Misbruik taxivervoer asielzoekers blootgelegd

Onlogische, lange en onnodige ritten: misbruik taxivervoer asielzoekers blootgelegd

Een asielzoeker die, op kosten van het COA, voor 2500 euro taxi’s laat rijden naar een ziekenhuis waar hij helemaal geen afspraak heeft. Taxichauffeurs die makkelijk geld willen verdienen en spookritten proberen in te boeken. In het ziekenvervoer voor asielzoekers gaan opmerkelijke dingen fout. Door misbruik en gebrekkige controle, blijkt uit onderzoek van deze site. En die fouten worden onder de pet gehouden.

Keer op keer laat een bewoner van een Limburgs asielzoekerscentrum een taxi voorrijden om hem vanuit het azc naar het ziekenhuis in de buurt te brengen. De man heeft inderdaad gezondheidsproblemen, maar die taxi rijdt wel heel vaak, vinden medewerkers van het COA.

Als ze de zaak onderzoeken blijkt dat de man weliswaar een zogenoemde medische indicatie had en daarmee het recht op gratis taxivervoer naar het ziekenhuis. Maar zeker 24 keer in vier maanden tijd laat hij de taxi rijden op dagen dat hij helemaal geen afspraak in het ziekenhuis heeft. ,,De mensen van de telefonische Praktijklijn die de ritten boeken, hebben geen inzage in het medisch dossier en gaan uit van de goedheid van de bewoners. Deze bewoner heeft die goedheid beschadigd. Meneer heeft fraude gepleegd”, mailt een COA-medewerker in het voorjaar 2023 aan een leidinggevende. ,,Snel geteld heeft hij aan 2500 euro aan taxiritten gehad.“

Waarom de azc-bewoner zich zonder afspraak naar het ziekenhuis laat vervoeren, is niet duidelijk. Mogelijk omdat het ziekenhuis vlakbij het centrum en het station van de stad ligt.

Deze site deed de afgelopen maanden op basis van enkele tips onderzoek naar het taxivervoer voor asielzoekers naar medische afspraken in bijvoorbeeld ziekenhuizen, oogklinieken of bij een verloskundige.

Dat is een flinke business: in 2023 ging het om 70.000 ritten, voor meer dan 11.000 verschillende asielzoekers. Asielzoekers hoeven het taxivervoer niet zelf te betalen, ze hebben wel een medische indicatie van een arts nodig om er gebruik van te mogen maken (zie kader onderaan). Hoeveel geld al die ritten het COA, en daarmee de belastingbetaler, hebben gekost, willen de betrokken organisaties ‘om bedrijfseconomische redenen’ niet zeggen.
Veel geld, weinig transparantie

Het COA heeft het regelen van medische zorg voor asielzoekers uitbesteed aan het commerciële bedrijf GZA (Gezondheidszorg Asielzoekers). GZA heeft voor die medische zorg een speciale telefoonlijn (de Praktijklijn), waar COA-medewerkers bijvoorbeeld naar kunnen bellen om een taxi te bestellen voor een azc-bewoner die naar een medische afspraak moet. De GZA-medewerker regelt dan een taxi via twee andere bedrijven: Snel Een Taxi en ZCN Vervoer.

De financiële belangen in de asielopvang zijn dus groot. De transparantie is daarentegen klein.

Het bovenstaande voorbeeld van de frauderende asielzoeker staat in een e-mailwisseling uit 2023 tussen het COA en GZA. Deze site vroeg het document afgelopen zomer op via een beroep op de Wet Open Overheid (Woo). Het COA weigerde, op verzoek van GZA, het document te geven. In tweede instantie werd het document wel verstrekt, maar vrijwel volledig zwart gelakt. Nadat deze site eind 2024 naar de rechtbank stapte om zo alsnog vrijgave van het document af te dwingen, mailde het COA (waarschijnlijk per ongeluk) het originele, ongelakte document door.

