich tegen spotters, maar hoe kan iemand die zijn argument leest op een andere gedachte komen dan dat hij zegt dat God eenvoudig geen klok kan kijken? Maar zijn argument gaat geeneens op, omdat Jezus in duidelijke taal voorzegde terug te komen tijdens het leven van de generatie tegen wie Hij sprak. Ook het andere argument dat hij gebruikt ’Doch de Here talmt niet met de belofte...maar Hij is lankmoedig jegens u, daar Hij niet wil, dat sommigen verloren gaan, doch dat allen tot bekering komen’ snijdt niet veel hout, omdat de werkelijkheid overduidelijk juist het tegenovergestelde beeld geeft: hoe langer Jezus wegblijft, des te groter wordt het aantal ongelovigen die verloren zullen gaan, omdat zij alle eeuwen door in de wereld altijd veruit in de meerderheid zijn geweest en zullen zijn.]

En toch worden we op een gegeven moment vanwege een bui van eerlijkheid helemaal radeloos. Misschien worden we zelfs woedend op God en klagen we God aan: Niets dan straf en oordeel en grilligheid lees ik over U! Uw beloftes komt U niet na en U laat de mensheid in angst voor U leven. U maakt van iedere vorm van menselijkheid een zonde tegen U, zelfs de geboorte van een baby en de menstruatie van de vrouw is voor U onrein. Op andere keren maakt U helden van mensen die de grootste onmenselijkheid beoefend hebben. Ik zeg U in Uw gezicht: Ontelbaar is het aantal van de mensen die door U gedood zijn, terwijl ikzelf het nog nooit in mijn hoofd gehaald heb om ook maar iemand om het leven te brengen! Wie van ons beiden is verdorven, wie van ons is goedertieren?
God luistert echter niet naar dit soort vermetele uitspraken. Hij stoort zich tegenwoordig niet aan een nietig mens. Er zijn er tegenwoordig zoveel van. Natuurlijk, in een kwade bui zal Hij me kanker kunnen geven om voor deze woorden te boeten. Zo heeft de bijbel het ons zojuist geleerd in het verhaal over de zus van Mozes. Als je het niet meteen gelooft, kun je in een ander verhaal het nog eens lezen, en als dat nog niet overtuigend werkt, dan heeft de bijbel nog voor de derde maal dezelfde lering. In 2 Kronieken 26 wordt koning Uzzia door God met melaatsheid gestraft omdat hij het lef had in de tempel te komen en daar te gaan offeren, alsof hij er recht op had voor priester te spelen. Dit keer is er niemand die hem kan helpen. Hij blijft tot aan het einde van zijn leven melaats.

Maar terug naar de beloftes van God. Ik kan niet anders dan in eerlijkheid de feiten maar onder ogen zien. Opnieuw de bijbel lezend, en ditmaal zonder de steun van vrome uitleggers, zie ik eindelijk hoe overduidelijk de bijbel voor zichzelf spreekt en hoezeer de traditionele godsdienst ons misleidt. De bijbelse lering over Gods beloften vinden wij in 1 Samuel 2. Tegen de priester Eli zegt God via de woorden van een man Gods: ‘Waarom veracht gij mijn slachtoffer en mijn spijsoffer, waarom eert gij uw zonen boven Mij, en doet u te goed aan het beste deel van elk spijsoffer? Daarom, luidt het woord van Jahweh, de God van Israël, Ik heb duidelijk gezegd: uw huis en uws vaders huis zullen voor altijd het priesterschap bekleden, maar nu luidt het woord van Jahweh: dit zij verre van Mij!’ 1 Koningen 2:26-27 vertelt ons hoe uiteindelijk het priesterschap van het huis van Eli weggenomen werd. Met behulp van dit voorbeeld zien we overduidelijk dat Gods beloften slechts gelden wanneer de mens zich houdt aan de regels. Op elk moment kunnen ze weer worden opgeheven. Net zoals God zich vaak ook niet houdt aan zijn eigen regel dat de zonde van de vader niet de zoon zal aangerekend worden. Lees bijvoorbeeld in 2 Koningen 5 hoe de man Gods, Elisa, voor de zoveelste maal in de bijbel weer eens met een vervloeking voor de dag komt. Gehazi, de knecht van de profeet vond het maar niks dat Elisa geen enkel geschenk van een rijk man, Naäman genaamd, wilde aannemen, nadat deze man verlost werd van melaatsheid. Zodoende gaat hij de man achterna, vertelt hem een leugentje en krijgt zo een klein geschenk. Dit verbergt hij, en hij liegt weer wanneer Elisa vraagt waar hij zoëven geweest is. Maar Elisa heeft in de geest alles gezien en spreekt de strafwoorden: ‘Daarom zal de melaatsheid van Naäman u en uw nakomelingen aankleven, voor altoos. Toen ging zijn knecht van hem weg, melaats als sneeuw.’

quote:

Op woensdag 14 april 2004 15:49 schreef Viola_Holt het volgende:

[..]

waarom zou een gelovige in angst leven voor God als hij weet dat de verdoemenis niet op hem/haar van toepassing is.

Het "mooie" van het moderne geloof is m.i. juist dat men niet hoeft te kiezen.

Het punt is dat je je de geloofszekerheid die het christelijk geloof eist, je gehele leven moet aanpraten. Je móet altijd denken dat het niet op jouw van toepassing is omdat je zo ferm gelooft.

Uit het boek Volwassen Geloof:

De intolerante God

Rechtvaardige verontwaardiging: je eigen toorn, in tegenstelling tot de schokkende opvliegendheid van anderen.
Righteous indignation: your own wrath as opposed to the shocking bad temper of others.
[Elbert V. Hubbard]

In het OudeTestament wordt als ik goed geteld heb 17 maal de doodstraf voorgeschreven voor bepaalde overtredingen. Zes maal voor seksuele overtredingen zoals homofilie en seks met dieren, zeven maal voor religieuze overtredingen, zoals afgoderij, vloeken, sabbatsschending en laten we vooral niet het maken van heilige zalfolie vergeten, tweemaal voor ongehoorzaamheid aan ouders en tenslotte de doodstraf voor kidnapping en moord.

De barbaarsheid van de gelovige mens heeft zijn meest uitzinnige vorm gevonden in de vervolging van geloofsovertreders en valse leraren. Wanneer we soms een boek erover lezen hoe mensen in de ban geslagen worden, verbrand werden, onthoofd of opgehangen in eeuwenlange christelijke eeuwen, zullen we de moed moeten opbrengen dit niet als een perversie van de godsdienst te zien, maar juist als de vruchten van de godsdienst zelf. De bijbel staat overvol van vervloeking en doodstraffen. Hoelang nog beschuldigen we de ‘middeleeuwse maatschappij’, en houden we de bijbel, die voor al deze gruwelen de inspiratie is geweest, in ere?

Lees Numeri 15: 32-36. Er werd iemand betrapt op houtsprokkelen op de sabbatdag. Hij werd in bewaring gesteld omdat nog niet bepaald was wat met hem gedaan zou worden. ‘Toen zei Jahweh tot Mozes: Die man zal zeker ter dood gebracht worden; de gehele vergadering zal hem buiten de legerplaats stenigen.’ Er wordt ons dus in de bijbel verteld dat God heel persoonlijk doodvonnissen uitspreekt, en de voltrekking ervan aan mensen overlaat. OK, dit was maar een enkeling. In het volgende hoofdstuk hebben we echter al een grote groep. Korach en 250 anderen stelden zich vóór Mozes en klaagden erover dat hij zich verhief boven de anderen, terwijl zij van mening waren dat allen heiligen waren, zodat in princiepe allen recht hadden om het priesterschap te bekleden. Dit is dus wellicht de eerste keer dat in de groep van gelovigen een valse leer werd verspreid. En indien we de bijbel net zo zouden uitleggen als veel bijbelgetrouwe gelovigen het doen, zouden we er ondeugend aan toevoegen dat hier een duidelijke voorafschaduwing is van het Protestantisme in de latere christelijke kerk! En hoe loopt het af? ‘En de Here sprak tot Mozes en Aäron: Scheidt u af van deze vergadering, opdat ik haar in één oogwenk vertere. Toen wierpen zij zich op hun aangezicht en zeiden: O God der geesten van alle levende schepselen, als één man zondigt, zult gij dan tegen de gehele vergadering toornen? De Here dan sprak tot Mozes: Spreek tot de vergadering: Trekt u terug uit de omtrek van de woning van Korach, Datan en Abiram. En de oudsten van Israël volgden hem. En hij sprak tot de vergadering: Wijkt toch van de tenten dezer goddeloze mannen en raakt niets aan, dat hun toebehoort, opdat gij niet door al hun zonden wordt weggeraapt. Toen trokken zij weg uit de omtrek van de woning van Korach, Datan en Abiram, en Datan en Abiram traden naar buiten en stonden aan de ingang van hun tenten met hun vrouwen, zonen en kleine kinderen. Daarop zei Mozes: Hieraan zult gij weten, dat de Here mij gezonden heeft om al deze daden te doen, en dat het niet mijn bedenksel is: indien deze zullen sterven, zoals ieder mens sterft, en over hen bezoeking zal worden gedaan, zoals ieder mens bezocht wordt, dan heeft de Here mij niet gezonden. Maar, indien de Here iets nieuws zal scheppen, zodat de grond zijn mond zal opensperren en hen verzwelgen met alles wat hun toebehoort, zodat zij levend in het dodenrijk zullen dalen, dan zult gij weten, dat deze mannen Jahweh gesmaad hebben. Nauwelijks had hij al deze woorden uitgesproken, of de grond spleet onder hen, en de aarde opende haar mond en verzwolg hen met hun huisgezinnen en met alle mensen die bij Korach behoorden en met alle have. Zo daalden zij, met al de hunnen, levend in het dodenrijk. En de aarde overdekte hen. En alle Israëlieten die om hen heen stonden, vluchtten weg op hun geroep, want zij dachten: De aarde moest ook ons eens verzwelgen! Toen ging er een vuur uit van Jahweh en verteerde de 250 mannen, die het reukwerk geofferd hadden.’

Zo doet God met overtreders. En Hij doet het grondig, zelfs de kleine kinderen worden in het oordeel weggevaagd. En zo hebben allen die God liefhebben gedaan met weerbarstige ketters. Zolang een groep maar één soeverein leider heeft, vloeit het bloed nog maar in beekjes. Je durft bijna je mond niet open te doen. Maar zie wat er gebeurt wanneer de boekdrukkunst wordt uitgevonden. Opeens kunnen alle mensen de bijbel lezen. Opeens krijgen ze allemaal een mening over het juiste geloof. En zie, wanneer, zoals in de 16e eeuw, de kerk scheurt, dan is het hek van de dam. Opeens krijgen we vele aftakkingen die allemaal het Ware Geloof voorstaan, en die elkaar allemaal met de dood bedreigen, omdat ieder die iets anders predikt, God lastert. Als gevolg hebben we in onze eigen geschiedenis rivieren van bloed gezien. We spreken vaak van de ‘donkere middeleeuwen’, maar de grootste wreedheden en hysterie heeft zich afgespeeld in de drie eeuwen ná de middeleeuwen, ca. 1500-1800. Dít is de tijd van de heksenverbranding en ook de tijd dat de Spaanse inquisitie heeft bestaan. De eerste verbranding van ‘ketters’ in Spanje vond plaats in 1481. In de eerste twaalf jaar daarna werden 13.000 mensen zo om het leven gebracht. In de 300 hiernavolgende jaren nog 20.000 meer. Driehonderdduizend kregen andere straffen opgelegd. En dit zijn slechts de cijfers van Spanje. In Italië werd de inquisitie al in 1231 ingesteld en pas opgeheven in 1917. Alleen al in Finland (!) schat men het aantal heksen dat verbrand is op 2000. De lutherse professor Carpzov (1595-1666), ‘één van de vaders van de duitse strafrechtwetenschap’ beweerde 20.000 doodvonnissen tegen duivelaanbidders te hebben uitgesproken; hopelijk is het een grove overdrijving...
Mensen zijn ter dood veroordeeld omdat ze geloofden dat een God die één is niet een God kan zijn die bestaat uit drie personen, omdat ze geloofden dat een baby de hemel ingaat ongeacht of er water op het kleine hoofdje is gesprenkeld met de woorden van de doop, omdat ze de geloofswaarheid van de hel niet wilden onderschrijven, zelfs omdat ze niet konden geloven dat heksen echt kunnen vliegen, of omdat ze vonden dat een enkele rib niet genoeg was om er een goedgevormde vrouw mee te vervaardigen. Sommigen hebben het leven gelaten omdat ze niet in predestinatie konden geloven, anderen omdat ze niet konden geloven dat het brood van de eucharistie echt in het vlees van Christus veranderde. Sommigen werden omgebracht omdat ze met een bijbel in de hand rondliepen, anderen omdat ze juist de bijbel aan de kant hadden gelegd of enkel verklaard hadden dat God geen gebeden verhoort, omdat ze er openlijk voor uit kwamen er nooit iets van te merken.

Dit bloedvloeien hield pas op, niet omdat men zag dat vervolging van ketters in strijd met de bijbel was, maar enkel en alleen toen men door ondervinding door kreeg dat in een maatschappij met tweehonderd sekten genoeg ketters rondlopen om het land volledig mensvrij te kunnen maken. Met het oprukken van de humanistische maatschappij heeft de godsdienst zich dan ook steeds beter gedragen. Het verketteren binnen de kerk komt tegenwoordig nog steeds voor natuurlijk, en zal ook altijd een hoofdingrediënt van het christendom zijn, omdat de intolerantie inherent is aan het Christelijk geloof (en ook aan het Jodendom en de Islam). Lees wat ik anno 2002 op het internet op de homepage van de Russisch Orthodoxe Kerk vond, en let op de woordenschat, typerend voor eeuwenlange tradities van christendom.

Dit artikel is geschreven door een zekere Vader Evmeny in het tijdschrift ‘Svet Pechersky’ :

Oproep tot alle orthodoxe christenen.
‘Aanvallen van buitenaf bedreigen de kerk, die op de soliede grond van de apostolische geloofsbelijdenis staat, niet. Maar een verderflijke ketterij van ‘neo-joodse vrienden’ is de kerk binnengeslopen via hooggeplaatste kerkelijke ambtsbekleders. Sommige kerkleiders zeiden na een bezoek aan synagoges tegen de media dat wij en de moordenaars van Christus met hun Talmoed een ‘gezamelijke hemelse Vader’ hebben!

Deze Jodenfielen moeten zich eens de uitspraak van de aartsbisschop Antony Krapovitsky in 1908 in herinnering halen:
‘Je kan zelfs een zelfde stamvader hebben, maar je moet dan wel je kerkkleren uittrekken, en niet alleen die, maar ook je ondergoed en het kruis om je nek, want voor de door de Joden Mishandelde en Gekruisigde hebben de Joden geen respect.’
Maar deze geestelijken, zelf als Joden bekend, hebben hun kleren niet uitgetrokken. Ze zijn niet overnachts tot deze ketterijen en afvalligheid gekomen. Het is de vrucht van een heel leven van ‘peace-keeping’ en ‘ecumenische bewegingen’, en ze worden geinspireerd door de wereldwijde beweging van de vrijmetselaars.
Pseudo-orthodoxe deelnemers aan de ecumenische beweging propageren het als een middel tot wederzijdse verrijking en ook als een middel om Orthodoxe propaganda te voeren. Maar de Universele Orthodoxe Kerk is in het bezit van de volledige door God gegeven waarheid. En zij heeft geen gemeenschap nodig met dwaalleringen van het kwaad. De waarheid heeft geen verrijking met leugen nodig. Lieden die volharden in deze dienstbaarheid aan het kwaad, kunnen zelfs het Christelijke Orthodoxe geloof niet eens begrijpen, hoeveel ‘ecumenische eruditie’ ze ook mogen hebben. Orthodoxe theologie heeft te maken met vroomheid, liturgie en de genadige invloed van God op mensen. Rationalisten zijn niet in staat dit te bevatten.
Dit soort mensen, kerkverraders, vrijmetselaars, atheïsten en dergelijke, geven uitleggingen van hun verraad aan het orthodoxe geloof zoals dat ze de kerk redden met slimheid. Maar onze God zegt: ‘Wat baat het een man, indien hij de hele wereld verkrijgt, maar zijn ziel verliest?’
Wat moet een gewoon orthodox christen doen, wanneer sommige hooggeplaatste leden van de geestelijkheid de leer van de kerk ondermijnen? Alleen een Algemene Kerkvergadering heeft het recht om zulke ketters te veroordelen. Voor de ketterijen van deze Jodenfielen moeten we de banvloek eisen. Zoals die ook geëist moet worden voor de theologen die de heersende macht van de orthodoxe kerk hebben afgebroken met hun 20ste eeuwse vrijzinnige theologie. Vandaag de dag is ons grootste probleem de afwezigheid van de gezalfde en soevereine Tsaar. Dit hangt nauw samen met de wereldwijde afvalligheid van de kerk en de komst van de antichrist. De hernieuwde oprichting van het instituut van de Orthodoxe Tsaar als hoogste kerkelijke autoriteit is van het allergrootste belang, om de Kerksynode te kunnen leiden, in de kerk schoon schip te maken met afvalligen, en het volk tot één te binden. De aanstelling van een Tsaar als gezalfde en soeverein vorst is geen politiek probleem maar een kerkelijk probleem. Het probleem is ook zeer acuut met het oog op de komende Laatste Slag tussen de krachten van de kerk en het kwaad.
We zijn van mening dat de ketterij van de Jodenfielen veel groter is dan die van de Katholieke kerk en andere kerken. Samenwerking met de synagoge is veel gevaarlijker dan samenwerking met de Roomse kerk. Ik ben dan ook van mening dat hooggeplaatste geestelijken die zoiets aanhangen in de ban gedaan (geëxcommuniceerd) moeten worden.’

Zo spreekt de kerk van vandaag (nota bene een kerk die net 70 jaren van zware geloofsvervolging achter de rug heeft en net zijn mond weer open mag doen!), zo heeft de kerk van alle eeuwen gesproken. Bent u, evangelisch christen, nu van mening dat uw kerk niet zo spreekt, dat u niet zo spreekt, dan is de enige reden wellicht de volgende: u houdt zich stil omdat u in de kleine minderheid bent, omdat de meerderheid in onze maatschappij beschaafder is en andersdenkenden tolereert en u misschien daardoor ook deze denktrant hebt overgenomen. Maar geef de kerk het zwaard van de meerderheid, en ze zal die gebruiken totdat er geen tegenstander meer zijn mond opendoet. Net zoals de Islam altijd de oorlog gevoerd heeft wanneer het zich machtiger voelde dan zijn tegenstander. Want niets is zo erg als God lasteren.

Ik sla de Finse krant van vandaag op en vind meteen een ingezonden brief van een bezorgde bijbelse christen:


‘De voormannen van ons geestelijk leven hebben tegenwoordig begrip voor bijna al het mogelijke. De ontwikkeling van de laatste tijd is een sterk afbrokkelen van zelfs de meest belangrijke princiepes die ons in de bijbel voorgeschreven worden. Ik heb me in gedachten afgevraagd wat onze oude theologen gezegd zouden hebben over het vervaardigen van een liturgie voor de inzegening van homo- en lesbohuwelijken. Ik denk niet dat ze aan deze opdracht zouden begonnen zijn, maar ze zouden zich afgescheiden hebben van de kerk die dit van hen verlangt. Zo zijn er op dit moment vele dominees die zich afvragen of ze nu uit hun ambt moeten stappen, wanneer de nieuwe liturgie ingevoerd wordt.
Het respecteren van seksuele minderheden hoeft toch niet in te houden dat we ook nog hun samenleven kerkelijk in moeten zegenen? Vele gelovigen leven nu in een grote tweestrijd omdat hun geweten het niet toestaat aan deze nieuwe denkrichtingen mee te doen. En wanneer men opkomt voor de waarheid, komt men al gauw in botsing met autoriteiten uit de geestelijkheid. Maar zwijgen kunnen ze ook niet, omdat de crisis zich dan in hun innerlijk vergroot. Hoever kan men zijn geweten strekken en dingen maar gedogen? En zullen wij spoedig collectief als kerk die God de rug toekeert, door God gestraft worden?
Jezus zei:’De slaaf nu, die de wil van zijn heer kende en geen toebereidselen getroffen heeft, of niet gedaan heeft naar de wil van zijn heer, zal vele slagen krijgen. Wie echter de wil van zijn heer niet heeft gekend en dingen heeft gedaan, die slagen verdienen, zal er weinig ontvangen. Van een ieder die veel gegeven is, zal veel geëist worden, en aan wie veel is toevertrouwd, van hem zal des te meer worden gevraagd.’

De volgende gedachten komen bij mij boven:
1. De gelovige komt op voor ‘de waarheid’, en zegt dat deze hoogste waarheid te vinden is in de bijbel.
2. Hij gebruikt ook zijn eigen verstand, en zegt als kind van zijn tijd: Ik respecteer ook seksuele minderheden.
3. De schrijver van dit ingezonden stukje weet het dus niet, maar hij staat hiermee niet in het voetspoor van de traditie, evenmin als in de lering van de bijbel. De bijbel spreekt over homofilie als ‘een gruwel’, ‘schandelijke lusten’, ‘ontering van het lichaam’, ‘daardoor hun welverdiende loon ontvangend’. Als dit niet duidelijk genoeg is kunnen we in het Oude Testament lezen wat we met dit soort lieden moeten doen: ‘uitroeien uit het volk’ is de term die ervoor gebruikt wordt. Zoals Hitler dat ook van mening was. Voor het geval dit gebod niet duidelijk genoeg is, kan erop gewezen worden dat de volgende woorden hierna volgen: ‘Zo zult gij het voorschrift dat Ik u geef, in acht nemen’. (Leviticus 15)
4. De gelovige (die blijkbaar gelooft dat je de wetten van het Oude Testament tegenwoordig niet meer letterlijk hoeft toe te passen) vervolgt met te zeggen dat hij seksuele minderheden respecteert, maar dat dit respecteren niet kan betekenen ‘je zegen aan zo’n iemand te geven’. We hebben hier te maken met de bekende formule ‘de zondaar liefhebben, maar de zonde haten’. De gelovige staat er nooit bij stil of deze zogenaamde uitgesproken ‘liefde voor de zondaar’ ooit wel op de één of andere manier door de zondaar gevoeld kan worden. Deze nietszeggende, betekenisloze formule wordt zo te pas en te onpas door christenen gebruikt, dat het zelfs een modeverschijnsel is geworden voor de tegenpartij hierop te antwoorden: ‘En ik haat het christendom maar heb de christenen lief’. Het positieve resultaat van deze algemene uitstorting van liefde voor elkaar zal voor een ieder duidelijk zijn!
5. Geen christen kan een zaak aan de kaak stellen zonder er (meestal op het einde van zijn betoog) bij te vermelden dat ons anders de straf van God te wachten staat.

We hebben in Genesis 38 al gezien dat God individuele mensen doodt vanwege hun zonden. Ook andere straffen kunnen door God uitgedeeld worden. Wanneer we in de bijbel verder lezen zullen we een bonte verzameling aan kunnen leggen van de meest uiteenlopende straffen van God.

In Numeri 11 staat het volk van Israël te klagen. De toorn van God ontbrandt op een letterlijke manier: ‘Het vuur des Heren ontbrandde onder hen en aan de rand van de legerplaats.’ Gelukkig bidt Mozes vanwege ‘het gekerm’ van het volk tot God, waardoor het vuur uitdooft. Nog geen 10 verzen verder klaagt het volk dat het altijd maar ditzelfde eten moet eten, dag in, dag uit. Nooit vlees. Menselijkerwijs gesproken zou je je kunnen indenken dat dit een heel redelijke klacht was. Stel je voor, jaar in jaar uit, dat manna, vooral ook wanneer je je bedenkt dat je met een almachtige God te maken hebt, die van alles lekkers zou kunnen maken, en die voor goed eten toch ook begrip heeft. Hij beloofde ze tenslotte naar een land ‘vloeiende van melk en honing’ te brengen. Maar nee, klagen mag beslist niet, dat is een axioma in godsdienst. ‘Toen ontbrandde de toorn des Heren hevig’. God belooft vlees, zoveel dat ze er na een volle maand van zullen walgen, totdat het hun neusgaten uitkomt. Mozes twijfelt aan deze Almacht, maar hierom wordt God, grillig als Hij is, ditmaal niet boos. God antwoordt als een jongen van twaalf uit de boeken van Harry Potter: Zou ik niet sterk genoeg zijn? Nu zul je zien of mijn woord aan jullie geschieden zal of niet! (vers 23) En zo komen er duizenden kwakkels. En let op wat er nu gebeurt: ‘Terwijl het vlees nog tussen hun tanden was, vóórdat het gekauwd was, ontbrandde de toorn des Heren tegen het volk en de Here sloeg het volk met een zeer zware slag’ (vers 33).

In het hoofdstuk hierop wordt Mirjam, de zuster van Mozes ‘naar aanleiding van de Ethiopische vrouw die hij genomen had’ jaloers op zijn positie als absoluut leider. Jahweh maakt zonder omwegen duidelijk dat zulk een praat straf verdient. Hij slaat Mirjam met melaatsheid. Gelukkig bidt Mozes alweer en geneest zij. God laat wel dit nog weten: ‘Had haar vader haar openlijk in het gezicht gespuwd, zou zij dan niet gedurende zeven dagen te schande zijn? Laat haar gedurende zeven dagen buiten de legerplaats gesloten worden, en daarna mag zij zich er weer bijvoegen.’
Weer een hoofdstuk verder komen de verspieders terug van hun missie het beloofde land te verkennen. De Israëlieten worden bang voor de vijand, de volkeren die nu in Kanaän wonen, en die ze moeten verdrijven. We staan hier oog in oog met een uniek geval: De mens voert liever geen oorlog, maar God geeft er het bevel toe! Zien we hoe we in onze moderne tijd nog steeds in dezelfde God zeggen te geloven, maar in een volledig omgekeerde wereld leven? Vanwege deze bangheid van het volk wordt Jahweh volkomen ziedend. Hij vergeet volkomen zijn belofte de Israëlieten naar het beloofde land te voeren en zegt nu van plan te zijn het hele volk met de pest te slaan en het volledig uit te roeien. En Hij belooft uit Mozes een nieuw volk te maken, groter en machtiger dan dit. Iemand die de bijbel vanaf het begin gelezen heeft vraagt zich nu af of God het dan nooit leert. Altijd weer spreekt hij over uitroeien. Altijd is er nog net één man die genade krijgt (hoewel die net zo goed een man is als alle anderen). En altijd wil Hij weer opnieuw beginnen en denkt Hij ook nog dat het dan beter zal gaan. Vreemd, heel vreemd. Maar goed, het plan gaat dit keer niet door. Mozes bidt weer ten behoeve van het volk.Wat een held, deze Mozes! Hij wordt dan ook afgeschilderd als de zachtmoedigste man op de gehele wereld!(Num. 12:3). Wat een claim! Maar ook: Wat een onwaarheid! (Zie bijv. Ex 2:11-, waar hij in een woedebui een Egyptenaar doodslaat). Het gebed van Mozes doet het volk niet de straf van God ontgaan. In plaats van de dood met de pest laat God ze veertig jaar in de woestijn leven. ‘In deze woestijn zullen uw lijken vallen, namelijk net zoveel als er van u geteld zijn, naar uw volle getal, van twintig jaar oud en daarboven. Voorwaar gij zult niet komen in het land waarvan Ik gezworen heb u daarin te laten wonen’. God reageert als de sadistische vader die zijn ondeugend zoontje een week in een donkere kelder opsluit en voor de dichte deur nog tegen zijn zoon na staat te schreeuwen wat voor verschrikkelijke dingen hem nu te wachten staan.
We denken ons nu het lot van deze Israëlieten in, die zich maar jaar na jaar na jaar de woestijn door zagen slepen. Ze zullen zich afgevraagd hebben of dit niet onverdiend was. Ze zullen zich afgevraagd hebben of de eed van God ook maar iets waard is. God had hun toch het beloofde land beloofd?

Gods gedrag leert ons dat je niet op Zijn beloftes kunt rekenen. Ja, natuurlijk, de godsdienst zal u altijd vertellen dat Zijn beloftes uitkomen. Wanneer het erop lijkt dat dit niet zo is dan komt het enkel en alleen omdat wij zo simpel menselijk denken. Voor de mens schijnt het alleen toe dat de beloftes ongedaan gemaakt worden of niet uitkomen. Ze worden uitgelegd alsof de belofte in werkelijkheid iets geheel anders bedoelde, of ze worden in Gods tijdrekening gewoon naar de toekomst geschoven. Soms zelfs zover, dat de toekomst altijd toekomst blijft. Maar ook dat is voor de godsdienst geen probleem. Zo worden de gelovigen op de proef gesteld, iets wat God ook na Abraham voortdurend doet (Richt. 3:1, 1 Kon. 13), om het kaf van het koren te scheiden. En wie niet gelooft zal spotter genoemd worden, en u kunt raden wat God met spotters doen zal! Zo mag de gelovige nooit maar dan ook nooit zich afvragen hoe de bijbel kan eindigen met de belofte: ‘Zie Ik kom spoedig’, wanneer we zien dat dit ‘spoedig’ al 2000 jaar lang wachten inhoudt. Wanneer hij dat toch doet, spot hij met God. Dan heeft hij vergeten dat de bijbel zegt dat voor God één dag is als duizend jaar. Maar wanneer we deze laatste uitspraak serieus nemen mogen we weer niet zeggen ‘dan kan de komst van Jezus dus net zo goed nog twintigduizend jaar op zich doen laten wachten’, want ook dit is spotten. Een waar gelovige zal dus zeggen ‘Jezus komt spoedig’, en gelooft dat ‘spoedig’ alles kan betekenen wat God er maar van maken wil.
Het zou als het moet zonder de tekst te verdraaien kunnen betekenen ‘in een UFO’.
(spoedig = met snelheid).

[Het gebruik van Petrus’ argument (alweer in 2 Petrus) ’Een dag is bij de Here als duizend jaar en duizend jaar is als één dag’ om het uitblijven van de spoedige terugkomst van Jezus uit te leggen is ronduit verbijsterend. Hij verweert zich tegen spotters, maar hoe kan iemand die zijn argument leest op een andere gedachte komen dan dat hij zegt dat God eenvoudig geen klok kan kijken? Maar zijn argument gaat geeneens op, omdat Jezus in duidelijke taal voorzegde terug te komen tijdens het leven van de generatie tegen wie Hij sprak. Ook het andere argument dat hij gebruikt ’Doch de Here talmt niet met de belofte...maar Hij is lankmoedig jegens u, daar Hij niet wil, dat sommigen verloren gaan, doch dat allen tot bekering komen’ snijdt niet veel hout, omdat de werkelijkheid overduidelijk juist het tegenovergestelde beeld geeft: hoe langer Jezus wegblijft, des te groter wordt het aantal ongelovigen die verloren zullen gaan, omdat zij alle eeuwen door in de wereld altijd veruit in de meerderheid zijn geweest en zullen zijn.]

En toch worden we op een gegeven moment vanwege een bui van eerlijkheid helemaal radeloos. Misschien worden we zelfs woedend op God en klagen we God aan: Niets dan straf en oordeel en grilligheid lees ik over U! Uw beloftes komt U niet na en U laat de mensheid in angst voor U leven. U maakt van iedere vorm van menselijkheid een zonde tegen U, zelfs de geboorte van een baby en de menstruatie van de vrouw is voor U onrein. Op andere keren maakt U helden van mensen die de grootste onmenselijkheid beoefend hebben. Ik zeg U in Uw gezicht: Ontelbaar is het aantal van de mensen die door U gedood zijn, terwijl ikzelf het nog nooit in mijn hoofd gehaald heb om ook maar iemand om het leven te brengen! Wie van ons beiden is verdorven, wie van ons is goedertieren?
God luistert echter niet naar dit soort vermetele uitspraken. Hij stoort zich tegenwoordig niet aan een nietig mens. Er zijn er tegenwoordig zoveel van. Natuurlijk, in een kwade bui zal Hij me kanker kunnen geven om voor deze woorden te boeten. Zo heeft de bijbel het ons zojuist geleerd in het verhaal over de zus van Mozes. Als je het niet meteen gelooft, kun je in een ander verhaal het nog eens lezen, en als dat nog niet overtuigend werkt, dan heeft de bijbel nog voor de derde maal dezelfde lering. In 2 Kronieken 26 wordt koning Uzzia door God met melaatsheid gestraft omdat hij het lef had in de tempel te komen en daar te gaan offeren, alsof hij er recht op had voor priester te spelen. Dit keer is er niemand die hem kan helpen. Hij blijft tot aan het einde van zijn leven melaats.

Maar terug naar de beloftes van God. Ik kan niet anders dan in eerlijkheid de feiten maar onder ogen zien. Opnieuw de bijbel lezend, en ditmaal zonder de steun van vrome uitleggers, zie ik eindelijk hoe overduidelijk de bijbel voor zichzelf spreekt en hoezeer de traditionele godsdienst ons misleidt. De bijbelse lering over Gods beloften vinden wij in 1 Samuel 2. Tegen de priester Eli zegt God via de woorden van een man Gods: ‘Waarom veracht gij mijn slachtoffer en mijn spijsoffer, waarom eert gij uw zonen boven Mij, en doet u te goed aan het beste deel van elk spijsoffer? Daarom, luidt het woord van Jahweh, de God van Israël, Ik heb duidelijk gezegd: uw huis en uws vaders huis zullen voor altijd het priesterschap bekleden, maar nu luidt het woord van Jahweh: dit zij verre van Mij!’ 1 Koningen 2:26-27 vertelt ons hoe uiteindelijk het priesterschap van het huis van Eli weggenomen werd. Met behulp van dit voorbeeld zien we overduidelijk dat Gods beloften slechts gelden wanneer de mens zich houdt aan de regels. Op elk moment kunnen ze weer worden opgeheven. Net zoals God zich vaak ook niet houdt aan zijn eigen regel dat de zonde van de vader niet de zoon zal aangerekend worden. Lees bijvoorbeeld in 2 Koningen 5 hoe de man Gods, Elisa, voor de zoveelste maal in de bijbel weer eens met een vervloeking voor de dag komt. Gehazi, de knecht van de profeet vond het maar niks dat Elisa geen enkel geschenk van een rijk man, Naäman genaamd, wilde aannemen, nadat deze man verlost werd van melaatsheid. Zodoende gaat hij de man achterna, vertelt hem een leugentje en krijgt zo een klein geschenk. Dit verbergt hij, en hij liegt weer wanneer Elisa vraagt waar hij zoëven geweest is. Maar Elisa heeft in de geest alles gezien en spreekt de strafwoorden: ‘Daarom zal de melaatsheid van Naäman u en uw nakomelingen aankleven, voor altoos. Toen ging zijn knecht van hem weg, melaats als sneeuw.’

