FOK!forum / Literatuur, Taal en Kunst / Bijzonderheden in onze taal.
Bargehassusdonderdag 16 januari 2025 @ 15:33
Bijzonderheden in onze taal? Plaats ze hier!

TS begint:
Je zit achter de pc.
Je zit voor de tv..
Je zit op je telefoon.

Nog een voorbeeld:
De borden staan op tafel en het bestek ligt ernaast.
Een dominee staat in gemeente A.
Een soldaat ligt (is gelegerd) in plaats B.
Lienekiendonderdag 16 januari 2025 @ 15:38
Je werkt op kantoor.
Je zit in de bloemen.
Je zit op basketbal.
qlteldonderdag 16 januari 2025 @ 16:09
Een meervoud maak je door "en", "s" of " "'s" achter een woord te zetten.

1 ei, 2 eieren.
1 ui, 2 uien.

Of 1 ei, 2 eien?
1 ui, 2 uieren?

1 kind, 2 kinderen.

en misschien zijn er wel meer voorbeelden.
DaMartdonderdag 16 januari 2025 @ 18:07
Je woont in bijvoorbeeld Amsterdam of Groningen.
Je woont op Urk
Bargehassusdonderdag 16 januari 2025 @ 18:13
quote:
0s.gif Op donderdag 16 januari 2025 18:07 schreef DaMart het volgende:
Je woont in bijvoorbeeld Amsterdam of Groningen.
Je woont op Urk
Dat is dan op zich nog wel te verklaren denk ik. Urk was voorheen een eiland en je woont op een eiland.

En van veranderingen houden Urkers over het algemeen niet zoveel...
Bargehassusdonderdag 16 januari 2025 @ 18:18
Ook nog wel een aardige:

Het glas is half vol of half leeg. Half vol wordt dan gezien als positief, optimistisch.
Half leeg als negatief, pessimistisch.

Maar als je het spul in het glas niet lust, is het precies andersom.
Pizzakoppodonderdag 16 januari 2025 @ 18:26
Zestig, Zeventig, Achtig…
Flitsbezorgerdonderdag 16 januari 2025 @ 18:29
Achtduizendachthonderdachtentachtig
halfwaydonderdag 16 januari 2025 @ 18:30
quote:
0s.gif Op donderdag 16 januari 2025 18:26 schreef Pizzakoppo het volgende:
Zestig, Zeventig, Achtig…
:') beter 10 ramen op een kier, dan 1 schilder om het huis.
Mikeyttdonderdag 16 januari 2025 @ 18:34
Woorden die 2 verschillende meervouden hebben afhankelijk van de betekenis > rad wordt raderen (mechanisch rad) en raden (zoals een gemeenteraad)
Mikeyttdonderdag 16 januari 2025 @ 18:36
Vreemd gebruik van 'ben' overigens ook, zoals "ik ben iets vergeten". Vrijwel alle talen zeggen "ik heb iets vergeten"
Mikeyttdonderdag 16 januari 2025 @ 18:38
Vervoegen van samengestelde werkwoorden :r

Gestofzuigd of gezweefvliegd :r
Mikeyttdonderdag 16 januari 2025 @ 18:39
lidwoordgebruik waarvoor er eigenlijk geen regels zijn. Je zou denken dat we net als Duits lidwoorden kunnen linken aan de gender van woorden.
Bargehassusdonderdag 16 januari 2025 @ 18:41
quote:
0s.gif Op donderdag 16 januari 2025 18:36 schreef Mikeytt het volgende:
Vreemd gebruik van 'ben' overigens ook, zoals "ik ben iets vergeten". Vrijwel alle talen zeggen "ik heb iets vergeten"
https://taaladvies.net/ik-ben-of-heb-het-vergeten/

Kan in veel gevallen dus allebei.
Flitsbezorgerdonderdag 16 januari 2025 @ 18:45
quote:
0s.gif Op donderdag 16 januari 2025 18:07 schreef DaMart het volgende:
Je woont in bijvoorbeeld Amsterdam of Groningen.
Je woont op Urk
Je woont in Rotterdam-Centrum.
Je woont op Rotterdam-Zuid (was vroeger een eiland, zelfde verhaal als Urk).
Bargehassusdonderdag 16 januari 2025 @ 18:47
quote:
0s.gif Op donderdag 16 januari 2025 18:34 schreef Mikeytt het volgende:
Woorden die 2 verschillende meervouden hebben afhankelijk van de betekenis > rad wordt raderen (mechanisch rad) en raden (zoals een gemeenteraad)
Rad =/= raad.
herverwijderddonderdag 16 januari 2025 @ 18:53
Interne tegenstellingen.

