"Een Derde Wereldoorlog is niet meer ondenkbaar''

SPOILER

Om spoilers te kunnen lezen moet je zijn ingelogd. Je moet je daarvoor eerst gratis Registreren. Ook kun je spoilers niet lezen als je een ban hebt.

quote:

Het begon met een paar Russische "groene mannetjes" die vorig jaar in Oost-Oekraïne de grens overstaken om de separatisten te helpen. Ook begon de Russische luchtmacht plagerige acties boven de Baltische staten uit te voeren, waarop gereageerd werd door vlakbij de Russische grens NAVO-oefeningen te houden. Vox-journalist Max Fisher ziet in al deze incidenten de voorbode van iets groters: de mogelijkheid van een Derde Wereldoorlog.

Om de motivaties van de betrokken partijen beter te begrijpen reisde Fisher naar Moskou, Berlijn en Washington DC. In How World War III became possible zet hij uiteen hoe met name in Rusland het dreigen met een kernoorlog terug van weggeweest is. De afgelopen maanden heeft Poetin kernwapens richting de westgrens verplaatst en zegt hij nieuwe atoombommen te gaan ontwikkelen.

DREIGING
Fisher sprak met tal van adviseurs, critici en strategisch analisten. In de Verenigde Staten lijkt de dreiging van Rusland een ver-van-mijn-bed-show. Hoewel het conflict in Oekraïne en de dreigende taal vanuit Moskou in West-Europa wel het nieuws beheersen, is de spanning er niet echt voelbaar.

Dat ligt anders in de landen die dichterbij Rusland liggen. In mei stuurde het Finse ministerie van Defensie brieven naar 900.000 burgers (een zesde van de bevolking) om het te waarschuwen dat in het geval van een "crisissituatie" de dienstplicht mogelijk weer werd ingesteld. Litouwen heeft al aangekondigd de dienstplicht weer in te gaan voeren. In Polen werd in juni een generaal aangesteld die in het geval van oorlog de leiding over de strijdkrachten op zich zal nemen.

Volgens Fisher is Rusland verzwakt en is Poetin zich daarvan bewust. Tijdens de Koude Oorlog zwaaide het Kremlin nog de scepter over het halve Europese vasteland. Nu ziet Poetin de Europese Unie als een anti-Russische alliantie die zijn bewind liever vandaag dan morgen ziet vallen. Poetin is bang dat het Westen zal aansturen op regime change in Rusland. Dat is volgens Fisher een reden dat de Russische president zo pocht met kernwapens: zolang Rusland over atoombommen beschikt, zal Poetin geen zelfde lot ten deel vallen als Moammar Gaddafi in Libië of Saddam Hoessein in Irak.

PIONTKOVSKI: RUSLAND WIL DE NAVO 'VERNIETIGEN'
Volgens de Russische politicoloog Andrei Piontkovski strekken de ambities verder dan puur lijfsbehoud. Hij wil één van de Baltische staten (allen NAVO-lid) binnenvallen. De afgelopen jaren roept Poetin herhaaldelijk dat etnische Russen in Estland, Letland en Litouwen worden gediscrimineerd, al dan niet door "fascistische" politici. Dezelfde taal werd gebezigd voordat Rusland de Krim annexeerde.

Volgens de NAVO-doctrine moet het bondgenootschap militair optreden als één van de lidstaten wordt aangevallen. Piontkovski wijst erop dat in Duitsland laatst een opiniepeiling werd gehouden, waaruit bleek dat slechts 38 procent van de ondervraagden bereid was ten strijde te trekken als Moskou een NAVO-land zou binnenvallen. Er lijkt dus weinig enthousiasme om militair op te treden in het geval van een Russische invasie. En daar gokt Poetin volgens Piontkovski op:

"Dit is zijn meest gekoesterde droom, het vernietigen van de NAVO. Het risico is inderdaad groot, ja. Maar de prijs is enorm."

Piontkovski stelt dat Poetin gelooft dat de NAVO bij een aanval op een van de Baltische staten niet militair zal ingrijpen, omdat er geen draagvlak voor is. Als zal blijken dat het NAVO-standpunt dat "een aanval op één lidstaat een aanval op ons allemaal is" niet met actie gepaard gaat, zal het hele bondgenootschap als een kaartenhuis in elkaar zakken.

KERNOORLOG?
Maar wat als de NAVO wel reageert? Dan is Rusland volgens Fisher bereid een paar kleine kernwapens in te zetten, in de hoop dat het bondgenootschap daarna inbindt. Er staat immers in de Russische veiligheidsdoctrine dat het land bereid is tactische atoomwapens te lanceren als er sprake is van een "existentiële dreiging". Fisher vreest dat dit wel eens tot de Derde Wereldoorlog kan leiden. Vox plaatste een flowchart van hoe het conflict kan escaleren.

Zal het echt zo gaan als Fisher en de door hem geïnterviewde analisten en experts zeggen? Dat weten we natuurlijk niet. Zijn analyses zijn alarmistisch en bevatten grote, haast extreme voorspellingen, maar zijn wel degelijk interessant en zeer uitgebreid. Gezien de spanningen tussen Rusland en het Westen kan het geen kwaad om meerdere zienswijzen te observeren.