We gaan weer terug naar Numeri. God is namelijk nog lang niet klaar met het uitdelen van doodsvonnissen. In Numeri 16 gaat de aarde open voor Korach en de zijnen. We hebben met afschrik gezien hoe God de zondaren ‘verteerde’. We kunnen ook lezen dat de bijbel deze mannen ‘goddeloos’ noemde. Een sterke term wanneer we bedenken dat het ging om een theologisch dispuut aangaande het priesterschap. Maar voordat we ons afvragen of zo’n sterke straf nu verdiend was, lezen we verder in hetzelfde hoofdstuk en halen we verlicht adem deze fatale gedachtengang gelukkig niet gevolgd te hebben. Zes verzen verder wordt ons namelijk verteld dat het volk juist deze zelfde verdorven gedachten had als die bij mij dreigden op te komen! En let op wat God met dat soort tegenstribbelende mensen doet:
‘De volgende dag echter morde de gehele vergadering der Israelieten tegen Mozes en Aäron, zeggende: Gij hebt het volk des Heren gedood. Toen nu de vergadering tegen Mozes en Aäron te hoop liep, en zij zich naar de tent der samenkomst wendden, zie, de wolk bedekte haar en de heerlijkheid des Heren verscheen.

De Here dan sprak tot Mozes: Trekt u terug uit deze vergadering, opdat Ik haar in één ogenblik vertere. Toen wierpen zij zich neder op hun aangezicht. En Mozes zei tot Aäron: Neem een vuurpan, doe er vuur in van het altaar, leg er reukwerk op, en ga haastig tot de vergadering en doe verzoening over hen, want de toorn is van de Here uitgegaan, de plaag is begonnen; toen legde hij er reukwerk op en deed verzoening over het volk. Toen hij tussen de doden en de levenden stond, hield de plaag op. En zij die gestorven waren door de plaag, waren veertienduizend zevenhonderd’.

En we lezen dat het aan Mozes’ kordaat optreden te danken was dat het aantal van deze massamoord ‘maar’ 14.700 was! Mozes had meer genade dan God.
In hoofdstuk 20 begaat ook Mozes een doodzonde, hij mag als straf het beloofde land niet in. (O wee, vraag niet waarom deze lankmoedigste man op aarde er niet heen mocht!)

In hoofdstuk 21 zendt God vanwege ‘ongeduldigheid van het volk’ slangen die velen bijten, ‘zodat er velen van Israël stierven’.
In hoofdstuk 25 vraagt God om Mozes’ hulp om de straf voor mensen die meegedaan hebben aan de rites van de Moabitische godsdienst, uit te voeren. Dit is trouwens al de tweede keer. In Exodus 32 worden er ook al 3000 vanwege deze zonde van afgoderij omgebracht. Ditmaal moeten ze allemaal worden opgehangen. Tot slot (hoofdstuk 31) neemt God op de gruwelijkste wijze wraak op de Midjanieten. Ik laat dit hoofdstuk dat kandidaat staat voor de gruwelijkste tekst aller tijden volledig onbesproken. Er zijn uiteindelijk voor de onmenselijkheid van de mensheid geen woorden. Maar wie het leest zal slapeloze nachten kunnen krijgen wanneer hij zich bedenkt dat het Gods opdracht was zo te doen, Gods wraak.

Is het een wonder dat aan het bijbelse geloof altijd de gedachte van straf verbonden wordt? Het is een hoofdbestanddeel, we zouden zelfs kunnen opperen het hoofdbestanddeel, van onze godsdienst. Dit zien we het allerduidelijkst uitgebeeld in de laatste hoofdstukken van Leviticus (26) en Deuteronomium (28). In de godsdienst hebben we te maken met twee alternatieven: óf overdadige zegen, óf gruwelijke vloek. Wanneer je ze doorleest zie je dat het twee bijna onmogelijke extremen zijn. In de godsdienst zijn ook helemaal geen middenwegen. Alleen extremen tellen mee. Ook in het Nieuwe Testament zien we dit keer op keer. Jezus zegt geen vrede te brengen maar een zwaard. Lauwe kerken worden uitgespugd (Openb. 3). Dit is de diepste reden waarom sommige mensen, laten we ze de gevoeligste, de allereerlijkste, de welwillendste, de oprechtste mensen noemen, hierdoor psychisch volkomen in de war raken en opgenomen moeten worden in ziekenhuizen voor geesteszieken. Ze zijn niet in staat religie als een rationeel of emotioneel sausje over hun leven te laten komen, als een appeltje voor wanneer ze dorst hebben, maar nemen vanwege hun edele natuur alles zo serieus als een mens iets maar serieus kan nemen, en worden vanwege dit proeven van de godsdienstige vrucht gek of gestoord.

De zegeningen zijn verdacht, vanwege hun overdrijving tot in het onmogelijke:
-te juister tijd zal het altijd regenen.
-vrede zal er zijn
-de wilde dieren zal God uitroeien
-het gelovige volk zal de vijand vervolgen op de volgende manier: ‘Vijf van u zullen honderd achtervolgen en honderd zullen tienduizend achtervolgen’ (Waarom als we zojuist lazen dat er vrede zal zijn? Deze verspreking laat goed zien op welke manier de schrijver van de teksten dacht: met ‘Vrede zal er zijn’ wordt bedoeld dat er geen vijanden op Israël zullen afkomen die het volk zullen belagen. Aan de andere kant zal het gelovige volk wél succesvolle oorlogen kunnen voeren wanneer het daartoe redenen ziet. )
-God zal u verheffen boven alle volken der aarde
-vele kinderen zullen geboren worden
-kuddes vee zullen zich uitbreiden
-‘Gij zult enkel opgaan en niet neergaan, wanneer gij luistert naar de geboden van de Here, uw God’.
Voor de goedgelovigsten worden de volgende zegeningen ons nog in het vooruitzicht gesteld:
‘Ik zal ziekte uit uw midden verwijderen’, ‘Geen vrouw in uw land zal een misgeboorte hebben of onvruchtbaar zijn’. (Ex. 23:25,26)

De vloeken zijn bloemrijk uitgerekt tot in het bijna oneindige, alsof de verteller er met volle teugen van geniet ze op te sommen. Hun aantal (de rabbijnen tellen er traditioneel 98!), hun wreedheid en hun afschuwelijkheid verzwelgen als het ware het delicate en vriendelijke karakter van de eerdere zegen:
-tering en koorts, brand, ontstekingen, ziekten van gewassen, Egyptische zweren, builen, uitslag, ongeneeslijke schurft, waanzin, verblinding, verstandsverbijstering, boze zweren aan dijen en kniën waarvan gij niet kunt genezen.
-geen regen
-indien nodig nog zevenmaal harder geslagen (drie maal vermeld)
-kinderen zullen geroofd worden
-wild gedierte zal God op u loslaten
-een wrekend zwaard zal gebracht worden onder u
-de pest zal uitbreken
-aan vijanden zult u overgeleverd worden
-men zal verstrooid worden
-de hongersnood zal zo groot zijn dat mensen hun kinderen opeten
-de vloek zal liggen over alles wat gij onderneemt (voor het geval aan de vorige vloeken nog iets ontbrak).


Na het lezen van de vijf boeken van Mozes komt er een kwaadaardige gedachte bij me op: We zouden een ellenlange lijst kunnen maken van alle mensenlevens die door God persoonlijk gedood werden. De lijst bevat dan enkelingen, die bij naam genoemd worden, plus ontelbaren die kunnen variëren van ‘en zijn gehele huis’ via ‘een groep van 42 knapen’, ‘gehele legers’ en ‘gehele volken’ tot ‘gehele mensheid, afgezien van één familie’. En onder die lijst zouden we het zesde gebod kunnen schrijven: Gij zult niet doodslaan!
Is er ooit iets vreemders uitgevonden dan de bijbelse godsdienst?

Wel krijgen we nu enig inzicht in hoe de godsdienst werkt. Aangezien de bijbel een samensmeltsel is van aaneengeregen uitspraken en gedachten van vele schrijvers uit vele tijden, is het uiteindelijk geworden tot een boek met de hoogst denkbare innerlijke tegenstrijdigheden. We lezen letterlijk dat God een oorlogsheld is (Ex. 15:3, Ps. 18: 34, Ps. 144:1) en een God van vrede is (Rom. 15: 33, 2 Thess. 3:16). Ook lezen we letterlijk dat God soms berouw heeft van wat Hij zich voornam te doen (Ex. 32:14, Jona 3:10: ‘Toen God zag wat zij deden, hoe zij zich bekeerden van hun boze weg, berouwde het God over het kwaad dat Hij gedreigd had hun te zullen aandoen, en Hij deed het niet’) terwijl in een vers als Numeri 23: 19 exact het tegenovergestelde uitgesproken wordt: ‘God is geen man, dat Hij liegen zou; of een mensenkind, dat Hij berouw zou hebben. Zou Hij zeggen en niet doen, of spreken en niet volbrengen?’

Zelfs oudtestamentische passages die in het Nieuwe Testament worden aangehaald zijn veelvuldig in strijd met de oorspronkelijke tekst vanwege het feit dat de nieuwtestamentische schrijvers de passages aanhalen uit de (soms onzorgvuldige) griekse vertaling ervan of zelfs helemaal onnauwkeurig met de tekst omgaan.

[Voor hen die enige detail willen:
Op deze manier wordt bijvoorbeeld de afkomst van Jezus op vele foutieve manieren gefabriceerd door de evangelisten. Er wordt een ‘profetie’ over de maagdelijke geboorte gevonden die er in de oorspronkelijke tekst niet staat (Jes. 7:14, Matth. 1: 20-24), Mattheüs laat hem afstammen van een davidische tak die vervloekt werd (Jechonja, Mt. 1:12, vgl. Jer. 22:30), Lucas doet dat al even abusievelijk maar maakt nog een tweede fout door hem niet af te laten stammen van de koningen Salomo en Asa, waaraan de messiasbelofte juist weer wél gedaan werd (Ps. 132:12, 1 Kon 15:12, 2 Sam. 7:12-16). Ook geven de evangelisten een mooi verhaal over sterrenwichelaars die hulde komen bewijzen aan de messias, terwijl het Oude Testament sterrenwichelarij als een gruwel en ook als onzin beschouwt (Jes. 2:6-8, Jer. 10:2-5, Dt. 18:10); wat dat laatste betreft schijnt het Oude Testament gelijk te hebben, want wie kan zich een voorstelling maken van het kinderlijke denkbeeld: ‘een ster ging hun voor, totdat zij kwam en stond boven de plaats waar het kind was...En zij gingen het huis binnen...’? (Matth. 2: 9-11).
Mattheüs beweert dat Jeremia een voorspelling deed van de dertig zilverlingen die Judas kreeg (Mt. 27: 8). Het Oude Testament laat echter horen dat de tekst in Zacharia staat (Zach. 11: 12, 13). Mattheüs laat Jezus zeggen dat de schriftgeleerden ‘Zacharia, de zoon van Berekja’ vermoord hebben (Mt. 24: 35). In de tekst van Kronieken, waar hier over te lezen valt, staat dat Zacharia de zoon van de priester Jojada was. Berekja was de vader van een naamgenoot, de profeet Zacharia. In Mattheüs 2:23 haalt de evangelist een schriftwoord aan dat helemaal niet bestaat. De grootste blunder begaat Mattheüs echter wanneer hij als enige van de vier evangelisten in het verhaal van de intocht in Jeruzalem Jezus op twee ezels laat rijden. Deze zowel in tegenspraak met de andere evangelisten staande als vreemde onmogelijkheid is het duidelijk gevolg van een abusievelijk lezen van de oudtestamentische tekst in Zacharia 9:9. De tekst leest letterlijk: ‘Zie, uw koning komt tot u...en rijdende op een ezel, en op een ezelshengst, een ezelinnenjong.’ Het laatste woordje ‘en’ is het bekende parallellisme dat in het hebreeuws een stijlvorm is en Mattheüs niet begreep, maar letterlijk opvatte. Dit eenvoudige detail laat op doorslaggevende en verontrustende wijze zien hoe Mattheüs niet van de feiten uitging, maar de feiten opmaakte naar gelang hij ze nodig had.]

En op de één of andere manier maakt het denken van de mens er een eenheid van. De mate waarin het lukt is te meten aan de mate waarin we blind en intellectueel lui door het leven gaan.

Een andere gedachte komt bij mij op. Wanneer ik het Oude Testament lees zie ik steeds parallellen tussen de maatschappij van Nazi-Duitsland en de maatschappij van het verbondsvolk Israël. Nu heb ik het helemaal niet over Hitlers beulen, de folteringen en de perverse haat. Ik bedoel de onderliggende princiepes van de twee maatschappijen. Deze gedachte noem ik niet kwaadaardig. Als iemand van na de wereldoorlog staat mijn hele leven in het teken van die ramp. Ik heb er een meter boeken over gelezen, urenlang films en documentaires erover gezien, musea ervoor bezocht, het achtervolgt me, het blijft altijd zo onbegrijpelijk. Als ik het hier dan heb over Nazi-Duitsland ben ik dan ook niet bezig met zwartschilderen van de bijbel maar merk ik alleen koel en rationeel op welke gedachten er als vanzelf bij me opkomen. Wellicht reageren mensen tegenwoordig algemeen zo en is het juist vanwege deze recente geschiedenis van de mensheid dat het afwijzen van de christelijke godsdienst op morele gronden pas in recente tijden algemeen geworden is.
Maar om wat duidelijkheid te scheppen, denk na over het volgende:

-Één door God uitverkoren Leider, waaraan iedereen stipt gehoorzaam dient te zijn.
-Eindelijk wordt met ijzeren wetgeving orde geschapen in de maatschappij.
-Grote nadruk op offerdienst en priesterdienst. Vgl. Hitlers nadruk op leger en officieren waaraan alles opgeofferd moest worden.
-Afwijkende meningen worden niet getolereerd en met zeer strakke hand veroordeeld.
-‘Gruwelen’ worden uitgeroeid. Als we wat nader onderzoek doen zien we dat het dezelfde gruwelen zijn: afwijken van juiste godsdienst (Joden)(Dt. 17:2-), Grote vijanden van de staat (Joden, Bolsjewisten, vgl.Amelek, Dt.25:17-19) tovenaars, tovenaressen, waarzeggers (zigeuners)(Dt. 18:9-), afwijkend seksueel gedrag (homoseksuelen, prostituees), wetsovertreders (nietsnutten en luiaards).
-Niets is zo belangrijk in de bijbel als absolute gehoorzaamheid. Precies zoals het Reich op de grondpijler Befehl ist Befehl stond.
-Een nieuw beloofd land in het oosten. De bewoners van die landen worden als ‘untermenschen’ beschouwd. Hun maatschappij is door en door verrot, hun godsdienst de meest verschrikkelijke. Het moet volledig met vrouw, kind en vee uitgeroeid worden.
-Andere volkeren die niet even verrot zijn, of om andere redenen enigszins verwant zijn, of waaraan men zich enigszins verplicht voelt, worden niet uitgeroeid, maar slechts tot ‘herendienst’ verplicht. Uiteindelijk moet het uitverkoren volk (herendienst wordt per definitie verleent aan Das Herrenvolk) over een gigantisch gebied regeren, van de zee tot de Eufraat, en uiteindelijk zal zij de scepter zwaaien over de gehele aarde
-Altijd wordt het volk erop attent gemaakt hoe de Führer de maatschappij uit de chaos en slavernij (das Diktat von Versailles) heeft geleid, en als men maar gehoorzaam blijft doet hij het volk de belofte hen altijd te zullen leiden van overwinning tot overwinning.

-En wanneer het volk jarenlang niets anders te eten krijgt dan altijd maar datzelfde manna, en wanneer het volk van jaar tot jaar altijd maar in de woestijn moet lopen, dan is het onbehoorlijk dat ze klagen. Dan gaat de zweep erover, dan zullen ze met straffen gekastijd worden.
-Grote aandacht voor rituelen, symbolen en lichamelijke reinheid. Lichamelijke afwijkingen worden geminacht, raszuiverheid is zeer belangrijk (Dt. 23)
-De vrouw telt niet mee, behalve om het volk talrijk te maken (veel kinderen krijgen is de grootste zegen); slavenarbeid is noodzakelijk.
-Wanneer de Führer verliest, krijgt het volk de schuld. Het volk is hem niet waard. Ze deden niet wat ze zouden moeten doen. Ze geven zich niet over voor de zaak. Hun straf is verdiende loon.
-Zelfs in details zien we parallellen: Er wordt een woordvoerder voor de propaganda aangesteld; Mozes vraagt de Farao eerst om slechts drie vrije dagen om aan God te kunnen offeren. Hij verhulde zijn eigenlijke plannen, net zoals Hitler dat in de eerste jaren deed (eerst werden alleen gebieden opgeëist waar Duitsers woonden).
Mozes viel echter op buitenlandse, zelfs zwarte vrouwen; hier loopt de parallel natuurlijk duidelijk mank!

Nu hoor ik evangelische christenen meteen de veelvuldig gebruikte opmerking maken: Satan doet niets liever dan het imiteren van God! Hitlers rijk was demonisch.
Maar wanneer we zo gaan redeneren ontkomen we niet aan de conclusie dat de werken van God nauwelijks van de werken van Satan zijn te onderscheiden. En dat laatste is volstrekt onaanvaardbaar, willen we er enige moraal op na houden.

Zo kunnen we ons tenslotte afvragen: Waarom is de massamoordenaar Mozes (Ex. 32:25-, Num. 31) een held en Hitler een handlanger van de duivel? Het antwoord van onze vraag laat niet lang op zich wachten: omdat Mozes via het christendom uiteindelijk de wereld veroverde. Heel juist hebben velen opgemerkt dat Hitler ook een held geworden zou zijn als hij maar gewonnen zou hebben. De oorlogen en uitroeiingen zouden dan nu uitgelegd worden op dezelfde koele manier als het Oude Testament door gelovigen van tegenwoordig: het was pijnlijk, dat wel, maar noodzakelijk, en achteraf bezien een zegen voor de mensheid. En bovendien was het een rechtvaardige straf voor al het kwaad. Denk je eens in al die verfoeilijke praktijken van de Joden, de Bolsjewisten, de decadentie van de westerse landen enz.

Het bijbelse geloof staat op dezelfde benen als de gruwelijkste totalitaire staten. Dit lezen we het duidelijkst in 2 Koningen 15: ‘en zij kwamen bijeen te Jeruzalem in de derde maand van het vijftiende jaar der regering van Asa, en offerden aan Jahweh op die dag van de buit die zij meegebracht hadden, zevenhonderd runderen en zevenduizend stuks kleinvee. Zij gingen een verbond aan, dat zij Jahweh, de God hunner vaderen, zouden zoeken met hun gehele hart en met hun gehele ziel; en ieder die Jahweh, de God van Israël, niet zou zoeken, moest ter dood gebracht worden, zowel klein als groot, zowel man als vrouw. Zij zwoeren Jahweh met luider stem en onder gejuich, en onder het geschal van trompetten en horens.’ Wanneer je dit leest zie je voor je ogen de Partijdag in Neurenberg, het Rode Plein in Moskau op de eerste mei en de desbetreffende pleinen in Peking, Pjongjang, Bagdad en waar al niet. Elie Wiesel laat ons dus beschaamd zijn over ons Christendom, maar hij schijnt niet in te zien dat de wortel van dit kwade handelen in de godsdienst van zijn eigen volk schuilt. Lees hoe Mozes de problemen oplost: ‘Mozes ging staan in de poort van de legerplaats en zei: Wie is voor de Here? Die kome tot mij! En tot hem verzamelden zich al de Levieten. En hij zei tot hen: Zó zegt Jahweh, de God van Israël: Ieder gorde zijn zwaard aan zijn heup en ga heen en weer door de legerplaats van poort tot poort en dode , ieder zijn broeder en ieder zijn verwant en ieder zijn naaste. De Levieten deden naar het woord van Mozes en er vielen van het volk op die dag ongeveer 3000 man. Mozes zei: Weest heden Jahweh gewijd –want een ieder was tegen zijn zoon en zijn broeder- en wel om vandaag een zegen over u te brengen.’
In de godsdienst van Mozes kun je zelfs Gods zegen krijgen nadat je je eigen broer en zoon gedood hebt! Iets gruwelijkers is niet voor te stellen.


PETER ANNET
Convicted and pilloried for Blaspheming, in Michaelmas Term, 1762
‘PETER ANNET, een Deïst, meer dan 70 jaar oud, werd schuldig bevonden bij de Koninklijke Rechtbank te Westminster in 1762, aan het uitspreken van verscheidene godslasterlijke opmerkingen ten aanzien van de vijf boeken van Mozes. De aanklacht tegen hem bleek volledig op waarheid te berusten en hij werd veroordeeld tot een maand gevangenisstraf in Newgate, gedurende welker tijd hij tweemaal aan de schandpaal gezet zal worden, eenmaal op Charing Cross en eenmaal bij de Koninklijke Beurs; voorts tot een boete, te betalen aan de Koning, van zes shillings en acht pence; tot gezonden te worden naar Bridewell om gedurende een jaar lang zware dwangarbeid te verrichten. Voorts, na vrijlating, tot gedurende de rest van zijn leven honderd pond aan middelen te verdienen om zijn goed gedrag te tonen.’ (Uit de Complete Newgate Calendar)

Uit het boek Volwassen Geloof:

Het karakter van God

Indien we een diep verlangen hebben naar een kosmische zin van het alles, laat ons dan op een waardig doel uitkomen.
If we crave some cosmic purpose, then let us find ourselves a worthy goal.
[Carl Sagan, Pale Blue Dot]

Wanneer je de eerste bladzijden van de bijbel leest word je natuurlijk met honderd en één moeilijkheden op het gebied van de interpretatie geconfronteerd. Je kunt je bijvoorbeeld afvragen waarom God in het hebreeuws Elohim is (dwz 'Goden' in het meervoud), hoe het nu kan dat Genesis 1 zegt dat God de mens pas op de laatste werkdag maakt, en Genesis 2 het scheppingsverhaal opnieuw vertelt evenwel met de vermelding dat de dieren pas na de mens gemaakt worden. Maar met al dat soort problemen houden we ons nu niet bezig. Ik heb me in mijn leven door vele boeken gesleept, die me op het goede spoor wensten te houden. Er zijn een hoop commen-taren over geschreven die vertellen dat alle tegenstrijdigheden in de bijbel maar op schijn berusten, en dat je best alles aan elkaar kan vlechten. Het mag een beetje moeilijk zijn voor je gezond verstand (vooral wanneer je er echt op gaat studeren), maar als je gelooft, zal het je tot gerechtigheid gerekend worden. En als je een totale onmogelijkheid gelooft, (laten we uit de omvangrijke grabbelton bijvoorbeeld het manna nemen, wat de Israelieten elke dag opraapten, dat weliswaar wegsmolt in de hitte van de zon, maar toch niet in de hitte van de braadpan of oven om er een lekkere maaltijd van de maken) dan word je een heilige. Het zal u best lukken, want het is mij ook gelukt, en ik heb bijna de intelligentie van een lid van de mensa.

Dat waar ik ten lange leste over struikel is het karakter van God zoals dat ons afgeschilderd wordt in de bijbel.
Laten we om te beginnen eens Genesis 3: 16 en 17 lezen. We weten allemaal dat Adam en Eva ongehoorzaam waren aan één gebod van God. Een heel flauw gebod natuurlijk, want God sprak tot Adam en Eva alsof ze kleine kinderen van twee waren, die met geen mogelijkheid begrijpen waarom ze iets niet mogen. God doet er niet de moeite voor ze dat uit te leggen. Logischerwijs kón Hij dat zelfs niet eens, want de mens had volgens het verhaal geen flauw benul van goed en kwaad. 't Bijbelverhaal is als in het sprookje: maak niet de doos van pandora open, want o wee, als je dat doet...Welnu, wie weet waren Adam en Eva geestelijk pas twee. In ieder geval niet veel ouder dan een jaar, want anders zouden ze al een kind gehad hebben en zou onze theologie van de erfzonde daardoor schipbreuk lijden. Zo heeft God aan het prille begin van de geschiedenis voor de mens een val opgezet, waarvan de uitkomst niet alleen noodlottig de gehele verdere geschiedenis bepaalde, maar bovendien eigenlijk al van te voren vast stond. Adam en Eva namen van de vrucht van de kennis van goed en kwaad net zoals een kind een vuurvlam aanraakt, en net zoals Columbus onder dreiging van het afstevenen op een verschrikkelijke dood maar onverschrokken naar het onbekende westen vaart en net zoals in de toekomst een moedige mens naar Mars gezonden wordt. Adam en Eva worden door de kennis als een van de Goden (Gen. 3:22). Kennis nemen van dingen via ondervinding, het goede daarvan te behouden en het kwade weg te werpen is de kern van het menszijn. Het leven te leven en op elk moment te beslissen wie we zijn, is toch eigenlijk de zin van het leven. Wanneer we dan de gehele rest van de bijbel God bezig zien met het 'redden' van de mensheid, het 'vergeven' van de zonde, kunnen we niet aan de gedachte ontkomen, dat God mensen genade aanbiedt voor iets waar Hij toch zelf verantwoordelijk voor is geweest, namelijk het menszijn van de mens. Als het God ging om een liefdevolle relatie tussen schepper en geschapene, welke zijn basis had in blinde gehoorzaamheid aan iets waar het geschapene toch geen idee van had, hoe schraal zou de inhoud van deze liefdesrelatie zijn? Om mens te kunnen zijn en lief te kunnen hebben heeft de mens kennis van goed en kwaad als allereerste vereiste nodig. De bijbel redeneert dus zo: zij beweert dat ons menszijn dat we kennen niet de echte staat van menszijn is, en dat de staat van onschuld, welke bestaat uit het nog-niet-menszijn, het eigenlijke door God bedoelde menszijn is.

Om het wat eenvoudiger te zeggen: Op de manier zoals de bijbel redeneert zijn vogels dus zondig niet omdat ze geschapen zijn met vleugels, want dat is nu eenmaal zo, maar -stel je voor- omdat ze het lef hebben om te vliegen! Dit verhaal klinkt zo vreemd, zo twijfelachtig, dat het in ons denken de allergrootste alarmsystemen zou moeten af laten gaan. Maar vreemd, bij christenen gaat er geen enkel belletje rinkelen. Ze slikken het verhaal (wellicht aangevuld met wat smakelijker ingrediënten, of kunstig verborgen als onderdeel van een aanneem-baardere kost) en baseren al hun verdere gedachten hierop.

Geheel afgezien van alle redelijkheid van dit bijbelverhaal (alle mensen worden in zonde geboren, een mug of een teek steekt en zuigt ons bloed en geeft ons er af en toe een ziektekiem/virus voor in ruil, allemaal omdat Eva van de vrucht at en daardoor de perfekte schepping veranderde in de werkelijkheid die we kennen), zouden we ons verscheidene goddelijke reakties kunnen voorstellen op deze ongehoorzaamheid van de mens, net zoals wij vele opties hebben om op het doen en laten van onze kleine kinderen te reageren. Het vervelende nu is dat God juist zo reageert als wij tegenwoordig eenstemmig verwerpelijk achten, wanneer we het over de opvoeding van kinderen hebben. Gods reaktie is namelijk de volgende: God stelt deze tweejarigen verantwoordelijk voor hun ongehoorzaamheid. En de mens wordt bang voor God, zelfs nog voordat God de kans heeft gehad te laten zien dat Hij boos is en met straffen komt (Gen. 3:9). Vreemd, een mens is bang voor God alleen omdat hij mens is en niet anders kan dan menselijk handelen, en God is boos op de mens voor iets dat niet anders had kunnen zijn. En juist dit is de basis van het geloof waarmee we vertrouwd zijn.

Tegenwoordig leggen we natuurlijk veel liever uit dat de zonde als vanzelf de gevolgen oproept, zoals de natuurwetten dat doen. Aanraken van vlam geeft als natuurlijk gevolg de pijn. Maar dit soort redeneringen gaan helemaal niet op in het bijbelverhaal. Het is de uitleg van de moderne mens die akelige consequenties van zijn geloof probeert weg te strijken. God in de bijbel is nooit onpersoonlijk zoals de natuur. O modern mens, u die in een materialistische wereld van enkel natuurwetten leeft, u mag dan eenzaam zijn en het daar moeilijk mee hebben, maar u zult nooit gekweld worden door het allerverschrikkelijkste denkbeeld dat de mens ooit uitgevonden heeft: Een Opperwezen dat vanwege het overtreden van Zijn wetten persoonlijk pijn wordt gedaan, en daarom heel persoonlijk, met de macht en kracht die het een Opperwezen betaamt, ook straft. En o mens, voor wie het geloof de hoogste troost in het leven is, hebt u er ooit bij stilgestaan dat u, door de mythe als uw werkelijkheid te aanvaarden, uw verlossing gebouwd hebt op uw zelfgecreëerde angsten? Dat u op deze eerste bladzijden van dat wat doorgaat voor het Woord van God uw eigen God, de Vader die slaat, geschapen hebt? En, denk nog verder, dat u daarmee bovendien bepaalt wat voor ouder u zult zijn voor uw kinderen? En dat u daarmee voor de volgende generatie weer het Vaderbeeld schept waarin men zal geloven?

Wanneer we in de bijbel verder lezen zullen we opmerken dat in de godsdienstige wereld de straffen niet rationeel als noodzakelijkheden uitgelegd kunnen worden, want ze hadden net zo goed andere straffen kunnen zijn, een andere reaktie van God kunnen uitlokken. Juist wanneer het er op lijkt dat er toch een bepaalde logica in zit, krijgen we weer te maken met een tegengestelde logica. Af en toe worden er 'eeuwige wetten' uitgevaardigd, die even later weer vervallen of door de godsdienst als 'vervuld' worden uitgelegd. Af en toe denken we het te begrijpen (een verbod op het eten van varkensvlees zou gezond kunnen zijn), maar dan weer staan we voor een raadsel ('de kameel moogt gij echter niet eten, omdat hij wel herkauwt, maar geen gespleten hoeven heeft', Lev 11:4). Dat God persoonlijk is komt het best tot uiting door op te merken dat het gedrag van God in de bijbel nooit voorspeld kan worden door op wetmatigheden te rekenen. Soms straft hij tot zelfs in het tiende geslacht de zonden van de vaderen ('Een bastaard zal niet in de gemeente des Heren komen; zelfs zijn tiende geslacht zal niet in de gemeente des Heren komen', Deut. 23:2), soms geeft Hij aan ons wetten die Hijzelf niet onderhoudt (vergelijk Deut. 24: 16: 'De vaders zullen niet om hun kinderen ter dood gebracht worden; ook zullen de kinderen niet om hun vaders ter dood gebracht worden; ieder zal om zijn eigen zonde ter dood gebracht worden' met Ex 20: 5:'Want Ik, Jahweh, uw God, ben een naijverig God, die de ongerechtigheid van de vaderen bezoek aan de kinderen, aan het derde en vierde geslacht van hen die Mij haten', en ook met vele oudtestamentische verhalen waarin de kinderen tesamen met de vader door God terechtgesteld worden); soms ook geeft Hij onverwacht genade aan mensen die het volgens Zijn wetten niet verdienen. Soms is God aanwezig in de kleinste details van het leven ‘een vrouw zal geen mansklederen dragen, en een man geen vrouwenkleed, want deze dingen zijn voor Jahweh, uw God, een gruwel. Wanneer gij onderweg een vogelnest aantreft in een of andere boom of op de grond, met jongeren of eieren- en de moeder zit op de jongen of eieren, dan moogt gij met de jongeren niet ook de moeder wegnemen; de moeder zult gij in ieder geval laten wegvliegen, maar de jongen moogt gij meenemen' (Deut. 22:5-7), soms weer horen we niets van Hem, terwijl het allergrootste onrecht geschiedt (Richteren 11: 30-40).

Maar dit eerste verhaal legt wel de rode draad bloot die in al de boeken van de bijbel te zien is: God is vertoornd van bladzijde 3 tot aan het laatste woord van het Oude Testament: '...opdat Ik niet kome en het land treffe met de vervloeking' en tot aan het laatste boek van het Nieuwe Testament, waarin Hij zeven schalen der gramschap en zeven plagen voor de toekomstige mensheid in petto heeft. En de mens staat voortdurend te beven van angst. De mens krijgt straf op straf, en het wordt altijd uitgelegd als 'eigen schuld'.

Welke straffen komen eerst: Wel, de man zal moeten werken in het zweet zijns aanschijns. Het valt dus vooreerst nog wel mee gelukkig, want iedere man weet dat hij op z'n gelukkigst is wanneer hij hard werkt. Het pakt erger uit voor de vrouw: zij zal nakomelingen krijgen met hevige pijn, en desondanks zal ze toch telkens een man begeren om kinderen te krijgen. Bovendien zal de man over haar heersen. Die laatste twee punten zijn alweer een meevaller voor de man. Vooral wat dat laatste betreft heeft hij het de vrouw toch telkens weer duidelijk gemaakt wat Gods wil is, tot op de dag van vandaag.
Ook komt de dood als straf, maar met het oog op al die pijn en dat zweet zou je dat ook als genade kunnen zien. Later lezen we dan ook vaak dat iemand 'verzadigd van het leven' sterft. Een mens heeft er helemaal geen behoefte aan meer te ervaren, langer te leven.

[ Bericht 0% gewijzigd door Rereformed op 16-04-2004 13:05:33 ]

We vervolgen met dat eigenaardige verhaal van Kaïn en Abel. Ik las het vroeger in de kinderbijbel. Er stond een tekening van Doré naast waar de beide broers aan het offeren waren. De rook van het offer van Abel steeg op tot aan de hemel, maar de rook van het offer van Kaïn blijft maar miezerig een halve meter rondom dat altaar hangen. Waarom sloeg God op het ene offer wel acht en op het andere niet? Ik vroeg het mijn moeder en ze wist hier niet op te antwoorden. Merkwaardigerwijze wordt de reden ook niet verteld in de bijbel, tenzij we het moeten lezen in Gen 4:7 'Kunt ge het niet goed maken indien gij goed handelt?' Vanouds is dan ook de uitleg gegeven dat Kaïn geen bloedoffer aanbood. Dat is namelijk het enige juiste offer, zoals je in ieder theologisch boek na kunt lezen. Alweer vreemd natuurlijk, want er werd vermeld dat Kaïn landbouwer was. Hij was dus niet zoals de schaapherder Abel in het bezit van slachtvee. Ook al heel vreemd dat er überhaupt opeens geofferd moet worden, en nog wel met bloedvergieten. Zelfs een kind dat net heeft leren lezen begrijpt dat je met offeren niets kunt aanbieden aan God. Hij heeft geen eten nodig.

