Itzulia 2024 #1

Ongi etorri! Welkom in topic waar we de belangrijkste koers van deze heilige week met elkaar mogen beleven. Vergeet de Ronde van Vlaanderen, sta niet stil bij Parijs-Roubaix, alles draait deze week om de Ronde van het Baskenland. De Itzulia, kortweg. Het wordt een enorm bijzondere editie, want we vieren een heus jubileum. Precies 100 jaar geleden, in 1924 dus, werd de Ronde van het Baskenland voor het eerst georganiseerd. In 1924 ging de Fransman Francis Pélissier met de zege aan de haal. Het aparte van die editie is dat zijn broer op de tweede plaats eindigde, Henri Pélissier. Deze Henri Pélissier won het jaar ervoor de Tour de France, kortom, de toon was meteen gezet in het Baskenland. Ofschoon de eerste editie 100 jaar geleden verreden werd zijn we niet toe aan de 100e editie van de koers, verre van zelfs. In de loop der jaren is er het een en ander gebeurd in de wereld, waardoor men in het Baskenland niet altijd aan koersen dacht. De Spaanse Burgeroorlog bijvoorbeeld, om maar een dwarsstraat te noemen. Er is ooit een periode van bijna 34 jaar geweest waarin deze wedstrijd niet werd georganiseerd, maar sinds 1969, toen Anquetil won, staat de Itzulia onafgebroken op de kalender. Alhoewel, we hebben natuurlijk nog het vermaledijde coronajaar 2020 gehad, waarin de koers niet doorging. Dankzij alle onderbrekingen zijn we in de 100 jaar sinds de eerste editie nu toe aan de 63e editie van de Itzulia. De 62e editie, die van vorig jaar, werd gewonnen door Jonas Vingegaard. Ik ben een fervente terugblikker, maar die editie van vorig jaar was niet direct de meest memorabele. De eerste rit werd in een sprintje gewonnen door Ethan Hayter, de tweede rit eindigde in Navarra kort na een kamikazeafdaling, Ide Schelling bleek toen over de minste doodsverachting te beschikken. Daarna begon de grote zegetocht van Jonas Vingegaard, die eerst won op een achterlijk steile helling bij een wijndomein, daarna klopte hij Mikel Landa uiteraard in een sprint-à-deux en nadat Higuita tussendoor nog een ritje voor de vorm mocht winnen maakte Vingegaard korte metten met de tegenstand in de afsluitende rit in en rond Eibar. Op het eindpodium werd hij geflankeerd door twee Basken, dat dan weer wel.



De editie van 2023 was er eentje om niet heel lang meer over na te denken, Vingegaard had simpelweg geen tegenstand. Dat zou dit jaar anders moeten zijn, de deelnemerslijst is immers indrukwekkend. Het parcours daarentegen, mwoah, dat had beter gekund. Voor Baskische begrippen staan er relatief weinig loeiend steile heuvels op het programma. Omdat het een jubileumeditie is gaan we wel een paar bijzondere dingen doen. Het meest bijzondere is dat we naar Iparralde gaan. Frankrijk, gaan we waarschijnlijk op tv te horen krijgen. Sinds 1978 heeft de Itzulia Iparralde niet meer bezocht, toen eindigde er een rit in Biarritz die werd gewonnen door José Luis Viejo. Daarna zijn we gezellig in Euskadi en Nafarroa gebleven, maar om het jubileum te vieren steken we nu toch weer de grens over richting Frans-Baskenland. Dat doen we wel met een paar ontzettende flopritten, dus ik ben zelf nog niet direct in de feeststemming.

Een leuke historische kaart, die verder amper te ontcijferen valt:

En een kaart waar we misschien iets meer mee kunnen:


Etappe 1:

quote:

The time trial returns to the Itzulia during a short and not very demanding stage but with several steep climbs. The first leg will be vital to get off to a good start and set a good pace. There is a short, cobbled section with a 10% gradient right at the start. That should separate the wheat from the chaff. After several ups and downs, begins the only ascent of the stage, with an elevation of 1.7km at 5.2% that will have to be ridden flat out. From there, the race crosses the length of the Olaberria neighbourhood downhill until the ramp up to the town hall square. The favourites are expected to be close, barring any surprises.

