21 apr 19:37
Bedrijven onderzoeken ontsnapping uit de Amerikaanse cloud
Jasper HoutmanSandra Olsthoorn
IT-dienstverleners krijgen de afgelopen weken veel meer vragen van klanten over alternatieven voor de dienstverlening van bedrijven als Amazon, Google en Microsoft. ‘Overal vraagt men zich af: waar draaien onze IT-diensten?
In het kort
Net als de overheid zijn bedrijven sterk afhankelijk van Amerikaanse cloudbedrijven.
Door de handelsoorlog staat die afhankelijkheid bij meer bedrijven ter discussie.
Overstappen op Europese alternatieven is echter nog niet zo makkelijk.
Bedrijven zoeken een weg uit de Amerikaanse cloud. IT-dienstverleners krijgen de afgelopen weken veel meer vragen van klanten over alternatieven voor de dienstverlening van bedrijven als Amazon, Google en Microsoft. ‘Bedrijven willen dat we meedenken over exit-strategieën’, zegt Lucas Jellema van IT-specialist Conclusion. ‘Ook klanten die nog maar een half jaar geleden juist meer diensten wilden overhevelen naar die cloud.’
De afgelopen jaren hebben Nederlandse bedrijven massaal hun data en bedrijfssoftware ondergebracht op de servers van de Amerikaanse techreuzen. Maar door de onder president Donald Trump ingezette handelsoorlog en dreiging van nieuwe handelsbeperkingen, vrezen bedrijven blokkades of heffingen.
Bedrijven volgen daarmee de overheid. Het kabinet wil dat het Rijk, maar ook andere overheidslagen, versneld de afhankelijkheid van Amerikaanse partijen afbouwen na een zeer kritisch Rekenkamerrapport. De Algemene Rekenkamer constateerde begin dit jaar dat de dienstverlening aan burgers en bedrijven door die sterke afhankelijkheid risico loopt.
Bedrijven pauzeren al plannen om nog meer te doen in de Amerikaanse cloud, vernam Ludo Baauw, oprichter en ceo van het Rotterdamse cloudbedrijf Intermax. ‘Overal vraagt men zich af: waar draaien onze IT-diensten? De pleuris is uitgebroken.’ Nog weinig ondernemingen besloten alles naar een Europese cloud te brengen, aldus Baauw. ‘Bedrijven zijn vooral bezig met het opstellen van een plan B, voor als er wat gebeurt rond die Amerikaanse clouddiensten.’
Wispelturigheid Trump een risico
Dat merkt ook ceo Peter van Burgel van internetknooppunt AMS-IX. ‘Een jaar geleden gingen de gesprekken nog vooral over duurzaamheid, maar dat is helemaal weg. Nu is de zorg: hoe houden we de boel in de lucht?’ Klanten vragen AMS-IX hulp bij het zekerstellen en lokaliseren van hun data, voor het geval de toegang tot de Amerikaanse cloud op slot gaat.
Van Burgel zit namens AMS-IX ook in overleggen met andere partijen die behoren tot ‘de kritische infrastructuur’; de kring van bedrijven en instellingen die te allen tijde moeten blijven draaien. Daar staat de afhankelijkheid eveneens bovenaan de agenda, weet hij. ‘Het probleem wordt al langer gezien, maar het is door de wispelturigheid van Trump wel veel urgenter geworden.’
Toezichthouder ACM constateerde drie jaar geleden al dat de markt in Nederland gedomineerd werd door Amerikaanse bedrijven en dat sprake was van een hoge mate van vendor lock-in: ben je eenmaal klant dan is het door technische complicaties heel moeilijk over te stappen naar een andere aanbieder.
Afbouw niet zonder risico
Tegen dat probleem lopen bedrijven nu aan, ziet Marc Welters. Hij is IT-auditor bij EY, wat betekent dat hij de IT-risico’s van bedrijven in kaart brengt. Ook bij zijn klanten staat terugdringen van de afhankelijkheid ineens bovenaan de agenda, maar dat gaat niet zomaar. ‘Het liefst willen bedrijven helemaal over, maar er is een grote mate van vendor lock-in. Zelfs om delen over te hevelen ben je minimaal een jaar verder.’
Overhevelen naar Europese aanbieders is ook niet zonder risico, zegt Welters. Bij de Amerikaanse techreuzen is de beveiliging van data en systemen het best geregeld. ‘Zij hebben de afgelopen jaren de mogelijkheid en middelen gehad om maximaal te investeren in de veiligheid van hun diensten.’
Energieleverancier Vandebron zette onlangs al de stap. Cto Sietse Bruinsma startte een jaar geleden het traject om af te komen van AWS, de clouddienst van Amazon. Aanvankelijk vooral vanwege zorgen over de negatieve impact op het milieu. Maar het gebrek aan alternatieven voor de Amerikaanse cloudbedrijven was toen ook al een punt van zorg. ‘Trump was er nog niet eens, maar de risico’s van die afhankelijkheid zag ik wel.’
Europese providers lopen achter
Vandebron is onlangs overgestapt naar een Franse cloudaanbieder. Dat de energieleverancier altijd als uitgangspunt heeft gehad dat het makkelijk moest kunnen wisselen van IT-diensten ‘kwam mooi uit’. De IT-architectuur van het bedrijf was daardoor zo opgebouwd dat het relatief weinig last had van de vendor lock-in.
Beveiliging was bij de overstap de belangrijkste zorg. ‘Er is natuurlijk een reden dat die Amerikaanse partijen zo populair zijn’, zegt Bruinsma. ‘De Europese providers lopen met een aantal functionaliteiten achter. Maar dat betekent niet dat je niets kunt doen. Je moet risico’s spreiden. En je hoeft ook niet in een keer helemaal over. Een bedrijf kan met kleine stapjes beginnen.’
Ruwe data overhevelen is vrij makkelijk, zegt Jellema van Conclusion. ‘Met databases wordt dat al ingewikkelder en helemaal complex is het met programma's als Salesforce en
Microsoft 365. De meeste bedrijven beginnen nu met een risicoanalyse voor ze concrete stappen zetten.’