bron hln.bequote:Duitse spoorwegen blijken nog met Windows uit 1993 te werken
De Duitse spoorwegmaatschappij ‘Deutsche Bahn’ werkt nog altijd met Windows 3.11 uit 1993. Dat blijkt uit een jobadvertentie waarin op zoek wordt gegaan naar een IT-specialist die kan werken met het oude besturingssysteem. De advertentie werd op zo veel spot ontvangen dat ze intussen weer verwijderd is, zo meldt de Duitse krant ‘Bild’.
De jobadvertentie werd geplaatst door Siemens Mobility, dat treinen produceert voor Deutsche Bahn. “Aangezien treinen en spoorweginfrastructuur een levensduur hebben van 30 jaar of langer, blijven onze klanten gebruik maken van beproefde systemen die standaard zijn in de branche. Wij staan in voor het onderhoud en de systeemondersteuning gedurende de hele levenscyclus”, klinkt het in een reactie van het bedrijf.
Of in gewone taal: de Duitse spoorwegen vertrouwen voor een deel nog altijd op oude technologie. Beide bedrijven benadrukken wel dat de veiligheid van het personeel en de passagiers ook met de oude systemen gewaarborgd is. En dat daarnaast ook de modernste materialen en systemen gebruikt worden.
Gebrek aan stiptheid
Het nieuws is opmerkelijk, omdat de Duitse spoorwegen te kampen hebben met een gebrek aan stiptheid. Vorig jaar bleek één op de drie langeafstandtreinen niet op tijd te rijden.
Het is niet ongewoon dat er nog oude software en technologieën gebruikt worden in bedrijven. Jammer genoeg kan dat tot grote en moeilijk op te lossen problemen leiden. Zo strandden in november 2015 duizenden passagiers op de luchthaven Orly in Parijs omdat een computer op Windows 3.1 het begeven had. De software uit 1992 werd er gebruikt om piloten informatie te geven over de zichtbaarheid op de landingsbaan.
Technici
Het duurde even eer de problemen opgelost waren omdat er maar drie technici waren die met het oude systeem overweg konden. En voor onderdelen moesten die zich volgens de vakbond soms zelfs tot eBay wenden.
Windows 3.11 wordt sinds 2001 niet meer ondersteund door de fabrikant.
Duitse versie:
https://www.bild.de/polit(...)t-86982634.bild.html
Ik dacht dat mijn land(België) achter liep, Maar die duitsers
Conservatief volkje die Duitsers.
Het voordeel is dat het totale pakket, dus het operating system en de applicaties, zich bewezen heeft. Overstappen naar een ander OS betekent dat je een lang en duur traject in moet gaan om de applicaties te testen, en zonodig aan te passen, en dan weer te testen. En je weet dan zeker dat er altijd wel iets tussendoor glipt.quote:Op zondag 4 februari 2024 12:49 schreef capuchon_jongen het volgende:
Ik vind dit wel redelijk apart. Om na al die jaren nog steeds windows 3.1 te gebruiken.
Ik dacht dat mijn land(België) achter liep, Maar die duitsers
Ik zit nu bij een klant het proces te begeleiden om van Red Hat Enterprise Linux 7 naar 8 te gaan, en je staat er van te kijken hoeveel issues er bij de verschillende applicaties opduiken. Soms ook omdat de applicaties beroerd geschreven zijn, maar ook omdat Red Hat steeds meer dingen afsluit voor niet-root gebruikers omdat deze exploits mogelijk maken.
De signalering boven de snelwegen heeft heel lang nog op MS-DOS gedraaid, omdat het stabiel was, veilig, en near-realtime. Daar is pas een einde aangekomen toen er een probleem met de hardware ontstond : PC's met ISA-slots waren niet meer te krijgen, en voor multi-poort seriele kaarten waren geen DOS-drivers beschikbaar.
https://www.nporadio1.nl/(...)gzaam-hoe-erg-is-dat
Bij een bank hadden ze ook het probleem dat het centrale comptabele systeem (het ding dat daadewerkelijk geld tussen rekeningen enz. heen en weer schuift) in COBOL geschreven was. Ze wilden het moderniseren, maar meerdere pogingen waren mislukt om uit te vinden wat dat systeem nu echt op detail-niveau deed, wat essentieel was om een nieuw ontwerp te maken. Door alle wet- en regelgeving, nationaal en internationaal, waren er jaar op jaar kleine aanpassingen gemaakt, waardoor het resultaat van reverse-engineering (uit de code afleiden wat de functionaliteit is) niet met zekerheid correct was.quote:Op zondag 4 februari 2024 13:22 schreef FlippingCoin het volgende:
Ach er draaien nog zoveel vrij belangrijke systemen op Cobol en Fortran, waar ze zich overigens recent wel meer zorgen om zijn gaan maken in Nederland.
https://www.nporadio1.nl/(...)gzaam-hoe-erg-is-dat
Ze hebben er lang mee doorgedraaid omdat het oude systeem betrouwbaar was, d.w.z. dat de accountants concludeerden dat wat er in ging, en wat er uit ging, klopte.
Ik weet niet wat nu de status is, ik ben er al weer een tijd weg en heb geen contacten daar.
En bij alle bedrijven die al lang bestaan, en veel technisch rekenwerk doen, is FORTRAN nog steeds de taal die wordt gebruikt. En die taal wordt ook nog steeds actief onderhouden en ontwikkeld.
Ponskaarten
quote:
Nu zin in drop gekregenquote:
Uiteindelijk kwam er wel software in Windows die de taken kon overnemen, maar het was een hels karwei om alle gegevens van die hele database over te kloppen in het nieuwe systeem. Dat viel niet zomaar te importeren of converteren.
Tja, het is een state of mind he!quote:
Dat soort halgare oeroeboeroe applicaties uit het jaar kruik kom je gelukkig steeds minder tegen. Maar ik herken het verhaal.quote:
Ik ben ICT'er in een ziekenhuis geweest waar ze een jaartje of 15 geleden nog een MS-DOS pc hadden omdat die specifieke software niet op Windows bestond en het ook niet onder een DOS-promptje werkte (of als je met Windows '95 in MC-DOS modus opstartte.)
Uiteindelijk kwam er wel software in Windows die de taken kon overnemen, maar het was een hels karwei om alle gegevens van die hele database over te kloppen in het nieuwe systeem. Dat viel niet zomaar te importeren of converteren.
