Bouwen wij ons eigen panopticon?

De constante en steeds groter wordende dreiging van terreur en de toenemende geweldsuitspattingen van de zogenaamde verwarde man, zorgen ervoor dat veiligheidsmaatregelen op vele locaties in het westen flink worden opgeschroefd.

De zucht naar overheidsbescherming lijkt steeds groter te worden en een groot deel van de bevolking vraagt om verregaande (privacyschendende) veiligheidsmaatregelen, zoals intensieve controles op luchthavens en evenementen, militairen in de straten, agenten die tot de tanden toe bewapend worden, toenemende camerasurveillance en andere nieuwe technieken, afnemende anonimiteit op internet, et cetera. Dit vaak onder het mom van de dooddoener "Waarom niet? Ik heb toch niets te verbergen" of "Veiligheid voor alles".

Deze tendens baart mij best wel zorgen, want als we niet oppassen bouwen we ons eigen panopticon en leven we over niet al te lange tijd in een soort van panoptische samenleving waarbij alles en iedereen (vooral in de grotere steden) gemonitord wordt.

Goed, voor de mensen die niet weten wat een Panopticon is, hier even een stukje van Wikipedia:

quote:

Het Panopticum (Latijn: alziend, of panopticon Grieks: alziend) is een boek en een architectonisch principe beschreven door de Engelse Verlichtingsfilosoof Jeremy Bentham in 1791.

Het panopticon maakt het mogelijk groepen te controleren, te disciplineren, te bewaken, bestuderen, vergelijken en te verbeteren. Het gebouw bestaat uit een toren met daarrond ringen van cellen. Die hebben twee ramen: één naar buiten en één naar de toren toe.

Eén opzichter in de toren volstaat om alle bewoners te bewaken, te kennen en te beheersen. Het panopticum dient volgens Bentham veel doelen: als gevangenis, als school, als werkplaats of hospitaal. Tegenwoordig wordt het panopticon vooral geassocieerd met een gevangenis in het algemeen of een koepelgevangenis in het bijzonder.

quote:

Het panopticon hoort bij een geordende maatschappij die alles zichtbaar maakt en beheerst. Het doet denken aan George Orwell en zijn 1984. Het model functioneert in instellingen die mensen vormen en socialiseren. Volgens Bentham is het nuttig 'voor regeerders om voor hoogst belangrijke doeleinden te gebruiken' of een middel 'om alles wat met een zeker aantal mensen samenhangt, hun totale levensomstandigheden, te kennen en te beheersen.'

quote:

Principes die het panopticon toepast:

1. Individualisering: Elke bewoner heeft een vaste plaats, ziet geen medebewoners en heeft geen contact. Het panopticon is de tegenstelling van de kerkers die Francisco Goya in diezelfde tijd schilderde waarin de donkere massa in het halfduister verloren gaat.

2. Volledige zichtbaarheid van het geïsoleerde individu: Dit individu wordt gezien zonder zelf te zien. Hij is object van informatie en wetenschap, nooit een subject dat kan communiceren.

3. Een asymmetrische machtsrelatie met de opzichter: Het gebouw is zo geconstrueerd dat de opzichter de celbewoners ziet, maar zij hem niet, sterker, zij vermoeden zijn aanwezigheid alleen maar.

4. Machtsmaximalisering: Het is onnodig dat er permanent een opzichter is. Het besef dat men gecontroleerd kan worden, verzekert rust en orde. Mensen passen hun gedrag aan, omdat zij gezien kunnen worden. In hun beleving neemt de alomtegenwoordigheid van controle plaats.

5. Het panopticon voelt nauwelijks als onderdrukkend aan.

Gaat het om gevangenen dan is er geen gevaar voor ontsnappingen, gaat het om scholieren dan is er geen gevaar voor spieken, gaat het om arbeiders dan kan geklets vermeden worden, zieken kunnen elkaar niet besmetten en psychiatrische patiënten kunnen elkaar niet aansteken.

Alleen puntje 1 en deels 2 zie ik nog niet zo snel gebeuren, maar dat we naar een panoptische maatschappij toewerken, lijkt me evident. In de grote steden gaat deze ontwikkeling natuurlijk het snelst.

