abonnement bol.com Unibet Coolblue
  Eindredactie Frontpage / Forummod woensdag 1 november 2017 @ 13:35:12 #1
168091 crew  Cobra4
mr. Dkut
pi_174802386
1 november 1170 - Rotterdam verdwenen

8,5 eeuw geleden was 1 november een dag om nooit te vergeten. De Allerheiligenvloed van 1170 hield gigantisch huis in Nederland. O.a. de duinenrij ter hoogte van het huidige Marsdiep brak door, waardoor het meer "Almere" de Zuiderzee is geworden.

Maar ook Rotta (Rotte/Rotterdam) ontkwam niet aan de gevolgen van de vloed. Bij archeologische onderzoeken voorafgaand aan de bouw van o.a. de Willemsspoortunnel en de Markthal werden vondsten gedaan waaruit blijkt dat er tijdens overstromingen door de vloed veel woningen en boerderijen werden vernietigd en een dikke kleilaag achterbleef die het gebied onbewoonbaar maakte.

Tussen die periode en het bouwen van de dam aan de Rotte in 1270 dat de stichting van Rotterdam inluidde, zijn dan ook vrijwel geen huizen meer teruggevonden. Onderzoekers gaan er dan ook vanuit dat Rotta compleet van de kaart verdween.



Op een site aan de Binnenrotte werd een een complete terp opgegraven met restanten van een boerderij. Het bleek dat er daar zeker 3 terpen waren met elk 2 boerderijen, die ongeveer tussen 925 en 1060 na Christus zijn gebouwd. Iedere boerderij kende een stal- en woongedeelte onder één met riet bedekt dak.



Hoewel het nu om een agrarisch bedrijfswoning gaat, zijn onderzoekers ervan overtuigd dat Rotta meer was dan een boerenspil. Rotta maakte misschien deel uit van de schakel van handelsplaatsen langs de rivier de Merwede, zoals Dorestad, Vlaardingen en Witla. Aan de oude loop van de Rotte speelde Rotta waarschijnlijk een bescheidener rol dan die nederzettingen, maar er was een duidelijk verschil met de puur agrarische leefgemeenschappen in deze regio van Maas en Merwede. Er is handel gedreven, getuige bijvoorbeeld de aardewerkresten en de munten die in de grond van de spoortunnel gevonden zijn. Er hebben hier schepen op de Rotte gelegen uit Duitsland en Engeland. Het stelde echt wat voor.''

Bij de aanleg van de Willemspoortunnel trof men aardewerkscherven uit de achtste en negende eeuw aan, kwamen resten van sloten en greppels tevoorschijn en doken munten zoals een denarius van de Frankische koning Pippijn (751-768) op.


Hoe groot Rotta is geweest, is moeilijk aan te geven. Mogelijk hebben er enkele tientallen huizen gestaan, waaronder de nu gevonden boerderij.
"Any officer who goes into action without his sword is improperly dressed." - "Mad Jack" Churchill DSO MC
  woensdag 1 november 2017 @ 14:17:31 #2
304498 Nibb-it
Dirc die maelre
pi_174803115
Goed topic. Ik kende alleen de Allerheiligenvloed van 1570, maar kennelijk waren er nog een aantal meer, als ik zo eens in de bekendste online encyclopedie kijk. De storm van 1170 was als ik het zo zie het meest ingrijpend, als het gaat om de permanente gevolgen voor het landschap.

Ben ook wel benieuwd naar de bronnen die over Rotta/Rotte reppen, heb je daar een idee van? Zullen dan vooral Domesday-achtige dingen zijn, lijkt me?

Misschien wat offtopic, maar over Allerheiligen gesproken, wat een geweldige iconografie (bron)!

  Eindredactie Frontpage / Forummod woensdag 1 november 2017 @ 14:35:23 #3
168091 crew  Cobra4
mr. Dkut
pi_174803394
quote:
6s.gif Op woensdag 1 november 2017 14:17 schreef Nibb-it het volgende:


Ben ook wel benieuwd naar de bronnen die over Rotta/Rotte reppen, heb je daar een idee van? Zullen dan vooral Domesday-achtige dingen zijn, lijkt me?

Naar wat ik kan vinden gaat het om schenkingsoorkonden waarin men de kerk van Rotta noemt. Dit in oorkonden van 3 februari 1028 en 26 juni 1050. En dan zou het gaan om de locatie t.h.v. of op de plek van de huidige Laurenskerk aan de Binnenrotte. Wat dus goed overeen komt met de archeologische vondsten.
"Any officer who goes into action without his sword is improperly dressed." - "Mad Jack" Churchill DSO MC
  woensdag 1 november 2017 @ 16:12:04 #4
304498 Nibb-it
Dirc die maelre
pi_174805347
Dank, zat zelf al in Google Books te loeren, maar kon zo snel niets vinden. Heb je een linkje?

