Veel jongeren 's nachts wakker om te vapen Nieuwe verslaafde generatie

quote:

Veel jongeren 's nachts wakker om te vapen: 'Nieuwe verslaafde generatie'
Martijn van Delft | 3 december 2025

Veel jongeren zijn zó verslaafd aan nicotine dat ze 's nachts wakker worden om te vapen. Dat blijkt uit een nieuw onderzoek van Nederlandse wetenschappers naar vapegebruik onder jongeren. De resultaten zijn schokkend en zorgwekkend, zeggen deskundigen tegen NU.nl.

In totaal werden 978 jongeren op vijf scholen ondervraagd. Van degenen die het afgelopen jaar nicotine gebruikten, gaf 35 procent aan ook weleens te vapen als ze 's nachts wakker worden. De onderzoekers publiceerden hun bevindingen woensdag in het wetenschappelijke tijdschrift European Journal of Pediatrics. Voor zover bekend is het het eerste onderzoek naar het nachtelijke vapegebruik van jongeren.

Daarnaast gaf bijna de helft van de ondervraagde jongeren (47 procent) aan dat ze dagelijks vapen of roken. 41 procent van de respondenten gaf aan zichzelf als verslaafd te beschouwen en 61 procent zei gezondheidsproblemen te ervaren. Veel van hen begonnen rond hun dertiende met nicotinegebruik.

Danielle Cohen, één van de onderzoekers en longpatholoog bij het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC), zegt tegen NU.nl dat de resultaten "schokkend" zijn. Ze benadrukt dat de groep onderzochten beperkt is en "dat het dus geen gegeven is dat dit voor heel Nederland geldt".

Toch vreest ze dat de resultaten wel representatief zijn voor heel Nederland. De onderzochte scholen staan in relatief welvarende wijken en niet in achterstandswijken, waar het nicotinegebruik doorgaans veel groter is. "We vrezen dat er scholen zijn waar het nog veel erger is", zegt Cohen.

Longartsen horen al langer verhalen van jongeren die 's nachts vapen
Cohen bezoekt regelmatig scholen om voorlichting over vapen te geven en hoort, net als veel collega's, al langer zorgwekkende verhalen over de enorme verslavingen waar jongeren mee worstelen. Dat veel jongeren ook 's nachts vapen, hoorde zij al vaker.

Ook andere longartsen zeggen al langer verhalen te horen van jongeren die 's nachts wakker worden om te vapen. Wanda de Kanter kent "zoveel verhalen van jongeren die met een vape onder hun kussen slapen". Zij is al veertig jaar longarts, waarvan de laatste tien jaar bij het Antoni van Leeuwenhoek in Amsterdam. Ze is niet betrokken bij het onderzoek.

De Kanter noemt het "zorgwekkend" dat de verhalen die al bekend waren nu ook voor het eerst wetenschappelijk zijn aangetoond. Ook Reinout Wiers, hoogleraar ontwikkelingspsychopathologie van de Universiteit van Amsterdam, noemt de conclusies in de Volkskrant "alarmerend". Hij is niet betrokken bij de studie en zegt, net als De Kanter, dat het onderzoek goed in elkaar zit.

Met vape onder het kussen slapen
Longartsen maken zich al langer zorgen over de zorgwekkende effecten van vapen, wat met name onder jongeren de laatste jaren enorm in populariteit is gestegen. Dit nieuwe onderzoek toont aan hoe ernstig die verslavingen in veel gevallen zijn.

"De jeugd die nu opgroeit, wordt een nieuwe nicotineverslaafde generatie", zegt Cohen, die spreekt van een "noodsituatie". 80 procent van de jongeren begint met vapen, maar gaan daarna ook andere nicotineproducten zoals sigaretten en 'snus' gebruiken.

De onderzoekers vroegen jongeren in de studie of ze weleens nicotine gebruiken als ze 's nachts wakker worden. Dat duidt erop dat de meer dan driehonderd jongeren die deze vraag positief beantwoordden niet alleen vapen voor het slapen gaan, maar dus wakker worden óm te vapen. Ze slapen als het ware met een vape onder hun kussen.

Zij worden vaak wakker van een soort stressgevoel, omdat hun nicotinespiegel laag is, legt longarts De Kanter uit. Dat is geen stressgevoel, maar volgens de arts gaan jongeren wel vaak vapen om rustig te worden. Nicotine zorgt ervoor dat de hartslag omhoog gaat, waardoor hun slaapritme juist meer verstoord wordt, zegt Cohen. Op korte termijn leidt dit vaak al tot mentale klachten als somberheid.