Cultuur & Historie in het nieuws #12

quote:

Aflaatbrief met naam Maarten Luther gevonden

In een archief in de Spaanse Nationale Bibliotheek in Madrid is recent een aflaatbrief ontdekt waarop de naam van de Duitse reformator Maarten Luther (1483-1546) vermeld staat. De aflaat – opgesteld door de beroemde aflaathandelaar Johann Tetzel (1465-1519) – komt uit 1508 en dateert nog van voor de tijd dat Luther zich tegen de aflaathandel keerde.

Week van de Koloniale geschiedenis
Luther als monnik - Atelier Lucas Cranach de Oude Luther als monnik - Atelier Lucas Cranach de Oude
Aflaatbrief met naam Maarten Luther gevonden

13715
REDACTIE - 23 OKTOBER 2017 - 21:22
In een archief in de Spaanse Nationale Bibliotheek in Madrid is recent een aflaatbrief ontdekt waarop de naam van de Duitse reformator Maarten Luther (1483-1546) vermeld staat. De aflaat – opgesteld door de beroemde aflaathandelaar Johann Tetzel (1465-1519) – komt uit 1508 en dateert nog van voor de tijd dat Luther zich tegen de aflaathandel keerde.

Johann Tetzel verkocht grote aflaten aan kloosters

Vera Lüpkes, directrice van het Weserrenaissance-Museum Schloss Brake in Lemgo in Duitsland, was bezig met de voorbereiding over een expositie over Maarten Luther vanwege de herdenking van 500 jaar Reformatie. Tijdens het onderzoek in Madrid deed ze de bijzondere vondst. Lüpkes vond overigens niet het origineel uit 1508, maar een afschrift van de aflaatbrief uit 1631. In 1508 zat Luther als monnik in het Augustijnerklooster te Erfurt.

Tetzel kreeg van paus Julius II (1443-1513) toestemming om aan ieder klooster één aflaatbrief te verkopen, een soort ‘totaalaflaat’ dus. Op die grote aflaatbrief kwamen dan de namen van de monniken uit het betreffende klooster te staan.

De aflaatbrief voor het Austijnerklooster in Erfurt bevatte 52 namen van kloosterbroeders. Onder hen dus ook Maarten Luther, die op de aflaat vermeld staat als ‘Martinus Luder’ (zoals hij zichzelf toen nog noemde).

Volgens Lüpke is het gevonden document een belangrijke aanwijzing dat Luther zich in de begintijd als monnik nog niet bezighield met de misstanden in de Rooms-Katholieke Kerk.

(Historiek)

quote:

Schedeldeel blijkt van 's werelds oudste tsunami-slachtoffer

Van een mysterieus schedelstuk dat in 1929 in Papoea-Nieuw-Guinea werd opgegraven werd eerder ten onrechte gedacht dat het van een uitgestorven mensachtige zou zijn. Het blijkt nu op een andere manier heel toch bijzonder. Wetenschappers denken dat het om 's werelds oudste tsunamislachtoffer gaat.



Onderzoekers zeiden vandaag dat nieuw onderzoek aan de aarde, waarin de 6000 jaar oude schedel werd gevonden, sporen van een tsunami heeft aangetoond. De samenstelling is opvallend gelijk aan die van de dodelijke tsunami uit 1998 die op dezelfde plek toesloeg.

De schedel werd gevonden bij de plaats Aitape, ongeveer 12 kilometer van de kust in het noorden van Papoea-Nieuw-Guinea. Het is een van de oudste menselijke resten die er op het eiland zijn gevonden, en werd eerder aangezien voor een schedel van de mensensoort Homo Erectus. Die soort stier zo'n 140.000 jaar geleden uit. Later onderzoek toonde aan dat het schedeldeel 'maar' 6000 jaar oude was.

Tsunami-slachtoffer
,,Als waarschijnlijk het oudste bekende tsunami-slachtoffer ter wereld, vertelt de Aitape schedel ons veel over de blootstelling [aan rampen] van mensen in kuststreken over een langere termijn. En het laat zien hoe zulke gebeurtenissen ongetwijfeld fundamentele effecten gehad hebben op migratie, nederzetting en cultuur", zegt tsunami-expert James Goff van de University of New South Wales in Australië.

De wetenschappers bestudeerden geologische afzettingen in de rivierbedding waar de schedel werd gevonden. Die lieten duidelijke sporen van een tsunami zien. Ze vonden er in die laag microscopische organismen uit de oceaan, die werden ook in 1998 aangetroffen.