Cobol kan gewoon draaien op een modern OS en wordt nog gewoon verder ontwikkeld.quote:
Ach er draaien nog zoveel vrij belangrijke systemen op Cobol en Fortran, waar ze zich overigens recent wel meer zorgen om zijn gaan maken in Nederland.
https://www.nporadio1.nl/(...)gzaam-hoe-erg-is-dat
Ja blijkbaar is het in Duitsland dus nog de norm!quote:
[..]
Dat soort halgare oeroeboeroe applicaties uit het jaar kruik kom je gelukkig steeds minder tegen. Maar ik herken het verhaal.
En dat incident in Frankrijk, wat is dat toch, zulke belangrijke systemen niet dubbel uitvoeren op een computer waar mijn oma al haar neus voor zou ophalen, het is toch algemene wetenschap dat alle apparatuur een keer faalt?
Die OV chipkaartautomaten draaien ook allemaal nog op ouwe meuk, bij de RET in Rotterdam op Windows 2000 Professional bijvoorbeeld (stond er eens eentje vast tijdens het booten
). Maar goed, dat is splinternieuw vergeleken met wat ik hier lees Gezien de reacties op de advertentie lijkt het juist niet de norm te zijn.quote:
[..]
Ja blijkbaar is het in Duitsland dus nog de norm!
Tja, als de hardware geen 64bit is kun je Windows 11 vergeten bijvoorbeeld. Dat hoeft niet zo'n probleem te zijn.quote:
Die OV chipkaartautomaten draaien ook allemaal nog op ouwe meuk, bij de RET in Rotterdam op Windows 2000 Professional bijvoorbeeld (stond er eens eentje vast tijdens het booten
Maar het is een zeer oude programmeertaal met een vergelijkbaar probleem als geschetst in de OP, een gebrek aan mensen genoeg kennis.quote:
[..]
Cobol kan gewoon draaien op een modern OS en wordt nog gewoon verder ontwikkeld.
SPOILER: TijdcapsuleOS2 Warp
Niet over te zetten naar nieuwere systemen.
Goed bedacht allemaal.
waarom zou je een alphaversie van een besturingssyteem voor mission critial systemen overwegen?quote:
[..]
Tja, als de hardware geen 64bit is kun je Windows 11 vergeten bijvoorbeeld. Dat hoeft niet zo'n probleem te zijn.
Niet bedrijfskritische systemen in Logo hebben draaienquote:
[..]
Maar het is een zeer oude programmeertaal met een vergelijkbaar probleem als geschetst in de OP, een gebrek aan mensen genoeg kennis.
Software ontwikkeling is vergeleken met vele andere vakgebieden erg nieuw, dus veel dingen moesten nog ontdekt worden waar je elders kan bouwen op vele jaren aan kennis en ervaring.quote:
Belastingdienst gebruikt nog systemen van begin jaren 80.
Niet over te zetten naar nieuwere systemen.
Goed bedacht allemaal.
Tja, als we gewoon het belastingstelsel van toen opnieuw zouden invoeren wordt de migratie makkelijker.quote:
Een oude educatieve programmeertaal?quote:Op zondag 4 februari 2024 14:17 schreef BiftekiMetFeta het volgende:
[..]
Niet bedrijfskritische systemen in Logo hebben draaien
[ afbeelding ]
Als dit zo'n bedrijf kritische systemen zijn die moeilijk omgezet kunnen worden dan moet je mensen opleiden.quote:
[..]
Maar het is een zeer oude programmeertaal met een vergelijkbaar probleem als geschetst in de OP, een gebrek aan mensen genoeg kennis.
Wij draaien met apparatuur wat soms 15 jaar mee gaat. Ik heb al menigeen computer los moeten (laten) koppelen van het bedrijfsnetwerk omdat de software niet meer werkte onder een nieuwe Windows versie of nadat er weer een hoop dichtgetimmerd was door IT..
Dit jaar gaan we over naar Windows 11.
Daarom zijn een selectie van deze grotere bedrijven recent samengekomen om te kijken hoe ze dit het best kunnen aanpakken.quote:
[..]
Als dit zo'n bedrijf kritische systemen zijn die moeilijk omgezet kunnen worden dan moet je mensen opleiden.
Beetje laat, ik hoor en lees dit al jaren.quote:
[..]
Daarom zijn een selectie van deze grotere bedrijven recent samengekomen om te kijken hoe ze dit het best kunnen aanpakken.
Jullie snelwegen zijn van voor de eerste wereldoorlog.quote:
Ik vind dit wel redelijk apart. Om na al die jaren nog steeds windows 3.1 te gebruiken.
Ik dacht dat mijn land(België) achter liep, Maar die duitsers
Wij hebben tenminste geen woningcrisis.quote:
[..]
Jullie snelwegen zijn van voor de eerste wereldoorlog.
Bij jullie geen massale import van arbeidsmigranten, Oekraïners en overige vluchtelingen?quote:
[..]
Wij hebben tenminste geen woningcrisis.
Want ja, de pogingen om de boel allemaal opnieuw op te bouwen waren erg succesvol.quote:
Belastingdienst gebruikt nog systemen van begin jaren 80.
Niet over te zetten naar nieuwere systemen.
Goed bedacht allemaal.
Het systeem waarmee vliegtickets geboekt worden is ook iets uit de beginjaren van de computer dacht ik.
Geen enkele expat wil daar wonen. Elk voordeel heeft zijn nadeel.quote:
[..]
Bij jullie geen massale import van arbeidsmigranten, Oekraïners en overige vluchtelingen?
*bedenk zelf de link maar
*Er worden nog genoeg Cobol trainingen gegeven waar mensen aan meedoen. Cobol is niet het probleem imho, eerder gebrek aan kennis van de systemen.quote:
[..]
Maar het is een zeer oude programmeertaal met een vergelijkbaar probleem als geschetst in de OP, een gebrek aan mensen genoeg kennis.
Werkte ooit aan een project waar ook geen kennis meer van het systeem was. Hebben ze eerst het hele systeem gereverse engineered en gedocumenteerd voordat men begon aan de bouw van een nieuw systeem.
Ja alleen is er nog weinig verandert.quote:
[..]
Beetje laat, ik hoor en lees dit al jaren.
Nouja Cobol is deel van het probleem, de schaarste zie je ook terug in wat Cobol specialisten verdienen.quote:
[..]
Er worden nog genoeg Cobol trainingen gegeven waar mensen aan meedoen. Cobol is niet het probleem imho, eerder gebrek aan kennis van de systemen. Daarnaast helpt Cobol vergeleken met moderne talen ook niet erg om programmatuur begrijpelijk te maken.
