Van de Washinhton Post
Even vluchtig door Google translate gehaald.
www.washingtonpost.comVN-waakhond waarschuwt voor 'nucleaire ramp' door beschietingen bij Zaporizja-fabriek
Praveena Somasundaram
5 - 6 minuten
De nucleaire chef van de Verenigde Naties waarschuwde voor een mogelijke "nucleaire ramp" na de beschieting van Europa's grootste kerncentrale, en drong er nogmaals bij Rusland en Oekraïne op aan om een missie van experts toegang te verlenen tot de faciliteit om deze te helpen beveiligen.
De beschieting van de kerncentrale van Zaporizja in het zuidoosten van Oekraïne benadrukt het potentieel voor "catastrofale gevolgen" van aanvallen op en nabij de faciliteit, zei Rafael Grossi, directeur-generaal van de International Atomic Energy Agency (IAEA), in een verklaring op zaterdag.
"Militaire acties die de veiligheid en beveiliging van de kerncentrale van Zaporizja in gevaar brengen, zijn volkomen onaanvaardbaar en moeten koste wat kost worden vermeden", aldus Grossi's verklaring.
Na de beschietingen van vrijdag gaven Rusland en Oekraïne elkaar de schuld voor de aanval. De faciliteit nabij de frontlinies staat sinds maart onder Russische controle, maar wordt nog steeds bemand door Oekraïners.
In zijn nachtelijke toespraak vrijdag merkte de Oekraïense president Volodymyr Zelensky de beschietingen op Zaporizja op als een andere reden waarom Rusland zou moeten worden erkend als een "staatssponsor van terrorisme", waar hij herhaaldelijk om heeft verzocht.
Zelensky pleitte ook voor sancties tegen de Russische nucleaire industrie.
"Dit is puur een kwestie van veiligheid", zei hij. "Degene die nucleaire bedreigingen voor andere landen creëert, is absoluut niet in staat om nucleaire technologieën veilig te gebruiken."
Op zijn beurt heeft het Russische ministerie van Defensie Oekraïne beschuldigd van de aanval, door te stellen dat bescherming door door Rusland gesteunde troepen de reden was dat de fabriek niet verder werd beschadigd. De beschieting beschadigde twee hoogspanningslijnen en een waterleiding, waardoor meer dan 10.000 inwoners zonder water en elektriciteit kwamen te zitten, aldus de verklaring van het ministerie van Defensie.
Rusland nam de faciliteit oorspronkelijk in beslag nadat een van zijn projectielen een brand in het complex van de fabriek had veroorzaakt, waardoor bezorgdheid ontstond over de veiligheid van de vier nucleaire sites van Oekraïne die in de maanden daarna zijn blijven bestaan.
"Het Oekraïense personeel dat de fabriek onder Russische bezetting exploiteert, moet in staat zijn hun belangrijke taken uit te voeren zonder bedreigingen of druk die niet alleen hun eigen veiligheid, maar ook die van de faciliteit zelf ondermijnen", zei Grossi in zijn verklaring.
De American Nuclear Society steunde de oproepen van Grossi om de aanvallen op de faciliteit te stoppen en een missie daarheen te sturen, en veroordeelde de beschietingen in een verklaring zaterdag.
"Het is niet te rechtvaardigen dat een civiele nucleaire faciliteit wordt gebruikt als militaire basis of het doelwit is van een militaire operatie", zeiden de president van de organisatie, Steven Arndt, en de chief executive, Craig Piercy.
De beschietingen van vrijdag hebben geen van de zes reactoren van Zaporizja beschadigd en hebben volgens Grossi geen radioactief materiaal in het milieu vrijgelaten, maar de fabriek heeft elders schade opgelopen.
Hij voegde eraan toe dat een IAEA-missie naar de kerncentrale inspecteurs in staat zou stellen deze te beoordelen en informatie te verzamelen, onafhankelijk van rapporten uit Oekraïne en Rusland.
Maar de situatie rond Zaporizja zal volgens het Britse ministerie van Defensie waarschijnlijk meer en niet minder gevaarlijk worden, omdat de hevigste gevechten in de richting van de energiecentrale verschuiven.
De kerncentrale van Zaporizhzhia buiten de door Rusland gecontroleerde stad Enerhodar op 4 augustus (Alexander Ermochenko/Reuters)
De IAEA werkt al maanden aan de veiligheid van de nucleaire sites van Oekraïne. In april leidde Grossi een missie naar de kerncentrale van Tsjernobyl - de locatie van een van 's werelds ergste nucleaire rampen in 1986 - nadat de door Rusland gesteunde troepen zich in maart uit de fabriek hadden teruggetrokken.
Begin juni leidde hij een vervolgmissie naar de locatie, met experts die de status van de locatie beoordeelden en training gaven over stralingsbewakingsapparatuur. Een soortgelijke missie naar Zaporizja, zei Grossi, is "cruciaal" voor zijn veiligheid.
"Maar hiervoor is de samenwerking, het begrip en de facilitering van zowel Oekraïne als Rusland nodig", zei hij, eraan toevoegend dat VN-secretaris-generaal António Guterres het plan van het bureau steunde.
Grossi was maandag in New York voor de 10e herzieningsconferentie van het Verdrag inzake de niet-verspreiding van kernwapens. In zijn keynote speech besprak hij de "zeven pijlers" van de IAEA van nucleaire veiligheid en beveiliging, waaronder de fysieke integriteit van faciliteiten, betrouwbare communicatie met regelgevers en het vermogen van personeel om veilig te werken.
Die pijlers, zei Grossi in zijn verklaring, waren geschonden in Zaporizja – tijdens de beschietingen van vrijdag en in de maanden sinds de Russische invasie.
"We kunnen het ons niet veroorloven nog meer tijd te verliezen", zei hij. “Om de mensen in Oekraïne en elders te beschermen tegen een mogelijk nucleair ongeval, moeten we allemaal onze meningsverschillen opzij zetten en nu handelen.”