Wat is filosofie? Een paar alinea's met een antwoord waar ik aan dacht terwijl ik naar huis fietste gisteravond. Ik begin dit topic echter niet met een filosoof, ik begin het met de gebeurtenis van de val van de mensheid. Om precies te zijn: het eten van de boom der kennis.
Het is de gebeurtenis waarbij Eva door de duivelse slang werd overgehaald om een appel van de boom der kennis te eten en deze aan Adam aan te bieden. Dit was ten strengste verboden en daarna worden ze uit het paradijs geschopt. Het is een verhaal waar velen van ons bekend mee zijn, maar wat betekent het?
Te beginnen met het gebod: zouden we niet aan God denken als een wrede God als God ons de toegang tot kennis zou verbieden? Zou een welwillende God de schepping niet de vruchten (vrij letterlijk) van kennis moeten schenken?
Dit is waar we een onderscheid moeten maken tussen enkele termen. Het was verboden om van de boom der kennis te eten, maar kennis is geen wijsheid. Kennis is een verzameling proposities, feiten, stand van zaken, terwijl wijsheid meer in het domein van ervaring ligt. De boom van kennis bracht kennis van goed en kwaad voort, waardoor een onderscheid werd geïntroduceerd. Als gevolg van het eten van de appel zagen Adam en Eva zichzelf als naakt, wat ook geïnterpreteerd kan worden als het introduceren van een onderscheid: de ziener en het geziene. Dus de gebeurtenis van het eten van de appel was de gebeurtenis van het vergaren van kennis en daardoor het introduceren van verschil in de wereld, maar dit is geen wijsheid. Filosofie is de liefde voor wijsheid, niet de liefde voor kennis.
Wat we doen als we van wijsheid houden, is eigenlijk proberen terug te gaan naar vóór het moment van de appel. We proberen eigenlijk actief onwetend te zijn. Dit wordt natuurlijk uitgedrukt door Socrates wanneer hij zegt dat hij niets weet. Het komt terug in de hele geschiedenis van de filosofie. We kunnen ook denken aan Husserl, die ons aanmoedigt om de wereld tussen haakjes te zien om de essentie van dingen te bereiken. De dingen proberen te bereiken voor wat ze zijn, betekent ontkennen wat eerst wordt gegeven, het is de appel uitspugen. Wittgenstein zei dat we moeten zwijgen over datgene waarover we niet kunnen praten. Wat is er anders spreken dan kennis uiten? Dus, wat is wijsheid? Wijsheid is te vinden in stilte.
Weten dat je niets weet, is eigenlijk niets meer dan erkennen dat wijsheid niet in woorden te vinden is. Iedereen die iets anders voorstelt, doet aan sofisterij.
Maar wat is stilte? Wat gebeurt er in stilte? Iedereen die mediteert, zal zijn ademhaling opmerken zodra hij begint te zwijgen. Daadwerkelijk begint met stil te zijn. Zoals Richard Rohr opmerkte: tijdens het ademen spreken we het woord van God uit. Vanaf 47 minuten vertelt Richard Rohr over hoe hij een joodse rabbi ontmoette die hem vertelde dat de vorming van de naam van God eigenlijk een benadering is van een ademhalingspatroon.
Er is meer: wanneer Mozes in Exodus 3:14 een ontmoeting heeft met God, zei de laatste "Ik ben". Dit is een indicatie van zijn. God is gewoon. Wat betekent het om te zwijgen? Het betekent het zijn waarderen.
Het is geen verrassing dat er in Psalm 46 staat "wees stil en weet dat ik God ben". Als je mij vraagt wat filosofie is, is het liefde voor wijsheid. Als je vraagt wat wijsheid is, betekent dit dat je een scepticus bent, de aporia viert en daardoor uiteindelijk stil wordt.
Ik ben benieuwd naar jullie reacties op deze overdenking.
Deze overdenking heb ik eerder elders in het Engels neergezet.
Hier schreef
Aoibhin het volgende: Beter autist in de kist dan een feestje gemist w/ *O*