Werkte ooit aan een project waar ook geen kennis meer van het systeem was. Hebben ze eerst het hele systeem gereverse engineered en gedocumenteerd voordat men begon aan de bouw van een nieuw systeem.
[ Bericht 5% gewijzigd door FlippingCoin op 04-02-2024 16:07:54 ]
Het is minder populair dan Java en C++ of zo. Dat klopt. En er is ook minder vraag naar, dus dat helpt ook niet mee.quote:
[..]
Nouja Cobol is deel van het probleem, de schaarste zie je ook terug in wat Cobol specialisten verdienen.
Maar ik zie waar ik werk nog steeds trainingen gegeven worden, dus er zijn nog steeds Cobol programmeurs te krijgen.
Minder populair dan Java zegt die.quote:
[..]
Het is minder populair dan Java en C++ of zo. Dat klopt. En er is ook minder vraag naar, dus dat helpt ook niet mee.
Maar ik zie waar ik werk nog steeds trainingen gegeven worden, dus er zijn nog steeds Cobol programmeurs te krijgen.
Belgiëquote:
[..]
Geen enkele expat wil daar wonen. Elk voordeel heeft zijn nadeel.
Gister nog geweest, ik kan direct mijn hele wielophanging en demping laten vervangen
+ door allemaal kut dorpjes moeten rijden omdat er geen fatsoenlijke snelwegen liggen
hier maak ik even een eigen topic over
Nee, op een gegeven moment kunnen nieuwe techneuten niets meer met oude techniek. Je zou heden ten dage geen Saturnus 5 meer kunnen bouwen.quote:
moet toch niet zo heel moeilijk zijn om daar softwarespecialisten voor te vinden, als je verstand hebt van windows dan zijn die oudere versies toch gewoon simpeler
Afgelopen jaar (20) een stuk populairder dan het jaar ervoor (31)quote:
[..]
Minder populair dan Java zegt die.
https://www.tiobe.com/tiobe-index/
Naar mijn idee is de Tiobe index vrij inaccuraat, ik hecht meer aan de SO survey(en soortgelijken als de Jetbrains survey welke allemaal vrij in lijn zijn met elkaar itt de Tiobe index): https://survey.stackoverf(...)popular-technologiesquote:
[..]
Afgelopen jaar (20) een stuk populairder dan het jaar ervoor (31)
https://www.tiobe.com/tiobe-index/
De Tiobe index is meer dan alleen een populariteitspoll zoals op StackOverflow.quote:
[..]
Naar mijn idee is de Tiobe index vrij inaccuraat, ik hecht meer aan de SO survey(en soortgelijken als de Jetbrains survey welke allemaal vrij in lijn zijn met elkaar itt de Tiobe index): https://survey.stackoverf(...)popular-technologies
Maar ieder zijn ding.
Populariteitspoll?quote:
[..]
De Tiobe index is meer dan alleen een populariteitspoll zoals op StackOverflow.
Dit geeft weer welk deel van de respondenten welke programmeertalen professioneel gebruiken, dat lijkt mij een stuk accurater dan wat geknutsel met zoekmachines.Ja, dat is toch min of meer hetzelfde?quote:
[..]
Populariteitspoll?
Tiobe neemt meer mee dan alleen de mensen die er mee werken. Ook de vraag en inderdaad gebruik in zoekmachines.
Nee natuurlijk is dat niet hetzelfde, de populariteit van programmeertalen is een andere vraag binnen de survey. Maar de survey is in lijn met de github octoverse report, en die baseert zich op daadwerkelijke code.quote:
[..]
Ja, dat is toch min of meer hetzelfde?
Tiobe neemt meer mee dan alleen de mensen die er mee werken. Ook de vraag en inderdaad gebruik in zoekmachines.
Herkenbaar. Ondanks dat een systeem redelijk goed gedocumenteerd is was er tussentijds veel aangepast waardoor ik veel tijd moest steken in onderzoek. Uiteindelijk toch maar het oude systeem intact gelaten omdat de arbeidskosten de pan uit zouden rijzen.quote:
[..]
Er worden nog genoeg Cobol trainingen gegeven waar mensen aan meedoen. Cobol is niet het probleem imho, eerder gebrek aan kennis van de systemen.
Werkte ooit aan een project waar ook geen kennis meer van het systeem was. Hebben ze eerst het hele systeem gereverse engineered en gedocumenteerd voordat men begon aan de bouw van een nieuw systeem.
Programmeurs en systeembeheerders moeten qua documentatie gedisciplineerder worden zodra ze zaken wijzigen. Daar valt een hoop op te winnen.
Ik snap dat het gaat over hoeveel Cobol gebruikt wordt. Maar dat neemt de vraag naar Cobol programmeurs (in vergelijking met andere talen) niet mee. Dat zou je imho ook mee moeten nemen om te kijken hoe 'schaars' een taal is.quote:
[..]
Nee natuurlijk is dat niet hetzelfde, de populariteit van programmeertalen is een andere vraag binnen de survey. Maar de survey is in lijn met de github octoverse report, en die baseert zich op daadwerkelijke code.
Ja die vraag is, volgens mij, voor zo'n oude taal relatief hoog nu. Alleen voor hoe lang? Voor een nieuw systeem zal de keuze niet Cobol worden, dat speelt ook voor jongere developers.quote:
[..]
Ik snap dat het gaat over hoeveel Cobol gebruikt wordt. Maar dat neemt de vraag naar Cobol programmeurs (in vergelijking met andere talen) niet mee. Dat zou je imho ook mee moeten nemen om te kijken hoe 'schaars' een taal is.
Maar dat geldt ook voor 'moderne' talen.quote:
Ja maar moderne talen zitten dichter bij de opvolgers dan zo'n oud iets als Cobol. Als Cobol niet zo goed zou betalen zou ik er iig niet voor kiezen.quote:
[..]
Maar dat geldt ook voor 'moderne' talen.
Dat is waar, maar volgens mij is Cobol niet heel erg ingewikkeld om te leren.quote:
[..]
Ja maar moderne talen zitten dichter bij de opvolgers dan zo'n oud iets als Cobol.
Qua language constructs niet volgens mij inderdaad.quote:
[..]
Dat is waar, maar volgens mij is Cobol niet heel erg ingewikkeld om te leren.
