deelnemer | woensdag 21 november 2018 @ 21:59 |
Op verzoek. De vraag (1:12 minuten) wat het bestuderen van het verleden kan bijdragen: We kunnen alleen sturen met betrekking tot de toekomst, op basis van wat we geleerd hebben van het verleden. Maar ook het verleden is geen open boek. De eerste uitdaging is om iets te leren / ontdekken over het verleden, dat bijdraagt aan het verhaal van de zinnige verhalen vertellers (wetenschap is in de eerste plaats een ontdekkingsreis). Het hoeft niet direct instrumenteel ergens aan bij te dragen. De wetenschap wordt teveel geindentificeerd met technologie. Er is in de natuurwetenschappen een rijkdom aan ideeen die bruikbaar zijn voor verhalen vertellers, die niet instrumenteel zijn, maar fundamenteel, en onder de technologie schuilgaan. Fundamenteel nieuwe ideeen zijn er niet vaak in de logica, er is dus veel meer continuiteit dan het oppervlakkig gezien lijkt. Technocratische hallelujah verhalen en trends zijn vaak ook een vorm van populisme (met alle gevaren die daarbij horen) en invloedrijk (strong and wrong). De ideeen achter nieuwe ideologieen zijn vaak niet nieuw. ------------------------- Neem bijvoorbeeld de fundamentele rol van de kringloopgedachte in de ideeen geschiedenis. Het idee van een kringloop is algemener dan alleen het specifieke geval van de kringloop van geld in een markteconomie. Denk aan: - de klassieke oudheid: de watercyclus, de kringloop van stoffen (later: massabehoud), - de 17e eeuwse klassieke mechanica, de kringloop van beweging (impulsbehoud), - het 19e eeuwse idee van een economische kringloop (goudwaarde / geldbehoud) - de 19e eeuwse feedback loop (zo leren neurale netwerken; ze zijn als het mensbeeld van de behaviorist B. F. Skinner), - de 20e eeuwse vertegenwoordigende democratie (vertegenwoordigers kiezen maakt van de machtspiramide een lus), - de 21e eeuwse kringloopeconomie (recycling: natuurbehoud, duurzame economie). En het idee van een kringloop is fundamenteler dan het idee van geld, want het idee van een kringloop bepaalt de logica van geld (als ruilmiddel en bewaarmiddel). ------------------------------ De lokale vorm van dezelfde kringloopgedachte is het idee van een balans: een transformatie (interactie / transactie) met behoud van ... (atomen / massa / impuls / energie / geld / waarde / informatie). Verandering wordt zo herleid tot een herdistributie van behouden grootheden (overdracht of verplaatsing, zonder magische overgangen tussen iets en niets, dat is begrijpelijker). De logica ervan ligt ten grondslag aan het bouwsteenmodel (waaronder het atoommodel van de klassieke atomisme en het individualistische samenlevingsmodel van het liberalisme) en procesmodel (waaronder de invloedrijke natuurkundige en economische modellen / theorieen). Het idee stamt dus uit de natuurfilosofie, speelt een fundamentele rol in de natuurwetenschap, en wordt ook gebruikt in management (dat laatste is niet zonder risico: marktfundamentalisme, behaviorisme). Wat drijft de kringloop aan? - oorzaak en gevolg (klassieke mechanica) - vraag en aanbod (marktwerking, bewuste rationele keuzes op basis van individuele nutsfuncties) - emoties (biologie / psychologie) Zijn de atomen (a = niet, tomen = delen) of individuen (indivisible) wel of niet ondeelbaar? De fundamentele ideeen uit de natuurfilosofie, wis- en natuurkunde zijn van logische aard, en de menswetenschappen hebben daar een blinde vlek. Ze verdienen een grotere rol in de verhalen van de verhalen vertellers. -------------------------------------- Het onderliggende probleem is het thema van: - Loa Tse over de natuurlijke orde der dingen en de rol van de keizer (de wereld werkt volautomatisch, keizer en moraalleer zijn niet echt nodig). - De Boeddha, die het bestaan van de ziel ontkent (de leer van an-atman) - Het bijbelboek Prediker over de kringloopgedachte - Augustinus en zijn predestinatieleer (determinisme, en de eeuwen latere reactie daarop: het dogma van de vrije wil) - Decartes en het mechanische wereldbeeld - Leibniz en zijn algoritmische benadering van de mechanica + symbolische taal - Spinoza en zijn monistische aspecten leer in de ethica - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - hier begint de verlichting - Kant, determinisme berust op de artefacten van het kenvermogen, komt vervolgens