De Itzulia begint met een korte tijdrit, een klassieke opening. Vorig jaar zat er geen tijdrit in het parcours, maar over het algemene is het gesneden koek dat we met een korte rit tegen de klok beginnen. Deden we in 2019, 2021 en 2022 nog, ik bedoel maar. In 2022 vond de openingstijdrit plaats in Hondarribia, nu zijn we een paar kilometer verderop, in Irun. Irun is een plaats die we inmiddels zouden moeten kennen, want in de Vuelta van 2020 ging de eerste rit hier van start, terwijl de vijfde rit van de Vuelta van 2022 hier eveneens vertrok. Hoe enthousiast ik ook ben over het Baskenland, Irun is niet de plaats waar je de beste verhalen over kunt vertellen. Het is meer een soort noodzakelijk kwaad. Gelegen aan de Bidasoa vormt het de grens tussen Euskadi en Iparralde, proleten zouden zeggen tussen Frankrijk en Spanje. Qua feitjes moet je al snel benoemen dat het na Donostia de grootste stad van de provincie Gipuzkoa is en dat het door de ligging aan de grens en de Bidasoa een belangrijker commercieel en logistiek centrum is. Dat zie je er ook wel aan af. De stad heeft een uitgebreide spoorweginfrastructuur omdat hier van de Franse SNCF-normaalspoorrails wordt overgegaan op de RENFE-breedspoorrails. De onvermijdelijke overstap. Uiteraard is het ook de stad van Juanma Garate, voormalig renner en nu ploegleider bij EF, terwijl er met Haimar Etxeberria een stevig talent zit aan te komen. In de opleidingsploeg van Kern Pharma, ik verwacht hem volgend jaar tussen de profs. Enfin, dan de tijdrit, dat wordt er eentje van draaien en keren. En op en af. Een Baskische tijdrit, zou je kunnen stellen. Een tijdrit die flink wordt verpest door het feit dat men regen verwacht (goh) en dat daardoor zo'n beetje alle kleppers vroeg van start zullen gaan. Voor de EITB aan de uitzending begint. Geniaal. Sta je dan, als Irun. En sta je dan, als organisatie. Een indrukwekkende deelnemerslijst, maar de kijker gaat alleen Arashiro, Pieter Serry en Romain Combaud zien passeren. Geweldig. In ieder geval, wel een tijdrit die meteen wat verschil gaat veroorzaken. Na een technische start in Irun gaan we buiten de stad op weg naar de heuvels in het binnenland. Dit doen we wel over brede wegen, dus eenmaal buiten de stad valt het technische gedeelte wel mee. Maarja, dan bereik je dus de heuvels. In het eerste stuk zit er blijkbaar ook meteen een stukje aan 10%, om even goed op te warmen, maar na een kilometer of drie moet er 1,7 kilometer aan 5,2% geklommen worden, met een piek tot 8%. Valt ook nog wel mee voor Baskische begrippen, maar je kunt er de toon meteen zetten. Na deze klim gaat het eigenlijk vooral in dalende lijn verder tot aan de finish in Irun. De weg is continu breed en het asfalt goed, maar het is wel behoorlijk bochtig. Ook is het behoorlijk groen, er staan veel bomen langs de kant van de weg dus het devies is om op de weg te blijven. Met wat nattigheid erbij kan dat een probleem worden, je snapt dus wel dat de favorieten liever beginnen op het moment dat het droog is. Al kan het weer snel omslaan, achteraf gezien kan het zowel voor ons als de renners slecht uitpakken. De weg loopt niet heel steil omlaag, maar het is wel continu draaien en keren. Heel gevaarlijk ziet het er niet uit, het zal vooral snel zijn. Aan het eind van de tijdrit rijden de renners weer door Irun, waar ze op een rotonde botsen. Uiteraard is er ook nog even een ommetje gemaakt zodat we aan het eind over een steile straat omhoog moeten vlammen, na een paar bochten in de laatste meters gaat het aan het eind over een wat smallere weg nog even aan 10% omhoog. Gewoon.