Of zien jullie dit anders en denken jullie dat het zo'n vaart niet zal lopen? Is er een grens aan al die maatregelen en zo ja, waar ligt die grens dan volgens jullie? Wanneer zegt men: "Tot hier en niet verder"? Vooralsnog constateer ik dat de lat van wat men van de overheid slikt steeds hoger wordt gelegd en ik proef maar weinig weerstand vanuit de maatschappij tegen de steeds verder reikende veiligheidsmaatregelen.

Als er straks een tijd komt waarin iedereen continu wordt bespied en afgeluisterd, dan durven mensen automatisch niet meer kritisch te zijn. Ik bedoel... als jij in een straat loopt waar allemaal camera's hangen en palen staan met allerhande sensoren die alles registreren wat je doet en zegt en je je daarvan bewust bent, dan ga je jezelf automatisch aanpassen en zul je je wellicht anders uiten dan dat je zou doen wanneer je niet bespied wordt.

Het grote gevaar bij deze ontransparante manier van monitoring en gegevensopslag is dat met die gegevens beslissingen over jou genomen kunnen worden waarbij je geen zicht hebt op basis waarvan deze genomen worden en of deze beslissingen dus terecht zijn.

De overheid kan een door haar gewenste samenleving creëren en alle ongewenste entiteiten kan ze met een druk op de knop het zwijgen opleggen / verwijderen uit die samenleving.

SPOILER: Een aardige docu hierover: Tegenlicht over Slimme steden

Om spoilers te kunnen lezen moet je zijn ingelogd. Je moet je daarvoor eerst gratis Registreren. Ook kun je spoilers niet lezen als je een ban hebt.

Goed, kan er nog heel veel over schrijven, maar heb niet heel veel tijd en zin om het heel erg uitgebreid te maken.

Bast los

[ Bericht 0% gewijzigd door #ANONIEM op 04-08-2016 13:15:51 ]

quote:

Op donderdag 4 augustus 2016 13:31 schreef ems. het volgende:
Belangrijk detail in deze is dat men hier zelf blijkbaar om blijft vragen, want anders zou het nooit kunnen gebeuren. In zoverre ben ik terughoudend om "de overheid" de schuld te geven gezien dat eigenlijk niet meer is dan een zelfopgelegde constructie van het volk.

Zolang ze andersdenkenden niet al te veel beperken in hun vrijheid van meningsuiting zie ik het trouwens niet met zo'n vaart lopen. En hoewel het natuurlijk altijd een kwestie blijft die bewaakt dient te worden is het volk dermate over de kwestie verdeelt dat ik niet denk dat er snel een zienswijze de overhand krijgt waarop de overheid iedereen gaat afrekenen. Daar verschillen we gelukkig teveel voor.

Persoonlijk heb ik liever helemaal geen overheid natuurlijk, maar dat terzijde

Punt is dat het eigenlijk niet meer kan worden teruggedraaid. Zoals je nu ziet gebeuren vindt er een stevige verschuiving naar rechts plaats in de westerse landen. Wat als er een overheid met fascistische neigingen aan de macht komt en dus automatisch al die data en faciliteiten tot bespieden in handen krijgt?

En je bent een Libertariër?

[ Bericht 1% gewijzigd door #ANONIEM op 04-08-2016 13:38:20 ]

quote:

Op donderdag 4 augustus 2016 13:53 schreef ems. het volgende:

[..]

Het -kan- wel degelijk teruggedraaid worden mits er mensen aan de macht komen met de intentie om dat te doen. Jammer genoeg zie ik weinig bewijs van dergelijke denkers in de huidige Nederlandse politiek terug. Niet iedereen vind het privacy-onderwerp even interessant of relevant, helaas. En de partijen en mensen die dat wel vinden zijn vaak erg beperkt in hun politieke visie en staren zich dood op 1 of 2 kernpunten waardoor het geeneens in het perspectief komt van het gros van de Nederlanders.

[..]

Nieuwe technieken ontwikkelen zich in razend tempo en zullen meer en meer ingezet worden. Terugdraaien kan in mijn optiek niet meer omdat het merendeel van de mensen geen notie heeft van wat er werkelijk gebeurt en daarbij worden heel veel van die technieken als handig bestempeld, gezien als vooruitgang en "verkocht" als: "Dit hebben wij met zijn allen nodig".