met zijn rationele ethiek - Hegel over de zelfontplooiing van de wereldgeest - Schopenhauwer, de wereld als wil en voorstelling - Marx en de autonome ontwikkeling van economische technologie / productieverhoudingen - Darwin en de evolutieleer - Nietzsche, God is dood, alles is perspectief, leve de ubermensch - Thomas Nagel over 'the view from nowhere' - Chalmers over qualia, the hard problem of consciousness Het thema is: de subject / object dichotomie (wie of wat bepaalt uiteindelijk wat er gebeurd; wie of wat drijft de kringloop aan?) Is het een kennisprobleem, een machtsprobleem of beide? Beide? Dan is het een ethisch probleem. Deze versie is beter (als het gaat over de subject - object dichotomie): Ik denk dat Spinoza, Nietzsche en Bohr gelijk hebben dat het kennisprobleem fundamenteel perspectivisch is, omdat het subject niet los van het object bestaat, en kennis over het object niet los van het subject (wederom een lus): F&L / Hoe verenig je de volgende twee perspectieven? Perspectief is een basaal meetkundig begrip (verschillende gezichtspunten en consistent met objectiviteit). Gezichtspunt afhankelijk is ook 'persoonsafhankelijk en consistent met objectiviteit (herleidbaar tot een eenduidige feitelijke ontwikkeling)'. ------------------------ Belangrijke fundamenteel nieuwe logische / mechanische ideeen uit de 20e eeuw: - Russell's paradox en Godel's onvolledigheidsstellingen (er is een grens aan het algoritmisch denken). Begint met de leugenaarsparadox uit de oudheid. - Einstein: tijd en ruimte zijn niet onafhankelijk van elkaar, maar hangen samen volgens 1 meetkunde van de 4D tijdruimte (er is geen universeel idee van gelijktijdigheid). Begint met electromagnetisme (Lorentztransformatie / coordinatentransformatie, meetkundig / perspectivisch). - Bohr, Schrodinger, Heisenberg, Jordan Pascal, Von Neumann: positie en bewegingsvariabelen zijn niet onafhankelijk van elkaar, maar met een Fouriertransformatie in elkaar te vertalen, begrepen als een coordinatentransformatie in een Hilbertruimte (het golf-deeltje dualisme, coordinatentransformatie , meetkundig / perspectivisch). Begint met electromagnetisme (spectraallijnen, black body radiation, foto-electrisch effect). De kern van de fouriertransformatie is de eenheidscirkel van het complexe vlak: ei x. -------------------------- Kortom, dit lang lopende verhaal is verre van af. Ja, ook de menswetenschappen zijn nodig. We staan aan dezelfde kant van de streep (wetenschappers versus technocraten / managers ). [ Bericht 1% gewijzigd door deelnemer op 23-11-2018 20:38:30 ] | |
deelnemer | woensdag 21 november 2018 @ 21:59 |
Ter verduidelijking: een balans tussen voor en na (wat erin gaat, komt er ook weer uit). Een dynamische balans i.p.v. een statische balans (zoals een weegschaal of een boekhoudkundige balans). Voorbeeld: een chemische vergelijking 2 H2 + O2 ----> 2 H2O Wat erin gaat, komt er ook weer uit, geteld in atomen. Geteld in moleculen niet, en dat is wat transformeert. De magische overgang tussen iets en niets in termen van moleculen, wordt begrijpelijk gemaakt in termen van atomen. De dichotomie: essentie (wezenskern) vs fenomeen (verschijnsel), wordt herleid tot: atoom (bouwsteen) vs molecuul (bouwsel). Wat in de transformatie behouden blijft, fungeert gedurende de transformatie als het houvast (het kader). Omdat de atomen in deze transformatie behouden blijven, vormen ze een kringloop (het kader is een logisch idee / waarneembaar patroon), de rest is chemie . Is de mens een essentie of een fenomeen? Als je het idee van een transformatie toepast op de samenleving, wat is dan het houvast / wat blijft behouden / wat is het kader? Is dat de democratische rechtsstaat? Is dat de marktplaats? Is dat, om bij Yuval Harari te blijven, de identiteit van de mens niet (maar een emergente nieuwe ideologie, kun je dat nog een houvast noemen)? Zijn dat, om Jordan Peterson erbij te halen, normen & waarden? En indien geen van alle, wat dan? Zonder, heb je geen transformatie, maar chaos. De bewegingswet die men zoekt, is tevens een behoudswet (en omgekeerd). Weet je wat behouden blijft, dan weet je ook wat veranderlijk is (en omgekeerd). Als je zover abstraheert, tot je twee begrippen overhoudt, verandering en behoud, dan zijn ze duaal (progressief vs conservatief, transformatief