GZA wilde de e-mails geheim houden omdat ze vol zouden staan met bedrijfsgevoelige gegevens. Gevoelig is de informatie zeker, blijkt nu: de controle op misbruik was niet afdoende. ,,In het stappenplan voor medewerkers van de Praktijklijn zit geen check of de asielzoeker daadwerkelijk een afspraak heeft. Dat is ook niet te controleren op basis van de beschikbare informatie in het dossier”, mailt een GZA-medewerker in 2023 in antwoord op de door het COA ontdekte fraude. ,,Er kan worden gevraagd om een bevestiging van de afspraak, maar dat gebeurt vooral bij een onderbuikgevoel van de medewerker. Het is geen standaardcheck.”

Uit de mails blijkt dat het probleem landelijk speelt, maar niet of er ook daadwerkelijk vaker misbruik van is gemaakt. Maar dat gebeurde wel degelijk vaker, stelt een ex-medewerker van GZA, die anoniem wil blijven. ,,Als iemand al een keer in een ziekenhuis was geweest, werd niet altijd gecontroleerd of die persoon de volgende keer weer een afspraak had. Dan gebruikten mensen de taxirit weleens om boodschappen te gaan doen.”

Maar er is meer dan alleen misbruik rond het taxivervoer, er is ook frustratie. Als het aantal asielzoekers dat in COA-opvangplekken verblijft oploopt ( van 28.000 in 2020 naar ruim 72.000 nu) stijgt ook de druk op het taxivervoer. In meerdere door deze site bij het COA opgevraagde documenten, spuien medewerkers hun ongenoegen over de ‘onbereikbare Praktijklijn van GZA’. Een Verloskundigenpraktijk stuurt een boze mail naar COA en GZA: ,,De taxi werd om 4.30 uur gebeld, maar kon pas om 7 uur komen. In verband met de snelheid van de bevalling zijn we toen met onze eigen auto gaan rijden. Mevrouw is helaas op de snelweg bevallen.”
Taxirit van Amsterdam naar Friesland verkeerd ingeboekt

Ook zorgt de opvangcrisis ervoor dat de taxi’s onlogische, lange ritten moeten maken. Zo zag deze site gegevens in waaruit blijkt dat eind 2023 drie keer een taxi van een asielopvang in Amsterdam naar een oogkliniek in Friesland (en weer terug) rijdt. De asielzoeker verbleef eerst in een opvang vlakbij die Friese kliniek, maar werd daarna in een opvang 140 kilometer verderop geplaatst. Hij bleef wel patiënt bij dezelfde kliniek. Betrokken bedrijven willen niets zeggen over de kosten van die rit. Insiders weten dat wel: tussen de 200 en 250 euro, enkele reis.

Opvallend: de taxirit van Amsterdam naar de Friese oogkliniek wordt ook een keer op een vrijdag ingepland. Maar op die dag is de oogkliniek altijd dicht. ,,Wij kijken niet of een locatie open of dicht is, wij faciliteren alleen”, antwoordt Snel Een Taxi-baas Sven Braam op vragen van deze krant. De fout lag bij het COA, zo stelt iemand met achtergrondkennis van het dossier, die organisatie had de rit op de verkeerde datum ingepland. Omdat de taxi al was ingeboekt, is de chauffeur uiteindelijk wel betaald.

Tegelijk mopperen oud-werknemers van zowel GZA als Snel Een Taxi op sommige taxichauffeurs: ook die zouden misbruik van het systeem maken. De chauffeurs lijken soms expres een ‘no-show’ te melden: een asielzoeker die niet komt opdagen op het afgesproken tijdstip bij het azc.