Basalt
Duffel
Eikels
Kruispunt
Oudheden
Bargehassusdonderdag 16 januari 2025 @ 18:58
quote:
0s.gif Op donderdag 16 januari 2025 18:53 schreef herverwijderd het volgende:
Interne tegenstellingen.

Basalt
Duffel
Eikels
Kruispunt
Oudheden
_O-
Discombobulatedonderdag 16 januari 2025 @ 19:24
Nederlands is een vrij saaie taal wat die bijzonderheden betreft, kijk eens naar het Servo-Kroatisch, dat heeft echt gigantisch veel meer.
Bargehassusdonderdag 16 januari 2025 @ 19:29
quote:
0s.gif Op donderdag 16 januari 2025 19:24 schreef Discombobulate het volgende:
Nederlands is een vrij saaie taal wat die bijzonderheden betreft, kijk eens naar het Servo-Kroatisch, dat heeft echt gigantisch veel meer.
Dat zou heel goed kunnen maar we zitten hier op een Nederlands forum en ik denk dat hier meer mensen Nederlands spreken dan Servo-Kroatisch.
Boca_Ratondonderdag 16 januari 2025 @ 19:32
quote:
0s.gif Op donderdag 16 januari 2025 15:33 schreef Bargehassus het volgende:
Bijzonderheden in onze taal? Plaats ze hier!

TS begint:
Je zit achter de pc.
Je zit voor de tv..
Je zit op je telefoon.

Nog een voorbeeld:
De borden staan op tafel en het bestek ligt ernaast.
Een dominee staat in gemeente A.
Een soldaat ligt (is gelegerd) in plaats B.
‘Op mijn telefoon’ heb ik nog nooit gehoord. Wel ‘aan de telefoon’.
Lienekiendonderdag 16 januari 2025 @ 19:34
quote:
1s.gif Op donderdag 16 januari 2025 19:32 schreef Boca_Raton het volgende:

[..]
‘Op mijn telefoon’ heb ik nog nooit gehoord. Wel ‘aan de telefoon’.
Je zit ‘op je telefoon’ als je daarop aan het lezen bent en bijv. berichten intikt.
DaMartdonderdag 16 januari 2025 @ 19:34
quote:
1s.gif Op donderdag 16 januari 2025 19:32 schreef Boca_Raton het volgende:

[..]
‘Op mijn telefoon’ heb ik nog nooit gehoord. Wel ‘aan de telefoon’.
Op je telefoon zitten is een gangbare uitdrukking voor als je op je telefoon bezig bent (met iets anders dan bellen, bijvoorbeeld FOK!ken).
Bargehassusdonderdag 16 januari 2025 @ 19:35
quote:
1s.gif Op donderdag 16 januari 2025 19:32 schreef Boca_Raton het volgende:

[..]
‘Op mijn telefoon’ heb ik nog nooit gehoord. Wel ‘aan de telefoon’.
Doorgaans ben je "aan de telefoon" als je aan het bellen bent. "Op de telefoon" is als je bezig bent met je telefoon maar niet aan het bellen. Grofweg gezegd.
Hiddendoedonderdag 16 januari 2025 @ 19:35
Onze Nederlandsche Taal

Men spreekt van één lot, en verschillende loten,
maar 't meervoud van pot is natuurlijk geen poten.
Zo zegt men ook altijd één vat en twee vaten,
maar zult u ook zeggen: één kat en twee katen?
Laatst ging ik vliegen, dus zeg ik vloog.
Maar zeg nou bij wiegen beslist niet: ik woog,
want woog is nog altijd afkomstig van wegen,
maar is dan 'ik voog' een vervoeging van vegen?