Daarbij maken agenten een transformatie door. Dit loopt inmiddels door de straten van London:



Ook dit zal wennen en straks doodgewoon zijn.

[ Bericht 2% gewijzigd door #ANONIEM op 04-08-2016 14:17:03 ]

quote:

Op donderdag 4 augustus 2016 14:24 schreef ChrisCarter het volgende:

[..]

Omdat dit helemaal (nog) niet voorkomt.

Die lui hierboven lopen in Londen. Nog een klein voorbeeldje. Brussel:

quote:

Op donderdag 4 augustus 2016 14:35 schreef jogy het volgende:
Soms denk ik van wel. En als ik die gedachtegang probeer te volgen en uit te werken dan kom ik meestal op het volgende uit; Als het zo is en ik als entiteit met macht wil een soort van panopticon light creëren dan zou ik eerst de praktische en fysieke zaken implementeren maar dan uit naam van iets anders waar iedereen het wel mee eens zou moeten zijn.

Bijvoorbeeld. Internet surveillance en blocklists en firewall achtige zaken op de backbone van het internet tegen terrorisme en kinderporno.

Bijvoorbeeld. Militaire politie op straat tegen terroristische aanslagen

Bijvoorbeeld meer aftappen van de eigen burgers tegen zware criminaliteit, kinderporno en terrorisme

Bijvoorbeeld het inzetten van drones om toezicht te houden op de bevolking ter bescherming tegen terrorisme, overvallen en andere zware zaken.

Bijvoorbeeld meer camera controle op straat en op de snelwegen tegen... afijn, je begrijpt het misschien wel..

Voor de opgegeven redenen en aannemend dat die redenen nooit veranderen zijn die maatregelen een goede zaak. Maar wat nu als de aanname dat de redenen nooit veranderen een verkeerde aanname is? Dan heb je over een paar jaar (en grotendeels nu ook al) al die fysieke controlemechanieken ingezet die het zelf niet boeit waarom ze ingezet worden. Dus zet er een ander beleid achter met andere mensen en je hebt een surveillancestaat waar de gestapo vroeger alleen maar van zou kunnen dromen.

Goede post!

quote:

Duitsland wil meer veiligheidsmaatregelen in Europa

De Duitse minister van Binnenlandse Zaken, Thomas de Maizière, eist meer politieagenten en videobewaking op straat in Europa. Ook wil hij criminele vluchtelingen sneller kunnen uitzetten.

Dat zou in een ontwerp staan dat de minister aan zijn collega's in de Europese Unie heeft voorgelegd. Het plan is een reactie op de vier geweldsincidenten die Duitsland vorige maand troffen.

De Maizière wil onder meer 15.000 extra politieagenten in binnen- en buitenland tot 2020 aanstellen. Ook zouden volledige versluiering en de financiering van moskeeën door extremistische organisaties verboden moeten worden. De minister wil daarnaast de dubbele nationaliteit van Duitsers die zich aansluiten bij terroristische groeperingen eenvoudiger kunnen afpakken.

Eerder nam Duitsland al meer veiligheidsmaatregelen bij vliegvelden en treinstations en ging het willekeurige controles uitvoeren in grensgebieden, als gevolg van de vier incidenten.
München

De bloedige aanslag in München geldt als de meest recente aanval. De dader van de schietpartij, een depressieve scholier, schoot half juli negen mensen dood.

Door een serie aanslagen zijn in Duitsland sinds 18 juli elf mensen om het leven gekomen en tientallen gewond geraakt.

Bron: http://www.nu.nl/buitenla(...)gelen-in-europa.html

quote:

Op woensdag 10 augustus 2016 12:48 schreef ChrisCarter het volgende:

[..]

Waar halen ze die agenten vandaan dan?

Ik heb dat sowieso nooit begrepen. Stel de "politiestaat' wordt werkelijkheid. Dat zijn dan nog steeds gewone mensen binnen hun eigen bevolking toch? Moet dat niet iets met geweten doen?