Bij zo’n no-show krijgt de chauffeur 80 procent van de afgesproken ritprijs, zonder de rit daadwerkelijk te hoeven rijden. ,,Dan belde de asielzoeker dat de taxi er niet was, maar zei de taxichauffeur dat hij er wel was geweest, maar dat de asielzoeker er niet stond. Dan ging ik maar snel een nieuwe taxi regelen, want anders was de klant te laat voor zijn afspraak bij de medisch specialist”, stelt een oud-werknemer. Om betaald te krijgen moet een taxichauffeur wel bewijs kunnen aanleveren dat hij op de locatie is geweest.
Spookritten

Ook vermoeden werknemers soms ‘spookritten’. Ritten die waarschijnlijk niet waren aangevraagd door een asielzoeker, maar door een taxichauffeur die zich had voorgedaan als een asielzoeker. Die chauffeurs kunnen in de app van Snel Een Taxi het COA-registratienummer zien van een asielzoeker die ze vervoeren. Ook weten ze dan uiteraard naar welk ziekenhuis die persoon doorgaans gaat.

Snel EenTaxi bevestigt dat chauffeurs het COA-nummer van een klant kunnen zien. ,,Ze hebben dat ook nodig bij het ophalen van de klant”, aldus directeur Braam. Op de vraag of er ook misbruik van is gemaakt, gaat het bedrijf niet in. ‘Boefjes’ noemt een oud-werknemer van GZA sommige chauffeurs.

Deze site legde afgelopen zomer een serie vragen over onder meer de hier boven genoemde ritten en praktijken voor aan GZA, het bedrijf dat de Praktijklijn beheert. GZA-directeur Rogier Timmer liet naar aanleiding van die vragen een onderzoek uitvoeren door (recherche)bureau Hofman. ,,Uit dit vertrouwelijke onderzoek is niet naar voren gekomen dat er sprake zou zijn van fraude met taxiritten die via ons worden geboekt. Dat is wat we over de situatie kunnen melden. Dit laat onverlet dat we mogelijke nieuwe signalen serieus nemen en zullen blijven onderzoeken.”

Terug naar de asielzoeker aan het begin van dit verhaal, die 24 keer een taxi kon laten komen, zonder dat hij een afspraak in het ziekenhuis had. In de uitgelekte e-mails meldt een werknemer van GZA dat hij hoopt dat er halverwege 2023 een verbetering zal komen in hun systeem ‘waardoor we abnormaal gedrag met betrekking tot zorgtaxi’s kunnen identificeren’. ,,Die situatie betrof een ongeoorloofd incident. Er zijn toen maatregelen genomen om te voorkomen dat er misbruik wordt gemaakt in de toekomst, over die maatregelen kunnen we geen details geven omdat ze onderdeel zijn van ons controleproces", zegt Timmer van GZA nu.

Het COA meldt in een reactie dat ‘dit het enige bij ons bekende dossier is waarbij een zieke bewoner taxivervoer heeft besteld voor niet-medische afspraken’. ,,We zijn heel alert op mogelijk misbruik van voorzieningen, zoals taxivervoer”, stelt een woordvoerder. ,,We volgen de gemiddelde uitgaven per soort kosten. Als die onverklaarbaar stijgen, zoekt GZA dat verder uit.”

En de azc-bewoner uit Limburg waar dit verhaal mee begon? ,,Ik zie in het systeem dat hij inmiddels MOB (met onbekende bestemming vertrokken, red) is”, mailt een COA-medewerker in 2023 aan zijn collega’s. ,,Mocht hij zich weer in de opvang melden, dan is het aan jullie om te kijken of de kosten bij hem te verhalen zijn.” Dat is tot nu toe niet gebeurd, meldt het COA.

Bron: https://www.ad.nl/binnenl(...)lootgelegd~a0de4c2c/

COA die basale controlemechanismes niet op orde heeft

quote:

Op dinsdag 18 februari 2025 11:48 schreef Red_85 het volgende:

[..]
Natuurlijk niet.
Zieligheidsindustrie is het belangrijkste wat er is. Het mag en zelfs moet geld kosten.. en er zal vast niemand zijn die er misbruik van maakt...

toch?

En in de tussentijd zal het coa om meer meer mmeeeeeer vragen ;')

Het draagvlak voor asielzoekers neemt door dit COA-wanbeleid eerder af dan toe.