Nederlandse oorlogsgraven in Javazee verdwenen

quote:

Samenwerking met Jakarta over oorlogsschepen

DEN HAAG - Nederland en Indonesië gaan nauw samenwerken om erachter te komen wat er met de verdwenen Nederlandse oorlogsschepen in de Javazee is gebeurd. Dat zei premier Mark Rutte vrijdag. Hij vertrekt zondag voor een handelsmissie naar dat land.

(Telegraaf)

quote:

Nederlandse berger gaat op zoek in Javazee

VIJFHUIZEN - De Nederlandse berger Koole Mammoet is van plan onderzoek te doen in de Javazee om honderd procent zeker te zijn dat de Harer Majesteits De Ruyter en Java zijn verdwenen. Wanneer het bedrijf dat zelf heeft vastgesteld, wil het bekijken wat er nog aan resten ligt.

Ondanks sonarbeelden die Defensie donderdag vrijgaf, is berger Paul Koole niet helemaal van de dramatische verdwijning overtuigd. „Die beelden waren behoorlijk grof. Ik blijf me afvragen of ze op de juiste plek zijn geweest”, motiveert directeur Paul Koole zijn plan.

Het bedrijf ontplooit de activiteit op eigen initiatief en voor eigen rekening. „Het liefst zouden we ontdekken dat die schepen er nog liggen.”

(Telegraaf)

quote:

Rutte wil samen met Indonesië onderzoek naar scheepswrakken Javazee

Nederland wil samen met Indonesië een onderzoek beginnen naar de verdwijning van de oorlogsschepen De Ruyter en Java.

Dat zegt premier Rutte, die in Indonesië is voor een handelsmissie. In een gesprek met correspondent Michel Maas zegt hij te hopen op 'klaarheid'. Vorige week werd bekend dat de wrakken van Nederlandse oorlogsschepen zijn verdwenen van de bodem van de Javazee. Mogelijk zijn ze tot oud ijzer verwerkt.

(NOS)

quote:

Zijn de Nederlandse schepen op Indonesische sloop geëindigd?

Correspondent Michel Maas ging kijken op het Indonesische eiland Madura, waar zelfs de grootste schepen in stukjes worden geknipt. Daar zeggen ze van niks te weten. "De Ruyter en Java zijn hier niet, zeker niet", vertelde een van de eilandbewoners. Wellicht zijn er getuigen die iets hebben gezien. Vissers zagen op zee brokstukken voorbij komen die van de oude Nederlandse oorlogsschepen afkomstig zouden kunnen zijn. Mogelijk ging het transport richting het eiland Madura.

(NOS)

quote:

'Illegaal bergen van scheepswrakken gebeurt ook op de Noordzee'

Niet alleen in de Javazee plunderen bergers wrakken, het gebeurt ook op de Noordzee. Dat zeggen amateurduikers en een maritiem archeoloog na een rondgang van NOS op 3.

Sinds juli is de nieuwe erfgoedwet van kracht. Volgens die wet mag je niets meer uit een wrak meenemen. De Rijksdienst Cultureel Erfgoed is verantwoordelijk voor de handhaving van de wet, maar zegt dat het moeilijk controleren is op de Noordzee.

(NOS)

quote:

Onderzoek bevestigt verdwijnen marineschepen uit Javazee

De 3 verdwenen Nederlandse marineschepen in de Javazee zijn daadwerkelijk van hun plek op de zeebodem gehaald. Dat blijkt uit de resultaten van een onderzoek dat Nederland en Indonesië samen hadden ingesteld.

Experts van beide landen concludeerden dat het duikteam van het Karel Doorman Fonds vorig jaar op de juiste locatie zocht. Ook bevestigden ze dat er sprake is geweest van bergingsoperaties om de schepen van hun plek te halen.

Maritiem erfgoed beschermen
De bevindingen zijn aangeboden aan minister Jet Bussemaker (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap), die nu in Indonesië is. In het rapport adviseren de onderzoekers verder dat gezamenlijk onderzoek nodig is op de locaties van de verdwenen schepen om meer informatie te verzamelen. Daarnaast zijn Nederland en Indonesië overeengekomen om in de toekomst nauwer samen te werken door onder meer beschikbare informatie en kennis te delen. Zo willen de landen cultureel maritiem erfgoed gezamenlijk beter beschermen.

Oorlogsgraven
De marineschepen Hr. Ms. De Ruyter, Hr. Ms. Java en Hr. Ms. Kortenaer vergingen tijdens de Slag in de Javazee op 27 februari 1942. Daarbij vonden 915 militairen een zeemansgraf, onder wie ruim 200 Indisch-Nederlandse militairen. Een internationaal duikteam van het Karel Doorman Fonds constateerde de verdwijning eind vorig jaar. Het team was bezig met een expeditie met het oog op de 75e herdenking van de Slag in de Javazee dit jaar.

