[Basketbal] #1 Met Nederlandse talenten

quote:

Bondscoach Toon van Helfteren lijkt afscheid te moeten nemen van Nederlands basketbalteam

LEIDENNa de interland van het Nederlands basketbalteam in Polen vanavond, loopt het contract van bondscoach Toon van Helfteren af.

Zes jaar geleden verbond de nu 68-jarige coach, die met ZZ Leiden twee landstitels won, zich opnieuw aan Oranje, nadat hij in de jaren negentig ook al een periode bondscoach was geweest. In 2013 leek de situatie uitzichtloos; basketbalbond NBB had het nationale mannenteam afgestoten omdat er geen geld meer voor was, en alleen dankzij de verzamelde eredivisieclubs en met steun van Sport 1 kon Oranje blijven spelen, wel met minimale middelen en zonder betalingen aan spelers of coaches.

In 2014 presteerde dat Oranje dat wat onmogelijk werd geacht: de ploeg plaatste zich voor het Europees kampioenschap van 2015. Het was de eerste keer in 26 jaar dat Nederland op het EK actief was. Twee jaar later liep Nederland net plaatsing mis, maar het team boekte wel aansprekende resultaten, met als hoogtepunt een zege in Duitsland.

Eindpunt

Van Helfteren heeft zich met Oranje ook deze keer bij de beste 24 landen van Europa geschaard, alleen is er geen EK in 2019. De nationale basketbalploeg speelde om zich te plaatsen voor het wereldkampioenschap dit jaar, maar de tweede kwalificatieronde is het eindpunt voor Nederland, dat in de vorige ronde nog won van grootmachten als Kroatiė en Italiė, maar het niet redde in een poule met Litouwen, Hongarije en Polen.

,,Enkele wedstrijden daargelaten, hebben we eruit gehaald wat erin zat gezien het huidige Nederlandse basketbal’’, zegt Van Helfteren tijdens de laatste ’interlandwindow’ van deze jaargang en mogelijk van zijn imposante carričre.

Klus

Tijdens zijn spelersloopbaan werd hij recordinternational en inmiddels is hij al een tijdje de bondscoach met de meeste wedstrijden achter zijn naam. ,,Toen ik zelf speler was, hoefden ze maar te bellen en ik kwam’’, zegt Van Helfteren.

Die mentaliteit trof hij ook aan bij internationals als Arvin Slagter en Worthy de Jong, maar tot zijn teleurstelling niet bij alle Oranjekandidaten.

,,Toen we het in 2014 op de rit hadden, wilde iedereen meedoen, nu zeggen sommigen af omdat ze zich op hun club willen concentreren. Dat past niet bij wat we willen uitstralen. Er zijn drie windows, maak de klus gewoon af.’’ Zelf uitte hij in 2012 ferme kritiek op de basketbalbond, maar werd hij kort daarna wel (onbezoldigd) bondscoach. ,,Als je je ergens sterk voor maakt, moet je ook je handen uit de mouwen steken.’’

Klaar

Zijn ijzersterke mentaliteit en aansprekende resultaten ten spijt, kreeg Van Helfteren tweeėnhalf jaar geleden bij het tekenen van het contract dat nu afloopt van het NMT, de stichting die die via een mandaat van de NBB de leiding heeft over de Oranjemannen, te horen dat het zijn laatste overeenkomst zou zijn. ,,Het waarom is me nooit duidelijk geworden. In de tussentijd is er ook niet meer met me gesproken over de toekomst. Zelfs nu het contract bijna is afgelopen, weet ik nog van niets. Er is inmiddels een landelijke basketbalacademy gestart, en ook daar ben ik niet bij betrokken geweest, terwijl ik na 41 jaar in het onderwijs en en vijftig jaar in het topbasketbal misschien wel wat hadden kunnen bijdragen. Mijn inschatting is dat het klaar is voor mij bij Oranje. En ik denk dat ik door dit te vertellen de deur achter me dicht gooi. Maar ja, er is ook grote onzekerheid. Het NMT is er niet in geslaagd structureel geld te genereren. Tot het einde van het jaar kan het nog door, dan loopt het mandaat van de bond af. Maar de NBB zit ook in de rode cijfers. We zijn bijna terug bij af. Dat zou heel zonde zijn van alle energie die er in is gestopt door de spelers, organisatie en begeleidingsstaven.’’

Natuurlijk zit het de recordbondscoach dwars dat er nog niet eens communicatie is geweest over zijn toekomst bij Oranje, maar hij schikt zich in wat zijn lot lijkt te zijn.

Mooie zomers

,,Het is een succesvolle periode geweest, zo moet je er maar op terugkijken. Die zomers zijn zo mooi geweest. Aan het EK meedoen was natuurlijk geweldig, maar we hadden daar een wedstrijd meer moeten winnen. Dan hadden we bij de laatste zestien gezeten, en het had ook gekund. De periode daarvoor vond ik eigenlijk nog mooier, toen we ons plaatsten voor het EK. Er was geen cent en het was behelpen en afzien, maar met die groep diehards kregen we het wel voor elkaar.’’

Nadat Van Helfteren in 2014 door Leiden bedankt was voor bewezen diensten, kwam er nooit meer een club. ,,Ik sprak bestuurders en die zeiden dan dingen als ’jij past toch niet in het budget’. Mijn reactie is altijd geweest: je moet niet denken maar gewoon bellen. Nu is dat telefoontje toch gekomen, van een Nederlandse club. Of ik geļnteresseerd ben.’’

,,Als het Oranje-verhaal daadwerkelijk stopt, is er iets waar ik me hoogstwaarschijnlijk mee bezig ga houden. Ik wil in het topbasketbal actief blijven, en dat wordt vanuit thuis ook ondersteund. Deze deur staat redelijk open. Het zou wat zijn, na vijf jaar weer in die bekende competitie werken.’’