vs reformatief). De strijd gaat natuurlijk vooral over wat behouden moet blijven en wat verandert moet worden (denk aan de Zwarte Piet discussie). Symbolischer dan Zwarte Piet kan bijna niet (objectief bestaat hij niet). Dat suggereert dat alles verbeelding is (wat niet zo is). De kringlopen uit de natuurkunde (vroeger natuurfilosofie) zijn objectieve patronen (geen mensenwerk, wel een menselijke observatie). Dat suggereert dat alles objectief is (wat niet zo is). Wie of wat drijft uiteindelijk de kringloop? Dat is de bewegingswet / behoudswet (een dynamische balans). Wat in deze abstractie ontbreekt, is het onderscheid tussen intern en extern. Maakt het uit of de wet wordt gesteld van binnen uit of van buitenaf? Zelfexpressie voelt goed, repressie niet (vrijheid). Daar proberen de deelnemers het beste van te maken (een collectief / ingewikkeld probleem). Dat is de kringloopgedachte. Het vooruitgangsgeloof is het geloof dat de kringloop een spiraal is, die wij opwaarts doorlopen. Herakleitos: "De weg omhoog en de weg omlaag is dezelfde weg". Dezelfde spiraal, maar de opwaartse richting is onduidelijk. Voorbeeld: economische groei. PS: 'marktplaats' is (als enige van de opties) een link waar je op kunt klikken. Daar heb ik niet zelf voor gekozen, dat wordt volautomatisch zo weergegeven. Het lijkt op een hint bij het beantwoorden van de vraag. Ook dat is neoliberalisme . [ Bericht 1% gewijzigd door deelnemer op 24-11-2018 00:20:45 ] | |
mashitnext | woensdag 21 november 2018 @ 22:05 |
tijd | |
deelnemer | woensdag 21 november 2018 @ 22:09 |
| |
deelnemer | woensdag 21 november 2018 @ 22:27 |
Yuval Harari is de nieuwe Marx. De autonome ontwikkeling van (economisch relevante) technologie leidt tot een transformatie van de samenleving. De transformerende technologie komt nu uit de biologie en informatica (en de onderliggende logica is algoritmisch). Maar de uitkomst is niet meer de transformatie van de klassenstructuur tot egalitair communisme. Het transformeert de samenleving en zelfs onze biologische basis. De transformatie wordt gedragen door een collectieve ideologie, die voortkomt uit de beweging die de technologische veranderingen aandrijft. De uitkomst is volgens Yuval Harari onzeker, maar leidt niet tot een egalitaire samenleving. Met een flinke dosis empathie is er misschien nog iets aan te redden. Door de Googles van deze wereld te wijzen op hun verantwoordelijkheid om goed na te denken wat voor soort samenleving zij creeren, hoopt Yuval Harari het ergste te voorkomen. Er zit een risico in de historische benadering, die simpelweg vaststelt dat dit soort transformaties plaatsvinden, die beginnen met een paradigma verschuiving binnen een bepaalde praktijk of specialisme. De ideeen komen niet zomaar op, maar ontstaan binnen een context, met een eigen ontwikkeling, inclusief alle mitsen en maren, inclusief visionaire individuen die gegrepen worden door een bepaald idee. De logica die daaraan ten grondslag ligt, is fundamenteler dan de ideologie die eruit voorkomt. De logica zelf komt zonder richtingaanwijzers. Het vertelt je niet wat te doen. De transformerende ideologie wel. Algoritmische logica klinkt operationeel (computercode bestaat uit instructies die toewerken naar een doel, bio-enginering is ook operationeel). Big data analyse is statistisch. Maar de onderliggende logica van een transformerende samenleving is de logica van het procesmodel of kringloopmodel, en die is niet nieuw, maar klassiek (daar hebben we ervaring mee). Slechte ervaringen zoals: - communisme (mechanica --> 1e industriele revolutie) - fascisme / sociaal darwinisme (evolutieleer), - gedragsmanipulatie (behaviorisme) - propaganda (psychoanalyse / onderbewuste) - neoliberalisme (marktleer). Een ideologie is een filosofisch speelgoed model, ontdaan van alle mitsen en maren, als basis voor het organiseren van de groep, toewerkend naar praktische resultaten, en al doende de samenleving transformerend. De praktische doeners maken er vaak een potje van, omdat ze snel klaar zijn met waarheidsvinding, en liever gelijk beginnen aan te pakken, en zich zodoende ontpoppen tot ware gelovigen. Als Yuval Harari begint te vertellen, dat we ons allemaal moeten voorbereiden op een voortdurende herscholing en heruitvinding van onszelf, door emotionele