(Defensie)

quote:

Slag in de Javazee herdacht in Kloosterkerk

DEN HAAG/SOERABAJA - In de Haagse Kloosterkerk wordt maandagochtend herdacht dat het 75 jaar geleden is dat de Slag in de Javazee plaatsvond. Ruim 450 nabestaanden, één overlevende en de ministers Jeanine Hennis-Plasschaert (Defensie) en Jet Bussemaker (Cultuur) zijn bij de plechtigheid aanwezig.

De zeeslag in 1942 kostte 915 Nederlandse marinemannen het leven, onder wie meer dan tweehonderd Indisch-Nederlandse militairen. Marineschepen probeerden in het huidige Indonesië tevergeefs de Japanse invasievloot, die naar Java op weg was, te stoppen. Schout-bij-nacht Karel Doorman voerde het commando.

Vorig jaar werd bekend dat drie tot zinken gebrachte oorlogsschepen niet meer op de zeebodem liggen. De wrakken zijn vrijwel zeker illegaal geborgen. Ze vormden een officieel oorlogsgraf voor honderden opvarenden.

Ook in Indonesië is er een herdenking. Tientallen nabestaanden wonen een ceremonie bij op het Nederlands Ereveld Kembang Kuning in Soerabaja. Bij het Karel Doorman-monument worden kransen neergelegd. Oud-minister Piet Hein Donner van de Oorlogsgravenstichting is bij de plechtigheid.

(Telegraaf)

quote:

Slag in de Javazee: een geweldige klap en toen lag ik in het water

Hij denkt er niet graag aan terug: de Slag in de Javazee. Felix Jans besloot op zijn achttiende bij de Marine te gaan, zonder zich goed te realiseren waar hij eigenlijk voor tekende. In 1942 trokken Nederlandse, Amerikaanse, Australische en Britse schepen naar de Javazee om Japanse strijdkrachten op weg naar Java tegen te houden. Maar alles liep anders. Jans is een van de laatste Nederlandse overlevenden.

"Er was ineens een geweldige klap en toen lag ik in het water", vertelt de inmiddels 93-jarige oud-marineman. "Zonder te beseffen wat er gebeurd was, hebben we een tijdje rondgedreven. Vasthoudend aan hout en stukken boot." De angst onder de overlevenden was groot. "Diepe angst. Maar we hielden elkaar in de gaten. Gelukkig waren er genoeg wrakstukken om aan vast te klampen."

De Hr.Ms. Kortenaer, waar Jans verantwoordelijk was voor Kanon 1, werd op 27 februari 1942 geraakt door een Japanse torpedo. "We voeren de vijand eigenlijk tegemoet." Het schip brak in tweeën en was niet meer te redden. "We dachten dat de jappen alleen maar derdehands wapens hadden. Maar ze hadden het beste van het beste. Ze schoten goed, ze manoeuvreerden goed. Kansloos!"

Felix Jans weet niet meer precies hoe lang hij in het water heeft gedreven, wachtend op hulp. "Maar het was in ieder geval langer dan tien uur." Hij weet nog wel dat de Kortenaer die dag om 16.13 uur ten onder ging. "En de volgende ochtend kwamen ze ons ophalen."

Hij doelt op de Engelsen, die de schipbreukelingen met de Encounter uit zee oppikten. "We lagen in het schemerdonker. Ineens kwam er een schip voorlangs. Iedereen begon te schreeuwen en te gillen." En dat werkte. De Engelsen merkten de levende drenkelingen op en haalden ze uit zee.

Maar het geluk van oud-marineman Jans en zijn lotgenoten bleek van korte duur. De ellende begon pas echt toen de overlevenden van de slag op Java aan wal werden gebracht. Ze vielen in handen van de Japanners, als krijgsgevangenen.

"Dat is het ergste dat ik in mijn leven heb meegemaakt", zegt Jans. "Het eerste waarmee de jappen ons begroetten waren klappen. Ook schelden, maar we verstonden ze niet." Hij haat ze. "En waarom? Omdat ze laf zijn. Ze waren altijd met twee of drie man op je in aan het slaan."

De toen nog jonge matroos werd in die tijd als krijgsgevangene aan het werk gezet. Hij werkte 3,5 jaar aan de Birma-spoorlijn. Ook wel de Dodenspoorlijn genoemd. "Ik heb er van begin tot eind aan gewerkt. In Bangkok begonnen, dwars door Thailand heen. En dan de over de grens naar Cambodja. Allemaal lopend!"

