Maandag 26 november, 21.20 uur, NPO 3
quote:
In de vierdelige EO-serie Tygo in de GHB die maandagavond van start gaat, onderzoekt acteur Tygo Gernandt de wereld van excessief drugsgebruik. Waarom gebruiken jongeren in Noord-Brabant massaal GHB en lukt het hun niet om daarvan af te kicken? In het programma komen verslaafden, ouders, hulpverleners en politie aan het woord.
Sahar Meradji van televisiebedrijf Zodiak Nederland is de maker van de serie. Ze vertelt dat Zodiak, Tygo en de EO zich verbaasden over de reeks korte nieuwsberichten waarin een overtreding door of zelfs de dood van een GHB-gebruiker werd vermeld. Een GHB-epidemie, noemden sommigen het. “We hebben op meerdere plekken onderzoek gedaan naar het gebruik van GHB,” begint Sahar. “Daarbij ontdekten we vier brandhaarden, plekken waar de concentratie gebruikers van deze drug heel hoog is. Uiteindelijk kozen we voor deze serie voor een gebied in Noord-Brabant.”
De vraag waarom GHB juist op het platteland zo populair is, laat zich niet makkelijk beantwoorden. Uitzichtloosheid, gebrek aan activiteiten voor jongeren, de zwijgcultuur – het speelt allemaal mee.
Wakker schudden
Sahar hoopt met dit programma de politiek wakker te schudden. “Er moet meer onderzoek komen naar het gebruik en naar hoe deze jongeren geholpen kunnen worden. Op dit moment zijn er weinig accurate cijfers bekend. Als hetzelfde aantal jongeren dat nu GHB gebruikt aan de heroïne zou zitten, had je de poppen aan het dansen. Terwijl deze drug mogelijk veel schadelijker is en het soms een kwestie is van ‘een druppel te veel’ en je belandt in een coma, of het loopt zelfs dodelijk af...”
Afkicken van GHB blijkt lastiger dan van andere drugs afkomen. Het terugvalpercentage onder jongeren die een poging doen, is hoog. “Gewone afkicktherapie werkt vaak niet, omdat de drug te heftig is. Binnen een paar maanden valt het gros weer terug.”
‘Ruiken is gebruiken’
Eigenlijk moeten afgekickte jongeren niet meer teruggaan naar hun oude woonomgeving, vervolgt de programmamaker. “Dat klinkt heftig, want plattelanders zijn honkvast. Maar ruiken is gebruiken. Zodra ze de lucht in hun neus krijgen, moeten ze weer.”
Een andere oorzaak waardoor afkicken lastig is: GHB is een lichaamseigen stof.
Je maakt het zelf aan, maar als je gaat gebruiken, stopt het lichaam daarmee. Door te veel GHB ontstaat er zogeheten chemische spieraanmaak. Je spieren worden sterker, maar op het moment dat je stopt, breken ze direct af. “Dat kan dodelijk zijn,” zegt Sahar, “omdat door plotselinge hoge spierafbraak acuut nierfalen kan optreden. Cold turkey stoppen, kan dus eigenlijk niet.”
Shockeffect
Dat Sahar dit programma voor de EO maakte en niet voor een andere omroep, vindt ze niet meer dan logisch. “Ik heb de EO leren kennen als een omroep die niet bang is om de harde werkelijkheid te laten zien met als doel maatschappelijke bewustwording te creëren. Dat doet Tygo in de GHB ook. Het gaat ons niet om het shockeffect, hoewel dat er ook zeker in zit, maar we willen met dit programma een groter verhaal vertellen.”
Of het programma ook nog hoopvol is? “Ik moet denken aan hoe Tygo de laatste aflevering afsluit. Hij zegt dat hij achterblijft met een verdrietig gevoel, maar ook dat hij hoopt dat zijn zoektocht verschil zal maken.”