Wat hoort er bij 'zoeken'? Jazeker, ik zocht,
en zegt u bij vloeken dus logisch: ik vlocht?
Welnee, beste mensen, want vlocht komt van vlechten.
En toch is ik 'hocht' niet afkomstig van hechten.
En bij lopen hoort liep, maar bij kopen geen kiep.
En evenmin zegt men bij slopen 'ik sliep'.
Want sliep moet u weten, dat komt weer van slapen.
Maar fout is natuurlijk 'ik riep' bij het rapen.
Want riep komt van roepen. Ik hoop dat u 't weet
en dat u die kronkels beslist niet vergeet.

Dus: kwam ik u roepen, dan zeg ik 'ik riep'.
Nu denkt u: van snoepen, dat wordt dan 'ik sniep'?
Alweer mis, m'n beste. Maar u weet beslist,
dat ried komt van raden, ik denk dat u 't wist.
Komt bied dan van baden? Welnee, dat wordt bood.
En toch volgt na wieden beslist niet 'ik wood'.
'Ik gaf' hoort bij geven, maar 'ik laf' niet bij leven.
Dat is bijna zo dom als 'ik waf' hoort bij weven.

Zo zegt men: wij drinken en hebben gedronken.
Maar echt niet: wij hinken en hebben gehonken.
't Is moeilijk, maar weet u: van weten komt wist,
maar hoort bij vergeten nou logisch vergist?
Juist niet, zult u zeggen, dat komt van vergissen.
En wat is nu goed? U moet zelf maar beslissen:
hoort bij slaan nu: ik sloeg, ik slig, of ik slond?
Want bij gaan hoort: ik ging, niet ik goeg of ik gond.
En noemt u een mannetjesrat nu een rater?
Dat geldt toch alleen bij een kat en een kater.

U ziet, onze taal beste dames en heren,
is, net als ik zei, best moeilijk te leren!


Dit ouwetje maar weer eens van stal gehaald.

:Y
Boca_Ratondonderdag 16 januari 2025 @ 19:35
Oh zó, ja dat kan.
Bargehassusdonderdag 16 januari 2025 @ 19:37
quote:
0s.gif Op donderdag 16 januari 2025 19:35 schreef Bargehassus het volgende:

[..]
Doorgaans ben je "aan de telefoon" als je aan het bellen bent. "Op de telefoon" is als je bezig bent met je telefoon maar niet aan het bellen. Grofweg gezegd.
Eh... spuit elf. :@
Discombobulatedonderdag 16 januari 2025 @ 19:38
quote:
0s.gif Op donderdag 16 januari 2025 19:29 schreef Bargehassus het volgende:

[..]
Dat zou heel goed kunnen maar we zitten hier op een Nederlands forum en ik denk dat hier meer mensen Nederlands spreken dan Servo-Kroatisch.
Ik had het gewoon over taal in het algemeen. Nederland is ontzettend saai wat dat betreft.
Hiddendoedonderdag 16 januari 2025 @ 19:46
quote:
0s.gif Op donderdag 16 januari 2025 19:38 schreef Discombobulate het volgende:

[..]
Ik had het gewoon over taal in het algemeen. Nederland is ontzettend saai wat dat betreft.
Hoe bedoel je? Hoe kan een taal nu saai zijn?
Bargehassusdonderdag 16 januari 2025 @ 19:58
quote:
0s.gif Op donderdag 16 januari 2025 19:46 schreef Hiddendoe het volgende:

[..]
Hoe bedoel je? Hoe kan een taal nu saai zijn?
En nog even afgezien daarvan, waar komt het woord saai vandaan? Niet uit het Engels, Frans of Duits.

Ook weer fascinerend.

Evenals zee en meer. In het Duits is een See een meer en een Meer een zee.
ReplaRdonderdag 16 januari 2025 @ 20:16
quote:
Je zit achter de pc.
Je zit voor de tv..
Je bestuurt de pc, tv bestuurt jou.
Zorrodonderdag 16 januari 2025 @ 20:22
Ik wil nog even opmerken dat ik "op je telefoon zitten" een van de meest debiele uitdrukkingen vind die er zijn en dat weiger ik dan ook pertinent te zeggen.

