Ophef over kinderboek Slaaf kindje Slaaf

quote:

Ophef over kinderboek Slaaf kindje Slaaf, 'schadelijk zonder uitleg'



Er is ophef ontstaan over het kinderboek 'Slaaf kindje Slaaf', dat later is verschenen met de titel 'Hoe mooi wit ik ben'. Het boek zou kinderen moeten aanzetten tot nadenken over het slavernijverleden. Maar volgens experts kan het schadelijk zijn als kinderen dit zonder uitleg van ouders of leraren lezen.

Het boek van kinderboekenschrijver Dolf Verroen is in 2006 verschenen en na commotie in 2016 opnieuw uitgegeven onder de titel 'Hoe mooi wit ik ben'. Het verhaal is opgeschreven vanuit de ogen van Maria, een wit meisje van 12 jaar dat op haar verjaardag een slaaf cadeau krijgt. Het verhaal speelt zich af rond 1800. Een passage in het boek is: "De slaven hebben gedanst en gezongen. Ik zag opeens hoe zwart ze zijn, hoe mooi wit ik ben."

Ophef na verhaal op Facebook
Er was eerder weleens opschudding over het boek, maar nadat de Zeeuwse Noella gisteren haar verbazing over het boek op Facebook had gedeeld, werd de ophef alleen maar groter. Haar zusje van 9 jaar oud, die half Antilliaans en half Nederlands is, had het boek namelijk gelezen op school omdat het op de boekenplank in de klas stond.

"Het boek deed haar veel pijn", schrijft Noella. "Ik vind het niet kunnen dat je kinderen van 9 jaar dit boek laat lezen. Zij snappen dit nog niet en kunnen hier geen onderzoek naar doen op het internet."

Bespreken in de klas
Noella heeft al duizenden reacties gekregen en het bericht wordt in verschillende groepen op Facebook massaal gedeeld. Inmiddels heeft ook de school van het zusje van Noella haar excuses aangeboden en beloofd om het onderwerp slavernij te bespreken in de klas.

Schrijver Dolf Verroen (91) vertelt aan RTL Nieuws dat hij met het boek nooit de bedoeling heeft gehad om mensen te kwetsen. "Ik lig er weleens wakker van als ik hoor dat mensen het verkeerd begrijpen."

Waargebeurde geschiedenis
Verroen schreef het veel verkochte boek, dat ook in Duitsland, Italië en Zuid-Korea is verschenen, na een bezoek aan Suriname en Ghana. Daar hoorde hij over de gruwelijkheden van de slavernij. "De familie in het boek heb ik verzonnen, verder is alles waargebeurd in het boek, dat heb ik zelf gezien en gehoord van de mensen daar. Het is een stuk geschiedenis dat ik heb opgeschreven, omdat ik het zo'n belangrijk onderwerp vond en nog altijd vind."

Verroen benadrukt dat hij het absoluut niet heeft geschreven als voorlichting over de slavernij. "Ik vind dat dat de taak is van een leerkracht of ouder."



Pedagoog Jillian Emanuels, die onder meer trainingen geeft hoe je je kind bewust kan opvoeden met kennis over ras, huidskleur en racisme, zegt dat het boek inderdaad toelichting nodig heeft van ouders of leraren. Maar dat het boek te leen is in vrijwel alle bibliotheken in het land en te koop op grote kinderboekenwebsites, geeft volgens haar wel aan dat dit boek ook vaak zonder begeleiding gelezen zal worden.

"Het onderwijs over de slavernij schiet in Nederland ernstig tekort, dus ik ga er niet vanuit dat kinderen de context bij dit boek zelf kunnen bedenken. Dit boek blijft nu bij het kind, en zonder die context of lespakket kan het zeer schadelijk zijn."

'Zonder uitleg kan het schadelijk zijn'
Emanuels geeft als voorbeeld: "We zien kinderen van kleur te weinig vertegenwoordigd in jeugdboeken. Het is een zeldzaamheid als het gebeurt. Om dan in dit boek wel een representatie te zien van jezelf als slaaf, zonder enige uitleg of nuance, kan dat schadelijk zijn. En dit is niet alleen schadelijk voor kinderen van kleur, maar het beïnvloedt ook de beeldvorming van witte kinderen ten opzicht van kinderen van kleur."



Emanuels vindt dat dit boek niet langer zonder lesmethode, lespakket of disclaimer uitgeleend en verkocht zou mogen worden. "Het mooie aan boeken is dat daarmee zwart op wit staat wat er in onze geschiedenis is gebeurd. Het boek verbieden hoeft dus niet, want slavernij is nou eenmaal niet kindvriendelijk op te schrijven. Maar je moet er wel voor zorgen dat kinderen iets met dit boek kunnen, het een plekje kunnen geven, het begrijpen."

Samen lezen
Daar is Joan Windzak het mee eens. De Amsterdamse is eigenaar van EduCulture, een kinderboekenwinkel die speciaal oog heeft voor diversiteit en inclusie in kinderboeken. Windzak: "Het zou goed zijn als hier een algemene bijsluiter bijkomt met uitleg voor kinderen, ouders en leerkrachten hoe ze met dit boek moeten omgaan."

Zelf verkoopt Windzak het boek ook in haar winkel, maar altijd met een instructie daarbij. "Ik zeg er altijd bij dat een kind dit boek niet alleen mag lezen. Kinderen schrikken van de inhoud, omdat ze geconfronteerd worden met een wereld die ze niet kennen en die best wel confronterend is. Alle ophef is er niet voor niets. Je moet dit boeken samen lezen met je kind en vertellen in welke tijd dit boek plaatsvindt en vanuit welk perspectief in dit geval dat van een wit meisje van 12 jaar."

Waarschuwing
De twee versies van het boek zijn ook te bestellen op Bol.com. De verkoopsite heeft na verschillende negatieve reacties vandaag een waarschuwing bij de boeken gezet. "Dit omdat wij hier vragen over kregen van klanten", zegt een woordvoerder. "Daarom zijn we gaan kijken of we meer informatie over dit boek en over deze auteur konden vinden. Naar aanleiding daarvan hebben we geconcludeerd dat dit boek is geschreven om kinderen bewust te maken van racisme. Of dit de juiste manier/toon is, daar kun je vraagtekens bij zetten, maar het is niet aan ons om dit te bepalen. Wel vinden we dat we onze klanten moeten waarschuwen omdat het als kwetsend kan worden ervaren."

https://www.rtlnieuws.nl/(...)-ik-ben-ophef-school