,,We hebben ook de chemische samenstelling bekeken en de grootte van de deeltjes onderzocht", de resultaten bleken typisch voor een tsunami, zei antropoloog en archeoloog Mark Golitko van de University of Notre Dame in Indiana en het Field Museum in Chicago.

Rampen
Tsunami's zijn grote golven die doorgaans worden veroorzaakt door aardbevingen onder water, of door vulkaanuitbarstingen. Het zijn grote natuurrampen, bij de tsunami in de Indische oceaan in 2004 kwamen meer dan 230.000 mensen om het leven. Die werd veroorzaakt door een beving voor de kust van Sumatra.

Bij de eerder genoemde tsunami in 1998 bij Papoea-Nieuw-Guinea kwamen zeker 2.000 mensen om. De tsunami vaagde complete dorpen weg, vernietigde oogsten en veel overlevenden moesten gedwongen verhuizen. De tsunami van 6.000 jaar geleden was blijkbaar een gelijksoortige ramp. ,,Net als bij de tsunami in 1998 denken we dat een of meer golven plotseling op de kust sloegen en dorpen en iedereen die daar woonde wegspoelden naar moerassen die langs de kust liggen", zei Golitko.

De schedel werd los gevonden. Onderzoekers gaven aan dat in 1998 veel slachtoffers werden weggespoeld richting meertjes en lagune's waar hun lichamen werden aangevreten door krokodillen.

(AD)

quote:

Uncovering an Overlooked Source for Iconic Alabaster Statues
A team of scientists matched stone in statues and religious icons to a quarry in the French Alps, reconstructing a medieval European art trade route.

Medieval and Renaissance sculptors carved gorgeous statues and religious icons from alabaster, a soft, creamy white stone similar to marble. Much of their work, from visages of the Virgin Mary to angels slaying demons, now reside in museums like the Louvre in Paris and others across Europe. But a mystery remains: Where did the alabaster come from? (New York Times).

quote:

Albert Einstein’s ‘Theory of Happiness’ Fetches $1.56 Million
More than a century ago, Albert Einstein’s celebrated theory of relativity altered the world’s understanding of space and time. This week, the wild-haired physicist’s far-simpler “theory of happiness,” imparted to a bellboy, fetched more than $1.5 million at an auction in Jerusalem. (New York Times).

quote:

Op donderdag 26 oktober 2017 12:11 schreef Nibb-it het volgende:
Het kon ook bijna niet anders.

quote:

Op donderdag 26 oktober 2017 12:19 schreef Cobra4 het volgende:

[..]

Wat niet?

quote:

Op donderdag 26 oktober 2017 12:27 schreef Nibb-it het volgende:

[..]

Een aflaat aan Luther.

quote:

Stedelijk Museum: wie durft het aan?
Het vertrek van Beatrix Ruf roept de vraag op wat we verwachten van de nieuwe directeur van het Stedelijk Museum. Hoe moet hij of zij laveren tussen de hyperkapitalistische kunstmarkt en het kritische Amsterdamse kunstpubliek?

In februari 2014, vlak voordat bekend werd dat Beatrix Ruf het Stedelijk Museum zou gaan leiden, gaf NRC alvast tien tips mee aan de nieuwe directeur. Die aanbevelingen kwamen van een panel van experts, onder wie galeriehouders, kunstenaars, verzamelaars en curatoren. Uit hun suggesties kwam een profiel naar voren van een directeur die welhaast bovennatuurlijke krachten moest bezitten. (NRC).

quote:

Op maandag 30 oktober 2017 09:41 schreef Cobra4 het volgende:
Boven Nova Zembla explodeert de zwaarste kernbom ooit: Tsar Bomba (1961)

De Sovjet-Unie voert op 30 oktober 1961 een grote kernproef uit. Boven Nova Zembla wordt de zogenaamde Tsar Bomba tot ontploffing gebracht. De bom zou een kracht hebben gehad van ongeveer 50 megaton en daarmee ruim 3500 keer sterker zijn geweest dan de bom die in 1945 door de Amerikanen werd gebruikt bij de aanval op de Japanse stad Hiroshima.

De explosie van de Tsar Bomba is de krachtigste explosie ooit door mensen veroorzaakt. De schokgolf in de atmosfeer ging maar liefst drie keer de aarde rond.

Op het moment van de test was de Koude Oorlog nog in volle gang. Voorafgaand had het westen geprotesteerd tegen de test en op de dag zelf verzochten de Verenigde Naties de Sovjet-Unie nog om het nucleaire testprogramma te staken. Tevergeefs.