De beste documentatie is goed gestructureerde code en een uitstekende set integratietests. Alle belangrijke functionele specs moet een testje voor zijn.quote:Op zondag 4 februari 2024 17:20 schreef ACT-F het volgende:
[..]
Herkenbaar. Ondanks dat een systeem redelijk goed gedocumenteerd is was er tussentijds veel aangepast waardoor ik veel tijd moest steken in onderzoek. Uiteindelijk toch maar het oude systeem intact gelaten omdat de arbeidskosten de pan uit zouden rijzen.
Programmeurs en systeembeheerders moeten qua documentatie gedisciplineerder worden zodra ze zaken wijzigen. Daar valt een hoop op te winnen.
Als je alles probeert te documenteren in traditionele documentatie dan ben je én teveel tijd kwijt én die documentatie is na een tijdje toch zo verouderd en uit de klauwen gegroeid dat ie onbruikbaar is.
Ik men eens ergens gelezen te hebben dat de bankiersapps e.d. daarom een soort parallel systeem is. Je zíet het saldo wel wijzigen maar de echte transactie vind pas later op die mainframes plaats. Zal wel klok klepel verhaal zijn, kan het zo snel even niet terugvinden maar het was iets in die strekkingquote:
[..]
Bij een bank hadden ze ook het probleem dat het centrale comptabele systeem (het ding dat daadewerkelijk geld tussen rekeningen enz. heen en weer schuift) in COBOL geschreven was. Ze wilden het moderniseren, maar meerdere pogingen waren mislukt om uit te vinden wat dat systeem nu echt op detail-niveau deed, wat essentieel was om een nieuw ontwerp te maken. Door alle wet- en regelgeving, nationaal en internationaal, waren er jaar op jaar kleine aanpassingen gemaakt, waardoor het resultaat van reverse-engineering (uit de code afleiden wat de functionaliteit is) niet met zekerheid correct was.
Ze hebben er lang mee doorgedraaid omdat het oude systeem betrouwbaar was, d.w.z. dat de accountants concludeerden dat wat er in ging, en wat er uit ging, klopte.
Ik weet niet wat nu de status is, ik ben er al weer een tijd weg en heb geen contacten daar.
En bij alle bedrijven die al lang bestaan, en veel technisch rekenwerk doen, is FORTRAN nog steeds de taal die wordt gebruikt. En die taal wordt ook nog steeds actief onderhouden en ontwikkeld.
Hoeveel procent van de omzet van IBM is wel niet dit soort legacy systemen? Het barst er nog van. Als gepensioneerde COBOL programmeur kun je leuk bijbeunen als je wilt iig
Ik heb eerder het idee dan von Schlieffen daar de boel toen kapot heeft gereden en dat ze daarna nooit meer de moeite hebben genomen om er wat aan te doenquote:
[..]
Jullie snelwegen zijn van voor de eerste wereldoorlog.
Dit dus. Er zijn in Nederland zelfs nog systemen met ponskaarten in gebruik. En dan heb je het niet over wat obscure aplicatietjes maar over waterkeringen en beweegbare bruggen.quote:
Ach er draaien nog zoveel vrij belangrijke systemen op Cobol en Fortran, waar ze zich overigens recent wel meer zorgen om zijn gaan maken in Nederland.
https://www.nporadio1.nl/(...)gzaam-hoe-erg-is-dat
Oh dat wist ik niet eens, zou dat wel eens willen zien. Nog nooit met ponskaarten gewerkt.quote:
[..]
Dit dus. Er zijn in Nederland zelfs nog systemen met ponskaarten in gebruik. En dan heb je het niet over wat obscure aplicatietjes maar over waterkeringen en beweegbare bruggen.
Als er functionele wijzigingen zijn kun je dat niet uit de code halen als het een samenspel van verschillende systemen is. De tijd die je verzuimt om te documenteren komt later in veelvoud als een boemerang terug.quote:
[..]
De beste documentatie is goed gestructureerde code en een uitstekende set integratietests. Alle belangrijke functionele specs moet een testje voor zijn.
Als je alles probeert te documenteren in traditionele documentatie dan ben je én teveel tijd kwijt én die documentatie is na een tijdje toch zo verouderd en uit de klauwen gegroeid dat ie onbruikbaar is.
Nee, ik ook niet, ik had wel een taperecorder aan mijn C64 hangenquote:
[..]
Oh dat wist ik niet eens, zou dat wel eens willen zien. Nog nooit met ponskaarten gewerkt.
en dan elke dinsdag ofzo werd er op een zender code uitgezonden, die kon je opnemen op tape en vervolgens als programma draaien op je Commodore64 Toen had ik nog haar joh
Dat ook nooit meegemaakt.quote:Op zondag 4 februari 2024 19:27 schreef Un_Chien_Andalou het volgende:
[..]
Nee, ik ook niet, ik had wel een taperecorder aan mijn C64 hangen
Toen had ik nog haar joh
Ik begon pas toen het internet al gemeengoed was.Bij een functionele wijziging moet er een integratietest omvallen.quote:
[..]
Als er functionele wijzigingen zijn kun je dat niet uit de code halen als het een samenspel van verschillende systemen is. De tijd die je verzuimt om te documenteren komt later in veelvoud als een boemerang terug.
Niet dat ik tegen verdere documentatie ben, maar integratietests zijn naar mijn idee wel een van de eerste dingen om te bekijken ja als je moet uitzoeken hoe iets werkt.
Weet je wel hoe veel uur het kost om die tests te schrijven? Tijd is geld, lekker laten zitten. Grgr, manager.quote:
[..]
Bij een functionele wijziging moet er een integratietest omvallen.
Niet dat ik tegen verdere documentatie ben, maar integratietests zijn naar mijn idee wel een van de eerste dingen om te bekijken ja als je moet uitzoeken hoe iets werkt.
Exact! Het geeft je vertrouwen dat een wijziging niks van belang omgooit en het tegelijk vaak de actueelste, best leesbare functionele specs als je daar een leuk framework voor gebruikt.quote:
[..]
Bij een functionele wijziging moet er een integratietest omvallen.
Niet dat ik tegen verdere documentatie ben, maar integratietests zijn naar mijn idee wel een van de eerste dingen om te bekijken ja als je moet uitzoeken hoe iets werkt.
Hobbyscoopquote:
[..]
Nee, ik ook niet, ik had wel een taperecorder aan mijn C64 hangen
Toen had ik nog haar joh
Dit dusquote:
[..]
Weet je wel hoe veel uur het kost om die tests te schrijven? Tijd is geld, lekker laten zitten. Grgr, manager.
