Nederland daalt flink op de GGI

quote:

Dolle Mina's zijn terug omdat emancipatie van Nederlandse vrouw stilstaat: 'Steeds meer actiegroepen'

07 jul 2025, 15:40
Maiar Alhaddad

Nederland is dit jaar vijftien plekken gezakt op de Gender Gap Index en staat nu wereldwijd op de 43ste plek. Er is genoeg reden om in actie te komen, vinden de Dolle Mina's, die inmiddels uit een winterslaap zijn ontwaakt: "Je wil iets doen."

Begin dit jaar kwamen vijftig Dolle Mina's samen - zowel leden van de oude garde als een nieuwe generatie feministen - om de actiegroep nieuw leven in te blazen. Ze willen protesteren tegen de huidige stand van zaken rond de emancipatie van vrouwen in Nederland. In de afgelopen maanden hebben ze al verschillende protestacties georganiseerd.

Leuzen in het park
"Het zit er nog, wat goed", wijst Laura Iqbal naar een elektriciteitskastje in het Amsterdamse Vondelpark. Daarop staat de tekst 'Dolle Mina is watching you'. En zo zijn er in meerdere parken leuzen gespoten. Aanleiding voor de actie waren de aanrandingen van vrouwen eerder in het voorjaar: de slachtoffers werden tijdens het hardlopen op de billen getikt door voorbijrijdende jongens.

Belachelijk dat zoiets nog steeds gebeurt, vinden Laura en de andere Dolle Mina's. "Vrouwen voelden zich onveilig. We hadden daarna zoiets van: we moeten iets doen om die vrouwen een hart onder de riem te steken en te laten weten dat ze niet alleen zijn. En toen hebben we deze actie bedacht."

Positieve reacties
Ze hebben de leuzen gespoten om een statement te maken, legt Laura uit. "Om te laten zien dat dit park ook van ons is, maar ook om veiligheid op te eisen." Tegelijkertijd is het een waarschuwing richting de daders: "Naar de jongens die het doen, zodat ze het idee hebben dat ze in de gaten gehouden worden."

De reacties op de protestactie zijn positief, vertelt de jonge Dolle Mina. "Zeker, we krijgen hele leuke reacties. Bijvoorbeeld van vrouwen die hardlopen en zeggen: 'Ik zag het voorbijkomen, wat goed dat jullie dit hier hebben opgespoten.'" De actie smaakt volgens haar naar meer: "We besloten dat we dit gewoon vaker structureel moeten doen. En we willen er ook een landelijke actie van maken."

'Hele gevaarlijke trend'
Laura hoort bij de nieuwe generatie Dolle Mina's die nu opstaat, tot groot enthousiasme van Dunya Verwey. Zij was in 1970 een van de oprichters van de feministische actiegroep. Ook zij maakt zich grote zorgen over de opkomende vrouwenhaat op internet. "Het is een hele gevaarlijke trend omdat het blijkbaar aanslaat bij jonge mannen, maar ook bij jonge vrouwen."

"Mannen en vrouwen zijn niet gelijk, maar we hebben wel gelijke rechten", zegt Verwey. Ze benadrukt dat we alert en waakzaam moeten zijn over verworven rechten van vrouwen en ons vooral moeten verzetten tegen mogelijke krachten die deze rechten kunnen inperken. Volgens haar is het werk van de nieuwe generatie Dolle Mina's daarom erg belangrijk.

Minder goed dan we denken
De zorgen van de Dolle Mina's worden bevestigd door deskundigen die meewerkten aan de Global Gender Gap Index van het World Economic Forum (WEF). Voor het rapport is de ongelijkheid tussen mannen en vrouwen in 148 landen onderzocht. Daaruit blijkt dat in Nederland de ongelijkheid het grootst is op het gebied van economische participatie en politieke invloed.