(vandaagindegeschiedenis)

The Tsar Bomba - History Channel

quote:

Hidden Treasures of Nazis’ Art Dealer Finally Go on Display
Weeks after a German magazine tipped off the world that an 80-year-old man had hoarded hundreds of artworks collected by his father during the Nazi era in a Munich apartment, the world gasped at the prospect of rediscovering long-lost treasures. (New York Times).

quote:

Helft soldaten Margraten heeft gezicht

MARGRATEN - De helft van de in Margraten begraven Amerikaanse soldaten uit de Tweede Wereldoorlog heeft een gezicht. Van 5000 soldaten is inmiddels namelijk een foto gevonden.

Drie jaar geleden begon de stichting De Gezichten van Margraten met het zoeken naar foto’s van gesneuvelden op de Amerikaanse begraafplaats. Inmiddels is een mijlpaal bereikt met de 5000e foto, liet een woordvoerder van de stichting weten.

De stichting probeert elke soldaat een gezicht te geven, en zoekt dagelijks naar nieuwe foto’s. Komende zondag om 15.00 uur wordt de 5000e foto aan de Amerikaanse beheerder van de begraafplaats overhandigd. Dat is een foto van sergeant Nicholas Puglia uit North Vale, New Jersey. Op 2 november 1944 werd de bommenwerper waarin Puglia zat, door Duits afweergeschut neergehaald.

(Telegraaf)

quote:

The world's biggest grave robbery: Asia’s disappearing WWII shipwrecks

Dozens of warships believed to contain the remains of thousands of British, American, Australian, Dutch and Japanese servicemen from the second world war have been illegally ripped apart by salvage divers, the Guardian can reveal.

An analysis of ships discovered by wreck divers and naval historians has found that up to 40 second world war-era vessels have already been partially or completely destroyed. Their hulls might have contained the corpses of 4,500 crew.

Governments fear other unmarked graves are at risk of being desecrated. Hundreds more ships – mostly Japanese vessels that could contain the war graves of tens of thousands of crew killed during the war – remain on the seabed.

The rusted 70-year-old wrecks are usually sold as scrap but the ships also contain valuable metals such as copper cables and phosphor bronze propellors.

Experts said grave diggers might be looking for even more precious treasures – steel plating made before the nuclear testing era, which filled the atmosphere with radiation. These submerged ships are one of the last sources of “low background steel”, virtually radiation-free and vital for some scientific and medical equipment.

quote:

De nazi-materniteit van Wolvertem

geschreven op 03 november 2017

Misschien rij je er wel dagelijks voorbij op de A12 tussen Brussel en Antwerpen: het rustieke poortgebouw in Wolvertem-Meise. Niets doet vermoeden dat hier in dit stemmige kader ooit een kraamkliniek van de nazi's was gevestigd.

Ontdek het onthutsende verhaal van de arische kinderfabriek van Wolvertem.

quote:

Nederlands 'geboortekaartje' Australië gered van verval

Een van de eerste landkaarten van Australië is hersteld en vanaf morgen te zien in de Nationale Bibliotheek in Canberra. Het "geboortekaartje" werd in 1663 gemaakt door de Nederlandse cartograaf Joan Blaeu.

Van deze kaart, van 118 bij 152 centimeter, zijn slechts enkele exemplaren bekend. Dit exemplaar werd in 2010 in Zweden gevonden in de opslag van een overleden boekhandelaar. De Nationale Bibliotheek kocht de kaart voor 400.000 euro op een veiling.

De kaart was in slechte staat. Het papier was vermolmd, de inkt vervaagde. De afgelopen jaren hebben Australische experts de kaart zorgvuldig gerestaureerd.

Archipelagus Orientalis (de oostelijke archipel) was gemaakt op basis van de nieuwste ontdekkingen in het gebied, dat in de Gouden Eeuw nog Nova Hollandia werd genoemd. Zo wordt voor het eerst Tasmania afgebeeld, onder de naam Anthoni van Diemens Landt. Ook zijn er gedetailleerde afbeeldingen van Indonesië.

Hoewel de contouren van Australië al duidelijk zijn te herkennen, zijn er ook nog veel witte vlekken. Zo is de oostkust van het werelddeel nog onontgonnen gebied, zit Nieuw-Guinea nog vast aan het continent en is Nieuw-Zeeland slechts een onbestemde schaduw. Aan de randen van de kaart staan details over de reizen in het gebied.

Bijna een eeuw lang werden alle andere kaarten gebaseerd op de informatie die Blaeu had gekregen van de VOC. Omdat de Nederlanders Indië boven Australië verkozen, duurde het tot de eerste reis van James Cook in 1768 dat er nieuwe metingen uit het gebied kwamen.