Ik vind het wel interessant. De wederopbouw, in welke vorm dan ook, is na het bouwen van de dam kennelijk snel gegaan, en de groei van het dorp moet toen ook hebben doorgezet. Immers ontving Rotte(rdam) al in maart 1299 voor de eerste keer stadsrechten, wat mijns inziens impliceert dat het toen inmiddels om meer dan een minuscule agrarische nederzetting op wat terpen ging.

Ik kan me goed voorstellen dat de herontwikkeling van het gebied veel volk en handel aantrok.
  Eindredactie Frontpage / Forummod donderdag 2 november 2017 @ 12:14:42 #5
168091 crew  Cobra4
mr. Dkut
pi_174822308
quote:
6s.gif Op woensdag 1 november 2017 16:12 schreef Nibb-it het volgende:
Dank, zat zelf al in Google Books te loeren, maar kon zo snel niets vinden. Heb je een linkje?

Ik vind het wel interessant. De wederopbouw, in welke vorm dan ook, is na het bouwen van de dam kennelijk snel gegaan, en de groei van het dorp moet toen ook hebben doorgezet. Immers ontving Rotte(rdam) al in maart 1299 voor de eerste keer stadsrechten, wat mijns inziens impliceert dat het toen inmiddels om meer dan een minuscule agrarische nederzetting op wat terpen ging.

Ik kan me goed voorstellen dat de herontwikkeling van het gebied veel volk en handel aantrok.
Een directe link naar de oorkonden kan ik niet vinden. Misschien alleen te bezichtigen in het Bisschoppelijk archief in Utrecht?

Wel veel informatie op deze site. Incl plattegrond met de situatie in 1340.



Lijkt mij wel wat klein voor een stad van 40 jaar oud?
"Any officer who goes into action without his sword is improperly dressed." - "Mad Jack" Churchill DSO MC
pi_174823259
Steden waren in de middeleeuwen in de Noordelijke Nederlanden in het algemeen klein in bevolkingsomvang. Daarbij zou best kunnen dat Rotterdam begin 14e eeuw ook te maken had met hongersnood https://nl.m.wikipedia.org/wiki/Grote_hongersnood_van_1315-1317
  vrijdag 3 november 2017 @ 02:11:31 #7
304498 Nibb-it
Dirc die maelre
pi_174837940
quote:
0s.gif Op donderdag 2 november 2017 12:14 schreef Cobra4 het volgende:

[..]

Ah, dank voor de link. Al lijkt het kaartje een latere impressie?

Ben eens op zoek geweest naar die vermeldingen. Het resultaat is ongeveer zo spectaculair als verwacht (niet zo gek spannend, dus). In de oudste oorkonde bevestigt de keizer dat de Utrechtse bisschoppen Ansfried en Adelbold enkele eigendommen aan het klooster Hohorst bij Amersfoort hebben geschonken. In die opsomming komt ook de kerk van Rotta voor. Heel summier allemaal. Zie het eerste volume van het Oorkondenboek van Holland en Zeeland tot 1299.

03-02-1028: no. 76 (pp. 142-144, 143 r. 30-31), noemt 'unam ecclesiam Rotta'. Dat is alles.
26-07-1050: no. 81 (pp. 150-152, 152 r. 07-08), noemt 'ecclesia <et aream in eodem loco> vocabulo Rotta'.

Wel leuk om weer eens een voorbeeld van middeleeuws gerommel te zien. Volgens de begeleidende noten is no. 81 een dertiende-eeuwse bastaard van de eerste, originele keizersoorkonde. Het stuk tussen haken is kennelijk een (nog) latere toevoeging, en interessant genoeg ook de enige. Van no. 81 bestaat bovendien weer een andere vervalsing (gedateerd 18-11-1006, no. 70 in het oorkondenboek) uit de late dertiende eeuw.

In volume II van het oorkondeboek is nog een charter uit september 1242 opgenomen waarin graaf Willem II van Holland verklaart dat een stuk van zijn land tussen (de?) Rotte en Wilenesbrunne (misschien Wilnis?) is verkocht, en dat de koper is vrijgesteld van dijklasten (Nederlandstalig, no. 262, pp. 220-221).

Verder wordt in deel III een inmiddels verloren oorkonde van Floris V beschreven (no. 1551, p. 618), waarin de burgers van Rotterdam kennelijk al rond 1270 enkele voorrechten kregen. Dat zou mijns inziens prima samen kunnen hangen met de herontwikkeling van het gebied en de aanleg van de dam.