En dit niet alleen, want als het een productiesysteem betreft waar een complete fabriek afhankelijk van is dan moet het spul werken voordat de werkploegen arriveren. Een dag stilstand kost miljoenen.Minder tijd dan een parallele documentatie bijhouden die voor serieuze softwareprojecten altijd te groot wordt en begint achter te lopen en uiteindelijk onvermijdelijk totaal onbruikbaar wordt.quote:
[..]
Weet je wel hoe veel uur het kost om die tests te schrijven? Tijd is geld, lekker laten zitten. Grgr, manager.
Zonder omvallende testjes als er dingen kapot gaan, durft op een gegeven moment niemand meer wijzigingen te maken of worden er kostbare en trage handmatige kwaliteitscontroles uitgevoerd na elke wijziging en gaat je snelheid als team rap achteruit.
Daarom moet je ook die tests schrijven. Die tijd verdient zich dubbel en dwars terug. Als een systeem eruit ligt door een bug, die je met een test had kunnen voorkomen kost dat veel meer geld.quote:
[..]
Dit dus
Volgens mij heb je niet door hoe die reactie gelezen moet wordenquote:
[..]
Dit dus
En na productieverstoringen door bugs een test toevoegen die uitsluit dat dat type verstoring nog eens optreedt. Je kunt de test gebruiken om te controleren of je fix werkt en zo wordt de applicatie steeds stabieler ipv dat het uit de klauwen groeit en niemand meer wat durft aan te passen.quote:
[..]
Daarom moet je ook die tests schrijven. Die tijd verdient zich dubbel en dwars terug. Als een systeem eruit ligt door een bug, die je met een test had kunnen voorkomen kost dat veel meer geld.
Dat hoeft je mij niet te vertellen, ik werk aan een behoorlijk complex systeem waar een kwartier stilstand al miljoenen kost en waarbij we toch elke dag meerdere malen met wijzigingen naar productie gaan.quote:
[..]
Dit dus
30*quote:
Duitsland loopt een 15-20 jaar achter in digitalisering
Geen ponskaartensysteem met dit staaltje Marshallhulp was tot een jaar of 2 geleden in gebruik.quote:
[..]
Oh dat wist ik niet eens, zou dat wel eens willen zien. Nog nooit met ponskaarten gewerkt.
Wow wat voor systeem is dat?!quote:
[..]
Geen ponskaartensysteem met dit staaltje Marshallhulp was tot een jaar of 2 geleden in gebruik.
[ afbeelding ]
Een interlockingsysteemquote:
De programmeur is niet de eigenaar en krijgt ook geen blanco cheque om onbeperkt te schrijven omdat die vindt dat testen en documentatie ook bij zijn werkzaamheden horen. En als je die wel krijgt dan ben je afhankelijk van de punctualiteit van de programmeur. Als de kantjes worden afgelopen zit de opvolger met de gevolgen.quote:
Daarom moet je ook die tests schrijven. Die tijd verdient zich dubbel en dwars terug. Als een systeem eruit ligt door een bug, die je met een test had kunnen voorkomen kost dat veel meer geld.
Ik ben het met je eens hoor maar probeer maar het eens te worden met een digibeet die alleen in nu rekent en niet in straks. Dan krijg je broddelwerk dat vele jaren later door een ander opgelost moet worden. De goedkoopste oplossing is dan weer het systeem ongemoeid te laten met wat oplapwerk. Zo krijg je dus vacatures voor antieke software zoals in de OP.
https://www.theguardian.c(...)ers-8in-floppy-disks
Oh vet.quote:
[..]
Geen ponskaartensysteem met dit staaltje Marshallhulp was tot een jaar of 2 geleden in gebruik.
[ afbeelding ]
En kijk er niet eens meer van opquote:
Het kan nog veel gekker.
https://www.theguardian.c(...)ers-8in-floppy-disks
https://www.vice.com/en/a(...)-subway-system-alive
Security by obscurity.quote:
Het kan nog veel gekker.
https://www.theguardian.c(...)ers-8in-floppy-disks
quote:
Een extrusiemachine is een omvangrijk en kostbaar apparaat dat decennia mee moet gaan om de investering terug te verdienen. De computer van de besturing was op sterven na dood en of ik die even vervangen kon... Even vervangen... Even...SPOILER: TijdcapsuleOS2 Warp
Bedankt voor deze trigger. Ik dacht 'm uit mijn geheugen te hebben gewist maar als ik mijn ogen dichtdoe zie ik 'm weer booten. Hypermodern en alles werd er trager dan traag van.Maar dat is toch niet gek? Zo'n app of website is maar de frontend.quote:
[..]
Ik men eens ergens gelezen te hebben dat de bankiersapps e.d. daarom een soort parallel systeem is. Je zíet het saldo wel wijzigen maar de echte transactie vind pas later op die mainframes plaats. Zal wel klok klepel verhaal zijn, kan het zo snel even niet terugvinden maar het was iets in die strekking
Japan will no longer require floppy disks for submitting some official documentsquote:
Het kan nog veel gekker.
https://www.theguardian.c(...)ers-8in-floppy-disks
https://www.engadget.com/(...)ments-212048844.html
COBOL is oud, maar uitstekend uitgekristalliseerd en op zich nog prima leverbaar vanuit leveranciers als Microfocus en IBM. En er is zelfs nog een prima werkende open-source compiler (https://gnucobol.sourceforge.io/). Het is niet bijzonder complex om aan te leren, dus onderhoud lukt vaak prima.
Oude infra, in dit geval oude PC's gaan op enig moment fysiek stuk en dan nog hardware vinden waar 3.11 op wil draaien zal steeds lastiger zijn. Oude server-versies kun je dan nog virtualiseren, maar PC versies? En Windows versies tot 98/ME zijn ook meer toepassingen bovenop MS-DOS dan operating systems.
Kortom, best bijzonder om dat soort oude pc-meuk zolang in leven te houden.
https://www.der-postillon.com/2024/02/windows-311-admin-bahn.html
quote:
Gelukkig is er al een sollicitant aangekomen
https://www.der-postillon.com/2024/02/windows-311-admin-bahn.html
Er zijn zelfs bedrijven die nog reserveonderdelen maken voor oude mainframes. Peperduur maar dan heb je ook een nodeloos grote printplaat met een moderne chip met maar één taak: Een jaren 60-chip in zowel functie als formaat emuleren.quote:
COBOL als programmeertaal is een veel kleiner probleem dan windows 3.11 systemen als infrastructuur.