(NOS)

Preserving Blaeu's 'Archipelagus Orientalis' (1663) at the National Library of Australia

quote:

Ode aan Frederik II, keizer, valkenier en wetenschapper
Een Middeleeuwse keizer met een passie voor de valkenjacht inspireerde emeritus hoogleraar pijnbestrijding Ben Crul tot een biografie. Hij ziet Frederik II van Hohenstaufen als een pionier van de moderne wetenschap.

In de havenstad Palermo op Sicilië leggen bewonderaars en bedevaartgangers nog elke dag bloemen op het graf van de Roomse Keizer Frederik II van Hohenstaufen. Op het lint staan uitingen van rouw, zoals voor de ‘onvergetelijke keizer’, Imperatore indimenticabile.

Ben J. P. Crul (1941), emeritus hoogleraar pijnbestrijding aan de Radboud Universiteit Nijmegen, is al jaren geboeid door deze Middeleeuwse keizer, die leefde tussen 1194 en 1250. Zijn vader was Hendrik VI die in Nijmegen op het Valkhof was geboren. Dat schept een band. (NRC).

quote:

Historians Challenge Oxford’s Claim of World’s Oldest Zero
An international group of historians of Indian mathematics challenges Oxford’s findings around the age and importance of a manuscript thought to contain the oldest known zero.

Last month, the Bodleian Library at Oxford University announced that a Sanskrit manuscript housed in the library for the last century had been dated using radiocarbon techniques. Oxford’s radiocarbon dating laboratory announced that the three of the birch-bark folios of the Bakhshali Manuscript could be dated to roughly 300 CE, 700 CE and 900 CE.

The key result was, the library said, that one of the manuscript’s leaves contained the oldest known written zero.

The library also announced that the zero in the manuscript was not a “true” zero, in the sense that it functioned only as a marker showing an empty decimal place, and not as a fully-fledged number that participates in calculations.

An international group of historians of Indian mathematics has now challenged Oxford’s findings.
The team, which includes scholars from universities in the USA, France, Japan, New Zealand and the University of Alberta in Canada, has published a peer-reviewed article that refutes several of the Library’s key assertions.

The scholars argue that the work written on the leaves of the Bakhshali manuscript is a unified treatise on arithmetic that must have been written at the time of the latest of the manuscript’s leaves, not the earliest. The treatise shows no signs of being a jumble of fragments from different periods. Both the handwriting and the topic being discussed are continuous across the boundary of the first two dated leaves. It looks very much as if the scribe, who may have lived at the end of the eighth century, wrote out his treatise on a group of leaves that had been manufactured at very different times.

But of greater significance for the history of mathematics is the authors’ evidence showing that the Bakhshali treatise does indeed know the “true” zero, and contains calculations like long multiplication that would have necessitated using zero as an arithmetical number. Furthermore, the treatise even contains a statement saying, “having added one to zero…,” thus proving that the early Sanskrit author was thinking about zero in a numerical way.

The zero in the Bakhshali treatise is younger, but more important than Oxford claimed.
The international team ends its article with a plea to Oxford University’s Library that important and complex scholarly topics should be published through established academic channels involving peer-review, and not through sensationalizing press releases to the media. ( Medievalists.net).

Click here to read the article in the journal History of Science in South Asia.

quote:

De gelukkigste uren met Marx en Lenin

Evert van Vlastuin
Gisteren 22:48
Boeken

Met zijn baard en kleding leek Karl Marx op zijn grootvader de rabbijn. Karls vader liet echter het joodse geloof varen, omdat hij alleen als christen advocaat kon zijn. En de jonge Karl preekte zelfs dat elk geloof een gevaarlijke uitvinding van mensen was. Het waren die voetsporen waarin later ook Lenin ging.

quote:

A Grecian Artifact Evokes Tales From the ‘Iliad’ and ‘Odyssey’
Two years ago, archaeologists excavating an ancient grave at Pylos in southwestern Greece pulled out a grime-encrusted object, less than an inch and half long, that looked like some kind of large bead. They put it aside to focus on more prominent items, like gold rings, that also were packed into the rich grave.

But later, as a conservator removed the lime accretions on the bead’s face, it turned out to be something quite different: a seal stone, a gemstone engraved with a design that can be stamped on clay or wax. (New York Times).

quote:

Chopin’s Heart, Pickled in a Jar, Offers Clues to His Death
The heart of Frederic Chopin, pickled in a jar of alcohol and then encased in a stone pillar in Holy Cross Church in Warsaw, shows the Polish composer died from complications of tuberculosis, according to an early version of an article published by the American Journal of Medicine. (New York Times).