(De gedachte dat offeren oorspronkelijk een door mensen aangeboden maaltijd bestemd voor God was, wordt versterkt door offerrites in Leviticus die naast vlees ook koeken, olie en wijn aanbieden. In Dt. 32: 28 wordt in het Lied van Mozes gevraagd waar de goden zijn die 'het vet van hun slachtoffers aten en de wijn van hun plengoffers dronken'. )

God heeft op die eerste bladzijden van de bijbel niet uitgelegd dat een mens aan Hem moet offeren en hoe en waarom. Het was zeker niet nodig dit uit te leggen, want iedereen deed het, en overal ter wereld en ten alle tijden. En toch, wanneer we er nu in onze tijd over denken, klinkt het bijzonder onaannemelijk en barbaars dat je met behulp van bloedvergieten het hart van God kan verzachten.We moeten echter met dit verstandelijk redeneren onmiddellijk ophouden, want het offeren en het bloedvergieten is namelijk de basispijler van het hele christelijk geloof. Ontken je dat, dan hoef je niet meer verder te lezen, dan heeft de bijbel je verder niets meer te zeggen, dan stort het hele gebouw ineen. Als je een christen bent moet je hier de deur van je rationele denken op slot doen, je onderwerpen aan 6000 jaar oude (of wellicht nog veel oudere) ideeën van bloedvergelding, hoe eng het ook klinkt, al leef je in de dertigste eeuw na het begin van onze jaartelling. Ook moet je je er met ingenieuze theologiën uit zien te redden wanneer je in het Oude Testament opeens uitspraken tegenkomt die duidelijk laten zien dat meeloffers ook een zondoffer kunnen zijn (Lev. 5:13), een geldoffer af en toe ook schijnt te helpen (Ex. 30: 11-16), het bewijzen van genade en in waarheid leven ook zonden vergeeft (Spreuken 16:6), en ook bidden een substituut voor offeren kan zijn (Hosea 14:3) en Jezus laat weten dat liefde betonen zonden vergeeft (Lukas 7: 47)!

Wie weet moeten we ons hier onderwerpen aan de uitverkiezing. Het is met Kaïn en Abel net zo als later met Esau en Jacob. Hiervan legt Paulus het volgende uit: 'Want toen de kinderen nog niet geboren waren en goed noch kwaad hadden gedaan - opdat het verkiezend voornemen van God zou blijven, niet op grond van werken, maar op grond daarvan, dat Hij riep,- werd tot hun moeder gezegd: De oudste zal de jongste dienstbaar zijn, gelijk geschreven staat: Jacob heb ik liefgehad maar Esau heb Ik gehaat.

Wat zullen wij dan zeggen: Zou er onrechtvaardigheid zijn bij God? Volstrekt niet! Want Hij zegt tot Mozes: Over wie Ik Mij ontferm, zal Ik Mij ontfermen, en jegens wie Ik barmhartig ben, zal Ik barmhartig zijn. Het hangt dus niet daarvan af, of iemand wil, dan wel of iemand loopt, maar van God, die Zich ontfermt. Want het schriftwoord zegt tot Farao: Daartoe heb ik u doen opstaan, opdat Ik in u mijn kracht zou tonen en mijn naam verbreid zou worden over de gehele aarde. Hij ontfermt Zich dus over wie Hij wil en Hij verhardt wie Hij wil.
Gij zult nu tot mij zeggen: Wat heeft Hij dan nog aan te merken? Want wie weerstaat Zijn wil? Maar gij, o mens! wie zijt gij, dat gij God zou tegenspreken? Zal het geboetseerde soms tot zijn boetseerder zeggen: Waarom hebt gij mij zo gemaakt? Of heeft de pottenbakker niet de vrije beschikking over het leem om uit dezelfde klomp het ene voorwerp te vervaardigen tot eervol, het andere tot alledaags gebruik? En als God nu, zijn toorn willende tonen en zijn kracht bekend maken, de voorwerpen des toorns, die ten verderve toebereid waren, met veel lankmoedigheid verdragen heeft -juist om de rijkdom zijner heerlijkheid bekend te maken over de voorwerpen van ontferming, die Hij tot heerlijkheid heeft voorbereid?' (Rom. 9)

U ziet, ver komen doe je niet wanneer je rationeel gaat denken. Wanneer we, zoals Paulus dat deed, met logisch denken opmerken dat God niet alleen liefheeft, maar ook haat, en niet op basis van de goede of slechte werken van een mens, maar als willekeurige uitvoering van Zijn plannen, dan mogen gelovigen hier geenszins kritiek op uitoefenen, maar moeten zo redeneren: 'O mens, wie zijt gij dat gij God zou tegenspreken!' Houd dus meteen op met vragen stellen, opdat je er niet op deze manier blijk van geeft ook een voorwerp des toorns te zijn. Vanouds heeft ook deze leer van de predestinatie ontelbare mensen in de ban van de angst doen leven. Zo lees ik in een reformatorisch boek uit 1972 'een van die boeken die ik gelovig doorlas in mijn jeugdjaren- naar aanleiding van een vraag over Gods verharding van Farao's hart: 'Dit wordt ons niet beschreven om er over te gaan discussiëren en te proberen Gods doen te doorgronden. Maar opdat we bang voor onszelf zullen worden en hartelijk leren bidden om de invloeden van Gods Geest' (Ds W Vroegindeweij). Dit fantastisch antwoord zaait niet alleen de angst uit, en doodt niet alleen het denken van een vrij mens, maar roept bovendien op tot iets wat volkomen nutteloos is, wanneer we het over de uitverkiezing hebben en juist lezen dat het er totaal niet van afhangt of we willen of lopen (en dus bidden)! Zoals we weten heeft Calvijn over de predestinatie het meest nagedacht. Hij kwam met zijn tot aan perversie grenzende negatieve gedachten over de verdorvenheid van de mens tot de conclusie dat naar zijn schatting slechts ongeveer één op de duizend de hemel in zal gaan! En dit soort walgdenken, de negatie van alles wat mooi en om van te genieten is, dit in de goot schoppen van jezelf, dit altijd maar in angst en beven voor de straf Gods overpeinzen van de zuiverheid van het geloof, heeft hele volken aangegrepen en werd gezien als vroomheid!

[J. De Liefde bond hier in 1864 al de strijd tegen: "Zoo wordt het zuiver menschelijke niet eens zoo hoog geschat als het rein dierlijke. Het gekras van een raaf wordt nog als een geluid ter eere Gods erkend, maar eene symphonie van Beethoven heeft met Gods eer niets uit te staan. Deze miskenning van het menschelijke, alsof het het tegenovergestelde van het goddelijke ware, kan niet anders dan eenen onzedelijken toestand te voorschijn roepen. Want het rein menschelijke laat zich niet uitroeijen. Het is van God geschapen en heeft mitsdien heilige en eeuwige regten en behoeften. Wil men het nu evenwel in naam van de 'heilige en geestelijke dienst des Heeren' verpletteren, dan tracht het zich of door vijandig verzet te wreken of langs geheime wegen schadeloos te stellen. Het eerste geval heeft helaas zoo dikwijls plaats, als een kunstenaar of wetenschappelijk man het christendom wegens deszelfs vermeende dorheid, smakeloosheid, stijfheid en bekrompenheid gaat haten of bespotten. Het laatste ziet men zoo dikwijls gebeuren als jongelieden van regtzinnigen huize in stilte plaatsen bezoeken, welke hun genoegens en uitspanningen aanbieden, die hun te huis ontzegd worden. Het is eene droevige waarheid dat de meeste menschen onchristelijk zijn. Maar hoeveel hebben de christenen zelven hiertoe niet bijgedragen, door hun christendom onmenschelijk te maken! De scherpe beschuldiging der Moderne Theologie, dat het christendom der regtzinnigen onbruikbaar is voor de maatschappij, behoort ons helaas meer te beschamen dan te verontwaardigen. De ontwikkeling van het rein menschelijke is overgelaten geworden aan de wereld. Hierdoor heeft zich de vrome christenheid menige schrikbarende ergernis berokkend. Hoe menigeen harer leden zou welligt nooit een wereldling geworden zijn, zoo 't hem in de vrome kringen vergund geweest ware mensch te zijn" (Waarheid of Zekerheid?) ]

Is het een wonder dat een land als Nederland in de wereld tegenwoordig voorop loopt met het omvergooien van het geloof der vaderen? Wanneer een mens, na een lange tijd in de donkere en klamme kerker van zijn gemoed en denken opgesloten gezeten te hebben, eindelijk frisse lucht en vrijheid krijgt aangeboden, schreeuwt hij het uit van overstelpende emoties. Hij rent als een wilde in het rond, verscheurt al zijn zwarte kleren, en wil de allerfelste en bontste kleuren gaan zien. Hij kijkt zoals Jan Wolkers met aggressie terug naar het gereformeerde Oegstgeest en gaat Turks Fruit eten. En luister waarom de grootste nederlandse schrijvers schrijven zoals ze schreven: Gerard Reve: !Ik ben niet een dag in mijn leven echt gelukkig geweest!; Willem Frederik Hermans: !Angst is het vruchtwater waarin ik ben ondergedompeld. Ik
schrijf alleen maar omdat ik bewogen word door angst, weerzin en afschuw.!

We vervolgen ons verhaal: Kaïn wordt boos en jaloers op Abel en slaat hem dood. Nu zou je verwachten dat God nu pas heel boos wordt, want deze vreselijke daad gaat ook voor ieder mens te ver. Maar nee, het valt alweer mee, Kaïn mag alleen niet meer als landbouwer werken. Bovendien moet hij maar ergens anders wonen en als zwerver en vluchteling leven. Wanneer Kaïn erover klaagt dat iedereen die hij tegenkomt hem zal willen doden vanwege zijn moord (op moord moet volgens de bijbel een paar bladzijden later dan ook de doodstraf volgen om volkomen recht te doen), geeft God als antwoord: !Helemaal niet; ieder die Kaïn doodt, zal zevenvoudig boeten!(Gen. 4:15). Heel vreemd dat het terechtstellen van een moordenaar door God gewroken zal worden op een vreselijke manier: hij die dat doet zal er zevenvoudig voor boeten, dwz hij die Kaïn doodt zal dat wellicht zelf met de dood moeten bekopen en ook zullen er een stuk of zes van zijn kinderen sterven. Waarom handelt God zo eigenaardig? Waarom is Hij zo ondoorgrondelijk, zo onberekenbaar en grillig, zo onredelijk, zo onbegrijpelijk voor een mens van de 21ste eeuw?

Zou het zijn omdat de bijbel opgetekend is door een hoop mannen die dezelfde karaktertrekken vertoonden als de tegenwoordige mannen uit het Midden-Oosten? Een beetje opvliegend, met dan opeens weer dat joviale. En die de vrouw er flink onder weten te houden?

[ Bericht 0% gewijzigd door Rereformed op 16-04-2004 13:11:42 ]

We zijn op Genesis 6 aangekomen. Een van de meest ongelofelijke teksten uit de oudste historie van de mensheid spreekt over ‘de zonen Gods’, die zich verlustigen in de schone jonge menselijke vrouwen. Uit deze vreemde kruising van mensen en goden werden reuzen geboren ‘mannen van naam, geweldigen uit de voortijd’. Iemand die wat verder leest in de bijbel komt in Job1:6 alweer deze vreemde ‘zonen Gods’ tegen: ‘Op zekere dag nu kwamen de zonen Gods om zich voor de Here te stellen, en onder hen kwam ook de satan. En de Here zei tot de satan: Vanwaar komt gij? En de satan antwoordde de Here: van een zwerftocht over de aarde, die ik doorkruist heb.’ De zonen Gods is dus een oude term waar aan God ondergeschikte hemelse wezens mee bedoeld worden. Geen wonder dus dat uit zulke relaties tussen hemelse wezens en menselijke vrouwen reuzen ontstaan. Maar waar het nu om gaat is het volgende: Gods reaktie is alweer toorn. Hij beschuldigt de hele mensheid ervan dat zij zich misgaan hebben. Iedereen die dit leest zal zich afvragen wat een jonge schone vrouw van 18 anders had kunnen doen dan zich maar gedwee te onderwerpen wanneer zij oog in oog met zo’n geweldenaar, een ‘zoon van God’ stond, en zonder veel poespas gewoon ‘verkozen’ en ‘genomen’ werd. Maar de straf die hierop volgt is dat de levensspan van de mens door God drastisch verminderd wordt tot 120 jaar. Overigens laat het Nieuwe Testament weten dat God ook deze onbeschaamde engelen geducht heeft gestraft: in 2 Petrus 2 kunnen we lezen dat God de engelen die gezondigd hadden niet gespaard heeft, maar hen, door in de afgrond te werpen, aan krachten der duisternis heeft overgegeven om hen tot het oordeel te bewaren. In de brief van Judas wordt ditzelfde in de volgende bewoordingen uitgedrukt: ‘Engelen, die aan hun oorsprong ontrouw werden en hun eigen woning verlieten, heeft Hij voor het oordeel van de grote dag met eeuwige banden onder donkerheid bewaard gehouden’. We moeten er niet aan denken: Na al deze eeuwen met banden in duisternis wachten ze nog steeds op dit laatste oordeel.
Trouwens, let wel op wanneer u een vrouw bent, dit gevaar van op seks beluste engelen waart nog steeds rond: ‘Want een man hoeft zijn hoofd niet te bedekken: hij is het beeld en de heerlijkheid van God, maar de vrouw is de heerlijkheid van de man. (Want de man is niet uit de vrouw, maar de vrouw uit de man. De man is immers niet geschapen om de vrouw, maar de vrouw om de man.) Daarom moet de vrouw een macht op haar hoofd
hebben vanwege de engelen.’ , zegt Paulus in 1 Cor. 11.
Een andere kanttekening die we moeten maken is dat deze nieuwe bepaling van God niet uitkomt. In de volgende verhalen leven mannen rustig een stuk langer. Pas duizenden jaren later is het Mozes die als eerste slechts 120 jaar wordt. Hij blijft ook de enige, want in tijden na Mozes leeft iedereen veel korter, tot op de dag van vandaag. In de psalmen kunnen we zelfs lezen dat de levensspan van de mens 70 jaar is, ‘indien wij sterk zijn, tachtig jaren’ (Ps. 90: 10).

Op vers vijf aangekomen van dit hoofdstuk is de maat van God vol: God heeft er berouw van de mens gemaakt te hebben omdat ‘al wat de overleggingen van zijn hart voortbrachten te allen tijde slechts boos was’. De lezer blijft nu met een stapel vragen achter en staat perplext: Vijf bladzijden geleden was alles wat God gemaakt had goed. En nu is het mooiste wat Hij gemaakt heeft, de mens, die bovendien naar Zijn beeld gemaakt is, zo slecht geworden dat er in hem niets maar dan ook niets goeds meer over is. Ten alle tijden doet hij niets anders dan slechtheid. De schepping die eerst zo geweldig mooi leek was dus maar een probeerseltje, en God veegt nu alles van de tafel. Alles moet worden uitgeroeid. Ik durf het woord bijna niet in mijn mond te nemen, want ik ben na de nazitijd geboren, maar het staat in het heilige boek: ‘Ik zal de mensen zowel als het vee en het kruipend gedierte en het gevogelte des hemels uitroeien, want ik heb er spijt van dat ik ze gemaakt heb’. Uitroeien? Verdelgen? Ook de kleine kinderen? Ook de dieren? Hoe hebben die enige schuld? En God heeft spijt? Als een mens ergens berouw van heeft zeggen we dat hij gezondigd heeft en zich moet bekeren. Maar nu heeft God er berouw van dat Hij de mens gemaakt heeft en heeft hij het recht om alles van de tafel te vegen en opnieuw te beginnen. Hij hoeft er zijn verontschuldigingen niet voor aan te bieden. Hij hoeft zelfs niet eens toe te geven dat Hij zich vergist had. Integendeel, het is allemaal de schuld van de mens die verkeerd doet. De mens zal alleen het oordeel ondergaan dat hij verdiend heeft. Nu ja, we moeten er maar aan wennen dat in de bijbel God soeverein is. Dat klinkt mooi, statig en koninklijk, maar het betekent eigenlijk dat Hij doet naar het Hem belieft, zoals een absoluut koning dat vroeger deed. Wanneer het tegen ons gevoel van rechtvaardigheid indruist moeten we ons onderwerpen en kunnen we de gevleugelde zinssnede gebruiken: Gods wegen zijn ondoorgrondelijk. We moeten het zondvloedverhaal ethisch maar aanvaarden. ‘t Is toch wel een beetje te begrijpen ook: we hebben allemaal wel eens een sneeuw- of zandkasteel gemaakt dat niet naar onze zin was en het even later in elkaar geschopt. Wie weet lukt het God de volgende keer iets beters te maken.
Maar wat lezen we nu? Op de gehele aarde bevindt zich nog één onberispelijke en rechtvaardige man, Noach, en hij en zijn familie krijgt genade. Hij wordt door God gered, we weten allemaal hoe. Op dit punt aangekomen zit iedereen die het verhaal volgt tegen God te roepen: hoe kunt U dat nu doen? U redt Noach en zijn familie, en daaruit groeit op den duur weer diezelfde mensheid die beter verdelgd kan worden. Het is dus echt de moeite waard niet. We zullen er allemaal later nog last mee krijgen. We zullen na zo’n zondvloed later allemaal ook vreselijk bang voor God zijn. Ik hoor ook nog iemand anders roepen: Als U Noach redt, kunt U nu echt niet nóg een paar mensen opzoeken die het niet verdienen de verdrinkingsdood te smaken? Die ergens op de hei gewoon wat schapen houden, een klein meisje misschien, dat wat met poppen speelt? Maar nee, God is onverbiddelijk, er worden zelfs nog meer dieren gered dan mensen, eerst twee van elke soort, en even later wordt het aantal van de reine dieren opeens vergroot tot zeven (of zeven paren). God heeft Noach blijkbaar uitgelegd dat er reine en onreine beesten zijn. Een deel van de reine dieren waren bestemd als slachtoffers, maar goed, ze mochten toch ruim een jaar langer leven.

Wanneer de zondvloed voorbij is en Noach de aarde weer betreedt, maakt hij meteen een altaar en brengt hij een brandoffer. God ruikt de liefelijke reuk van het brandoffer en zijn hart wordt erdoor verzacht: Hij belooft dat Hij nooit meer de wereld zal verdelgen door een zondvloed, ‘omdat het voortbrengsel van des mensen hart boos is van zijn jeugd aan’. Onbegrijpelijk dat God de zondvloed over de aarde deed komen vanwege de zonde van de mens, en nu, vanwege precies dezelfde reden besluit de mensheid er nooit meer zo voor de straffen. Maar goed, voor even kunnen we opgelucht adem halen. God is niet boos meer. Hij verlangt alleen dat we ons van nu af aan aan de volgende regel houden: ‘Wie des mensen bloed vergiet, diens bloed zal door de mens vergoten worden’. Met het invoeren van de doodsstraf zal het hier op aarde best leefbaar worden. Welk een wijsheid legt God hier als wetgever aan de dag.
(Iedereen die de bijbel uit heeft gelezen weet natuurlijk dat Gods tweede wraakneming het verdelgen van de aarde door vuur zal zijn. Daar heeft Hij natuurlijk het recht toe, want alweer, het is Zijn schepping, en bovendien wordt in het verbond met Noach alleen over verdelgen met water gesproken.Vernuftig niet? Je moet de kleine
lettertjes lezen voor je de vlag uit steekt).

En raad nu eens waar deze Rechtvaardige en Onberispelijke man Noach de aarde mee begint op te bouwen? Wel, hij plant een wijngaard en gaat er lekker van genieten. Niet wat je zou verwachten van een man die als enige genade van God kreeg om door te leven. Een beetje genieten OK, maar je helemaal dronken drinken en je ontbloten...Zijn zoon Cham komt langs en ziet hem zo naakt in z’n tent liggen. Hij moet er hartelijk om lachen en roept zijn twee broers. ‘Daarop namen Sem en Jafet een mantel, legden die op hun beider schouders, liepen achterwaarts en bedekten huns vaders naaktheid, terwijl hun aangezicht afgewend was, zodat zij hun vaders naaktheid niet zagen. Toen Noach uit zijn roes ontwaakte en vernam, wat zijn jongste zoon hem aangedaan had, zei hij: Vervloekt zij Kanaän, een knecht der knechten zij hij voor zijn broeders. Voorts zei hij: Geprezen zij de God van Sem, maar Kanaän zij hem tot knecht. God breide Jafet uit, en hij wone in de tenten van Sem, en Kanaän zij hem tot knecht’.

Ik geef les op school aan kinderen van 8 tot 12. Ik ken ze goed: wat hebben ze een lol als een volwassene door een stommiteit een nar van zichzelf maakt. En wat is de reactie van een wijze onderwijzer? Hij glimlacht om ze en hij geeft zichzelf stilletjes een reprimande en de opdracht de volgende keer een betere onderwijzer te zijn. Maar nu deze onberispelijke man Noach. Hij wordt niet alleen boos op z’n zoon Cham, maar vliegt volkomen uit de bocht en vervloekt het nageslacht van zijn zoon! (Kanaän is Chams zoon). We strijken ons door ons haar en binden de touwtjes aan elkaar: Noach gedraagt zich net zoals God. Onberispelijk en Rechtvaardig betekent dus grilligheid en vooral buitengewone boosheid en straf die in geen enkele verhouding staat tot de overtreding, straf die zich zelfs uitstrekt over ongeborenen. Bovendien heeft onberispelijk en rechtvaardig niets te maken met wat wij van die begrippen gemaakt hebben!
Nu weet iedereen die wat meer gelezen heeft over slavenhandel, rassenstrijd en dergelijke, wat de gevolgen van deze vloek is geweest. Duizenden keren en honderden jaren is deze bijbeltekst gebruikt om het zwarte ras te onderdrukken. Hoeveel leed heeft deze vloek en het optekenen ervan in de wereld gebracht? Noach had er geen idee van: hij bracht door deze uitspraak meer ellende in de wereld dan alle mensen die in de zondvloed vanwege hun zonden om het leven kwamen. En God dacht dat hij onberispelijk was! Maar goed, God kan ook niet alles weten. Hij wist tenslotte ook niet dat zijn mooie schepping zo bevuild werd dat het hem later berouwde de mens gemaakt te hebben, anders zou Hij toch de mens in de eerste plaats niet gemaakt hebben.
Als een gelovige een beetje moeite heeft met dit verhaal, kan ik hem op een paar punten gerust stellen. Mijn leraar op de lagere school stelde voor dat Noach helemaal niet wist dat de alcohol zich stilletjes ontwikkelt als de druivensap in de zon staat, wie weet scheen de zon na de zondvloed heel anders. En wat Kanaän betreft, als u wat bladert in de Joodse overlevering zult u vast wel een verhaal tegenkomen dat vertelt dat Kanaän ook een twijfelachtige rol speelde in dit verhaal over Noachs dronkenschap. Hij kreeg vast niet zomaar op z’n kop. Deze kanttekeningen zijn van het allergrootste belang voor ieder die wil weten hoe gelovigen met de bijbel omgaan, de bijbel ‘uitleggen’ wanneer ze overduidelijk voor zichzelf spreekt, maar we het maar moeilijk slikken kunnen.

(Vele voorbeelden van soortgelijke bijbeluitleg om de dingen om te draaien kunnen gegeven worden. We volstaan met nog een voorbeeld uit het zondvloedverhaal. Waar ik uitkom op onbegrijpelijk wreed handelen van God in het zondvloedverhaal, vinden gelovigen een reden om juist de barmhartigheid van God in het verhaal te zien: De aartsvader Metusalach kreeg van zijn vader Henoch een naam met de betekenis: ‘Hij sterft en het komt’. Metusalach stierf in het jaar van de zondvloed. Zijn naam was dus 969 jaar lang een profetie, ‘waaruit we kunnen leren hoe lang God ons genade schenkt en oproept tot bekering voordat Hij het oordeel velt’. De vrome man die dit verhaal oplepelt heeft er alleen niet aan gedacht dat de gehele wereld op de paar vierkante kilometer na waar Metusalach leefde, natuurlijk onwetend was over deze man.)

Ik voor mij ben eindelijk op de leeftijd gekomen dat ik de bijbel onbevooroordeeld kan lezen. Zoiets is buitengewoon moeilijk voor een fundamentalistisch christen. Het wordt namelijk ‘arrogant’, ‘zelfoverschatting’ en ‘hooghartig’ genoemd, en getuigt van een zondige levenshouding. En toch doe ik het, omdat ik eindelijk zie dat het precies andersom is: de autoriteiten die ’s mensen vrijheid van gedachten verbieden zijn hooghartig, arrogant, en overschatten hun humaan menselijk denken honderdvoudig! En wat een wereld gaat er nu voor mij open! Alles is anders! Het eerste wat me bij het lezen van dit verhaal te binnen schiet is Noach en zijn twee preutse zonen aan te raden om iets van de levenswijze van Finnen te leren. Je gaat hier als vader gewoon met je zonen bloot naar de sauna, en er is niemand die lacht en niemand die ergens naar kijkt. Het klinkt misschien wat vreemd, maar in feite heet zoiets civilisatie en is het vervloeken van iemand inclusief zijn nageslacht volkomen barbaars. Mijn reaktie laat dus meteen zien waar het lezen van de bijbel alsof het een gewoon boek is op uitloopt (en tegelijkertijd ook waarom de religieuze autoriteiten mensen verbieden voor zichzelf te denken..

We zitten al in Genesis 11 te lezen. De mensen bouwen een geweldig gebouw. Ze zijn van plan door te gaan totdat de top tot aan de hemel reikt. Dat gaat echter helemaal te ver. Daar zullen Wij (Gen. 11:7) wel een stokje voor steken. Iedereen weet op welke manier: hun taal werd verward en niemand verstaat elkaar meer. Je zou het niet verwachten, maar het gevolg is dat de mensheid daardoor verstrooid wordt over de gehele aarde. Iets anders wat opvalt in dit verhaal zijn de eigenaardige woorden 'Toen daalde de Here neder om de stad en de toren, die de mensenkinderen bouwden, te bezien', en even later nog een keer 'Welaan, laat Ons nederdalen en daar hun taal verwarren'. Kon God het niet zien vanwaar Hij was? Tegenwoordig wordt ons verteld dat God overal en zelfs in alles is.

Precies dezelfde primitieve voorstelling van God lezen we in het verhaal over de verwoesting van Sodom en Gomorra, een paar hoofdstukken later: 'Daarop zei de Here: Het geroep over Sodom en Gomorra is voorwaar groot, en haar zonde is voorwaar zeer zwaar. Ik wil nederdalen om te zien, of zij inderdaad gedaan hebben naar het geroep, dat tot Mij gekomen is, of niet; Ik wil het weten.' Hier laat God ons zelfs weten dat Hij ook niet alles weet.

Maar nu het belangrijkste: Waarom werd God weer eens boos? Wel, Hij zegt het overduidelijk: 'Dit is het begin van hun streven: nu zal niets van wat zij denken te doen voor hen onuitvoerbaar zijn.' God wil niet dat de mensheid zich in grote conglomeraties (steden) nestelt en zich technisch en wetenschappelijk ontwikkelt.

Nu de mensheid zich sinds de renaissance al zo'n 600 jaar technisch en wetenschappelijk op niet eerder geziene manier ontwikkeld heeft en we tegenwoordig allemaal met miljarden met elkaar in contact staan, weten we, aangekomen in de 21ste eeuw, ook waarom God dat niet wil: zulk een ontwikkeld mens wordt mondig, laat zich niet meer door autoriteiten ringeloren en zet tenslotte de God van de bijbel aan de kant.

Het is interessant dit begin van de menselijke geschiedenis en de laatste pakweg 600 jaar ervan met elkaar te vergelijken. De verhalen van de oude wereld geven ons enigszins inzicht in belangrijke zaken zoals het ontstaan van de wereld, de heerschappij van de man over de vrouw, waarom een slang op z'n buik kruipt, waarom we hard moeten werken, wat de oorsprong en status is van de verschillende volkeren en talen, de oorsprong van de reuzen, hoe het zat met de zondvloedramp. Alles wordt uitgelegd in twee kleuren, twee gedachten: Er is

1) een God, in vele opzichten zeer verwant aan de mens, Hij is als een Uitvergroot Man, maar aan de andere kant ver boven de mens verheven, streng toezicht houdend op de daden van de mens, en

2) een mensheid die altijd en in alles verkeerd doet, en willens en wetens altijd de verkeerde kant opgaat. De synthese van deze gedachten is heel eenvoudig: Straf. Dood en pijn.

Op deze manier geeft de bijbel een antwoord op het existentiële probleem van het menselijk leven: Hoe leggen we dood, pijn en lijden uit? Antwoord kort en duidelijk: Eigen schuld (en vooral de schuld van de vrouw). En de hele bijbel vervolgt met de pogingen van God om de mens maar te laten zien dat hij moet leren leven in onderwerping aan God (en de vrouw aan de man). De godsdienst maakt het iedere gelovige dag in dag uit overduidelijk: God is Heilig. En op aarde: overal is zonde, overal loert de tegenstander van God, ook in je eigen hart. Weinigen zijn er die nog naar God willen luisteren. Maar kom tot bekering, want anders zal Gods straf verschrikkelijk zijn!

Uiteindelijk is het me als mens duidelijk geworden: Ik kan en wil helemaal niet leven met een God die haat, wanneer het Hem belieft, die iedereen veroordeelt, voortdurend straft en altoos vertoornd is. Deze gedachte is mijn diepste innerlijk, mijn diepste menszijn, uiting van mijn eerlijkste gevoelens. Dat wat ik altijd als axioma in mijn leven heb aanvaard, deze toorn van God en de volledige zondigheid van de mens, verwerp ik nu met de grootst mogelijke kracht, omdat ik nu zie dat deze gedachten, dit sombere en trieste wereldbeeld, zowel de mensheid in zijn geheel alsook de individuele mens volledig omlaag halen, vernederen tot op het diepste punt, en volkomen krachteloos maken. Het doet een mens uiteindelijk stikken in zijn miezerigheid, het laat hem zijn gehele leven beven van angst en hem alleen depressief zijn ogen opslaan wanneer hij elke dag ontwaakt.

Ik weet best dat het Christendom de redding predikt van dit alles. Maar het duurde een half leven voordat ik ontdekte dat het evangelisch/orthodoxe Christendom mij eerst als mens in de goot geschopt had en daar voortdurend mee door zal gaan door mij dag in dag uit van mijn zondigheid te vertellen. En wanneer een mens zich dan volkomen slecht ziet wordt hem dáárvan redding aangeboden. En die redding gaat als volgt te werk: je wordt op een brancard gelegd en geboeid. En op weg naar de zaligheid mag je je niet bewegen, wordt je er voortdurend op gewezen dat naar links en rechts kijken fatale gevolgen heeft. Een mens wordt in het christendom niet verlost van zijn zondigheid; integendeel, hoe vromer hij het christenzijn beleeft, des te zondiger zal hij zich voelen, zijn gehele leven door. Dit is het allergrootste dilemma voor de gelovige: indien hij zich niet diep bewust van zijn zondelast is, is hij geen goed gelovige maar een halfslachtige, wellicht een 'man van de wereld'. Zonde is namelijk niet alleen 'doodslaan' (verhaal van Kaïn en Abel) en 'geweldenarij' (verhaal van de zondvloed) maar ook identiek aan 'wijs willen zijn als God' (verhaal van de zondeval), of 'prestaties te leveren zoals God' (bouw van de toren van Babel). Bijgevolg mag een goed gelovige dan ook niets met de wereld en de mensheid op hebben. De meest kardinale regel in de godsdienst is volmaakt vertrouwen op en totale onderwerping aan God. Een mens moet volgens het geloof van de bijbel een slaaf van God worden, zoals Paulus zich noemt, zich aan Hem onderwerpen zoals Abraham dat deed, zoals Adam en Eva dat hádden moeten doen.

Abraham voldeed aan de hoogste eisen van de godsdienst: toen God hem testte en hem de opdracht gaf zijn zoon te offeren op een berg, ging hij resoluut met z'n zoon op pad om te gehoorzamen. Abraham geloofde God zoals de nazis in Hitler geloofden. Het Nieuwe Testament legt uit dat Abrahams geloof zo groot was dat hij dacht dat God zijn zoon later weer levend zou maken. Vreemd dat men de hele geschiedenis door alleen maar op dat geweldige geloof staart. Een modern mens is van goedgelovigheid helemaal niet zo onder de indruk. Het eerste wat de moderne mens ziet is dat Abraham echt van plan was zijn enige zoon, (zo noemt de bijbel hem, maar tegenwoordig zouden we zeggen: beter gezegd, de enige zoon van zijn eerste vrouw) met een mes op een altaar om het leven te brengen. Als God opdracht geeft tot doodmaken, dan is doodmaken goed. Zo moet je geloven! Zo zal iedere ware gelovige de uitroeiing van de volkeren van Kanaän goedpraten, ja, zelfs de eeuwige veroordeling tot de hel.

Er is trouwens nooit een gelovige te vinden die denkt aan de traumatische implicaties van dit verhaal voor de psyche van de onschuldige jongen Isaak. Hij laat dit, net als God zelf in het bijbelverhaal natuurlijk, volkomen buiten beschouwing. Ook heb ik nooit iemand zich horen afvragen hoe Saraï in dit verhaal past. Dat is ook volkomen overbodig, want ze heeft er in de bijbelse gedachtenwereld totaal niets mee te maken, er totaal geen woord over te zeggen. Kinderen zijn het bezit van de man, net zoals de vrouw dat is. Een gelovige móet deze dingen buiten beschouwing laten, net zoals hij nooit God mag beschuldigen zo'n walgelijke opdracht aan Abraham te geven, omdat zelfs één vleugje kritiek al betekent dat hij hoogmoedig begint te denken over het bijbelse geloof. 'Bijbelgetrouw christendom' betekent intellectuele zelfmoord.