COBOL is oud, maar uitstekend uitgekristalliseerd en op zich nog prima leverbaar vanuit leveranciers als Microfocus en IBM. En er is zelfs nog een prima werkende open-source compiler (https://gnucobol.sourceforge.io/). Het is niet bijzonder complex om aan te leren, dus onderhoud lukt vaak prima.
Oude infra, in dit geval oude PC's gaan op enig moment fysiek stuk en dan nog hardware vinden waar 3.11 op wil draaien zal steeds lastiger zijn. Oude server-versies kun je dan nog virtualiseren, maar PC versies? En Windows versies tot 98/ME zijn ook meer toepassingen bovenop MS-DOS dan operating systems.
Kortom, best bijzonder om dat soort oude pc-meuk zolang in leven te houden.
Leuk om een paar postst boven je te lezen dat de New Yorkse metro het nog steeds gebruiktquote:
[..]
Dat is het grootste probleem, de hardware. Het begintijdperk van het consumenteninternet bracht de nodige uitdagingen met zich mee. Het faillissement van COM21 heeft de kabelboeren een hoop geld gekost omdat het systeem dat eind jaren '90 geïmplementeerd werd in 2003 al stopte met de ondersteuning. Men moest op stel en sprong naar DOCSIS wat qua beheer gelukkig aanzienlijk beter was.quote:
Oude infra, in dit geval oude PC's gaan op enig moment fysiek stuk
Bij de koperlijnen was ISDN geïntroduceerd, maar al snel ingehaald door DSL. Enkele jaren geleden sprak ik een programmeur van AT&T die de software had geschreven voor de 5ESS centrales. De hardware was voor 20 jaar ingecalculeerd. Toen ik zei dat die krengen 30 jaar na dato nog steeds werkten was hij stomverbaasd. Met het uitfaseren van ISDN is daar uiteindelijk ook een einde aan gekomen.
Godverquote:
Gelukkig is er al een sollicitant aangekomen
https://www.der-postillon.com/2024/02/windows-311-admin-bahn.html
Als je wist wat er soms voor onderdelen van oude PLC's en SCADA-systemen betaald wordt...quote:
[..]
Leuk om een paar postst boven je te lezen dat de New Yorkse metro het nog steeds gebruikt
[..]
Dat is het grootste probleem, de hardware. Het begintijdperk van het consumenteninternet bracht de nodige uitdagingen met zich mee. Het faillissement van COM21 heeft de kabelboeren een hoop geld gekost omdat het systeem dat eind jaren '90 geïmplementeerd werd in 2003 al stopte met de ondersteuning. Men moest op stel en sprong naar DOCSIS wat qua beheer gelukkig aanzienlijk beter was.
Of partijen die de hele wereld afstruinen naar een plek waar hun systeem nog in gebruik is en ontmanteld wordt... Een van de voornaamste redenen (naast dat iedereen met kennis van het systeem pensionado was) was dat de Amsterdamse metro over moest naar een nieuw treinbeveiligingssysteem was ze op een gegeven moment alle nog beschikbare systemen al opgekocht hadden voor reserve-onderdelen.
Iets vergelijkbaars (maar dan niet ICT-gerelateerd) was met HTM, die hebben in de jaren '80 besloten om voor nieuwe trams oude (PCC) draaistellen te hergebruiken, met als resultaat dat HTM op een gegeven moment overal en nergens PCC-trams opkocht om aan reserveonderdelen te komen.
[ Bericht 1% gewijzigd door stavromulabeta op 04-02-2024 21:23:05 ]
quote:
[..]
Nee, ik ook niet, ik had wel een taperecorder aan mijn C64 hangen
Toen had ik nog haar joh
Volgens mij wordt voor de navigatiesystemen in bepaalde vliegtuigen (dan denk ik zelf aan de B747-400, 757,767) nog diskettes gebruikt (3,5") Maatschappijen die deze kisten nog gebruiken en geen enorme voorraad diskettes hebben aangeschaft, scharrelen van alles bij elkaar.quote:
[..]
Als je wist wat er soms voor onderdelen van oude PLC's en SCADA-systemen betaald wordt...
Of partijen die de hele wereld afstruinen naar een plek waar hun systeem nog in gebruik is en ontmanteld wordt... Een van de voornaamste redenen (naast dat iedereen met kennis van het systeem pensionado was) was dat de Amsterdamse metro over moest naar een nieuw treinbeveiligingssysteem was ze op een gegeven moment alle nog beschikbare systemen al opgekocht hadden voor reserve-onderdelen.
Iets vergelijkbaars (maar dan niet ICT-gerelateerd) was met HTM, die hebben in de jaren '80 besloten om voor nieuwe trams oude (PCC) draaistellen te hergebruiken, met als resultaat dat HTM op een gegeven moment overal en nergens PCC-trams opkocht om aan reserveonderdelen te komen.
Ik fotografeer zelf analoog, als je kijkt wat voor partijen film of soms zelfs onderdelen soms nog ergens opduiken, dan denk ik dat er ook nog heel wat diskettes her en der rondslingeren, kwam laatst hier ook nog twee gesealde doosjes tegen.
Bij de NS draait inderdaad ook nog wel het één en ander op al lang niet meer ondersteunde Windows versies; gisteren stond één van de automaten (om de ov chipkaart op te waarderen?) in Venlo ook vast op het bureaublad en dat was Windows 7 (de laatste versie waar je het klassieke Windows 95-achtige uiterlijk kon kiezen) of ouder.quote:
Van Duitsers verwachtte ik wel dat ze nog niet meer ondersteunde Windows gebruiken overal, dat land is op IT gebied immers een soort openluchtmuseum, maar fucking Windows 3.11??!
En dat incident in Frankrijk, wat is dat toch, zulke belangrijke systemen niet dubbel uitvoeren op een computer waar mijn oma al haar neus voor zou ophalen, het is toch algemene wetenschap dat alle apparatuur een keer faalt?
Die OV chipkaartautomaten draaien ook allemaal nog op ouwe meuk, bij de RET in Rotterdam op Windows 2000 Professional bijvoorbeeld (stond er eens eentje vast tijdens het booten
Voor Duitse begrippen is dat echter "next gen", dat land loopt minimaal twintig jaar achter op IT gebied.