Tenzij je er daadwerkelijk op bent gaan zitten en je scherm nu stuk is.
Bargehassusdonderdag 16 januari 2025 @ 20:22
quote:
0s.gif Op donderdag 16 januari 2025 20:16 schreef ReplaR het volgende:

[..]
Je bestuurt de pc, tv bestuurt jou.
Interessante gedachte . Ga ik even op herkauwen.
Bargehassusdonderdag 16 januari 2025 @ 20:28
quote:
6s.gif Op donderdag 16 januari 2025 20:22 schreef Zorro het volgende:
Ik wil nog even opmerken dat ik "op je telefoon zitten" een van de meest debiele uitdrukkingen vind die er zijn en dat weiger ik dan ook pertinent te zeggen.

Tenzij je er daadwerkelijk op bent gaan zitten en je scherm nu stuk is.
Aan de ene kant snap ik je, maar aan de andere kant:

Wat is het verschil met zeggen: ik zit op voetbal, of, ik zit op muziekles?
Zorrodonderdag 16 januari 2025 @ 20:31
quote:
0s.gif Op donderdag 16 januari 2025 20:28 schreef Bargehassus het volgende:

[..]
Aan de ene kant snap ik je, maar aan de andere kant:

Wat is het verschil met zeggen: ik zit op voetbal, of, ik zit op muziekles?
Dat zijn geen fysieke dingen waar je echt op kunt gaan zitten.

(Overigens heb ik dat ook nooit gezegd. Ik was bij het voetbal. Klinkt ook raar als ik het zo opschrijf maar zo heette dat hier. Je bent ergens bij. Lid van dus.)
ReplaRdonderdag 16 januari 2025 @ 21:16
Een mens gaat dood, een soldaat sneuvelt.

Een theekopje dat valt sneuvelt ook...
Bargehassusdonderdag 16 januari 2025 @ 21:24
quote:
0s.gif Op donderdag 16 januari 2025 21:16 schreef ReplaR het volgende:
Een mens gaat dood, een soldaat sneuvelt.

Een theekopje dat valt sneuvelt ook...
Ook een mooie om over na te denken.
Lienekiendonderdag 16 januari 2025 @ 22:41
quote:
0s.gif Op donderdag 16 januari 2025 21:16 schreef ReplaR het volgende:
Een mens gaat dood, een soldaat sneuvelt.

Een theekopje dat valt sneuvelt ook...
Van Dale zegt daarover:

➋ (schertsend; van zaken) kapotgaan

▼ betekenisverwante termen
synoniem(en): breken

▼ voorbeelden

er zijn twee kopjes gesneuveld
ChipsZak.zaterdag 18 januari 2025 @ 00:22
quote:
6s.gif Op donderdag 16 januari 2025 20:31 schreef Zorro het volgende:

[..]
Dat zijn geen fysieke dingen waar je echt op kunt gaan zitten.

(Overigens heb ik dat ook nooit gezegd. Ik was bij het voetbal. Klinkt ook raar als ik het zo opschrijf maar zo heette dat hier. Je bent ergens bij. Lid van dus.)
Maar ‘bij het voetbal’ zijn, betekent toch echt wat anders dan ‘op voetbal zitten’. Bij het één kijk je en ben je aanwezig, en bij het ander beoefen je de sport en ben je lid van de club (als voetballer).
Hiddendoemaandag 20 januari 2025 @ 17:53
quote:
0s.gif Op donderdag 16 januari 2025 20:28 schreef Bargehassus het volgende:

[..]
Aan de ene kant snap ik je, maar aan de andere kant:

Wat is het verschil met zeggen: ik zit op voetbal, of, ik zit op muziekles?
Dat heb ik altijd als ik hoor dat iemand op zijn hurken zit. Je zit gehurkt.

Op zijn hurken zitten is met gebogen knieën zo zitten, dat de billen op de hielen rusten zonder evenwel de grond te raken.[1]
Bron: Wikipedia. https://nl.wikipedia.org/(...)ten.%20%5Bbron%3F%5D
BaajGuardiandonderdag 27 februari 2025 @ 14:09
Dat de naam piet (van sint en piet) van de pieterman komt, deze vis werd oorspronkelijk nikker genoemd (ja echt ja, zoek het op) en is een zogeheten duivelvis' het woord nick komt ook wel van nickel wat ook duivel betekent.