Paulus drukt deze blinde gehoorzaamheid als volgt uit: 'Wij trekken ten strijde voor God met krachtige niet-vleselijke wapenen, zodat wij de redeneringen en alle verdedigingslinies die opgetrokken worden tegen de kennis van God, uit de weg ruimen, elk bedenksel als krijgsgevangene brengen onder de gehoorzaamheid aan Christus, en klaar staan, zodra uw gehoorzaamheid geperfektioneerd is, alle ongehoorzaamheid te straffen.' (2 Cor. 10:6)


Een slaaf van God houdt vooral in slaaf te zijn van Zijn Woord. Zo moet je je vooraf nooit afvragen waarom het voor God zo belangrijk is een wet te geven die als volgt luidt: 'Gij zult u gedraaide snoeren maken aan de vier hoeken van het kleed waarmee gij u bedekt' (Deut. 22:12), terwijl Hij het systeem van de slavernij nooit verbiedt. Wanneer de bijbel dus zegt dat de eerste vijf boeken door Mozes geschreven zijn, dan zal menig ware gelovige zeggen dat hij ook het verslag van zijn eigen dood moet hebben beschreven. En wanneer hij schrijft dat Abraham zijn vijanden tot aan Dan achtervolgde (Gen. 14:15), terwijl Dan in Abrahams tijd nog niet eens geboren was, en zelfs in de tijd van Mozes bestond dit gebied nog niet, dan moet hij buitengewone kennis van zaken gehad hebben en met het oog op toekomstige lezers geschreven hebben. Zo gelooft een echte gelovige dat Jona de walvis opslokte als het maar in de bijbel zou staan. Dat deze grappige uitspraak niet overdreven is kunnen we uit de geschiedenis op talloze manieren illustreren. Wie weet is het voldoende uit de voorbeelden die voor het oprapen liggen dat sommigen in de 19e eeuw (als reaktie op de pijnlijke ontdekkingen van de weten-schap aangaande de ouderdom van de aarde) voorstelden dat God de dinosaurusbotten en fossielen wellicht in de grond had gestopt om ons geloof op de proef te stellen! Deze onvoorwaardelijke overgave aan God staat zo centraal dat toen Mohammed de Koran schreef met een hutspot van ideeën voor het merendeel ontleend aan mondelinge overlevering van Jodendom en Christendom, dat geloof 'Islam' noemde, 'Overgave aan God'. Dat was de kern van wat hij begrepen had, en hij sloeg de spijker op z'n kop.

De moderne wereld is echter geheel anders. Gaandeweg is de mens anders gaan denken en handelen. We kunnen ons tegenwoordig verbazen over zo’n houding waarbij een mens zichzelf moreel wegcijfert en minacht, de kracht van zijn eigen rede ontkent, recht praat wat hij in zijn hart als krom ziet, goed vindt wat hij in zijn diepste binnenste als liefdeloosheid kent. Hoe is dit mogelijk? Hoe in vredesnaam kan een modern mens geloven dat God voor Jozua de zon deed stilstaan, met als reden dat de Israelieten wat meer tijd kregen om hun vijanden tot op de laatste man af te kunnen maken? De diepste redenen liggen in de diepste gevoelens van de mens: Liefde en Angst. Een mens snakt onophoudelijk naar Liefde en voelt zich op elk moment bedreigd. Naar het één reikt hij zijn handen uit, voor het andere krimpt hij voortdurend ineen. Al zijn handelen, denken en reakties hebben hun wortels in die twee grondgevoelens. En de angst voor God is de geschiedenis door een veel grotere macht dan het geloof in de liefde, omdat de gestrengheid van God vele malen sterker beschreven wordt in de bijbel dan de liefde van God. De angst heerst altijd, de liefde komt af en toe alleen wat verlichting brengen. Tegenwoordig werkt het zo: we denken door tot geloof te komen eindelijk de reddingsboot van de liefde en de zin gevonden te hebben, en ervaren daarna elke kritiek op de bijbel als een gat in de bodem als gevolg waarvan we uiteindelijk wel eens zouden kunnen gaan zinken. Hier werkt de onzekerheid als angst op de achtergrond.

[ Bericht 0% gewijzigd door Rereformed op 16-04-2004 13:21:19 ]

De geschiedenis van de laatste eeuwen laat zien dat de rol en inhoud van de godsdienst langzamerhand en met toenemende snelheid verandert. Vanaf de tijd van de renaissance wordt God, die steeds in het centrum van het leven stond, meer en meer naar de achtergrond gedreven en daarvoor in de plaats komt de mens zelf. De mens voelt zich steeds meer als een tiener die ontdekt dat hij volwassen begint te worden, dat hij zelf beslissingen kan nemen, dat hij niet altijd alles aan zijn vader hoeft te vragen, dat hij best verantwoordelijk kan handelen. Hij begint plannen te maken over zijn toekomstige volwassen leven, hij neemt afstand van zijn jeugd en ouders. Zoals iedere ouder weet is het niet gemakkelijk je kinderen de deur uit te zien lopen. De traditionele godsdienst staat dan ook lijnrecht tegenover deze ontwikkeling, zoals Genesis 11 ons al inlicht, en daarvóór ook het verhaal van de zondeval.

Het is ook interessant op te merken dat dit opgroeien van de mens voor een groot deel een gevolg is van de Reformatie. Vanaf die tijd moest men namelijk tegen de geweldige autoriteit van de Rooms Katholieke kerk in opstand komen. Vanaf die tijd deed men zijn best om ook de gewone lieden lezen te leren, om de bijbel te kunnen verstaan in ieders eigen moedertaal. Vanaf die tijd werd een beroep gedaan op de rede van ieder mens om de verschrikkelijke dwaalleringen en allerlei vormen van stompzinnig bijgeloof en zogenaamde wonderen waar de Katholieke kerk doordrenkt van was, aan de kaak te stellen en tegen te staan. Als gevolg ontkiemde het rationalisme pas goed in de protestantse wereld. En toen deze ontwikkeling op gang kwam, ging ze tot de dag van vandaag verder. Geleidelijk aan werd ook het protestantse geloof door nieuwe denkbeelden uitgehold en aangevallen.

Het opgroeien van de mens begon eigenlijk pas tot de mens door te dringen in de tijd van de verlichting. Er gingen heel wat lampjes op in die tijd en daarmee verdwenen een hoop bijgelovigheid en barbaarsheid. Voltaire was in de 18e eeuw de meest vooraanstaande denker, en hij zette een hoop religieuze praktijken en gedachten voor schut. De naam van Voltaire wekt in gelovige kringen nog steeds heftige reakties op. De reden hiervan is niet dat deze man een immoreel leven leidde -integendeel, hij zette zich in als geen ander om onschuldige mensen te redden- maar omdat hij de kerk en het geloof van barbaarsheid en achterlijkheid beschuldigde, sterker nog, als oorzaak van de onmenselijkheid van de mens zag. Daarom is Voltaire nog steeds actueel. Neem bijvoorbeeld een hoofdstuk als 2 Kronieken 16 onder de loep, een verhaal waar ik vanmorgen op stuitte en waarvan ik me kan voorstellen dat Voltaire er heftig op gereageerd zou hebben. Er wordt over een koning Asa gesproken. Deze koning van Juda wordt aangevallen door de koning van Israël. Asa herinnert zich dat zijn vader een verbond sloot met een buitenlandse koning van Aram. Hij vraagt om diens hulp en wordt uit zijn nood verlost zonder veel bloedvergieting. Hoe reageert God in de bijbel? Hij zendt een profeet met de boodschap dat Asa verkeerd gedaan heeft door op een buitenlandse bondgenoot te vertrouwen en niet alleen op God. Als hij alleen op God vertrouwd zou hebben, dan zou God ook de koning van Aram hem in zijn macht gegeven hebben. We zien dus dat het in het Oude Testament er helemaal niet om gaat oorlogen te vermijden, of de hoogste vorm van menselijkheid te vinden, maar enkel en alleen om God maar aan je zijde te hebben wanneer je strijdt, want dan zul je altijd overwinnen. Evenlater in hetzelfde hoofdstuk wordt Asa toen hij uiteindelijk ziek werd er door de bijbelschrijver van berispt op de volgende manier: Zelfs in zijn ziekte zocht Asa geen hulp bij de Here, maar bij dokters. Letwel, het ging hier om een godvruchtige koning die nota bene in zijn leven een eed had afgelegd Jahweh in geheel zijn leven te dienen en te eren. Al zijn handelen was dus in het geheel niet gericht tegen God. Hij deed niets anders dan wat wij elke dag doen: zijn gezond verstand gebruiken! Dit is dus juist datgene waar de vrome godsdienst altijd tegenin gaat.

Deze manier van denken heeft de kerk altijd een vijand doen zijn van de wetenschap, iets waar Bertrand Russel veel over kon uitweiden. Hier snijden we het punt aan dat wel tot de allergrootste aanklachten tegen de traditionele godsdienst kan worden gerekend en waarschijnlijk ook de grootste oorzaak is van de neergang van de godsdienst sinds de opkomst van de wetenschap: de godsdienst biedt ons een God aan die zogenaamd voor ons zorgt (en die daarom volkomen overgave aan en vertrouwen op Hem eist) maar God heeft dit nooit op een concrete, tastbare wijze voor de gehele mensheid gedaan zoals de mens zelf via de menselijke wetenschap dit heeft gedaan (en we Hem dus nooit zo met dezelfde zekerheid kunnen vertrouwen als we bijvoorbeeld kunnen vertrouwen op inentingen en pilletjes tegen hoofdpijn). In Leviticus 13 en 14 bijvoorbeeld kunnen we ellenlange teksten lezen over slechts één onderwerp: de melaatsheid. Aan geen enkel ander aspect van het leven wordt in de wet van Mozes zoveel aandacht besteed als juist hieraan. We kunnen hieruit opmaken dat deze beangstigende ziekte één van de dingen was die de antieke mens het meest bezighield. En wat doet de godsdienst nu met deze gewichtige zaak? Wel, we kunnen er lezen dat God a)de plaag doet ontstaan (Lev. 14: 34), b)hoe de priester de diagnose moet stellen en in het geval hij melaatsheid constateert, c)de zieke voor onrein moet verklaren, d)hoe men moet handelen wanneer de plaag eenmaal is uitgebroken (zieken afgezonderd doen wonen, kleren wassen, huizen afbreken en op een onreine plaats storten) en e)met welke omslachtige rituelen de priester een herstelde zieke of een huis uiteindelijk weer rein kan verklaren. De rituelen vereisen twee reine vogels, waarvan er één geslacht wordt en de andere, tesamen met cederhout, scharlaken en hysop gedoopt wordt in het bloed van de geslachte vogel. Dan mag de nog levende vogel wegvliegen en zal de herstelde zieke met het bloedige mengsel zevenmaal besprenkeld worden. Na nog zeven dagen van wassen, haren afscheren en afzondering zal de zieke nog een schaap als schuldoffer door de priester doen slachten. De priester zal hem dan nog bloed aan zijn rechteroorlel strijken, aan zijn rechterduim en aan zijn rechter grote teen. Dan zal de priester zijn rechtervinger dopen in olie die in zijn linkerhand is, en van die olie met zijn vinger zevenmaal sprenkelen voor het aangezicht van Jahweh. Van de rest van de olie zal de priester iets strijken aan de rechteroorlel van hem die gereinigd moet worden, en aan zijn rechterduim en zijn rechter grote teen, boven op het bloed van het schuldoffer. En wat van de olie overblijft zal hij doen op het hoofd van hem die gereinigd moet worden; zo zal de priester over hem verzoening doen voor het aangezicht van Jahweh. Indien de herstelde zieke arm is zijn er f)alternatieve rituelen.

Maar nu de gedachte die in ieder modern mens onmiddellijk zal opkomen: paragrafen van a tot f, maar nooit is God op het idee gekomen de mensheid of zijn volk een middel tegen melaatsheid te geven, de enige paragraaf die voor alle tijden waardevol zou zijn geweest! Op dezelfde manier heeft Hij ons ook nooit verteld welke planten en paddestoelen eetbaar zijn en welke giftig. Adam en Eva moesten dat paradijs uit en het allemaal zelf maar uitzoeken. Alle levensbelangrijke wetenswaardigheden aangaande voedsel en omtrent gezondheid en ziekten heeft de mens zelf moeten uitvinden, veelal door levensgevaarlijke proeven op zichzelf te doen. De godsdienst komt dus met een God die soms straft met ziekte en wanneer men er op onverklaarbare wijze van geneest, moet deze God met schuldoffers verzoend worden. Zolang de mens praktisch niets wist, over bijvoorbeeld ziektebestrijding, was het voor de godsdienst vanwege de angst gemakkelijk zich boven de mens te stellen en gehoorzaamheid aan en vertrouwen op God te eisen, maar met de opkomst van de wetenschap, die daadwerkelijk oplossingen voor problemen aanbiedt, heeft zij langzamerhand een rivaal gekregen die uiteindelijk machtiger werd dan zijzelf. De godsdienst weet zich uiteindelijk -nadat ze de strijd tegen het rationalisme voorgoed verliest- aan te passen en de tegenstrijdigheden aan elkaar te lijmen door te zeggen dat je doktoren kan gebruiken om beter te worden wanneer je tegelijkertijd ziet dat zij instrumenten in Gods hand zijn, en uiteindelijk de ziekte door toedoen van God overwonnen wordt. Een slap aftreksel natuurlijk van het oorspronke-lijke pure geloof, maar je kunt er weer mee verder.

[ Bericht 0% gewijzigd door Rereformed op 16-04-2004 13:22:46 ]

Een van de dingen die een ouder wordend mens cynisch maken is steeds scherper te zien hoe we in elke tijd van de geschiedenis, door onze godsdienst steeds een andere kant op te laten draaien, altijd maar weer uitkomen op een punt dat we door kunnen gaan met ons geloof.
Al werd Voltaire door iedereen beschimpt -zelfs Mozart schrijft volkomen onwetend aan z'n vader dat Voltaire gelukkig eindelijk 'als een hond' gestorven is!- toch waren de nieuwe verlichtingsideeën niet te stuiten, eenvoudig omdat ze voor de mens zo heilzaam waren: met het vermeerderen van de kennis nam de angst af en de liefde toe. Dit kan op honderd en één manieren bevestigd worden, maar ik noem maar een paar dingen: men schaft de doodstraf af, de absolute koning, de geloofsvervolging, men heeft het over Rechten van de Mens, over gelijkheid en broederschap, menswaardigheid, democratie, tolerantie enz. Men leert ziekten te bestrijden, honger uit te bannen, vrouwen als gelijkwaardig te beschouwen, duizenden voorwerpen van gemak en genot uit te vinden. Voor het eerst begint men liefde en aandacht te schenken aan kinderen. Zelfs dieren krijgen hun dag. En heksen worden niet meer verbrand, zoals God ons in het Oude Testament aanraadt, eenvoudig omdat men ze niet meer ziet vliegen. Met de kracht van de rede houden ze op te bestaan of kan men om hen lachen. Tezelfdertijd leert men dat dood, pijn en ziekte niet door God op een grillige manier uitgedeeld worden, maar door de natuur. En de natuur is niet grillig, maar werkt volgens wetten, dwz. voorspelbare werkingen. Juist dit gegeven kalmeert een mens, want nu kan hij eropuit om de natuur langzamerhand te leren kennen en aan hem te onderwerpen. Aan het lijden vanwege natuurlijke oorzaken is ook geen psychische angst (straf Gods) meer verbonden, zodat het lijden een stuk draaglijker wordt. Zo wordt de hele maatschappij waarin we nu leven geleidelijk aan van top tot teen gereformeerd in een seculariserende betekenis.

Vanaf de 19e eeuw seculariseert de maatschappij zich steeds meer. Het proces versnelt zozeer dat Nietzsche zelfs de dood van God uitroept. Voor hem is hij al dood, maar hij denkt dat dat tot de wereld als geheel pas veel later doordringt. Het christendom lijkt in elkaar te storten en overal springen evangelische noodgroepen op zoals antirevolutionairen, eindtijdchristenen, piëtisten, opwekkingsbewegingen en gereformeerden die het tij proberen te keren. Maar tot nu toe schijnt Nietzsche gelijk te hebben. De 20ste eeuw heeft flink zijn best gedaan ook de laatste restjes van de godsdienst van tafel te vegen. Even lijkt het er nog op dat een neo-orthodoxie in het christendom de overhand krijgt, maar achteraf bezien blijkt het alleen maar een tijdelijke reaktie van mensen te zijn, een antwoord op beklemmende tijden zoals de dertiger en veertiger jaren. In een wereld vol nazis en goddeloze kommunisten kun je vergeving krijgen een aanhanger van Karl Barth te zijn, maar wanneer ze de wereld uit zijn lopen ook de kerken leeg. De godsdienst zoals die eeuwenlang beleefd werd, is op sterven na dood.

Maar de godsdienst weet zich ingenieus aan te passen. Het is als klei waar je alles maar dan ook alles mee kan maken. Tegenwoordig schrappen we gewoon het een en ander uit de bijbel en uit onze geschiedenis, of laten alles eerbiedig staan maar praten er gewoon niet meer over, we passen alles mooi aan op nieuwe denkbeelden met fraai geschilderde digitale kleuren, doen alles aansluiten op een leven van voetballen, televisiekijken, op vakantie gaan en de kinderen naar de crêche brengen. Ook al zijn de kerken leeg, God blijft in de gedachten van miljoenen voortleven. Er wordt Hem gewoon een ander pak aangetrokken. En iedereen overhandigt Hem heel persoonlijk een stropdas met de kleuren die Hij dan moet dragen. Iedereen doet tegenwoordig aan godsdienst op zichzelf, op duizend en een manieren. Met of zonder persoonlijk God, met of zonder opstanding, met of zonder bijbel, met of zonder gebed, met of zonder vleeseten, met of zonder wat dan ook wat onder de zon te zien is of bedacht kan worden.

De definitie van 'christen' is tegenwoordig zoiets als 'iemand die er zo zijn opinies op nahoudt en die door bepaalde bijbelteksten onderstreept wil zien'. O ja, je moet ook gedoopt zijn om een christen te zijn (maar vraag ze vooral niet waarom).

Ook zijn hele boeken geschreven over hoe een mens het vermogen heeft in denkcompartimenten te leven. Hij gelooft tezelfdertijd in lijnrecht tegenovergestelde dingen, zoals rechtvaardigheid en eeuwige helstraffen, liefde en heilige oorlog; ook kan hij bijvoorbeeld geloven in waanzin als een geestesziekte, een fysiologische storing in de hersencircuiten, teveel of te weinig aanvoer van bepaalde chemische stoffen in het brein, maar ook als gevolg van duivelse bezeting. Bliksem kan per ongeluk iemand doodslaan, maar het kan ook een godsoordeel zijn. Soms geneest een dokter of een tabletje, soms is het God, of allebei. Door de gedachte van ziekte als straf van God hebben we in het dagelijkse leven gewoonlijk een streep gezet, maar ze kan opeens weer terugkomen wanneer de ziekte in ons eigen leven toeslaat. Soms is een droom een geheel onschuldig produkt van iemands chaotische geest, soms komt het van God. Soms ziet men de wereld als maar een aantal duizenden jaren oud, soms spreken we over miljoenen jaren. Het hangt er maar van af hoe laat het is, welke droom het was, welke dag er geleefd wordt, of in welk gezelschap men zich bevindt, of welk boek men maar leest. Noemt u het alstublieft niet stom, want ik heb het soms ook in mezelf ontdekt.

Wie weet zou Nietzsche toch nu al gelijk gehad hebben, ware het niet dat de 20ste eeuw ook de mens zelf van tafel dreigde te vegen. En dat is een geheel nieuwe ontwikkeling. In de 18e eeuw kon men nog geloven dat je voor iedere opgerichte school een gevangenis kon sluiten, maar in de 20ste eeuw viel het hele humanistische kaartenhuis ineen. Nooit in de geschiedenis van de mensheid is zoveel onschuldig bloed vergoten als juist in de afgelopen eeuw. Zo heeft de mens van de halve aarde een halve hemel opgebouwd en voor de rest van de wereld een halve hel of op z'n minst een vuilnishoop. We hebben toch nog een God nodig die ons uit de grootste janboel sleept, die ons troost wanneer er alleen kilte en troosteloosheid in het vooruitzicht schijnt te zijn, of die ons als minimale bijdrage na dit leven iets beters kan aanbieden. Zo blijft er voor velen ook tegenwoordig nog wel een God van liefde en goedheid over. Als het even kan wel een God die niet straft. Je kan ook in de bijbel over Hem lezen als je een roze bril opdoet.

Zo leven we in de 21ste eeuw. We kijken achterom en zien hoe de mensheid een mengeling is waarin naast prestaties en goede wil ook onnoemlijk veel onmenselijkheid voorkomt. En we zien dat de godsdienst hier niet van te onderscheiden is. Meer dan ooit in de geschiedenis laat de godsdienst zien dat ze door mensen opgebouwd is, in alle tijden het menselijk denken en handelen reflecteert.

In die wereld ben ik en bent u geboren. De God van de bijbel en de mens allebei door de mand gevallen. Ze lijden aan dezelfde kwaal: ze zeggen allebei het goed te bedoelen, maar gebruiken draconische middelen. Een van de uitspraken die mij in mijn leven het meest bezighouden is die van Elie Wiesel, de moderne aanklager van ons geweten:

De crisis in het Christendom van tegenwoordig is dieper dan die in welke andere maatschappij dan ook; het Christendom faalde, het Christendom ging failliet in Auschwitz. Auschwitz geschiedde niet in een luchtledig. Het gebeurde in een bepaalde omgeving...2000 jaar Christendom. Het Jodendom heeft Auschwitz overleefd, het Christendom niet.

Steeds sterker zie ik de moderne wereld als een unieke tijd waarin de mens als het ware geheel van de grond af aan opnieuw moet beginnen te bouwen, om waarden en geestelijke waarheden te vinden. Het wordt een mens niet eenvoudig gemaakt, omdat tezelfdertijd de globalisatie met reuzensprongen toeneemt. De uitvinding van het Internet is waarschijnlijk net zo revolutionair als indertijd de boekdrukkunst. We leven in een bonte wereld met overstelpend veel informatie, overtuigingen, godsdiensten, zienswijzen, en we worden ons hiervan bewust met een tot dusver ongekende hevigheid. Dit pluralisme geeft nieuwe mogelijkheden maar ook grotere kans op verwarring, apathie, onzekerheid en verlamming.

Deze nieuwe wereld kan heel benauwend op iemand afkomen. Terugkijkend begrijp ik dan ook best waarom het in mijn leven zo ging. Sommige jongeren raken verstrikt in doemdenken en ze worden verschalkt door charismatische leiders die hun met grote geestdrift en autoriteit 'de waarheid over de toekomst' vertellen. Een reaktie van gevoelige mensen op existentiële onzekerheid is liever terug te gaan naar aloude waarheden en waarden. Het zijn kant en klare pakketten, die al antwoorden geven voor je een vraag hebt kunnen stellen, omdat ze al eeuwenlang op de vragen en antwoorden geoefend hebben. Je staat er verbluft van als je 16 bent, en je neemt het aan omdat alles met de stelligheid van 1+1=2 op je bord wordt geschoteld. Met wijze mensen, die in hun denken veel vraagtekens laten staan, omdat de werkelijkheid te gecompliceerd is, kunnen jongeren weinig mee aan. Stel jongeren aan vraagtekens, twijfelachtigheden, tegenstrijdigheden, onmogelijkheden, niet te beantwoorden vragen bloot en je ziet ze altijd meteen benauwd worden, vaak de zaak zo snel mogelijk afdoen of soms fel en aggressief reageren. Niets is zo beangstigend als de moderne cognitieve verwarring en onzekerheid.

Zo ontstaan in een voortdurend in vernieuwende beweging zijnde maatschappij overal bepaalde enclaves van fundamentalisten, evangelischen, orthodoxen of conservatieven, die al het nieuwe als verderfelijk voorstellen. Op het moment van schrijven springen ze ook als paddestoelen uit de grond in de Islamitische wereld, zelfs in de wereld van de Hindoes. In deze groep van tegen de stroom in werkende gelovigen (in mijn geval van gelukkig geweldloze christenen) heb ik mijn halve leven geleefd, en uit deze groep ben ik bezig te stappen.

[ Bericht 0% gewijzigd door Rereformed op 16-04-2004 13:27:20 ]

Ik heb er lang over nagedacht of ik dit alles op moet schrijven. Er is al zoveel geschreven in de wereld, ook over deze zaken. En sommigen zullen het veel eminenter kunnen doen. Als je op het internet de zoekwoorden Character of God intypt, krijg je 2 miljoen adressen waar je over dit onderwerp kunt lezen. En bovendien: waarom zou ik andere mensen hun geloof ontnemen of ze tegenstaan, mensen die hun houwvast, steun, troost en geborgenheid krijgen uit hun overtuiging?

Ook zal ik het zelf hard te verduren krijgen. Zelfs één woordje 'hutspot' wanneer ik het over de Islam heb kan me al een fatwa opleveren.Voor een gelovige is namelijk niets zo erg als iemand die zijn geloof opgeeft of die het geloof belastert. De ware gelovige zal zeggen dat je geloof opgeven helemaal niet mogelijk is, maar er alleen bewijs van is dat je nooit een ware gelovige geweest bent. Er wordt je dus verteld dat je je hele leven vals gespeeld hebt. Velen hebben als reactie dat ik 'beklagenswaardig' ben en mijn tijd 'volkomen verspil' door me bezig te houden met een boek als dit. Nog veel erger is wat Petrus over mij schrijft in het woord Gods:

'Toch zijn er ook valse profeten onder het volk geweest, zoals ook onder u valse leraars zullen komen, die verderfelijke ketterijen zullen doen binnensluipen, zelfs de Heerser, die hen gekocht heeft, verloochenende en een schielijk verderf over zichzelf brengend. En velen zullen hun losbandigheid navolgen, zodat door hun schuld de weg der waarheid gelasterd zal worden; en zij zullen uit hebzucht met verzonnen redeneringen u als koopwaar behandelen. Maar het oordeel houdt zich reeds lang met hen bezig en hun verderf sluimert niet. Want indien God engelen die gezondigd hadden, niet gespaard heeft, maar hen, door hen in de afgrond te werpen, aan krachten der duisternis heeft overgegeven om hen tot het oordeel te bewaren; en de wereld van de voortijd niet gespaard heeft, maar Noach, de prediker der gerechtigheid, met zeven anderen bewaard heeft, toen Hij de zondvloed over de wereld der goddelozen bracht; en de steden Sodom en Gomorra tot as verbrand, tot omkering gedoemd en ten voorbeeld gesteld heeft voor hen, die goddeloos zouden leven, maar de rechtvaardige Lot, die zwaar te lijden had onder de losbandige wandel der zedenlozen, heeft behouden -want deze rechtvaardige heeft, onder hen wonende, dag aan dag zijn rechtvaardige ziel gekweld door het zien en horen van hun tegen alle wet ingaande werken- dan weet de Here de godvruchtigen uit de verzoeking te verlossen en de onrechtvaardigen te bewaren om hen op de dag des oordeels te straffen, vooral hen, die, begerig naar onreinheid, het vlees volgen en hemelse heerschappij verachten. Zulke vermetelen, vol van zelfbehagen, schromen niet de heerlijkheden te lasteren, terwijl engelen, hun meerderen in sterkte en macht, bij de Here geen smadelijk oordeel tegen deze inbrengen. Zij daarentegen, als redeloze wezens, van nature voortgebracht om gevangen en verdelgd te worden, lasteren datgene, waarvan zij geen verstand hebben, en zullen in hun verdelging ook verdelgd worden, onrecht ontmoetende tot loon voor hun onrecht. Zij achten het een genot op klaarlichte dag te zwelgen; schandvlekken en smetten zijn zij, die in hun bedriegerijen zwelgen, als zij met u feesten; zij hebben ogen, die altijd uitzien naar een overspeelster en nooit ophouden met zondigen; zij verlokken onstandvastige zielen, hun hart is volleerd in hebzucht; kinderen der vervloeking zijn zij...Want met holle, hoogdravende klanken verlokken zij door vleselijke begeerten en door ongebondenheid hen, die zich ternauwernood aan degenen, die in dwaling verkeren, onttrekken. Vrijheid spiegelen zij hun voor, hoewel zij zelf slaven des verderfs zijn; immers, door wie men overmeesterd is, diens slaaf is men. Want indien zij, aan de bezoedelingen der wereld ontvloden door erkentenis van de Here en Heiland Jezus Christus, toch weer erin verstrikt raken en erdoor overmeesterd worden, dan is hun laatste toestand erger dan de eerste. Het zou immers beter voor hen geweest zijn, geen kennis verkregen hebben van de weg der gerechtigheid, dan met die kennis zich af te keren van het heilige gebod dat hun overleverd is. Hun is overkomen, wat een waar spreekwoord zegt: Een hond, die teruggekeerd is naar zijn overgeefsel, of: een gewassen zeug naar de modderpoel.' (2 Petrus 2)

De evangelische gelovige zal zich na lezing van het bovenstaande afvragen of hij dit boek wel durft verder te lezen. Hij speelt zo te zeggen met het vuur van de hel, dat ook voor hem open kan gaan, en doet daarom op dit punt mijn boek dicht, en vraagt God vergeving de eerste 24 godslasterende bladzijden doorgelezen te hebben (op de aanhalingen uit het 'verkwikkende Woord van God' na natuurlijk). Zulk een lezer moet ik hier ook waarschuwen: u zult van dit boek slapeloze nachten krijgen als u toch verderleest, het zal met uw zielsrust gedaan zijn, dit alles zal u niet meer loslaten, uw oude vertrouwde wereldje zal op zijn kop gaan staan, de bijbel zal met een klap op de grond vallen.

Misschien ook zal een andere lezer zich afvragen hoe iemand, die doordrenkt is van fundamentalistische geloofsovertuigingen, zoals de schrijver dezes, na het lezen van zo'n gepeperde tekst het psychisch allemaal op kan vangen. Hoe kan ik psychisch overeind blijven? Hoe kan ik nog een menswaardig leven lijden als deze verschrikkelijke oordelen en vervloekingen mij te wachten staan? Hoe kan ik staande blijven zonder in haat te vervallen ten opzichte van mezelf of ten opzichte van God en de godsdienst? Hoe kan ik de angst uitdrijven die zo'n buitengewone tirade tegen goddeloosheid en afvalligheid opwekt?

Het antwoord is dat ik het niet weet. Ik voel me ontredderd, alleenstaand in een wereld waar Jezus het zwaard brengt tussen man en vrouw, tussen vader en zoon. Ik dacht altijd dat het evangelie de bevrijdende boodschap was, ik wist me veilig in de liefdevolle armen van God. Maar nu ik wat ouder ben en mijn leven en gedachten mij dwingen vele dingen anders te zien, voel ik een genadeloze pijn door me heen stromen: de bijbel spreekt volkomen genadeloos en liefdeloos, wreed en aggressief over iedereen die buiten het heil staat, iedereen die het anders ziet. Ik onderbrak dit schrijven en ging ertussendoor naar de winkel. Bij de kassa aangekomen was ik vol van deze gedachten en moest ik opeens huilen. Het kassameisje staarde me met grote ogen aan. Ik kon mijn tranen niet bedwingen.

Waarom heeft Jezus een hel geïntroduceerd voor de mensheid?

Waarom ga ik mijn verderf tegemoet omdat ik mijn eigen verstand wil gebruiken?

Waarom heeft God mij in zo'n wrede wereld gezet, ja, probeert Hij ons in de bijbel veelal voor te spiegelen dat wreedheid een synoniem van rechtvaardigheid is?

Waarom word ik een hond genoemd, die terugkeert naar zijn eigen uitbraaksel?

Ik denk dat het antwoord is Liefde te ontdekken in zijn diepste betekenis, niet in de bijbelse vorm van 'Gij zult liefhebben (en anders komt de vervloeking)', maar als een hogere vorm ervan: een onuitputtelijke bron die voortdurend opwelt uit het hart van een mens. Die liefde zal de enige kracht zijn om verder te kunnen leven, om me nog enig gevoel van zelfrespect te geven. Ik moet gewapend met de kracht van de liefde geestelijk boven die angstaanjagende woorden van Petrus staan. Ik moet gewoon durven zeggen dat hij niet veel van liefde begrijpt en hij zich voor zijn schandelijke woorden zou moeten schamen. Hoewel ook hij natuurlijk, net zoals Noach vóór hem, geen idee had van de vreselijke gevolgen van zijn tekst in alle eeuwen hierna, en het hem daarom vergeven zij. Het is bovendien ook niet hun schuld dat hun woorden later tot Gods woord werden uitgeroepen; ze zouden er zelf misschien om geglimlacht hebben! Om te beginnen zou ik Petrus kunnen zeggen dat hij de waarheid volkomen verdraait: Driemaal maakt hij Lot rechtvaardig (waarschijnlijk had 'driemaal' nogal indruk op hem gemaakt: de haan had hem eens driemaal voor lafaard uitgemaakt, en Jezus had hem eens driemaal gevraagd of hij Hem waarlijk liefheeft, en God moest in Handelingen 10 wel drie maal tegen hem zeggen: 'Slacht en eet', voordat hij het eindelijk geloofde), terwijl de verhalen in het Oude Testament (we zijn er juist aan toe), aan Lot zelfs niet het kleinste detail van rechtvaardigheid in zijn karakter laat zien. Integendeel, Lot was een man van de wereld (Gen.13:10-14), hij was zwak en bang(19:6, 19), moreel op een absoluut dieptepunt (19:8), iemand die zich bedrinkt (19:33-35). Hij moest zo ongeveer meegesleurd worden voordat hij eindelijk Sodom verliet (19:16). In feite zou Lot een vijfmalig voorbeeld zijn om te illustreren over wat voor lieden Petrus het eigenlijk heeft in zijn dreigpreek! Ten tweede zou ik erop kunnen wijzen dat ketters nooit 'redeloze wezens' zijn, die geen verstand hebben van de dingen waarover ze spreken, maar, integendeel, vaak juist die mensen zijn, die er het meest van allen over gedacht hebben. Hun ketterij wordt altijd verwoord door de beroemde woorden van Luther: 'Hier sta ik, ik kan niet anders'.
Bovendien schijnt de hele dreigrede niet eens de originele gedachten van Petrus te zijn. In de brief van Judas vinden we 15 verzen die ongeveer dezelfde tekst hebben als in 2 Petrus. Vele schriftkenners denken dat beide brieven gebaseerd zijn op een pamflet dat rondging. Er komen zulke vreemde woorden en jambische ritmes in voor dat die elders alleen in de (in Petrus' tijd al antieke) geschriften van Homerus te vinden zijn! Het zou hetzelfde zijn als wanneer een boer uit Tjietjerkstradeel of het Finse Ala-Härmälä met de woordenschat en stijl van Shakespeare schrijft aan zijn buitenlandse vrienden. Zelfs Calvijn zag het niet zitten met het auteurschap van deze brief. Wat de 'redeloze' onwetendheid van ketters betreft, zouden deze ketters er ook nog eens op kunnen wijzen dat juist Petrus (door te wijzen op het oordeel over de afvallige engelen) zich baseert op de verhalen van een pseudepigrafie, het Boek van Henoch, een geschrift vol banale fantasie, dat het dan ook nooit gehaald heeft tot het woord van God gerekend te worden.