Omdat er meer is op de wereld dan alleen Amerikaanse muziek gooi ik er ook weer wat Baskische muziekjes in, te beginnen met een nummer van S T R, want de zangeres van die band komt uit Irun. Perfect.


Etappe 2:

quote:

The race enters France during a stage on very tricky terrain. There is only one scoring pass, but the roads are constantly up and down. Including narrow sections where the peloton will have to fight for position. It could be the stage for the breakaway.

Dan ga je voor het eerst in bijna 50 jaar naar Iparralde en dan is dit de rit die je bedenkt. Van Irun naar Kanbo, wat in het Frans ook wel Cambo-les-Bains wordt genoemd. Cambo-les-Bains is al eeuwen bekend voor zijn waterbronnen. Het heeft alle aspecten van een kuuroord, zoals een thermenpaleis en indrukwekkende hotels en villa's. De kerk Saint-Laurent dateert uit de 17e eeuw en is gebouwd in de typische stijl van de streek. En de typische stijl van de streek, dat is toch vooral witte huizen met rode luiken. Als je dat soort huizen ziet weet je meteen: oei, ik ben in Iparralde verzeild geraakt. Meer specifiek bevinden we ons hier in de provincie Lapurdi, een van de zeven Baskische provincies. Ze maken er tijdens deze eeuwviering geen verplichting van om alle drie de Frans-Baskische provincies te bezoeken, we blijven vooral in Lapurdi. Dat is wel jammer, want het is vooral in die andere twee Frans-Baskische provincies dat we de mooie klimmetjes kunnen vinden. De regio rond Saint-Jean-Pied-de-Port zou jaarlijks bezocht moeten worden, maar in plaats daarvan zijn we er nooit. In Lapurdi liggen de klimmetjes net wat minder voor het oprapen, wat we terugzien tijdens deze rit. Al is het geen moment vlak, zo is het dan ook wel weer. Continu op en af in Iparralde, al komt de zwaarste klim van de dag al vroeg en dat is met 2,5 kilometer aan 6% ook weer niet een echte kuitenbreker. We volgen vooral een toeristische route. Eenmaal in Iparralde duiken we het binnenland in en daar komen we onder meer het treinstation van La Rhune tegen, het beginpunt van een tandradbaan naar de top van een berg die in het Baskische Larrun heet. Even verderop flaneren we door Ainhoa, een van de mooiste dorpjes van Iparralde. Heel wat Baskische meisjes zijn naar dit dorp vernoemd, niet zonder reden. Witte vakwerkhuisjes met rode elementen, het is de moeite.