Soms wel... daarom bestaan er ook staatsgrepen.

quote:

Op woensdag 10 augustus 2016 13:35 schreef ChrisCarter het volgende:

[..]

Maar dan ben je al best wel op een afglijdende schaal denk ik. Tenzij je bijvoorbeeld politiekorpsen of eenheden weet te hersenspoelen.

In Turkije bijvoorbeeld leken de betrokken soldaten grotendeels te denken dat het een oefening was. Dat idee misschien?

In landen waar wij van vinden dat er geen regering zit, maar een regime, is de uitvoerende macht toch vaak op de een of andere manier gehersenspoeld?

quote:

Op donderdag 4 augustus 2016 13:25 schreef ChrisCarter het volgende:

Want stel nou dat niet alleen advertenties aan jouw "wegen" worden aangepast. Stel nou, dat ook zoekresultaten zo worden weergegeven dat ze dichter bij jou als doelgroep liggen ipv het neutrale midden?

Dat is niet "stel nou", dat doet Google al. Op basis van eerdere zoekopdrachten maakt Google een rangschikking van de zoekresultaten (en de zoeksuggesties).

quote:

Op zondag 14 augustus 2016 14:56 schreef Lambiekje het volgende:

[..]

in mijn optiek nog achterlijk.

Ik heb toch net schoenen besteld of een hotel geboekt. Krijg je alleen maar reclame daarvan. Dat is toch volstrekt niet meer relevant.

Maak jij gebruik van Google?

quote:

Op maandag 15 augustus 2016 09:11 schreef jogy het volgende:

[..]

Ja dat is wel een beetje knullig. Als Google nou echt slim was geweest dan maakt het reclame voor andere zaken die er wel mee gerelateerd zijn of zo. Heb je tuinstoelen gekocht dan krijg je reclame voor tuintafels en parasols en niet nog 2 weken reclame voor diezelfde tuinstoelen .

Lijkt me ook een stukje configuratie aan de kant van de klant van Google (de verkoper). Die doet waarschijnlijk gewoon producten tonen aan bezoekers van hun websites, terwijl ze verder zouden moeten gaan; wel bezoekers van de website targeten, maar dan met upsells indien er al iets gekocht is (ik geloof dat die optie er is) en normale producten indien er niets gekocht is.

Al twijfel ik nu of je nog die onderscheiden mag maken, Google (Analytics) (of andere data collectie zooi, doubleclick is een grote partij dacht ik) mag ook maar een X aantal gegevens tracken, en dat worden er steeds minder geloof ik. Ik denk eigenlijk niet eens dat het mag, ads serveren op basis van een verkocht product, dat zou namelijk de getrackte persoon tot op persoonlijke gegevens identificeerbaar maken.

quote:

Op maandag 15 augustus 2016 17:20 schreef Baconbus het volgende:

[..]

Ads serveren op basis van verkochte producten gebeurd al heel wat jaren, en dat gebeurd zonder persoonlijke gegevens.

Ah oké, snap nog niet helemaal hoe. Anyway, dan blijft mijn eerste alinea overeind.

Nu op NPO3 de 3Doc docu: Panopticon: illusie van privacy

[ Bericht 24% gewijzigd door #ANONIEM op 26-10-2016 23:21:36 ]

quote:

Op donderdag 27 oktober 2016 00:16 schreef BarryOSeven het volgende:
Een panopticon werkt alleen maar als de persoon in kwestie ook daadwerkelijk weet dat hij bekeken kan worden.

Snowden heeft dat ons bewust gemaakt.

Volgens mij is het een beetje als een moderne versie van god. Een gelovige heeft god die altijd met hem meekijkt dus gedraag je je. Als niet gelovige heb je nu de NSA-datagod die ook altijd mee kan kijken. Een beetje hetzelfde principe alleen heb je hier niet de keus er in te geloven of niet.

Goede metafoor.

quote:

Op donderdag 27 oktober 2016 09:40 schreef jogy het volgende:

[..]

Hm, snel even terugkijken. Cool. Wat vond je er van?

Wel aardig, volgens mij. Must see voor de Ik-heb-toch-niets-te-verbergen-mensen. Heb het helaas niet helemaal kunnen zien.

Ik geloof dat Lav NSA bedoelt ipv een NAS van Synology