[De tweede brief van Petrus wordt, evenals de brief van Judas, zelfs volgens de opvattingen van theologen die kerkelijke verplichtingen hebben, gedateerd op omstreeks het jaar 150, of nog later, en is dus een ander voorbeeld van pseudepigrafie (=geschrift dat geschreven is door een onbekend persoon en gepubliceerd onder naam van een klinkende beroemdheid om er zo meer autoriteit aan te verschaffen). Het gaat hier in andere woorden om vervalsing, hoewel men hier doorgaans vergeving voor vraagt door te stellen dat dit toendertijd gebruikelijk was en men het met de historische waarheid toen niet zo nauw nam. Volgens de hedendaagse wetenschap is van de 27 geschriften van het Nieuwe Testament ongeveer de helft óf een kennelijke vervalsing óf een vermoedelijke. Ook zijn er geschriften waarvan men vermoed dat er fragmenten door latere hand aan toegevoegd zijn. We zullen deze kwesties hier verder onbesproken laten, maar zullen Petrus gewoon Petrus blijven noemen.

Het boek van Henoch voorziet in de dringende behoefte om de summiere gegevens in Genesis 6:1-14 begrijpelijker te maken en geeft de missing link met de daarop volgende zondvloed. We horen dat 200 engelen de hemel verlieten, aangetrokken door de betoverende schoonheid van jonge mensenvrouwen. Daardoor bezoedelden zij zich en verwekten bij de vrouwen reuzen, die wel 3000 ellen lang waren. Zij leerden de mensen ook allerlei geheimen die de mens niet mocht weten, oa het opmaken van de ogen, waardoor er veel goddeloosheid en zonde in de wereld kwam. Om een eind te maken aan deze gruwelen die zijn ontstaan door de afvallige engelen stuurt God volgens het boek van Henoch de vloed. Henoch krijgt als 'schrijver van de gerechtigheid' de opdracht het oordeel Gods aan deze engelen te verkondigen, nl dat zij in eeuwigheid geen vrede zullen kennen, hetgeen Petrus hier beaamt. Het boek van Henoch werpt ook licht op andere duistere passages van het Nieuwe Testament, zoals 1 Petrus 3: 19, waar van Christus wordt gezegd dat Hij zijn overwinning bekend maakte aan de zielen die in de onderwereld gevangen zaten. Blijkbaar was Petrus erg onder de indruk van het boek van Henoch.]

[ Bericht 0% gewijzigd door Rereformed op 16-04-2004 13:30:42 ]

Mag ik zo maar stellen dat Petrus gewoon niet veel van liefde begrijpt? Verhef ik mij boven een apostel? Welk recht heb ik daartoe?
Mijn antwoord is dat dit helemaal niet met 'recht' te maken heeft. Liefde heeft niets te maken met wie er gelijk heeft, wie de zuivere leer aanhangt. Liefde staat geheel boven al het andere in de wereld, ook boven het bijbelwoord. De bijbel laat het op verschillende plaatsen duidelijk zien. Net duidelijk genoeg voor mij om te blijven geloven in een liefdevolle God, die al het fanatisme en de kleinmenselijke rechtzinnigheid van miljoenen in de wereld zo maar van de tafel veegt, er volkomen doorheen kijkt; God kijkt recht in het hart van de mens. En hoe denkt God dan over de mensen? Precies, volkomen zoals we het niet zouden verwachten. De gehele bijbel door worden de vromen ontmaskerd, worden ze als huichelaars bestempeld. Voor iemand die de hele wet heeft nagevolgd bedenkt Jezus nog iets waar hij op vast loopt: laat hem al zijn bezit weggeven. Maar de hoer Rachab wordt gered. Zo kunt u er ook even over nadenken wanneer ik u vertel dat er in het hele dikke Oude Testament maar twee mensen (lees: mannen) zijn, waarvan gezegd wordt dat God ze liefhad. Wie zouden dat zijn? Ga ze in uw hoofd eens voorbij.

Abel? De vrome Henoch die niet hoefde te sterven, de onberispelijke Noach? David, de man naar Gods hart? Een profeet misschien? Abraham en Mozes natuurlijk! Nee, nee, u zult het niet raden.
God verklaart dat Hij Salomo liefheeft (2 Sam. 12:24), ja, u herinnert u zich goed, de koning met de duizend, voor het merendeel heidense, vrouwen. Als deze koning, geroemd om zijn buitengewone wijsheid en rijkdom, een maand van zijn kostbare tijd uittrok voor iedere vrouw waar hij in z’n leven mee omging, zou hij er 83 jaar over doen om al zijn vrouwen aan de beurt te laten komen! Begrijpt u al wat voor man het was?
En dan gaan we op zoek naar de andere man. De geloofsheld Daniël misschien? Elia, die niet eens de dood smaakte?
Alweer, we raden het niet.

Het is de heidense vorst Kores (II, ook wel Kores de Grote genoemd)(Jes. 48:14), één van 's werelds allergrootste megalomanen, een Perzisch vorst van ongekende wereldse macht, die de ene oorlog na de andere voerde, Perzië inlijfde, de Assieriërs overwon, de beroemde Lydische koning Kroisos versloeg, en uiteindelijk ook het geweldige Babylon. Deze antieke Napoleon wist totaal niets af van de godsdienst van de Joden, maar gaf ze goedmoedig toestemming terug te gaan naar hun oude vaderland en gaf ze bovendien nog de opdracht hun tempel te herbouwen, nog geen jaar nadat hij Babylon veroverd had. Voor de duidelijkheid: deze opdracht gaf hij aan al de volkeren in zijn rijk, die in ballingschap leefden, hij was dus voorwaar een uitstekend
representant van de New Age beweging!

In de eerste plaats schrijf ik dit boek voor mezelf. Omdat ik altijd ethisch met mijn leven bezig ben en besloten heb de waarheid voor zover ik die zelf zie altijd eerlijk onder ogen te willen zien. Ik wil voor zover het mogelijk is duidelijkheid in mijn leven krijgen. Met het opschrijven van dit boek heb ik gemerkt dat ik met deze dingen tien, twintig jaren in gedachten bezig ben geweest. En als iemand te weten wil komen welke mening hij over bepaalde dingen heeft, wat hij nu eigenlijk van de dingen denkt, dan moet hij deze her en der rondslingerende gedachten opschrijven en zo vastleggen. Anders krijgt hij er nooit antwoord op. Het blijft anders alleen maar ronddraaien in een onrustige stroom van onzekerheid en tegenstrijdigheden. Ik wil niet gelijk hebben, ik weet dat zoiets in de wereld niet bestaat. Ik weet wel dat ik me gelukkig wil voelen. Ik weet ook dat ik me beklemd heb gevoeld door de angst. Ook weet ik dat ik als mens moet groeien en dat mijn denkbeelden als kind niet meer kunnen voldoen aan mij als oude mens. Ook voel ik sterk dat ik niet alleen oude dingen en denkbeelden wil weggooien, maar ook dat ik op elk moment in het leven mooie dingen wil zien, vasthouden en zoeken. Ik wil liefde op aarde laten groeien.

En ook heb ik Bevrijding ondervonden net zoals de ketters uit de dagen van Petrus. Ik laat me niet bang maken door de liefdeloze woorden van Petrus, en de al even liefdeloze autoriteiten die me willen doen laten geloven dat het hier gaat om door God geinspireerde heilige schrift, voor eeuwig geldig en niet aan kritiek onderhevig. Ik ervaar wat mijn diepste innerlijk, mijn hoogste menselijkheid, wil ervaren: de liefde. En ik zie dat wanneer de liefde toeneemt 'heilig' iets geheel anders gaat betekenen. 'Heilig' is niet dat al wat erbuiten staat 'verteerd wordt' (zoals de bijbel ons keer op keer leert), maar wat Albert Schweitzer ontdekte: 'Eerbied voor al het leven'. Al het leven is heilig. Zo ervaar ik bevrijding van de toorn van God, bevrijding van het komende Armageddon, van het indelen van mensen als zwarte en witte schapen, bevrijding van een hoop dingen die 'men' als zondig bestempelt enz.

Ik heb me als gelovige vaak monddood gevoeld, vastgebonden geweten. Ik ben een slaaf geweest, ik heb mijn adem moeten inhouden. En met het wegvallen van de ketenen heb ik ontdekt hoe fantastisch een mens is en de wereld waarin hij als vrije vogel leeft en de heerlijke zeelucht of bosgeur kan opsnuiven, het overstelpende wonderbaarlijke van de wereld kan onderzoeken. Laat Paulus een slaaf van God zijn, laat hem maar verkondigen dat het beter is om ongetrouwd te zijn en in celibatie aan God toegewijd te leven, dan getrouwd te zijn, omdat Jezus elk moment kan wederkomen, maar niemand kan mij wijsmaken dat hij met deze denkbeelden de wil van de ware God openbaart. Hoogstens kan hij het over zijn eigen leven hebben, daarin zal ik hem respecteren.

Opeens voel ik dat waar ik mee bezig ben van geweldig belang is voor miljoenen mensen die geketend zijn in de fanatieke haat- en angstgodsdiensten van het Christendom en de Islam. De religies hebben de schijn liefde en rechtvaardigheid aan te bieden, maar voor velen doen ze juist het tegenovergestelde. Ze leggen mensen vast in boeien, banden en ketenen. En de rest die niet bij hun groep met het ware geloof hoort wordt veroordeeld tot de hel.
Ik weet heel goed dat na de tweede brief van Petrus de brieven van Johannes staan. En wanneer je die leest, word je ondergedompeld in de liefde, de vergeving voor de gehele wereld, de verzoening, zelfs de volmaaktheid. De volmaakte liefde in Johannes drijft de vrees uit voor oordeel en straf. Wat een verfrissende woorden. Zoals Johannes het deed kun je je geloof dus ook opbouwen! Het geloof staat dan ook vreemd op twee benen: de liefde en de angst. Welke van de twee zal het winnen? Iedereen strijdt zijn eigen strijd, en de uitkomst zal verschillend zijn. Ik geef grif toe dat er een hoop liefdevolle gelovigen zijn, in de letterlijke betekenis van het woord, maar het blijft voor ieder een schizofrene situatie, vooral voor bijbelgetrouwe christenen. Een situatie het best verwoord door de huidige gelovige president Bush, die voor de kamera zegt: I'm a loving guy (ik ben een liefdevolle vent), en vervolgens ten oorlog gaat.

In ieder geval zal de strijd tegen haat en vervloeking met liefde gestreden moeten worden en ik zie een vaag gezicht voor me dat over een paar honderd jaar mensen teksten zoals deze zullen doorlezen en zich niet meer kunnen indenken dat religie zo angstwekkend was, dat mensen terecht kwamen in tehuizen voor psychisch gestoorden, ja zelfs tot zelfmoord gedreven werden. De mensheid zal het vaandel van vrijheid van gedachten en verdraagzaamheid en liefde hoog houden. En ik in mijn kleine leven wil iemand zijn die meehelpt de vlag te hijsen.

[ Bericht 0% gewijzigd door Rereformed op 16-04-2004 13:33:24 ]

Ik ben me ervan bewust dat een boek zoals dit dat bezig wil zijn met de meest fundamentele basiswaarden in het leven van een mens, niet zonder schokkerende uitspraken en schrijfwijze geschreven kan worden door iemand zoals ik, een emotioneel persoon wiens gehele leven om de godsdienst heeft gedraaid. Maar ik adviseer de lezer deze stijl op te vatten als een boeiende illustratie van waar we mee bezig zijn in de evangelische/ fundamentalistische/orthodoxe godsdienst. Godsdienst laat mensen die er serieus mee bezig willen zijn niet bepaald koud.

Godsdienst is de neerslag van de totale onderdompeling in de fantasie- en niet-feitelijke wereld om het leven te overleven. Het zich bevrijden uit deze onderwaterwereld is hetzelfde als een vis op het droge halen en in leven proberen te houden, vooral wanneer het gaat om beklemmende godsdienstige opvattingen en levensstrijd.

Indien felheid al een goed doel heeft dan toch zeker dat het de mensen die erdoor aangesproken worden flink wakker schudt, tot denken aanzet en tot bezinning dwingt. En zou het schrijven dit niet doen, dat zou het tenslotte nutteloos zijn. Christenen die aan een boek als dit aanstoot nemen zouden er aan kunnen denken dat het gehele christendom bestaat vanwege het optreden van evenzulke felle mannen: Jezus en Paulus. Wellicht helpt het wanneer we in het oog houden dat wat voor gelovigen met een mooi woord 'bezieling' wordt genoemd, door anderen evengoed als 'fanatiek' aangevoeld kan worden en de gelovigen zelf juist met die betiteling op anderen overkomen. De vrome godsdienst brengt nu eenmaal automatisch het fanatieke met zich mee. Zij komt namelijk altijd met de claim de enige waarheid te verkondigen en duldt geen tegenspraak. Ook legt de godsdienst volledig beslag op de mens die zich eraan overgeeft. Je aan de godsdienst onttrekken is dan ook niet mogelijk zonder even rigoreuze aktie (de illustratie bij uitstek is het leven van Paulus).

Bovendien moeten we bedenken dat de 'boekgodsdiensten' begonnen zijn met het opsplitsen van de mensheid in tweeën, door te stellen dat zij de 'enige en unieke waarheid' in pacht heeft. Deze godsdiensten hebben de solidariteit van de mensheid dan ook verbroken en het zwaard gebracht dat mensen van elkaar verwijdert. Bovendien zijn de dreigingen van deze godsdiensten uitgesproken over hen die er niet bijhoren het toppunt van geestelijk geweld. Dit tegen te gaan is juist zoeken naar harmonie, en niet het zoeken van nog meer ruzie.

[ Bericht 1% gewijzigd door Rereformed op 16-04-2004 13:34:49 ]

We keren terug tot de eerste bladzijden van die dikke bijbel. We hebben de oertijd in de bijbel achter de rug. Het waren maar 11 luttele hoofdstukken. Als je ziet hoe dik de bijbel is vraag je je af: Waar, Wat en Wie was God voor al die mensen die geleefd hebben in de oertijd? Bent u, lezer, het woordje liefde zelfs ook maar één keer tegengekomen in die eerste verhalen van de bijbel? Denkt u echt dat God daarin geinteresseerd is? U zult er nog heel lang op moeten wachten.

Opeens neemt de bijbel en God een reuzesprong. We zijn beland op ongeveer 2000 jaar voor onze jaartelling. In Egypte, India, China zijn vergevorderde civilisaties met machtige steden, monumenten, prachtige paleizen en tempels, een overvloed aan ambachten en vaardigheden. Maar in al die tijd sinds Noach heeft God niets maar dan ook niets van zich laten horen. Het laatste wat Hij tegen een mens gezegd had was de vermaning de doodstraf in te voeren voor moordenaars, zodat van nu af elke moord twee levens zou kosten, en een belofte dat de regenboog voor al wat leeft een teken zal zijn van het verbond tussen God en de aarde, 'zodat de wateren niet weer tot een vloed zullen worden om al wat leeft te verderven'.

De lezer vraagt zich af waarom God toch niet meer van zich laat zien, vooral ook, omdat Hij altijd ontevreden is over het doen en laten van de mens. Vooral omdat de laatste door God uitgesproken woorden ,'om al wat leeft te verderven', als een angstaanjagende echo maar na blijven klinken in onze oren en ook met het oog op de later op de voorgrond tredende jaloezie van God zou het toch redelijk geweest zijn mensen van tijd tot tijd te laten zien dat er maar één God is, ver verheven boven alles wat zichtbaar is, de schepper van alles, de Almachtige en hoe Hij aanbeden zou moeten worden. Is het een wonder dat de mensheid waar ze zich ook maar bevindt zich probeert te behelpen met zonverering, voorouderverering of geloof in allerlei onzichtbare geesten als Hij zich niet bemoeit met de mensheid? Aan de andere kant, als we God zien als onze Vader, waarvan alle aardbewoners kinderen zijn, als het toch waar is dat Hij ons liefheeft met vaderlijke liefde -hoewel dat na de ramp van de zondvloed natuurlijk moeilijk te geloven is- wordt de situatie nog onbegrijpelijker: wat doen wij als onze kinderen elkaar in de haren vliegen, hongersnoden ons bedreigen, ziekten ons verteren? Zouden we alles vanuit het raam van ons huis maar stil bekijken en denken 'Ze hebben vrije wil om te doen wat ze willen', 'Eigen schuld, verdiende loon'? Zelfs al zou Hij zich niet verder meer willen bemoeien met de mensheid, dan zou Hij alles wat voor een mens belangrijk was om gelukkig te worden, om God te dienen, aan Noach en zijn familieleden gemakkelijk voor eens en voor altijd hebben kunnen uitleggen, zodat het vanaf dat nieuwe begin voor iedereen op aarde duidelijk zou zijn. Of, indien Hij zich wel wil bemoeien met de mensheid, zou Hij met iedereen zo kunnen praten zoals Hij dat deed met Adam en Eva en Noach en de mystieke Henoch. Maar nee, zo handelt God niet. Hij laat volkeren en culturen op hun eigen manier maar wat aanrommelen, slaat niet het geringste acht op al die duizenden nakomelingen van Noach.

Na duizenden jaren spreekt God opeens tot een enkele rondtrekkende nomade uit een cultuur van kuddes schapen, slaven en polygamie. Deze man Abraham wordt zo bevriend met God dat hij van tijd tot tijd gesprekken met Hem voert, ja, zelfs God een keer te gast krijgt voor een maaltijd en een eindje met Hem op loopt en met Hem onderhandelt over de ethiek van weer een volgend plan van God om zondige mensen te straffen met uitroeiing. Gods vriendschap komt heel duidelijk naar voren wanneer Abraham op een keer in Egypte is. Uit bangheid dat hij gedood zal worden omdat de Farao zijn mooie vrouw wel zal willen, liegt hij half en zegt dat hij slechts de broer van deze mooie vrouw is. Zodoende wordt zijn vrouw zonder bloedvergieten meegenomen voor de Farao en krijgt hij er als bonus zelfs een hoop goederen voor: Schapen, runderen, ezels, slaven, slavinnen, ezelinnen en kamelen (in deze volgorde!). Maar hij was wel zijn vrouw kwijt, en het is maar goed dat God een vriend van hem was. Gen. 12:17 zegt: 'Maar de Here sloeg Farao met zware plagen, evenals zijn huis, vanwege Saraï, de vrouw van Abram'. We kunnen ons alleen maar indenken wat Gods straf wel niet geweest is, want het wordt niet in details vermeld. Maar wel krijgen we de rillingen over onze rug: zware plagen die zich niet alleen tot de boosdoener Farao uitstrekten, maar ook tot zijn familieleden, en dat alles terwijl de Farao zich van geen kwaad bewust was.

Vreemd dat wanneer ditzelfde weer een keer gebeurt (Genesis 20) God de koning van Gerar ervan weerhoudt om tot Abrahams vrouw te naderen en zo te zondigen, maar hem in een droom alles uitlegt, zodat hij het op tijd goed kan maken. Ditmaal volgen er dus geen straffen. Nog vreemder is dat Abraham hier geheel onschuldig met zijn zuster getrouwd is, en dit later in de bijbel als een verschrikkelijke zonde ('een gruwel') beschouwd wordt waar de vervloeking op volgt (Deut. 27:22).

Zo zien we vanaf dit tijdstip dat God niet meer geinteresseerd is in het reilen en zeilen van de mensheid als geheel, maar zijn almacht alleen af en toe gebruikt voor de enkeling of soms voor een bepaalde groep. En hoe God handelt is altijd een raadsel. In feite zijn er tot op de dag van vandaag nog velen die nooit een woord over Hem gehoord hebben. Alweer, het klinkt heel vreemd natuurlijk, hele volkeren kunnen van tijd tot tijd verhongeren, maar af en toe grijpt God alleen in in het leven van een enkeling zoals Ismael en Hagar, Simson of Elia, en geeft hij hun wat te eten en drinken, wanneer ze in de allerhoogste nood zijn. Anderen, die zondigen, zelfs kinderen (2 Koningen 2:23-24), worden soms door Hem gestraft of zelfs gedood. Andere zondaren, zoals Stalin, kunnen miljoen maal ernstiger zondigen en leven een leven in overvloed tot in hoge ouderdom.

Na een tijdje verschijnt God weer eens aan Abraham in een gezicht. God belooft Abraham van alles: een nageslacht talrijk als de sterren des hemels, land van Egypte tot aan de Eufraat, en om te beginnen een zoon in hoge ouderdom. Abraham gelooft dit alles, en Hij rekende het hem toe als gerechtigheid. Nota bene twee verzen hierna vraagt deze geloofsheld voor de zekerheid toch nog een teken. 'Waaraan zal ik weten dat ik dit land bezitten zal? En Hij zei tot hem: Haal Mij een driejarige koe, een driejarige geit, een driejarige ram, een tortelduif en een jonge duif. Hij haalde die alle voor Hem, deelde ze middendoor en legde de stukken tegenover elkaar, maar het gevogelte deelde hij niet. Toen de zon was ondergegaan, en er een dikke duisternis was, zie, een rokende oven met een vurige fakkel, welke tussen die rauwe en bloedige stukken doorging' (Gen. 15).

Het slachten van deze dieren was een voorbereiding om in contact te komen met God. We kunnen ons afvragen wat een moderne zendeling in Nieuw-Guinea zou zeggen als hij een stamhoofd met een bloederig mes zou aantreffen, gezeten tussen een in tweeën gereten koe, ram, geit en twee geslachte duiven, om een gezicht van zijn god te ontvangen. Als het stamhoofd na afloop ook nog zou zeggen dat hij een rokende oven en een fakkel tussen de stukken zag bewegen, zou de zendeling er heel zeker van wezen dat we hier met zwaar occulte krachten te doen hebben.

Wanneer we in de verhalen over de aartsvaders verder lezen, stuiten we opnieuw op een verhaal dat een merkwaardig antropomorfisch beeld van God geeft. In Genesis 32 worstelt Abrahams kleinzoon Jacob een hele nacht met God. Let wel, het gaat hier om een letterlijke worstelpartij, welke eindigt met de uitspraak van de vreemde worstelaar, die onverwachts Jacob aanviel: 'Gij hebt gestreden met God en mensen, en overmocht. En Jacob noemde de plaats Pniël, want (zei hij), ik heb God gezien van aangezicht tot aangezicht en mijn leven is behouden gebleven' (Gen. 32: 30). Maar hij loopt vanaf die tijd wel mank, want God heeft hem op de heupspier geslagen.

[ Bericht 0% gewijzigd door Rereformed op 16-04-2004 12:03:49 ]

Even verderop komen we God voor het eerst tegen als de uitdeler en uitvoerder van doodvonnissen bestemd voor individuele zondenaren. Dit soort oordelen vinden we vanaf nu de gehele bijbel door, tot in het Nieuwe Testament toe (Handelingen 5, doodstraf voor Ananias en Saffira).En een grote vrees kwam over de gehele gemeente, en over allen, die dit hoorden schijnt de reden van dit soort oordelen te zijn. Niet leuk te constateren natuurlijk, want iedere menselijke dictator heeft een voorkeur voor dezelfde manier van optreden.

De eerste oordelen worden uitgesproken over de zonen van Juda (een zoon van Jacob): En Er, de eerstgeborene van Juda, wekte het misnoegen des Heren op, en de Here doodde hem. Het schrikbeeld van deze strenge God wordt nog vergroot omdat er geen enkele uitleg van de reden gegeven wordt. Het vervolg is al even dramatisch: Toen zei Juda tot Onan: Ga tot uw broeders vrouw, sluit met haar het zwagerhuwelijk en verwek voor uw broeder nakroost. Maar Onan wist, dat het nakroost hem niet zou toebehoren, daarom, zo vaak hij tot de vrouw van zijn broer kwam, verspilde hij het zaad op de grond, om aan zijn broeder geen nakroost te geven. En hetgeen hij gedaan had, was kwaad in de ogen des Heren en Hij doodde ook hem.

Zoals we weten is deze tekst ook in verband gebracht met masturbatie. Een grotere misleidende interpretatie van de bijbel is bijna niet mogelijk. Hoewel het overduidelijk is voor een ieder die de tekst leest, dat deze totaal niets met masturbatie te maken heeft, hebben miljoenen mannen zich de eeuwen door schuldig gevoeld, vanwege de prediking van religieuze orthodoxie in zijn meest hysterische (antiseksuele) uitingsvorm. Ze hadden inderdaad niets beters kunnen vinden om nog meer de angst bij de mens voor de straf van God te laten overheersen. Het wedijvert wat dat betreft met de leer van de predestinatie! Voor moderne lezers die hier nog steeds mee zitten een verwijzing naar een andere tekst (waarnaar u heel zeker nooit verwezen zult worden), waar wél over masturbatie gesproken wordt, Leviticus 15:16-18:
Wanneer bij een man een zaaduitstorting plaats heeft, dan zal hij zijn gehele lichaam in water baden en hij zal onrein zijn tot de avond. Elk kleed en alle leder, waarop zaad is uitgestort, zal in water gewassen worden en onrein zijn tot de avond.
Wanneer een man bij een vrouw gelegen heeft en zaaduitstorting heeft plaats gehad, dan zullen zij zich in water baden en tot de avond onrein zijn.
Deze tekst maakt duidelijk onderscheid tussen masturbatie en gemeenschap. Beiden worden als normale handelingen beschouwd, waaruit slechts rituele (ceremoniële) onreinheid volgt (dwz men mocht dan niet in de tempel van God verschijnen). Waarom overigens een heleboel natuurlijke dingen, zoals geslachtsgemeenschap, geboortegeven, lichamelijke handicappen, hazevlees enz. als ceremoniëel onrein wordt beschouwt zal voor eeuwig een raadsel blijven. Of eigenlijk ook weer niet. Al deze dingen zijn 'onbehoorlijk' en kunnen tot gevolg hebben dat God zich afwendt van het heilige volk: Gij zult buiten de legerplaats een plek hebben om u daarheen naar buiten te begeven; gij zult bij uw uitrusting een schopje hebben en, wanneer gij buiten gaat zitten, daarmee een gat graven en uw uitwerpselen weer bedekken. Want Jahweh, uw God, wandelt in uw legerplaats, om u te redden en uw vijanden aan u over te geven; daarom zal uw legerplaats heilig zijn, zodat Hij niets onbehoorlijks bij u ziet en Zich niet van u afwendt.(Ex. 23:12-14)

We staan inmiddels te popelen om met het grote verhaal van de Exodus te beginnen. Het hart van het Oude Testament, de belangrijkste gebeurtenis uit de geschiedenis van Israël. Het verhaal vertelt dat Egypte voor de Israelieten een land van slavernij is geworden. Het boek Exodus en de daaropvolgende drie boeken vertellen hoe God voor de Verlossing zorgt, en hoe het Verbond tussen God en het volk Israël gesloten wordt en Gods wetten eindelijk in alle details gegeven worden.
Op deze grote daden van God grijpen de latere profeten en het Nieuwe Testament steeds weer terug. Wie weet
krijgen we nu eindelijk een duidelijk beeld van God.

Allereerst wordt Mozes geroepen tot God: Wanneer God verschijnt in een brandende braamstruik die niet verteert, verbergt Mozes zijn gelaat, omdat hij bang is God anders te zien. Bovendien zegt God hem zijn schoenen uit te doen, omdat hij op heilige grond staat. Vanaf nu is God heilig. Zijn heiligheid is als de uitstraling van al zijn karaktertrekken, en dat kan een mens verteren. Daarvoor moet een mens eerbiedig zijn schoeisel afnemen, iets wat men in de Islam nog erkent. God maakt zich ook bekend met zijn naam. Gods naam is Ik ben die Ik ben, Jahweh in het hebreeuws. Het zou kunnen betekenen de eeuwige, maar misschien meer nog: 'Ik kan het de mens niet uitleggen, een mens zou het niet begrijpen'. Vervolgens legt God uit dat hij Israël zal uitleiden uit Egypte en naar een goed en wijd land zal brengen waar nu 6 of 7 volkeren wonen. Mozes ziet het niet zo zitten met de opdracht om als leider op te treden, zelfs niet wanneer God zegt met hem te zijn en wondertekens te doen. Hij stribbelt vijf maal tegen en vraagt ten laatste: 'Och Here zend toch iemand anders'. Daarop ontbrandt de toorn van God -verwachten we wat anders?- maar Hij geeft gedeeltelijk toe en deze grilligheid hebben we ook al leren te verwachten. God stelt de broer van Mozes, Aäron, aan als woordvoerder van Mozes. Mozes gaat uiteindelijk op weg naar de Farao van Egypte.

Onderweg wordt nog even verteld hoe de Here Mozes 's nachts probeert te doden. Zijn vrouw Sippora begrijpt meteen waarom, neemt een stenen mes en besnijdt de voorhuid van haar zoon en raakt daarmee zijn voeten aan (terwijl 5 verzen daarvoor verteld wordt dat Mozes twee zonen heeft). Daarna laat God Mozes weer met rust. Gelukkig heeft God ons sindsdien 's nacht niet meer aangevallen, bovendien heeft Hij de besnijdenis afgeschaft, en kunnen we onze kinderen tegenwoordig het avondgebedje leren opzeggen: Here houdt ook deze nacht, getrouw over mij de wacht.

Uit mijn kinderjaren herinner ik me goed hoe geboeid we allemaal stil zaten te luisteren naar de prachtige verhalen over hoe God korte metten maakt met de vijanden van Israël, hoe stom dat volk Israël altijd maar zit te morren en nooit in God gelooft, hoewel God dan eindelijk zijn wetten geeft, zodat iedereen voor eens en altijd kan weten wat God van ons verlangt.
Nu ik als eindelijk volwassen geworden mens de verhalen weer een doorlees, slaan de teksten me om de oren, zodat ik er rode oortjes van krijg. Ik voel me opeens bedrogen, als kind misbruikt, gehersenspoeld.
Geen woord spreekt Mozes over de onmenselijkheid van slavenarbeid. Geen woord over het recht van de mens op loon voor zijn arbeid, geen woord over humaan met elkaar omgaan, geen woord over leven in vrijheid. Hij vraagt alleen of hij met zijn volk weg mag om offers te brengen aan hun God.
En wat voor God is dat dan wel?, vraagt de Farao. Nooit geweten dat jullie er een voor jezelf hebben! Niet eens zo'n gekke opmerking als je het goed beschouwt. Wel, spoedig krijgt de Farao en krijgen wij allemaal een over-
duidelijk beeld van de God die Jahweh heet.

Het is een God die met de tovenaars van Egypte om te beginnen een wedstrijdje tovenarij houdt. Stokken veranderen in slangen, met de toverstok worden hele rivieren in bloed omgezet. En op het laatst geven de Egyptische tovenaars toe dat de God van Israël toch wel de sterkste is. Nu begrijp ik waarom de jonge generatie zo geboeid is door de boeken over Harry Potter. Hun wordt tegenwoordig de bijbel niet meer onderwezen. Maar wat ik niet begrijp is dat er evangelische christenen zijn die hele openluchtmeetings hebben gehouden en de Harry Potter boeken openlijk verbrand hebben om te protesteren tegen deze de jeugd zo verpestende boeken vol duivelse tovenarij. Arme christenen, ze hebben er blijkbaar geen idee van dat de jeugd tegenwoordig volwassen is in hun denken: iedereen weet dat het maar fantasie is, een verhaaltje. Zoiets neemt zelfs een kind dat in de afgelegen bossen van Finland woont niet serieus. Maar dat wat mij als kind is aangedaan is verfoeilijk: de tovenarijverhalen werden ons aangediend als woord van God, de absolute waarheid, geschiedenis! Niemand stelde vragen over hoe het mogelijk was dat zelfs al geloof je in wonderen, kuddes vee die op het veld graasden met een hagelbui gedood werden (Ex. 9:21), terwijl even tevoren in Exodus 9:6 'al het vee van de Egyptenaren stierf' (paarden, ezels, kamelen, runderen en kleinvee), vanwege de straf van de veepest. En wanneer de laatste plaag komt worden de eerstgeborene dieren voor de zekerheid nog een keer gedood terwijl ze allemaal al dood waren. En na al deze plagen heeft de Farao nog het lef om met een leger van zeshonderd paarden en wagens voor de dag te komen! Je zou bijna gaan geloven in de god van de Egyptische tovenaars!

Het verhaal vervolgt. De Farao wil maar niet toegeven. Hij wil de Israelieten niet laten gaan, hoewel Mozes van God het advies gekregen had te liegen en alleen te vragen om voor drie dagen de woestijn in te mogen gaan om een offerfeest voor God te houden (Ex. 3:18). De bijbel vertelt ons dat het dan ook God zelf is die de Farao verhardt. Zodoende kan God telkens met recht weer een straf uitdelen. De straffen krijgen hun hoogtepunt wanneer God alle eerstgeborenen van zowel de Egyptenaren als de dieren dood. Dan eindelijk geeft de Farao toe, en laat de Israëlieten gaan. Het volk gaat niet voordat ze eerst goud en zilver van de Egyptenaren verlangt, hetgeen de Egyptenaren grif geven, omdat de Here bewerkte dat de Egyptenaren het volk gunstig gezind waren. Kan het mooier gezegd worden nadat de Egyptenaren al die plagen over zich hadden zien komen, en ten laatste al hun eerstgeborenen door God gedood werden? Gelukkig is de bijbel meestal wel eerlijk. 'Zo beroofden zij de Egyptenaren', wordt erachteraan vermeld. Maar de Farao krijgt er alweer spijt van en gaat het volk achterna. Welnu, dan moet hij het maar goed voelen: niemand van zijn leger ontkomt. God doet ze allemaal verdrinken in de Rode Zee.