Nadien komen we Ezpeleta, waar de derde rit van start gaat, voor een eerste keer uit in Kanbo. Na het passeren van de finish na 50 kilometer, beginnen we aan een lus van 110 kilometer, waarna we weer terugkeren in Kanbo. Tijdens die lus van 110 kilometer rijden we door allerlei plaatsen die de moeite waard zijn en waar ik eindeloos over zou kunnen verhalen, maar deze rit dwingt dat niet echt af. Dat Romain Sicard uit Hasparren komt is dan nog wel een aardige toevoeging, de man die het nooit wist waar te maken, maar hij blijft een van de weinige profs die dit gebied heeft voortgebracht. Vanuit Hasparren zet men koers richting de kust, richting Baiona, waar Jasper Philipsen vorig jaar nog een rit won in de Tour, maar voor we de kust bereiken draaien we dan weer om en keren we terug naar Kanbo, met een kleine omweg, waardoor we ook nog een plaats als Senpere aan kunnen doen, waar ze jaarlijks het festival Herri Urrats organiseren, ter promotie van de Baskische taal en onderwijs in het Baskisch in deze regio. Onderweg komen de renners niet altijd de meest brede wegen tegen, soms gaat het even binnendoor over een wat smallere weg, maar van Senpere gaat het via Zuraide en Ezpeleta wel over een gigantische brede weg verder naar de finish in Kanbo. Het blijft wat op en af gaan, al gaan we hier wel de grote uitdagingen uit de weg. In Ezpeleta ligt een heel mooi klimmetje met de net zo mooie naam Pinodieta, maar die muur wordt keihard genegeerd en dus mag er gesprint gaan worden in Kanbo. Dat zijn ze hier overigens wel gewend, want op het begin van het seizoen organiseren ze in Kanbo altijd een amateurkoers. De Essor Basque is altijd een van de eerste koersen van het jaar, dit jaar werd ie georganiseerd op 4 januari. De zege ging naar de Franse Bask Gari Lagnet, Haimar Etxeberria, die uit Irun, werd derde. Met Burgaudeau, Brunel en Dujardin staan er op de recente erelijst nog best een paar aardige namen. Namen van het kaliber die we nu tussen de profs ook mogen verwachten. Een C-sprinter zal met de zege gaan lopen, dat kan niet missen. In de slotkilometers loopt de weg zo nu en dan nog een beetje omhoog, waardoor het weer een typisch Baskische rit is. Ook typisch, Blanche Delacroix, een minnares van koning Leopold II van België, bracht hier in een luxueuze villa de laatste jaren van haar leven door. Dat krijg je in zo'n kuuroord, daar komen natuurlijk ook allerlei ongure types op af. De Baskische wiki zegt mij dat er in totaal 12 spa's zijn in Kanbo, acht hotels bieden samen 1300 bedden aan. Genoeg om de Itzulia op te vangen, derhalve. De Franse toneelschrijver Edmond Rostand verbleef geruime tijd in Kanbo. Geen idee wie de beste man was, maar hij liet hier in ieder geval op grote kosten een villa bouwen met een schitterende tuin, de villa Arnaga. De villa zelf is er eentje in Baskische stijl, de tuin is dan weer zo Frans als het maar kan.





Qua muziek zou ik voor Pauline & Juliette kunnen gaan, want een van de twee komt uit Kanbo, maar de keuze is gevallen op Xabaltx, artiestennaam van Pantxoa Bergara. Die komt uit Zuraide, en daar rijden de renners op 10 kilometer van de streep doorheen. Ook in Iparralde maken ze graag muziek, en soms klinkt het nog ergens naar ook. Vind ik dan, waarvan akte zullen we maar zeggen.


Waar we vrij kort kunnen zijn over de eerste twee ritten kunnen we over de resterende ritten iets meer kwijt, dat zullen we t.z.t. dan ook wel doen.

Etappe 3:

quote:

The longest stage of the 2024 race, with 6 scoring mountain passes. From practically a standstill, the riders will start the climb to Otsondo, a good place for a significant large breakaway to open up the way. The last two climbs may well define the group leading the charge to the finish line.

Etappe 4:

quote:

The stage starts with 25 km of false plain and the climb to Opakua, an ideal pass for a breakaway. Followed by wilderness until the riders cross the finish line for the first time. Nervousness will start to set in during the final part of the circuit, with 3 short but demanding climbs. The last climb is only 8 km from the finish line.

Etappe 5:

quote:

The start promises to be the only “quiet” part of the day until the descent to the first of the 4 passes through Amorebieta. From there, the race climbs Urkiola, a Category 1 climb, and enters a circuit involving two climbs up Muniketa and another non-scoring steep slope. It will then cross the finish line checkpoint in reverse and through Amorebieta twice before reaching the finish.

Etappe 6:


[img]As in 2023, this will be the final stage of the Itzulia. A special and demanding stage from the get-go, where the main protagonists of the day will be the riders competing in the general classification. And where a great team will be very important to ensure control, as in previous editions.[/img]

De deelnemers:

Amai, wat een deelnemerslijst. Ten opzichte van de Tour mis je eigenlijk alleen maar Pogacar, een paar sterke sprinters en de mannen die nu de klassiekers aan het afwerken zijn. Qua klimmers is bijna iedereen van enig belang op de afspraak. Alleen de familie Yates is er niet. Simon is ziek afgehaakt en Adam zat ook met wat fysiek ongemak. Kopman Vlasov is er ook niet, maar wie missen we verder eigenlijk? Kijk eens wat voor schoon volk er op het Baskenland is afgekomen. Te beginnen met Jonas Vingegaard, de winnaar van vorig jaar. Dit jaar met meer concurrentie, zou je denken. Remco Evenepoel, om maar iemand te noemen. Primoz Roglic, krijgt hij na Parijs-Nice de stijgende lijn te pakken? Wat doet Mikel Landa? Afgaande op zijn Ronde van Catalonië kan hij ook een gooi doen naar de eindzege, al zal dat met de tijdrit aan het begin en het feit dat Evenepoel er ook is net wat moeilijker worden. Gaudu, altijd goed in het Baskenland, is ook van de partij. Carlos Rodriguez, Pello Bilbao, Ion Izagirre, Juan Ayuso, Matias Skjelmose, zomaar wat jongens die we vooraan mogen verwachten. De Basken zijn vaak op de afspraak, vooral Izagirre en Bilbao maken hier al jaren een punt van. Het parcours biedt ogenschijnlijk niet de meeste kansen op een formidabele koers. De tijdrit is aardig, maar daar gaan bijna alle kleppers buiten beeld van start. De tweede rit gaat waarschijnlijk eindigen in een sprint, dat wordt weer een typische Baskische sprint zonder sprinters. Ethan Hayter won een vergelijkbare rit vorig jaar en is er nu ook weer bij. Verder is het qua dat werk kijken naar Aranburu, al is die nog niet helemaal fit na een sleutelbeenbreuk eerder dit jaar, daarna kom je al snel uit bij renners van het genre Liepins en Aular, tja.

Strafste ploeg is misschien wel die van UAE, met Ayuso, Arrieta, Del Toro, McNulty, Soler en Jay Vine. Oh, en Sjoerd Bax. McNulty won op zaterdag nog de GP Indurain, die is in vorm. Bahrein heeft naast Bilbao ook nog Buitrago, die voorlopig beter bezig is. Bij het vliegende Decathlon moeten we kijken naar Gall, bij Lidl-Trek kunnen we naast Skjelmose ook weer even gaan controleren of Tao Geoghegan Hart de weg omhoog weet te vinden, bij Ineos doet ook nog ene Tom Pidcock mee, bij EF mag Archie Ryan zijn neus aan het venster steken. En bij EF zien we ook meteen Markel Beloki in actie, dat lijkt me wat vroeg maar wel leuk voor die jongen natuurlijk. Naast Roglic brengt Bora ook Hindley mee, en Schachmann, die was ooit standaard goed in het Baskenland. Gregoire zien we naast Gaudu bij Groupama, een renner van de punch, al is het niet echt een punchparcours dit jaar. Visma brengt Kruijswijk, Kuss, Tulett en wat opvulling aan het vertrek om Vingegaard te ondersteunen. Milan Vader keert terug naar het Baskenland, de plek waar hij twee jaar geleden bijna het leven liet.

Goed, wellicht niet het meest spannende parcours, maar dat zou ook juist bewust zo kunnen zijn. Vorig jaar domineerde Vingegaard op een dusdanige manier dat de koers al heel snel niet meer spannend was. Daarom zijn de ritten dit jaar misschien iets makkelijker gemaakt, waardoor de koers langer gesloten blijft en alles nog verdeeld moet worden op de laatste dag. En die laatste dag, die levert eigenlijk standaard. Een hoop kleppers aan het vertrek, en zes dagen koersen door het schitterende Baskenland, we gaan er gewoon voor zitten. Dagelijks vanaf 15:30 bij Eurosport, een half uurtje eerder als je in staat bent om de beelden van EITB te ontvangen.

Kijktip tussendoor. Wij gunnen de zeer sympathieke Landa de eindzege.

Pidcock

Gevallen tijdens de verkenning van de tijdrit.

Leuke straatjes aan het begin van de tijdrit.

Qua weer valt het voorlopig nog mee, de wind schijnt meer een rol te spelen dan eventuele regen.

quote:

Op maandag 1 april 2024 14:09 schreef Pistolero het volgende:

[..]
Dit is erg onleuk met het oog op de komende weken.

Gewoon een mietje.

Jeetje.

Roglic is in tijdritten in het Baskenland altijd wel van een andere orde. Nog nooit verloren in de Itzulia, kan zijn vijfde tijdritzege worden hier.