Nou ja, ik was in de veronderstelling dat als ik bij mij saldo zie verdwijnen en bij een maat, die net een tikkie stuurde, het omhoog gaat dat het geld ook daadwerkelijk verplaatst zou zijn. Dat schijnt dus niet zo te zijn, maar het fijne weet ik er ook niet van.quote:
[..]
Maar dat is toch niet gek? Zo'n app of website is maar de frontend.
Dat is vrij normaal en in zulk soort systemen onvermijdelijk. In zulke complexe systemen werken enorm veel onderdelen met elkaar samen. Een overschrijving tussen twee klantrekeningen heeft voor heel veel van die onderdelen gevolgen en zal dus op veel plekken tot administratieve handelingen leiden.quote:
[..]
Nou ja, ik was in de veronderstelling dat als ik bij mij saldo zie verdwijnen en bij een maat, die net een tikkie stuurde, het omhoog gaat dat het geld ook daadwerkelijk verplaatst zou zijn. Dat schijnt dus niet zo te zijn, maar het fijne weet ik er ook niet van.
Om nou te voorkomen dat je heel lang moet wachten bij een overschrijving, of dat een overschrijving mislukt omdat een minder belangrijk subsysteem een storing heeft wordt direct vastgelegd dat er een transactie is gedaan maar worden de gevolgen daarvan vervolgens op de achtergrond doorgerekend.
Of Efteling attracties:quote:
[..]
Dit dus. Er zijn in Nederland zelfs nog systemen met ponskaarten in gebruik. En dan heb je het niet over wat obscure aplicatietjes maar over waterkeringen en beweegbare bruggen.
quote:De Efteling maakt al jarenlang gebruik van een soort grote ponskaarten om onderdelen van attracties op te laten draaien.
https://nl.wikipedia.org/wiki/Ponskaart
windows 7 POSready wordt tot 8 oktober 2024 nog ondersteundquote:
[..]
Bij de NS draait inderdaad ook nog wel het één en ander op al lang niet meer ondersteunde Windows versies; gisteren stond één van de automaten (om de ov chipkaart op te waarderen?) in Venlo ook vast op het bureaublad en dat was Windows 7 (de laatste versie waar je het klassieke Windows 95-achtige uiterlijk kon kiezen) of ouder.
Voor Duitse begrippen is dat echter "next gen", dat land loopt minimaal twintig jaar achter op IT gebied.
https://learn.microsoft.c(...)-embedded-posready-7
Cobol is het probleem niet; maar door de jaren heen zijn er enorme systemen omheen gebouwd om alles nog werkend te houden en te vernieuwen. Wij gebruiken ook nog steeds Cobol en zijn al 5 jaar bezig om het uit te faseren.quote:
[..]
Nouja Cobol is deel van het probleem, de schaarste zie je ook terug in wat Cobol specialisten verdienen.
Ja en denk je dat dat alleen bij Cobol systemen gebeurd? Op vrijwel alle in gebruik genomen systemen wordt er steeds meer bijgebouwd.quote:
[..]
Cobol is het probleem niet; maar door de jaren heen zijn er enorme systemen omheen gebouwd om alles nog werkend te houden en te vernieuwen. Wij gebruiken ook nog steeds Cobol en zijn al 5 jaar bezig om het uit te faseren.
Dat is niet te vergelijken met de tijd van Cobol. Daar zijn complete compilers hergeschreven om bijvoorbeeld uberhaupt te kunnen compileren; nog maar niet de spreken over UI.quote:
[..]
Ja en denk je dat dat alleen bij Cobol systemen gebeurd? Op vrijwel alle in gebruik genomen systemen wordt er steeds meer bijgebouwd.
Onderschat het niet over software. Je ziet bij grote organisaties dat veel software onder water toch meer aan instellingen hebben dan je denkt. Dat er bijvoorbeeld aan directory's diep een config-bestand staat waar je een link moet instellen omdat er anders geen connectie van A naar B of zo.quote:
moet toch niet zo heel moeilijk zijn om daar softwarespecialisten voor te vinden, als je verstand hebt van windows dan zijn die oudere versies toch gewoon simpeler
Waar het vaak mis gaat is dat het niet fatsoenlijk gedocumenteerd wordt of dat de documentatie niet bijgehouden wordt.
Heel veel grote bedrijven werken nog met oude meuk. Jarenlang hebben ze niks gedaan aan het vernieuwen van hun systemen "want het werkt toch allemaal prima" totdat het te laat is.quote:
Belastingdienst gebruikt nog systemen van begin jaren 80.
Niet over te zetten naar nieuwere systemen.
Goed bedacht allemaal.
[ Bericht 40% gewijzigd door HSG op 07-02-2024 08:00:41 ]
Klopt ja, ook in mijn organisatie. Maar het probleem met cobol is vooral dat de mensen met kennis vrijwel allemaal binnen nu en 10 jaar met pensioen gaan. De taal zelf is prima, bloedsnel en erg goed in te zetten.quote:
Ach er draaien nog zoveel vrij belangrijke systemen op Cobol en Fortran, waar ze zich overigens recent wel meer zorgen om zijn gaan maken in Nederland.
https://www.nporadio1.nl/(...)gzaam-hoe-erg-is-dat
Heb er wel maar gekeken, want straks genoeg werk in te vinden. Zie mezelf het alleen niet doen want het is een beetje deprimerend om mee te werken.
Het klinkt raar maar een ander voorbeeld wat mij opgevallen is bijvoorbeeld de tolwegen in Oostenrijk en Zwitserland vergeleken met Slovenië of Hongarije. In Oostenrijk en Zwitserland moet je een sticker op je voorruit plakken terwijl in Slovenië en Hongarije de tolregistratie op kenteken gaat. Je gaat naar een website, geeft je kenteken op, betaald en voila alles is geregeld.quote:
[..]
Als je wist wat er soms voor onderdelen van oude PLC's en SCADA-systemen betaald wordt...
Of partijen die de hele wereld afstruinen naar een plek waar hun systeem nog in gebruik is en ontmanteld wordt... Een van de voornaamste redenen (naast dat iedereen met kennis van het systeem pensionado was) was dat de Amsterdamse metro over moest naar een nieuw treinbeveiligingssysteem was ze op een gegeven moment alle nog beschikbare systemen al opgekocht hadden voor reserve-onderdelen.
Iets vergelijkbaars (maar dan niet ICT-gerelateerd) was met HTM, die hebben in de jaren '80 besloten om voor nieuwe trams oude (PCC) draaistellen te hergebruiken, met als resultaat dat HTM op een gegeven moment overal en nergens PCC-trams opkocht om aan reserveonderdelen te komen.