En nu het belangrijkste: Waarom gebeurde dit alles? Vele malen wordt het herhaald: Zodat Jahweh met het doden van al zijn tegenstanders verheerlijkt wordt (Ex. 14:17) en naam maakt over de gehele aarde. Het lukt goed want later wordt verteld hoe menig ander volk staat te sidderen en beven. Om te beginnen staat er dat het z’n uitwerking had op de Israëlieten. 'Toen Israël zag, welk een machtige daad Jahweh tegen Egypte gedaan had; en het volk vreesde de Here en zij geloofden in Jahweh en in Mozes, zijn knecht'.
De vreze des Heren is het begin der wijsheid, staat er elders in een wijze spreuk. En gelovigen zullen je dan uitleggen dat 'vreze des Heren' betekent Hem te eerbiedigen, respect voor Hem hebben. Maar hoezeer worden we weer misleid. De vreze des Heren betekent niets en dan ook niets anders dan wat de woorden zeggen: bang zijn voor God; de bijbel zou het niet duidelijker kunnen laten zien, je hoeft niets anders te doen dan op bladzijde 1 beginnen te lezen.

Dit is de God van hemel en aarde: Jahweh is een oorlogsheld, vreselijk in roemrijke daden van geweld, volkeren hoorden het, zij sidderden; beving greep de bewoners van Filistea aan, toen verschrikten Edoms stamhoofden, huivering greep Moabs machtigen aan; alle bewoners van Kanaän sidderden. Ontzetting en schrik overviel hen, door Gods geweldige arm verstarden zij als een steen (Ex. 15).
Jammergenoeg moet het hele Egyptische volk daaronder lijden, maar eigen schuld was het.
We moeten er van nu af aan maar aan beginnen te wennen dat de God van de bijbel ook een oorlogsheld is en de oorlog geenszins versmaadt of verbiedt. Integendeel, in de boeken Jozua en Richteren is God enkel en alleen een oorlogsheld en op verschillende plaatsen gebiedt Hij niet alleen oorlog te voeren tegen andere volkeren, maar deze oorlog ook zo grondig mogelijk uit te voeren, zodat Israël ook opdracht krijgt de vrouwen, de kinderen en al het vee van de vijand uit te moorden. We zouden om te beginnen de lezer kunnen verwijzen naar teksten als Exodus 17:14-16, Numeri 31, 1 Samuël 15:2-9 en natuurlijk het hele boek Jozua. Dit nu zijn bijbelgedeeltes die zo weerzinwekkend zijn dat zulk een oorlogsvoering niet alleen tegenwoordig als onmenselijk wordt beschouwd, maar ontwikkelde mensen die ze lezen er al duizenden jaren moeite mee hebben. Meestal worden ze voor ketter verklaard (bijvoorbeeld Ptolemeus en Marcion in de tweede eeuw na Christus), en lukt het de gelovigen alles te zien als handelingen en geboden van een Rechtvaardig God, op dezelfde manier als u daarnet waarschijnlijk niet de zojuist genoemde bijbelgedeeltes erbij hebt opgeslagen en doorgelezen, maar ze gewoon overslaat.
Vanaf alle latere tijden hebben de meest vernuftigen en vromen onder ons gelovigen een gigantische goocheltoer ondernomen: ze hebben ontdekt dat je alle oorlogen, wetten en voorschriften symbolisch kan opvatten, als allegoriën, als typen, voorschaduwingen van Jezus Christus, of de christelijke kerk, en voorbeelden van de heiligheid van God en het geestelijke leven van de gelovige. Val je in die kuil, dan zullen je ogen nooit voor de werkelijkheid opengaan, maar toch zal ik u aanraden een dergelijk boek met zulke uitleggingen te zoeken als de waarheid van de boeken van Mozes u te weerzinwekkend is en u uw gemoedsrust op de een of andere manier wil behouden.
Meestal worden al deze dingen eenvoudigweg verzwegen, maar zo af en toe krijgt de christelijke wereld tegenwoordig nog een koekje van eigen deeg, wanneer de Islam hun de heilige oorlog verklaart, omdat de moslims van mening zijn dat de christelijke wereld goddeloos is. Zo heeft God het namelijk vroeger de mensheid geleerd! Zo leert Hij ons een paar hoofdstukken verder ook te stenigen en mensen te verbranden. Zo heeft de Islam ook gelijk wanneer ze de Sharia in willen voeren: het zijn de wetten Gods, inclusief het afkappen van handen. Zelfs bidden in de richting van Gods tempel heeft de Islam van het Oude Testament geleerd (1 Kon 8:35 en tot U bidden met hun aangezicht tot Uw huis gewend). Zo heeft de Islam ook gelijk wanneer ze altijd maar uitroept dat God één is. Zo heeft God het ons in het Oude Testament ook geleerd. Deze kreet van de Islam is een reaktie op het vreemde geloof in de drieëenheid van de christenen, en op ketterij staat de doodstraf. Dat heeft God nadrukkelijk voorgeschreven. Later is de straf zelfs nog verzwaard: Je komt er tegenwoordig bovendien nog voor in de hel; de moslims in de christelijke en de christenen in de islamitische hel. De Joden, komen we tegen in allebei de hellen, wat gezien de geschiedenis van hun eindeloos lijden ook treffend bij hun past.

[ Bericht 0% gewijzigd door Rereformed op 16-04-2004 13:41:04 ]

We komen eindelijk aan op de goddelijke wetgeving. We betreden wat de Joden het heilige der heilige van de bijbel noemen. God openbaart zich in zijn gehele volheid aan het volk Israël, en laat zien hoe Hij van dit volk een heilig volk maakt.
We lezen de tien geboden, Exodus 20, de eerste woorden van Gods wetgeving. We zijn ervan onder de indruk, we herhalen de geboden tot in het oneindige.
Maar vreemd, om de één of andere reden hebben we nooit de kracht, zin en moed verder te lezen. Probeert u het eens: Exodus 21, 22, 23, ...28, 29..30 (we zijn al bij heilige zalfolie)...36, 37 (het maken van de kandelaar), 38 (het wasvat), 39, 40. Oef, het is uit.

Leviticus begint. 1, 2, 3, schuldoffers, spijsoffers, vredeoffers, priesterlijke aandelen, reine en onreine dieren, 10, er tussen door doodt Jahweh de zonen van Aäron omdat ze geofferd hadden zonder de gegeven regels in acht te nemen. Mozes legt de situatie uit aan Aäron: Dit is het wat Jahweh gesproken heeft: aan degenen die Mij het naast staan, zal Ik mij de Heilige betonen en ten aanschouwen van het gehele volk zal Ik Mij verheerlijken. En Aäron zweeg. Begrijpelijk, want wat kan een man die onder zo'n schrikbewind leeft anders doen zonder zijn eigen leven te verliezen. Maar ik zwijg niet! Als dit doden van de zonen van één van de grootste dienaars van God 'verheerlijking van God' genoemd wordt, en de 'heiligheid' van God laat zien, klaag ik Hem aan, omdat deze God ons in angst en barbaarsheid laat leven, en Hij heiligheid een synoniem maakt van wreedheid. 11, hazen die herkauwen, vleermuizen die vogels zijn, gevleugelde dieren die op vier poten lopen (en sindsdien nooit meer gezien zijn), sprinkhanen die je juist weer wel mag eten, randen van het hoofdhaar die niet rondafgeschoren mogen worden, randen van baarden die niet afgeschoren mogen worden, 21, ontucht plegende dochters van priesters die met vuur verbrand moeten worden.

Numeri...5, wetten op jaloersheid, vervloekingen die op een blad geschreven worden, 10, trompetten die van gedreven zilver vervaardigd moeten worden, 11, vuur des Heren, omdat het volk weer eens klaagde, 15, de sabbatsschender die gestenigd moet worden en gedenkkwasten die aan de hoeken van kleren gemaakt moeten worden, 22, een ezelin die zijn mond opendoet en zegt: Wat heb ik u gedaan dat gij mij driemaal slaat?, en een man Bileam, die daar helemaal niet van opkijkt maar de ezelin antwoord geeft: Omdat gij de spot met mij drijft ('en met de toekomstige bijbellezers', had hij erachteraan kunnen zeggen), waarop de ezelin heel spitsvondig antwoordt: Ben ik ooit gewoon geweest u zo te behandelen?, 31, alweer de bloedige wraak op de Midjanieten, 34, de grenzen van Kanaän (nog even doorzetten, we komen al in de buurt), 36 het huwelijk van erfdochters.

Deuteronomium 1, terugblik van Mozes, o, nee, toch niet weer!, opnieuw de wetgeving, waarschuwingen tegen eigengerechtigheid, vermaningen tot dankbare gehoorzaamheid, 11, de vloek der ongehoorzaamheid, 14, verboden rouwgebruiken, 17, doodstraf op afgoderij, en denk erom: als jullie later een koning willen mag hij zich niet vele paarden aanschaffen, ook niet zoveel vrouwen nemen en rijkdommen vergaren, 21, de krijgsgevangen vrouw mag je voor een tijdje gebruiken om er seksuele omgang mee te hebben en de weerspannige zoon moet gestenigd worden, 28, ongelofelijk klinkende zegen en schrikwekkende vloek, vernieuwing van het verbond met God, 32, Mozes' einde nadert, 34, Mozes' dood.

Dat was het. Welke lezer die dit boek leest kan zeggen dat hij dit alles in de bijbel indachtig nu of zelfs ooit doorlas? Wees eerlijk! Heeft u echt de bijbel ernaast gelegd en u zich er werkelijk in verdiept? Hoofdstuk na hoofdstuk? Ook de voorschriften over de priesterkleding met om en om gouden belletjes en granaatappels op de zomen en twee gouden ringen die aan beide einden van het borstschild gezet moeten worden, op de binnenrand, die naar de efod is toegekeerd en nog twee andere gouden ringen die op de beide schouderstukken van de efod gezet moeten worden, onderaan, aan de voorkant, dicht bij de plaats waar hij verbonden is, boven de gordel van de efod? (Ex. 28) En zo niet, heeft u er wel enig idee van dat hier de volheid van Gods wijsheid en karakter geopenbaard wordt?

Als het u niet gelukt is, bent u soms een christen die alleen maar in het Nieuwe Testament gelooft? Gelooft u niet dat in de gehele bijbel maar over één en dezelfde God gesproken wordt en weet u niet dat het Oude Testament op bijna elke bladzijde van het Nieuwe Testament aangehaald wordt? Bent u zelfs eigengereid en denkt u uw eigen wetten te kunnen opstellen? En zo dat al geoorloofd is, neemt u niet eens kennis van de oorspronkelijke wet van God, om te zien in welke richting u moet denken, om op het juiste spoor te blijven? We moeten ons wel bedenken dat in al die duizenden jaren van de geschiedenis van de mens God maar een paar maal zijn mond opendoet.

Elk woord dat God gesproken heeft is goud waard. Luister wat de bijbel over de wet van God zegt: Hoor Israël: Jahweh is onze God; Jahweh is één! Gij zult Jahweh, uw God liefhebben met geheel uw hart en met geheel uw ziel en met geheel uw kracht. Wat ik u heden gebied zal in uw hart zijn, gij zult het uw kinderen inprenten en daarover spreken, wanneer gij in uw huis zit, wanneer gij onderweg zijt, wanneer gij nederligt en wanneer gij opstaat. Gij zult het ook tot een teken op uw hand binden en het zal u een voorhoofdsband tussen uw ogen zijn, en gij zult ze schrijven op de deurposten van uw huis en aan uw poorten. (Deut. 6:5-9).

Begrijpelijk is deze tegenzin wel. Het is namelijk voor de moderne mens onbegrijpelijk dat de volheid van Gods openbaring in het Oude Testament voor het merendeel bestaat uit allerlei voorschriften betreffende dingen die in onze eigen tijd volkomen onnozel en nutteloos toeschijnen. In feite zijn de eeuwen door sommige voorschriften en passages zo weinig gelezen, dat men niet eens meer zeker weet wat nu eigenlijk een efod is waar we net over lazen! Ook zegt de bijbel dat God zelfs het model van de tabernakel en alles wat erin zat liet zien aan Mozes, opdat alles tot in het kleinste detail uitgevoerd zou worden naar Gods ontwerp, terwijl het maar voor een kleine tijd dienst deed.
Laten we bijvoorbeeld de priesterwijding eens onder de loep nemen. Lees het aandachtig en spreek daarover wanneer ge in uw huis zit of op de snelwegen rijdt:

Exodus 29:
'Dit nu is wat gij moet doen, om hen te heiligen om voor Mij het priesterambt te bekleden: Neem één jonge stier, en twee gave rammen, ongezuurd brood en ongezuurde koeken, met olie aangemaakt, en ongezuurde dunne koeken, met olie bestreken; van fijn tarwemeel zult gij ze maken. Leg ze in een korf en draag ze in de korf naderbij, met de stier en de beide rammen.
Ook zult gij Aäron en zijn zonen doen naderen tot de ingang van de tent der samenkomst en gij zult hen met water wassen. Dan zult gij de klederen nemen en Aäron bekleden met het onderkleed, het opperkleed van de efod, de efod en het borstschild; gij zult hem de gordel van de efod ombinden, gij zult de tulband op zijn hoofd zetten en de heilige diadeem van de tulband vastmaken. Dan zult gij de heilige zalfolie nemen en over zijn hoofd uitgieten, en hem zalven. Gij zult zijn zonen doen naderen en hen met onderkledenen bekleden. Gij zult hen omgorden met een gordel, Aäron en zijn zonen, en hun de hoofddoeken ombinden, en zij zullen het priesterambt
hebben tot een altoosdurende inzetting, zo zult gij Aäron en zijn zonen wijden.
Voorts zult gij de stier doen naderen vóór de tent der samenkomst, en Aäron en zijn zonen zullen hun handen op de kop van de stier leggen. Gij zult de stier slachten voor het aangezicht des Heren bij de ingang van de tent der samenkomst. Gij zult van het bloed van de stier nemen en dat met uw vinger aan de hoornen van het altaar strijken, en al het bloed zult gij aan de voet van het altaar uitgieten. Dan zult gij nemen al het vet dat de ingewanden bedekt, het aanhangsel aan de lever, de beide nieren en het vet dat daaraan zit, en gij zult het op het altaar in rook doen opgaan. Maar het vlees van de stier, zijn huid en zijn mest zult gij met vuur buiten de legerplaats verbranden; het is een zondoffer. Dan zult gij de ene ram nemen en Aäron en zijn zonen zullen hun handen op de kop van de ram leggen. Gij zult de ram slachten en zijn bloed nemen en sprengen rondom op het altaar. De ram zult gij in zijn delen verdelen, zijn ingewanden en onderschenkels wassen en op zijn delen en zijn kop leggen. Dan zult gij de hele ram op het altaar in rook doen opgaan; het is een brandoffer voor de Here, met een lieflijke reuk; het is een vuuroffer voor de Here.
Dan zult gij de andere ram nemen en Aäron en zijn zonen zullen hun handen op de kop van de ram leggen. Gij zult de ram slachten, van zijn bloed nemen en het strijken aan de rechter oorlel van Aäron en aan die van zijn zonen, aan hun rechterduim en aan hun rechter grote teen, en gij zult de rest van het bloed, dat op het altaar is, en van de zalfolie nemen en het sprenkelen op Aäron en op zijn klederen, en ook op zijn zonen en op de klederen van zijn zonen; en hij zal heilig zijn, hij en zijn klederen, en ook zijn zonen en de klederen van zijn zonen.
Gij zult van de ram nemen het vet, de vetstaart, het vet dat de ingewanden bedekt, het aanhangsel aan de lever, de beide nieren, het vet dat daaraan zit, de rechterschenkel -het is een ram ter inwijding-, één brood, één geoliede broodkoek en één dunne koek uit de korf met ongezuurde broden, die voor het aangezicht des Heren is. Gij zult alles op de handen van Aäron en op die van zijn zonen leggen en gij zult dat bewegen als een beweegoffer voor het aangezicht des Heren. Daarna zult gij het van hen aannemen en op het altaar op het brandoffer in rook doen opgaan tot een lieflijke reuk voor het aangezicht des Heren; het is een vuuroffer voor de Here.'

We zijn tot iets over de helft van de priesterwijding gekomen. Hoe het afloopt kunt u in de bijbel zelf verder lezen. Het lukt me namelijk niet verder te kopiëren, al doe ik al zo'n half uur mijn uiterste best. En juist dit is het allergrootste probleem: hoe kan een dergelijke tekst toch Gods woord zijn, woorden van de schepper van het onmetelijke heelal? Stel je voor weer een zendeling in Nieuw-Guinea te zijn. Een Wycliffe bijbelvertaler, zoals ik er ook een had kunnen zijn. Je loopt met je bijbeltje op zoek naar mensen om Gods woord aan te bieden. Je hebt er jaren lang over gedaan om de plaatselijke taal te leren, en hoort opeens een inboorling, een godsdienstig leider, een mystiek gesprek hebben met bovenstaande woorden. Achteraf zou je hem vragen met wie hij nu eigenlijk sprak en hij zou plechtig antwoorden dat dit de woorden van de hoogste God zijn, laat niemand dit tegenspreken op straffe des doods!

Je zou verwachten dat de hoogste God met heel verheven teksten aan komt. De werkelijkheid geeft juist het omgekeerde. Het laat bijvoorbeeld een God zien die heel precies uitlegt hoe men heilige zalfolie kan bereiden uit mirre, kaneel, kalmoes, kassie en olijfolie (Ex. 30:22-23), en ten slotte laat God weten dat iemand die iets soortgelijks zal bereiden voor zichzelf of andere onbevoegden, hij daarvoor de doodstraf moet krijgen. Wij staan volkomen woordeloos omdat het zo moeilijk is voor iemand die met de God van de bijbel is opgegroeid die God de les te leren.

[ Bericht 0% gewijzigd door Rereformed op 16-04-2004 13:44:56 ]

Pikant detail:

Nadere analyse van de ingrediënten van de zalfolie werpt hier een interessant nieuw licht op. Het woord dat in de Septuaginta (de oudste, griekse, vertaling van de Hebreeuwse bijbel) onjuist vertaald werd met 'calamus' (kalmoesplant) is in de oorspronkelijke hebreeuwse tekst het meervoud van het woord 'qaneh-bos' (וּקְנֵה-בֹשֶׂם), hetgeen zelfs voor iemand die geen woord hebreeuws kent een sterk vermoeden doet geven dat het hier gaat om de hennep-plant, waar ook het moder-ne woord Cannabis vandaan komt. De heilige zalfolie heeft dan ook waarschijnlijk een hallucinogerende werking gehad.

[ Bericht 0% gewijzigd door Rereformed op 16-04-2004 12:04:40 ]

Nee, ik zal me er nu toch eens goed mee moeten bezighouden, want alle mooie bijbelse verhalen zijn mij als Gods woord onderricht. Ik heb altijd met volle teugen genoten van de verhalen over Jozef -daarom laat ik ze nu ook mooi met rust- maar nu heb ik er recht op om ook de ontbrekende hoofdstukken, waar nooit over gesproken werd, te vernemen. Ook ben ik er bang voor dat er een hoop gelovigen zullen zijn die mij als dwaalleraar zullen bestempelen, zonder dat ze ooit zelf eens de moeite hebben genomen om kennis te nemen van deze geweldige openbaring van God op de berg Sinaï. En wanneer ze mij als dwaalleraar verwensen, wil ik eerst weten of zij zelf op ede in hun hart al deze dingen kunnen zien als perfect, goed en rechtvaardig, zoals Paulus het zegt in het Nieuwe Testament: 'Zo is dan de wet heilig, en ook het gebod is heilig en rechtvaardig en goed' (Rom. 7:12). Lees eerst de wet in zijn geheel (dwz 613 geboden, ik heb ze niet geteld, maar de Joden natuurlijk wel) en zeg dan of u het eens bent met Paulus.

Laten we beginnen met de tien geboden. Vorige week kwam de dominee op de school waar ik lesgeef. Hij legde de kinderen de 10 geboden uit als 'perfekte wet van God, de basis van een goede samenleving', en besloot met de woorden 'Het laatste gebod leert ons dat je niets wat van een ander is mag begeren, niets van zijn eigendommen of degene waar hij of zij mee getrouwd is.'
Op deze manier wordt de moderne mens vaak misleid. De bijbelse woorden zijn namelijk: 'Gij zult niet begeren uws naasten huis; gij zult niet begeren uws naasten vrouw, noch zijn slaaf, noch zijn slavin, noch zijn rund, noch zijn ezel, noch iets dat van uw naaste is' (Ex. 20:17). Een goed verstaander begrijpt dat de tien geboden gegeven worden aan de vrije man. De slaven staan net iets hoger dan de runderen en ezels. Over de vrouw als begerend en onafhankelijk handelend mens gaat het hier helemaal niet, ook zij is het eigendom van de man, net zoals een man in het bezit kan zijn van slaven of bijvoorbeeld zijn dochter als slavin kan verkopen, omdat zij zijn bezit is. Ook legde de dominee niet uit dat de sabbat nu niet onderhouden hoeft te worden zoals vroeger. In feite hebben we de sabbat verplaatst naar zondag en vieren christenen dus helemaal geen sabbat, tenminste indien ze niet tot de Adventistengemeente behoren.

En op zondag mag een christen in Finland wel de krant ontvangen, maar in Nederland is het zonde. Op maandag mag je in Nederland wél de krant ontvangen, maar je mag er niet bij stilstaan dat de journalisten er de hele zondag werk aan hadden om die te maken. Ook mag je op zondag niet naar het voetbalstadion, maar je mag wel 's avonds studio sport op de televisie kijken, behalve als je bij een kerk hoort waar de hele televisie als afgod wordt gezien. Ook liet de dominee niets horen over het feit dat God heel streng het maken van welk beeld dan ook verbiedt. Als je het hem zou vragen of je zondig geweest bent toen je op school een dinosaurus van klei boetseerde, zou hij uitleggen dat de contekst laat zien dat de Here hier alleen afgodsbeelden mee bedoelt; (joden en moslims hebben geen idee van conteksten.) En als je hem dan zou vragen welk nut zo'n verbod in deze tijd nu heeft, want iemand van tegenwoordig heeft er al moeite mee in het bestaan van zelfs maar één God te geloven (we zouden eerder een verbod op atheisme nodig hebben), zou de dominee met kracht de contekst van de gehele rest van de dikke bijbel op je hoofd doen neerkomen en je onmiddellijk vragen of je een afgod hebt gemaakt van sport of lekker eten of feestvieren; zeg dan niet nee, want dan zou hij doorgaan: of van seks, of geld, of van motorcross, of van postzegels, of van je baan, of van je status, tuin of je mooie auto of van wat dan ook dat je het leukste vindt om te doen in je leven of waar je het meest van geniet. Zo zul je uiteindelijk belanden op je dinosaurushobby en inzien dat je die mooie dinosaurus die je gemaakt had toch maar beter in de afvalbak kan gooien, want je bent in de ban van de dinosaurusrage! Merk trouwens op dat het eerste gebod 'Gij zult geen andere goden voor mijn aangezicht hebben' niet het bestaan van andere goden ontkent.

Ook legde de dominee niet uit dat 'Gij zult niet echtbreken' in 't geheel niet betekent dat een man maar één vrouw behoort te hebben. Ook liet de dominee achterwege te zeggen dat je dat 'gij zult niet doodslaan' nu weer niet al te letterlijk moet nemen, soms moet je nu eenmaal de oorlog in en bovendien draagt de overheid het zwaard niet tevergeefs. Maar het stelen moet je weer wel heel letterlijk interpreteren. Zelfs het maken van een piratenkopie van Windows is al zondig, al gaat het geld dan ook naar de rijkste man ter wereld, zelfs het nemen van één snoepje zonder erom te vragen of het mocht maakt je al schuldig.

Ook zou welke dominee dan ook volkomen achterwege laten dat de tien geboden wel drie keer gegeven worden, telkens in een andere vorm. En wanneer hij het over de tien geboden heeft zijn het er eigenlijk negen. En de enige keer dat er staat 'de Tien Woorden' (Ex. 34:28), zijn het voor een deel hele andere voorschriften:

1)Gij zult u niet nederbuigen voor een andere god, immers Jahweh, wiens naam de Jaloerse is, is een Jaloers God.
2)Gij zult u geen goden van metaal maken.
3)Het feest der ongezuurde broden zult gij onderhouden.
4)Zes dagen zult gij arbeiden, maar op de zevende dag zult gij rusten.
5)Het feest der weken, der eerstelingen van de tarweoogst, zult gij vieren.
6)Driemaal in het jaar zal ieder van u, die van het mannelijk geslacht is, voor het aangezicht van de Here Jahweh, de God van Israël, verschijnen.
7)Gij zult het bloed van mijn slachtoffer niet op iets gezuurds slachten.
8)Het slachtoffer van het Paasfeest mag de nacht niet overblijven tot de morgen.
9)Het beste van de eerstelingen van uw bodem zult gij in het huis van Jahweh, uw God brengen.
10)Gij zult een bokje niet koken in de melk van zijn moeder.


Ik zie in gedachten een hippe dominee op school komen om de perfekte wetten van God voor de maatschappij aan schoolkindertjes te vertellen en ze déze lijst geven. Hij zou nog kunnen uitleggen dat de beschrijving van God als Jaloers in de engelse bijbel staat, in de nederlandse staat Naijverig en in de finse bijbel staat: Opvliegend. Je zou het ook kunnen vertalen met woorden als: Heethoofdig, gewelddadig, ontbrandbaar, ontplofbaar, driest, donderend, fel, fanatiek, boos, vurig, gepassioneerd; wie weet beschrijft 'arabisch' Hem het best, maar pik eruit wat je het liefst ziet. Ik denk dat de kinderen er voor éénmaal eens heel stil naar staan te luisteren. Wanneer een ongeruste ouder later de dominee om opheldering vraagt en opbelt, zal de dominee kunnen zeggen: Lees het maar na, aan het eind wordt nog gezegd tegen Mozes: 'Schrijf u deze woorden op, want op grond van deze woorden heb Ik met u en met Israël een verbond gesloten'.

[ Bericht 0% gewijzigd door Rereformed op 16-04-2004 12:06:27 ]

Uit het boek Volwassen Geloof:

Hoe denkt God over slaven?

Men hoort vaak zeggen dat het verkeerd is de godsdienst aan te vallen, omdat godsdienst een mens deugdzaam maakt. Zo zegt men inderdaad vaak; zelf heb ik het niet opgemerkt.

One is often told that it is a very wrong thing to attack religion, because religion makes men virtuous. So I am told; I have not noticed it.
[Bertrand Russell, Why I am not a christian]

Slaven? Ja, de tien geboden zijn nog maar net af, en de volgende wetten gaan over de rechten van slaven. Nu zou je denken dat een God die een volk uit slavernij bevrijdt natuurlijk de slavernij verbiedt. Of dat een volk dat zelf in slavernij geleefd heeft, inziet dat men zoiets niet mag aandoen aan anderen. Maar nee, Exodus 21 vervolgt: 'Wanneer gij een Hebreeuwse slaaf koopt, zal hij zes jaar dienen, in het zevende jaar zal hij om niet als vrij man weggaan. Indien hij alleen gekomen is zal hij alleen weggaan; indien hij gehuwd was zal zijn vrouw met hem meegaan. Maar indien zijn heer hem een vrouw gegeven heeft en zij hem zonen of dochters gebaard heeft, zal de vrouw met haar kinderen het eigendom blijven van haar heer, en hij zal alleen weggaan. Maar indien de slaaf nadrukkelijk zegt: Ik heb mijn vrouw en kinderen lief, ik wil niet als vrij man weggaan, dan zal zijn heer hem bij de rechters brengen, hij zal hem bij de deur of de deurpost brengen, en zijn heer zal zijn oor met een priem doorboren en hij zal hem voor altijd dienen. En wanneer iemand zijn dochter als slavin verkoopt, zal zij niet weggaan zoals de slaven weggaan. Indien zij haar heer niet bevalt, die haar voor zichzelf bestemd had, dan moet hij haar laten loskopen; hij heeft niet de bevoegdheid om haar aan een vreemd volk te verkopen, omdat hij trouweloos tegen haar gehandeld heeft. Indien hij haar voor zijn zoon bestemt, zal hij haar naar het recht der dochters doen. Indien hij zich een andere neemt zal hij haar voeding, haar kleding en de echtelijke gemeenschap met haar niet verminderen. Indien hij haar deze drie dingen niet doet, zal zij weggaan, om niet, zonder geld.'

Nu zult u heel wat theologen en goede gelovigen tegenkomen die alle wetten in het Oude Testament proberen goed te praten door te zeggen dat ze in vele opzichten een vooruitgang waren op de heersende toestanden. Dit is echter doorzichtige propaganda en zelfs als het in bepaalde opzichten waar zou zijn, het blijft een schrale troost. Hier zien we wat de door God geinspireerde nieuwe 'heersende toestand' is: 'Wanneer iemand zijn slaaf of zijn slavin met een stok slaat, zodat deze onder zijn hand sterft, zal deze zeker gewroken worden. Maar indien hij een dag of twee in leven blijft, zal hij niet gewroken worden, want het is zijn eigen geld.' (21:20, 21) 'Wanneer een slaveneigenaar het oog van zijn slaaf -of het oog van zijn slavin- raakt en het vernielt, zal hij hem om zijn oog vrijlaten. En indien hij een tand van zijn slaaf -of een tand van zijn slavin- uitslaat, zal hij hem om zijn tand vrijlaten.' (21:26,27). 'Wanneer iemand geslachtsgemeenschap heeft met een vrouw, terwijl zij als slavin aan een man ondergeschikt is, dan zal een straf toegepast worden. Zij zullen niet ter dood gebracht worden. Hij zal zijn schuldoffer voor de Here bij de ingang van de tent der samenkomst brengen, een ram ten schuldoffer. En de priester zal door de ram van het schuldoffer verzoening over hem doen voor het aangezicht des Heren, voor de zonde die hij begaan heeft, en hem zal vergiffenis geschonken worden'. (Lev. 19:20,21). Exodus 21:32 laat weten dat wanneer een slaaf door een stier op de horens genomen is, de eigenaar van de stier schadevergoeding moet betalen, niet aan hem, maar aan de heer van de slaaf! In al deze wetsbepalingen zien we dat een slaaf beschouwd werd als een 'ding', -tegenwoordig zouden we zeggen 'machine'- van de eigenaar, iets wat in Romeinse tijden door Varro als volgt onder woorden gebracht werd: een slaaf is een instrumenti genus vocale, een 'werktuig dat kan spreken'.

Slaven konden natuurlijk ook buitenlanders zijn. Krijgsgevangenen (Num. 31:9, 18, Deut. 20:14, 21:10-, Richt. 5:30, 1 Sam. 4:9, 2 Kon. 5:2, 2 Kron 28:8, 10-), opgekochte slaven van slavenhandelaren (Lev. 25:44). Voor buitenlandse slaven gold de regel van 6 jaren slavenwerk en daarna vrijheid niet (Lev 25:44-46). Merk op dat God hier de slavernij niet slechts tolereert, maar slavernij van buitenlanders juist voorschrijft, met als doel om de Israelieten, zijn eigen volk, zoveel mogelijk voor slavernij te behoeden. Wanneer het buitenlanders zijn dan doet het er niet toe.

Wat de behandeling van buitenlanders betreft zien we ditzelfde denken ook in andere uitspraken van de heilige schrift. Het verbaast ons niet wanneer mensen goed zijn voor anderen die tot dezelfde familie, hetzelfde geloof of hetzelfde volk behoren. In feite zijn we eraan gewend dat buitenlanders slechter behandeld worden. Indien ze niet ronduit met minachting en vijandigheid behandeld worden, dan toch vaak met een gevoel van afstandelijkheid en onverschilligheid. Zou een God die de schepper van het gehele heelal is, de schepper van de gehele mensheid het anders zien? Een rethorische vraag tegenwoordig. We twijfelen er niet aan dat de Schepper boven deze kleinmenselijkheid van mensen staat. Maar hoe leggen we de volgende uitspraken uit?

Deuteronomium 14:21: 'Gij zult geen vlees eten dat uit zichzelf gestorven is; aan een vreemdeling, die binnen uw poorten vertoeft, moogt gij het te eten geven, of gij moogt het aan een buitenlander verkopen, want gij zijt een volk, dat Jahweh, uw God, heilig is.' Het gaat hier om vlees van dieren die vanwege ziekte of ouderdom gestorven zijn. Zulk vlees eten maakt het gelovige volk onrein, maar er mag wel op verdiend worden door het te verkopen aan buitenstaanders.
Deuteronomium 23:19,20: 'Gij zult van uw broeder geen rente nemen noch van geld, noch van levensmiddelen, noch van iets, dat men tegen rente lenen kan. Van de buitenlander moogt gij rente nemen, maar van uw broeder zult gij geen rente nemen.'

Dit soort uitspraken, tesamen met de overtuiging zelf tot het 'heilige volk' te horen, monden uit in de onbegrijpelijke woorden die we later uit de mond van Jezus horen, toen een buitenlandse (Kananese) vrouw Hem vroeg om medelijden met haar te hebben en haar te helpen (Matth. 15: 21-28). Eerst geeft Hij helemaal geen antwoord en doet Hij of ze niet bestaat, en zijn discipelen ergeren er zich aan dat ze hen maar staat na te roepen. Dan beginnen ze onderling te discussiëren en zegt Jezus dat Hij alleen voor het volk Israël is gekomen. Wanneer de vrouw maar aanhoudt zegt Hij tenslotte: 'Het is niet goed het brood der kinderen te nemen en het de honden voor te werpen.' En nog haakt de vrouw niet af. Ze bijt tenslotte in het stof, en bedelt om de kruimels die overblijven. Dat geeft eindelijk de doorslag; Jezus geeft toe en Hij doet een wonder! En dan de misleiding voor ons gelovigen, de verwringing van ons denken: men zal u met dit verhaal heel vroom vertellen hoe de bijbel zo leert dat er geen onderscheid is tussen Jood en heiden!
De waarheid is juist het tegenovergestelde: deze vrouw was een instrument in Gods hand om zelfs Jezus te bekeren en een dieper inzicht te geven in de hoogste menselijkheid, een inzicht dat de wereld van het Oude Testament veruit te boven gaat.

In de bijbelse tijden worden kinderen van slaven automatisch geboren als slaven. Een dief die het gepikte niet terug kon betalen kon als slaaf worden verkocht, ook een man die zijn schuld niet kon betalen of iemand kon zich uit armoede aanbieden als slaaf. Het kwam ook voor dat iemand gekidnapt werd (zoals Jozef) en verkocht werd als slaaf, maar dit ging zelfs God te ver en was ten strengste verboden (Ex. 21:16, Deut. 24:7). Een jonge vrouwelijke slaaf was meer waard dan een mannelijke, ongetwijfeld omdat je daarmee geslachtsomgang kon hebben en bovendien nog jonge nieuwe slaven van kon krijgen. Of de slavin kon dienst doen om kinderen te baren voor de eigenlijke vrouw van de slaveneigenaar in geval zij onvruchtbaar was. Als u er ervan opkijkt, dat een man dus recht had op seksuele omgang (benevens met zijn vrouw of vrouwen) met zijn slavinnen, bedenkt u dan eens hoe oud u bent, en hoeveel jaar 'men' hierover tegen u gezwegen heeft.