De Birma-spoorlijn werd aangelegd tussen Nong Pladuk in Thailand en Thanbyauzayat in Myanmar, over een afstand van 415 kilometer. Heel veel krijgsgevangenen bezweken tijdens het werk. Bijna 3000 Nederlanders, 7000 Britten, 4500 Australiërs en 131 Amerikanen kwamen nooit meer thuis.

Ik was altijd een sportidioot. Veel hardlopen, veel zwemmen, boksen.
Felix Jans

Maar Nederlander Felix Jans vocht zich er doorheen. Dat is te danken aan zijn goede lichamelijke conditie, zegt hij. "Ik was altijd een sportidioot. Veel hardlopen, veel zwemmen, boksen. Mijn lichaam was in een geweldige conditie. Misschien dat ik het daardoor kon hebben." De mensen die het niet overleefden, waren volgens Jans de jongens die ongetraind van huis kwamen.

De onverwachte bevrijding van de krijgsgevangenen kan hij zich nog goed herinneren. In augustus 1945. Het moment ontroert hem, tot op de dag van vandaag.

Komende maandag wordt de Slag in de Javazee herdacht. Op 27 februari 2017, precies 75 jaar later, met een herdenkingsceremonie op het ereveld bij het Karel Doorman-monument in Den Haag. Tientallen nabestaanden zijn daarbij aanwezig.

Ook Felix Jans is er maandag bij, al praat hij normaal gesproken vrijwel met niemand over de Slag in de Javazee. “Zelfs niet met mijn dochter. Zij hoeft mijn verdriet niet te delen, het is erg genoeg. Het is op ons neergegooid, voorbij is voorbij. Maar ik denk er wel vaak aan.”

Tóch kan hij niet zeggen dat hij spijt heeft gehad van zijn keuze om bij de Marine te gaan. "Je kreeg je bordje nasi en saté. Zat je niet bij de Marine, dan kreeg je niets. Dus iedereen deed zijn best om bij de Landmacht, de Luchtmacht of de Marine te komen. Want dan had je onderdak, dan had je verzorging. Ze hebben goed voor ons gezorgd. Ze hebben ons niet in de steek gelaten."

(NOS)

quote:

Op maandag 27 februari 2017 21:02 schreef Bluesdude het volgende:
http://www.omroepmax.nl/s(...)ag-26-februari-2017/

Op zoek naar de verdwenen wrakken

Dank je.

Minicollege Slag in de Javazee

Wat gebeurde er met de Nederlandse schepen tijdens de Slag in de Javazee? Historicus Anselm van der Peet van het Nederlands Instituut voor Militaire Historie geeft een minicollege.

Video te zien via: (Defensie)

The world's biggest grave robbery: Asia’s disappearing WWII shipwrecks

Dozens of warships believed to contain the remains of thousands of British, American, Australian, Dutch and Japanese servicemen from the second world war have been illegally ripped apart by salvage divers, the Guardian can reveal.

An analysis of ships discovered by wreck divers and naval historians has found that up to 40 second world war-era vessels have already been partially or completely destroyed. Their hulls might have contained the corpses of 4,500 crew.

Governments fear other unmarked graves are at risk of being desecrated. Hundreds more ships – mostly Japanese vessels that could contain the war graves of tens of thousands of crew killed during the war – remain on the seabed.

The rusted 70-year-old wrecks are usually sold as scrap but the ships also contain valuable metals such as copper cables and phosphor bronze propellors.

Experts said grave diggers might be looking for even more precious treasures – steel plating made before the nuclear testing era, which filled the atmosphere with radiation. These submerged ships are one of the last sources of “low background steel”, virtually radiation-free and vital for some scientific and medical equipment.

The Guardian revealed last year that the wrecks of some of Britain’s most celebrated warships had been illegally salvaged, leading to uproar among veterans and archaeologists, who accused the UK government of not moving fast enough to protect underwater graves.

Three ships – HMS Exeter, HMS Encounter, and HMS Electra – contained the bodies of more than 150 sailors. All sank during operations in the Java Sea in 1942, one of the costliest sea skirmishes for the Allies during the war.

In 2014, the wrecks of the HMS Repulse and HMS Prince of Wales and the graves for more than 800 Royal Navy sailors were found to have been damaged by scavengers.

The UK’s Ministry of Defence demanded Indonesia protect the ships in its waters. “A military wreck should remain undisturbed and those who lost their lives onboard should be allowed to rest in peace,” a ministry spokesperson said.