stabiliteit en een open geest te cultiveren, gaat hij voorbij aan de menselijke maat. De mens moet zich maar aanpassen aan een autonome technologisch revolutie, die zich hoe dan ook zal voltrekken. Om daartegen bestand te zijn, moet je vooral wat abstracter leren denken, zodat je houvast niet direct omvalt bij de eerste beste verandering. Wat niet werkt, is je houvast voortdurend op de tocht zien staan, en deze voortdurend moeten ompalen. Het raamwerk, het houvast, moet stabiel zijn. Dat raamwerk is de abstracte logica achter de ideeen. Om je daar kritisch mee te kunnen verhouden, moet je deze logica, haar ontwikkeling en alternatieven ook begrijpen. Anders ren je maar ergens achteraan, als een zeloot. Het lijkt mij een probleem, dat je niet zomaar kan overlaten aan een specialisme of bedrijfstak die daarin voorop loopt, maar moet worden ingebed in een democratische rechtstaat. Daar zit een ander groot probleem. Ten aanzien van dit probleem is Yuval Harari nogal elitair. [ Bericht 0% gewijzigd door deelnemer op 21-11-2018 23:47:00 ] | |
NanKing | vrijdag 23 november 2018 @ 15:36 |
Leuk deelnemert! Ik ga de filmpjes kijken en je OP bestuderen en kom er later dit weekend op terug. -helemaal de verkeerde username gebuikt:')- [ Bericht 10% gewijzigd door NanKing op 23-11-2018 16:51:36 ] | |
deelnemer | vrijdag 23 november 2018 @ 16:37 |
Floor Rusman: Het onweerstaanbare comfort van identiteit Zelfidentificatie is voor een verschijnsel (zonder een eigen essentie) een existentieel probleem. Sartre: Ik ben mijn keuzes. Simone Weil: Wachten op God (over zichzelf), The need for roots (over de bevolking). Over Simone Weil: Denken over arbeid en macht [ Bericht 5% gewijzigd door deelnemer op 24-11-2018 17:30:51 ] | |
noodgang | zaterdag 24 november 2018 @ 12:05 |
Goed bezig TS Ik ga de filmpjes ook later bekijken, ben wel getriggerd nu! | |
deelnemer | zaterdag 24 november 2018 @ 18:20 |
Algoritmen kunnen toveren | |
deelnemer | maandag 3 december 2018 @ 15:41 |
De sociale orde: subjectivering, identiteiten & macht
[ Bericht 1% gewijzigd door deelnemer op 03-12-2018 19:58:14 ] | |
Discombobulate | maandag 3 december 2018 @ 20:36 |
Interessant topic! Zal er induiken als ik tijd heb. | |
NanKing | woensdag 5 december 2018 @ 13:21 |
Ha nog steeds geen tijd gehad/genomen om je filmpjes te bekijken, sorry -.-. Een zinnetje vond ik heel erg tekenend ende belangrijk uit je laatste post Dit is iets waar ik het eigenlijk heel erg mee eens ben (niet alleen politiek verloren tho) maar ook veel mee geworsteld heb in mijn leven. De vraag wie ben ik duidt vaak op wat ben ik dan als ik weet wie ik ben.De afgelopen jaren heb ik het wie en wat veel meer uitelkaar getrokken. Behalve de wie (mijn naam) en wat (een mens) probeer ik ook over mezelf geen conclusies (meer) te trekken. In mijn geval ging het over mijn geaardheid, of ik dat ben of dat heel een deel van mij is en hoe groot is dat deel dan. | |
deelnemer | woensdag 5 december 2018 @ 20:12 |
Niet in het geijkte sjabloon passen, maakt het leven niet makkelijker. Je stuit bovendien op het (onvermijdelijke) probleem, dat de mensheid al duizenden jaren bezig houdt: klopt het allemaal wel, wat de anderen denken? Ik denk dat het beter is als je jezelf niet probeert te definieren (of laat definieren), hooguit jezelf wat observeert / reflecteert / relativeert. Want dat is het voordeel van 'een verschijnsel zijn' (ondefinieerbaar). Vragen stellen die je nooit kunt beantwoorden (filosofie) is ook goed. Zo hou je de geest open. [ Bericht 0% gewijzigd door deelnemer op 05-12-2018 21:57:55 ] | |
deelnemer | donderdag 13 december 2018 @ 00:23 |
| |
deelnemer | vrijdag 4 januari 2019 @ 16:06 |
| |
gummetje69 | zaterdag 5 januari 2019 @ 14:27 |
nou hier, zelflerende algoritmes, dat zeg ik toch, lsd, moet je dat eens roepen in sillicon valley... | |
deelnemer | zondag 13 januari 2019 @ 21:56 |
Daar is het elektrische hulpje voor ons geheugen | |
McGrath | donderdag 21 februari 2019 @ 10:48 |
@HPLC | |
deelnemer | maandag 11 maart 2019 @ 22:31 |
Direct gerelateerd aan deze video van Yuval Harari is de kritiek van Shoshana Zuboff op "Surveillance Capitalism". Shoshana Zuboff & Naomi Klein in gesprek: [ Bericht 2% gewijzigd door deelnemer op 11-03-2019 22:37:55 ] | |
deelnemer | maandag 29 april 2019 @ 00:00 |