"In Nederland zijn we, als het gaat om emancipatie, een beetje zelfgenoegzaam", zegt hoogleraar Henk Volberda van de Universiteit van Amsterdam, die voor het onderzoek de gegevens voor Nederland verzamelde. "We denken dat we het vrij goed doen", ziet hij. Terwijl je daar dus vraagtekens bij kunt zetten.

Andere landen halen ons in
De grootste oorzaak dat ons land minder goed scoort, is dat de politieke invloed van vrouwen het afgelopen jaar is afgenomen. Volberda wijst erop dat in het huidige kabinet minder vrouwen zitten dan in de regering daarvoor. "Bovendien heeft Nederland nog nooit een vrouwelijke minister-president gehad."

Daarnaast halen andere Europese landen Nederland op dit gebied in, de politieke invloed van vrouwen is daar sterk toegenomen. Neem bijvoorbeeld Noord-Europa: daar hebben Denemarken en IJsland op dit moment een vrouwelijke premier, terwijl Noorwegen, Zweden en Finland de afgelopen 10 jaar ook een vrouw als minister-president hadden.

'Mannen winnen de ratrace'
En dan de economische ongelijkheid tussen mannen en vrouwen: hoewel Nederland op dat gebied lichte vooruitgang heeft geboekt, stijgt ons land niet verder dan plek 74 in de Gender Gap-index. Ook hier komt dit doordat andere landen grotere stappen zetten.

"We blijven toch achter doordat vrouwen met name deeltijdfuncties bekleden en het aantal vrouwen dat doorgroeit naar managementposities ook beperkt blijft", legt Volberda uit. Nederlandse vrouwen presteren tot hun 31ste beter dan mannen op het gebied van functies en salaris. "Maar na die leeftijd, wanneer veel vrouwen zorgtaken gaan overnemen, dan winnen mannen de ratrace."

Vrouwenquotum instellen?
De hoogleraar pleit daarom voor een eerlijkere verdeling van zorgtaken. Dit moet volgens hem ervoor zorgen dat vrouwen 'betere voorzieningen' krijgen, bijvoorbeeld langer zwangerschapsverlof of ruimere regelingen rond kinderopvang. "Dat maakt heel veel uit."

En wat als dat niet lukt of niet snel genoeg? Dan zou harde wetgeving zoals het instellen van een vrouwenquotum een oplossing kunnen zijn, denkt de Volberda. Dat werkt in andere Europese landen namelijk ook, merkt hij op.

Onderdeel van groep
Zo lijkt er in ieder geval nog genoeg werk aan de winkel om de ongelijkheid tussen mannen en vrouwen te verkleinen. Ook voor de Dolle Mina's, die met een nieuwe generatie ook nieuwe energie hebben gevonden. "Je voelt toch een soort kracht, van: hier staan we dan", vertelt Maaike van der Lee, die met haar 14 jaar de jongste Dolle Mina van het land is.

De tiener had op de basisschool al wat geleerd over de Dolle Mina's en toen haar zus vertelde dat ze terug zijn, besloot Maaike zich aan te melden. "En toen ben ik er een beetje ingerold." Inmiddels is ze al bij verschillende acties geweest, waaronder die in de Amsterdamse parken. Het voelt goed om er onderdeel van te zijn, vertelt ze: "Eindelijk kan ik een keer er echt iets voor doen."

'Dolle Mina verjongt!'
Voor Maaike was de motivatie om zich aan te melden het feit dat in de Verenigde Staten de laatste jaren de abortusrechten steeds verder worden ingeperkt. Maar ook het gegeven dat in Nederland iedere 8 dagen een vrouw wordt vermoord omdat ze vrouw is, sterkte haar in haar keuze. "Daar word je gewoon kwaad van."

Niets doen is volgens haar geen optie. "Als je ziet dat er een groep is die er wat tegen gaat doen, waarom zou je er dan niet bij gaan", vraagt ze zich af. Dolle Mina-oprichter Dunya Verwey glundert bij die woorden: "Dolle Mina verjongt, Dolle Mina is niet 55 jaar oud, maar 55 jaar jong!"