Het feit blijft dat de hele geschiedenis door, via Jezus en Paulus in het Nieuwe Testament en via de vele eeuwen christelijke geschiedenis, de slavernij als iets volkomen normaals beschouwd werd, zelfs bij hen die hun best deden om de omstandigheden en status voor slaven te verbeteren. Er wordt geschat dat in de tijd van de Romeinen ongeveer een derde van de bevolking dienst deed als slaaf. De afschaffing van slavernij is niet iets waar God ooit in geinteresseerd is geweest, hoewel we zullen toegeven dat Paulus geen slechte behandeling van slaven toestaat (maar wie van de slaveneigenaars zal in zijn eigen ogen slaven ooit slecht behandeld hebben?). Is iemand echter een slaaf, en lijdt hij onder een niet-christelijke eigenaar, dan kan hij zich alleen troosten met de gedachte dat hij om Christus lijdt en zich daarmee hemelse schatten vergaart. De leer van Jezus is nog onduidelijker. Lees eens de volgende woorden uit Lukas, een stukje bijbel waar je nooit in de kerk over zult horen:

'Wie van u zal tot zijn slaaf, die voor hem ploegt of het vee hoedt, als hij van het land thuiskomt, zeggen: Kom terstond hier aan tafel? Zal hij niet veeleer tot hem zeggen: Maak mijn maaltijd gereed, schort uw kleren op en bedien mij, tot ik klaar ben met eten en drinken, en daarna kunt gij eten en drinken? Zal hij de slaaf soms danken, omdat hij deed wat hem bevolen was? Zo moeten ook jullie, wanneer jullie alles gedaan hebben wat jullie bevolen is, zeggen: Wij zijn onnutte slaven; wij hebben slechts gedaan, wat wij moeten doen.'(Lucas 17:7-10). Hier zien we dus dat Jezus de slavernij en de manier waarop slaven behandeld worden als iets volkomen normaals beschouwd en hij de situatie gebruikt als voorbeeld om aan te geven welke de positie van zijn discipelen is.

De bijbel is op dit punt van de slavernij dus duidelijk genoeg. Bijgevolg heeft de christelijke kerk de eeuwen door het systeem van slavernij en later lijfeigenschap en nog later uitbuiting door de werkgever altijd uitgelegd als een door God ingestelde orde in de maatschappij waar men niet tegen in opstand mag komen.

Toch kan een tegenwoordige gelovige zich zijn hele leven pijnigen met de gedachte dat een enkel voorschrift op de berg Sinaï of een enkele uitspraak van Jezus ongekend veel leed van miljoenen mensen had kunnen voorkomen. Waarom kwam God nooit op deze gedachte, maar wel een mens die door de bijbel als door en door slecht gezien wordt, ja, pas de mens van de negentiende eeuw, wanneer hij voor het eerst nee tegen de bijbel durft te zeggen? Uiteindelijk moest de strijd in de Verenigde Staten in naam van de menselijkheid tegen de fundamentalistische christelijke geloofsovertuigingen van de zuidelijke staten met oorlog gestreden worden.
Hoe hebben tegenwoordige christenen deze problemen opgelost? Heel eenvoudig: je zult ze regelmatig horen zeggen dat de slavernij als gevolg van het christendom uit de wereld is verbannen. Zo worden christenen zelfs tot de grootste oneerlijkheid in hun denken verwrongen!


'Slavernij is ingesteld door God Almachtig....het is goedgekeurd in de bijbel, zowel in het Oude als in het Nieuwe, van Genesis tot Openbaringen...het heeft alle eeuwen door bestaan, is te vinden bij de volkeren met de hoogste civilisatie en bij de volkeren met de hoogste vormen van kunst.' (Jefferson Davis, President, Confederate States of America, 1861-1865)

'Aan mijn dochter, Joyce Falkner, huidige vrouw van John Falkner, woonachtig in de gemeente Fayette in de staat Virginia, geef ik een negermeisje genaamd Gemima, ook Mima genoemd. Ik geef haar aan bovengenoemde Joyce met inbegrip van Mima's nageslacht voor altoos en voor het alleengebruik van genoemde Joyce. Zij zal haar bezitten of zich van haar ontdoen zoals het haar maar moge behagen. Hierbij herroep ik alle mogelijke eisen of rechten waar genoemde Gemima alias Mima ten aanzien van haar nakroost een beroep op zou kunnen doen.'
(Laatste wil van Toliver Craig in geval van zijn overlijden, 1791)

[ Bericht 0% gewijzigd door Rereformed op 16-04-2004 12:09:25 ]

Uit het boek Volwassen Geloof:

De aanklacht
‘U kunt mij een afvallige noemen, een atheïst, noemt u mij hoe u wilt, maar ik ben van plan mijn kinderen zo te behandelen dat ze later, staande bij mijn graf, in eerlijkheid kunnen zeggen: ‘Hij die hier rust heeft ons geen enkel moment van pijn gegeven. Uit zijn mond werd nooit een onvriendelijk woord gehoord’. [Robert Ingersoll]

‘Want ik ben gekomen om tweedracht te brengen tussen een man en zijn vader en tussen een dochter en haar moeder en tussen een schoondochter en haar schoonmoeder; en iemands huisgenoten zullen zijn vijanden zijn. Wie vader of moeder liefheeft boven Mij, is Mij niet waardig; en wie zoon of dochter liefheeft boven Mij, is Mij niet waardig.’ [Mattheüs 10: 35-37]


Wij mensen beginnen ons godsdienstig denken met deze basisgedachte: God is goed en perfect en almachtig.
Hoe is het mogelijk dat we met bovenstaande eenvoudige en ondubbelzinnige gedachte als uitgangspunt een godsdienst uitvinden van pakweg 1340 bladzijden (mijn bijbel) waarin we een wirwar van gedachten over behoudenis, verdoemenis, een oneindige lijst geboden, verboden, dreigingen, straffen, voorwaarden, uitleggingen, tegenstrijdige verslagen, onmogelijke voorstellingen van de werkelijkheid, ongerijmdheden, een oneindige opsomming van moorden, wreedheden en willekeurig, grillig handelen van God tegenkomen?
Het christendom geeft ons als centraal uitgangspunt een beeld van een straffende God, een God die overal op aarde maar een machtige Satan laat brallen en tieren en die ons in een zwarte wereld heeft neergezet. Een God die ons in zonde laat geboren worden, maar ons toch verantwoordelijk houdt voor ons gedrag en ons zondig zijn. Een God die ons wil doen laten leven in slaafse onderwerping aan hem. Een God die doodzonden niet vergeeft, een God die de eeuwige straf met vuur en foltering voor de meerderheid van de mensheid in petto heeft, een God die ons in onzekerheid over de behoudenis houdt, een God die ons in verkrampte angst doet leven, een God die ons temidden van een strijdtoneel neerzet. Het strijdtoneel is overal, om te beginnen in ons eigen hart; en vervolgens overal om ons heen in de donkere satanische wereld, in de lugubere toekomst van de mensheid, ja, zelfs in de mensen om ons heen die ons het liefst zijn. Een God die bloedvergieten eist om verzoening tot stand te brengen en tot bedaren gebracht te worden. Een God die zich op weerzinwekkende wijze wreekt op de wereld en dit rechtvaardigheid noemt. Een God die in duizenden jaren menselijke geschiedenis maar een paar keer van zich laat horen, voor het merendeel in een wereld van de primitieve en barbaarse, altijd oorlogsvoerende mens, voor het laatst 2000 jaar geleden, toen de mens nog als een alledaags verschijnsel wonderen om zich heen zag gebeuren en overal demonen zag rondlopen. Wat is bijvoorbeeld het ‘unieke’ aan het ongelofelijke opstandingsverhaal van Jezus, wanneer we het in de contekst van de rest van de bijbel zetten? In 1 Koningen 17 doet Elia een kind uit de dood herrijzen, in 2 Koningen 32 doet Elisa hetzelfde met de zoon van een Soenamitische vrouw, in 2 Koningen 13:21 wordt een man begraven die per ongeluk met de beenderen van Elisa in aanraking komt zodat hij weer tot leven komt. In Lucas ):28 en 30 verschijnen Mozes en Elia opnieuw op aarde. Wanneer Jezus sterft gaan de graven open en herrijzen ‘vele heiligen’ uit de dood. Jezus doet Lazarus tot leven komen terwijl zijn lichaam al in ontbinding was, het dochtertje van Jaïrus, een zoon van een weduwe. Petrus doet een vrouw Tabitha herleven en voor Paulus is het ook niet moeilijk Handelingen 20: 9,10. In de bijbel is ‘uit de dood weer tot leven komen’ dus eerder gebruikelijk dan uniek, en dit geeft ons het juiste inzicht in de ‘wonderen’ uit de bijbel: ze zijn gemakkelijk te zien als een produkt van de fantasie en verbeelding van de goedgelovige antieke mens.
Er is ons dus een Godbeeld overgeleverd via geschriften waarin een onbevooroordeeld modern mens niet met duidelijkheid de goddelijke signatuur in kan ontdekken, maar vaak zelfs het tegendeel. Hoe kan iemand het Oude Testament lezen en tot de volslagen absurde conclusie komen dat God een God van Liefde is die wil dat iedereen in de wereld behouden wordt? En aan de andere kant, hoe kan Jezus ons in het Nieuwe Testament de hel aanbieden, iets wat alle oudtestamentische wreedheden tot in het oneindige overtreft? En waarom zegt hij niets over de schandelijke instelling van de slavernij?

In dit boek hebben we het vrijwel niet gehad over de talloze tekstuele problemen en de kolossale problemen van literair-kritische aard die de bijbel ons oplevert, want dan zou de omvang van dit boek wellicht het dubbele of driedubbele zijn, maar ook hier bevinden we ons in een moeras waar we ons voortdurend in weg voelen zinken. Alleen al met de persoon van Jezus zoals die ons in de korte beschrijvingen van Hem zijn overgeleverd komen we terecht in 1000 probleemstellingen die de geloofwaardigheid van de bijbel in twijfel trekken. Om maar een puntje van de ijsberg op te sommen het volgende:
Laten we eerst hier eens over denken: Jezus zelf heeft ons geen woord van zijn gedachten zelf nagelaten. Zelfs niemand van Jezus’ naaste volgelingen heeft ons een geschrift gegeven met een ooggetuige verslag. De enige evangelies met een klinkende naam (van Thomas en Petrus) staan notabene niet in de bijbel! De vier evangeliën in de bijbel zijn anoniem. Alleen dit gegeven al is voor mij verbijsterend.
Het oudste evangelie, het evangelie van Marcus (gedateerd op ongeveer 66-72 na Chr.), is een wel zeer teleurstellende kroongetuige. We horen niets van Jezus’ miraculeuze geboorte en niets over zijn verschijningen als opgestane uit de dood. Er wordt slechts een bevel gegeven om naar Galilea te gaan met de belofte dat Hij daar dan aan de dicipelen zal verschijnen (iets wat de rest van het Nieuwe Testament tegenspreekt). Het evangelie heeft niets te melden over de voorouders van Jezus, weet niets van een vader Jozef en ook niets van een afstamming van David. Al deze dingen ontbreken ook volledig in de nog oudere geschriften van het Nieuwe Testament, de brieven van Paulus (ong. 50-63 na Chr.). Zowel in Paulus’ brieven als in Marcus horen we nauwelijks iets over Jezus’ leringen. Het evangelie kent geen andere ethische hoogtepunten dan Geef al je bezit weg en Het is verboden te scheiden. Judas wordt er niet vergeven, voor de beulen van Jezus vraagt hij geen genade. En wie ‘de kleinen die in hem geloven’ tot zonde verleidt krijgt een molensteen om zijn hals gedaan en wordt in zee geworpen. De Jezus van Marcus zucht en toornt, is onverdraagzaam, kent doodsangst en verliest zijn geloof aan het kruis. Hij wordt ons nooit voorgesteld als alwetend. Hij noemt zich zelfs niet eens goed! Hij is een mens die bij het begin van zijn optreden via een stem uit de hemel en een duif die van boven op Hem afdaalt geadopteerd wordt tot ‘Zoon van God’ (zoals de oudtestamentische koning ook gezalfd en zoon van God genoemd wordt), en meteen daarna in z’n eentje de woestijn ingaat om aan de Satan (en aan Marcus, die Hem blijkbaar stiekem achterna is gelopen en het op een afstandje bekijkt) te laten zien dat Hij echt recht op de titel heeft. Hij kan echter in zijn geboortestreek geen wonder doen. Maar soms geneest hij zonder het te willen, alsof er magische kracht van hem uitstraalt en het automatisch gebeurt; men hoeft hem maar aan te raken of het wonder gebeurt. Voor de rest houdt hij zich het meest bezig met duivels uitdrijven. Marcus laat hem in Kapernaüm wonen. Hij vermeldt dat zijn familie Hem voor gek houdt (Marcus 3:21). Niemand mag weten dat Jezus de Messias is. De leer van Jezus is een soort geheimenleer (zie ook evangelie van Thomas), bedoeld om de uitverkorenen bijeen te brengen en de rest ziende blind te laten ‘opdat zij zich niet bekeren en hun vergeven worde’. (Marc. 4: 11, 12).
Wanneer we al deze Marcusproblemen eindeloos doorgespit hebben kunnen we beginnen met het nog grotere werk de verhalen van Mattheüs (omstreeks 80-90) en Lukas (omstreeks 100) erbij te halen. Ten eerste wordt Jezus in deze evangeliën al een stuk meer vergoddelijkt, Hij wordt opeens maagdelijk verwekt om zijn goddelijke afkomst te bewijzen. De Heilige Geest is geheel letterlijk, biologisch, zijn Vader. Ten tweede krijgen we te maken met het probleem van het aaneenlijmen van allerlei ogenschijnlijke of pijnlijke ongerijmdheden. Opeens wordt het: Jezus wil in zijn geboortestreek geen wonderen doen (Mattheüs corrigeert). We worden aangespoord vijanden lief te hebben, maar Jezus wordt in Mattheüs opeens in de mond gelegd dat we ‘broeders’ die zich niet neerleggen bij een twist bij een uitspraak van de raad der gemeente behandelen moeten als ‘de tollenaars en heidenen’ (de kerk had behoefte aan een iets scherpere uiteenzetting). Oordelen mogen we niet, maar om de drie zinnen wordt er geoordeeld en veroordeeld in de evangeliën. Liefde moeten we uitstralen, maar om de haverklap wordt er gedreigd met ‘geween en tandengeknars’ en uitgeworpen worden ‘in de buitenste duisternis’ (blijkbaar had de kerk al ruime ervaring met mensen die zich tegen het evangelie verzetten, en moest er een nieuw wapen van overreding bijkomen). Dit wapen wordt door de evangelisten op fantasievolle wijze gebruikt. We merken bijvoorbeeld op dat Mattheüs in de gelijkenis van de talenten de ‘nietsnut’-slaaf tot de buitenste duisternis veroordeelt, terwijl Lukas hetzelfde verhaal vertelt (Luc 19: 11-27) maar de slaaf zijn talent slechts doet verliezen aan de andere slaaf . De veroordeling is bij Lucas bestemd voor een nieuwe groep die er in het verhaal opeens bijkomt, ‘mensen die vijanden van mij zijn en niet wilden dat Ik over hen koning werd’, een correctie van Mattheüs die Lucas blijkbaar zelf bedacht, omdat hij het alternatief (‘de slechte gelovige gaat verloren’) geen gezonde lering vond.
Opeens heeft Jezus in deze evangeliën een menselijke vader, die toch ook weer zijn vader niet is. En volgens Mattheüs is de vader van Jozef een man genaamd Jacob, volgens Lukas heet hij Eli. Lucas laat ons weten dat Jezus’ ouders uit Nazareth vertrokken vanwege een volkstelling (die in het jaar 6 na Christus gehouden is) en zo in een stal in Bethlehem kwamen. Mattheüs laat Jezus’ ouders in een huis in Bethlehem wonen en weet niets van een volkstelling. Jezus’ ouders vertrekken na hun verblijf in Egypte pas naar Nazareth, omdat ze niet naar Bethlehem terug kunnen, bang als ze zijn in Judea vervolgd te worden.
Voortdurend krijgen we nieuwe verhalen te horen waar de geloofwaardigheid nu niet bepaald groter op wordt door er telkens bij te vermelden: ‘dit gebeurde opdat in vervulling moest gaan het woord dat door de profeet gesproken werd...’. Zo vestigde de vader van Jezus zich in de stad Nazareth ‘opdat in vervulling zou gaan hetgeen door de profeten gesproken is dat Hij Nazoreeër zou heten’. Nooit heeft iemand kunnen begrijpen hoe Nazoreeër iets met Nazareth te maken kan hebben en waar dit dan wel staat in het Oude Testament. Sommige bijbels, zoals de Statenvertaling, vertaalden dan ook heel mooi, maar oneerlijk het woord nazoraios met Nazarener (=inwoner van Nazareth). Zo moet Maria ook naar Bethlehem om geboorte te geven en moet Jozef daarna ook vluchten naar Egypte opdat er een profetie vervuld moet worden. Maar de buitenbijbelse geschiedenis laat totaal niets horen over een zo dramatische gebeurtenis als de kindermoord in Bethlehem.

Wanneer we dan uiteindelijk ook nog het lievelingsevangelie van de christenen, het evangelie van Johannes (na 100), gaan doorlezen, zien we dat een evangelist ook Philo van Alexandrië gelezen heeft en daardoor op een idee komt. Deze beroemde neo-platonistische filosoof had God zo perfect en trancendent gemaakt dat Hij niet rechtstreeks met de wereld in aanraking kon komen, maar dat doet door middel van zijn woord (rede), de Logos. En het is de evangelist inmiddels duidelijk geworden: de Logos is in feite een Persoon, Jezus is in feite deze God die alles geschapen heeft en alles in stand houdt, en die in de vorm van een mens naar zijn mislukte wereld die nu in volkomen duisternis ligt afdaalde om de wereld te verlossen en het licht te laten schijnen. Wat het Johannes-evangelie betreft komen de theologen tot deze eensluidende conclusie: “De Jezus van Johannes (Thomas, de ongelovige, in Joh. 20:28: “Mijn Heer en mijn God”) staat zover van een historisch aanvaardbare Jezus af dat niemand tegenspraak heeft te vrezen die zegt: deze Jezus is helemaal geen Jood en geen mens, maar een spiritueel kunstprodukt, geladen met poëtische intensiteit, geschapen door een geniale en geïnspireerde dichter of opgetekend door een uiterst gevoelige seismograaf.” (Rudolf Augstein, in ‘Jezus mensenzoon’). Het Johannes-evangelie is als een religieus gedicht dat wel vergeleken zou kunnen worden met de Indische Bhagavad Gita, het epos over de god Krishna die zich ook verwaardigde dit aardse bestaan voor een tijdje aan te trekken. Dit is gemakkelijk in te zien wanneer we bedenken dat het zich in het openbaar aan God gelijk stellen (wat Jezus in dit evangelie veelvuldig doet) onmiddellijk in een lynch- of stenigingsdrama geëindigd zou zijn, ter plekke en zonder enige vorm van proces.
Om tenslotte de verslagen van Jezus’ lijden, kruisiging en opstanding, de spil van het hele christelijke geloof, in overeenstemming te brengen met elkaar, is een onmogelijkheid. Toegegeven, het verslag geschreven op naam van de oogggetuige Petrus heeft men niet tot de bijbel meegerekend. We kunnen net doen alsof het niet bestaat en raken daardoor een hoop tegenstrijdigheden kwijt. En wat de andere evangeliën betreft, we kunnen altijd weer de altoos door de christenen herhaalde opmerking bezigen: ‘Juist de discrepanties in de verslagen van de getuigen wijzen op de waarheid van het gebeuren’. Maar hoe geloofwaardig is deze opmerking wanneer we in aanmerking nemen dat we in de evangeliën niet te maken hebben met ooggetuigeverslagen? En hoe kan dat als we moeten geloven in de goddelijke inspiratie van de desbetreffende teksten? Hoe kan dat, als onze ziel en zaligheid van geloof in zo’n verhaal afhankelijk is? Waarom is Christus niet verschenen aan duizenden? Waarom horen we in de niet-godsdienstige geschiedschrijving totaal niets over Jezus’ optreden? Waarom moeten we wel in dit verhaal geloven en niet in de verhalen van Joseph Smith, of Mohammed?
De laatste eeuwen is het overduidelijk geworden dat de bijbel, dus Gods zelfopenbaring, niet alleen op wetenschappelijk, maar ook en vooral op het ethische vlak zo achterhaald is dat we die niet meer aan een volmaakte God toe kunnen schrijven. Welnu, ofwel wist God zelf in die tijd niet beter (Hegels slimme oplossing; hij stelde voor dat God, De Geest, ethisch onderhevig is aan een groeiproces gelijk aan de vooruitgang van de mensheid), ofwel heeft hij de mensen bewust om de tuin geleid (een sinistere mogelijkheid, maar wel een logische redenering: Hij geeft ons tenslotte ook aardbevingen, stormen, droogten, virusziekten, muggen en wolven), ofwel is het Oude en Nieuwe Testament niet Zijn openbaring, maar gefantaseer van mensen, ofwel heeft Hij het ideale excuus: Hij bestaat niet. Ik kom niet op andere mogelijkheden, maar ze zijn allemaal stuk voor stuk ontluisterend.

Kan er afgezien van de angst een reden gegeven worden om deze God van de bijbel te vereren?
De vraagtekens stapelen zich tot in het oneindige op wanneer we ook nog de christelijke geschiedenis erbij betrekken.

Hoe kan Jezus ons de opdracht geven de gehele wereld in te gaan om het christelijk geloof dat ‘de Goede Boodschap’ wordt genoemd, ter behoudenis van de goddeloze mensen te prediken en ons 1500 jaar laten wachten voordat we eindelijk het Amerikaanse continent ontdekken en het die ‘goddeloze’ wereld pas kúnnen aanbieden? En wat is er van die wereld overgebleven nadat wij met ons christendom aankwamen? Hoe kan Hij zijn werk zo in de steek laten door in de gebieden die het langst christelijk waren opeens een nieuwe godsdienst te laten opspringen die al zijn volgelingen met het zwaard ‘bekeert’ tot een nieuw geloof ‘Islam’? Hoe laat Hij zijn werk volkomen in de steek door de kerk in de middeleeuwen te laten vervallen tot een schandelijke instelling?

Arthur Schlesinger Jr.: ‘Als historicus moet ik toegeven dat het enigszins op mijn lachspieren werkt wanneer ik de joods-christelijke traditie geprezen hoor worden als de bron van onze tegenwoordige aandacht voor de rechten van de mens…In feite werden alle religieuze tijden gekenmerkt door een grove onverschilligheid ten opzichte van mensenrechten…niet alleen in het zwijgzaam toestaan van armoede, ongelijkheid, uitbuiting en verdrukking, maar ook in het enthousiast rechtvaardigen van slavernij, geloofsvervolging, het in de steek laten van kleine kinderen, martelen en volkenmoord. De godsdienst gedurende het grootste deel van de westerse geschiedenis, heeft de verzoekingen en het lijden van de mensheid altijd gezien als verordineerd door de Almachtige om zondige sterfelingen te testen en te zuiveren…Daarenboven heeft de godsdienst aan hierarchiën, autoriteiten en ongelijkheid een goddelijke goedkeuring gegeven. De godsdienst haatte godslastering en vreesde valse leringen het meest…het was de tijd van gelijkheid dat aan zulke religieuze praktijken als brandstapels pas een eind maakten.’ (speech at the inauguration of Vartan Gregorian as president of Brown University, 1989)
Ik daag iedere bijbelgetrouwe christen uit om boeken met de volgende onderwerpen te lezen en daarna te verklaren dat hij zijn geloof behouden heeft:
- De geschiedenis van het anti-semitisme in het christelijke Europa
- De geschiedenis van de vrouw in het christelijke Europa
- De geschiedenis van de slavernij in de christelijke geschiedenis
- De geschiedenis van de heksenvervolging in het christelijke Europa
- De geschiedenis van de geloofsvervolging in het christelijke Europa
- De geschiedenis van de bekering van heidenen tot het christendom
(bijv. Helen Ellerbe: The dark side of Christian History, 1995, zie ook voetnoot 16)
Iets wat voor ieder nu levend mens duidelijk is, is het feit dat de moderne wereld in zogoed als alles verschilt van de vroegere tijdperken. Er leven in deze moderne tijden meer mensen dan er voor het jaar 1800 in alle tijden uit onze geschiedenis tesamen geleefd hebben! Als de God van de bijbelse traditie de ware God is, dan heeft Hij in deze wereld geen aanhangers meer. Zelfs zij die zeggen hun geloof op de bijbel te baseren leven in een volkomen andere denk-wereld dan hetwelk hun bijbel ze onderwijst. De moderne mens kan zich niet meer behelpen met de oude Godsvoorstellingen.

Ik ken veel christenen die hun bijbel nooit inzien
- dat is dan ook 't enig middel om christen te blijven -
[Multatuli, Ideeën]


Voorlopig zitten zij vastgebakken aan hun vierkante meter
en lasteren van daar uit de wereld voorbij die vierkante meter:
sterker nog, ze zijn kwaad en verbitterd wanneer iemand te berde brengt
dat voorbij die vierkante meter nu eenmaal nog de hele, hele wereld ligt,
dat het christendom, alles bij elkaar, nu eenmaal niet meer is dan een hoekje!
[Friedrich Nietzsche Morgenrood]

Ik blijf somber peinzen op welk punt in mijn leven ik nu terecht gekomen ben. Ik voel me op de meest afschuwelijke manier bedrogen door het orthodoxe christendom. Ik voel me ellendig. Als een mens geen antwoorden heeft kan hij zich wanhopig voelen. Maar veel erger is de toestand van iemand zoals ik die eens dacht de antwoorden te hebben, maar later inziet dat hij op een grove manier bedrogen was.

Lees nu we op dit punt van dit boek gekomen zijn eens enkele woorden van een vurige prediker van het evangelie waar ik aandachtig naar luisterde toen ik jong was:
'De Bijbel is het enige boek dat een uitweg uit de wanhoop van de moderne mens biedt, door hem een weg te wijzen hoe hij van zijn schuld bevrijd kan worden en hoe zijn relatie met God hersteld kan worden. Het is het enige boek dat hem wijst wat de zin en het doel van het menselijk bestaan is en hoe de mens zichzelf in overeenstemming met zijn persoonlijkheid vervullen kan. Het is erg belangrijk in te zien dat de Bijbel in dit opzicht inderdaad volkomen uniek is. Geleerden hebben de klassieke werken van de antieke beschavingen en de heilige Oosterse boeken nagespeurd en zowel christenen als niet-christenen hebben erkend dat deze geschriften geestelijk dor zijn. De Koran van de Islamieten bestaat uit een grote hoeveelheid kaf, waarin enkele korrels tarwe verborgen zijn, ontleend aan de Bijbel. De Veda van de Hindoes, de Zendavesta van de Perzen, de Tipitaka van de Boeddhisten en de Confuciaanse klassieken van de Chinezen bevatten 'onleesbare massa's ballast, een vervelende en vermoeiende warboel, waarvoor onmogelijk belangstelling kan worden opgewekt' (Harold St. John). Verscheidene van deze oude boeken vallen op door hun grove immoraliteit. Prof. Max. Muller durfde de boeken van de Hindoes niet letterlijk te vertalen om niet gearresteerd te worden wegens het publiceren van de meest obscene pornografie. Er is een niet te overbruggen morele kloof tussen de Bijbel en menselijke religieuze geschriften, welke alleen verklaard kan worden als we inzien dat de Bijbel het geïnspireerde Woord van God is.'

'Maar denk er dan aan wat het grootste feit van dit alles is, het (volgens verschillende autoriteiten) best gedocumenteerde feit uit de hele geschiedenis. Dat is het feit dat Jezus Christus, de volmaakste Mens die ooit op aarde geleefd heeft, de Zoon van God, op de derde dag na zijn sterven is opgestaan uit het graf. Daar kun je niet om heen. Hij wil jouw leven binnenkomen, als jij de deur niet voor Hem gesloten houdt. Blaise Pascal zei eens: 'Er is licht genoeg voor hen die willen zien'. Wil jij? Kijk niet naar wat de massa doet ; de massa heeft nooit gelijk. Kijk naar wat je zelf bent.' (Dr. W. Ouweneel in 'Jeugd in een stervende eeuw').

Het is onbegrijpelijk dat mensen die een stuk of drie keer doktor zijn zulke ongelofelijk naieve dingen kunnen schrijven. De enige troost die ik uit dit feit krijg is dat ik het mezelf kan vergeven als jong mens ook zo naief te zijn geweest.

Maar na deze woorden opnieuw gelezen te hebben begrijp ik opeens die al eerder aangehaalde inleidende woorden tot Ouweneels boek: 'Miljoenen jonge mensen zijn gevangen in een afstervingsproces van deze eeuw dat zal eindigen in nihilisme en anarchisme. Dit proces is het gevolg van het moderne denken.' Ik begrijp nu dat deze woorden niet slaan op de miljoenen mensen buiten het christendom, maar juist op de mensen die verstrikt zijn in het krampachtige, benauwde, conservatieve christendom! Het is een onderdrukt visioen in het brein van Ouweneel zelf. Hij is scherp genoeg om het instorten van zijn eigen denkwereld aan te voelen, is er zo bang voor dat hij zich met man en macht ertegen verzet met behulp van verkrampte opinies waaraan hij tegen beter weten in blijft vasthouden, om het instorten van zijn wereld maar te voorkomen. Wanneer zoals bij mij, na een half leven in zulke leugens geloofd te hebben, de ogen van zulke mensen eindelijk opengaan, is het gevaar wel zeer groot dat ze doorslaan naar een uiterste zoals nihilisme en anarchie en ongecontroleerde aggressie.

Hetzelfde is ook op te merken in de theologie van de Katholieken. Terwijl de Protestantse theologie al honderden jaren bezig was met het onderuit halen van de traditionele theologie en men er zich moeizaam, maar toch nog enigszins op kon aanpassen, bleven de Katholieken stevig op hun eiland van kerkelijke autoriteit, zekerheden en middeleeuwsheid, totdat in de zestiger jaren van de vorige eeuw opeens de dijk doorbrak. Vanaf die tijd heeft het er vaak op geleken dat vele Katholieke theologen er alles aan doen om zo buitennissig modern en revolutionair mogelijk te zijn. Het hele hebben en houwen van de kostbare interieurs van hele Katholieke kerken spoelt bij wijze van spreken de zee in. Alsof ze nog maar één waarde hebben: in het Guiness boek van records te komen.

Ik zal me moeten wapenen tegen dit gevaar, maar het zal me niet gemakkelijk vallen in dit tweede deel van mijn boek en in dit tweede deel van mijn leven.

[ Bericht 0% gewijzigd door Rereformed op 16-04-2004 12:16:28 ]

Uit het boek Volwassen Geloof

De Godsdienst van de liefde

Medelijden, ontferming, bewogenheid, is de wortel van alle ethiek. Zij kan alleen tot zijn volheid uitgroeien als het alle medeschepselen omvat, zelfs die schepselen die niet tot het menselijk ras behoren.

Één ding weet ik zeker: de enigen onder u die gelukkig zullen zijn, zijn degenen die het dienen in hun leven gezocht en het in de praktijk gebracht hebben.
[Albert Schweitzer]

Na wat bladeren door het Nieuwe Testament belanden we uiteindelijk op de mooiste passage uit de hele bijbel, 1 Cor 13, het loflied op de Liefde. Lees het nog eens door, welk een mooie woorden. Onovertrefbaar in wijsheid, schoonheid en perfektie. Eindelijk zijn we aangekomen op de hoogste trede van de ladder tot de hemel. Dit is het waarom ik op m'n zestiende christen werd!

Stel je eens voor een diepzinnige Romein te zijn. Op een dag hoor je verhalen van opgewonden mensen over een charismatische prediker die in de stad is aangekomen. Hij vertelt wonderlijke dingen. Over de opstanding en de waarheid over de enige ware God. Je bent altijd al geinteresseerd geweest in geestelijke dingen, want het leven is zo vol van lijden en moeite en verdriet. Je besluit meteen hem eens op te zoeken. Zo klop je na wat zoeken bij hem aan. Z'n secretaris doet open en zegt dat hij het druk heeft met het dicteren van zijn nieuwe brief. Je dringt aan en zegt alleen maar heel stil te luisteren op de grond in de hoek. En zo kom je net deze woorden te horen:


-Al ware het dat ik met de talen der mensen en der engelen sprak, maar had de liefde niet, ik ware een schallende gong, of rinkelende cimbaal.
Al ware het dat ik profetische gaven had, en alle geheimenissen en alles wat te weten is, wist, en al het geloof had, zodat ik bergen verzette, maar ik had de liefde niet, ik zou helemaal niets zijn.
Al ware het dat ik al wat ik heb uitdeelde aan mensen die verhongeren, en al ware het, dat ik mijn lichaam gaf om te worden verbrand, maar had de liefde niet, het baatte mij niets.
De liefde is verdraagzaam, de liefde is vriendelijk, zij is niet jaloers, zij schept niet op, ze is niet slecht gemanierd, zij kwetst niemands gevoel, zij zoekt zichzelf niet, zij wordt niet verbitterd, zij rekent het kwade niet toe.
Zij is niet blij over ongerechtigheid, maar is blij met de waarheid. Alles bedekt zij, alles gelooft zij, alles hoopt zij, alles verdraagt zij. De liefde vergaat nimmermeer.

Je hebt nog nooit zoiets moois gehoord, zoiets inspirerends. Je weet dat de hemel nu voor je opengaat. Dit is waarachtig een woordvoerder voor God! Je barst uit in tranen. Hierom heb je willen leven. Dit is waar je je hele leven naar verlangd hebt. In de armen van zo'n God zou je willen vliegen. Paulus gaat verder maar de woorden fladderen je allemaal voorbij. Je weet dat je leven op dit moment veranderd wordt. Dan hoor je opeens doodsstil het vervolg aan. Paulus staat als in vervoering te dicteren met een plechtige stem:

-Zodra dit vergankelijke onvergankelijkheid aangedaan heeft, en dit sterfelijke onsterfelijkheid aangedaan heeft, zal het woord werkelijkheid worden, dat geschreven is: De dood is verzwolgen in de overwinning. Dood waar is uw overwinning? Dood waar is uw prikkel? (1Cor. 15:54).