De charters waarmee graaf Jan van Holland Rotterdam stadsrechten gaf zijn trouwens ook opgenomen, zie volume V van het oorkondeboek, nummers 3455 en 3456 (Nederlandstalig, pp. 1013-1016).
  vrijdag 3 november 2017 @ 02:12:34 #8
304498 Nibb-it
Dirc die maelre
pi_174837943
quote:
1s.gif Op donderdag 2 november 2017 13:17 schreef zakjapannertje het volgende:
Steden waren in de middeleeuwen in de Noordelijke Nederlanden in het algemeen klein in bevolkingsomvang. Daarbij zou best kunnen dat Rotterdam begin 14e eeuw ook te maken had met hongersnood https://nl.m.wikipedia.org/wiki/Grote_hongersnood_van_1315-1317
Ik las dat Rotterdam rond 1340 waarschijnlijk rond de 2.000 inwoners had, dat is toch niet bijzonder klein voor een stad in die vroege periode?
  Eindredactie Frontpage / Forummod vrijdag 3 november 2017 @ 09:37:40 #9
168091 crew  Cobra4
mr. Dkut
pi_174839975
quote:
6s.gif Op vrijdag 3 november 2017 02:11 schreef Nibb-it het volgende:

[..]

Ah, dank voor de link. Al lijkt het kaartje een latere impressie?

Ben eens op zoek geweest naar die vermeldingen. Het resultaat is ongeveer zo spectaculair als verwacht (niet zo gek spannend, dus). In de oudste oorkonde bevestigt de keizer dat de Utrechtse bisschoppen Ansfried en Adelbold enkele eigendommen aan het klooster Hohorst bij Amersfoort hebben geschonken. In die opsomming komt ook de kerk van Rotta voor. Heel summier allemaal. Zie het eerste volume van het Oorkondenboek van Holland en Zeeland tot 1299.

03-02-1028: no. 76 (pp. 142-144, 143 r. 30-31), noemt 'unam ecclesiam Rotta'. Dat is alles.
26-07-1050: no. 81 (pp. 150-152, 152 r. 07-08), noemt 'ecclesia <et aream in eodem loco> vocabulo Rotta'.

Wel leuk om weer eens een voorbeeld van middeleeuws gerommel te zien. Volgens de begeleidende noten is no. 81 een dertiende-eeuwse bastaard van de eerste, originele keizersoorkonde. Het stuk tussen haken is kennelijk een (nog) latere toevoeging, en interessant genoeg ook de enige. Van no. 81 bestaat bovendien weer een andere vervalsing (gedateerd 18-11-1006, no. 70 in het oorkondenboek) uit de late dertiende eeuw.

In volume II van het oorkondeboek is nog een charter uit september 1242 opgenomen waarin graaf Willem II van Holland verklaart dat een stuk van zijn land tussen (de?) Rotte en Wilenesbrunne (misschien Wilnis?) is verkocht, en dat de koper is vrijgesteld van dijklasten (Nederlandstalig, no. 262, pp. 220-221).

Verder wordt in deel III een inmiddels verloren oorkonde van Floris V beschreven (no. 1551, p. 618), waarin de burgers van Rotterdam kennelijk al rond 1270 enkele voorrechten kregen. Dat zou mijns inziens prima samen kunnen hangen met de herontwikkeling van het gebied en de aanleg van de dam.

De charters waarmee graaf Jan van Holland Rotterdam stadsrechten gaf zijn trouwens ook opgenomen, zie volume V van het oorkondeboek, nummers 3455 en 3456 (Nederlandstalig, pp. 1013-1016).
Ah top! Dank je.
"Any officer who goes into action without his sword is improperly dressed." - "Mad Jack" Churchill DSO MC
pi_174840071
quote:
0s.gif Op vrijdag 3 november 2017 02:12 schreef Nibb-it het volgende:

[..]

Ik las dat Rotterdam rond 1340 waarschijnlijk rond de 2.000 inwoners had, dat is toch niet bijzonder klein voor een stad in die vroege periode?
Nee, niet bijzonder klein voor Europa in het geheel in die tijd, waar soms bijvoorbeeld een graaf met het geven van stadsrechten een gebied economisch wilde stimuleren

Wel vergeleken met Gent bijvoorbeeld in de 14e eeuw, dat misschien wel 50-60.000 inwoners telde
  Eindredactie Frontpage / Forummod vrijdag 3 november 2017 @ 09:55:26 #11
168091 crew  Cobra4
mr. Dkut
pi_174840248
"Any officer who goes into action without his sword is improperly dressed." - "Mad Jack" Churchill DSO MC
abonnement bol.com Unibet Coolblue
Forum Opties
Forumhop:
Hop naar:
(afkorting, bv 'KLB')