Je zou toch verwachten dat moderne en welvarende landen als Oostenrijk en Zwitserland dat ze dat ook al ingevoerd zoden hebben.
Als het werkt dan werkt het.quote:
[..]
bron hln.be
Duitse versie:
https://www.bild.de/polit(...)t-86982634.bild.html
Ga je vernieuwen loop je risico.
Dus zeer logisch.
Banken en de overheid maken ook nog steeds gebruik van COBOL 85. Is nog een paar jaar ouder
- ah ik was zeer laat.
Een steenoude programmeertaal hoeft niet direct een probleem te zijn, de broncode kun je nog steeds aanpassen en er zijn ook nog steeds compilers waarmee je het op moderne architecturen kunt draaien.quote:
[..]
Als het werkt dan werkt het.
Ga je vernieuwen loop je risico.
Dus zeer logisch.
Banken en de overheid maken ook nog steeds gebruik van COBOL 85. Is nog een paar jaar ouder
- ah ik was zeer laat.
Een steenoud besturingsysteem dat al decennia niet meer gepatched en geserviced wordt en waarvoor geen hardware meer verkrijgbaar is, daarentegen wel.
Door de omgeving(en) waarin de taal vooral ingezet wordt (banken, verzekeraars etc.) of door de taal zelf?quote:
[..]
Klopt ja, ook in mijn organisatie. Maar het probleem met cobol is vooral dat de mensen met kennis vrijwel allemaal binnen nu en 10 jaar met pensioen gaan. De taal zelf is prima, bloedsnel en erg goed in te zetten.
Heb er wel maar gekeken, want straks genoeg werk in te vinden. Zie mezelf het alleen niet doen want het is een beetje deprimerend om mee te werken.
Door de taal zelf. De omgeving is niks anders dan waar ik nu zit. Heb in mijn team ook een cobol developer zitten die over 6 jaar met pensioen is, dus zou gewoon op dezelfde plek kunnen blijven zelfs.quote:
[..]
Door de omgeving(en) waarin de taal vooral ingezet wordt (banken, verzekeraars etc.) of door de taal zelf?
Opzich is de taal ook niet heel erg. Best logisch opgezet, maar je werkt uiteindelijk wel met iets uit 1960 ofzo. In mijn organisatie werkt iedereen ook vooral in een terminal emulator omdat dit het fijnste is, maar dan zit je de hele tijd naar zo'n groen zwart scherm te staren. En ben zelf misschien te erg gewend aan moderne IDEs, git integratie, code completion etc.
Maarja het is allemaal niet zo zwart wit, er zijn genoeg oplossingen om het leefbaar te maken. Alleen denk dat ik toch liever met de wat modernere talen werk.
Die upgrade was fun, heel veel applicaties maakte bijv bash scripts aan in /tmp, en waar je die in RHEL 7 gewoon kon uitvoeren vanuit /tmp kon dat bij RHEL 8 niet meer.quote:
Ik zit nu bij een klant het proces te begeleiden om van Red Hat Enterprise Linux 7 naar 8 te gaan, en je staat er van te kijken hoeveel issues er bij de verschillende applicaties opduiken. Soms ook omdat de applicaties beroerd geschreven zijn, maar ook omdat Red Hat steeds meer dingen afsluit voor niet-root gebruikers omdat deze exploits mogelijk maken.
Gelukkig waren wij er snel achter... heb verhalen gehoord van collega's die lang aan het zoeken geweest zijn
Een van de verrassingen waar wij hier tegenaan liepen was dat als je vanuit je code geheugen allocceert, het execute-bit op dat geheugen niet meer aan staat. Als je distributed processing doet wordt executable code vaak op die manier op andere processoren/systemen gestart, dus plotseling werkte er nog maar 1 thread. Dat bitje is wel makkelijk te flippen (het staat uit om toevallige/kwaadwillige uitvoering te voorkomen, je hebt er geen root-rechten voor nodig), maar voordat je doorhebt wat het issue is ...quote:
[..]
Die upgrade was fun, heel veel applicaties maakte bijv bash scripts aan in /tmp, en waar je die in RHEL 7 gewoon kon uitvoeren vanuit /tmp kon dat bij RHEL 8 niet meer.
Gelukkig waren wij er snel achter... heb verhalen gehoord van collega's die lang aan het zoeken geweest zijn
Net als met jullie probleem (terecht) gedaan om security te verbeteren, maar het kost een hoop tijd tijdens zo'n migratie.
Helaas zijn de ponskaarten bij de Efteling al jaren weg.quote:
Alles draait daar op Windows server 2016/2019 met SCADA op een geisoleerd glasvezel netwerk.
Dat geïsoleerd zijn is wel een must, ja. Er zijn genoeg SCADA (en andere) systemen die open aan het Internet hangen.quote:
[..]
Helaas zijn de ponskaarten bij de Efteling al jaren weg.
Alles draait daar op Windows server 2016/2019 met SCADA op een geisoleerd glasvezel netwerk.
Beide landen hebben elektronische toll en het werkt zeer goed en makkelijk. Alleen lijkt het erop dat mensen en tankstations het liever op de vertrouwde manier doen, ze maken er immers weinig reclame voor.quote:Op woensdag 7 februari 2024 08:09 schreef HSG het volgende:
[..]
Het klinkt raar maar een ander voorbeeld wat mij opgevallen is bijvoorbeeld de tolwegen in Oostenrijk en Zwitserland vergeleken met Slovenië of Hongarije. In Oostenrijk en Zwitserland moet je een sticker op je voorruit plakken terwijl in Slovenië en Hongarije de tolregistratie op kenteken gaat. Je gaat naar een website, geeft je kenteken op, betaald en voila alles is geregeld.
Je zou toch verwachten dat moderne en welvarende landen als Oostenrijk en Zwitserland dat ze dat ook al ingevoerd zoden hebben.
De software draait dus vaak op een Windows 2003 server die erbij geleverd was en inmiddels kost een nieuwe versie met een recente versie van Windows 20000¤ om te upgraden, dus laten ze het maar zo. Het lijkt voor de werking van de machine weinig uit te maken.
In Hongarije haal je de elektronische tol ook bij een tankstation of grenskantoortje op.quote:
[..]
Beide landen hebben elektronische toll en het werkt zeer goed en makkelijk. Alleen lijkt het erop dat mensen en tankstations het liever op de vertrouwde manier doen, ze maken er immers weinig reclame voor.