En zo is piet eigenlijk nogsteeds dezelfde figuur als krampus' uiteindelijk simpelweg een vilificatie van de vruchtbaarheidsrite (zie de oorspronkelijke Sunne klaas oftewel Sin derum' wat weer met de Zon te maken heeft en de ceremoniele fertiliteit)
Ozewiezewozewallavrijdag 21 maart 2025 @ 16:25
quote:
0s.gif Op donderdag 16 januari 2025 19:58 schreef Bargehassus het volgende:

[..]
En nog even afgezien daarvan, waar komt het woord saai vandaan? Niet uit het Engels, Frans of Duits.

Ook weer fascinerend.

Evenals zee en meer. In het Duits is een See een meer en een Meer een zee.
Dus in het Duits is een Meer meer dan see, maar in het Nederlands is een zee meer dan meer ;)
mailyvrijdag 21 maart 2025 @ 16:31
quote:
0s.gif Op donderdag 16 januari 2025 18:26 schreef Pizzakoppo het volgende:
Zestig, Zeventig, Achtig…
Eerste, tweede, driede ....
Ozewiezewozewallazondag 23 maart 2025 @ 15:41
quote:
0s.gif Op donderdag 16 januari 2025 18:26 schreef Pizzakoppo het volgende:
Zestig, Zeventig, Achtig…
Och, moet je eens bij de Fransen gaan kijken...
Muzziemaandag 31 maart 2025 @ 00:25
Een dop blijft op z'n kop een dop.
(Joke van Leeuwen)
thabitdinsdag 6 mei 2025 @ 06:38
quote:
0s.gif Op donderdag 16 januari 2025 18:53 schreef herverwijderd het volgende:
Interne tegenstellingen.

Basalt
Duffel
Eikels
Kruispunt
Oudheden
Hoeveel Inuit wonen er eigenlijk in Zeeland?
Hyper.nlzaterdag 10 mei 2025 @ 02:28
Je hebt regels. Soms staan regels in een reglement. En dat vind ik apart.
Want in een reglement verwacht ik regls.
En regels verwacht ik in een regelement.
Maar je hebt geen regls. En ook geen regelement.

Weet iemand waar deze rariteit vandaan komt, of kan iemand uitleggen waarom dit eigenlijk niet raar is en ik het verkeer zie?
epicbeardmanzaterdag 10 mei 2025 @ 02:41
Er zit een bij bij haar haar
Kip_Frites_Appelmoeszaterdag 10 mei 2025 @ 03:53
quote:
0s.gif Op donderdag 16 januari 2025 18:07 schreef DaMart het volgende:
Je woont in bijvoorbeeld Amsterdam of Groningen.
Je woont op Urk
quote:
0s.gif Op donderdag 16 januari 2025 18:13 schreef Bargehassus het volgende:

[..]
Dat is dan op zich nog wel te verklaren denk ik. Urk was voorheen een eiland en je woont op een eiland.

En van veranderingen houden Urkers over het algemeen niet zoveel...
quote:
0s.gif Op donderdag 16 januari 2025 18:45 schreef Flitsbezorger het volgende:

[..]
Je woont in Rotterdam-Centrum.
Je woont op Rotterdam-Zuid (was vroeger een eiland, zelfde verhaal als Urk).
Een echte Scheveninger woont ook niet in Scheveningen maar op Scheveningen.

Onze Taal heeft er een artikel aan gewijd.
https://onzetaal.nl/taalloket/op-in-scheveningen
Bargehassuszaterdag 10 mei 2025 @ 04:52
quote:
0s.gif Op zaterdag 10 mei 2025 03:53 schreef Kip_Frites_Appelmoes het volgende:

[..]
[..]
[..]
Een echte Scheveninger woont ook niet in Scheveningen maar op Scheveningen.

Onze Taal heeft er een artikel aan gewijd.
https://onzetaal.nl/taalloket/op-in-scheveningen
Leuk, dit was nieuw voor me!