Ernstige problemen ministeries Justitie en Veiligheid, Defensie en BZ

quote:

Algemene Rekenkamer ziet ernstige problemen bij drie ministeries

Bij drie ministeries zijn er ernstige problemen in de uitvoering: bij Justitie en Veiligheid, Defensie en Buitenlandse Zaken. Dat concludeert de Algemene Rekenkamer op Verantwoordingsdag, waarop ministeries hun jaarverslagen presenteren.

Zeker 867 mensen zitten volgens de Rekenkamer heel erg in de problemen, omdat ze door een naamsverwisseling onterecht zijn veroordeeld. Die verwisseling is bijvoorbeeld ontstaan door identiteitsfraude, of een invoerfout. De echte daders lopen juist nog vrij rond. Volgens het ministerie van Justitie en Veiligheid zijn er geen aanwijzingen dat er mensen onschuldig vastzitten.



Dit speelt al sinds 2012, maar het lukt het ministerie van Justitie en Veiligheid niet om de fouten te herstellen. Omdat het bij ruim 141 zaken gaat om een zedendelict of geweldsmisdrijf, noemt de Rekenkamer dit een "ernstige onvolkomenheid".

Slecht beheer van 16 miljard euro
Ook de financiële beheerders van het ministerie van Buitenlandse Zaken krijgen een flinke tik op de vingers. Het ministerie is in 2024 overgestapt op een nieuw systeem, dat nog niet goed werkt. Daardoor zijn de uitgaven, zo'n bijna 16 miljard euro, niet meer goed te volgen.

De Rekenkamer maakt daarom bezwaar bij het ministerie, wat betekent dat het ministerie zeer dringend maatregelen moet nemen.

Militaire locaties niet goed beveiligd
Ook het ministerie van Defensie heeft zo'n bezwaar gekregen. Opnieuw blijkt dat militaire locaties, zoals wapendepots en fregatten, niet goed genoeg beveiligd zijn. "Dit ernstige en urgente probleem is - juist in de huidige geopolitieke omstandigheden - hardnekkig", concludeert de Rekenkamer.

Zowel het ministerie van Buitenlandse Zaken als het ministerie van Defensie heeft inmiddels een verbeterplan opgesteld. Defensie wijst erop dat dit plan is goedgekeurd. De Rekenkamer houdt de uitvoering in de gaten.

Andere tekortkomingen volgens de Algemene Rekenkamer
- Nederland voldoet in 2024 toch niet aan de NAVO-norm. Het streven was om 2 procent van het bbp aan Defensie uit te geven, maar dat is uiteindelijk 1,79 procent geworden, onder door moeilijk te krijgen defensiematerieel
- Het ministerie heeft weinig zicht op hoe het gaat met de bouw van ouderenwoningen.
- Het gaat waarschijnlijk niet lukken om de versterking in Groningen in 2028 af te ronden.
- Het Openbaar Ministerie informeert 1 op de 5 slachtoffers van misdrijven niet genoeg.
- Jonge verdachten moeten te vaak te lang wachten op behandeling van hun zaak, dat geldt ook voor zedenmisdrijven
- Ministeries hebben allemaal verschillende regels om spullen in te kopen en mensen in te huren. Dat is te ingewikkeld
- Algoritmes worden niet altijd verantwoord gebruikt, wat een risico oplevert voor persoonsgegevens
- De Belastingdienst houdt bij de afbetalingsregeling bij mensen met schulden nog steeds te weinig rekening met andere schuldeisers
- De grote schommelingen in het budget voor Asiel en Migratie leiden mogelijk tot geldverspilling, omdat snel op- en afschalen duurder is

De Rekenkamer is ook kritisch over het aantal ambtenaren dat bij de rijksoverheid werkt. Het kabinet-Schoof wilde daar vanaf 2025 zo'n 22 procent op bezuinigen. Dat is niet gelukt: het aantal fte's is juist met ruim 9000 toegenomen.

Ministeries bedenken bij het maken van plannen niet genoeg hoeveel mensen ze nodig hebben om die uit te voeren, zo oordeelt de Rekenkamer. Mede om die reden blijft de externe inhuur ver boven de gewenste 10 procent. Het ministerie van Binnenlandse Zaken, dat de inhuur coördineert, huurt zelfs 21 procent van het personeel extern in.

"Resultaten laten zien"
Ook vindt de Rekenkamer, net als vorig jaar, dat het kabinet geen duidelijke doelen stelt, waardoor de resultaten ook de moeilijk te meten zijn. "Laat resultaten zien. Doe wat je belooft", zegt president Peter Duisenberg in de Tweede Kamer.

"Er gaat ook veel goed, de Rekenkamer geeft goedkeuring aan alle jaarverslagen", zegt minister Heinen (Financiën) in een reactie. "Tegelijkertijd ben ik pas tevreden als er nul fouten worden gemaakt, dus er is werk aan de winkel."