En dan houdt Paulus op met dicteren en loopt op de scribent af.
Je ontwaakt uit je eigen magische trance. Je voelt je overgelukkig, je kijkt met stralende ogen en klapt in je handen. Je wil hem nu duizend en één dingen vragen. Zou hij nog wat tijd voor je hebben?
Paulus buigt zich over de brief en besluit als volgt. Hij spreekt de woorden al even krachtig uit als hij ze schrijft:
-Een eigenhandige groet van mij, Paulus. Indien iemand de Here niet liefheeft, hij zij vervloekt. (1 Cor 16:24).

Je hoort het en je gezicht verbleekt. 'Vervloekt?' Hoor ik dat goed? Hoe kan dat nou? Je kijkt hem in totale verwarring aan en ziet hem na het woord 'vervloekt' zijn blik opslaan en hem naar jou kijken met gefronsde wenkbrouwen. Je verstijft, je wordt met stomheid geslagen. De wereld is gek. Iedereen is geschift. Je hele leven zweef je tussen hemel en hel. Je vlucht het huis uit en wil niets liever dan het gezapige leventje van morgen. Morgen bak je weer vroeg brood, laat je je hond uit en ga je weer de hele dag schoenen maken.
Even later hoor je hijgend een man je achterna lopen. Je kijkt om en ziet dat het de assistent van Paulus is. Hij roept je toe: -Loop niet weg, vertel waarom je zo vreemd doet! Luister naar wat Jezus voor mij heeft gedaan!

Je raakt met hem in gesprek en ziet dat het Sylvanus is, die man, waar iedereen over sprak toen hij rijk werd omdat hij met paardenrennen een keer een hoop geld won.

-Herken je me niet?, zegt hij

-Ja, maar pas nu, want je loopt erbij in lompen, helemaal niet meer zoals ik je vroeger rond zag lopen.

-Ja, maar ik ben dan ook een heel ander mens geworden. Jezus heeft me gered en ik heb al m'n geld weggegeven. Maar vertel me nu waarom je zo ineens in paniek wegliep. Waren het niet de mooiste woorden die je ooit gehoord had?

-Ik hoorde de vervloeking van mensen zoals ikzelf.

-Oh, dát was het. Nou, joh, je moet weten dat die Paulus uit het Midden-oosten komt. Hij is een jood. Hun Heilige Geschriften staan vol met vervloekingen, maar dat moet je met een korreltje zout nemen. Je kent dat slag mensen toch wel. Opeens worden ze ziedend, maar even later slaan ze je weer joviaal op je schouder. Je moet die Paulus eens rood zien aanlopen wanneer hij kwaad wordt! Maar kijk, ze praten op deze manier om te laten zien hoe belangrijk hun boodschap is. De ware God is namelijk heilig en laat niet met zich spotten. Jezus zei dat hij het zwaard bracht tussen vader en zoon. Hij bedoelde dat de geestelijke dingen belangrijker zijn dan al het andere. Maar je moet niet alles zo letterlijk opvatten. Hun koning Saul had ook eens een vervloeking uitgesproken over iedereen die ook maar iets at voordat de vijand verslagen was, en toen later bleek dat zijn eigen zoon zich hieraan schuldig gemaakt had, moest hij sterven, maar men liet hem uiteindelijk toch gaan, want hij was een held. Begrijp je?

-Nee, ik begrijp zoiets niet. Ik zal die oosterlingen nooit begrijpen. Ik heb wel eens gehoord dat hun heiligste profeet, een of andere Mozes, oorspronkelijk een moordenaar was.

En zo kom je weer thuis. Je wil tot rust komen, maar het lukt je niet. Je twee zonen zijn thuisgekomen en staan te popelen om je het evangelie te prediken.

-Luister Pa, we hebben vandaag die Paulus horen spreken, en het was werkelijk fantastisch zoals die man spreekt! We geloven van nu af aan in Jezus. Hij is de zoon van God en neemt al onze zonden weg. Neem Hem ook aan als je verlosser.

-Hoezo, verlosser? Wat heb ik voor zonden gedaan? Jullie weten toch dat ik nooit de keizer geëerd heb, maar altijd stiekem gelachen om dat soort onnozele godsdienst. Ik heb altijd geweten dat er maar één God is. En ik heb in m'n leven niets anders gedaan dan maar trouw brood gebakken voor mijn familie en schoenen gemaakt, en nooit heb ik mensen opgelicht. Of bedoelen jullie die ene keer dat ik ooit heb gegokt? Ik won er toch nog een beetje geld mee! En daarvan heb ik ook voor jullie nog een cadeautje gekocht. Waar beschuldigen jullie mij van?

-Ja, maar ga toch eens die Paulus beluisteren. Je begrijpt het nu nog niet, maar Jezus heeft je lief! Hij redt je van je verslaafdheid aan de duivel.

-Jezus heeft mij lief? Ben ik een slaaf van de duivel? Zijn dit mijn eigen zonen die tegen mij spreken? Houdt toch op! Ik kan jullie woorden niet verdragen! Ik héb Paulus beluisterd. En ik hoorde dat hij al z'n tegenstanders vervloekt! Hebben we niet al genoeg bloed om ons heen elke dag? Kunnen jullie niet de vrede in ons eigen huis eerbiedigen? Wat is er erger in het leven dat dit zwaard van verdeeldheid in je eigen familie te ondervinden?

-Nee, Pa, we weten nu dat we God meer moeten gehoorzamen dan onze vader. En Jezus heeft gezegd dat wie niet voor Mij is, is tegen mij.

-Alsjeblieft, jongens, laten we toch geen ruzie maken. Jezus heeft het bij het verkeerde eind. Ik heb echt niets tegen op die Jezus, en hij hoeft echt niet boos te zijn op mij en met een zwaard te dreigen. Ik zal Hem echt geen pijn willen doen. Ik ken hem niet eens en wil ook helemaal niets meer over hem weten. Ik laat hem volledig met rust, want ik heb een beetje moeite met mensen die het volkomen normaal vinden te zweren bij de kracht van de liefde, en iemand anders tezelfdertijd staan te vervloeken. Een beroemde Griekse filosoof heeft zoiets schizofreen genoemd en vindt het niet passen bij geestelijk gezonde mensen. Ik wil mezelf dan ook hoeden voor dat soort ziekten.


Dat Paulus deze ongezonde manier van denken in zich had en het niet opmerkte wordt overduidelijk wanneer we in Romeinen 12: 14 zijn eigen woorden lezen: Zegent en vervloekt niet! Zo gaan we nog eens terug naar dat schriftwoord in Romeinen 2 over de uitverkiezing. Heeft u toen ik dit in het begin aanhaalde en erover schreef eroverheen gelezen dat Paulus hier het lef heeft te zeggen dat God haat wie Hij haat, net zoals Hij liefheeft wie Hij liefheeft? Of bent u er bij stilgestaan dat hij met deze uitspraak van God een barbaar maakt. Het is namelijk wat men traditioneel 'godslastering van de grootste orde' noemt, hoewel hem dit ook vergeven zij, want zijn logica ging niet ver genoeg, hij zag het eenvoudigweg niet. Het zal echter duidelijk zijn dat 'Ezau heb Ik gehaat' pas in het laatste boek van het OudeTestament staat, en dus duidelijk slaat op het leven dat Ezau leidde, achteraf bezien. God haatte hem volstrekt niet toen hij uit de moederschoot kwam! Zo raakt Paulus ook af en toe verstrikt in dreigementen (=zijn eigen haat) tegen de joden: 'Zij zijn het ook die de Heer Jezus en de profeten hebben gedood en ons hebben verjaagd. Ze behagen God niet en maken zich bij alle mensen gehaat door ons te verhinderen aan de heidenvolken bekend te maken hoe ze gered kunnen worden. Zo maken ze zich steeds weer de maat van hun zonden vol. Maar nu is het uit: Gods toorn is tegen hen losgebarsten'. (1 Thess. 2: 15, 16).

Ik ben geboren op dit punt van de geschiedenis. Ik kan en wil niet leven met een primitieve God van oorlog, straf, toorn en hel en nog primitievere gedachten van een satan en demonen om me heen. Ik leg de tiran van m'n leven, die dikke bijbel, volledig naast me neer, doe hem dicht. Ik weet na een half leven eindelijk waarom hij bijna altijd een zwarte kaft heeft.
In ieder geval heb ik deze keuze gemaakt in mijn leven. Zoals Christus zei heer over de sabbat te zijn zeg ik dat ik baas wil zijn in eigen hoofd, ja, baas over de bijbel.

Zo dit godslastering is, zo ik een ketter van de grootste orde ben, zo ik dwaal, mijn eigen glorie zoek, mensen op een dwaalweg zend, mijn gedachten verderfelijk zijn, zo moge God mij met oudtestamentisch bliksemvuur uit de hemel verteren, zo moge Hij de wereld ervoor behoeden ooit deze woorden te lezen.

Maar zo deze God het primitieve maaksel van mensen is en zo ik de God van liefde predik, die de enige ware God van hemel en aarde is, zo moge Hij deze gedachten onder duizenden fundamentalistische gelovigen vermenigvuldigen, zo moge Hij dit boek in vele talen doen verschijnen. Laat mensen later mijn kinderen vragen hoe het met mij en mijn boek afliep en laat dat een teken zijn.

[ Bericht 0% gewijzigd door Rereformed op 16-04-2004 13:54:49 ]

Uit het boek Volwassen Geloof

Het evangelie van de 21ste eeuw

Vreemd is onze situatie op aarde. Een ieder van ons komt maar voor een korte tijd, hij heeft geen idee waarom, en toch ziet hij vaak een goddelijk plan. Vanuit het dagelijks leven bezien is er echter maar één ding dat we zeker weten: de mens is hier ten behoeve van de medemens -bovenal ten behoeve van hen van wier glimlach en voorspoed ons eigen geluk afhankelijk is.

Ik kan me geen God indenken die de voorwerpen van zijn schepping beloont en straft, en wiens handelen gebaseerd is op ons eigen handelen, in andere woorden een God die slechts het evenbeeld van de fragiele mens is. Ook kan ik me niet indenken dat het individu de dood van zijn lichaam overleeft, hoewel menige kleine ziel zulke gedachten uit vrees of uit egoïsme koestert. [Albert Einstein]

Gisteren beluisterde ik tijdens het autorijden de radio. Er kwam een voor Finland ongewoon praatprogramma waarin een atheïst en een christen aan het woord waren. In Finland doe je niet zoiets als met elkaar in discussie gaan over wereldbeelden en levensvisies. Het ging er dan ook niet om met elkaar te discussiëren, maar om rekening en uitleg te geven van hun levenswijzen. De atheïste was een jonge vrouw, een studente, pas getrouwd. Ze vertelde een christelijke opvoeding te hebben gekregen, maar op de leeftijd van vijftien aangekomen had ze er over nagedacht en was ze tot de conclusie gekomen dat ze geen enkele reden zag om in God te geloven. Ze had zich uit de kerk laten uitschrijven. Het had op zeer veel weerstand van de ouders gestuit, maar in de tien jaren daarna zei ze er ook nooit een reden voor het geloof in God bij gekregen te hebben, zodat ze nu zeker weet dat het een goede beslissing was. De christen was in dienst van de lutherse kerk en deed jongerenwerk. Hij legde uit dat het geloof de basis is voor een gelukkig leven en liet ook meteen weten dat hij zich beschouwt als een zeer rationeel persoon.

Deze enkele introduktiezinnen gaven mij lang stof tot nadenken. Ten eerste gaf de atheïste met één zin aan wat de kern van de crisis in de godsdienst is: velen zien geen reden om gelovig te zijn. In feite is dit de allerzwaarste kritiek aan het adres van God: Hij heeft ons in de steek gelaten. Hij laat niet op duidelijke en onomstootbare wijze merken dat Hij handelt, mensen en gebeurtenissen leidt en gelukkig maakt. Met de kennis die we hebben -van onszelf, de natuur, de geschiedenis, de 'geinspireerde goddelijke schriften'- lijkt het er eerder op dat het hoogst onwaarschijnlijk is dat de dingen zijn zoals ze in de traditionele godsdienst worden voorgesteld.

De christen liet in zijn introduktiewoorden zien dat hij dan wel gelovig is, maar met zijn klemtoon op het rationele (blijkbaar bedoeld om zich te verdedigen tegen de atheïste hoewel ze het nog niet eens had gehad over 'denken met je eigen verstand') gaf hij er onmiddellijk blijk van niet meer te geloven op de traditionele manier. Zijn geloof is gebaseerd op het zich gelukkig voelen.

De atheïste liet verder horen dat atheïsme niets te maken heeft met immoreel leven. Integendeel, zij zei hele hoge ethische maatstaven te hebben. De hoge ethische maatstaven komen uit haar eigen hart. Even later maakte de christen opmerkingen dat voor hem het ethisch handelen nooit de bijgedachte heeft dat met tegengesteld handelen de toorn van God wordt opgewekt. Ook hij doet het omdat hij in zijn hart voelt dat hij zo wil handelen.

Ook het vervolg van het programma liet zien dat de twee personen in kwestie in grote lijnen dezelfde opvattingen en levenswijzen hebben. Aan de basis van ons moderne leven staat de minimalisering van al het boven-natuurlijke. Zodoende kan de godsdienst nog steeds een plaats hebben in het leven van de mens, maar als een soort warme achtergrondkleur van alles. De godsdienst gloeit af en toe wat warmer op, wanneer er een terroristen-aktie is geweest, een oorlog komt of de ziekte toeslaat in je leven. Zo laten de statistieken van Finland zien dat ongeveer 87% van de bevolking tot een of andere kerk behoort (85% tot de Lutherse), en maar 7% durft zich atheïst te noemen. Ik zeg 'durft', omdat tezelfdertijd maar 50% zegt in een god te geloven; slechts 28% zegt 'ongeveer' zo te geloven als de kerk het leert. Slechts 3% gaat echter regelmatig naar de kerk.

En minder dan 1% zou je een correct antwoord kunnen geven op simpele vragen die bijbelkennis vereisen, zoals 'in welke volgorde leefden Jesaja, Jona, Jezus, Mozes, Jacob, Ezra?'. Maar ieder die de Koran leest, merkt op dat Mohammed dat ook niet kon. Dus wie weet doet het er niet toe. Tenslotte zijn er ook veel meer mensen die af en toe bidden (75%) dan die in God geloven!

Deze situatie van 'een beetje godsdienst is OK, maar niet te veel' schijnt algemeen als compromis in de maatschappij aanvaard te zijn. Dit wordt goed geillustreerd door een voorval waarover ik een tijdje geleden las in de krant.

Zoals gezegd behoort de overgrote meerderheid van de bevolking tot de Lutherse kerk in Finland, en godsdienstonderwijs wordt een uurtje per week gegeven op school. Er wordt de kinderen dan voornamelijk verteld dat God de wereld geschapen heeft en dat Jezus je vriend is en ons heeft geleerd anderen te vergeven. Tot zover mag je gaan.
Nu kwam er op een lagere school een zendelingsechtpaar vertellen van hun werk ergens in Taiwan. Na vijf minuten weken ze van het afgesproken programma opeens af en begonnen ze de kinderen het evangelie uit te leggen. Er werd uitgelegd dat alle mensen in de zonde leven en dat iedereen bekeerd moet worden. Op de zonde staat de doodstraf, maar Jezus' onschuldig bloed heeft gezorgd voor de verzoening. Nu moeten we in Hem geloven, dan spreekt God ons vrij. En zo we dit niet doen, dan staat ons de verdoemenis te wachten...Na dit verhaal gingen vele kinderen met schokkende verhalen naar huis. Sommigen konden niet meer slapen van de angst. De ouders belden op naar school, vroegen om uitleg. Psychologen werden erbij gehaald. Overal stonden ingezonden stukken in kranten. Het hoofd van de school stond met zijn mond vol tanden. Wekenlang werd er heftig op gereageerd en deden anderen hun best de gemoederen maar te kalmeren. De meeste mensen waren van mening dat zoiets als dit niet past in onze moderne maatschappij. De evangelisatie werd veelal gezien als verfoeilijke bangmakerij, vooral omdat het hier ging om kinderen. Een paar bijbelgetrouwe christenen reageerden door erop te wijzen dat volgens de wet de school bijbels onderricht mag geven. Door dit alles werd wel duidelijk dat 'de wet' tientallen jaren achter de huidige denkpatronen aanloopt!

Nu is deze vorm van godsdienst beleven natuurlijk niet de enige mogelijke keuze in onze tijd. Vorige week hoorde ik op de radio een deel van de kerkdienst in een pinkstergemeente. Aan de stroeve, verlegen en stille finnen stond met enorm enthousiasme een warmbloedige predikant uit Afrika het verhaal van een enerverende gebeurtenis te vertellen. Hij vertelde hoe hij ernstig ziek werd. Hij werd in doodsstrijd naar het ziekenhuis vervoerd. Hij vertelde hoe de ambulance letterlijk de lucht in steeg en naar het ziekenhuis vloog. Aan zijn zijde verschenen engelen. In het ziekenhuis aangekomen werd hij echter voor dood verklaard, maar hij zei dat hij daar niets van gemerkt had. Hij raakte in gesprek met de engelen. Hij sprak met een begeestigd vuur en schreeuwen dat het voor mij moeilijk maakte hierop positief te reageren omdat het alweer deed denken aan die rotduitser die we allemaal liever willen vergeten. De predikant vervolgde in vervoering met beschrijvingen van de kleren van engelen, die hij aangeraakt had, en de hemel. De engelen gaven hem nog boodschappen mee om de mensen op aarde te vertellen, en uiteindelijk kwam hij weer terug uit de dood. Zijn huilende vrouw zag hij naast zich. Hij was al twee of drie dagen dood geweest. 'Zo doet God ook vandaag wonderen', was de boodschap. Mijn eigen gedachten waren: Als God zo wonderen doet, dat doet hij ze waarschijnlijk alleen voor de armsten van geest, want hoewel ik het zou willen geloven, ik kan het niet. Zo zit de wereld niet in elkaar. Ik heb in mijn leven geschiedenis gelezen. Ik weet over Auschwitz en heb de dagboeken van Etty Hillesum en Victor Klemperer gelezen.

Een anglicaanse amerikaanse bisschop (Spong) verwoordt de moderne theologie op de volgende manier:
-De beste manier om alles kwijt te raken is wanhopig dat vast te houden wat met geen mogelijkheid letterlijk opgevat kan worden. Christenen die alles letterlijk nemen zullen leren dat een God of geloofssysteem dat men dagelijks moet verdedigen uiteindelijk helemaal geen god of geloofssysteem is. Ze zullen leren dat elke god die gedood kan worden ook gedood móet worden. Uiteindelijk zullen ze ontdekken dat alles wat ze voor historische, traditionele en bijbelse waarheid uitmaken, de opmars van de kennis niet tegen kan houden. Deze kennis zal iedere historische aanspraak op een letterlijk geloofssysteem op z’n minst in twijfel trekken, op z'n ergst als volslagen ongeldig en ongeloofwaardig verklaren.

-1. Theisme, het geloof in een persoonlijke God, is dood. Dit betekent dat theologisch spreken over God voor het merendeel zinloos is. Er moet een nieuwe manier gevonden worden om over God te spreken.
2. Omdat God niet meer in persoonlijke termen voorgesteld kan worden, heeft het geen zin Jezus te zien als de incarnatie van de persoonlijke Godheid. De Christologie van de voorbije eeuwen is failliet.
3. Het bijbelse verhaal van de volmaakte en afgemaakte schepping die geschonden werd door menselijke zonde is pre-Darwiniaanse mythologie en post-Darwiniaanse onzin.
4. De maagdelijke geboorte, begrepen als letterlijk biologisch gegeven, maakt de goddelijkheid van Christus, zoals die traditioneel is voorgesteld, onmogelijk.
5. De wonderen in het Nieuwe Testament kunnen in een wereld na Newton niet langer geinterpreteerd worden als bovenaardse gebeurtenissen uitgevoerd door een vlees geworden godheid.
6. De veronderstelling dat Jezus’ kruisigingsdood een offer was voor de zonden van de wereld is een barbaars idee dat berust op primitieve godsvoorstellingen en moet worden verworpen.
7. De opstanding is een handelen van God. God deed Jezus opstaan in de zin dat Hij de betekenis van God werd. Het kan niet een letterlijke herrijzing uit de doden zijn, eenmaal in de menselijke geschiedenis voorgekomen.
8. Het verhaal van de hemelvaart veronderstelt een wereld die gezien wordt als hebbende drie verdiepingen en kan daarom niet vertaald worden in post-Copernicaanse termen van moderne ruimtevaart.
9. Er bestaat geen uitwendige, objektieve, geopenbaarde standaard in geschrift of gehouwen in steen dat ons ethisch gedrag voor alle tijden bepaalt.
10. Gebed kan niet betekenen het verzoeken van een persoonlijke godheid om in menselijke geschiedenis in te grijpen op een bepaalde manier.
11. De hoop op een leven na dit leven moet voor altijd gescheiden worden van gedragsmanipulatie gebaseerd op het ontvangen van loon of straf. De Kerk moet daarom ophouden met het gebruiken van schuld als motivatie voor gedrag.
12. Ieder mens draagt het stempel van het beeld van God en moet daarom gerespecteerd worden voor wat hij of zij is. Daarom kan geen enkel uitwendig facet van zijn wezen, hetzij gebaseerd op ras, afkomst, geslacht of seksuele oriëntatie gebruikt worden als reden tot afkeur of discriminatie.

Zo zet ik deze geloofsstellingen de christelijke wereld voor, en ben ik bereid verantwoording te doen van elk afzonderlijk punt.’

[ Bericht 0% gewijzigd door Rereformed op 16-04-2004 13:58:52 ]

The best way to lose all is to cling with desperation to that which cannot possibly be sustained literally. Literalistic Christians will learn that a God or a faith system that has to be defended daily is finally no God or faith system at all. They will learn that any god who can be killed ought to be killed. Ultimately they will discover that all their claims to represent the historical, traditional, or biblical truth of Christianity cannot stop the advance of knowledge that will render every historic claim for a literal religious system questionable at best, null and void at worst."
[Bishop John Shelby Spong, Episcopal (Anglican) Bishop of Newark, NY, in Resurrection: Myth or Reality? pg. 22]
1. Theism, as a way of defining God, is dead. So most theological God-talk is today meaningless. A new way to speak of God must be found.
2. Since God can no longer be conceived in theistic terms, it becomes nonsensical to seek to understand Jesus as the incarnation of the theistic deity. So the Christology of the ages is bankrupt.
3. The biblical story of the perfect and finished creation from which human beings fell into sin is pre-Darwinian mythology and post-Darwinian nonsense.
4. The virgin birth, understood as literal biology, makes Christ's divinity, as traditionally understood, impossible.
5. The miracle stories of the New Testament can no longer be interpreted in a post-Newtonian world as supernatural events performed by an incarnate deity.
6. The view of the cross as the sacrifice for the sins of the world is a barbarian idea based on primitive concepts of God and must be dismissed.
7. Resurrection is an action of God. Jesus was raised into the meaning of God. It therefore cannot be a physical resuscitation occurring inside human history.
8. The story of the Ascension assumed a three-tiered universe and is therefore not capable of being translated into the concepts of a post-Copernican space age.
9. There is no external, objective, revealed standard writ in scripture or on tablets of stone that will govern our ethical behavior for all time.
10. Prayer cannot be a request made to a theistic deity to act in human history in a particular way.
11. The hope for life after death must be separated forever from the behavior control mentality of reward and punishment. The Church must abandon, therefore, its reliance on guilt as a motivator of behavior.
12. All human beings bear God's image and must be respected for what each person is. Therefore, no external description of one's being, whether based on race, ethnicity, gender or seksual orientation, can properly be used as the basis for either rejection or discrimination.

So I set these theses today before the Christian world and I stand ready to debate each of them as we prepare to enter the third millennium. John Shelby Spong, Episcopal (Anglican) Bishop of Newark, NY

In een radio interview:
-Meneer Rubinstein, gelooft u in God?

-Nee, ziet u, waar ik in geloof is iets veel groters.

[Arthur Rubinstein]

Een half leven vol gedachten over godsdienst. Om de een of andere reden staat de godsdienst centraal in mijn leven. Ik ben een mens die zich alsmaar pijnigt met de gedachte de zin van het alles te willen bevatten, de waarheid te willen vinden. Ieder modern filosofisch mens, de mens die steeds maar denkt en steeds maar dieper durft te graven, bemerkt voortdurend in een diep dal zonder leidraden rond te lopen. De leidraden die je eens had blijken na een tijdje niet bestand te zijn tegen de werkelijkheid. Je ogen ervoor dicht doen lukt af en toe wel. Maar met beklemmende intensiviteit komen de vragen telkens weer op je af. Het probleem van de moderne denker is dat alles tegenwoordig met zo'n scherpe logica afgedankt wordt, het broze van ons verleden, al onze kinderlijke vooronderstellingen, onze manier van leven, onze tegenstrijdigheden, onze barbaarsheden, dit alles wordt zo overduidelijk aangetoond. Er blijft met de groter wordende kennis die op ons afkomt zo weinig houvast over dat er uiteindelijk voor de denker bijna geen materiaal meer over is om iets wat stand houdt mee op te bouwen. Af en toe wil een mens zijn oren stoppen, zijn ogen dicht doen, zich diep onder de dekens begraven, het allemaal opgeven. De antwoorden die gegeven worden zijn o zo doorzichtig; een denker ziet ze allemaal aan met een glimlach. Of met een diep gevoel van verdriet en eenzaamheid, zoals Sinuhe alles ervaart in het boek van Mika Waltari. De existentialisten hebben een hele levensfilosofie gemaakt van het absurde. Je kan ze moedig noemen of uiterst beklagenswaardig. Maar hetzelfde kan gezegd worden van ieder ander mens. Juist dat is het allerbeklemmendste.

Uiteindelijk moet een mens toch een keus doen. Hoe denk ik nu eigenlijk? En heb ik mensen wat aan te bieden wat van enige waarde is?

Hoe denk ik nu eigenlijk? Ben ik er nu achter gekomen? En dit is nu het unieke van onze tijd: een modern mens kán geen definitieve keus doen. Hij heeft geen 'uiteindelijke oplossing', hij gelooft niet in een 'laatste waarheid', een niet-omstotelijke basis waaraan hij zich kan vasthouden, een pakket met opschrift: 'dit is het nou, de waarheid'. De keus die een modern mens maakt is 'het opweg-zijn', het leven in een nooit ophoudende stroom van steeds nieuwe prikkels, het zoveel mogelijk eerlijk willen zijn in zijn eigen denken en het zoeken en ervaren van de liefde en troost op aarde.
Opweg-zijn waar na toe? We weten het alleen intuïtief. Over een hemel weet ik geen woord te zeggen, eigenlijk weet ik er zelfs niet eens over te dromen. Ja er valt toch wel iets over te zeggen: 'Niets heeft de mensheid zo gemakkelijk uitgevonden als een hemel' (Lichtenberg). Al het andere wat je erover zegt heeft evenveel waarde als wanneer je wat pleegt te zeggen over je leven vóór je geboorte.

Hoe op weg? Het antwoord zal steeds veranderen, maar altijd zal het uit eerlijkheid geboren moeten zijn. Iemand heeft het eens zo gezegd: Gij zult u van God geen gesneden beeld maken, heet in onze dagen: Gij zult niet weten wie gij zijt en wat van u wordt. (Rudolf Augstein). Er is geen grotere intellectuele eerlijkheid en geen hogere mensheid dan volgens deze uitspraak te leven.

[ Bericht 0% gewijzigd door Rereformed op 16-04-2004 12:18:11 ]

Uit het boek Volwassen Geloof.

Hoe ga ik de 21ste eeuw in?

...
Ik wil Jezus niet aanklagen. Ik heb geen antwoord, geen eindoordeel op de persoon van Jezus. De theologie van het traditionele christendom is voor mij volledig door de mand gevallen. Ik kan er niets meer mee doen. Maar de boodschap van het evangelie is voor mij toch de raadselachtigste en indringendste boodschap die ik ken. Intuïtief weet ik dat het elk gewoon verhaal te boven gaat. Intuïtief weet ik dat God aan het woord is in Jezus en in Zijn dood. Wie weet denk ik er zo over omdat ik erin ondergedompeld ben. Wie weet heeft Freud gelijk, en behoor ik bij het opdelen van de mensheid tot mensen die op de grens van infantiliteit en volwassenheid staan. Misschien kan ik uiteindelijk toch niet van bijgeloof afkomen, of heeft het tenminste nog vele jaren van 'opgroeien' nodig. Misschien heeft het meer te maken met het feit dat ik een diep emotioneel mens ben. In Gethsémane wordt een sluier weggetrokken en voel ik heel concreet in mijzelf iets van de afschuwelijkheid van het kruis zoals het de kern van Jezus’ leven aantastte: tot dusver was de wil van Christus in overeenstemming met die van Zijn Vader geweest. Maar nu smeekt Hij dat de beker voorbij zou mogen gaan. Zijn wil kwam totaal niet meer overeen met de wil van God. Maar zijn wil is voor Hem niet doorslaggevend. Hij voegt eraan toe: 'Niet Mijn wil, maar de Uwe, geschiede!' (Lukas 22:42). Het meest mysterieuze en verschikkelijkste van al Zijn lijden was het verlies van de gemeenschap, het afgewende gezicht, de actieve vijandschap van God zelf, dat uit Hem de verweesde uitroep wrong, 'Mijn God, Mijn God, waarom hebt Gij Mij verlaten?' De verschrikking van die drie donkere uren, toen de Vader van Zijn leven voor Zijn ziel verborgen was kan ik op de een of andere manier vatten, het is de schreeuw van de moderne mens. Het is de schreeuw van de radeloosheid en geeft me tranen in mijn ogen. Het doet me liefde voelen voor Hem. Dát is de enige boodschap van het verhaal voor mij. Ik word opgeroepen om liefdevol mens te zijn in deze wereld, zelfs al spreekt alles wat ik tegenkom in mijn leven dit tegen.
Als God zo met Zijn Zoon handelt, begrijp ik ook iets van Gods handelen met mijzelf. De vraag die nog wel voor ons ligt is: Was het rechtvaardig? Deze vraag lijkt in onze tijd volslagen onzinnig, zoals zovaak het 'rechtvaardige handelen van God' in de bijbel ons moderne mensen onzinnig lijkt. Wij staan ditmaal oog in oog met de grote geloofsstelling dat God het Hem liefste Wezen van het ganse heelal met gruwelijk kwaad bezocht. God beschikt kwaad, ook daar waar geen directe schuld bestaat.
Het enige zinnige antwoord dat ik onder woorden kan brengen is dat in het leven van Jezus op een goddelijke manier wordt laten zien hoe God het kwaad gebruikt, om een hoger goed te bereiken. Het is het middel, dat Hij gebruikt om Zijn schepping uit de neutrale onverschilligheid tot een actieve en innige beantwoording van Zijn liefde te brengen. En zelfs al zou ik of iemand anders er niet in geloven, God bereikt er toch Zijn hoger doel mee. Dat is ook de zin van lijden in ons eigen leven. En de zin van elk lijden in alle tijden.

Om de reden van de ervaring van de liefde heeft God ook het kwaad gewild. En Hij zorgt zelf voor de 'oplossing', de vervulling van het hele scheppingsgebeuren. We kunnen zelfs stellen dat de Lijdende zelf heeft willen zien hoe zijn werk in mij en u uitwerkt en Hij hierdoor verzadigd wil worden. Met deze gedachte wil ik in het leven handelen.

[ Bericht 0% gewijzigd door Rereformed op 16-04-2004 12:19:24 ]

De traditionele voorstelling van het vervolmaakte universum is er één die nog de littekens en ontsieringen van zonde zal dragen. Dit kan beslist niet op waarheid berusten, zoals zoveel andere dingen in de bijbel niet op waarheid kunnen berusten. Al de gedachten aan een straffende God, een God van toorn en oordeel, een God van de hel, een God die slechts door het terechtstellen van onschuldig bloed met ons verzoend kan worden, maken onze godsdienst tot een zielige vertoning. Als er iets is wat het heelal ons moderne mensen leert dan is het dat Gods gedachten oneindig hoger zijn. Als de verzoeningsdood van Christus moet blijven staan, dan zal het volkomen anders geinterpreteerd moeten worden. Het kruis van Christus heeft alle zonde van alle tijden in rechtvaardigheid omgezet, alle overtreding in gehoorzaamheid, alle krenking in verzoening, en alle haat in liefde omgezet. Zijn dood was niet omdat God bloed wilde zien, maar omdat Hij liefde wilde laten zien. Zo zie ik de godsdienst van de 21ste eeuw maar met één eenvoudige boodschap komen: al het lijden in ons leven zal worden omgezet tot liefde. Uiteindelijk gebeurt alles omdat het lijden in de wereld van de tweeheid niet opweegt tegen de zaligheid van de volmaakte eenwording. Deze wijsheid is niet van mij, maar van Friedrich Weinreb, die dit beschouwde als de kern van het Oude Joodse Weten.

Ik neem met dit denken op een fundamentele wijze afscheid van het traditionele christendom.
De allergrofste zonde van het christendom is dat het zichzelf verabsoluteert. Vanaf het begin heeft ze bovendien de pretentie gehad de enige, onvoorwaardelijke, eeuwig geldende en onveranderlijke weg te zijn tot geluk-zaligheid, tot kennis van God en inzicht in het leven. Ze heeft zich de rang toegekend van de enige kinderen van God te zijn, en hiermee heeft ze de mensheid opgedeeld in twee groepen 'zij die bij God horen', en 'zij die erbuiten vallen'. Traditioneel christen worden is gelijk aan jezelf buiten de mensheid plaatsten. Afscheid van dit traditionele christendom is de grootste verademing van mijn leven: een terugkeer tot de mensheid! Het Jodendom, Christendom en de Islam hebben de eenheid van de mensheid opgeheven en hebben onnoemlijk veel lijden teweeggebracht. De moderne mens zal die solidariteit weer moeten herstellen. Er zijn geen patentoplossingen voor het wereldraadsel, er is geen zware, smalle weg tot behoudenis, terwijl de massa altijd de 'weg des verderfs' inslaat. We hebben als mensen allemaal hetzelfde lot, gedragen ons allemaal op dezelfde menselijke en klungelige manier, en hebben allemaal eenzelfde taak.

[ Bericht 0% gewijzigd door Rereformed op 16-04-2004 12:20:25 ]