Since then, divers in Malaysia have sent photos to the Guardian showing the destruction of three Japanese ships that sank off the coast of Borneo in 1944 during the Pacific War. And one of Australia’s most treasured ships, light cruiser HMAS Perth, has also been ripped up.

Dan Tehan, Australia’s minister for veterans’ affairs, told the Guardian: “The HMAS Perth is the final resting place for more than 350 Australians who lost their lives defending Australia’s values and freedoms, so reports the wreckage has been disturbed are deeply upsetting and of great concern.”

James Hunter, from the Australian National Maritime Museum, was one of the divers who discovered the Perth was “60 to 70% gone”.

Born in the mid-western US, he had been diving with his father since he was nine and worked as a maritime archeologist for close to two decades, including on the archaeological team that investigated the American civil war submarine H L Hunley.

Throughout his career, Hunter had heard of piecemeal salvaging of wrecks – stealing propellers and guns, or sometimes personal items of the crew. But last year, the museum heard stories from the diving community in Indonesia that ships were being destroyed whole-scale.

“I’ve been in this field for 20 years, and I have never heard of a historic wreck, especially a large 8,000-tonne steel hull, being completely removed. I couldn’t believe it. I almost refused to believe it,” he said.

But a month later, staring through the silty water in the Java Sea, Hunter saw how the salvagers had “ripped [the Perth] from one end to the other”.

“You may as well just go into a war cemetery and dig it up. It’s no different to me, at all,” said Hunter, who comes from a military family. “I was completely horrified.”

The US military has sent several delegations to Indonesia to try to protect its wrecks, several of which have been targeted.

Large “crane barges” have been photographed above wreck sites, often with huge amounts of rusted steel on their decks. At the seabed, divers have found ships cut in half. Many have been removed completely, leaving a ship-shaped indent.

Cambodian, Chinese and Malaysian-registered vessels have been spotted above shipwrecks. In some cases, their crews have been arrested. In one case, the looters had acquired a letter from a Malaysian university which said the work was authorised as “research”.

The illicit business, which appears to have rocketed in the past 18 months, remains shrouded in mystery, with some archeologists suggesting selling corroded scrap metal was not worth the costly process of removing it from the sea bed.

“If you look at the amount of money you would be spending to salvage on this scale, the return you would get just to get a bunch of corroded metal, it just doesn’t seem like it adds up,” said Hunter, the marine archeologist.

Another point of confusion is the fact that plenty of accessible modern wrecks in the area have not been targeted. “If you’re simply looking at steel to melt down, go after a modern wreck ... I don’t understand why you would target a ship that is 75 years old and has got marine growth all over it and the metal is all corroded.”

Archeologists believe the criminals might be turning a profit because the hulls are one of the world’s few remaining deposits of “low-background” metals. Having been made before atomic bomb explosions in 1945 and subsequent nuclear tests, the steel is free of radiation. This makes even small quantities that have survived the saltwater extremely useful for finely calibrated instruments such as Geiger counters, space sensors and medical imaging.

Some ancient ships, often centuries-old Roman vessels in European waters, have also been salvaged for their lead, which is also low-radiation and is used in nuclear power stations.

Martijn Manders, the head of the maritime programme at the cultural heritage agency of the Netherlands, has been looking at mystery of three Dutch wrecks that disappeared in the Java Sea.

“We still have people who are living and served in the Battle of the Java Sea or were directly involved in other ways. They see that the ships are being torn apart, which is very painful.”

While there might be small amounts of lead on the second world war wrecks, looters appeared to be more interested in the thick steel hulls, he said, pointing to the fact that salvagers dumped a large part of one ship, the HNLMS Kortenaer, back on the seabed.

That vessel was a lighter destroyer type and its hull was much thinner and more corroded. “All the iron in that ship was extremely rotted and of no value whatsoever,” Manders said.

Others said a booming demand in China for scrap metal might make the salvaging profitable without selling low-background metals. Even poor quality steel can bring in about £1m ($1.3m) a ship, according to some estimates, especially with the added brass from pipework, valued at about £2,000 a tonne, and copper wiring, roughly £5,000 a tonne.

Whatever the motives for destroying historical treasures, hundreds more wrecks that sit in south-east Asian waters are at risk from illegal salvaging.

Many ships from the second world war – some with possibly up to 5,000 dead sailors entombed inside – lie several hundred metres down, way below safe diving limits and have not been assessed since the new wave of salvaging started. But Hunter warned equipment was becoming available to remotely salvage these ships.

“Now we’ve got technology that is enabling people to find and potentially salvage wrecks in extremely deep water. This threat is getting bigger,” said Hunter. “And as the technology develops and as it gets cheaper and as it gets more accessible, I honestly believe this going to become a bigger problem.”

(Guardian)